Muhasebe Hileleri_{Önleme - Tespit - Raporlama}

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Şekil Listesi 14
Tablo Listesi 15
Ekran Listesi 15
Kısaltmalar 17
Giriş 19
Bölüm 1
HİLE VE HATA İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR
1.1. HİLE VE HATA TANIMI 23
1.2. HİLE TÜRLERİ 24
1.2.1. Çalışan Hileleri 25
1.2.2. Yönetim Hileleri 27
1.2.3. Yatırım Hileleri 28
1.2.4. Satıcı Hileleri 28
1.2.5. Müşteri Hileleri 28
1.3. ÇALIŞANLARI HİLE YAPMAYA İTEN NEDENLER 28
1.3.1. Hile Üçgeni – Hile Unsurları 29
1.3.1.1. Baskı Unsuru 30
1.3.1.2. Fırsat Unsuru 32
1.3.1.3. Haklı Gösterme Unsuru 33
1.3.2. Hile Ölçeği (Suistimal Cetveli) 33
1.3.3. Hile Elması 34
1.3.4. Hile Beşgeni 35
1.3.5. Hile Karesi 36
1.4. HİLE YAPANLARIN KARAKTERİSTİK ÖZELLİKLERİ 37
1.5. HİLEYE MARUZ KALAN ŞİRKETLERİN ÖZELLİKLERİ 40
Bölüm 2
MUHASEBE SİSTEMİNDE HİLE VE
HATA İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR
2.1. MUHASEBE HATALARI 43
2.1.1. Muhasebe Hatalarının Tanımı ve Özellikleri 43
2.1.2. Muhasebe Hatalarının Nedenleri 44
2.1.2.1. Bilgisizlik ve Tecrübesizlik 44
2.1.2.2. İhmal ve Dikkatsizlik 45
2.1.3. Muhasebe Hatalarının Türleri 45
2.1.3.1. Matematik Hataları 45
2.1.3.2. Kayıt Hataları 46
2.1.3.2.1. Rakam Hatası 46
2.1.3.2.2. Hesap Hatası 46
2.1.3.2.3. Borç ve Alacak Tarafın Karıştırılması 47
2.1.3.3. Nakil Hataları 47
2.1.3.4. Unutma ve Tekrarlama Hataları 47
2.1.3.5. Bilanço Hataları 48
2.2. MUHASEBE HİLELERİ 48
2.2.1. Muhasebe Hilelerinin Tanımı ve Özellikleri 48
2.2.2. Muhasebe Sisteminde Hile ve Hata Ayırımı 49
2.2.3. Muhasebe Hilelerinin Nedenleri 50
2.2.4. Muhasebe Hilelerinin Türleri 50
2.2.4.1. Kasti Hatalar 51
2.2.4.2. Kayıt Dışı İşlemler 52
2.2.4.3. Sahte Belge Düzenlenmesi ve Kullanılması 53
2.2.4.4. Yanıltıcı Belge Düzenlenmesi ve Kullanılması 54
2.2.4.5. Tahrif Edilmiş Belge, Defter Düzenlenmesi ve Kullanılması 57
2.2.4.6. Defter ve Belgelerin Yok Edilmesi veya Gizlenmesi 57
2.2.4.7. Gerçek Dışı Hesapların Açılması 58
2.2.4.8. İşlemden Önce veya Sonra Kayıt 58
2.2.4.9. Bilanço Hileleri 59
2.2.4.9.1 Bilançonun Güzelleştirilmesi 60
2.2.4.9.2. Bilanço Kötüleştirilmesi 61
2.2.4.10. Bilgisayar Hileleri 62
2.2.4.10.1 Yanlış Veri Girişi 62
2.2.4.10.2. Bilgisayar Yazılımları Üzerinde Değişiklik Yapılması 63
2.2.4.10.3. Muhasebe Verilerinin Değiştirilmesi veya Yok Edilmesi 64
2.2.5. Örnek Bir Muhasebe Hilesi 64
Bölüm 3
HİLENİN ÖNLENMESİ, TESPİT EDİLMESİ,
ARAŞTIRILMASI VE RAPORLANMASI
3.1. HİLENİN ÖNLENMESİ 67
3.1.1. Hile Önleme Yöntemleri 67
3.1.1.1. Etik Kültürü ve Davranış Kurallarının Oluşturulması 68
3.1.1.1.1. Etik Kurallar Örneği (Etik Kod) 69
3.1.1.2. Hile Riski Yönetimi ve Değerlendirilmesi 73
3.1.1.2.1. Hile Risk Isı Haritası 76
3.1.1.2.2. Hile Riski Değerlendirme Örneği 77
3.1.1.3. Uygun Çalışanların İşe Alınması ve Terfi Ettirilmesi 79
3.1.1.4. Çalışanların Gözlenmesi 80
3.1.1.5. İhbar Hattı Oluşturulması 80
3.1.1.6. Cezalandırma Korkusunun Yaratılması 81
3.1.1.7. Olumlu Çalışma Ortamının Yaratılması 82
