Türk Özel Hukuku ( Cilt 1 ) Temel Kavramlar ve Medeni Kanunun Başlangıç Hükümleri

Prof. Dr. Mustafa DURAL

Doç. Dr. Suat SARI

 

1. HUKUK KAVRAMI. 1

1.1. Toplum Yaşamı, Düzen ve Güven Gereği..... 1

1.2. Toplumu Düzenleyen Kuralların Türleri 2

1.2.1. Ahlâk kuralları.... 2

1.2.2. Din kuralları 2

1.2.3. Görgü (nezaket) kuralları.... 3

1.2.4. Örf ve âdet kuralları.... 3

1.2.5. Özel olarak hukuk kuralları. 3

1.2.5.1. Genel açıklamalar ve tanım...... 3

1.2.5.2. Hukuk kuralları ile diğer toplumu düzenleyen kurallar arasındaki ilişki... 4

1.2.5.3. Yaptırım (müeyyide) 7

1.2.5.3.1. Genel olarak.. 7

1.2.5.3.2. Yaptırımın türleri.. 7

1.2.5.3.2.1. Ceza... 7

1.2.5.3.2.2. Tazminat.... 7

1.2.5.3.2.3. Geçersizlik (hükümsüzlük) 8

1.2.5.3.2.4. Cebrî icra... 9

2. HUKUKUN ÇEŞİTLİ ANLAMLARI.... 9

2.1. Pozitif (müsbet, yürürlükteki) hukuk..... 9

2.2. Tarihi hukuk 10

2.3. Yazılı hukuk (mevzuat)....... 10

2.4. Yazılı olmayan hukuk (örf ve adet hukuku) 10

2.5. İdeal hukuk.. 10

2.6. Hukuk bilimi....... 11

3. HUKUKUN DALLARI VE MEDENÎ HUKUKUN

BUNLAR İÇİNDEKİ YERİ.. 11

3.1. Hukukun Dalları.. 11

3.1.1. İç hukuk-uluslararası (milletlerarası) hukuk..... 11

3.1.1.1. İç hukuk 11

3.1.1.2. Uluslararası (milletlerarası) hukuk. 11

3.1.2. Maddî hukuk-usul hukuku (şeklî hukuk-yargılama hukuku)... 11

3.1.2.1. Maddî hukuk. 11

3.1.2.2. Usul hukuku . 11

3.1.3. Kamu hukuku-özel hukuk 11

3.1.3.1. Genel olarak.. 11

3.1.3.2. Kamu hukukunun dalları ...... 13

3.1.3.2.1. Anayasa hukuku. 13

3.1.3.2.2. İdare hukuku...... 13

3.1.3.2.3. Ceza hukuku....... 13

3.1.3.2.4. Ceza usul hukuku....... 14

3.1.3.2.5. Medenî usul hukuku... 14

3.1.3.2.6. İcra ve İflâs hukuku.... 14

3.1.3.2.6.1. İcra hukuku..... 14

3.1.3.2.6.2. İflâs hukuku.... 14

3.1.3.2.7. Uluslararası (milletlerarası) hukuk...... 14

3.1.3.2.8. Malî hukuk. 14

3.1.3.2.9. Genel kamu hukuku... 14

3.1.3.3. Özel hukukun dalları..... 15

3.1.3.3.1. Medenî hukuk.... 15

3.1.3.3.2. Borçlar hukuku... 15

3.1.3.3.3. Ticaret hukuku.... 15

3.1.3.3.4. Devletler özel hukuku (uluslararası özel hukuk–milletlerarası özel

hukuk) 15

3.1.3.3.5 Fikrî hukuk.. 15

3.1.3.4. Karma nitelikteki hukuk dalları...... 15

3.1.3.4.1. İş hukuku ve sosyal güvenlik hukuku 15

3.1.3.4.2. Toprak hukuku... 16

3.1.3.4.3. Hava hukuku...... 16

3.2. Medenî Hukukun Özel Hukuk Kamu Hukuku Ayrımındaki Yeri ve Anlamı..... 16

3.2.1. Medenî hukukun yeri....... 15

3.2.2. Medenî hukukun anlamı... 16

4. MEDENÎ HUKUKUN DÜZENLENİŞ TARZI VE BU SİSTEMLER

İÇİNDE TÜRK MEDENÎ HUKUKUNUN YERİ....... 17

4.1. Roma/Cermen hukuk sistemi....... 17

4.2. Anglo/Sakson hukuk sistemi....... 18

4.3. İslam hukuku ...... 19

4.4. Sosyalist hukuk sistemi....... 19

4.5. Türkiye’nin bu sistemler içindeki yeri. 20

5. TÜRK MEDENÎ HUKUKUNUN DA İÇİNDE BULUNDUĞU

ROMA/CERMEN HUKUK SİSTEMİNDE KANUNLAŞTIRMA

HAREKETLERİ..... 20

5.1. Kanunlaştırma kavramı 20

5.2. Kanunlaştırma yöntemleri.... 21

5.2.1. Kazuistik (meseleci) yöntem..... 21

5.2.2. Soyut (mücerret) sistem.... 21

5.3. Medenî hukuk alanındaki başlıca kanunlaştırma hareketleri 22

5.3.1. Prusya Devletleri Genel Land Kanunu (Allegemeines Landrecht für

die preussichen Staaten)... 22

5.3.2. Fransız Medenî Kanunu (Code Civil Français, Ccfr)....... 22

5.3.3. Avusturya Medenî Kanunu (Allegemeines Bürgerliches

Gesetsbuch, ABGB) 22

5.3.4. Alman Medenî Kanunu (Bürgerliches Zivilgesetsbuch, BGB). 23

5.3.5. İsviçre Medenî Kanunu (Schweizerisches Zivilgesetzbuch, ZGB;

