Türk Borçlar Hukuku Özel Hükümler_{Özet Ders Kitabı}

İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ VII
İÇİNDEKİLER IX
KISALTMA CETVELİ XXXI

BİRİNCİ BÖLÜM
ÖZEL BORÇ İLİŞKİLERİ VE SÖZLEŞMELER HAKKINDA ÖN AÇIKLAMALAR

§1. GENEL OLARAK SÖZLEŞMELER
I. ÖZEL BORÇ İLİŞKİLERİNİN BORÇLAR HUKUKUNDAKİ YERİ 1
II. YASADA DÜZENLENMEMİŞ SÖZLEŞMELERİN BORÇLAR HUKUKUNDAKİ YERİ 2
A. GENEL OLARAK 2
B. KENDİSİNE ÖZGÜ YAPISI OLAN SÖZLEŞMELER 3
C. KARMA SÖZLEŞMELER 7
D. BİLEŞİK SÖZLEŞMELER 9
III. TÜRK BORÇLAR KANUNUNUNDA DÜZENLENMİŞ BULUNAN SÖZLEŞMELERİN AMAÇLARI VE İÇERİKLERİ YÖNÜNDEN AYIRIMI 10
A. MÜLKİYETİN DEVRİ AMACINI GÜDEN SÖZLEŞMELER 11
B. KULLANDIRMA VE YARARLANDIRMA AMACINI GÜDEN SÖZLEŞMELER 12
C. İŞGÖRME AMACINI GÜDEN SÖZLEŞMELER 12
D. SAKLAMA (MUHAFAZA, EMANET) AMACINI GÜDEN SÖZLEŞMELER 12
E. GÜVENCE (TEMİNAT) SAĞLAMA AMACINI GÜDEN SÖZLEŞMELER 12
F. SONUÇLARI TALİH VE TESADÜFE BAĞLI SÖZLEŞMELER 13
G. ORTAKLIK (ŞİRKET) SÖZLEŞMELERİ 13

İKİNCİ BÖLÜM
MÜLKİYETİN DEVRİ AMACI GÜDEN SÖZLEŞMELER

§2. SATIŞ SÖZLEŞMESİ
I. GENEL BİLGİ 15
II. SATIŞ SÖZLEŞMESİNİN TANIMI 15
III. SATIŞ SÖZLEŞMESİNİN TEMEL ÖGELERİ (ESASLI UNSURLARI) 15
A. SATILAN MAL (MEBİ) 16
B. BEDEL (SATIŞ PARASI, SEMEN) 17
C. ANLAŞMA 18
IV. SATIŞ SÖZLEŞMESİNDE YARAR VE HASARIN GEÇMESİ 20
A. SORUNUN ORTAYA KONMASI, YARAR VE HASAR KAVRAMI 20

B. HASAR VE YARARIN ALICIYA GEÇMESİNİN ŞARTLARI 20
1. Satış Sözleşmesinin Kurulmuş ve Hükümlerini Doğurmuş Olması 20
2. Satılanda Meydana Gelen Hasarda Satıcının Kusurunun Bulunmaması
(Satıcının Kusursuz Olması) 21
3. Kuralın Uygulanmasına Engel Olacak İstisnaların Bulunmaması 21
C. TBK AÇISINDAN YARAR VE HASARIN İNTİKALİ KURALI 23
1. Mal, İfa Yerinde (Aynı Yerde) Teslim Edilecekse (Yerinde Satış, Platzkauf) 23
2. Malın İfa Yerinden Başka Bir Yere Gönderildiği Satışlarda (Mesafe Satışı,
Göndermeli Satış, = Distanzkauf, Versendungskauf) Hasarın İntikali 24
V. SATIŞ SÖZLEŞMESİNİN ÇEŞİTLERİ 25
VI. TAŞINIR SATIŞLARI 26
A. TAŞINIR SATIŞININ KONUSU VE ŞEKLİ 26
B. TARAFLARIN HAK VE BORÇLARI 29
1. Genel Olarak 29
2. Satıcının Borçları 30
a. Satıcının Satılanın Zilyetliğini ve Mülkiyetini Devir Borcu 30
b. Satıcının Zilyetliği ve Mülkiyeti Devri Borcunda Temerrüdü 31
aa. Olağan Satışlarda Satıcının Temerrüdü 31
bb. Teslim İçin Belirli Vadeli Ticarî Satışlardaki Satıcının Temerrüdü 33
c. Satıcının Temerrüdü Halinde Alıcının Hakları 34
aa. Satıcının Giderim Borcu ve Kapsamı 34
bb. Satıcının Temerrüdü Nedeniyle Alıcının Zararının Hesaplanması 35
d. Satıcının Devir ve Taşıma Giderlerini Ödeme Borcu 37
e. Satıcının Zapttan Sorumluluk (Zapta Karşı Tekeffül) Borcu 37
aa. Tanımı ve Konusu 37
bb. Zapt Sorumluluğunun Maddî Şartları 39
cc. Satıcının Zapt Sorumluluğu Bakımından Şekli Şartlar (Bildirim ve İspat Yükümünün Yerine Getirilmesi) 40
dd. Satıcının Zapt Sorumluluğun Karşı Alıcının Hakları 42
aaa. Mahkeme Kararı Olmaksızın Satılanı Vermesi Halinde
Alıcının Hakları 42
bbb. Mahkeme Kararının Varlığı Halinde Alıcının Hakları 43
aaaa. Genel Olarak 43
bbbb. Tam Zapt Halinde Alıcının Hakları (TBK 217) 44
cccc. Kısmen Zapt Halinde Alıcının Hakları (TBK 218) 45
ee. Satıcının Zapt Sorumluluğunda Zamanaşımı 46
f. Satıcının Ayıptan Sorumluluğu (Ayıba Karşı Tekeffül) Borcu 46
aa. Genel Olarak 46
bb. Ayıp Kavramı 46
cc. Ayıbı Üstlenme Borcuna İlişkin Hükümlerin Niteliği 47

dd. Ayıp Türleri (Maddi, Hukuki ve Ekonomik Ayıp Kavramı) 48
ee. Satıcının Ayıptan Sorumluluğunun Maddî Şartları 52
aaa. Ayıplı Hayvan Satışı Dışındaki Satışlarda Maddi Şartlar 52
aaaa. Bildirilen (Zikir ve Vaad Edilen) Niteliklerdeki Maddî
Şartlar 52
bbbb. Lüzumlu Vasıflarda Maddî Şartlar 54
bbbb.1.) Satılan Malda, Elverişliliği Kaldıran veya
Önemli Şekilde Azaltan Eksiklik Olmalıdır 54
bbbb.2.) Ayıp, Yarar ve Zararın Geçişinden Önce (İmalat Hatası veya Teslim Öncesindeki
Taşıma veya Saklama Ayıbı) Var Olmalıdır 57
bbbb.3.) Sorumluluk, Sorumsuzluk Anlaşmasıyla
Kaldırılmamış Olmalıdır 59
bbbb.4.) Ayıp, Kural Olarak Alıcı Tarafından
Bilinmemelidir 59
bbb. Ayıplı Hayvan Satışında Satıcının Sorumluluğuna İlişkin Maddi
Şartlar 60
ff. Satıcının Ayıba Karşı Sorumluluğunun Şeklî Şartları (Gözden Geçirme
ve Ayıbı Satıcıya Bildirme) 60
aaa. Ayıplı Hayvan Satışı Dışındaki Satışlarda Satıcının Ayıptan Sorumluluğu Bakımından Şeklî Şartlar (Gözden Geçirme ve
Ayıbı Satıcıya Bildirme) 60
bbb. Hayvan Satışında Satıcının Ayıptan Sorumluluğu Bakımından
Şeklî Şartlar (Gözden Geçirme ve Ayıbı Satıcıya Bildirme) 64
gg. Satıcının Ayıptan Sorumsuzluğuna İlişkin Anlaşmasının Geçerliliği 65
hh. Ayıbın Türlerine Göre (Bilinen, Açık, Basit, Gizli ve Hileli Ayıplarda)
Satıcının Sorumluluğu 67
aaa. Hileli (Ağır Kusurlu) Ayıplar Dışındaki Ayıplarda Satıcının
Sorumluluğu 67
bbb. Hileli (Ağır Kusurlu) Ayıplarda Satıcının Sorumluluğu 68
ıı. Mesafe Satışlarında Ayıplı Satılan Karşısında Alıcının Yükümlülükleri 70
aaa. Mesafe Satışlarında Ayıplı Satılan Karşısında Alıcının
Yükümlülüklerine İlişkin Kuralın Uygulanma Koşulları 70
bbb. Mesafeli Satışlarda Satılanın Ayıplı Olması Halinde Alıcının Yükümlülükleri 71
ii. Ayıp Halinde Alıcının Hakları (Seçimlik Hakları ve Tazminat Hakkı) 71
aaa. Genel Bilgi 71
bbb. Ayıp Halinde Alıcının Seçimlik Hakları ve Tazminat Hakkının
Niteliği 72
ccc. Ayıplı İfa Halinde Alıcının Seçimlik Hakları 73
aaaa. Sözleşmeden Dönme (Bedelin İadesi) Hakkı 73
bbbb. Bedelin İndirilmesi (Tenzili) Hakkı 75
cccc. Ayıplı Satılanın Ayıpsız Benzeriyle Ücretsiz Değiştirme
Hakkı 77