3.1.1.7.1. Yüksek ve Düşük Hile Riski Taşıyan Ortamlar 83
3.1.1.8. Çalışanlara Destek Programlarının Oluşturulması 84
3.1.1.9. Hile Bilincinin Oluşturulması 84
3.1.2. Hile Önleme Politikası ve Örneği 84
3.2. İÇ KONTROL SİSTEMİNİN TANIMI VE KAPSAMI 87
3.2.1 İç Kontrol Sisteminin Amaçları 89
3.2.2. İç Kontrol Sisteminin Etkililiği 91
3.2.3. İç Kontrol Sisteminin Temel Unsurları 91
3.2.3.1. Kontrol Ortamı 92
3.2.3.2. Risk Değerlendirme 92
3.2.3.3. Kontrol Faaliyetleri 94
3.2.3.4. Bilgi ve İletişim 94
3.2.3.5. İzleme 95
3.2.4. İşletmelerde Etkili Bir İç Kontrol Sisteminin Temel İlkeleri 96
3.2.4.1. Görevlerin Ayırımı 96
3.2.4.2. Yetkilendirme 97
3.2.4.3. Uygun Belgeleme ve Muhasebe Kayıt Düzeni 97
3.2.4.4. Fiziki Koruma 98
3.2.4.5. Bağımsız Mutabakat 98
3.2.5. İç Kontrol Sisteminin Muhasebe Hileleri Üzerindeki Etkisi 98
3.2.6. İşletmelerde Hile ve Hataların Önlenmesinde İç Kontrol Sisteminin Önemi ve Etkinliği 99
3.3. HİLENİN TESPİT EDİLMESİ 102
3.3.1. Hileyi Tespit Etme Yöntemleri 103
3.3.2. Hilenin Tespit Edilmesinde Hile Belirtileri 107
3.3.2.1. Muhasebe ile İlgili Hile Belirtileri 108
3.3.2.1.1. Muhasebe Belge ve İşlemlerindeki Hile Belirtileri 108
3.3.2.1.2. Hileli Yevmiye Kayıtlan ve Belirtileri 110
3.3.2.2. İç Kontrol Yapısı Zayıflıkları 111
3.3.2.3. Analitik Anormallikler 113
3.3.2.4. Üçüncü Kişilerle Olan İlişkilerde Hile Belirtileri 114
3.3.2.5. Şikâyetler ve Uyarılar 116
3.3.2.6. Aşırı Yaşam Biçimleri 117
3.3.2.7. Olağan Olmayan Davranışlar 118
3.4. HİLENİN ARAŞTIRILMASI 119
3.5. HİLENİN RAPORLANMASI 122
3.5.1. Hile Denetim Raporunun Kalitesini Etkileyen Faktörler 123
3.5.2. Hile Denetim Raporunun Temel Özellikleri 124
3.5.3. Hile Denetim Raporunun Yapısı 124
3.5.4. Örnek Bir Hile Denetim Raporu 126
Bölüm 4
İŞLETMELERDE HİLE VE HATALARIN ÖNLENMESİNDE
İÇ KONTROL SİSTEMİ ARACI OLARAK KKP SİSTEMİ
KULLANIMININ ETKİSİ
4.1. KKP’NİN TANIMI VE KAPSAMI 135
4.2. KKP’NİN KULLANIM AMACI 137
4.3. KKP SİSTEMİNİN FAYDALARI 138
4.4. KKP SİSTEMİNİN OLUMSUZ YÖNLERİ 140
4.5. KKP SİSTEMİNDE KRİTİK BAŞARI FAKTÖRLERİ 141
4.6. KKP SİSTEMİNİN BÜTÜNLEŞİK BİLGİ SİSTEMİ İÇERİSİNDEKİ YERİ 142
4.7. KKP SİSTEMİ UYGULAMALARININ MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİNE ETKİSİ 144
4.8. KKP SİSTEMİ KULLANILAN İŞLETMELERDE İÇ KONTROL SİSTEMİNİN YAPISI 145
4.9. KKP SİSTEMİNDE MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİ GÜVENLİĞİNİN SAĞLANMASI 149
Bölüm 5
KURUMSAL KAYNAK PLANLAMASI SİSTEMİ KULLANILAN FİRMADA ÖRNEK UYGULAMA
5.1. UYGULAMANIN KAPSAMI 153
5.1.1. Uygulamanın Konusu 153
5.1.2. Uygulamanın Amacı 153
5.1.3. Uygulamanın Yöntemi 153
5.1.4. Uygulamadaki Sınırlılıklar 154
5.2. UYGULAMANIN GENEL BULGULARI 154
5.2.1. Uygulama Yapılan Firmanın Tanıtılması 154
5.2.2. Firmanın KKP Sistemine İhtiyaç Duyma Nedenleri ve KKP Sistemi Yapısı 156
5.2.3. Firmanın İç Kontrol Sistemi Yapısı 162
5.2.4. Firmada Hile ve Hataların Önlemesinde İç Kontrol Sistemi Aracı Olarak KKP Sistemi Kullanımının Etkisi 165
Sonuç ve Öneriler 175
Kaynakça 177
Kavramlar Dizini 185
Yazarın Özgeçmişi 187