Mülteci Hukukunda Çocukların Statüsü

İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 7
İÇİNDEKİLER 9
KISALTMALAR 13
GİRİŞ 15
BİRİNCİ BÖLÜM
MÜLTECİ HUKUKUNUN TARİHSEL GELİŞİMİ PARALELİNDE MÜLTECİLİK VE SIĞINMA
I. MÜLTECİ VE SIĞINMACI KAVRAMLARININ ORTAYA ÇIKIŞI 19
II. MÜLTECİ HUKUKUNA İLİŞKİN KAYNAKLAR 29
A. Uluslararası Belgelerde Düzenlemeler 29
1. Milletler Cemiyeti Dönemi 29
2. Birleşmiş Milletler Nezdinde Yapılan Tanımlamalar 32
a) 1951 Tarihli Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair
Sözleşme’den Önceki Dönem 32
b) 1951 Tarihli Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair Sözleşme 38
c) 1967 Tarihli Mültecilerin Hukuki Statüsü ile İlgili Protokol 41
d) Birleşmiş Milletler Ülkesel Sığınma Bildirisi 45
B. Bölgesel Belgelerde Düzenlemeler 46
1. Afrika Birliği Örgütü’nün Tanımı. 47
2. Cartegena Deklarasyonu’ndaki Tanım 48
3. Arap Ülkelerindeki Mültecilerin Durumunu Düzenleyen Arap
Birliği Sözleşmesi 49
4. Avrupa Birliği (AB) Hukukundaki Düzenleme 50
C. Ulusal Mevzuatta Düzenlemeler 52
1. Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’ndan Önceki Düzenlemeler 52
a) İskan Kanunu 53

b) 1994 Tarihli İltica ve Sığınma Yönetmeliği 55
c) Ulusal Eylem Planı Çerçevesinde Hedeflenen Düzenlemeler 57
d) 2006 Tarihli İçişleri Bakanlığı Talimatı 58
2. Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu ve Geçici Koruma Yönetmeliği 59
a) Genel Çerçeve 59
b) Mülteci Tanımı 60
c) Şartlı Mülteci Tanımı 62
d) İkincil Koruma 63
e) Geçici Koruma 65
İKİNCİ BÖLÜM
ÇOCUKLARA İLİŞKİN HUKUKİ STANDARTLARI BELİRLEYEN DÜZENLEMELERDE MÜLTECİ ÇOCUKLAR
I. ÇOCUK KAVRAMI 69
II. MÜLTECİ ÇOCUKLARA İLİŞKİN HUKUKİ STANDARTLARI BELİRLEYEN DÜZENLEMELER 72
A. Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme 74
1. Genel Çerçeve 74
2. Hükümleri 76
3. Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Komitesi 82
a) Genel Çerçeve 82
b) Çocuk Hakları Komitesi’nin Yapısı 83
c) Raporlama Süreci ve Çocuk Hakları Komitesi’nce
Raporların İncelenmesi 84
4. Türkiye ve Çocuk Hakları Sözleşmesi 86
B. Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin Çocuk Satışı, Çocuk Fahişeliği ve
Çocuk Pornografisi Hakkında Seçmeli Protokolü 88
C. Silahlı Çatışmalarda Çocuğun Durumunu Ele Alan Uluslararası Düzenlemeler 89
1. Cenevre İnsancıl Hukuk Sözleşmeleri 90
2. Olağanüstü Durumlarda ve Silahlı Çatışma Hallerinde
Kadınların ve Çocukların Korunmasına Dair Bildiri 91
3. Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin Çocukların Silahlı Çatışmalarda
Yer Alması Hakkında Seçmeli Protokolü 92

