Destekten Yoksun Kalma Tazminatı

Murat CANBULAT

İÇİNDEKİLER
 
KİTAP HAKKINDA            V
ÖZET  VII
ABSTRACT   IX
KISALTMALAR      XI
TABLOLAR  XXI
GİRİŞ 1
1. GENEL OLARAK DESTEKTEN YOKSUNKALMA TAZMİNATININ TANIMI, ÖZELLİKLERİ  VE ŞARTLARI          3
1.1. DESTEKTEN YOKSUN KALMATAZMİNATININ TANIMI      3
1.2. DESTEKTEN YOKSUN KALMATAZMİNATININ TARİHSEL GELİŞİMİ      4
1.3. DESTEKTEN YOKSUN KALMATAZMİNATININ SOSYAL BOYUTU
VE DÜZENLENME AMACI          6
1.4. DESTEKTEN YOKSUN KALMAKAVRAMI         6
1.4.1. Destek Kavramı           6
1.4.2. Destek Türleri   8
1.4.2.1. Gerçek Destek          8
1.4.2.2. Farazi Destek 8
1.4.2.3. Kanuni Destek          9
1.5. DESTEKTEN YOKSUN KALMATAZMİNATININ HUKUKİ NİTELİĞİ         10
1.5.1. Bağımsız Bir TazminatOlması            10
1.5.2. İstisnai Bir Zarar Olması          12
1.5.3. Yansıma Bir Zarar Olması       14
1.5.4. Maddi Bir Tazminat Olması    15
1.6. DESTEKTEN YOKSUN KALMATAZMİNATININ ÖZELLİKLERİ      15
1.6.1. Tazminat TalebininBağımsız Olması  15
1.6.2. Miras Hukuku ileBağlantılı Olmaması           16
1.6.3. Hacze Konu EdilemeyecekOlması     17
1.6.4. Ahlaki Borç İfası veNafaka ile İlgili Olmaması         18
1.7. DESTEKTEN YOKSUN KALMATAZMİNATININ GENEL ŞARTLARI          18
1.7.1. Desteğin Ölümü           18
1.7.2. Hukuka Aykırı Bir FiilOlması 19
1.7.3. Ölüm Nedeniyle Bir ZararınDoğması 21
1.7.4. Ölüm ve Zarar Arası Uygunİlliyet Bağının Olması   21
1.8. DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATININÖZEL ŞARTLARI 23
1.8.1. Bakım Gücü     23
1.8.2. Bakım Gücünün KabulEdilmediği Haller      24
1.8.3. Destek Gören AçısındanBakım İhtiyacı        25
1.8.4. Bakım İhtiyacının Tespitive Kanıtlanması     26
1.8.4.1. Ölen Kişinin DestekGörene Karşı Bakım Yükümlülüğünün
Bulunması       27
1.8.4.2. Ölen Kişinin DestekGörene Karşı Bakım Yükümlülüğünün
Bulunmaması  28
1.8.5. Destek İlişkisininBulunması   28
1.8.6. Bakımın Karşılıksız veİktisadi Olması           30
1.8.7. Bakımın Ahlaka Aykırı AmaçTaşımaması     30
1.8.8. Desteğin Bakım GücüneSahip Olması           31
1.8.9. Destekten Yoksun KalanKişinin Bakım İhtiyacının Bulunması       32
1.9. DESTEKTEN YOKSUN KALMATAZMİNATINI TALEP EDECEK
KİŞİLER        33
1.9.1. Eşler      34
1.9.2. Nişanlılar          37
1.9.3. Çocuklar           38
1.9.4. Anne-Baba       39
1.9.5. Kardeşler          40
1.9.6. Nikâhsız BirlikteYaşayanlar   42
1.10. DESTEK TİPLERİ      44
1.10.1. Eşlerin Birbirine veÇocuklarına Desteği      44
1.10.2. Çocukların Anne ve BabayaDesteği 45
1.10.3. Kardeşlerin Desteği   48
1.10.4. Diğer Haller BakımındanDestek      49