dddd. Ücretsiz Onarım (Tamir) Hakkı 80
ddd. Ayıplı İfa Halinde Alıcının Tazminat Hakkı 81
eee. Satılanın Yok Olması veya Ağır Zarara Uğraması Halinde
Alıcının Ayıptan Dolayı Seçimlik Haklarının Durumu 83
fff. Ayıp Nedeniyle Alıcının Sahip Olduğu Dönme Hakkının
Sonuçları 84
aaaa. Genel Olarak 84
bbbb. Ayıplı İfa Halinde Alıcının Sözleşmeden Dönmesinin
Sonuçları 84
bbbb.1.) Birden Çok Mal Satışı Dışında 84
bbbb.2.) Birden Çok Mal Satışında Satılanın Ayıplı
Olmasının Sonuçları 86
jj. Satıcının Ayıptan Sorumluluğu Nedeniyle Açılacak Davaların Tâbi
Olduğu Zamanaşımı 87
3. Satış Sözleşmesinde Alıcının Borçları 90
a. Genel Bilgi 90
b. Alıcının Satış Bedelini Ödeme ve Satılanı Devralma (Asli) Borcu 90
aa. Genel Olarak 90
bb. Satış Bedelini (Semeni) Ödeme Borcu 91
aaa. Genel Olarak 91
bbb. Satış Bedelinin Muacceliyeti ve Faiz Ödeme Borcu 93
ccc. Alıcının Bedeli Ödemede Temerrüdü Durumunda Satıcının
Hakları, Özellikle Dönme Hakkı 97
ddd. Alıcının Bedeli Ödemede Temerrüdü Durumunda Satıcının
Zararının Hesaplanması 100
aaaa. Genel Olarak 100
bbbb. Genel Hükümlere Göre Zararın Hesaplanması Metodu 100
cccc. Somut Metoda Göre Zararın Hesaplanması 101
dddd. Soyut Metoda Göre Zararın Hesaplanması 102
cc. Satılanı Devralma (Kabzetme) Borcu (Duruma Göre Külfeti) 102
c. Alıcının Yan (İkincil) Borçları 105
VII. TAŞINMAZ SATIŞI 105
A. TAŞINMAZIN TANIMI VE KONUSU 105
B. TAŞINMAZ SATIŞININ ŞEKLİ 107
1. Taşınmaz Satışında Şekil Kuralına Bağlı Olan ve Olmayan Durumlar 107
2. Taşınmaz Satışında Şeklin Yerine Gelme Tarzı ve Şekli Gerçekleştirecek Makam 109
3. Taşınmaz Satışında Şekle Aykırılığın Yaptırımı ve Tapusuz Taşınmazların Devri 111
4. Tapuya Kayıtlı Taşınmazların Haricen Satışının Sonucu 113
5. Taşınmazın Koşullu Satışı ve Mülkiyetin Saklı Tutulamaması 116
6. Taşınmaz Satışında Satılanın Miktarındaki Eksikliğinden ve Ayıplardan Dolayı
Satıcının Sorumluluğu 117

7. Taşınmaz Satışında Ayıplardan Dolayı Satıcının Sorumlu Olduğu Zamanaşımı
Süresi 119
8. Taşınmaz Satışında Yarar ve Hasarın Alıcıya İntikali 120
a. Genel Bilgi 120
b. Genel Kural (Tescille İntikal) ve Kuralın Kapsamı 121
c. Tescille İntikal Kuralının İstisnaları 122
aa. Teslimin Ertelendiği ve Temerrüdün Sözkonusu Olmadığı Durumlarda 122
bb. Teslimin Ertelendiği ve Temerrüdün Sözkonusu Olduğu Durumlarda 124
9. Taşınmaz Satışında Taşınır Satışı Hükümlerinin Kıyasen Uygulanması 126
VIII. TAŞINMAZ SATIŞI SONUCUNU DOĞURAN SÖZLEŞMELER 128
A. GENEL OLARAK 128
B. TAŞINMAZ SATIŞ VAADİ SÖZLEŞMESİ 128
1. Tanım ve Şekil 128
2. Taşınmaz Satış Vaadinin Hükümleri 128
a. Taraflar Arasında 128
b. Üçüncü Kişilere Karşı 129
C. TAŞINMAZ SATIŞI SONUCUNU DOĞURAN HAKLAR: ÖNALIM, ALIM VE GERİ
ALIM HAKLARI 129
1. Genel Bilgi 129
2. Önalım, Alım ve Geri Alım Haklarının Geçerli Olarak Kurulabilecekleri Süre ve
Hakların İktisadî Amacı 130
3. Önalım, Alım ve Geri Alım Haklarının Devredilmesi ve Miras Yoluyla Geçmesi 133
4. Alım (İştira) Sözleşmesi 134
a. Tanım ve Şekil 134
b. Hükümleri 135
5. Geri Alım (Vefa) Sözleşmesi 135
6. Önalım (Şuf’a) Hakkı 137
a. Sözleşmeden Doğan Önalım (Şuf’a) Hakkının Kullanılabileceği ve Kullanılamayacağı Durumlar 137
aa. Önalım Sözleşmesinin Tanımı ve Şekli 137
bb. Önalım Sözleşmesinde Önalıcının Ödeyeceği Bedel 138
cc. Önalım Sözleşmesinin Hangi Hallerde İleri Sürülebileceği ve Şerhin Etkisi 139
dd. Sözleşmeden Doğan Önalım Hakkının İleri Sürülmesinin Koşulları ve
Hükümleri 143
ee. Sözleşmeden Doğan Önalım Hakkını Kullanma Süresi, Biçimi ve Bu
Hakkın Kullanılmasının Hükümleri 147
ff. Önalım Hakkından Vazgeçme 152
IX. SATIŞ SÖZLEŞMESİNİN DİĞER TÜRLERİ 153
A. ÖRNEK ÜZERİNE SATIŞ 153
B. BEĞENME KOŞULUYLA SATIŞ 155

