Mükellef Davranışları ve Caydırıcılık Ekseninde Vergi Suçları Kabahatleri ve Yaptırımlarının Değerlendirilmesi
Kutan Alp BOZKURT
İÇİNDEKİLER
Sayfa
ÖNSÖZ . 7
İÇİNDEKİLER. 9
GRAFİKLERİN LİSTESİ 11
KISALTMALAR 13
GİRİŞ. 15
VERGİ HUKUKUNDA MÜKELLEF VE MÜKELLEF DAVRANIŞLARINA İLİŞKİN TEMEL
KAVRAMLAR. 21
Vergi Hukukunda Mükellef Kavramı . 22
Mükellef Davranışları 23
Vergi Uyumu . 24
Vergi Direnci 26
Kitlesel nitelikte vergiye direnme yöntemleri 27
Vergi grevi 27
Vergi reddi 29
Vergi isyanı . 30
Bireysel nitelikte vergiye direnme yöntemleri. 31
Vergiden kaçınma. 31
Vergi kaçırma . 31
III. Mükellef Davranışları ile İlgili Ögeler 32
Vergi Adaleti 32
Vergi Maliyeti 33
Vergi Bilinci 34
Vergi Ahlakı . 36
Vergi Psikolojisi . 40
Maliye Sosyolojisi 41
Mali Anestezi. 42
SUÇ-KABAHAT EKSENİNDE: SUÇ OLMAKTAN ÇIKARMA EĞİLİMLERİ, EKONOMİ CEZA
HUKUKU VE VUK’TAKİ DÜZENLEMELER . 45
Suç ve Kabahat Kavramları . 45
10 İçindekiler
Suç Olmaktan Çıkarma Eğilimleri 46
Genel Olarak Suç Olmaktan Çıkarma Eğilimleri. 46
Suç Olmaktan Çıkarma Eğilimlerinin Tarihsel Gelişimi 47
Suç Olmaktan Çıkartılan Eylemler ile Suç Sayılan Eylemler Arasındaki Farklar . 49
Suç olmaktan çıkarmaya yönelik görüşler . 50
Nitelikte farklılık görüşü . 50
Nicelikte farklılık görüşü. 52
Karma farklılık görüşü 53
Ara Değerlendirme. 54
Suç Olmaktan Çıkarma Biçimleri . 55
Suç ve/veya ceza olmaktan çıkarma 55
Kovuşturmadan ayrılma. 58
Suç Olmaktan Çıkarma Eğilimleri Kapsamında Türk Hukuk Sisteminde
Suç-Kabahat Ayrımının Tarihsel Dönemleri. 58
Suç-kabahat ayrımı 2005 öncesi dönem 58
Suç-kabahat ayrımı 2005 sonrası dönem. 61
III. Suç Olmaktan Çıkarma Eğilimleri Kapsamında Ekonomik Suça Ekonomik Ceza İlkesi 62
Ekonomi Ceza Hukuku 63
Vergi Hukukunda Suç-Kabahat Kavramları ve Türkiye’deki Tarihsel Gelişimi . 65
Vergi hukukunda suç kavramı . 65
Vergi hukukunda kabahat kavramı 66
Türkiye’de Vergi Suçlarının ve Kabahatlerinin Tarihsel Gelişimi 67
5432 Sayılı VUK 67
213 Sayılı VUK 70
Türk Pozitif Vergi Hukukunda Vergi Kabahatleri, Suçları ve Cezaları 72
Vergi Kabahatleri ve Cezaları. 72
Vergi ziyaı kabahati ve cezası. 72
Usulsüzlük kabahatleri ve cezaları . 77
Genel usulsüzlük kabahati ve cezası. 77
Özel usulsüzlük kabahati ve cezası . 80
Vergi Suçları ve Cezaları 82
Kaçakçılık suçu ve cezası 82
Diğer vergi suçları ve cezaları. 86
İçindekiler 11
VERGİ SUÇLARI, KABAHATLERİ VE CEZALARI EKSENİNDE MÜKELLEF DAVRANIŞLARI VE
CAYDIRICILIK DEĞERLENDİRMESİ. 89
Vergi Ceza Hukukunda Caydırıcılık ve Suçların Önlenmesi . 89
Meclis Tartışmaları Işığında Değerlendirme . 95
5432 Sayılı Vergi Usul Kanunu. 95
213 Sayılı Vergi Usul Kanunu. 98
Ara Değerlendirme 104
III. Ekonomik Suça Ekonomik Ceza İlkesi Bağlamında Değerlendirme. 105
Vergi Kabahatlerinin ve Suçlarının Özel Görünüş Biçimleri Bağlamında
Değerlendirme 107
Vergi Kabahatlerinin Özel Görünüş Biçimleri 107
Vergi kabahatlerinde birleşme. 107
Vergi kabahatlerinde tekerrür, iştirak ve teşebbüs 110
Vergi Suçlarının Özel Görünüş Biçimleri 111
Vergi kaçakçılığı suçunda birleşme 111
Vergi kaçakçılığı suçunda tekerrür, iştirak ve teşebbüs . 112
Ara Değerlendirme 113
Nicel Veriler Işığında Değerlendirme 113
SONUÇ 119
KAYNAKLAR . 127
GRAFİKLERİN LİSTESİ
Grafik Sayfa
Grafik 1. Bireylerde vergi uyumumu etkileyen kurumsal ve sosyo-ekonomik faktörler 38
Grafik 2. Çocuk sayısına göre, “vergi kaçırma haklı görülebilir mi” sorusuna, evet cevabı
verilme oranları. 115
Grafik 3. Demokrasiye verdikleri öneme göre, “vergi kaçırma haklı görülebilir mi” sorusuna
evet cevabı verilme oranları . 116