1.11. DESTEK OLARAK KABUL EDİLENDEĞERLER         50
1.11.1. Maddi Destek 50
1.11.2. Ayni Destek ve HizmetEderek Desteklik    51
1.12. DESTEK VEREN VE GÖRENBAKIMINDAN ÖZEL ŞARTLAR         52
1.12.1. Destek İlişkisi 52
1.12.2. Desteğin Düzenli veSürekli Olması  53
1.12.3. Desteğin KarşılıksızOlması   53
1.12.4. Desteğin Etik Kurallarave Ahlaka Aykırı Olmaması           54
1.12.5. Ölenin Destek GücüneSahip Olması            55
1.12.6. Destek Gören 56
1.12.7. Destek İhtiyacı           56

2. DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATINDA  ZARAR MİKTARININ BELİRLENMESİ   59
2.1. DESTEĞİN GELİRİ     59
2.1.1. Gerçek Desteğin Geliri 59
2.1.2. Farazi Desteğin Geliri  60
2.1.3. Desteğin Gelirinde İlerideMeydana Gelebilecek Değişiklikler         61
2.2. DESTEK PAYLARI      61
2.2.1. Genel Olarak    61
2.2.2. Eşe Ayrılacak Pay        63
2.2.3. Çocuklara Ayrılacak Pay         64
2.2.4. Anne ve Babaya AyrılacakPay           65
2.2.5. Diğer Destek GörenlerBakımından Pay         65
2.3. DESTEK SÜRELERİNİNBELİRLENMESİ 66
2.3.1. Genel Olarak    66
2.3.2. Destekten Yoksun KalmaZararının Belirlenmesinde Göz Önünde
Tutulacak Esaslar       68
2.3.2.1. Zararın Miktarında EsasAlınacak Tarih      68
2.3.2.2. Desteğin Geliri veSağladığı Diğer Gelir Değerlerinin Belirlenmesi           69
2.3.2.3. Desteğin GelirininNetleştirilmesi    73
2.3.2.4. Desteğe Ait GelirinPaylaştırılması  74
2.3.2.4.1. Genel Olarak          74
2.3.2.4.2. Birden Fazla DestektenYoksun Kalan Kişinin Tespit Edilmesi  75
2.3.2.4.3. Sağ Kalan Eşin Payı          76
2.3.2.4.4. Çocukların Payı      77
2.3.2.4.5. Anne ve Baba Payı 79
2.3.2.4.6. Diğer DestekGörenlerin Payı       80
2.4. DESTEKTEN YOKSUN KALMAZARARININ SÜRESİ  80
2.4.1. Desteğin Bakım Gücü Süresi   80
2.4.1.1. Destek Çeşitlerine Göre        80
2.4.1.2. Destek Dönemleri     82
2.4.1.2.1. Bilinen Dönem (AktifDönem)     82
2.4.1.2.2. Bilinmeyen Dönem(Pasif Dönem)           82
2.4.1.3. Desteğin Muhtemel YaşamSüresinin Belirlenmesi 84
2.5. YAŞAM SÜRELERİNİ BELİRLEMEYÖNTEMİ   86
2.5.1. Yaşam Tabloları           86
2.5.2. Kurumlar Arası YöntemFarklılıkları   88
2.5.3. Destek Sürelerinde EsasAlınacak Tarih         89
2.5.3.1. Genel Olarak 89
2.5.3.2. Muhtemel DestekSüresinin Hesaplanması  89
2.5.3.3. Gerçek Desteğin BakımGücünün Belirlenmesi      90
2.5.3.4. Farazi Desteğin BakımGücünün Belirlenmesi        92
2.6. DESTEK İHTİYAÇ SÜRELERİ         95
2.6.1. Eşlerin Birbirine İhtiyaçSüresinin Tespiti       95
2.6.2. Çocukların Bakım İhtiyaçSüresinin Tespiti    98
2.6.3. Anne ve Babanın Bakımİhtiyaç Süresinin Tespiti     100