C. KISMİ ÖDEMELİ SATIŞLAR (TAKSİTLE SATIŞLAR VE ÖN ÖDEMELİ TAKSİTLE SATIŞLAR) 158
1. Genel Olarak 158
2. Borçlar Kanunu’na Tabi Taksitle Satış Sözleşmesi (Olağan Taksitle Satışlar) 161
a. Olağan Taksitle Satışın Unsurları 161
aa. Satış Parasının Peşinata Ek Olarak En Az İki Taksit Olmak Üzere Birden Fazla Vadelerde Bölüm Bölüm Ödenmesinin Kararlaştırılmış
Olması 161
bb. Satış Konusunun Taşınır Mal veya Haklar Olması 162
cc. Satılanın Alıcıya En Azından Taksitlerin Bir Kısmının Ödenmesinden
Önce Teslim Edilmiş Olması 162
dd. Taksitleri Ödeme Süresinin Üç Yılı Geçmemesi 163
ee. Peşinat (Ön Ödeme) Kararlaştırılması 164
b. Olağan Taksitle Satışın Geçerlilik Şartları 165
c. Taksitle Satış Sözleşmesinde Alıcıyı Koruyucu Düzenlemeler 165
d. Taksitle Satış Sözleşmesinin Uygulama Alanı 167
e. Taksitle Satış Sözleşmesinde Alıcının Temerrüdü Halinde Satıcının Hakları 168
aa. Genel Olarak 168
bb. Sözleşmeden Dönme Hakkı 169
cc. Geçerli Mülkiyeti Saklı Tutma Anlaşmasına Dayalı Olarak Mülkiyeti
İddia Etme Hakkı 172
dd. Muacceliyet Koşuluna Dayanma Hakkı 174
3. Ön Ödemeli Taksitle Satış Sözleşmesi 174
a. Tanımı ve Unsurları 174
aa. Alıcının, Satılana İlişkin Satış Bedelini Önceden Kısım Kısım Ödemeyi Üstlenmiş Olması 175
bb. Satış Konusunun Taşınır Mal veya Haklar Olması 175
cc. Satıcının, Kural Olarak Satış Bedelinin Tamamen Ödenmesinden
Sonra Satılanı Alıcıya Devretmeyi Üstlenmiş Olması 175
b. Ön Ödemeli Taksitle Satışın Geçerlilik Şartları 176
aa. Ön Ödemeli Taksitle Satış Sözleşmesinin Yazılı Şekilde Yapılması 176
bb. Yasal Temsilcinin Rızası 176
c. Ön Ödemeli Taksitle Satış Hükümlerinin Uygulama Alanı 177
d. Ön Ödemeli Taksitle Satışlara Uygulanacak Olan Taksitle Satış
Sözleşmesine İlişkin Hükümler 177
e. Ön Ödemeli Satış Sözleşmesinde Ödemelere İlişkin Düzenlemeler 177
f. Ön Ödemeli Taksitle Satış Sözleşmesinin Sona Ermesi 178
D. ARD ARDA TESLİMLİ SATIŞ 179
E. ARTTIRMAYLA (MÜZAYEDEYLE) SATIŞ 180
1. Genel Olarak 180
2. Çeşitleri 181

a. Zorla (Cebrî) Arttırma 181
b. İsteğe Bağlı (İhtiyarî) Artırma 183
§3. MAL DEĞİŞİM (TRAMPA) SÖZLEŞMESİ
I. MAL DEĞİŞİM SÖZLEŞMESİNİN TANIMI VE UNSURLARI 185
II. YARAR VE ZARARIN GEÇİŞİ 186
III. TEMERRÜT 186
IV. ZAPTA KARŞI SORUMLULUK 186
V. AYIBI ÜSTLENME SORUMLULUĞU (AYIBA KARŞI TEKEFFÜL) 187
§4. BAĞIŞLAMA
I. TANIM VE MAHİYETİ 188
II. BAĞIŞLAMANIN ÖGELERİ 188
A. KAZANDIRICI İŞLEM NİTELİĞİ 188
B. KARŞILIKSIZ (İVAZSIZ) OLMA 189
C. ANLAŞMA 190
1. Genel Olarak 190
2. Bağışlamada Ehliyet 191
a. Bağışlayanın Ehliyeti 191
b. Bağışlananın Ehliyeti 192
III. BAĞIŞLAMANIN ÇEŞİTLERİ 192
A. BAĞIŞLAMA SÖZÜ VERME (VAADİ-TAAHHÜDÜ) 192
1. Genel Olarak 192
2. Bağışlama Sözü Vermenin Şekli 193
B. ELDEN BAĞIŞLAMA 194
C. KOŞULLU (ŞARTLI) VE YÜKLEMELİ (MÜKELLEFİYETLİ) BAĞIŞLAMA. 195
D. YERİNE GETİRİLMESİ (TENFİZİ) BAĞIŞLAYANIN ÖLÜMÜNE BAĞLI
BAĞIŞLAMA 196
E. DÖNME KOŞULLU (RÜCU ŞARTLI) BAĞIŞLAMA 197
IV. BAĞIŞLAMANIN HÜKÜMLERİ 198
A. BAĞIŞLAYANIN BORÇLARI 198
B. BAĞIŞLAYANIN SORUMLULUĞU 199
1. Ödememeden (İfa Etmeme) Doğan Sorumluluk 199
2. Zapt ve Ayıptan Doğan Sorumluluk (Tekeffül Borcu) 200
C. BAĞIŞLAYANIN BAĞIŞLAMAYI GERİ ALMASI (DÖNMESİ, RÜCU ETMESİ) 200
1. Yerine Getirilmiş (Tenfiz Edilmiş) Bağışlama Taahhüdü ve Elden Bağışlamadan
Dönme Nedenleri 201
2. Yerine Getirilmemiş Bağışlama Taahhüdünden Dönme Nedenleri 202
D. BAĞIŞLAMA SÖZ VERİSİNİN DÜŞMESİ, DÖNME SÜRESİ VE MİRASÇILARIN
DÖNME HAKKI 203

1. Bağışlama Sözverisinin Ortadan Kalkması (Düşmesi) 203
2. Dönme Süresi ve Mirasçıların Dönme (Geri Alma) Hakkı 203

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
KULLANMA AMACI GÜDEN SÖZLEŞMELER

§5. KİRA SÖZLEŞMESİ
I. KİRA SÖZLEŞMESİNİN TÜRK BORÇLAR KANUNU SİSTEMATİĞİNDE DÜZENLENİŞ
BİÇİMİ 205
II. TANIMI 207
III. ÇEŞİTLERİ 208
A. KİRA KONUSU EŞYANIN TAŞINIR YA DA TAŞINMAZ OLMASINA GÖRE 208
B. KİRA KONUSU EŞYANIN ÜRÜN (HASILAT, GELİR) GETİREN BİR MAL OLUP OLMAMASINA GÖRE 209
C. KİRA SÖZLEŞMESİ SÜRESİNİN BELİRLİ OLUP OLMAMASINA GÖRE 211
IV. KİRA SÖZLEŞMESİNE UYGULANACAK KURALLAR 212
A. GENEL OLARAK 212
B. KAMU KURUM VE KURULUŞLARININ AKDETTİKLERİ SÖZLEŞMELERDE UYGULANACAK VE UYGULANMAYACAK TÜRK BORÇLAR KANUNU
HÜKÜMLERİ 213
V. KİRA SÖZLEŞMELERİNİN ÖGELERİ VE SÜRESİ 217
A. KİRA SÖZLEŞMELERİNİN ÖGELERİ 217
1. Kira Konusu Bir Mal 218
2. Kira Konusu Malın Kullanılması Karşılığında Ödenecek Kira Parası 219
a. Kira Parasının Miktarı (Kira Parasının Taraflarca Belirlenmesi) 219
b. Kira Parasının Kapsamı 221
3. Kiracıyla Kiraya Veren Arasında Bir Anlaşma 221
B. KİRA SÖZLEŞMELERİNİN SÜRESİ 222
VI. KİRA SÖZLEŞMESİNDE TARAFLARIN KARŞILIKLI HAK VE BORÇLARI 225
A. KİRAYA VERENİN BORÇLARI VE HAKLARI 225
1. Borçları 225
a. Kira Konusu Eşyayı Kullanmaya Elverişli Biçimde Teslim ve Muhafaza
(Koruma) Borcu 226
aa. Teslim Borcu 226
bb. Kiraya Verenin Kullanmaya Elverişli Biçimde Bulundurma (Ayıbı
Üstlenme) Borcu 227
aaa. Ayıbın Özellikleri (Sorumluluğun Şartları) 228
aaaa. Maddi Koşullar 228
aaaa.1.) Kiralananda Ayıbın Var Olması 228
aaaa.2.) Kiralananda Ortaya Çıkan Ayıpların Kiracının Kusuru Dışında Ortaya Çıkmış Olması ve Fakat Kiraya Verenin Kusurunun
Gerekmemesi 230