Code Civil Suisse, Ccs).... 23

6. TÜRKİYE’DE KANUNLAŞTIRMA HAREKETLERİ, ÖZELLİKLE

MEDENÎ HUKUKUN VE BORÇLAR HUKUKUNUN GELİŞİMİ 25

6.1. Cumhuriyetin kurulmasından önceki dönem....... 25

6.2. Cumhuriyet dönemi ve Türk Medenî Kanununun oluşumu. 26

6.3. Yeni Türk Medenî Kanununun bütünüyle değerlendirilmesi....... 28

6.3.1. Genel olarak..... 28

6.3.2. Şekil bakımından...... 29

6.3.3. Esas yönünden. 30

A) Başlangıç....... 31

B) Kişiler Hukuku ..... 31

1) Gerçek Kişiler Bölümü... 31

2) Tüzel Kişiler Bölümü..... 33

C) Aile Hukuku . 34

1) Evlilik Hukuku Kısmı ... 34

a) Evlenme Bölümü ... 34

b) Boşanma Bölümü... 36

c) Evliliğin Genel Hükümleri Bölümü 38

d) Eşler Arasındaki Mal Rejimi Bölümü.... 40

2) Hısımlık Kısmı....... 43

a) Soybağının Kurulması Bölümü...... 44

b) Aile Bölümü... 51

3) Vesayet Kısmı 52

a) Vesayet Düzeni Bölümü. 52

b) Vesayetin Yürütülmesi Bölümü..... 54

c) Vesayetin Sona Ermesi Bölümü..... 54

D) Miras Hukuku....... 55

1) Mirasçılar Kısmı..... 55

a) Yasal Mirasçılar Bölümü ....... 55

b) Ölüme Bağlı Tasarruflar Bölümü .. 55

2) Mirasın Geçmesi Kısmı.. 59

a) Mirasın Açılması Bölümü...... 59

b) Mirasın Geçmesinin Sonuçları Bölümü. 60

c) Mirasın Paylaşılması Bölümü. 61

E) Eşya Hukuku. 63

1) Mülkiyet Kısmı...... 63

a) Genel Hükümler Bölümü....... 63

b) Taşınmaz Mülkiyeti Bölümü.. 65

c) Taşınır Mülkiyeti Bölümü...... 68

2) Sınırlı Ayni Haklar Kısmı...... 68

a) İrtifak Hakları ve Taşınmaz Yükü Bölümü..... 68

b) Taşınmaz Rehni Bölümü 69

c) Taşınır Rehni Bölümü.... 69

3) Zilyetlik ve Tapu Sicili Kısmı. 70

a) Zilyetlik Bölümü..... 70

b) Tapu Sicili Bölümü 70

6.4. Yeni Borçlar Kanununun Oluşumu..... 71

6.4.1. Genel olarak değerlendirilmesi. 71

6.4.2. Şekil yönünden. 71

6.4.3. Esas bakımından....... 71

7. MEDENÎ KANUN VE BORÇLAR KANUNUNUN BÜTÜNLÜĞÜ....... 95

İKİNCİ BÖLÜM

8. HUKUKUN KAYNAKLARI ÖZELLİKLE MEDENÎ KANUNUN

YÜRÜRLÜK KAYNAKLARI...... 96

8.1. Genel olarak 96

8.1.1. Yaratıcı kaynak. 96

8.1.2. Yürürlük kaynakları. 96

8.1.3. Bilgi kaynakları 96

8.2. Medenî hukukun yürürlük kaynakları. 96

8.2.1. Asıl yürürlük kaynakları... 97

8.2.1.1. (teknik anlamda) Kanun  97

8.2.1.1.1. Kanunların hazırlanması..... 98

8.2.1.1.2. Kanunların özellikleri.. 99

8.2.1.1.2.1. Genellik... 99

8.2.1.1.2.2. Süreklilik. 99

8.2.1.1.3. Kanunların Anayasaya uygunluğu ve bunun denetlenmesi. 99

8.2.1.1.3.1. İptâl davası..... 100

8.2.1.1.3.2. Anayasa’ya aykırılık iddiasının def’i olarak ileri sürülmesi.... 101

8.2.1.1.3.3. Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru....... 102

8.2.1.2. Kanun hükmünde kararname 103

8.2.1.3. Tüzükler....... 104

8.2.1.4. Yönetmelikler....... 104

8.2.2. Tamamlayıcı hukuk kaynağı: Örf ve âdet hukuku... 105