2.6.4. Kardeşlerin BirbirlerineBakım İhtiyacı Süresinin Tespiti      100
2.6.5. Nişanlılar Yönünden Bakımİhtiyacı Süresinin Tespiti          101
2.7. DESTEK PAYLARININ DAĞITILMAYÖNTEMLERİ     102
2.7.1. Miras Paylarını Esas AlanDağılım      102
2.7.2. SGK Tarafından Esas AlınanDağılım            103
2.7.3. Güncel YargıtayUygulamalarında Esas Alınan Dağılım       104
2.7.3.1. Trafik Kazalarında veHaksız Fiillerde        104
2.7.3.2. İş Kazalarında           106
2.8. DESTEKTEN YOKSUN KALMATAZMİNATINDA ZARARIN VE
DESTEK İLİŞKİSİNİN İSPATI     109
2.8.1. Genel Zarar İspatı        109
2.8.2. Destek İlişkisinin İspatı           110
2.8.2.1. Eşler Arasındaki Destekİlişkisinin İspatı    110
2.8.2.2. Nişanlılar ArasındakiDestek İlişkisinin İspatı         111
2.8.2.3. Anne-Baba ve ÇocukArasındaki Destek İlişkisinin İspatı 111
2.8.2.4. Kardeşler ArasındakiDestek İlişkisinin İspatı        112
2.8.2.5. Diğer Hallerde Destekİlişkisinin İspatı       113

3. DESTEKTEN YOKSUN KALMATAZMİNATININ HESAPLANMASI VE ÖDEME BİÇİMİ            115
3.1. DESTEKTEN YOKSUN KALMATAZMİNATININ HESAPLANMASI 115
3.1.1. Hesaplama İlkeleri       115
3.1.2. Hesaplama Yapılırkenİzlenecek Yöntem       116
3.1.3. Hesaba Esas KazancınBelirlenmesi    117
3.1.4. Kazanımın HesaplanmasındaEsas Alınanlar  118
3.1.4.1. Aktif Dönem 118
3.1.4.1.1. Serbest MeslekMensuplarında      118
3.1.4.1.2. Ücret KarşılığıÇalışanlarda          119
3.1.4.1.3. Asgari Ücret UygulananDurumlar           121
3.1.4.1.4. Varsayımsal DestekKüçüklerin Kazancının Tespiti         122
3.1.4.2. Pasif Dönem  122
3.1.4.2.1. Asgari ÜcretinOranlanarak Kazancın Tespiti      122
3.1.5. Kalan Ömür SüresininBelirlenmesi Teknikleri           123
3.1.5.1. Kurumlar Arası Farklarve Sonuçları            131
3.1.5.2. Yargıda GeçmiştenGünümüze Hesaplama Yöntemleri      132
3.1.5.2.1. Ortalama Kazanç veSabit Rant Yöntemi (%5 Artırım ve
İskonto Değerli Dönem)        132
3.1.5.2.2. Ortalama Kazanç veSabit Rant Yöntemi (%10 Artırım ve
İskonto Değerli Dönem)        136
3.1.5.2.3. Progressif Rant HesabıDönemi    143
3.1.5.2.4. Açılan DavalardaUygulanması Zorunlu Hesap Formülü 144
3.1.5.2.5. Devre Başı ÖdemeliBelirli Süreli Rant Formülü 145
3.1.5.2.6. YöntemlerinKarşılaştırılması        148
3.1.5.3. TazminatınHesaplanmasında Başlangıç Tarihi Ve Dönemleri        149
3.1.6. Hesaplamaya Esas AlınacakKazançların Belirlenmesi          150
3.1.6.1. İşlemiş Aktif DönemKazançları      151
3.1.6.2. İşleyecek Aktif DönemKazançları  153
3.1.7. Tazminata Uygulanacak Faiz   154
3.1.7.1. Faizin İşlemeyeBaşlayacağı Tarih   154
3.1.7.2. Uygulanacak Faiz     155