aaaa.3.) Ayıbın Kullanma Amacıyla Bağdaşmaması 232
aaaa.4.) Ayıbın Gizli Olması 232
aaaa.5.) Kiraya Verenin Ayıptan Sorumluluğunun Sınırlandırılmamış ya da Kaldırılmamış
Olması 234
bbbb. Şekli Koşul: Kiracının Kiralananı Gözden Geçirmesi (Muayene) ve Bildirim (İhbar) Yükümlülüğünü Yerine
Getirmesi (TBK 318) 235
bbb. Ayıp Halinde Kiracının Hakları 236
b. Kiralanan Malda Üçüncü Kişilerin Hak İleri Sürmeleri Halinde Buna Karşı
Kiracıya Güvence Verme (Zapta Karşı Tekeffül) Borcu 239
aa. Genel Olarak 239
bb. Gerçek Zapt 239
cc. Gerçek Olmayan Zapt (Kiralananın Temliki) 244
aaa. Kira Sözleşmesinin Şerhinin Etkisi 247
bbb. Kamulaştırmanın Etkisi 249
c. Kiraya Verenin Vergi ve Benzeri Mükellefiyetleri Ödeme Borcu 249
d. Kiraya Verenin Yan Giderleri Ödeme Borcu 250
aa. Yan Giderlerin Kapsamı ve Kime Ait Olduğu Sorunu 250
2. Kiraya Verenin Hakları 256
a. Kira Parasının Ödenmesini İsteme Hakkı 256
b. Kiraya Verenin Hapis Hakkı 262
B. KİRACININ HAKLARI VE BORÇLARI 263
1. Kiracının Hakları 263
2. Kiracının Borçları 264
a. Kira Parasını Ödeme Borcu 264
aa. Niteliği 264
bb. Ödeme Yeri ve Şekli 267
cc. Ödeme Zamanı 270
dd. Kiracının Kusuru veya Umulmayan Halinin (Kiralananın
Kullanılmamasının) Kiracının Kira Bedeli Borcuna Etkisi (TBK 324) 272
ee. Kiralananın Sözleşme Bitiminden Önce Erken Tahliyesi (TBK 325) 273
b. Kiracının Kiralananı Sözleşmeye Uygun Olarak Kullanma Borcu 279
aa. Genel Olarak 279
bb. Kiracının Kiralananı Özenle Kullanma ve Komşulara Saygı Gösterme Borcu 280
aaa. Borcun Niteliği ve Kapsamı 280
bbb. Kiracının Kiralananı Özenle Kullanma ve Komşulara Saygı Gösterme Borcuna Aykırılığın Sonucu (Önelli veya Önelsiz Fesih
ve Tazminat) 285
cc. Kiralananda Ayıbın Giderilmesine ve Kiralananın Gösterilmesine
Katlanma Borcu (TBK 319; EBK 251) 288

dd. Kiralananda Kiraya Veren Tarafından Yapılacak Ölçülü Yenilik ve
Değişikliklere Katlanma Borcu (TBK 320) 289
aaa. Genel Olarak 289
bbb. Kiraya Veren Tarafından Ölçülü Yenilik ve Değişikliklerin
Yapılabilmesi Koşulları 291
ee. Kiracının Kiralananı Bizzat Kullanma Borcu: Sözleşmeye Aykırı Olarak Alt Kiraya Vermeme, Kullanım Hakkı ile Kira İlişkisini Devretmeme
Borcu (TBK 322-323) 292
aaa. Genel Olarak 292
bbb. Kiracının Kiralananı Başkasına Kiraya Vermesi ve Kullanma
Hakkı ile Kira İlişkisini Devri 293
aaaa. Alt Kira ve Kullanım Hakkının Devri 293
aaaa.1.) Genel Olarak 293
aaaa.2.) Alt Kiranın veya Kullanım Hakkının (Caiz
Olmayan) Devrinden Doğan Sonuçlar 298
ccc. Kira İlişkisinin Devri 300
aaaa. Genel Olarak 300
bbbb. TBK.323 Hükmünün Uygulama Alanı 302
cccc. TBK.323 Hükmünün Uygulanma Koşulları 303
dddd. Kira İlişkisini Devrin Hukuki Sonuçları 305
c. Kiracının Konut ve Çatılı İşyerlerinde Sözleşmeden Kaynaklanan Güvence (Depozito) Verme Borcu (TBK 342) 306
d. Kiracının Kiralananı Geri Verme Borcu 312
aa. Genel Olarak 312
bb. Kiracının İade Borcunu İfa yeri, İade Borcunun Muhatabı, Muacceliyeti
ve Zamanaşımı 314
cc. Kiralananın İadesi Sırasında Kiracının Yaptığı Yenilik ve Değişikliklere
İlişkin Talep Hakkı (TBK 321) 316
dd. Takastan Feragat Yasağı (TBK 326) 321
VII. KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRALARINA ÖZGÜ KURALLAR 322
A. KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRASINA İLİŞKİN HÜKÜMLERİN UYGULAMA
ALANI (TBK 339) 322
B. KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KAVRAMI 323
C. KİRA SÖZLEŞMESİYLE BAĞLANTILI SÖZLEŞME (TBK 340) 324
1. Genel Olarak 324
2. TBK.340 Hükmünün Koşulları 325
3. TBK.340’a Bağlanan Hukuki Sonuç 327
D. KİRACI ALEYHİNE DÜZENLENME VE SÖZLEŞMEDE DEĞİŞİKLİK YAPMA
YASAĞI (TBK 301, 343, 346) 327
E. AİLE KONUTU (TBK 349) 328
F. KİRA BEDELİNİN TARAFLARCA BELİRLENMESİ (TBK 343) 329
G. KİRA PARASININ MAHKEMECE BELİRLENMESİ (TBK 344) 330