8.2.2.1. Örf ve âdet hukukunun tanımı...... 105

8.2.2.2. Örf ve âdet hukukunun unsurları. 105

8.2.2.2.1. Maddî unsur...... 105

8.2.2.2.2. Manevî unsur.... 106

8.2.2.2.3. Hukukî unsur.... 106

8.2.2.3. Örf ve âdet hukukunun türleri...... 107

8.2.2.3.1. Yaygın ve yöresel örf ve âdet hukuku....... 107

8.2.2.3.2. Genel örf ve âdet hukuku, özel örf ve âdet hukuku... 107

8.2.2.3.3. Alelade örf ve âdet hukuku,ticarî örf ve âdet hukuku 107

8.2.2.4. Örf ve âdet hukukunun rolü. 107

8.2.2.4.1. Kanun boşluklarını doldurmak.. 107

8.2.2.4.2. Yorum....... 108

8.2.2.4.3. Kanuna aykırı örf ve âdet.. 108

8.2.3. Sözleşme bir hukuk kaynağı mıdır? 109

9. ÖZEL OLARAK:MEDENÎ HUKUKUN TEMEL KAYNAKLARI OLAN

TÜRK MEDENÎ KANUNU VE BORÇLAR KANUNU... 110

9.1. Türk Medenî Kanunu. 110

9.1.1. Başlangıç. 110

9.1.2. Kişiler Hukuku 110

9.1.3. Aile Hukuku... 111

9.1.4. Miras Hukuku. 111

9.1.5. Eşya Hukuku.. 111

9.2. Borçlar Kanunu.. 111

9.3. Medenî Kanun’da genel bölüm meselesi:MK 5.. 112

9.4. Medenî Kanunun 5. maddesinin uygulama şartları..... 114

9.4.1. Bir özel hukuk ilişkisinin varlığı..... 114

9.4.2. Özel bir düzenlemenin bulunmaması....... 115

9.4.3. Hükmün örneksemeyle uygulanması...... 115

10. KANUNLARIN UYGULANMASI... 116

10.1. Genel olarak.. 116

10.2. Kanunların yer itibariyle uygulanması... 116

10.3. Kanunların zaman itibariyle uygulanması...... 117

10.4. Kanun hükümlerinin sözüyle ve özüyle uygulanması.... 120

10.4.1. Genel açıklama... 120

10.4.2. Kanun hükümlerinin sözü itibariyle uygulanması....... 121

10.4.2.1. Kanun hükümlerinin düz anlam itibariyle uygulanması... 122

10.4.2.2. Kanun hükümlerinin zıt anlam (mefhumu muhalif)

itibariyle uygulanması..... 122

10.4.2.3. Kanun hükümlerinin atıf yoluyla uygulanması 123

10.4.3. Kanun hükümlerinin özleri itibariyle uygulanması ve yorum...... 124

10.4.3.1. Kanun hükümlerinin özleri itibariyle uygulanmaları 124

10.4.3.2. Yorum..... 125

10.4.3.2.1. Tanım ve genel açıklamalar... 125

10.4.3.2.2. Yorumun türleri.... 126

10.4.3.2.3. Yorum metodları.. 126

10.4.3.2.3.1. Söze göre (lafzî) yorum metodu 126

10.4.3.2.3.2. Sübjektif tarihî yorum metodu.. 126

10.4.3.2.3.3. Objektif tarihî yorum metodu.... 127

10.4.3.2.3.4. Objektif zamana uygun yorum metodu...... 127

10.4.3.2.4. Yorumda yararlanılacak araçlar.... 128

10.5. Kanun hükümlerinin niteliklerine göre uygulanması...... 130

10.5.1. Genel hükümler-özel hükümler.. 130

10.5.2. Emredici hükümler-emredici olmayan hükümler 131

10.5.2.1. Emredici hükümler.. 131

10.5.2.2. Emredici olmayan hukuk kuralları... 131

10.5.2.2.1. Yedek hükümler... 131

10.5.2.2.2. Yorumlayıcı hukuk kuralları. 132

11. KANUN HÜKÜMLERİNİN UYGULANMASINDA HÂKİMİN TAKDİR

YETKİSİ...... 132

11.1. Şartlarda takdir yetkisi... 133

11.2. Hükümde takdir yetkisi. 133

