Türk Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri_{Sözleşmeler Hukuku}

Prof. Dr. Murat AYDOĞDU

Dr. Öğr. Üyesi Nalan KAHVECİ

İÇİNDEKİLER
4. BASIYA ÖNSÖZ VII
İÇİNDEKİLER IX
KISALTMA CETVELİ XXXVII
BİRİNCİ BÖLÜM
ÖZEL BORÇ İLİŞKİLERİ VE SÖZLEŞMELER HAKKINDA ÖN AÇIKLAMALAR
§1. GENEL OLARAK SÖZLEŞMELER 1
I. ÖZEL BORÇ İLİŞKİLERİNİN (BORÇLAR ÖZEL HUKUKUNUN) SİSTEMATİĞİ 1
II. SÖZLEŞMELERİN TÜRK BORÇLAR KANUNU AÇISINDAN ÖNEMİ VE KANUNDAKİ DÜZENLEME ŞEKLİ 2
III. SÖZLEŞME KAVRAMI VE ANLAMI 2
IV. BORÇLAR KANUNUYLA TİCARET KANUNU ARASINDAKİ İLİŞKİ 9
V. REKABETİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN VE BORÇLAR KANUNU
ARASINDAKİ İLİŞKİ 11
VI. SÖZLEŞMELERLE İLGİLİ OLARAK BORÇLAR KANUNUNDA YER ALAN İLKELER 13
A. ANA İLKE: SÖZLEŞME ÖZGÜRLÜĞÜ İLKESİ 13
1. Genel Olarak 13
2. Sözleşme Özgürlüğünün Anlamı 15
a. Sözleşme Yapıp Yapmama Özgürlüğü 15
b. Sözleşmenin Tarafını Seçme Özgürlüğü 15
c. Sözleşmenin Biçimini Seçme Özgürlüğü 16
d. Sözleşmeyi Ortadan Kaldırma ve İçeriğini Değiştirme Özgürlüğü 17
e. Sözleşmenin İçeriğini Belirleme Özgürlüğü 17
f. Sözleşmenin Tipini (Çeşidini) Seçme Özgürlüğü 20
B. KURALLARIN EMREDİCİ OLMAMASI İLKESİ 20
C. HÂKİMİN TAKDİR YETKİSİ İLKESİ 21
VII. SÖZLEŞME TİPİNİ SEÇME ÖZGÜRLÜĞÜ 21
A. YASADA DÜZENLENMİŞ BİR SÖZLEŞME TİPİNİ SEÇME ÖZGÜRLÜĞÜ 21
B. YASADA DÜZENLENMEMİŞ BİR SÖZLEŞME TİPİNİ SEÇME ÖZGÜRLÜĞÜ 22
1. Kendisine Özgü Yapısı Olan Sözleşmeler 23
a. Genel Olarak 23
b. Kendisine Özgü Yapısı Olan Sözleşme Örnekleri 24
aa. Tek Satıcılık Sözleşmesi 24
aaa. Tanımı 24
bbb. Sözleşmenin Unsurları 24
aaaa. Süreklilik Niteliği Taşıyan Bir Çerçeve Sözleşme 24

bbbb. Kendi Adına ve Hesabına Hareket 25
cccc. Belli Bir Bölgede Satış Tekeli Tanınması 25
dddd. Pazarlama, Satış ve Sürümü Arttırma Faaliyeti 26
ccc. Tarafların Karşılıklı Yükümlülükleri 27
aaaa. Tek Satıcının Yükümlülükleri 27
bbbb. Yapımcının Yükümlülükleri 27
ddd. Tek Satıcılık Sözleşmesinin Sona Ermesi ve Sonuçları 27
bb. Franchise Sözleşmesi 28
aaa. Tanımı 28
bbb. Unsurları 29
aaaa. Sürekli Borç İlişkisi 29
bbbb. Çerçeve Sözleşme 29
cccc. Franchise Alanın Bağımsızlığı 29
dddd. Franchise Sistemi (Paketi) 30
eeee. Dikey İşbirliği 31
ffff. Ücret 31
ccc. Tarafların Borçları 31
aaaa. Franchise Verenin Borçları 31
bbbb. Franchise Alanın Borçları 32
cc. Satış İçin Bırakma (konsinye satış, koltukçu, gezginci) Sözleşmesi (Der Trödelvertrag) 32
dd. Tahkim (Hakem) Sözleşmesi 33
ee. Sulh Sözleşmesi 33
ff. Garanti Sözleşmesi 35
gg. Niteliği Tartışmalı Olan Diğer Sözleşmeler 36
2. Karma Sözleşmeler - Bileşik Sözleşmeler 37
a. Karma Sözleşmeler. 37
b. Bileşik Sözleşmeler 40
3. Eksik Sözleşmeler 41
§2. TÜRK BORÇLAR KANUNUNUNDA DÜZENLENMİŞ BULUNAN SÖZLEŞMELERİN
AMAÇLARI VE İÇERİKLERİ YÖNÜNDEN AYIRIMI 42
I. MÜLKİYETİN DEVRİ AMACINI GÜDEN SÖZLEŞMELER 43
II. KULLANDIRMA VE YARARLANDIRMA AMACINI GÜDEN SÖZLEŞMELER 43
III. İŞGÖRME AMACINI GÜDEN SÖZLEŞMELER 43
IV. SAKLAMA (MUHAFAZA, EMANET) AMACINI GÜDEN SÖZLEŞMELER 44
V. GÜVENCE (TEMİNAT) SAĞLAMA AMACINI GÜDEN SÖZLEŞMELER 44
VI. SONUÇLARI TALİH VE TESADÜFE BAĞLI SÖZLEŞMELER 44
VII. ORTAKLIK (ŞİRKET) SÖZLEŞMELERİ 45

İKİNCİ BÖLÜM
MÜLKİYETİN DEVRİ AMACI GÜDEN SÖZLEŞMELER
§3. SATIŞ SÖZLEŞMESİ 47
I. GENEL BİLGİ 47
II. SATIŞ SÖZLEŞMESİNİN TANIMI 48
III. SATIŞ SÖZLEŞMESİNİN ÖZELLİKLERİ 50
A. SATIŞ SÖZLEŞMESİNİN TEMLİK BORCU DOĞURAN BİR SÖZLEŞME OLMASI ÖZELLİĞİ 50
B. SATIŞ SÖZLEŞMESİNİN KARŞILIKLI TAM İKİ TARAFA BORÇ YÜKLEYİCİ
ÖZELLİĞİ 50
C. SATIŞ SÖZLEŞMESİNİN RIZAİ BİR SÖZLEŞME OLMA ÖZELLİĞİ 51
D. SATIŞ SÖZLEŞMESİNİN ANİ EDİMLİ BİR SÖZLEŞME OLMA ÖZELLİĞİ 51
E. SATIŞ SÖZLEŞMESİNİN SEBEBE BAĞLI (İLLİ) BİR SÖZLEŞME OLMA ÖZELLİĞİ 51
IV. SATIŞ SÖZLEŞMESİNİN TEMEL ÖGELERİ (ESASLI UNSURLARI) 52
A. SATILAN MAL (MEBİ) 52
B. BEDEL (SATIŞ PARASI, SEMEN) 54
C. ANLAŞMA 60
V. SATIŞ SÖZLEŞMESİNDE YARAR VE HASARIN GEÇMESİ 63
A. GENEL BİLGİ 63
B. ÖNCEKİ BORÇLAR KANUNUNA GÖRE YARAR VE HASARIN GEÇMESİ 64
1. Parça Borçlarında Yarar ve Hasarın Geçmesi (EBK 183/I) 64
2. Cins (Çeşit) Borçlarında (Nev’an Belirlenen Mallarda) Yarar ve Hasarın
Geçmesi (EBK 183/II) 66
a. Mal, İfa Yerinde (Aynı Yerde) Teslim Edilecekse (Yerinde Satış, Platzkauf) 67
b. Mal, İfa Yerinden Başka Bir Yere Gönderilecekse (Mesafe Satışı,
Göndermeli Satış, =Distanzkauf, Versendungskauf) 69
3. Geciktirici (Talikî) Koşula Bağlı Satış Sözleşmelerinde Yarar ve Hasarın
Geçmesi (EBK 183/III) 70
C. TÜRK BORÇLAR KANUNUNA GÖRE SATIŞ SÖZLEŞMESİNDE MALDAKİ
YARAR (NEF’İ) VE HASARIN GEÇMESİ 71
1. Sorunun Ortaya Konması, Yarar ve Hasar Kavramı 71
2. Hasar Kavramının İmkansızlık Kavramıyla Olan Bağlantısı 73
3. Hasar ve Yararın Alıcıya Geçmesinin Şartları 76
a. Satış Sözleşmesinin Kurulmuş ve Hükümlerini Doğurmuş Olması 76
aa. Koşula Bağlı Olmayan (Olağan) Satışlarda 76
bb. Geciktirici (Talikî) Koşula Bağlı Satışlarda 78
cc. Bozucu Koşula Bağlı Satışlarda 79
b. Satılanda Meydana Gelen Hasarda Satıcının Kusurunun Bulunmaması
(Satıcının Kusursuz Olması) 80
c. Kuralın Uygulanmasına Engel Olacak İstisnaların Bulunmaması 81

