Miras Paylaşma Sözleşmesi

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar Cetveli 19
GİRİŞ
KONU İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER
§1. KONUNUN TAKDİMİ, ÖNEMİ, SINIRLANDIRILMASI, TARİHİ SÜREÇTEKİ VE KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTAKİ YERİ 21
I. KONUNUN TAKDİMİ 21
II. KONUNUN ÖNEMİ 24
III. KONUNUN SINIRLANDIRILMASI 26
IV. KONUNUN TARİHİ SÜREÇTEKİ YERİ 27
A. Genel Olarak 27
B. İslam Hukukunda 28
C. Roma Hukukunda 31
V. KONUNUN KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTAKİ YERİ 34
A. Genel Olarak 34
B. İngiliz Hukukunda 35
C. Alman Hukukunda 37
D. Avusturya Hukukunda 39
E. İsviçre Hukukunda 41
Birinci Bölüm
MİRAS ORTAKLIĞI VE PAYLAŞMA KAVRAMLARI,
MİRAS PAYLAŞMA SÖZLEŞMESİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER VE SÖZLEŞMENİN BENZER HUKUKİ KURUMLARLA KARŞILAŞTIRILMASI
§2. MİRAS ORTAKLIĞI 43
I. KAVRAM VE TANIM 43
II. ORTAKLIĞIN MEYDANA GELMESİNİN ŞARTLARI 45
A. Mirasbırakanın Ölümünün Gerçekleşmesi 45
B. Birden Fazla Mirasçının Var Olması 46
1. Genel Olarak 46
2. Mirasçılıktan Çıkarılanların Durumu 47
3. Mirastan Feragat Edenlerin Durumu 49
4. Mirastan Yoksun Olanların Durumu 50
5. Mirası Reddedenlerin Durumu 51
C. Terekede Aktif Değerin Bulunması 52
III. ORTAKLIĞIN ÖZELLİKLERİ 54
A. Kanun Gereği Kendiliğinden Meydana Gelmesi 54
B. Geçici Nitelikte Olması 55
C. Mirasçıların Elbirliği İle Hak Sahibi Olmaları 56
D. Tüzel Kişiliğinin Bulunmaması 60
IV. ORTAKLIĞIN SONA ERMESİ 61
A. Genel Olarak 61
B. Mirasın Paylaşılması 61
C. Elbirliği ile Hak Sahipliğinin Paylı Hak Sahipliğine Dönüştürülmesi 61
D. Miras Ortaklığının Başka Bir Ortaklık Türüne Dönüştürülmesi 63
E. Mirasçı Sayısının Bire Düşmesi 64
F. Kat Mülkiyetine Geçilmesi 65
G. Terekede Aktif Değer Kalmaması 65
§3. PAYLAŞMA KAVRAMI 66
I. KAVRAM VE TANIM 66
II. PAYLAŞMANIN HUKUKİ NİTELİĞİ 68
A. Genel Olarak 68
B. Terekedeki Aktifler (Haklar) Bakımından 68
C. Terekedeki Pasifler (Borçlar) Bakımından 71
III. PAYLAŞMA TÜRLERİ 72
A. Genel Olarak 72
B. Paylaşma Kararının Kaynağı Bakımından 72
1. İradi Paylaşma 72
2. Yargısal Paylaşma 73
C. Kapsam Bakımından 74
1. Tam Paylaşma 74
2. Kısmî Paylaşma 74
a. Objektif Kısmî Paylaşma 75
b. Sübjektif Kısmî Paylaşma 78
c. Karma Kısmî Paylaşma 80
IV. PAYLAŞMAYA HÂKİM OLAN TEMEL İLKELER 80
A. Genel Olarak 80
B. İrade Özgürlüğü İlkesi 81
1. Genel Kural 81
2. İrade Özgürlüğü İlkesinin İstisnaları 82
a. Genel Olarak 82
b. Kanunun Emredici Hükmünden Doğan Sınırlamalar 83
c. Mahkeme Kararından Doğan Sınırlamalar 83
d. Mirasbırakanın Ölüme Bağlı Tasarrufundan Doğan Sınırlamalar 84
e. Mirasçıların Anlaşmalarından Doğan Sınırlamalar 86
C. Eşitlik İlkesi 88
1. Genel Kural 88
2. Eşitlik İlkesinin İstisnaları 90