1. Taraflarca Belirlenmemiş Olması Durumunda Mahkemece Belirlenmesi 330
a. TBK 344 Hükmünün Uygulama Alanı 330
b. TBK Sonrası Artırım İlkeleri (TBK 344) 331
2. Artırım (Kira Tespit) Davasını Açma Zamanı 337
3. Artırımın Kapsamı 339
4. Taraflarca Sözleşmede Belirlenen Kira Parasının Mahkeme Tarafından Günün Koşullarına Uygun Biçimde Yeniden Belirlenmesi (Uyarlama Davası) 340
VIII. GENEL HÜKÜMLER KAPSAMINDA BÜTÜN KİRA SÖZLEŞMELERİ BAKIMINDAN
GEÇERLİ OLAN SONA ERME SEBEPLERİ 345
A. KENDİLİĞİNDEN SONA ERME 346
1. Belirli Süreli Kira Sözleşmelerinde 346
2. Belirsiz Süreli Kira Sözleşmelerinde 348
a. Genel Olarak 348
b. Fesih Dönemleri ve Süreleri 349
c. Fesih Bildiriminin Şekli 352
B. KİRA SÖZLEŞMESİNİN TARAFLARCA SONA ERDİRİLMESİ 352
1. Kiraya verenin Sona Erdirme (Fesih) Hakkı ve Nedenleri 353
a. Kiracının Sözleşmeye Uymaması Nedeniyle Fesih 353
b. Kiracının İflâsı Nedeniyle Fesih 353
c. Kiracının Ölümü Nedeniyle Fesih (TBK 333) 354
d. Önemli Nedenlerle Fesih 355
e. Kira Bedelinin Ödenmemesi Nedeniyle Fesih 359
2. Kiracının Sözleşmeyi Sona Erdirme Hakkı ve Nedenleri 359
a. Kiraya Verenin Sözleşmeye Uymaması Nedeniyle Fesih 360
b. Önemli Nedenler Dolayısıyla Fesih 360
IX. KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRA SÖZLEŞMELERİ BAKIMINDAN SONA ERME
SEBEPLERİ 360
A. TBK GENEL HÜKÜMLERİNE GÖRE SONA ERME SEBEPLERİNİN UYGULANIP UYGULANAMAYACAĞI SORUNU 360
B. KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRA SÖZLEŞMESİNİN FESİH BİLDİRİMİ YOLUYLA
SONA ERMESİ 361
1. Belirli Süreli Kira Sözleşmelerinde 361
2. Belirsiz Süreli Kira Sözleşmelerinde 367
3. Fesih Bildiriminin Geçerlilik Şekli 367
C. KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRA SÖZLEŞMESİNİN TAHLİYE DAVASI YOLUYLA
SONA ERMESİ 368
1. Tahliye Sebeplerinin Sınırlılığı 368
2. Tahliye Kararının İcrası İçin Kesinleşmesine Gerek Olmaması 370
3. Tahliye Davasını Açma Süresinin Uzaması 371
4. Tahliye Sebepleri (Kiraya Veren veya Kiracıdan Kaynaklanan Sebepler) ve
Özellikleri 371

§6. FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİ
I. GENEL BİLGİ 373
II. FİNANSAL KİRALAMANIN FAYDA VE SAKINCALARI 374
III. FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN TANIMI VE UNSURLARI 376
IV. FİNANSAL KİRALAMANIN HUKUKİ NİTELİĞİ VE UYGULANACAK HÜKÜMLER 379
V. FİNANSAL KİRALAMA KONUSU MALLAR 380
VI. FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN TARAFLARI VE SİSTEMİN İŞLEYİŞİ 382
VII. FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN ŞEKLİ VE TESCİLİ 384
VIII. TARAFLARIN BORÇLARI 385
A. KİRALAYANIN BORÇLARI 385
1. Kiralayanın, kiracının talebi ve seçimi üzerine belirlediği malın mülkiyetini
edinme ve bu malın zilyetliğini kiracıya devir borcu 385
2. Kiralayanın, kiracının kira konusu malı kullanıp yararlanmasına katlanma borcu 386
3. Kiralayanın, kiralanan malın mülkiyetini kendinde tutma, üçüncü kişiye
devretmeme borcu 386
4. Kiralayanın kira konusu malı sigorta ettirme borcu 387
5. Kiralayanın, kiralanan malın ayıbından ve zaptından sorumlu olma borcu 387
6. Kiralayanın, sözleşmede bu yolda hüküm varsa kiralanan malın mülkiyetini
sözleşme sonunda kiracıya devretme borcu 389
B. KİRACININ BORÇLARI 389
1. Kiracının kira bedelini ödeme borcu 389
2. Kiracının kiralananın zilyetliğini devir alma (kabul) borcu 390
3. Kiracının sözleşme konusu malı özenle kullanma borcu 390
4. Kiracının mala bakma ve onu koruma borcu 390
5. Kiracının malın zilyetliğini ve kiracılık sıfatını kiralayanın yazılı izni olmadan
devretmeme borcu 391
6. Kiracının malın sigorta primlerini ödeme borcu 391
7. Kiracının kiralanının hasar ve ziyaına katlanma borcu 392
8. Kiracının sözleşme sonunda malı kiralayana iade borcu 394
IX. FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 394
A. FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN OLAĞAN SEBEPLERLE
(KENDİLİĞİNDEN) SONA ERMESİ 395
B. FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN OLAĞANÜSTÜ SEBEPLERLE SONA
ERMESİ 396
C. FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİNİN SONUÇLARI 398
§7. KULLANIM ÖDÜNCÜ (ÂRİYET) SÖZLEŞMESİ
I. TANIMI 399
II. ÖĞELERİ 399
A. KULLANMA KONUSU BİR ŞEY YA DA HAK 399

B. KARŞILIKSIZ (İVAZSIZ) KULLANMA 400
C. TARAFLARIN ANLAŞMASI 401
III. HÜKÜMLERİ 401
A. KULLANIM ÖDÜNCÜ VERENİN BORÇLARI 401
B. KULLANIM ÖDÜNCÜ ALANIN BORÇLARI 402
1. Uygun Kullanma Borcu 403
2. Şeyi Başkasına Kullandırmama Borcu 403
3. Şeyin Bakım ve Korunmasına İlişkin Giderleri Ödeme Borcu 404
4. Şeyi Geri Verme Borcu 404
C. BİRDEN ÇOK ARİYET ALANLARIN SORUMLULUĞU 405
IV. SONA ERMESİ 406
A. SÖZLEŞMEYLE AÇIKÇA BİR SÜRENİN BELİRLENMİŞ OLMASI 406
B. SÖZLEŞMEYLE AÇIKÇA BİR SÜRENİN BELİRLENMEMİŞ OLMASI 406
1. Sözleşmenin Süresi Belirlenmemiş Fakat Belirli Bir Kullanma Biçimi
Kararlaştırılmışsa 406
2. Sözleşmede Süre de Kullanma Biçimi de Kararlaştırılmamışsa 406
C. KULLANMA ÖDÜNCÜ VERENİN SÖZLEŞMEYİ BOZMASI (FESİH) 406
D. KULLANIM ÖDÜNCÜ ALANIN ÖLÜMÜ 407
§8. TÜKETİM ÖDÜNCÜ (KARZ) SÖZLEŞMESİ
I. TANIMI 408
II. ÖĞELERİ 408
A. ÖDÜNÇ VERİLECEK BİR MİKTAR PARA YA DA MİSLÎ EŞYA 409
B. ÖDÜNÇ KONUSU ŞEYİN MÜLKİYETİNİN ÖDÜNÇ ALANA GEÇİRİLMESİ 410
C. ÖDÜNÇ ALANIN ŞEYİN EŞİT MİKTAR VE NİTELİKTEKİ BENZERİNİN GERİ VERECEĞİNİ ÜSTLENMESİ 410
1. Genel Olarak 410
2. Faiz Ödemenin Unsur Olup Olmadığı 411
D. TARAFLARIN ANLAŞMASI 412
III. TÜKETİM ÖDÜNCÜ SÖZLEŞMESİNİN HÜKÜMLERİ 413
A. ÖDÜNÇ VERENİN BORÇLARI 413
1. Ödünç Verilmesi Üstlenilen Şeyin Ödünç Alana Teslimi 413
2. Tekeffül Borcu 414
B. ÖDÜNÇ ALANIN BORÇLARI 415
1. Ödünç Konusu Şeyi Kabul Etme Borcu 415
2. Ödünç Alınan Şeyin Eşit Miktar ve Nitelikteki Benzerini Geri Verme Borcu 415
3. Faiz Ödeme Borcu 415
IV. TÜKETİM ÖDÜNCÜ SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 416
A. SÜRENİN SONA ERMESİ 416
B. SÜRENİN DOLMASINDAN ÖNCE ÖDEME 416
C. FESİH BİLDİRİMİYLE SONA ERME 416