4. TBK Açısından Yarar ve Hasarın İntikali Kuralı 83
a. Mal, İfa Yerinde (Aynı Yerde) Teslim Edilecekse (Yerinde Satış, Platzkauf) 83
b. Malın İfa Yerinden Başka Bir Yere Gönderildiği Satışlarda (Mesafe Satışı, Göndermeli Satış, = Distanzkauf, Versendungskauf) Hasarın İntikali 85
aa. Genel olarak 85
bb. Cins Borcunda Ayırtetme Kavramı 86
cc. Gönderme ve Götürme Borcu Arasındaki Farkın Belirlenmesi 87
dd. Mesafe Satışında Hasarın İntikali 88
ee. Taşıyıcının Bağımsız Olup Olmamasının Değerlendirilmesi 90
VI. SATIŞ SÖZLEŞMESİNİN ÇEŞİTLERİ 93
VII. TÜKETİCİ SATIŞLARI 96
VIII. TAŞINIR SATIŞLARI 98
A. TAŞINIR SATIŞININ KONUSU. 98
B. TARAFLARIN HAK VE BORÇLARI 102
1. Genel Olarak 102
2. Satıcının Borçları 103
a. Satıcının Satılanın Zilyetliğini ve Mülkiyetini Devir Borcu 103
b. Satıcının Zilyetliği ve Mülkiyeti Devri Borcunda Temerrüdü 106
aa. Genel Olarak 106
bb. Olağan (Âdî) Satışlardaki Satıcının Temerrüdü 107
cc. Teslim İçin Belirli Vadeli Ticarî Satışlardaki Satıcının Temerrüdü 108
dd. Satıcının Kısmî Temerrüdü Halinde Alıcının Hakları 109
ee. Ard Arda Teslimli Satışlarda Satıcının Temerrüdü 110
c. Satıcının Temerrüdü Halinde Alıcının Hakları 111
aa. Satıcının Giderim Borcu ve Kapsamı 111
bb. Satıcının Temerrüdü Nedeniyle Alıcının Zararının Hesaplanması 112
aaa. Genel Hükümlere Göre Zararın Hesaplanması 112
bbb. Zararın Somut Metoda Göre Hesaplanması 113
ccc. Zararın Soyut Metoda Göre Hesaplanması 114
d. Satıcının Devir ve Taşıma Giderlerini Ödeme Borcu 115
e. Satıcının Zapttan Sorumluluk (Zapta Karşı Tekeffül) Borcu 118
aa. Tanımı ve Konusu 118
bb. Zapt Sorumluluğunun Maddî Şartları 121
cc. Satıcının Zapt Sorumluluğu Bakımından Şekli Şartlar (Bildirim ve
İspat Yükümünün Yerine Getirilmesi) 124
dd. Satıcının Zapt Sorumluluğun Karşı Alıcının Hakları 125
aaa. Mahkeme Kararı Olmaksızın Satılanı Vermesi Halinde
Alıcının Hakları 125
bbb. Mahkeme Kararının Varlığı Halinde Alıcının Hakları 127
aaaa. Genel Olarak 127
bbbb. Tam Zapt Halinde Alıcının Hakları (TBK 217) 127
cccc. Kısmen Zapt Halinde Alıcının Hakları (TBK 218) 128

ee. Satıcının Zapt Sorumluluğunda Zamanaşımı 129
f. Satıcının Ayıptan Sorumluluğu (Ayıba Karşı Tekeffül) Borcu 129
aa. Genel Olarak 129
bb. Ayıp Kavramı 130
cc. Ayıbı Üstlenme Borcuna İlişkin Hükümlerin Niteliği 131
dd. Ayıp Türleri (Maddi, Hukuki ve Ekonomik Ayıp Kavramı) 134
ee. Satıcının Ayıptan Sorumluluğunun Maddî Şartları 137
aaa. Ayıplı Hayvan Satışı Dışındaki Satışlarda Maddi Şartlar 137
aaaa. Bildirilen (Zikir ve Vaad Edilen) Niteliklerdeki Maddî Şartlar 137
bbbb. Lüzumlu Vasıflarda Maddî Şartlar 139
bbbb.1.) Satılan Malda, Elverişliliği Kaldıran veya
Önemli Şekilde Azaltan Eksiklik Olmalıdır 139
bbbb.2.) Ayıp, Yarar ve Zararın Geçişinden Önce (İmalat Hatası veya Teslim Öncesindeki Taşıma veya Saklama Ayıbı) Var Olmalıdır 143
bbbb.3.) Sorumluluk, Sorumsuzluk Anlaşmasıyla Kaldırılmamış Olmalıdır 145
bbbb.4.) Ayıp, Kural Olarak Alıcı Tarafından Bilinmemelidir 145
bbb. Ayıplı Hayvan Satışında Satıcının Sorumluluğuna İlişkin Maddi Şartlar 146
ff. Satıcının Ayıba Karşı Sorumluluğunun Şeklî Şartları (Gözden
Geçirme ve Ayıbı Satıcıya Bildirme) 148
aaa. Ayıplı Hayvan Satışı Dışındaki Satışlarda Satıcının Ayıptan Sorumluluğu Bakımından Şeklî Şartlar (Gözden Geçirme
ve Ayıbı Satıcıya Bildirme) 148
bbb. Hayvan Satışında Satıcının Ayıptan Sorumluluğu Bakımından
Şeklî Şartlar (Gözden Geçirme ve Ayıbı Satıcıya Bildirme) 153
gg. Satıcının Ayıptan Sorumsuzluğuna İlişkin Anlaşmasının Geçerliliği 154
hh. Ayıbın Türlerine Göre (Bilinen, Açık, Basit, Gizli ve Hileli Ayıplarda)
Satıcının Sorumluluğu 157
aaa. Hileli (Ağır Kusurlu) Ayıplar Dışındaki Ayıplarda Satıcının Sorumluluğu 157
bbb. Hileli (Ağır Kusurlu) Ayıplarda Satıcının Sorumluluğu 162
ıı. Mesafe Satışlarında Ayıplı Satılan Karşısında Alıcının Yükümlülükleri 165
aaa. Genel Olarak 165
bbb. Mesafe Satışlarında Ayıplı Satılan Karşısında Alıcının
Yükümlülüklerine İlişkin Kuralın Uygulanma Koşulları 167
ccc. Mesafeli Satışlarda Satılanın Ayıplı Olması Halinde Alıcının Yükümlülükleri 168
aaaa. Satılanı Geçici Olarak Koruma ve Geri Gönderme
Yükümlülüğü (TBK 226/I; EBK. 201/I) 168
bbbb. Satılanın Durumunu Gecikmeksizin Tespit Ettirme
Yükümlülüğü (TBK 226/II; EBK. 201/II) 168
cccc. Gerektiğinde Satılanı Sattırma ve Satıcıya En Kısa
Zamanda Bildirim Yükümlülüğü (TBK 226/III; EBK. 201/III) 169

ii. Ayıp Halinde Alıcının Hakları (Seçimlik Hakları ve Tazminat Hakkı) 169
aaa. Genel Bilgi 169
bbb. Ayıp Halinde Alıcının Seçimlik Hakları ve Tazminat Hakkının Niteliği 170
ccc. Ayıplı İfa Halinde Alıcının Seçimlik Hakları 176
aaaa. Sözleşmeden Dönme (Bedelin İadesi) Hakkı 176
bbbb. Bedelin İndirilmesi (Tenzili) Hakkı 180
cccc. Ayıplı Satılanın Ayıpsız Benzeriyle Ücretsiz Değiştirme Hakkı 182
cccc.1.) Türk Borçlar Kanununa Tabi Satışlarda 182
cccc.2.) Tüketici Satışlarında 187
dddd. Ücretsiz Onarım (Tamir) Hakkı 188
dddd.1.) Türk Borçlar Kanununa Bağlı Tabi Satışlarda 188
dddd.2.) Tüketici Satışlarında 189
ddd. Ayıplı İfa Halinde Alıcının Tazminat Hakkı 190
aaaa. Türk Borçlar Kanununa Tabi Satışlarda Tazminat Hakkı 190
aaaa.1.) Tazminat Hakkının Kapsamı 190
aaaa.2.) Sözleşmeden Dönme Halinde Tazminat 192
aaaa.3.) Sözleşmeden Dönme Hakkında Dışındaki Diğer Seçimlik Haklardan Biriyle Birlikte Tazminat İsteme 193
aaaa.4.) Seçimlik Hakları Kullanmaksızın Sözleşmeye Aykırılık Nedeniyle Tazminat İsteme 194
aaaa.5.) Tazminatın Kimden İstenebileceği Konusu 195
aaaa.6.) Ayıp Nedeniyle Tazminat Hakkına Sahip Olanlar 196
bbbb. Tüketici Satışlarında Tazminat İsteme Hakkı 198
bbbb.1.) Tazminat Hakkının Kapsamı 198
bbbb.2.) Tüketici Satışlarında Ayıp Nedeniyle Talep
Hakkına Sahip Olanlar 198
bbbb.3.) Tüketici Satışlarında Ayıptan Sorumlu
Tutulabilecek Kişiler 199
eee. Satılanın Yok Olması veya Ağır Zarara Uğraması Halinde
Alıcının Ayıptan Dolayı Seçimlik Haklarının Durumu 200
aaaa. Genel Bilgi 200
bbbb. Alıcıya Yüklenemeyen Sebepler Yüzünden Alıcının Seçimlik Haklarını Kullanmasını Engellemeyen Durumlar 200
cccc. Alıcıya Yüklenebilen Sebepler Yüzünden Alıcının
Seçimlik Haklarını Kullanmasını Engelleyen Durumlar 202
fff. Ayıp Nedeniyle Alıcının Sahip Olduğu Dönme Hakkının Sonuçları 203
aaaa. Genel Olarak 203
bbbb. Ayıplı İfa Halinde Alıcının Sözleşmeden Dönmesinin Sonuçları 203
bbbb.1.) Birden Çok Mal Satışı Dışında 203
bbbb.2.) Birden Çok Mal Satışında Satılanın Ayıplı
Olmasının Sonuçları 204

jj. Satıcının Ayıptan Sorumluluğu Nedeniyle Açılacak Davaların
Tâbi Olduğu Zamanaşımı 206
aaa. Genel Bilgi 206
bbb. Ayıbın ve Satışın Türüne Göre Satıcının Ayıptan Sorumluluğu
Nedeniyle Açılacak Davaların Tâbi Olduğu Zamanaşımı Süreleri 206
aaaa. Tüketici Satışları Dışındaki Satışlarda Zamanaşımı Süresi 206
bbbb. Tüketici Satışlarında Ayıp Nedeniyle Zamanaşımı Süresi 209
3. Satış Sözleşmesinde Alıcının Borçları 211
a. Genel Bilgi 211
b. Alıcının Satış Bedelini Ödeme ve Satılanı Devralma (Asli) Borcu 211
aa. Genel Olarak 211
bb. Satış Bedelini (Semeni) Ödeme Borcu 211
aaa. Genel Olarak 211
bbb. Satış Bedelinin Belirlenmesi 213
ccc. Satış Bedelinin Muacceliyeti ve Faiz Ödeme Borcu 215
ddd. Alıcının Bedeli Ödemede Temerrüdü Durumunda Satıcının
Hakları, Özellikle Dönme Hakkı 220
eee. Alıcının Bedeli Ödemede Temerrüdü Durumunda Satıcının
Zararının Hesaplanması 224
aaaa. Genel Olarak 224
bbbb. Satıcının Zararının Hesaplanması Sırasında
Uygulanacak Metodlar 224
cccc. Genel Hükümlere Göre Zararın Hesaplanması Metodu 225
dddd. Somut Metoda Göre Zararın Hesaplanması 226
eeee. Soyut Metoda Göre Zararın Hesaplanması 226
cc. Satılanı Devralma (Kabzetme) Borcu (Duruma Göre Külfeti) 227
c. Alıcının Yan (İkincil) Borçları 229
IX. TAŞINMAZ SATIŞI 230
A. GENEL BİLGİ 230
B. TAŞINMAZIN TANIMI VE KONUSU 230
C. TAŞINMAZ SATIŞININ ŞEKLİ 231
1. Taşınmaz Satışında Şekil Kuralına Bağlı Olan ve Olmayan Durumlar 231
2. Taşınmaz Satışında Şeklin Yerine Gelme Tarzı ve Şekli Gerçekleştirecek
Makam 234
3. Taşınmaz Satışında Şekle Aykırılığın Yaptırımı ve Tapusuz Taşınmazların
Devri 235
4. Taşınmaz Satışında Şeklin Kapsamı 237
5. Tapuya Kayıtlı Taşınmazların Haricen Satışının Sonucu 239
6. Taşınmaz Satışında Temsil ve Özellikle Vekâletle İşlem 242
7. Taşınmazın Koşullu Satışı ve Mülkiyetin Saklı Tutulamaması 243
8. Taşınmaz Satışında Satılanın Miktarındaki Eksikliğinden ve Ayıplardan
Dolayı Satıcının Sorumluluğu 247