İçindekiler 11
D. Çocuk Haklarının Kullanılmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi 94
E. Çocuk Hakları ve Esenliği Hakkında Afrika Şartı 95
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM MÜLTECİ HUKUKUNDA
ÇOCUKLARIN STATÜLERİNİN BELİRLENMESİ
I. ÇOCUKLARIN MÜLTECİLİK STATÜSÜNÜN TESPİTİ 99
A. Mülteci Statüsünün Kazanılması Nedenleri 103
1. Yabancı Olma Koşulu (Tabiiyetini Taşıdığı Ülkenin Dışında Bulunmak) 103
2. Korku, Baskı-Zulüm Unsurları 106
a) Korku 106
b) Baskı ve Zulüm. 108
3. Baskı ve Zulme Temel Teşkil Eden Nedenler 111
a) Irk 111
b) Din 112
c) Milliyete Dayalı Zulüm 113
d) Belirli Bir Sosyal Gruba Mensubiyet 115
e) Siyasal Düşünce 116
B. Çocukların Mültecilik Statüsünün Sona Ermesi 117
1. Vatandaşı Olduğu Ülkenin Korumasından Kendi İsteği İle
Yeniden Yararlanma 118
2. Vatandaşlığı Kendi İsteğiyle Kazanma 119
3. Yeni Bir Vatandaşlık Kazanmış Ve Korunmasından Yararlanıyorsa. 120
4. Zulme Uğramaktan Korktuğu Ülkeye Kendi İsteği İle Yeniden
Dönmesi 120
5. Vatandaşı Olduğu Ülke Koşulları Değiştiği İçin Ülkesinin Himayesini Reddedemeyecekler ile Mültecilerle İlgili Koşulların Ortadan
Kalkması Nedeniyle Daimi İkamet Ülkesine Geri Dönme Durumu 121
C. Çocuğun Mültecilik Statüsünün İptali 122
D. Çocukların Mültecilik Statüsü Kazanmasını Engelleyen Nedenler 122
1. BM Tarafından Yardım ve Koruma Görenler 123
2. Uluslararası Himayeye İhtiyacı Olmadığı Düşünülenler 124
3. Uluslararası Korumaya Layık Olmayanlar 125
E. Çocukların Statü Dışı Bırakılmasının Sonuçları 125

II. MÜLTECİLİK STATÜSÜNÜN KAZANILMASINDA ÖZEL DURUMLAR 126
A. Grup Belirlemesi 126
B. Aile Bireylerinin İddialarına Dayanarak Belirleme 127
C. Çocuğun Bireysel Talebi ile Belirleme 128
III. ÇOCUKLARA GEÇİCİ HUKUKİ KORUMA STATÜSÜNÜN VERİLMESİ 132
A. Geçici Koruma Statüsünün Kazanılmasına Yönelik Ölçütler 133
1. Kitlesel Akınla veya Kitlesel Akın Döneminde Bireysel Olarak Gelmek 133
2. Geçici Korunanların Bireysel Korumadan Yararlanamaması 134
B. Geçici Korumanın Sona Ermesi 134
1. Geçici Korumanın Bireysel Olarak Sona Ermesi 134
2. Geçici Korumanın Tanınamayacağı Kişiler ile Geçici Koruma
Statüsü İptal Edilecek Kişiler 135
3. Geçici Korumanın Cumhurbaşkanı Kararıyla Sona Ermesi 137
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
6458 SAYILI YABANCILAR VE ULUSLARARASI KORUMA KANUNU KAPSAMINDA TÜRK HUKUKUNDA ÇOCUKLARIN İLTİCA USULÜ
I. İÇ HUKUKUMUZDA ÇOCUKLARIN SIĞINMA PROSEDÜRÜ 139
A. Başvuru ve Kayıt İşlemleri 140
B. Mülakatın Yapılması 143
C. Karar 144
D. Kabul Edilemez Başvurular 145
E. Hızlandırılmış Değerlendirme 146
F. BMMYK ile İş Birliği 147
G. İdari Gözetim 148
H. İtiraz ve Yargı Yolu 151
II. GEÇİCİ KORUMA PROSEDÜRÜ 153
SONUÇ. 155
KAYNAKÇA 159