12. KANUNDA UYGULANABİLİR BİR HÜKÜM BULUNMAMASI

HALİNDE ÖRF VE ÂDET HUKUKUNUN UYGULANMASI.... 134

12.1. Giriş...... 134

12.2. Boşluk... 134

12.3. Boşluk ve hukuk dışı alan..... 134

12.4. Boşluk ve menfi çözüm (nitelikli susma)....... 134

12.5. Boşluk ve kanunun yetersizliği...... 136

12.6. Boşluk türleri. 136

12.6.1. Hüküm içi boşluk-kanun boşluğu...... 137

12.6.1.1. Hüküm içi boşluk.... 137

12.6.1.2. Kanun boşluğu 137

12.6.1.2.1. Gerçek boşluk...... 137

12.6.1.2.1.1. Açık boşluk....... 137

12.6.1.2.1.2. Örtülü boşluk.... 138

12.6.1.2.2. Gerçek olmayan boşluk 138

13. KANUN BOŞLUĞUNUN DOLDURULMASI YOLLARI.... 139

13.1. Örf ve âdet hukukunun uygulanması..... 139

13.2. Hâkimin hukuk yaratması...... 140

13.2.1. Genel olarak....... 140

13.2.2. Hâkimin hukuk yaratmasının şartları.. 140

13.2.3. Hâkimin hukuk yaratırken izleyeceği yöntem..... 141

13.2.4. Hâkimin hukuk yaratırken yararlanacağı araçlar. 142

13.2.5. Hâkimin yarattığı hukukun uygulanması.... 142

14. HÂKİMİN HUKUKU UYGULARKEN BİLİMSEL GÖRÜŞLERDEN

VE MAHKEME KARARLARINDAN YARARLANMASI. 143

14.1. Genel Olarak. 143

14.2. Bilimsel Görüşler (Öğreti, Doktrin)...... 144

14.3. Yargı Kararları....... 145

15. HAK....... 146

16. HAKLARIN ÇEŞİTLERİ.. 148

16.1. Dayandığı hukuk dalına göre hakların ayırımı:Kamu hukuku hakları-

Özel hukuk hakları. 149

16.2. Niteliklerine göre hakların ayırımı: Mutlak Haklar-Nisbî (Kişisel) Haklar.... 150

16.2.1. Mutlak haklar..... 150

16.2.1.1. Eşya üzerindeki mutlak haklar. 151

16.2.1.1.1. Aynî haklar (maddî eşya üzerinde mutlak haklar). 151

16.2.1.1.1.1. Mülkiyet.... 153

16.2.1.1.1.2. İrtifak hakkı....... 154

16.2.1.1.1.3. Rehin hakkı....... 157

16.2.1.1.1.4. Taşınmaz yükü (gayrimenkul mükellefiyeti)...... 159

16.2.1.1.2. Fikrî haklar (Maddî olmayan eşya üzerindeki mutlak haklar)....... 160

16.2.1.2. Kişi üzerindeki mutlak haklar.. 161

16.2.1.2.1. Kişinin kendi üzerindeki mutlak hakları: Kişilik hakkı.. 162

16.2.1.2.2. Kişinin başkaları üzerindeki mutlak hakları: Velâyet ve vesayet... 163

16.2.2. Nisbî haklar (Kişisel haklar)....... 163

16.2.2.1. Nisbî hakların çeşitleri..... 164

16.2.2.1.1. Alacak hakkı. 164

16.2.2.1.2. Yenilik doğuran haklar. 165

16.2.2.1.3. Borç ilişkisi dışındaki hukukî ilişkilerden doğan nisbî haklar....... 166

16.2.2.2. Etkisi güçlendirilmiş nisbî (kişisel) haklar....... 167

16.3. Konularına Göre Haklar: Malvarlığı Hakları-Kişi Varlığı Hakları. 169

16.3.1. Malvarlığı hakları....... 169

16.3.2. Kişi varlığı hakları...... 170

16.4. Devir Edilebilmelerine Göre Haklar: Devredilebilir Haklar-

Devredilemeyen Haklar. 171

16.5. Kullanabilecek Kişilere Göre Haklar: Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Haklar-

Başkasınca Kullanılabilecek Haklar....... 172