3.1.7.3. Faizin Niteliği           156
3.1.8. Tazminatın Ödeme Şekli         157
3.1.8.1. İrat Şeklinde Ödeme 158
3.1.8.2. Sermaye (Toptan)Şeklinde Ödeme 159
3.1.8.3. SGK'nın Sağladığı ÖlümAylıklarının İlk Peşin Sermaye Değeri   160
3.1.8.4. Özel SigortaŞirketlerinin Yaptığı Ödemeler           161
3.1.8.4.1. Hayat ve Ferdi KazaSigortalarında          161
3.1.8.4.2. Zorunlu KoltukSigortalarında      161
3.1.8.4.3. Destekten Miras Kalanlar  162
3.2. DESTEKTEN YOKSUN KALMATAZMİNATINDA İNDİRİMLER       163
3.2.1. Kusur Durumundan     163
3.2.2. Hayatta Kalan Eşin YenidenEvlenme İhtimali          164
3.2.2.1. Kadının Yeniden Evlenmeİhtimali 165
3.2.2.2. Erkeğin Yeniden Evlenmeİhtimali  166
3.2.3. Sosyal Güvenlik KurumununBağladığı Gelir 167
3.2.4. Hatır Taşımacılığı         172
3.2.5. Sigorta ŞirketlerinceBağlanan Gelir ve Tazminatlar  172
3.2.6. Yetiştirme Giderleri veYapılan Masraflar      174
3.2.7. Miras Menfaatleri         175
3.2.8. Tazminatta Yapılacakİndirimde Sıra  176

4. DESTEKTEN YOKSUN KALMATAZMİNAT DAVALARINDA ZAMANAŞIMI VE SONA ERMESİ         177
4.1. GENEL OLARAK        177
4.2. HAKSIZ FİİLLERDE ZAMANAŞIMI          178
4.2.1. Normal Süre     178
4.2.2. Azami Süre       179
4.2.3. İstisnai Süre (CezaZamanaşımı Süresi)          180
4.3. SORUMLULUK TÜRLERİNE GÖREZAMANAŞIMI       181
4.3.1. Trafik KazalarındaZamanaşımı          181
4.3.2. Yolcu Taşımada Zamanaşımı   181
4.3.2.1. Kara TaşımaSözleşmelerinde           181
4.3.2.2. Deniz TaşımaSözleşmelerinde         182
4.3.2.3. Hava TaşımaSözleşmelerinde          182
4.3.3. Zorunlu SigortaBaşvurularında Zamanaşımı  182
4.3.4. İş Kazalarında Zamanaşımı     183
4.3.5. Meslek HastalıklarındaZamanaşımı    184
4.3.6. Malpraktis DavalarındaZamanaşımı   185
4.3.7. İdari Yargıda Dava AçmaSüresi ve Zamanaşımı       186
4.4. DESTEKTEN YOKSUN KALMATAZMİNATI DAVALARINDA
GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME       187
4.4.1. Davanın Tarafları         187
4.4.1.1. Davacı           187
4.4.1.2. Davalı            188
4.4.1.2.1.  Zorunlu Koltuk ve Zorunlu TaşımaSigortalarında Dava
Süreci  189
4.4.1.2.2. Güvence HesabınınDavalı Olması           190
4.4.1.2.3. Diğer Hâller           191
4.4.2. Görevli Mahkeme        192
4.4.3. Yetkili Mahkeme         193
4.4.3.1. Genel Olarak 193
4.4.3.2. Destekten Yoksun KalmaTazminatı Taleplerinde Tahkim Yolu    194
4.5. DESTEKTEN YOKSUN KALMATAZMİNATININ SONA ERMESİ      195
4.5.1. Genel Olarak    195
4.5.2. Takas ile Borcun SonaErmesi 195
4.5.3. İbra ile Borcun SonaErmesi    196
4.5.4. Sulh Yolu ile Borcun SonaErmesi      197
SONUÇ          199
REFERANSLAR      203