a. Genel Olarak 90
b. Aile Konutu ve Ev Eşyasının Sağ Kalan Eşe Özgülenmesi 91
c. Mirasçının Mirasbırakana Olan Borcunun Mahsup Edilmesi 94
d. Rehnedilmiş Tereke Malının Özgülenmesi 95
D. Aynen Paylaşma İlkesi 97
1. Genel Kural 97
2. Aynen Paylaşma İlkesinin İstisnaları 98
a. Genel Olarak 98
b. Değerinde Önemli Azalma Olmadan Bölünemeyen Mallar 99
c. Bütünlük Oluşturan Eşya 101
d. Aile Belgeleri ve Özel Anı Değeri Olan Eşya 102
E. Ayni İkame İlkesi 104
F. Oybirliği İlkesi 104
V. PAYLAŞMAYA HAZIRLIK AŞAMASI 105
A. Genel Olarak 105
B. Miras Paylarının Oluşturulması 106
C. Miras Paylarının Özgülenmesi 109
§4. MİRAS PAYLAŞMA SÖZLEŞMESİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER 111
I. KAVRAM VE TERİM 111
II. SÖZLEŞMENİN TÜRLERİ 113
A. Genel Olarak 113
B. Mirasın Açılmasından Önce Yapılan Paylaşma Sözleşmesi 115
C. Mirasın Açılmasından Sonra Yapılan Paylaşma Sözleşmesi 117
1. Elden Paylaşma Sözleşmesi 117
2. Yazılı Paylaşma Sözleşmesi 119
III. HUKUKİ NİTELİĞİ 120
A. Mirasın Açılmasından Önce Yapılan Paylaşma Sözleşmesinin Borçlandırıcı İşlem Niteliği 120
B. Mirasın Açılmasından Sonra Yapılan Paylaşma Sözleşmesi 122
1. Elden Paylaşma Sözleşmesinin Real Sözleşme Niteliği 122
2. Yazılı Paylaşma Sözleşmesinin Borçlandırıcı İşlem Niteliği 123
IV. ÖZELLİKLERİ 125
A. Genel Olarak 125
B. Taraf Sayısı Bakımından Değişken Olması 125
C. Ani Edimli Olması 128
D. İsimsiz Sözleşme Olması 129
§5. MİRAS PAYLAŞMA SÖZLEŞMESİNİN BENZER HUKUKİ KURUMLARLA KARŞILAŞTIRILMASI 131
I. SAĞLARARASI HUKUKİ İŞLEMLERLE 131
A. Miras Payının Özgülenmesi Sözleşmesiyle 131
B. Miras Payının Devri Sözleşmesiyle 133
C. Terekede Bulunan Bir Mal veya Hakkın Devriyle 137
D. Mirasbırakanın Sağlığında Yaptığı Kazandırmalarla 138
II. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARLA 140
A. Vasiyetnameyle 140
B. Miras Sözleşmeleriyle 142
C. Culpa in Testando Sorumluluğuyla 144
İkinci Bölüm
MİRAS PAYLAŞMA SÖZLEŞMESİNİN KURULMASI,
GEÇERLİLİĞİ VE İFASI
§6. MİRAS PAYLAŞMA SÖZLEŞMESİNİN KURULMASI 149
I. GENEL OLARAK 149
II. SÖZLEŞMENİN KURUCU UNSURLARI 149
A. Taraflar 150
1. Mirasçılar veya İradi Temsilcileri 150
2. Yasal Temsilciler 153
3. Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisi 155
B. Tarafların İrade Beyanları 157
C. Paylaşma Konusu Mal veya Hak 162
III. KURUCU UNSURLARIN EKSİKLİĞİ 163
§7. MİRAS PAYLAŞMA SÖZLEŞMESİNİN GEÇERLİLİĞİ 167
I. GENEL OLARAK 167
II. SÖZLEŞMENİN GEÇERLİLİK KOŞULLARI 168
A. Ehliyet 168
B. Şekil 171
1. Mirasın Açılmasından Önce Yapılan Paylaşma Sözleşmesinde 171
2. Elden Paylaşma Sözleşmesinde 176
3. Yazılı Paylaşma Sözleşmesinde 182
4. Şekle Aykırılığın Sonuçları 186
C. İrade Sakatlıklarının Bulunmaması 191
1. Genel Olarak 191
2. Yanılma 192
3. Aldatma 195
4. Korkutma 198