16.6. Hak Sahibinin Belirlenmesi Şekline Göre Haklar: Bağımsız Haklar-

Bağlı Haklar... 174

16.6.1. Bağımsız haklar.. 174

16.6.2. Bağlı haklar 174

16.6.2.1. Eşyaya bağlı haklar.. 175

16.6.2.2. Alacağa bağlı haklar 176

16.6.2.3. Sözleşmeye bağlı haklar.. 176

16.6.2.4. Bir topluluğa mensup olmaya bağlı haklar....... 176

16.7. Sağladıkları Yetkinin İçeriğine Göre Haklar: Yararlanma Hakları-

Düzenleme Hakları 177

16.7.1. Yararlanma hakları..... 177

16.7.2. Düzenleme hakları...... 177

16.7.2.1. Genel olarak.... 177

16.7.2.2. Yenilik doğuran haklar.... 178

16.7.2.2.1. Kavram. 178

16.7.2.2.2. Yenilik doğuran hakların çeşitleri. 178

16.7.2.2.2.1. Kurucu yenilik doğuran haklar.. 180

16.7.2.2.2.2. Değiştirici yenilik doğuran haklar...... 181

16.7.2.2.2.3. Bozucu yenilik doğuran haklar.. 182

16.7.2.2.3. Yenilik doğuran hakların kullanılması.. 182

16.7.2.2.4. Yenilik doğuran hakların ortak özellikleri..... 183

16.7.2.2.4.1. Yenilik doğuran haklar kullanılmakla sona ererler..... 183

16.7.2.2.4.2. Yenilik doğuran haklar kullanıldıktan sonra, buna ilişkin

işlem geri alınamaz.... 183

16.7.2.2.4.3. Yenilik doğuran hakların kullanılması, kural olarak, şarta

bağlanamaz 186

16.7.2.2.4.4. Yenilik doğuran hakların kullanılmasını sınırlayan süreler

hak düşürücü süredir. 187

16.7.2.3. Defi hakları...... 188

17. HAK SAHİBİ....... 188

18. HAKLARIN KAZANILMASI... 190

18.1. Hukuki Olay.. 190

18.2. Hukuki Fiil.... 191

18.3. Hukuka Uygun Fiiller... 192

18.3.1. İrade açıklamaları (irade açığa vurmaları)... 192

18.3.1.1. Hukukî işlemler....... 192

18.3.1.2. Hukukî işlem benzeri fiiller..... 193

18.3.1.3. Maddî fiiller..... 194

18.3.2. Bilgi (tasavvur) açıklamaları....... 194

18.3.3. His açıklamaları.. 195

18.4. Hukukî İşlem. 195

18.4.1. Hukukî işlemin unsurları.... 195

18.4.1.1. İrade beyanı..... 196

18.4.1.1.1. İrade beyanının tanımı ve unsurları....... 196

18.4.1.1.2. İrade beyanının çeşitleri 198

18.4.1.1.2.1. Açık (sarih) irade beyanları-örtülü (zımnî) irade beyanları 198

18.4.1.1.2.2. Yöneltilmesi gerekli irade beyanları-yöneltilmesi gerekli

olmayan irade beyanları..... 198

18.4.1.2. İrade beyanına hukukun uygun sonuç bağlaması.... 199

18.4.2. Hukukî işlemlerin çeşitleri.. 200

18.4.2.1. Gerekli irade beyanı sayısı açısından: Tek (bir) taraflı

hukukî işlem-İki veya çok taraflı hukukî işlemler.... 200

18.4.2.1.1. Tek (bir) taraflı hukukî işlemler.... 200

18.4.2.1.2. İki veya çok taraflı hukukî işlemler....... 200

18.4.2.1.2.1. Sözleşme... 200

18.4.2.1.2.1.1. Borç sözleşmeleri... 201

18.4.2.1.2.1.2. Medenî Hukukun diğer alanlarına ilişkin sözleşmeler.... 202

18.4.2.1.2.2. Karar.. 202

18.4.2.2. Hukukî işlemin doğurduğu hukukî sonuçlara göre çeşitleri..... 203

 