9. Taşınmaz Satışında Ayıplardan Dolayı Satıcının Sorumlu Olduğu
Zamanaşımı Süresi 252
10. Taşınmaz Satışında Yarar ve Hasarın Alıcıya İntikali 253
a. Genel Bilgi 253
b. Genel Kural (Tescille İntikal) ve Kuralın Kapsamı 254
c. Tescille İntikal Kuralının İstisnaları 255
aa. Teslimin Ertelendiği ve Temerrüdün Sözkonusu Olmadığı Durumlarda 255
bb. Teslimin Ertelendiği ve Temerrüdün Sözkonusu Olduğu Durumlarda 257
11. Taşınmaz Satışında Taşınır Satışı Hükümlerinin Kıyasen Uygulanması 259
X. TAŞINMAZ SATIŞI SONUCUNU DOĞURAN SÖZLEŞMELER 260
A. GENEL OLARAK 260
B. TAŞINMAZ SATIŞ VAADİ SÖZLEŞMESİ 261
1. Tanım ve Şekil 261
2. Taşınmaz Satış Vaadinin Hükümleri 261
a. Taraflar Arasında 261
b. Üçüncü Kişilere Karşı 262
C. TAŞINMAZ SATIŞI SONUCUNU DOĞURAN HAKLAR: ÖNALIM, ALIM VE GERİ
ALIM HAKLARI 262
1. Genel Bilgi 262
2. Önalım, Alım ve Geri Alım Haklarının Geçerli Olarak Kurulabilecekleri Süre ve
Hakların İktisadî Amacı 263
3. Önalım, Alım ve Geri Alım Haklarının Devredilmesi ve Miras Yoluyla Geçmesi 266
4. Alım (İştira) Sözleşmesi 267
a. Tanım ve Şekil 267
b. Hükümleri 268
5. Geri Alım (Vefa) Sözleşmesi 269
6. Önalım (Şuf’a) Hakkı 270
a. Genel Bilgi 270
b. Sözleşmeden Doğan Önalım (Şuf’a) Hakkının Kullanılabileceği ve Kullanılamayacağı Durumlar 271
aa. Önalım Sözleşmesinin Tanımı ve Şekli 271
bb. Önalım Sözleşmesinde Önalıcının Ödeyeceği Bedel 272
cc. Önalım Sözleşmesinin Hangi Hallerde İleri Sürülebileceği ve erhin Etkisi 274
dd. Sözleşmeden Doğan Önalım Hakkının İleri Sürülmesinin Koşulları
ve Hükümleri 277
ee. Sözleşmeden Doğan Önalım Hakkını Kullanma Süresi, Biçimi ve
Bu Hakkın Kullanılmasının Hükümleri 281
ff. Önalım Hakkından Vazgeçme 286
XI. SATIŞ SÖZLEŞMESİNİN BAZI TÜRLERİ 287
A. ÖRNEK ÜZERİNE SATIŞ 287
B. BEĞENME KOŞULUYLA SATIŞ 289

C. KISMİ ÖDEMELİ SATIŞLAR (TAKSİTLE SATIŞLAR VE ÖN ÖDEMELİ
TAKSİTLE SATIŞLAR) 291
1. Genel Olarak 291
2. Borçlar Kanunu’na Tabi Taksitle Satış Sözleşmesi (Olağan Taksitle Satışlar) 294
a. Olağan Taksitle Satışın Unsurları 294
aa. Satış Parasının Peşinata Ek Olarak En Az İki Taksit Olmak Üzere Birden Fazla Vadelerde Bölüm Bölüm Ödenmesinin Kararlaştırılmış Olması 294
bb. Satış Konusunun Taşınır Mal veya Haklar Olması 295
cc. Satılanın Alıcıya En Azından Taksitlerin Bir Kısmının
Ödenmesinden Önce Teslim Edilmiş Olması 295
dd. Taksitleri Ödeme Süresinin Üç Yılı Geçmemesi 296
ee. Peşinat (Ön Ödeme) Kararlaştırılması 297
b. Olağan Taksitle Satışın Geçerlilik Şartları 298
aa. Taksitle Satış Sözleşmesinin Yazılı Şekilde Yapılması 298
bb. Yasal Temsilcinin Yazılı Rızası 299
c. Taksitle Satış Sözleşmesinde Alıcıyı Koruyucu Düzenlemeler 300
d. Taksitle Satış Sözleşmesinin Uygulama Alanı 301
e. Taksitle Satış Sözleşmesinde Alıcının Temerrüdü Halinde Satıcının Hakları 302
aa. Genel Olarak 302
bb. Sözleşmeden Dönme Hakkı 303
cc. Geçerli Mülkiyeti Saklı Tutma Anlaşmasına Dayalı Olarak
Mülkiyeti İddia Etme Hakkı 305
dd. Muacceliyet Koşuluna Dayanma Hakkı 308
f. Tüketici Kanunu’na Tabi Taksitle Satış Sözleşmeleri 308
3. Ön Ödemeli Taksitle Satış Sözleşmesi 312
a. Tanımı ve Unsurları 312
aa. Alıcının, Satılana İlişkin Satış Bedelini Önceden Kısım Kısım Ödemeyi Üstlenmiş Olması 312
bb. Satış Konusunun Taşınır Mal veya Haklar Olması 312
cc. Satıcının, Kural Olarak Satış Bedelinin Tamamen Ödenmesinden
Sonra Satılanı Alıcıya Devretmeyi Üstlenmiş Olması 312
b. Ön Ödemeli Taksitle Satışın Geçerlilik Şartları 313
aa. Ön Ödemeli Taksitle Satış Sözleşmesinin Yazılı Şekilde Yapılması 313
bb. Yasal Temsilcinin Rızası 313
c. Ön Ödemeli Taksitle Satış Hükümlerinin Uygulama Alanı 313
d. Ön Ödemeli Taksitle Satışlara Uygulanacak Olan Taksitle Satış
Sözleşmesine İlişkin Hükümler 314
e. Ön Ödemeli Satış Sözleşmesinde Ödemelere İlişkin Düzenlemeler 314
f. Ön Ödemeli Taksitle Satış Sözleşmesinin Sona Ermesi 315
E. ARD ARDA TESLİMLİ SATIŞ 316
F. ARTTIRMAYLA (MÜZAYEDEYLE) SATIŞ 317
1. Genel Olarak 317

2. Çeşitleri 318
a. Zorla (Cebrî) Arttırma 318
b. İsteğe Bağlı (İhtiyarî) Artırma 319
§4. MAL DEĞİŞİM (TRAMPA) SÖZLEŞMESİ 321
I. TANIMI, KONUSU VE UYGULANACAK KURALLAR 321
II. MAL DEĞİŞİMİNİN ÖGELERİ 321
A. MALLA (HAKLA) BİR MALIN (HAKKIN) DEĞİŞTİRİLMESİ 321
B. MALLA MALIN KARŞILIKLI DEĞİŞTİRİLECEĞİNE İLİŞKİN ANLAŞMA 322
III. MAL DEĞİŞİMİNİN HÜKÜMLERİ 322
A. YARAR VE ZARARIN GEÇİŞİ 323
B. TEMERRÜT 323
C. ZAPTA KARŞI SORUMLULUK 323
D. AYIBI ÜSTLENME SORUMLULUĞU (AYIBA KARŞI TEKEFFÜL) 323
§5. BAĞIŞLAMA 325
I. TANIM VE MAHİYETİ 325
II. BAĞIŞLAMANIN ÖGELERİ 325
A. KAZANDIRICI İŞLEM NİTELİĞİ 325
B. KARŞILIKSIZ (İVAZSIZ) OLMA 326
C. ANLAŞMA 327
l. Genel Olarak 327
2. Bağışlamada Ehliyet 327
a. Bağışlayanın Ehliyeti 327
b. Bağışlananın Ehliyeti 328
III. BAĞIŞLAMANIN ÇEŞİTLERİ 329
A. BAĞIŞLAMA SÖZÜ VERME (VAADİ-TAAHHÜDÜ) 329
1. Genel Olarak 329
2. Bağışlama Sözü Vermenin Şekli 329
B. ELDEN BAĞIŞLAMA 331
C. KOŞULLU (ŞARTLI) VE YÜKLEMELİ (MÜKELLEFİYETLİ) BAĞIŞLAMA 331
D. YERİNE GETİRİLMESİ (TENFİZİ) BAĞIŞLAYANIN ÖLÜMÜNE BAĞLI
BAĞIŞLAMA 333
E. DÖNME KOŞULLU (RÜCU ŞARTLI) BAĞIŞLAMA 333
IV. BAĞIŞLAMANIN HÜKÜMLERİ 334
A. BAĞIŞLAYANIN BORÇLARI 334
B. BAĞIŞLAYANIN SORUMLULUĞU 335
1. Ödememeden (İfa Etmeme) Doğan Sorumluluk 335
2. Zapt ve Ayıptan Doğan Sorumluluk (Tekeffül Borcu) 335
C. BAĞIŞLAYANIN BAĞIŞLAMAYI GERİ ALMASI (DÖNMESİ, RÜCU ETMESİ) 336
1. Yerine Getirilmiş (Tenfiz Edilmiş) Bağışlama Taahhüdü ve Elden Bağışlamadan
Dönme Nedenleri 336
2. Yerine Getirilmemiş Bağışlama Taahhüdünden Dönme Nedenleri 338

