İnsancıl Hukuk Yeni Savaşlar, Yapısal Sorunlar ve Korunmayan İnsan Hakları

İNSANCIL HUKUK YENİ SAVAŞLAR, YAPISAL SORUNLAR VE KORUNMAYAN İNSAN HAKLARI

Murat BAŞER

- Temel Kavramlar–Savaş–Savaşın Nedenleri

 - İnsancıl Hukukun Tarihsel Gelişimi

 - İnsancıl Hukukun İnsan Hakları Bağlamında Genel Bir incelemesi

 - İnsancıl Hukuk ve İnsan Haklarının Korunması Sorunu

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ  v

İÇİNDEKİLER  ix

KISALTMALAR DİZİNİ               xiii

GİRİŞ   

1. BÖLÜM: TEMEL KAVRAMLAR             21

A)                SAVAŞ  21

1                    SAVAŞIN NEDENLERİ   25

2                    SAVAŞÇI (MUHARİP/COMBATANT)       28

1                    SİVİLLER (PROTACTED PERSONS)          31

2                    İNSANCIL HUKUKUN ÖZNESİ OLARAK TARAF 31

3                    İNSAN HAKLARI             32

4                    İNSANCIL HUKUK          36

1 BÖLÜM: İNSANCIL HUKUKUN TARİHSEL GELİŞİMİ   39

a)                  1949 KADAR OLAN DÖNEM        40

1                    İlk Dönemler        40

2                    Aydınlanma Dönemi         44

2.1.3.Solferino Savaşı ve Sonrası   49

2.1.4. 1899 ve 1907 Lahey Sözleşmeleri      52

2.1.5.1. Dünya Savaşı ve Sonrası   55

12. 1949 CENEVRE SÖZLEŞMELERİ         58

2.3.1'977’YE KADAR OLAN DÖNEM VE PROTOKOLLER. .               67

2.4. İNSANCIL HUKUKU DESTEKLEYEN

DİĞER SÖZLEŞMELER  .               .                              73

3. BÖLÜM: İNSANCIL HUKUKUN İNSAN HAKLARI BAĞLAMINDA GENEL BİR İNCELEMESİ                                      75

A)                SİLAHLI ÇATIŞMANIN DIŞINDA KALANLARA UYGULANACAK MUAMELENİN İNSAN HAKALARI BAĞLAMINDA İNCELENMESİ                  90

1                    Savaşçılar                                                                          

1                    Savaşçıların veya Savaşçı Statüsü Dışındaki Çatışanların Yaralanması, Hastalanması veya Gemi Kazasına Uğraması Durumu                                94

. Savaşçıların veya Savaşçı Statüsü Dışındaki Çatışanların Esaret veya Hürriyetinden Yoksun Bırakılma Duruttıu                                                                                                           96

. Siviller                                 104

a)                  Uluslararası Silahlı Çatışmalarda Sivillerin Temel Haklan                      104

14J.2. Utoslarârası Olmayan Silahlı Çatışmalarda Sivillerin

Temel Haklan                                                                                    107

3.1.2.3. Çocukların Temel Haklan                                                                111

B)                SÖZLEŞME VE PROTOKOLLERİN İHLALLERİNİN SORUŞTURULMASINA YÖNELİK MADDELERİNİN İNCELENMESİ                                                                              113

1                    Uluslararası Silahlı Çatışmalar                                                       113

2                    Uluslararası Olmayan Silahlı Çatışmalar.

4. BÖLÜM: İNSANCIL HUKUK VE İNSAN HAKLARININ

KORUNMASI SORUNU   123

4.1. SOĞUK SAVAŞ (1990) SONRASI SAVAŞ VE TARAF

KAVRAMININ DEĞİŞEN YAPISI                126

A)                İnsancıl Hukukun Üzerine Kurulu Olduğu Savaşın Yapısı ve İnsancıl Hukuk   127

B)                İkinci Dünya Savaşı Sonrası Savaşın Yapısı ve İnsancıl Hukuk                                          133

C)                Soğuk Savaş Sonrası Savaşın Değişen Yapısı ve

İnsancıl Hukuk   135

1                    Şiddetin Devlet Tekelinden Çıkması ve

Başarısız Devletler             137

2                    Simetrinin Bozulması ve Asimetrik Savaşlar               143

3                    Medya ve Yeni Savaşlar   146

4                    Bir Çatışma Yöntemi Olarak “Terörizm”     148

5                    Yeni Savaşların İcrasında Uygulanan

Yeni Yöntemler   151

6                    Savaşın Özelleştirilmesi ve Özel

Güvenlik Şirketleri              155

7                    Yeni Savaşlarda Değişen Taraf Yapısı ve Taraflar    157

D)                İç Silahlı Çatışmaların Karmaşık Yapısı     160

1                    Somali   161

2                    Demokratik Kongo Cumhuriyeti    169

3                    Sri-Lanka             1“8

E)                 Terörle Mücadele Kapsamında Silahlı Çatışmalar    190

a)                  Afganistan                           191

b)                 Irak        202

F)                 Değerlendirme       215

A)                İNSANCIL HUKUKUN AĞIR İHLALLERİNİN SORU ŞTURULMASINDA MEKANİZMALAR

VE SORUNLAR  218

1                    Devletlerin Ağır İhlalleri Soruşturması           220

2                    Ad-Hoc (Geçici) Mahkemeleri                                        228

3                    Uluslar Arası Ceza Mahkemesi (UCM)         233

4                    Birleşmiş Milletler (BM)    238

5                    Bölgesel İnsan Haklan Mahkemeleri            240

6                    Değerlendirme     242

B)                İNSANCIL HUKUKUN UYGULANMASINDA ICRC, STÖ VE BM’İN YETERSİZ KALMA SORUNU                                                    244

1                    ICRC (International Commıttee Of Red Cross)         245

2                    Sivil Toplum Örgütleri (STÖ)            253

3                    Birleşmiş Milletler               256

4                    Değerlendirme                     260

4                    GÜÇLÜ DEVLET VE GÜÇSÜZ DEVLETLERDEN KAYNAKLI SORUNLAR  262

4                    Güçlü Devletler    263

4                    Güçsüz Devletler 266

4                    Değerlendirme                                     268

SONUÇ                                 269

KAYNAKÇA                                                                      283

RAPORLAR                                        309

İNTERNET KAYNAKLARI            313