5. İrade Sakatlığının Yaptırımı 200
D. Aşırı Yararlanmanın Bulunmaması 203
E. Sözleşmenin Muvazaalı Olmaması 205
F. Sözleşmenin TBK m.27 Hükmüne Aykırı Olmaması 209
G. Paylaşma Sözleşmesinin Geçerliliği Bakımından Özellik Arz Eden Bazı Durumlar 212
1. Tarım Arazilerinin Paylaşılması 212
a. Genel Olarak 212
b. 6537 Sayılı Kanun’un Yürürlüğe Girmesinden Önce Mirasın Açılması Durumunda 213
c. 6537 Sayılı Kanun’un Yürürlüğe Girmesinden Sonra Mirasın Açılması Durumunda 214
2. İmar Mevzuatına Aykırılıkların Sözleşmeye Etkisi 219
3. Paylaşma Sözleşmesine Konu Edilen Tereke Unsurlarının Mülkiyeti Üzerinde Sonradan Meydana Gelen Değişimlerin Sözleşmeye Etkisi 223
a. Genel Olarak 223
b. Sözleşme Konusu Tereke Unsurunun Kamulaştırılması 223
c. Sözleşme Konusu Tereke Unsurunun Mülkiyetinin Orman Mevzuatı Çerçevesinde Değişmesi 226
d. Sözleşme Konusu Tereke Unsurunun Mülkiyetinin Kıyı Mevzuatı Çerçevesinde Değişmesi 227
4. Sağ Kalan Eşin Yasal Mal Rejiminden Doğan Katkı Alacağı Talebinin Sözleşmeye Etkisi 227
5. Gaipliğin Sözleşmeye Etkisi 233
a. Genel Olarak 233
b. Gaiplik Kararı Verilen Kişinin Mirası Üzerine Sözleşme Yapılması 233
c. Sözleşmeye Taraf Olan Mirasçı Hakkında Gaiplik Kararı Verilmesi 235
6. Soybağındaki Değişikliklerin Sözleşmeye Etkisi 236
7. Yapay Döllenme Alanındaki Gelişmelerin Sözleşmeye Etkisi 237
§8. MİRAS PAYLAŞMA SÖZLEŞMESİNİN İFASI 241
I. SÖZLEŞMENİN AYNİ VE BORÇ DOĞURUCU ETKİSİ 241
A. Genel Olarak 241
B. Mirasın Açılmasından Önce Yapılan Paylaşma Sözleşmesinde 242
C. Mirasın Açılmasından Sonra Yapılan Paylaşma Sözleşmesinde 242
1. Elden Paylaşma Sözleşmesi 242
2. Yazılı Paylaşma Sözleşmesi 243
II. SÖZLEŞMEYİ İFA YÜKÜMLÜLÜĞÜ 244
A. Genel Olarak 244
B. Paylaşma Sözleşmesi Bakımından İfa Modaliteleri 245
1. Genel Olarak 245
2. İfanın Tarafları 246
3. İfa Yeri 248
4. İfa Zamanı 248
5. İfanın Konusu 252
a. Genel Olarak 252
b. Taşınmazlar 252
ba. Genel Olarak 252
bb. Tapuya Kayıtlı Olmayan Taşınmazlar 252
bc. Tapuya Kayıtlı Taşınmazlar 253
bd. Tarım Arazileri 257
be. Taşınmazların İfası Bakımından Vekâlet Görevinin Kötüye Kullanılması Sorunu 258
c. Taşınırlar 264
ca. Genel Olarak 264
cb. Motorlu Araçlar 265
cc. Hayvanlar 266
cd. Kıymetli Evrak 267
d. Sınırlı Ayni Haklar 268
da. İrtifak Hakları 268
db. Rehin Hakları 271
dc. Taşınmaz Yükü 272
e. Alacak Hakları 273
f. Banka Mevduat Hesabı 275
g. Miras Payı 279
h. Fikri Mülkiyet Hakları 281
i. Ticaret Şirketlerindeki Ortaklık Payları 283
ia. Genel Olarak 283
ib. Şahıs Şirketlerinde 283
ic. Sermaye Şirketlerinde 284
j. Ticari İşletme ve Esnaf İşletmesi 288
k. Dijital Tereke Unsurları 288
l. Tereke Borçları 292
m. Paylı Mülkiyete Dönüştürme 295
III. MİRAS PAYLAŞMA SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN BORÇLARIN İFA EDİLMEMESİ 297