D. BAĞIŞLAMA SÖZ VERİSİNİN DÜŞMESİ, DÖNME SÜRESİ VE MİRASÇILARIN
DÖNME HAKKI 338
1. Bağışlama Sözverisinin Ortadan Kalkması (Düşmesi) 338
2. Dönme Süresi ve Mirasçıların Dönme (Geri Alma) Hakkı 339
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
KULLANMA AMACI GÜDEN SÖZLEŞMELER
§6. KİRA SÖZLEŞMESİ 341
I. KİRA SÖZLEŞMESİNİN TÜRK BORÇLAR KANUNU SİSTEMATİĞİNDE
DÜZENLENİŞ BİÇİMİ 341
II. TANIMI VE TARAFLARIN DURUMU 345
A. TANIMI 345
B. TARAFLARIN DURUMU 346
1. Ehliyet (Sözleşme Yapma Ehliyeti) 346
2. Kiraya Verenin Malik Dışında Bir Kimse Olabilmesi 347
3. Tarafların Birden Fazla Kişiden Oluşması 348
a. Birden Fazla Kiraya Veren Bulunması 348
aa. Paylı (Müşterek) Mülkiyette 348
bb. Birlikte (İştirak Halinde) Mülkiyette 349
b. Birden Çok Kiracı Bulunması 349
III. ÇEŞİTLERİ 350
A. KİRA KONUSU EŞYANIN TAŞINIR YA DA TAŞINMAZ OLMASINA GÖRE 350
B. KİRA KONUSU EŞYANIN ÜRÜN (HASILAT, GELİR) GETİREN BİR MAL OLUP OLMAMASINA GÖRE 351
C. KİRA SÖZLEŞMESİ SÜRESİNİN BELİRLİ OLUP OLMAMASINA GÖRE 353
IV. KİRA SÖZLEŞMESİNE UYGULANACAK KURALLAR 354
A. GENEL OLARAK 354
B. KAMU KURUM VE KURULUŞLARININ AKDETTİKLERİ SÖZLEŞMELERDE UYGULANMAYACAK TÜRK BORÇLAR KANUNU HÜKÜMLERİ 355
C. ÜRÜN (HASILAT) KİRASI SÖZLEŞMELERİNDE 358
V. KİRA SÖZLEŞMELERİNİN ÖGELERİ VE SÜRESİ 360
A. KİRA SÖZLEŞMELERİNİN ÖGELERİ 360
1. Kira Konusu Bir Mal 360
2. Kira Konusu Malın Kullanılması Karşılığında Ödenecek Kira Parası 362
a. Kira Parasının Miktarı (Kira Parasının Taraflarca Belirlenmesi) 362
b. Kira Parasının Kapsamı 363
3. Kiracıyla Kiraya Veren Arasında Bir Anlaşma 363
B. KİRA SÖZLEŞMELERİNİN SÜRESİ 365
VI. KİRA SÖZLEŞMESİNDE TARAFLARIN KARŞILIKLI HAK VE BORÇLARI 368

A. KİRAYA VERENİN BORÇLARI VE HAKLARI 368
1. Borçları 368
a. Kira Konusu Eşyayı Kullanmaya Elverişli Biçimde Teslim ve
Muhafaza (Koruma) Borcu 368
aa. Teslim Borcu 368
bb. Kiraya Verenin Kullanmaya Elverişli Biçimde Bulundurma
(Ayıbı Üstlenme) Borcu 372
aaa. Ayıbın Özellikleri (Sorumluluğun Şartları) 372
aaaa. Maddi Koşullar 372
aaaa.1.) Kiralananda Ayıbın Var Olması 372
aaaa.2.) Kiralananda Ortaya Çıkan Ayıpların Kiracının Kusuru Dışında Ortaya Çıkmış Olması ve Fakat
Kiraya Verenin Kusurunun Gerekmemesi 375
aaaa.3.) Ayıbın Kullanma Amacıyla Bağdaşmaması 376
aaaa.4.) Ayıbın Gizli Olması 376
aaaa.5.) Kiraya Verenin Ayıptan Sorumluluğunun Sınırlandırılmamış ya da Kaldırılmamış Olması 378
bbbb. Şekli Koşul: Kiracının Kiralananı Gözden Geçirmesi (Muayene) ve Bildirim (İhbar) Yükümlülüğünü Yerine
Getirmesi (TBK 318) 380
bbb. Ayıp Halinde Kiracının Hakları 381
aaaa. Genel Olarak 381
bbbb. Ayıp Nedeniyle Kiracının Seçimlik Hakları 384
bbbb.1.) Ayıbın Giderilmesini (Onarımı) Talep Hakkı 384
bbbb.1.a.) Ayıpların Kiraya Veren
Tarafından Giderilmesi 384
bbbb.1.b.) Ayıpların Kiracı Tarafından
Giderilmesi 385
bbbb.2.) Kiranın İndirilmesini Talep Hakkı 390
bbbb.3.) Ayıpsız Bir Benzeri ile Değiştirilmesini İsteme
Hakkı 392
bbbb.4.) Sözleşmeden Dönme veya Fesih Hakkı 394
bbbb.5.) Olumlu (Müsbet) Zararın Tazminini Talep
Etme Hakkı 395
b. Kiralanan Malda Üçüncü Kişilerin Hak İleri Sürmeleri Halinde Buna Karşı
Kiracıya Güvence Verme (Zapta Karşı Tekeffül) Borcu 397
aa. Genel Olarak 397
bb. Gerçek Zapt 397
cc. Gerçek Olmayan Zapt (Kiralananın Temliki) 402
aaa. TBK Dönemindeki Durum 402
bbb. EBK Dönemindeki Durum 405
ccc. TBK 310-311 Hükümlerinin Uygulama Şartı ve Hukuksal Sonucu 408

aaaa. Kira Sözleşmesinin Kurulmasından Sonra Kiralananın Mülkiyetinin El Değiştirmesindeki (Yasal Temlikteki)
Durum (TBK 310) 408
bbbb. Kira Sözleşmesinin Kurulmasından Sonra Kiralanan Üzerinde 3. Kişinin Sınırlı Ayni Hak Sahibi Olmasındaki
Durum (TBK 311) 414
ddd. Kira Sözleşmesinin Şerhinin Etkisi 415
eee. Kamulaştırmanın Etkisi 418
c. Kiraya Verenin Vergi ve Benzeri Mükellefiyetleri Ödeme Borcu 419
d. Kiraya Verenin Yan Giderleri Ödeme Borcu 420
aa. Yan Giderlerin Kapsamı ve Kime Ait Olduğu Sorunu 420
bb. Yan Giderlerin Ödeme Zamanı ve Şekli 426
cc. Yan Giderlerin Ödenmesi Biçimi 427
2. Kiraya Verenin Hakları 431
a. Kira Parasının Ödenmesini İsteme Hakkı 431
b. Kiraya Verenin Hapis Hakkı 438
aa. Genel Olarak 438
bb. Hapis Hakkının Uygulanma Koşulları 439
cc. Hapis Hakkının Niteliği ve İcrası 443
B. KİRACININ HAKLARI VE BORÇLARI 446
1. Kiracının Hakları 446
2. Kiracının Borçları 446
a. Kira Parasını Ödeme Borcu 446
aa. Niteliği 446
bb. Ödeme Yeri ve Şekli 451
cc. Ödeme Zamanı 454
dd. Kiracının Kusuru veya Umulmayan Halinin (Kiralananın
Kullanılmamasının) Kiracının Kira Bedeli Borcuna Etkisi (TBK 324) 455
ee. Kiralananın Sözleşme Bitiminden Önce Erken Tahliyesi (TBK 325) 456
b. Kiracının Kiralananı Sözleşmeye Uygun Olarak Kullanma Borcu 464
aa. Genel Olarak 464
bb. Kiracının Kiralananı Özenle Kullanma ve Komşulara
Saygı Gösterme Borcu 465
aaa. Borcun Niteliği ve Kapsamı 465
bbb. Kiracının Kiralananı Özenle Kullanma ve Komşulara Saygı Gösterme Borcuna Aykırılığın Sonucu (Önelli veya
Önelsiz Fesih ve Tazminat) 471
cc. Kiralananda Ayıbın Giderilmesine ve Kiralananın Gösterilmesine Katlanma Borcu (TBK 319; EBK 251) 474
dd. Kiralananda Kiraya Veren Tarafından Yapılacak Ölçülü Yenilik ve Değişikliklere Katlanma Borcu (TBK 320) 475
aaa. Genel Olarak 475

bbb. Kiraya Veren Tarafından Ölçülü Yenilik ve Değişikliklerin
Yapılabilmesi Koşulları 477
aaaa. Kiraya Verenin Bu Yetkisini Kullanmasının Kira Sözleşmesinin Sona Ermesini (Özellikle Feshini)
Gerektirmemesi 478
bbbb. Bu İyileştirme ve Değişiklik Girişiminin, Kiracıdan
Katlanması Beklenebilecek Nitelikte Olması 479
cccc. Yenileme ve Değişiklik Çalışmalarında Dürüstlük
Kuralına Göre Kiracının Menfaatinin Gözetilmesi 480
ee. Kiracının Kiralananı Bizzat Kullanma Borcu: Sözleşmeye Aykırı Olarak Alt Kiraya Vermeme, Kullanım Hakkı ile Kira İlişkisini
Devretmeme Borcu (TBK 322-323) 482
aaa. Genel Olarak 482
bbb. Kiracının Kiralananı Başkasına Kiraya Vermesi ve
Kullanma Hakkı ile Kira İlişkisini Devri 483
aaaa. Alt Kira ve Kullanım Hakkının Devri 483
aaaa.1.) Genel Olarak 483
aaaa.2.) Alt Kiranın veya Kullanım Hakkının
(Caiz Olmayan) Devrinden Doğan Sonuçlar 492
aaaa.3.) Alt Kira ve Kullanım Hakkının Devrinin Karşılaştırılması (Farkları-Ortak Yönleri) 494
ccc. Kira İlişkisinin Devri 498
aaaa. Genel Olarak 498
bbbb. TBK.323 Hükmünün Uygulama Alanı 500
cccc. TBK.323 Hükmünün Uygulanma Koşulları 501
dddd. Kira İlişkisini Devrin Hukuki Sonuçları 503
c. Kiracının Konut ve Çatılı İşyerlerinde Sözleşmeden Kaynaklanan Güvence (Depozito) Verme Borcu (TBK 342) 504
aa. Genel Olarak 504
bb. Güvence Sınırı ve Kapsamı 507
cc. Bankaya Yatırma veya Depo Zorunluluğu (Güvencenin Niteliği ve
Nasıl Yerine Edileceği) 510
dd. Güvence Üzerinde Tasarruf ve Güvencenin Kiracıya İadesi veya Kiraya Verene Verilmesi 519
ee. Güvence Verme Borcuna İlişkin Hükümlere Aykırılık ve Bunun Sonucu 525
ff. 6353 Sayılı Kanunun Güvence Verme Borcuna Etkisi (Bazı İşyeri Kira Sözleşmeleri Bakımından Güvence Verme Borcunun 8 yıl
Uygulanamaması) 527
d. Kiracının Kiralananı Geri Verme Borcu 529
aa. Genel Olarak 529
bb. Kiracının İade Borcunun Niteliği, Doğumu Sebepleri ile Kiraya Verenin Tazminat Talebinin Kapsamı 532
cc. Kiracının İade Borcunu İfa yeri, İade Borcunun Muhatabı,
Muacceliyeti ve Zamanaşımı 538