18.4.2.2.1. Hukukî işlemin sonuçlarını doğurduğu zamana göre: Sağlar arası

hukukî işlemler-Ölüme bağlı hukukî işlemler...... 203

18.4.2.2.2. Hukukî işlemin sonuçlarını doğurduğu değere göre çeşitleri-Kişi

varlığına ilişkin hukukî işlemler-Malvarlığına ilişkin hukukî

işlemler 203

18.4.2.2.2.1. Kişi varlığına ilişkin hukukî işlemler. 203

18.4.2.2.2.2. Malvarlığına ilişkin hukukî işlemler.. 203

18.4.2.2.2.2.1. Borçlandırıcı işlem.. 204

18.4.2.2.2.2.2. Tasarruf işlemi 205

18.4.2.2.2.2.3. Kazandırıcı işlem.... 207

18.4.3. Hukukî işlemin geçersizliği 210

18.4.3.1. Yokluk.... 210

18.4.3.2. Kesin hükümsüzlük. 211

18.4.3.2.1. Kavram. 211

18.4.3.2.2. Kesin hükümsüzlük sebepleri....... 212

18.4.3.2.3. Tahvil... 213

18.4.3.3. İptal edilebilirlik....... 214

18.4.3.4. Noksanlık 216

18.4.3.5. Nisbî geçersizlik (Nisbî etkisizlik)... 218

18.4.3.6. Kısmî geçersizlik..... 218

18.5. Hakların Kazanılmasının Şekilleri.. 219

18.5.1. Aslen kazanma... 219

18.5.2. Devren kazanma. 220

18.5.3. Tesisen kazanma. 221

19. HUKUKÎ İLİŞKİLERDE VE HAKLARIN KAZANILMASINDA

İYİNİYETİN ROLÜ... 222

19.1. İyiniyet Kavramı.... 222

19.2. İyiniyetin Rolü....... 223

19.2.1. Genel olarak....... 223

19.2.2. Hakların kazanılmasında iyiniyetin rolü...... 224

19.3. İyiniyetin İspatı...... 227

20. HAKLARIN KULLANILMASINDA SINIRLAR: DÜRÜSTLÜK

KURALINA UYMA ZORUNLULUĞU VE HAKKIN KÖTÜYE

KULLANILMASI YASAĞI...... 229

20.1. Genel Olarak. 229

20.2. Dürüstlük Kuralı.... 230

20.2.1. Dürüstlük kuralının anlamı. 230

20.2.2. Dürüstlük kuralının uygulama alanı.... 231

20.2.2.1. Kanun hükümlerinin uygulanmasında dürüstlük kuralının rolü....... 231

20.2.2.1.1. Kanun hükümlerinin yorumlanmasında 231

20.2.2.1.2. Kanuna karşı hilenin önlenmesinde...... 232

20.2.2.2. Hukukî işlemlerde, özellikle de sözleşmelerde dürüstlük

kuralının uygulanması.... 234

20.2.2.2.1. Sözleşme yapma zorunluluğu....... 234

20.2.2.2.2. Sözleşmenin müzakeresinde özenli ve dürüst davranma

yükümlülüğü 235

