AR- GE TEŞVİKLERİ Yrd. Doç. Dr. Muhammet BEZİRCİ İÇİNDEKİLER GİRİŞ........................................................................................1 1. BÖLÜM AR-GE FAALİYETLERİ VE TEMEL KAVRAMLAR ................7 1.1. Genel Olarak Ar-Ge Faaliyetleri.......................................8 1.2. Araştırma .......................................................................11 1.3. Geliştirme.......................................................................12 1.4. Yenilik .........................................................................13 1.5. Teknoloji.........................................................................16 1.6. Patent .........................................................................17 2. BÖLÜM TÜRKİYE'DE AR-GE TEŞVİK SİSTEMİ................................21 2.1. Türkiye'de Ar-Ge Faaliyetleri..........................................21 2.2. Ar-Ge İle İlgili Yasal Düzenlemeler ................................29 2.2.1. 4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu ................................................................29 2.2.2. 5228 Sayılı Yasa İle Ar-Ge İndiriminin Kabulü .....31 2.2.3. 5746 Sayılı Yasa İle Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi..............................32 2.3. Vergi Kanunları Açısından Ar-Ge ...................................43VI 2.3.1. 193 Sayılı Gelir Vergisi Açısından Ar-Ge Teşviki..43 2.3.2. 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu Açısından Ar-Ge Teşviki......................................44 2.3.2.1. Ar-Ge Faaliyetleri...................................46 2.3.2.2. Ar-Ge Sayılmayan Faaliyetler................47 2.3.2.3. Ar-Ge Faaliyetlerinin Sınırı ....................48 2.3.2.4. Ar-Ge Harcamaları ................................49 2.3.2.5. Ar-Ge Harcamalarının Kayıtlarda İzlenmesi...............................................52 2.3.2.6. Ar-Ge İndiriminin Uygulanması..............53 2.3.2.7. Aktifleştirilen Kıymetlerin Devri ..............54 2.3.3. Katma Değer Vergisi Açısından Ar-Ge Teşviki.....54 2.3. Türkiye Muhasebe Standartları (TMS-38) Açısından Ar-Ge Teşvikleri..............................................................61 2.4. Ar-Ge Merkez ve Proje Birimleri ....................................65 2.4.1. Ar-Ge Merkezleri..................................................65 2.4.2. Rekabet Öncesi İşbirliği Projeleri.........................66 2.4.3. Teknoloji Merkezleri .............................................67 2.4.4. Sanayi Ar-Ge Projeleri .........................................67 3. BÖLÜM AR-GE FAALİYETLERİNE İLİŞKİN HARCAMALARIN İNDİRİMİ VE MUHASEBELEŞTİRİLMESİ.............................71 3.1. Ar-Ge Faaliyetlerine İlişkin Harcamalarının Muhasebe Kayıt Sistemi ................................................71 3.2. Ar-Ge Harcamalarının Aktifleştirilmesi ...........................76 3.3. Ar-Ge Harcamalarının Gider Olarak Muhasebeleştirilmesi .....................................................78 3.3.1. Fiili Maliyet Sistemine Göre .................................81 3.3.2. Önceden Saptanmış Maliyet Sistemine Göre......83 3.4. Uygulama Örnekleri.........................................................85VII 4. BÖLÜM AR-GE TEŞVİKLERİNİN DENETİM SÜRECİ........................97 4.1. Genel Açıklamalar..........................................................97 4.2. Ar-Ge Merkezleri ve Projelerinin Denetim Süreci ..........98 4.2.1. Ar-Ge Merkezlerinin Denetimi..............................99 4.2.2. Rekabet Öncesi İşbirliği Projeleri Denetimi........101 4.2.3.Teknoloji Merkezleri Denetimi .............................102 4.2.4. Sanayi Ar-Ge Projeleri Denetimi ........................103 4.3. Yeminli Mali Müşavirlik Ar-Ge Proje Değerlendirme ve Denetim Süreci ............................................................103 4.3.1. Usul İncelemesi..................................................105 4.3.2 Hesap İncelemesi ...............................................106 4.3.3. Proje Maliyetine İlişkin İncelemeler....................107 4.4. Yeminli Mali Müşavirlik Ar-Ge Harcamaları Tasdik Raporu Süreci..............................................................108 4.4.1. Yeminli Mali Müşavir Tasdik Raporunda İstenilecek Belgeler ..........................................112 4.4.2. Yeminli Mali Müşavir Tasdik Raporunda Yer Alması Gereken Hususlar ...........................118 4.5. Ar-Ge YMM Denetim ve Tasdik Rapor Örneği...............120 SONUÇ .......................................................................149 KAYNAKÇA .......................................................................153