dd. Kiraya Verenin Kiralananın İadesi Sırasındaki Muayene ve İhbar Külfeti 540
ee. Kiralananın İadesi Sırasında Kiracının Yaptığı Yenilik ve
Değişikliklere İlişkin Talep Hakkı (TBK 321) 543
ff. Takastan Feragat Yasağı (TBK 326) 553
VII. KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRALARINA ÖZGÜ KURALLAR 556
A. KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRASINA İLİŞKİN HÜKÜMLERİN
UYGULAMA ALANI (TBK 339) 556
B. KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KAVRAMI 558
C. KİRA SÖZLEŞMESİYLE BAĞLANTILI SÖZLEŞME (TBK 340) 560
1. Genel Olarak 560
2. TBK.340 Hükmünün Koşulları 560
3. TBK.340’a Bağlanan Hukuki Sonuç 562
D. KİRACI ALEYHİNE DÜZENLENME VE SÖZLEŞMEDE DEĞİŞİKLİK YAPMA
YASAĞI (TBK 301, 343, 346) 562
E. AİLE KONUTU (TBK 349) 563
F. KİRA BEDELİNİN TARAFLARCA BELİRLENMESİ (TBK 343) 565
G. KİRA PARASININ MAHKEMECE BELİRLENMESİ (TBK 344) 565
1. Taraflarca Belirlenmemiş Olması Durumunda Mahkemece Belirlenmesi 565
a. TBK Öncesi Durum 565
b. Türk Borçlar Kanunu Sonrası Durum 567
aa. TBK 344 Hükmünün Uygulama Alanı 567
bb. TBK Sonrası Artırım İlkeleri (TBK 344) 568
2. Artırım (Kira Tespit) Davasını Açma Zamanı 576
3. Artırımın Kapsamı 579
4. Taraflarca Sözleşmede Belirlenen Kira Parasının Mahkeme Tarafından Günün
Koşullarına Uygun Biçimde Yeniden Belirlenmesi (Uyarlama Davası) 582
VIII. GENEL HÜKÜMLER KAPSAMINDA BÜTÜN KİRA SÖZLEŞMELERİ BAKIMINDAN
GEÇERLİ OLAN SONA ERME SEBEPLERİ 590
A. KENDİLİĞİNDEN SONA ERME 590
1. Belirli Süreli Kira Sözleşmelerinde 590
2. Belirsiz Süreli Kira Sözleşmelerinde 593
a. Genel Olarak 593
b. Fesih Dönemleri ve Süreleri 594
c. Fesih Bildiriminin Şekli 599
B. KİRA SÖZLEŞMESİNİN TARAFLARCA SONA ERDİRİLMESİ 599
1. Kiraya verenin Sona Erdirme (Fesih) Hakkı ve Nedenleri 599
a. Kiracının Sözleşmeye Uymaması Nedeniyle Fesih 600
b. Kiracının İflâsı Nedeniyle Fesih 600
c. Kiracının Ölümü Nedeniyle Fesih (TBK 333) 601
d. Önemli Nedenlerle Fesih 602
e. Kira Bedelinin Ödenmemesi Nedeniyle Fesih 607
2. Kiracının Sözleşmeyi Sona Erdirme Hakkı ve Nedenleri 608
a. Kiraya Verenin Sözleşmeye Uymaması Nedeniyle Fesih 608
b. Önemli Nedenler Dolayısıyla Fesih 608

IX. KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRA SÖZLEŞMELERİ BAKIMINDAN SONA
ERME SEBEPLERİ 608
A. TBK GENEL HÜKÜMLERİNE GÖRE SONA ERME SEBEPLERİNİN
UYGULANIP UYGULANAMAYACAĞI SORUNU 608
B. KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRA SÖZLEŞMESİNİN FESİH BİLDİRİMİ
YOLUYLA SONA ERMESİ 609
1. Belirli Süreli Kira Sözleşmelerinde 609
2. Belirsiz Süreli Kira Sözleşmelerinde 615
3. Fesih Bildiriminin Geçerlilik Şekli 616
C. KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRA SÖZLEŞMESİNİN TAHLİYE DAVASI
YOLUYLA SONA ERMESİ 616
1. Tahliye Sebeplerinin Sınırlılığı 616
2. Tahliye Kararının İcrası İçin Kesinleşmesine Gerek Olmaması 618
3. Tahliye Davasını Açma Süresinin Uzaması 619
4. Tahliye Sebepleri (Kiraya Veren veya Kiracıdan Kaynaklanan Sebepler)
ve Özellikleri 620
5. Kiraya Verenin Kendisiyle İlgili Nedenlere Dayanarak Sözleşmeyi Sona
Erdirebildiği Durumlar 621
a. Konut ve İşyeri Gereksinimi Nedeniyle Kullanma Zorunluluğu Üzerine
Kiraya Verenin Tahliye Davası Açması 621
aa. Kiraya Verenin Konut Gereksinimi (Mesken İhtiyacı) Nedeniyle
Tahliye Davası Açması 621
aaa. Kişi Koşulu 621
bbb. Maddi Koşul (Gereksinimin Gerçek ve Zorunlu Olması) 624
ccc. Süre Koşulu 628
bb. Kiraya Verenin İşyeri Gereksinimi Nedeniyle Tahliye Davası Açması 629
aaa. Kişi Koşulu 629
bbb. Maddi Koşul (Gereksinimin Gerçek ve Zorunlu Olması) 630
ccc. Süre Koşulu 631
cc. Konut ve İşyeri Gereksinimi Nedeniyle Açılacak Davaların Kötüye
Kullanılmasının Yasayla Önlenmesi (Yeniden Kiralama Yasağı, TBK 355) 631
b. Yeni Malikin Konut veya İşyeri Gereksinimi Nedeniyle Kullanma
Zorunluluğu Üzerine Tahliye Davası Açması 636
c. Kiraya Verenin Taşınmazı Yeniden İnşa ve İmar Amaçlı Esaslı Surette
Onarma veya Değiştirmeye Dayalı Tahliye Davası Açması 639
aa. Genel Olarak 639
bb. Yeniden İnşa ve İmar Amaçlı Esaslı Surette Onarma veya Değiştirmeye Dayalı Tahliye Davasının Koşulları 640
cc. Yeniden İnşa veya İmar Amaçlı Onarım, Genişletme veya Değiştirmeye
Dayalı Tahliye Sonrası Durum (Eski Kiracının Yeniden Kiralama Hakkı) 645
6. Kiraya Verenin Kiracıyla İlgili Hususlar Nedeniyle Nedeniyle Tahliye Davası
Açabildiği Durumlar 646
a. Kiracının veya Birlikte Yaşadığı Eşinin Aynı İlçe veya Belde Belediye Sınırları İçinde Oturmaya Elverişli Bir Konutu Bulunması Nedeniyle Tahliye
Davası Açılması (TBK 352/III) 646

b. Kiracının Yazılı Olarak Kiralanandan Çıkacağını Belirtmesi (Yazılı Tahliye Taahhüdü) Nedeniyle Tahliye Davası Açılması 650
c. Kiracının Bir Kira Yılı İçinde İki Defa Kira Parasını Ödememesi Nedeniyle
İki Haklı İhtara Dayalı Olarak Tahliye Davası Açılması (TBK 352/II) 656
d. Kiracının Ölümü Nedeniyle Fesih (TBK 356) 660
7. Kira Sözleşmesinin Yasa Gereği Sona Ermesi 661
§7. FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİ 663
I. GENEL BİLGİ 663
II. FİNANSAL KİRALAMANIN FAYDA VE SAKINCALARI 664
III. FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN TANIMI VE UNSURLARI 665
IV. FİNANSAL KİRALAMANIN HUKUKİ NİTELİĞİ VE UYGULANACAK HÜKÜMLER 669
V. FİNANSAL KİRALAMA KONUSU MALLAR 670
VI. FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN TARAFLARI VE SİSTEMİN İŞLEYİŞİ 672
VII. FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN ŞEKLİ VE TESCİLİ 674
VII. TARAFLARIN BORÇLARI 675
A. KİRALAYANIN BORÇLARI 675
2. Kiralayanın, kiracının kira konusu malı kullanıp yararlanmasına katlanma borcu 676
3. Kiralayanın, kiralanan malın mülkiyetini kendinde tutma, üçüncü kişiye
devretmeme borcu 676
4. Kiralayanın kira konusu malı sigorta ettirme borcu 677
5. Kiralayanın, kiralanan malın ayıbından ve zaptından sorumlu olma borcu 677
6. Kiralayanın, sözleşmede bu yolda hüküm varsa kiralanan malın mülkiyetini
sözleşme sonunda kiracıya devretme borcu 679
B. KİRACININ BORÇLARI 679
1. Kiracının kira bedelini ödeme borcu 679
2. Kiracının kiralananın zilyetliğini devir alma (kabul) borcu 680
3. Kiracının sözleşme konusu malı özenle kullanma borcu 680
4. Kiracının mala bakma ve onu koruma borcu 680
5. Kiracının malın zilyetliğini ve kiracılık sıfatını kiralayanın yazılı izni olmadan
devretmeme borcu 681
6. Kiracının malın sigorta primlerini ödeme borcu 681
7. Kiracının kiralanının hasar ve ziyaına katlanma borcu 682
8. Kiracının sözleşme sonunda malı kiralayana iade borcu 684
IX. FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 685
A. FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN OLAĞAN SEBEPLERLE
(KENDİLİĞİNDEN) SONA ERMESİ 685
B. FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN OLAĞANÜSTÜ SEBEPLERLE
SONA ERMESİ 686
C. FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİNİN SONUÇLARI 688
§8. KULLANIM ÖDÜNCÜ (ÂRİYET) SÖZLEŞMESİ 690
I. TANIMI 690
II. ÖĞELERİ 690

