İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ 7 ÖZET 9 İÇİNDEKİLER 11 KISALTMALAR 15 GİRİŞ 17 BİRİNCİ BÖLÜM ÖTANAZİ KAVRAMI A. KAVRAMIN ANLAMI VE ETİMOLOJİSİ 21 B. ÖTANAZİNİN TARİHÇESİ. 22 1. Genel Olarak 22 2. Eski Dönemlerde 23 3. Antik Yunan’da 24 4. Aydınlanma Dönemi ve Sonrasında. 25 C. ÖTANAZİNİN TÜRLERİ 29 1. Dar Anlamda – Geniş Anlamda – En Geniş Anlamda Ötanazi 29 2. İradeye Bağlı Ötanazi – İrade Dışı Ötanazi 30 3. Aktif Ötanazi – Pasif Ötanazi 34 4. Kazai Ötanazi – Medikal Ötanazi 37 5. Dolaylı Ötanazi – Doğrudan Ötanazi 37 D. ÖTANAZİNİN BENZER KAVRAMLARDAN FARKI 39 1. Ötanazi ve Talep Üzerine Öldürme/Rıza İle Öldürme 39 2. Ötanazi ve İntihara Yardım 40 İKİNCİ BÖLÜM ÖTANAZİNİN MEŞRUİYETİNE İLİŞKİN TARTIŞMALAR A. GENEL OLARAK 43 B. ÖTANAZİNİN YAŞAMA HAKKI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 46 1. Genel Olarak 46 2. Yaşama Hakkının Korunması ve Sınırları. 50
C. ÖTANAZİNİN MEŞRU OLMADIĞINA İLİŞKİN GÖRÜŞ 53 1. Genel Olarak 53 2. Ötanazinin Kasten İnsan Öldürme Suçu Olduğu Yönündeki Görüş 54 3. Ötanazinin Ayrı ve Bağımsız Bir Suç Olduğu Yönündeki Görüş 56 D. ÖTANAZİNİN MEŞRU OLDUĞUNA İLİŞKİN GÖRÜŞ. 57 1. Genel Olarak 57 2. Kişinin Kendi Yaşamı Üzerinde Mutlak Tasarrufu: Ölme Hakkı 60 a. Genel Olarak 60 b. Kişinin Özerkliğini Destekleyen Yaklaşım 61 c. Yaşamın Anlamını Değerlendiren Yaklaşım 63 E. DİNLER VE ÖTANAZİ 65 1. Genel Olarak 65 2. İslamiyet Açısından Ötanazi 66 3. Yahudilik Açısından Ötanazi 70 4. Hristiyanlık Açısından Ötanazi 73 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM MUKAYESELİ HUKUKTA ÖTANAZİYE İLİŞKİN YAKLAŞIMLAR A. GENEL OLARAK 77 B. RIGHT TO DIE WITH DIGNITY: ONURLU BİR ŞEKİLDE ÖLME HAKKI 79 1. Amerika Birleşik Devletleri 79 C. AKTİF ÖTANAZİNİN KASTEN İNSAN ÖLDÜRME SUÇU OLDUĞU ÜLKELER 83 1. Birleşik Krallık 83 2. Fransa 84 D. AKTİF ÖTANAZİNİN YASAL OLDUĞU ÜLKELER 87 1. Hollanda 87 2. Belçika 91 3. Lüksemburg 94 E. AKTİF ÖTANAZİNİN KASTEN İNSAN ÖLDÜRME SUÇUNDAN AYRI VE DAHA AZ CEZAYI GEREKTİREN BİR SUÇ OLDUĞU ÜLKELER 95 1. Almanya 95 2. Avusturya 100 3. İsviçre 101
İçindekiler 13 F. AİHM KARARLARINDA ÖTANAZİ 103 1. Genel Olarak 103 2. Sanles Sanles/İspanya Davası 104 3. Pretty/Birleşik Krallık Davası 105 4. Gross/İsviçre Davası 109 5. Haas/İsviçre Davası 111 6. Lambert ve Diğerleri/Fransa Davası 115 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM HUKUKUMUZDA ÖTANAZİNİN YERİ SORUNU A. GENEL OLARAK 121 B. ÖTANAZİNİN UNSURLARI 122 C. ÖTANAZİYE İLİŞKİN HUKUKİ DÜZENLEMELER 124 1. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. 124 2. Milletlerarası Andlaşmalar 125 3. Türk Ceza Kanunu 126 4. Tababet Ve Şuabatı San'atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun 128 5. Türk Medeni Kanunu. 128 6. Tıbbi Deontoloji Nizamnamesi 128 7. Hasta Hakları Yönetmeliği 129 D. ÖTANAZİ VE KASTEN İNSAN ÖLDÜRME SUÇU 131 1. Genel Olarak 131 2. Kasten İnsan Öldürme Suçu Açısından Değerlendirme (TCK M. 81, 82) 134 a. Korunan Hukuki Değer: Yaşama Hakkı 134 b. Suçun Maddi Unsurları Bakımından Özellik Arz Eden Durumlar 134 c. Suçun Manevi Unsurları Bakımından Özellik Arz Eden Durumlar 142 d. Suçun Hukuka Aykırılık Unsuru Bakımından Özellik Arz Eden Durumlar 143 e. Suçun Nitelikli Halleri Bakımından İnceleme 148 3. Kasten Öldürmenin İhmali Davranışla İşlenmesi Açısından Değerlendirme 150 E. ÖTANAZİ VE İNTİHARA YÖNLENDİRME SUÇU 156 1. Genel Olarak 156 2. İntihara Yönlendirme Suçu Açısından Değerlendirme (TCK m. 84) 161
F. ÖTANAZİ VE AÇLIK GREVİ/ÖLÜM ORUCU 168 1. Genel Olarak 168 2. Açlık Grevi veya Ölüm Orucunda Bulunan Hükümlünün Zorla Beslenmesi ve Tıbbi Tedavisinin Yapılması Meselesi Açısından Değerlendirme (CvGTİK M. 82) 170 3. Beslenmeyi Engelleme Suçu Açısından Değerlendirme (TCK M. 298/2) 174 G. ÖTANAZİ VE SOYKIRIM SUÇU (TCK M. 76). 175 H. ÖTANAZİ VE İNSANLIĞA KARŞI SUÇ (TCK M. 77) 177 SONUÇ. 179 KAYNAKÇA 191