A. Genel Olarak 297
B. Borçlunun Temerrüdü 298
1. Aynen İfa ve Gecikme Tazminatı İsteme 299
2. Aynen İfadan Vazgeçerek Müspet Zararın Tazminini İsteme 300
3. Sözleşmeden Dönme ve Menfi Zararın Tazminini İsteme 301
C. Borcun Hiç İfa Edilmemesi (Kusurlu Sonraki İfa İmkânsızlığı) 303
D. Gereği Gibi İfa Etmeme 305
Üçüncü Bölüm
MİRAS PAYLAŞMA SÖZLEŞMESİNİN
SONA ERMESİ VE USUL HUKUKUNA DAİR BAZI MESELELER
§9. MİRAS PAYLAŞMA SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 307
I. GENEL OLARAK 307
II. SONA ERME SEBEPLERİ 307
A. İfa 307
1. İfadan Sonra Mirasçıların Birbirlerine Karşı Garanti Sorumlulukları 308
a. Genel Olarak 308
b. Zapttan Sorumluluk 310
ba. Genel Olarak 310
bb. Şartları 312
bba. Maddi Şartlar 312
bbaa. Geçerli Bir Paylaşma Sözleşmesinin Var Olması 312
bbab. Zapt Konusu Tereke Malının Mirasçıya Devredilmiş Olması 312
bbac. Üçüncü Kişinin Üstün Hakkının Var Olması 313
bbad. Mirasçının Sözleşmenin Kurulduğu Sırada Zapt Tehlikesini Bilmemesi 313
bbae. Üçüncü Kişinin Zapt Hakkını Mirasçıya Karşı Kullanmış Olması 314
bbb. Şekli Şartlar 314
bbba. Zaptın İhbarı 314
bbbb. Zaptın İspatı 315
bc. Hüküm ve Sonuçları 316
bca. Tam Zapt Halinde 317
bcb. Kısmi Zapt Halinde 321
c. Ayıptan Sorumluluk 323
ca. Genel Olarak 323
cb. Şartları 325
cba. Maddi Şartlar 325
cbaa. Mirasçıya Özgülenen Malın Ayıplı Olması 325
cbab. Ayıbın Hasarın Geçmesinden Önce Var Olması 327
cbac. Mirasçının Ayıbı Bilmiyor Olması 327
cbad. Mirasçının Ayıplı Malı Kabul Etmemiş Olması 328
cbb. Şekli Şartlar 328
cbba. Gözden Geçirme Külfeti 328
cbbb. Bildirim Külfeti 329
cc. Ayıptan Sorumlulukta Özellik Arz Eden Durumlar 330
cca. Taşınmazlar Bakımından 330
ccb. Hayvanlar Bakımından 331
cd. Ayıptan Sorumluluğun Hüküm ve Sonuçları 332
d. Alacağın Varlığından ve Borçlunun Ödeme Gücünden Sorumluluk 336
e. Mirasçıların Birbirlerine Karşı Sorumluluğunda Zamanaşımı 340
B. Bozma Sözleşmesi 343
C. Tek Taraflı Sona Erdirme 345
D. İbra 349
E. Borçlunun Sorumlu Olmadığı Sonraki İfa İmkânsızlığı 351
F. Takas 354
G. Zamanaşımı 356
§10. USUL HUKUKUNA DAİR BAZI MESELELER 362
I. GENEL OLARAK 362
II. MİRAS PAYLAŞMA SÖZLEŞMESİNDEN KAYNAKLANAN DAVALARDA GÖREV VE YETKİ 362
A. İfa Davasında 362
B. Sözleşmenin Geçersizliğine İlişkin Davada 365
III. MİRAS PAYLAŞMA SÖZLEŞMESİNİN BAZI DAVALARA ETKİSİ 366
A. Boşanma Davası 366
B. Elatmanın Önlenmesi Davası 370
C. Ecrimisil Davası 373
D. Paylaşma veya Ortaklığın Giderilmesi Davaları 375
IV. MİRASIN PAYLAŞILMASI BAKIMINDAN ARABULUCULUK VE ARABULUCULUK ANLAŞMA BELGESİNİN MAHİYETİ 379
A. Mirasın Paylaşılması Bakımından Arabuluculuk 379
B. Arabuluculuk Anlaşma Belgesinin Mahiyeti ve Paylaşmaya Etkisi 381
Sonuç 385
Kaynakça 389
Kavramlar Dizini 421