A. KULLANMA KONUSU BİR ŞEY YA DA HAK 690
B. KARŞILIKSIZ (İVAZSIZ) KULLANMA 691
C. TARAFLARIN ANLAŞMASI 692
III. HÜKÜMLERİ 692
A. KULLANIM ÖDÜNCÜ VERENİN BORÇLARI 692
B. KULLANIM ÖDÜNCÜ ALANIN BORÇLARI 694
1. Uygun Kullanma Borcu 694
2. Şeyi Başkasına Kullandırmama Borcu 695
3. Şeyin Bakım ve Korunmasına İlişkin Giderleri Ödeme Borcu 695
4. Şeyi Geri Verme Borcu 696
C. BİRDEN ÇOK ARİYET ALANLARIN SORUMLULUĞU 697
IV. SONA ERMESİ 697
A. SÖZLEŞMEYLE AÇIKÇA BİR SÜRENİN BELİRLENMİŞ OLMASI 697
B. SÖZLEŞMEYLE AÇIKÇA BİR SÜRENİN BELİRLENMEMİŞ OLMASI 697
1. Sözleşmenin Süresi Belirlenmemiş Fakat Belirli Bir Kullanma Biçimi
Kararlaştırılmışsa 697
2. Sözleşmede Süre de Kullanma Biçimi de Kararlaştırılmamışsa 698
C. KULLANMA ÖDÜNCÜ VERENİN SÖZLEŞMEYİ BOZMASI (FESİH) 698
D. KULLANIM ÖDÜNCÜ ALANIN ÖLÜMÜ 698
§9. TÜKETİM ÖDÜNCÜ (KARZ) SÖZLEŞMESİ 699
I. TANIMI 699
II. ÖĞELERİ 699
A. ÖDÜNÇ VERİLECEK BİR MİKTAR PARA YA DA MİSLÎ EŞYA 700
B. ÖDÜNÇ KONUSU ŞEYİN MÜLKİYETİNİN ÖDÜNÇ ALANA GEÇİRİLMESİ 701
C. ÖDÜNÇ ALANIN ŞEYİN EŞİT MİKTAR VE NİTELİKTEKİ BENZERİNİN GERİ
VERECEĞİNİ ÜSTLENMESİ 701
l. Genel Olarak 701
2. Faiz Ödemenin Unsur Olup Olmadığı 702
a. Faizin Gerekli Olup Olmadığı 702
b. Faizin Miktarı 702
aa. Faiz Oranı Kararlaştırılmışsa 703
aaa. Olağan (Âdi) Tüketim Ödüncünde Faiz Oranı 703
bbb. Ticarî Tüketim ödüncünde Faiz Oranı 703
bb. Faiz Oranı Kararlaştırılmamışsa 705
c. Faize Faiz Yürütülmesi (Mürekkep Faiz-Bileşik Faiz) Yasağı 705
d. Faizin Ana Parayı Geçmesi Yasağı 706
D. TARAFLARIN ANLAŞMASI 706
III. TÜKETİM ÖDÜNCÜNE BENZEYEN İŞLEMLERLE TÜKETİM ÖDÜNCÜNÜN KARŞILAŞTIRILMASI 707
A. USULSÜZ TEVDİ VE TÜKETİM ÖDÜNCÜ 707
B. BANKA TASARRUF HESABI VE TÜKETİM ÖDÜNCÜ 708
C. KREDİ AÇMA VE TÜKETİM ÖDÜNCÜ 708
D. KÂRA KATILMALI ÖDÜNÇ İLE ÂDİ ORTAKLIK VE TÜKETİM ÖDÜNCÜ 709

E. ÖTEKİ BENZER İŞLEMLER VE TÜKETİM ÖDÜNCÜ 709
IV. TÜKETİM ÖDÜNCÜ SÖZLEŞMESİNİN HÜKÜMLERİ 709
A. ÖDÜNÇ VERENİN BORÇLARI 709
1. Ödünç Verilmesi Üstlenilen Şeyin Ödünç Alana Teslimi 709
2. Tekeffül Borcu 710
B. ÖDÜNÇ ALANIN BORÇLARI 711
l. Ödünç Konusu Şeyi Kabul Etme Borcu 711
2. Ödünç Alınan Şeyin Eşit Miktar ve Nitelikteki Benzerini Geri Verme Borcu 711
3. Faiz Ödeme Borcu 711
V. TÜKETİCİ KREDİLERİ VE TÜKETİCİNİN KORUNMASI 712
A. GENEL OLARAK 712
B. TÜKETİCİ KREDİSİ SÖZLEŞMELERİNDEKİ KORUMA 712
1. Tüketici Kredisi Sözleşmesinin Tanımı 712
2. Kredi Kartı Sözleşmesinin Hangi Durumda Tüketici Kredisi Olarak Kabul
Edileceği 713
3. Tüketici Kredisi Sözleşmesinde Şekil Şartı 713
4. Tüketici Kredilerinde Kredi Tutarına İlişkin Sınırlamalar ile Kredi Kartı Ödemelerinde Taksit Sayısının Sınırlanması ve Bazı Ürünlerde Taksit
Yasağı Getirilmesi 714
a. Tüketici Kredilerinde Kredi Tutarına İlişkin Sınırlamalar 714
b. Kredi Kartı Ödemelerinde Taksit Sayısının Sınırlanması ve Bazı Ürünlerde
Taksit Yasağı Getirilmesi 716
5. Tüketici Kredisi Sözleşmesinde Sözleşme Öncesi Bilgilendirme
(Aydınlatma) Yükümlülüğü 716
6. Tüketici Kredisinde Tüketicinin Cayma Hakkı 717
a. Genel Olarak 717
b. Tüketici Kredisinde Tüketicinin Cayma Hakkını Kullanması 717
c. Tüketici Kredisinde Tüketicinin Cayma Hakkını Kullanmasının Sonucu 717
7. Tüketici Kredisinde Faiz Oranı Nasıl Hesaplanacağı 718
8. Tüketici Kredisinde Efektif (Gerçek) Faiz Oranının Nasıl Hesaplanacağı 719
9. Tüketici Kredisi Sözleşmesinde Değişiklik Yapılması 719
10. Tüketicinin Erken Ödeme Yapmak İstemesi Halinde İndirim Talep Etme Hakkı 720
11. Tüketicinin Temerrüde Düşmesi (Ödeme Yapamaması) Durumunda Sonucu 721
12. Tüketici Kredisi Sözleşmesinde Tüketicinin Sigorta Yaptırma Zorunluluğu
Olmaması 722
13. Tüketici Kredisi Sözleşmesinde Bağlı Kredi 722
a. Bağlı Kredinin Anlamı 722
b. Bağlı Kredinin Hangi Hallerde Söz Konusu Olamayacağı 723
c. Tüketicinin Asıl Sözleşmeden Caymasının Bağlı Kredi Üzerinde
Yarattığı Sonuç 723
d. Asıl Sözleşmenin Hiç ya da Gereği Gibi İfa Edilmemesi Durumunda Bağlı
Kredi Verenin Sorumluluğu 724
14. Tüketici Kredisi Sözleşmesinde Açılan Hesap Nedeniyle Tüketiciden Ücret
veya Masraf Talep Edilemeyeceği 724

15. Tüketici Kredisi Sözleşmesinde Kredi Sözleşmesi ile İlişkili Bir Kredili Mevduat Sözleşmesi Yapılamayacağı (Bağlı İşlem Yapma Yasağı) 725
16. Kredi Kartında Aidat Alınmasının Hukuka Uygun Olup Olmaması 725
VI. TÜKETİM ÖDÜNCÜ SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 726
A. SÜRENİN SONA ERMESİ 726
B. SÜRENİN DOLMASINDAN ÖNCE ÖDEME 727
C. FESİH BİLDİRİMİYLE SONA ERME 727
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
İŞGÖRME AMACI GÜDEN SÖZLEŞMELER
§10. HİZMET (İŞ) SÖZLEŞMESİ 729
I. TÜRLERİ 729
II. GENEL HİZMET SÖZLEŞMESİ 729
A. TANIMI 729
B. UNSURLARI 730
C. HÜKÜMLERİ 732
1. İşçinin Borçları 732
a. İşi Bizzat Yapma Borcu 732
b. İşi Özenle İfa Etme ve Sadakat Borcu 732
c. İşverenin Talimatına Uygun Davranma Borcu 733
d. Teslim ve Hesap Verme Borcu 734
e. Fazla çalışma borcu 734
2. İşverenin Borçları 734
a. İşverenin Ücret Ödeme Borcu 734
b. İşçiye İş Verme Borcu 736
c. Araç ve Gereç Sağlama Borcu 736
d. İşçiyi Gözetme ve Koruma Borcu 736
D. HİZMET İLİŞKİSİNİN DEVRİ 737
E. GENEL HİZMET SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 738
1. Kendiliğinden Sona Erme Halleri 738
a. Ölüm 738
b. Tarafların Anlaşması (İkale) 738
c. Hizmet Sözleşmesinde Kararlaştırılan Belirli Sürenin Bitimi 738
2. Fesih Bildirimiyle Sona Erme Halleri 739
a. Belirsiz Süreli (Süresiz) Sözleşmelerde 739
b. Deneme Kaydıyla Yapılmış Sözleşmelerde 739
c. Feshe Karşı İşçinin Korunması 740
3. Derhâl Fesih Yoluyla Sona Erme Halleri 740
a. Haklı Sebeple Fesih 740
b. Ücretin Tehlikeye Girmesi Nedeniyle Fesih 740
c. Derhâl Feshin Sonuçları 740
aa. Haklı sebeple fesihte 740

bb. Haklı sebebe dayanmayan fesihte 741
cc. İşçinin haksız olarak işe başlamaması veya işi bırakmasında 741
F. GENEL HİZMET SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİNİN SONUÇLARI 741
III. PAZARLAMACILIK SÖZLEŞMESİ 742
A. GENEL OLARAK 742
B. UYGULANACAK ÖZEL HÜKÜMLER 742
C. GENEL HÜKÜMLERİN UYGULANMASI 742
D. PAZARLAMACININ YÜKÜMLÜLÜKLERİ, YETKİLERİ VE HAPİS HAKKI 743
1. Pazarlamacının Yükümlülükleri 743
2. Pazarlamacının Yetkileri 743
3. Pazarlamacının Hapis Hakkı 744
E. İŞVERENİN ÖZEL YÜKÜMLÜLÜKLERİ 744
1. Faaliyet Alanı Konusunda Yükümlülükler 744
2. Ücret Ödeme Yükümlülüğü 744
3. Komisyon Ödeme Yükümlülüğü 745
4. Pazarlama Faaliyetinin Engellenmesi Halinde Ücret Ödeme Yükümlüğü 745
5. Harcamalara Katılma Yükümlülüğü 745
F. PAZARLAMACILIK SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 746
1. Özel Fesih Süresine Uyarak Sona Erdirme 746
2. Sona Ermenin Özel Sonuçları 746
IV. EVDE HİZMET SÖZLEŞMESİ 746
A. GENEL OLARAK 746
B. UYGULANACAK ÖZEL HÜKÜMLER 747
C. GENEL HÜKÜMLERİN UYGULANMASI 747
D. İŞÇİNİN VE İŞVERENİN ÖZEL BORÇLARI 747
1. İşçinin Özel Borçları 747
2. İşverenin Özel Borçları 748
F. Evde Hizmet Sözleşmesinin Sona Ermesi 748
§11. ESER (İSTİSNA) SÖZLEŞMESİ 749
I. ESER SÖZLEŞMESİNİN UNSURLARI 749
A. ESER MEYDANA GETİRME (ESER İMALİ) 749
B. BEDEL ÖDEME UNSURU 751
C. TARAFLAR ARASINDAKİ ANLAŞMA 752
II. ESER SÖZLEŞMESİNİN BENZER SÖZLEŞMELERDEN AYRILMASI 753
A. HİZMET (İŞ) SÖZLEŞMESİNDEN AYRILMASI 753
B. VEKÂLET SÖZLEŞMESİNDEN AYRILMASI 754
C. SATIŞ SÖZLEŞMESİNDEN AYRILMASI 754
D. YAYIN SÖZLEŞMESİNDEN AYRILMASI 754
III. YÜKLENİCİNİN BORÇLARI 755
A. ESER MEYDANA GETİRME VE ZAMANINDA TESLİM BORCU 755
B. İŞİ SADAKAT VE ÖZENLE YAPMA BORCU 756
C. ARAÇ GEREÇ VE MALZEMEYİ SAĞLAMA BORCU 756
D. İŞE ZAMANINDA BAŞLAMA VE DEVAM ETME BORÇLARI 759