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
İŞGÖRME AMACI GÜDEN SÖZLEŞMELER

§9.HİZMET (İŞ) SÖZLEŞMESİ
I. TÜRLERİ 417
II. GENEL HİZMET SÖZLEŞMESİ 417
A. TANIMI 417
B. UNSURLARI 418
C. HÜKÜMLERİ 420
1. İşçinin Borçları 420
a. İşi Bizzat Yapma Borcu 420
b. İşi Özenle İfa Etme ve Sadakat Borcu 421
c. İşverenin Talimatına Uygun Davranma Borcu 422
d. Teslim ve Hesap Verme Borcu 422
e. Fazla çalışma borcu 422
2. İşverenin Borçları 422
a. İşverenin Ücret Ödeme Borcu 422
b. İşçiye İş Verme Borcu 424
c. Araç ve Gereç Sağlama Borcu 424
d. İşçiyi Gözetme ve Koruma Borcu 424
D. HİZMET İLİŞKİSİNİN DEVRİ 425
E. GENEL HİZMET SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 426
1. Kendiliğinden Sona Erme Halleri 426
a. Ölüm 426
b. Tarafların Anlaşması (İkale) 426
c. Hizmet Sözleşmesinde Kararlaştırılan Belirli Sürenin Bitimi 426
2. Fesih Bildirimiyle Sona Erme Halleri 427
a. Belirsiz Süreli (Süresiz) Sözleşmelerde 427
b. Deneme Kaydıyla Yapılmış Sözleşmelerde 427
c. Feshe Karşı İşçinin Korunması 428
3. Derhâl Fesih Yoluyla Sona Erme Halleri 428
a. Haklı Sebeple Fesih 428
b. Ücretin Tehlikeye Girmesi Nedeniyle Fesih 428
c. Derhâl Feshin Sonuçları 428
aa. Haklı sebeple fesihte 428
bb. Haklı sebebe dayanmayan fesihte 429
cc. İşçinin haksız olarak işe başlamaması veya işi bırakmasında 429
F. GENEL HİZMET SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİNİN SONUÇLARI 429
III. PAZARLAMACILIK SÖZLEŞMESİ 430

A. GENEL OLARAK 430
B. UYGULANACAK ÖZEL HÜKÜMLER 430
C. GENEL HÜKÜMLERİN UYGULANMASI 430
D. PAZARLAMACININ YÜKÜMLÜLÜKLERİ, YETKİLERİ VE HAPİS HAKKI 431
1. Pazarlamacının Yükümlülükleri 431
2. Pazarlamacının Yetkileri 431
3. Pazarlamacının Hapis Hakkı 432
E. İŞVERENİN ÖZEL YÜKÜMLÜLÜKLERİ 432
1. Faaliyet Alanı Konusunda Yükümlülükler 432
2. Ücret Ödeme Yükümlülüğü 432
3. Komisyon Ödeme Yükümlülüğü 432
4. Pazarlama Faaliyetinin Engellenmesi Halinde Ücret Ödeme Yükümlüğü 433
5. Harcamalara Katılma Yükümlülüğü 433
F. PAZARLAMACILIK SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 433
1. Özel Fesih Süresine Uyarak Sona Erdirme 433
2. Sona Ermenin Özel Sonuçları 434
IV. EVDE HİZMET SÖZLEŞMESİ 434
A. GENEL OLARAK 434
B. UYGULANACAK ÖZEL HÜKÜMLER 434
C. GENEL HÜKÜMLERİN UYGULANMASI 435
D. İŞÇİNİN VE İŞVERENİN ÖZEL BORÇLARI 435
1. İşçinin Özel Borçları 435
2. İşverenin Özel Borçları 435
E. EVDE HİZMET SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 436
§10. ESER (İSTİSNA) SÖZLEŞMESİ
I. ESER SÖZLEŞMESİNİN UNSURLARI 437
A. ESER MEYDANA GETİRME (ESER İMALİ) 437
B. BEDEL ÖDEME UNSURU 439
C. TARAFLAR ARASINDAKİ ANLAŞMA 440
II. YÜKLENİCİNİN BORÇLARI 441
A. ESER MEYDANA GETİRME VE ZAMANINDA TESLİM BORCU 441
B. İŞİ SADAKAT VE ÖZENLE YAPMA BORCU 442
C. ARAÇ GEREÇ VE MALZEMEYİ SAĞLAMA BORCU 443
D. İŞE ZAMANINDA BAŞLAMA VE DEVAM ETME BORÇLARI 445
1. İşe Başlama ve Teslim Süresi Belli Olan İşlerde 445
2. İşe Başlama ve Teslim Süresi Belli Olmayan İşlerde 447
E. ESERİ TESLİM BORCU 447
F. YÜKLENİCİNİN AYIBA KARŞI TEKEFFÜL BORCU 448

1. Ayıba Karşı Tekeffül Borcunun Şartları 448
2. İş Sahibinin Ayıba Tekeffülden Doğan Hakları 449
a. Genel Olarak 449
b. Eseri Kabulden Kaçınmak (Sözleşmeden Dönme) 450
c. Bedelden İndirim 450
d. Eserin Ücretsiz Onarılmasını İsteme 451
e. Ayıp Sonucu Ortaya Çıkan Zararın Tazminini Talep Etme 451
3. Ayıptan Doğan Hakların Tabi Olduğu Zamanaşımı 452
4. 4708 Sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun ile Getirilen Özel Sorumluluk 452
III. İŞSAHİBİNİN BORÇLARI VE HAKLARI 453
A. İŞSAHİBİNİN BORÇLARI 453
1. Genel Olarak 453
2. Eserin Bedelini Ödeme Borcu 453
a. Bedeli Ödeme Zamanı, Bedelin Ödeme Yeri ve Türü 453
b. Bedel Türleri 454
aa. Götürü (Sabit) Bedel 454
bb. Yaklaşık (Değere Göre, Takribi) Bedel 456
B. İŞ SAHİBİNİN HAKLARI 458
IV. ESERDE MEYDANA GELEN ZARARIN (HASARIN) GEÇİŞİ 459
A. TAMAMLANINCA FERDİ İLE BELLİ OLAN (PARÇA BORCU HALİNE GELEN)
BİR ESER SÖZ KONUSU OLMALIDIR 459
B. HASARIN TESLİMDEN ÖNCE YÜKLENİCİYE AİT OLMASI KURALININ
İSTİSNALARI MEVCUT OLMAMALIDIR 460
V. ESER SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 461
VI. ZAMANAŞIMI 463
§11. ARSA PAYI KARŞILIĞI İNŞAAT SÖZLEŞMESİ
I. TANIMI 464
II. UNSURLARI 464
A. ARSA SAHİBİNİN ARSA PAYLARINI DEVİR BORCU ALTINA GİRMESİ 464
B. YÜKLENİCİNİN İNŞAAT YAPMA BORCU ALTINA GİRMESİ 465
C. ARSA SAHİBİ İLE YÜKLENİCİ ARASINDA ANLAŞMA 465
III. HUKUKİ NİTELİĞİ 465
A. TAM İKİ TARAFA BORÇ YÜKLEYEN SÖZLEŞME OLMASI 465
B. ANİ EDİMLİ SÖZLEŞME OLMASI 465
C. ÇİFT MAHİYETLİ KARMA SÖZLEŞME OLMASI 466
IV. ARSA PAYI KARŞILIĞI İNŞAAT SÖZLEŞMESİNİN UYGULAMADAKİ TÜRLERİ 467
V. UYGULANACAK HÜKÜMLER 468
VI. ARSA PAYI KARŞILIĞI İNŞAAT SÖZLEŞMESİNİN ŞEKLİ 470