20.2.2.2.3. Tek taraflı hukukî işlemlerin yorumlanmasında ve özellikle de

sözleşmenin kurulmasında dürüstlük kuralının rolü..... 236

20.2.2.2.4. Sözleşmenin yorumlanması ve tamamlanmasında dürüstlük

kuralının rolü 237

20.2.2.2.5. Sözleşmeden doğan borçların belirlenmesinde

dürüstlük kuralının rolü 238

20.2.2.2.6. Sözleşmede değişiklik yapılmasında veya sona

erdirilmesinde dürüstlük kuralının rolü. 239

20.3. Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı...... 242

20.3.1. Hakkın kötüye kullanılması yasağının anlamı..... 242

20.3.2. Hakkın kötüye kullanılması oluşturabilen durumlar... 243

20.3.2.1. Hakkın kullanılmasında menfaatin bulunmaması..... 244

20.3.2.2. Hakkın kullanılmasındaki menfaatle, başkasının

uğrayacağı zarar arasında aşırı nisbetsizlik bulunması..... 244

20.3.2.3. Çelişkili davranışta bulunulması (Uyandırılan güvene

aykırı davranışta bulunma)...... 245

20.3.2.4. Hakkın tanınmasındaki amaca aykırı kullanılması... 246

20.3.3. Hakkın kötüye kullanılmasının yaptırımı.... 247

20.4. Dürüstlük Kuralı Ve Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağının

Uygulanmasının Esasları....... 247

21. HAKLARIN KORUNMASI....... 249

21.1. Talep...... 249

21.2. Dâva...... 251

21.2.1. Dâva kavramı ve çeşitleri.... 251

21.2.2. Dava karşısında davalının durumu .... 252

21.2.3. İddia ve savunmanın ispatı. 254

21.2.3.1. İspat kavramı... 254

21.2.3.2. İspat yükü 255

21.2.3.2.1. Genel kural... 255

21.2.3.2.2. İstisnalar....... 255

21.2.3.2.2.1. Hayatın olağan akışına uygun olguların aksini ispat.. 256

21.2.3.2.2.2. Mâruf ve meşhur vakıaların ispatı..... 256

21.2.3.2.2.3. İspat yükünü kanunun özel olarak belirlediği hâller... 256

21.2.3.2.2.4. Karineye dayanan ispat...... 257

21.2.3.2.2.5. Resmî sicil ve senetlere dayanan iddiaların ispatı....... 258

21.2.3.2.2.6. İkrar... 260

21.3. Cebrî İcra....... 260

21.4. Hak Sahibinin Hakkını Kendisinin Koruması 262

22. HAKLARIN KAYBEDİLMESİ 262

YARARLANILAN KAYNAKLAR 267