1. İşe Başlama ve Teslim Süresi Belli Olan İşlerde 759
2. İşe Başlama ve Teslim Süresi Belli Olmayan İşlerde 760
E. ESERİ TESLİM BORCU 761
F. YÜKLENİCİNİN AYIBA KARŞI TEKEFFÜL BORCU 761
1. Ayıba Karşı Tekeffül Borcunun Şartları 762
2. İş Sahibinin Ayıba Tekeffülden Doğan Hakları 763
a. Genel Olarak 763
b. Eseri Kabulden Kaçınmak (Sözleşmeden Dönme) 764
c. Bedelden İndirim 764
d. Eserin Ücretsiz Onarılmasını İsteme 765
e. Ayıp Sonucu Ortaya Çıkan Zararın Tazminini Talep Etme 765
3. Ayıptan Doğan Hakların Tabi Olduğu Zamanaşımı 765
4. 4708 Sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun ile Getirilen Özel Sorumluluk 766
IV. İŞSAHİBİNİN BORÇLARI VE HAKLARI 767
A. İŞSAHİBİNİN BORÇLARI 767
1. Genel Olarak 767
2. Eserin Bedelini Ödeme Borcu 767
a. Bedeli Ödeme Zamanı, Bedelin Ödeme Yeri ve Türü 767
b. Bedel Türleri 768
aa. Götürü (Sabit) Bedel 768
bb. Yaklaşık (Değere Göre, Takribi) Bedel 770
B. İŞ SAHİBİNİN HAKLARI 772
V. ESERDE MEYDANA GELEN ZARARIN (HASARIN) GEÇİŞİ 773
A. TAMAMLANINCA FERDİ İLE BELLİ OLAN (PARÇA BORCU HALİNE GELEN) BİR
ESER SÖZ KONUSU OLMALIDIR 773
B. HASARIN TESLİMDEN ÖNCE YÜKLENİCİYE AİT OLMASI KURALININ
İSTİSNALARI MEVCUT OLMAMALIDIR 774
VI. ESER SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 775
VII. ZAMANAŞIMI 777
§12. ARSA PAYI KARŞILIĞI İNŞAAT SÖZLEŞMESİ 778
I. TANIMI 778
II. UNSURLARI 778
A. ARSA SAHİBİNİN ARSA PAYLARINI DEVİR BORCU ALTINA GİRMESİ 778
B. YÜKLENİCİNİN İNŞAAT YAPMA BORCU ALTINA GİRMESİ 779
C. ARSA SAHİBİ İLE YÜKLENİCİ ARASINDA ANLAŞMA 779
III. HUKUKİ NİTELİĞİ 779
A. TAM İKİ TARAFA BORÇ YÜKLEYEN SÖZLEŞME OLMASI 779
B. ANİ EDİMLİ SÖZLEŞME OLMASI 779
C. ÇİFT MAHİYETLİ KARMA SÖZLEŞME OLMASI 780
IV. ARSA PAYI KARŞILIĞI İNŞAAT SÖZLEŞMESİNİN UYGULAMADAKİ TÜRLERİ 781
V. UYGULANACAK HÜKÜMLER 782
VI. ARSA PAYI KARŞILIĞI İNŞAAT SÖZLEŞMESİNİN ŞEKLİ 784

VII. YÜKLENİCİNİN TEMERRÜDÜ SEBEBİYLE ARSA SAHİBİNİN SÖZLEŞMEDEN
DÖNMESİ KONUSUNDAKİ YARGITAY UYGULAMASI 786
VIII. YÜKLENİCİ İLE ÜÇÜNCÜ KİŞİ ARASINDA ARSA PAYININ DEVRİ TAAHHÜDÜNE
İLİŞKİN YARGITAY UYGULAMASI 788
§13. VEKÂLET SÖZLEŞMESİ 791
I. VEKÂLET SÖZLEŞMESİNİN TANIMI, KURULMASI, KAPSAMI VE ŞEKLİ 791
II. UNSURLARI 793
A. BİR İŞİN GÖRÜLMESİ VEYA İŞLEMİN YAPILMASI 793
B. İŞİN BAŞKASI ÇIKARINA VE İRADESİNE UYGUN YAPILMASI 794
C. VEKİLİN EDİM SONUCUNDAN DEĞİL, EDİMİN ÖZENLE GÖRÜLMESİNDEN
SORUMLU OLMASI VE VEKİLİN BAĞIMSIZ OLMASI 794
D. ÜCRETİN ZORUNLU UNSUR OLMADIĞI 794
E. ANLAŞMA 795
III. VEKÂLETİN ÖTEKİ İŞGÖRME SÖZLEŞMELERİNDEN FARKLARI 796
A. İŞ (HİZMET) SÖZLEŞMESİNDEN FARKLARI 796
B. ESER SÖZLEŞMESİNDEN FARKLARI 797
C. YAYIN SÖZLEŞMESİNDEN FARKLARI 797
D. TAŞIMA SÖZLEŞMESİNDEN FARKLARI 797
E. VEKÂLETİN ÖZEL ÇEŞİTLERİNDEN FARKLARI 798
1. Simsarlık (Tellallık) Sözleşmesinden Farkları 798
2. Kredi (İtibar) Mektubu ve Kredi Emrinden Farkları 798
3. Komisyondan Farkları 798
IV. TARAFLARIN BORÇLARI 798
A. VEKİLİN BORÇLARI 798
1. Vekilin Sadakat Borcu 799
2. Vekilin İşi Özenle Görme (Yapma) Borcu 799
3. Müvekkilin İradesine, Özellikle Talimatına Uygun Davranma Borcu 800
4. Sır Saklama Yükümlülüğü 800
5. İşi Kendisi Yapma (Şahsen İfa) Borcu 801
6. Hesap Verme Borcu 801
B. MÜVEKKİLİN (VEKÂLET VERENİN) BORÇLARI 802
1. Ücret Ödeme Borcu 802
2. Vekil Tarafından Yapılan Masrafları ve Verilen Avansları Ödeme Borcu 802
3. Vekili Müvekkil Hesabına Giriştiği Borçtan Kurtarma Yükümlüğü 802
4. Vekilin Uğradığı Zararı Tazmin Borcu 802
V. VEKÂLET SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 803
§14. VEKÂLETSİZ İŞGÖRME 804
I. TANIMI VE ÖZELLİKLERİ 804
II. HÜKÜMLERİ 804
A. İŞSAHİBİ VE İŞGÖRENİN BORÇLARI 804
B. İŞSAHİBİ VE İŞGÖRENİN HAKLARI 805
C. İŞGÖRENİN SORUMLUĞU 805

BEŞİNCİ BÖLÜM
SAKLAMA AMACI GÜDEN SÖZLEŞMELER
§15. SAKLAMA (VEDİA) SÖZLEŞMESİ 807
I. TANIMI 807
II. UNSURLARI (ÖĞELERİ) 808
A. SAKLANACAK BİR TAŞINIR. 808
B. BU TAŞINIRIN GÜVENLİ BİR YERDE SAKLANMASI 808
C. İSTENİLDİĞİ ZAMAN ŞEYİN SAKLATANA GERİ VERİLMESİ 808
D. TARAFLARIN ANLAŞMASI 809
E. ÜCRETİN ZORUNLU UNSUR OLMAMASI 809
III. HÜKÜMLERİ 809
A. SAKLAYANIN BORÇLARI 809
1. Eşyayı Kabul Borcu 809
2. Eşyayı Saklama Borcu 809
3. Eşyayı Kullanmama Borcu 810
4. Eşyayı Geri Yerme Borcu 811
B. SAKLATANIN BORÇLARI 812
1. Ücret Ödeme Borcu 812
2. Masraf ve Zararları Ödeme Borcu 812
IV. SAKLAMA SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 812
ALTINCI BÖLÜM
GÜVENCE SAĞLAMA AMACI GÜDEN SÖZLEŞMELER
§16. KEFALET SÖZLEŞMESİ 813
I. TANIM 813
II. KEFALET SÖZLEŞMESİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ, UYGULAMA ALANI VE ÖZELLİKLERİ 813
A. HUKUKİ NİTELİĞİ VE UYGULAMA ALANI 813
B. KEFALET SÖZLEŞMESİNİN ÖZELLİKLERİ 815
1. Kefaletin Fer’iliği (Asıl Borca Bağlılığı) 815
2. Kefaletin Taliliği (İkinci Derecede Oluşu) 816
3. Kefaletin İvazsız Oluşu 817
4. Tazminat Yükümlülüğü İçermesi 817
III. KEFALET SÖZLEŞMESİNİN ŞARTLARI 818
A. PARA İLE BELİRLENEBİLİR BİR BORCUN VE MİKTARIN (LİMİTİN) BULUNMASI 818
B. BAŞKASINA AİT GEÇERLİ BİR ASIL BORCUN BULUNMASI 819
C. KEFİL OLMA EHLİYETİ 820
D. KEFALET SÖZLEŞMESİNİN ŞEKLİNE UYULMASI (TBK. 583) 820
E. EŞİN RIZASI (TBK 584) 823
IV. KEFALETİN TÜRLERİ 824