VII. YÜKLENİCİNİN TEMERRÜDÜ SEBEBİYLE ARSA SAHİBİNİN SÖZLEŞMEDEN
DÖNMESİ KONUSUNDAKİ YARGITAY UYGULAMASI 472
VIII. YÜKLENİCİ İLE ÜÇÜNCÜ KİŞİ ARASINDA ARSA PAYININ DEVRİ TAAHHÜDÜNE
İLİŞKİN YARGITAY UYGULAMASI 474
§12. VEKÂLET SÖZLEŞMESİ
I. VEKÂLET SÖZLEŞMESİNİN TANIMI, KURULMASI, KAPSAMI VE ŞEKLİ 477
II. UNSURLARI 479
A. BİR İŞİN GÖRÜLMESİ VEYA İŞLEMİN YAPILMASI 479
B. İŞİN BAŞKASI ÇIKARINA VE İRADESİNE UYGUN YAPILMASI 480
C. VEKİLİN EDİM SONUCUNDAN DEĞİL, EDİMİN ÖZENLE GÖRÜLMESİNDEN
SORUMLU OLMASI VE VEKİLİN BAĞIMSIZ OLMASI 480
D. ÜCRETİN ZORUNLU UNSUR OLMADIĞI 480
E. ANLAŞMA 481
III. VEKÂLETİN ÖTEKİ İŞGÖRME SÖZLEŞMELERİNDEN FARKLARI 483
A. İŞ (HİZMET) SÖZLEŞMESİNDEN FARKLARI 483
B. ESER SÖZLEŞMESİNDEN FARKLARI 483
IV. TARAFLARIN BORÇLARI 484
A. VEKİLİN BORÇLARI 484
1. Vekilin Sadakat Borcu 484
2. Vekilin İşi Özenle Görme (Yapma) Borcu 484
3. Müvekkilin İradesine, Özellikle Talimatına Uygun Davranma Borcu 485
4. Sır Saklama Yükümlülüğü 486
5. İşi Kendisi Yapma (Şahsen İfa) Borcu 486
6. Hesap Verme Borcu 487
B. MÜVEKKİLİN (VEKÂLET VERENİN) BORÇLARI 487
1. Ücret Ödeme Borcu 487
2. Vekil Tarafından Yapılan Masrafları ve Verilen Avansları Ödeme Borcu 487
3. Vekili Müvekkil Hesabına Giriştiği Borçtan Kurtarma Yükümlüğü 487
4. Vekilin Uğradığı Zararı Tazmin Borcu 488
V. VEKÂLET SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 488
§13. VEKÂLETSİZ İŞGÖRME
I. TANIMI VE ÖZELLİKLERİ 490
II. HÜKÜMLERİ 490
A. İŞSAHİBİ VE İŞGÖRENİN BORÇLARI 490
B. İŞSAHİBİ VE İŞGÖRENİN HAKLARI 491
C. İŞGÖRENİN SORUMLUĞU 491
§14. HAVALE VE AKREDİTİF
I. HAVALE 492
A. Tanımı ve Türleri 492

B. Havalenin İşlevi ve Niteliği 493
C. Havalenin Şekli 494
D. Havalenin Hükümleri 494
1. Havale Veren İle Alıcı Arasındaki İlişki 495
2. Havale Veren İle Havale Ödeyicisi Arasındaki İlişki 495
3. Havale Alıcısı İle Havale Ödeyicisi Arasındaki İlişki 496
II. AKREDİTİF (KREDİ MEKTUBU) 496

BEŞİNCİ BÖLÜM
SAKLAMA AMACI GÜDEN SÖZLEŞMELER

§15. SAKLAMA (VEDİA) SÖZLEŞMESİ
I. TANIMI 499
II. UNSURLARI (ÖĞELERİ) 500
A. SAKLANACAK BİR TAŞINIR 500
B. BU TAŞINIRIN GÜVENLİ BİR YERDE SAKLANMASI 500
C. İSTENİLDİĞİ ZAMAN ŞEYİN SAKLATANA GERİ VERİLMESİ 500
D. TARAFLARIN ANLAŞMASI 501
E. ÜCRETİN ZORUNLU UNSUR OLMAMASI 501
III. HÜKÜMLERİ 501
A. SAKLAYANIN BORÇLARI 501
1. Eşyayı Kabul Borcu 501
2. Eşyayı Saklama Borcu 501
3. Eşyayı Kullanmama Borcu 502
4. Eşyayı Geri Yerme Borcu 503
B. SAKLATANIN BORÇLARI 504
1. Ücret Ödeme Borcu 504
2. Masraf ve Zararları Ödeme Borcu 504
IV. SAKLAMA SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 504

ALTINCI BÖLÜM
GÜVENCE SAĞLAMA AMACI GÜDEN SÖZLEŞMELER

§16. KEFALET SÖZLEŞMESİ
I. TANIM 505
II. KEFALET SÖZLEŞMESİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ, UYGULAMA ALANI VE
ÖZELLİKLERİ 505
A. HUKUKİ NİTELİĞİ VE UYGULAMA ALANI 505
B. KEFALET SÖZLEŞMESİNİN ÖZELLİKLERİ 507
1. Kefaletin Fer’iliği (Asıl Borca Bağlılığı) 507
2. Kefaletin Taliliği (İkinci Derecede Oluşu) 508
3. Kefaletin İvazsız Oluşu 509
4. Tazminat Yükümlülüğü İçermesi 509

III. KEFALET SÖZLEŞMESİNİN ŞARTLARI 510
A. PARA İLE BELİRLENEBİLİR BİR BORCUN VE MİKTARIN (LİMİTİN)
BULUNMASI 510
B. BAŞKASINA AİT GEÇERLİ BİR ASIL BORCUN BULUNMASI 511
C. KEFİL OLMA EHLİYETİ 512
D. KEFALET SÖZLEŞMESİNİN ŞEKLİNE UYULMASI (TBK. 583) 512
E. EŞİN RIZASI (TBK 584) 515
IV. KEFALETİN TÜRLERİ 516
A. ADİ KEFALET (TBK 585) 516
1. Genel Olarak 516
2. Adi Kefalette İleri Sürülebilecek Def’iler (Tartışma ve Rehnin Paraya Çevrilmesi
Def’ileri) 517
3. Tartışma (Peşin Dava) Def’inin İleri Sürülemeyeceği Haller 518
a. Borçlu aleyhine yapılan takibin sonucunda kesin aciz belgesi alınması (TBK
585/I, b.1), 518
b. Borçlu aleyhine Türkiye’de takibatın imkânsız hâle gelmesi veya önemli ölçüde güçleşmesi (TBK 585/I, b.2), 518
c. Borçlunun iflasına karar verilmesi (TBK 585/I, b.3), 518
d. Borçluya konkordato mehli verilmiş olması (TBK 585/I, b.4) 518
4. Rehnin Paraya Çevrilmesi Def’inin İleri Sürülemeyeceği Haller 518
B. MÜTESELSİL KEFALET 519
C. BİRLİKTE KEFALET 520
1. Olağan Birlikte Kefalet 521
2. Zincirleme (Müteselsil) Birlikte Kefalet 521
D. KEFİLE KEFALET VE RÜCUA KEFALET (TBK 588) 522
V. KEFİL İLE ALACAKLI ARASINDAKİ İLİŞKİ 523
A. KEFİLİN SORUMLULUĞUNUN KAPSAMI 523
1. Genel Olarak 523
B. KEFİLİN TAKİBİ 524
C. KEFİLİN SAHİP OLDUĞU DEF’İLER (SAVUNMA OLANAKLARI). 525
1. Genel Olarak Def’i ve Anlamı 525
2. Kefilin Asıl Borç İlişkisine ait Def’iler (Savunma Olanakları) 525
3. Kefile Ait Kişisel Def’iler (Savunma Olanakları) 528
D. ALACAKLININ HAK VE KÜLFETLERİ 529
1. Alacaklının Bazı Durumlarda Gerekeni Yapma ve Durumu Kefile İhbar Külfeti 529
2. Ödemeyi Kabul Külfeti 529
3. Teminatları ve İspat Belgelerini Saklama, Kefile Devir ve Tevdi Külfeti 530
VI. KEFİL İLE ASIL BORÇLU ARASINDAKİ İLİŞKİ 531
A. KEFİLİN ÖDEMEYİ İHBAR KÜLFETİ (YÜKÜMÜ) 531
B. KEFİLİN ASIL BORÇLUDAN KENDİSİNE GÜVENCE (TEMİNAT) VERMESİNİ VE
KENDİSİNİ KEFALETTEN KURTARMASINI İSTEME HAKKI. 531
C. KEFİLİN ASIL BORÇLUYA RÜCU HAKKI 532
1. Genel Olarak 532