A. ADİ KEFALET (TBK 585) 824
1. Genel Olarak 824
2. Adi Kefalette İleri Sürülebilecek Def’iler (Tartışma ve Rehnin
Paraya Çevrilmesi Def’ileri) 825
3. Tartışma (Peşin Dava) Def’inin İleri Sürülemeyeceği Haller 826
a. Borçlu Aleyhine Yapılan Takibin Sonucunda Kesin Aciz Belgesi
Alınması (TBK 585/I, B.1) 826
b. Borçlu Aleyhine Türkiye’de Takibatın İmkânsız Hâle Gelmesi veya
Önemli Ölçüde Güçleşmesi (TBK 585/I, b.2) 826
c. Borçlunun İflasına Karar Verilmesi (TBK 585/I, b.3) 826
d. Borçluya Konkordato Mehli Verilmiş Olması (TBK 585/I, b.4) 827
4. Rehnin Paraya Çevrilmesi Def’inin İleri Sürülemeyeceği Haller 827
B. MÜTESELSİL KEFALET 827
C. BİRLİKTE KEFALET 829
1. Olağan Birlikte Kefalet 830
2. Zincirleme (Müteselsil) Birlikte Kefalet 830
D. KEFİLE KEFALET VE RÜCUA KEFALET (TBK 588) 831
V. KEFİL İLE ALACAKLI ARASINDAKİ İLİŞKİ 832
A. KEFİLİN SORUMLULUĞUNUN KAPSAMI 832
1. Genel Olarak 832
2. Kefilin Sorumlu Olduğu Alacak Kalemleri 834
a. Asıl Borç ile Borçlunun Kusur veya Temerrüdünün Yasal Sonuçları
(TBK 589/II, b.1) 834
b. Dava ve Takip Masrafları (TBK 589/II, b.2) 835
c. Belli Miktarda Akdi Faizler (TBK 589/II, b.3) 835
B. KEFİLİN TAKİBİ 836
C. KEFİLİN SAHİP OLDUĞU DEF’İLER (SAVUNMA OLANAKLARI) 836
1. Genel Olarak Def’i ve Anlamı 836
2. Kefilin Asıl Borç İlişkisine ait Def’iler (Savunma Olanakları) 837
3. Kefile Ait Kişisel Def’iler (Savunma Olanakları) 840
D. ALACAKLININ HAK VE KÜLFETLERİ 841
1. Alacaklının Bazı Durumlarda Gerekeni Yapma ve Durumu Kefile İhbar Külfeti 841
2. Ödemeyi Kabul Külfeti 841
3. Teminatları ve İspat Belgelerini Saklama, Kefile Devir ve Tevdi Külfeti 842
VI. KEFİL İLE ASIL BORÇLU ARASINDAKİ İLİŞKİ 843
A. Kefilin Ödemeyi İhbar Külfeti (Yükümü) 843
B. Kefilin Asıl Borçludan Kendisine Güvence (Teminat) Vermesini ve Kendisini
Kefaletten Kurtarmasını İsteme Hakkı 843
C. Kefilin Asıl Borçluya Rücu Hakkı 844
1. Genel Olarak 844
2. Kefilin Rücu Hakkının Koşulları 846
a. Geçerli Bir Kefalet Sözleşmesinin Bulunması 846

b. Kefilin, Alacaklıya Olan Borcunu İfa Etmesi (İvaz) 846
c. Asıl Borcun Muaccel Olması 846
VII. KEFALET SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 847
A. ASIL BORCUN SONA ERMESİNE BAĞLI SEBEPLER 847
B. KEFALET SÖZLEŞMESİNE İLİŞKİN NEDENLERLE SONA ERME SEBEPLERİ 848
1. Belirli Süre İçin Kefalette 848
2. Belirli Süreyle Sınırlı Olmayan (Süresiz) Kefalette 849
3. Gerçek Kişinin Verdiği Kefaletin On Yıl Sonra Sona Ermesi 849
4. Çalışanlara Kefalette Sona Erme 850
5. Kefaletten Dönme Yoluyla Sona Erme 850
6. Alacaklının Ödemeyi Haksız Olarak Kabul Etmemesi Nedeniyle Kefaletin
Sona Ermesi 851
7. Birlikte Kefalette Özel Sona Erme Sebebi 851
YEDİNCİ BÖLÜM ORTAKLIK SÖZLEŞMELERİ
§17. ADİ ORTAKLIK SÖZLEŞMESİ 853
I. ADİ ORTAKLIK SÖZLEŞMESİNİN TANIMI VE UNSURLARI 853
II. ADİ ORTAKLIK SÖZLEŞMESİNİN KURULMASI VE ŞEKLİ 856
III. ADİ ORTAKLIK HÜKÜMLERİNİN UYGULAMA ALANI 856
IV. İÇ ORTAKLIK (GİZLİ ORTAKLIK) 858
V. ADİ ORTAKLIĞIN ÖZELLİKLERİ 859
A. TÜZEL KİŞİLİĞE SAHİP OLMAMASI 859
B. ŞAHIS ORTAKLIĞI OLMASI 861
C. MÜTESELSİL SORUMLULUK İLKESİ 862
D. ORTAKLIK MALVARLIĞININ ELBİRLİĞİ MÜLKİYETİNE TABİ OLMASI 862
VI. ADİ ORTAKLIKTA ORTAKLAR ARASI İLİŞKİLER 863
A. ORTAKLARIN KATILIM PAYI GETİRME BORCU 863
B. KAZANÇ VE ZARARIN PAYLAŞILMASI 865
C. ORTAKLIK KARARLARI 866
D. ORTAKLIĞIN YÖNETİMİ 867
1. Genel Olarak 867
2. Yöneticiler ile Ortaklar/Diğer Ortaklar Arasındaki İlişki 868
E. ORTAKLAR ARASINDAKİ SORUMLULUK 869
1. Genel Olarak 869
2. Özen Borcu 870
3. Rekabet Yasağı 871
F. ORTAKLAR ARASINDAKİ VE ORTAKLIK YAPISINDAKİ DEĞİŞİKLİKLER 872
1. Yeni Ortak Alımı ve Alt Katılım 872
2. Ortaklıktan Çıkma ve Çıkarılma 872
VII. ORTAKLARIN ÜÇÜNCÜ KİŞİLERLE İLİŞKİSİ 874
VIII. ORTAKLIĞIN SONA ERMESİ 876
A. SONA ERME SEBEPLERİ 876

1. Kendiliğinden Sona Erme (İnfisah) 876
2. İrâdi Sona Erme (Fesih/İkale) 878
B. SONA ERMENİN HÜKÜMLERİ 878
1. Ortaklık Yönetimine Etkisi 878
2. Ortaklığın Tasfiyesi 879
§18. 13.09.2018 TARİHİNDEN ÖNCE AKDEDİLEN DÖVİZLİ VE DÖVİZE ENDEKSLİ
ÖDEMELERE İLİŞKİN SÖZLEŞMELER HAKKINDAKİ DEĞERLENDİRMELER 883
I. 03.09.2018 TARİHLİ TÜRK PARASI KIYMETİNİ KORUMA HAKKINDA 32 SAYILI KARARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR 85 SAYILI KARAR VE BU KARARIN UYGULANMASINA İLİŞKİN TEBLİĞ (TEBLİĞ NO: 2018-32/52) ÜZERİNE GENEL
TESPİTLER 883
A. 03.09.2018 TARİHLİ TÜRK PARASI KIYMETİNİ KORUMA HAKKINDA 32 SAYILI KARARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR 85 SAYILI KARAR ÜZERİNE
TESPİTLER 883
1. EK MADDE 4/G HAKKINDAKİ YORUMUMUZ 884
2. GEÇİCİ MADDE 8 HAKKINDAKİ YORUMUMUZ 890
B. 16.11.2018 TARİHLİ TÜRK PARASI KIYMETİNİ KORUMA HAKKINDA 32 SAYILI KARARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KARARIN UYGULANMASINA
İLİŞKİN TEBLİĞ (TEBLİĞ NO: 2018-32/52) ÜZERİNE TESPİTLER 892
II. DÖVİZ CİNSİNDEN VEYA DÖVİZE ENDEKSLİ ÖDEMENİN YASAK YA DA SERBEST OLDUĞU SATIŞ VE KİRA SÖZLEŞMELERİ BAKIMINDAN 895
A. DÖVİZ CİNSİNDEN VEYA DÖVİZE ENDEKSLİ ÖDEMENİN YASAK OLDUĞU
SATIŞ VE KİRA SÖZLEŞMELERİ 895
1. Gayrimenkul satış sözleşmelerindeki yasaklama bakımından 895
2. Gayrimenkul kiralama sözleşmelerindeki yasaklama bakımından 896
B. DÖVİZ CİNSİNDEN VEYA DÖVİZE ENDEKSLİ ÖDEMENİN SERBEST OLDUĞU SÖZLEŞMELER Grev ve Lokavt 897
1. Bazı hizmet sözleşmelerindeki serbestlik bakımından 897
2. İş makineleri dâhil taşıt satış sözleşmeleri dışında kalan menkul satış
sözleşmelerindeki serbestlik bakımından 897
C. DÖVİZ CİNSİNDEN VEYA DÖVİZE ENDEKSLİ ÖDEMENİN YASAK OLDUĞU SÖZLEŞMELERDE UYARLAMA İLKELERİ 898
1. Genel Hükümlere Göre Uyarlama (TBK 138) 898
2. Konut Ve Çatılı İş Yeri Kira Sözleşmeleri Dışında Kalan (Diğer) Sözleşmelere
Özgü Uyarlama İlkeleri 899
3. Konut Ve Çatılı İş Yeri Kira Sözleşmelerine Özgü Uyarlama İlkeleri 903

EKLER
EK 1- SÖZLEŞMELERİN AMAÇLARINA GÖRE SINIFLANDIRILMASI 910
EK- 2 KANUNDA DÜZENLENMEYEN SÖZLEŞMELER VE BAZI ÖRNEKLERİ 911
EK – 3 SATICININ AYIP SORUMLULUĞUNDA GÖZDEN GEÇİRME (MUAYENE) VE
BİLDİRİM SÜRELERİ İLE SEÇİMLİK HAKLARDA DAVA ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 912
EK – 4 ARTIRMA YOLUYLA SATIŞLARDA SÖZLEŞMENİN KURULDUĞU VE MÜLKİYETİN
ALICIYA GEÇTİĞİ ANLAR İLE SATICININ AYIPTAN VE ZAPTTAN SORUMLULUĞU 914
EK – 5 4721 SAYILI TÜRK MEDENÎ KANUNU VE 6098 SAYILI TÜRK BORÇLAR KANUNU’NUN ÖNALIM HAKKINA İLİŞKİN HÜKÜMLERİ İLE YARGITAY’IN YASAL
ÖNALIM HAKKINA İLİŞKİN İÇTİHADI BİRLEŞTİRME KARARLARI 915
EK – 6 KİRA SÖZLEŞMESİNİN SONA ERME SEBEPLERİ 920
EK – 7 YARGITAY’IN KİRA TESPİT DAVASINA İLİŞKİN BAZI KARARLARI VE BU KONUDA
6098 SAYILI TÜRK BORÇLAR KANUNU’NDAKİ DÜZENLEMELER 922
EK -8 6502 SAYILI TKHK VE MÜLGA 4077 SAYILI TKHK İLE İLGİLİ TABLOLAR 925
KAYNAKÇA 931