2. Kefilin Rücu Hakkının Koşulları 533
a. Geçerli Bir Kefalet Sözleşmesinin Bulunması 533
b. Kefilin, Alacaklıya Olan Borcunu İfa Etmesi (İvaz) 534
c. Asıl Borcun Muaccel Olması 534
VII. KEFALET SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 534
A. ASIL BORCUN SONA ERMESİNE BAĞLI SEBEPLER 534
B. KEFALET SÖZLEŞMESİNE İLİŞKİN NEDENLERLE SONA ERME SEBEPLERİ 536
1. Belirli Süre İçin Kefalette 536
2. Belirli Süreyle Sınırlı Olmayan (Süresiz) Kefalette 536
3. Gerçek Kişinin Verdiği Kefaletin On Yıl Sonra Sona Ermesi 537
4. Çalışanlara Kefalette Sona Erme 538
5. Kefaletten Dönme Yoluyla Sona Erme 538
6. Alacaklının Ödemeyi Haksız Olarak Kabul Etmemesi Nedeniyle Kefaletin Sona
Ermesi 538
7. Birlikte Kefalette Özel Sona Erme Sebebi 539
YEDİNCİ BÖLÜM ORTAKLIK SÖZLEŞMELERİ
§17. ADİ ORTAKLIK SÖZLEŞMESİ
I. ADİ ORTAKLIK SÖZLEŞMESİNİN TANIMI VE UNSURLARI 541
II. ADİ ORTAKLIK SÖZLEŞMESİNİN KURULMASI VE ŞEKLİ 544
III. ADİ ORTAKLIK HÜKÜMLERİNİN UYGULAMA ALANI 544
IV. İÇ ORTAKLIK (GİZLİ ORTAKLIK) 546
V. ADİ ORTAKLIĞIN ÖZELLİKLERİ 547
A. TÜZEL KİŞİLİĞE SAHİP OLMAMASI 547
B. ŞAHIS ORTAKLIĞI OLMASI 549
C. MÜTESELSİL SORUMLULUK İLKESİ 550
D. ORTAKLIK MALVARLIĞININ ELBİRLİĞİ MÜLKİYETİNE TABİ OLMASI 551
VI. ADİ ORTAKLIKTA ORTAKLAR ARASI İLİŞKİLER 551
A. ORTAKLARIN KATILIM PAYI GETİRME BORCU 551
B. KAZANÇ VE ZARARIN PAYLAŞILMASI 553
C. ORTAKLIK KARARLARI 555
D. ORTAKLIĞIN YÖNETİMİ 555
1. Genel Olarak 555
2. Yöneticiler ile Ortaklar/Diğer Ortaklar Arasındaki İlişki 557
E. ORTAKLAR ARASINDAKİ SORUMLULUK 558
1. Genel Olarak 558
2. Özen Borcu 558
3. Rekabet Yasağı 559
F. ORTAKLAR ARASINDAKİ VE ORTAKLIK YAPISINDAKİ DEĞİŞİKLİKLER 560
1. Yeni Ortak Alımı ve Alt Katılım 560

2. Ortaklıktan Çıkma ve Çıkarılma 561
VII. ORTAKLARIN ÜÇÜNCÜ KİŞİLERLE İLİŞKİSİ 562
VIII. ORTAKLIĞIN SONA ERMESİ 565
A. SONA ERME SEBEPLERİ 565
1. Kendiliğinden Sona Erme (İnfisah) 565
2. İrâdi Sona Erme (Fesih/İkale) 566
B. SONA ERMENİN HÜKÜMLERİ 567
1. Ortaklık Yönetimine Etkisi 567
2. Ortaklığın Tasfiyesi 567

SEKİZİNCİ BÖLÜM
§18. DÖVİZLİ VE DÖVİZE ENDEKSLİ ÖDEMELERE İLİŞKİN SÖZLEŞMELER HAKKINDAKİ DEĞERLENDİRMELER
I. 03.09.2018 TARİHLİ TÜRK PARASI KIYMETİNİ KORUMA HAKKINDA 32 SAYILI KARARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR 85 SAYILI KARAR VE BU KARARIN UYGULANMASINA İLİŞKİN TEBLİĞ (TEBLİĞ NO: 2018-32/52) ÜZERİNE GENEL
TESPİTLER: 571
A. 03.09.2018 TARİHLİ TÜRK PARASI KIYMETİNİ KORUMA HAKKINDA 32 SAYILI KARARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR 85 SAYILI KARAR ÜZERİNE
TESPİTLER 571
1. Ek Madde 4/G Hakkındaki Yorumumuz 572
2. Geçici Madde 8 Hakkındaki Yorumumuz 578
B. 16.11.2018 TARİHLİ TÜRK PARASI KIYMETİNİ KORUMA HAKKINDA 32 SAYILI KARARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KARARIN UYGULANMASINA
İLİŞKİN TEBLİĞ (TEBLİĞ NO: 2018-32/52) ÜZERİNE TESPİTLER 580

EKLER
EK 1- SÖZLEŞMELERİN AMAÇLARINA GÖRE SINIFLANDIRILMASI 586
EK 2 - KANUNDA DÜZENLENMEYEN SÖZLEŞMELER VE BAZI ÖRNEKLERİ 587
EK 3 - SATICININ AYIP SORUMLULUĞUNDA GÖZDEN GEÇİRME (MUAYENE) VE
BİLDİRİM SÜRELERİ İLE SEÇİMLİK HAKLARDA DAVA ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 588
EK 4 - ARTIRMA YOLUYLA SATIŞLARDA SÖZLEŞMENİN KURULDUĞU VE MÜLKİYETİN ALICIYA GEÇTİĞİ ANLAR İLE SATICININ AYIPTAN VE ZAPTTAN
SORUMLULUĞU 590
EK 5 - 4721 SAYILI TÜRK MEDENÎ KANUNU VE 6098 SAYILI TÜRK BORÇLAR KANUNU’NUN ÖNALIM HAKKINA İLİŞKİN HÜKÜMLERİ İLE YARGITAY’IN YASAL
ÖNALIM HAKKINA İLİŞKİN İÇTİHADI BİRLEŞTİRME KARARLARI 591
EK 6 - KİRA SÖZLEŞMESİNİN SONA ERME SEBEPLERİ 595
EK 7 - YARGITAY’IN KİRA TESPİT DAVASINA İLİŞKİN BAZI KARARLARI VE BU
KONUDA 6098 SAYILI TÜRK BORÇLAR KANUNU’NDAKİ DÜZENLEMELER 597
EK 8 - 6502 SAYILI TKHK VE MÜLGA 4077 SAYILI TKHK İLE İLGİLİ TABLOLAR 600

KAYNAKÇA 605