Ceza Hukuku Genel Hükümler Dersleri

İÇİNDEKİLER
BEŞİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ. 5
İÇİNDEKİLER 7

BİRİNCİ BÖLÜM
CEZA HUKUKUNDA KAVRAMLAR,
CEZA HUKUKUNUN AMACI, GÖREVİ, KAYNAKLARI, YORUM
I. TANIMLAR 39
A. Ceza Hukuku Teriminin Tanımı 39
B. Suç Teriminin Tanımı 40
C. Ceza Normu (Ceza Kuralı) 40
1. Bağımsız - Bağımlı Ceza Normları 40
2. Tam Ceza Normu – Eksik Ceza Normu – Açık Ceza Normu 41
D. Davranış Normları (Davranış Kuralları) 42
E. Ceza Teriminin Tanımı 43
II. CEZA HUKUKUNUN GÖREVİ (İŞLEVİ) VE AMACI 44
III. TÜRK CEZA HUKUNUN TARİHSEL GELİŞİMİ 45
A. Genel Olarak 45
1. Osmanlı Devleti Dönemi 45
2. Cumhuriyet Dönemi 45
IV. CEZA HUKUKUNDA KAYNAKLAR 46
A. Asli Kaynaklar 46
1. Anayasa 46
2. Kanun 46
3. Uluslararası Sözleşmeler 46
B. Ceza Hukukunun Tamamlayıcı Kaynakları 47
1. Gelenek (Örf ve Adet) Kuralları 47
2. Ahlak Kuralları 48
3. Din Kuralları 48
4. Mahkeme İçtihatları 48
5. Öğreti 49
6. Hukukun Genel İlkeleri 49
V. CEZA HUKUKU KAYNAKLARININ YORUMU 50
A. Yorum Yöntemleri 50

1. Lâfzî Yorum / Sözel Yorum / Gramatik Yorum Yöntemi 50
2. Mantıki Yorum Yöntemi 51
3. Sistematik Yorum Yöntemi 51
4. Kanun Hükmünün Konulma Nedenini Belirleme Yöntemi 52
5. Amaçsal Yorum Yöntemi 52
a) Kanunun Amacının Esas Alınması Gerektiği Görüşü (Objektif) 52
b) Kanun Koyucunun Amacının Esas Alınması Gerektiği Görüşü (Sübjektif): 53
c) Birleştirici Görüş 53
6. Tarihsel Yorum Yöntemi 54
7. Hukukun Genel İlkeleri 54
8. Karşılaştırmalı Hukuk 54
B. Yorum Çeşitleri 55
1. Yapana Göre Yorum Çeşitleri 55
a) Yasama Yorumu 55
b) Yargı Yorumu 55
c) Öğreti Yorumu 55
2. Niteliğine Göre Yorum Çeşitleri 55
a) Daraltıcı Yorum 55
b) Genişletici Yorum 56
c) İlerletici Yorum 58
d) Düzeltici Yorum 59
VI. CEZA HUKUKUNUN DİĞER HUKUK DALLARIYLA İLİŞKİSİ 59
A. Anayasa Hukuku 59
B. Devletler Hukuku 60
C. Ceza Muhakemesi Hukuku 60
D. İnfaz Hukuku 60
E. Kriminoloji 60
F. İdare Hukuku 61
G. Ticaret Hukuku 61
H. Disiplin Hukuku 61
İKİNCİ BÖLÜM
TEMEL İLKELER VE CEZAİ SORUMLULUK
VII. CEZA HUKUKUNUN TEMEL İLKELERİ VE CEZAİ SORUMLULUĞUN ESASI 65
A. Ceza Hukukunun Temel İlkeleri 65
1. Hukuk Devleti İlkesi 65

2. İnsanilik İlkesi 65
3. Kusur İlkesi 66
4. Kanunilik İlkesi (Kanunsuz Suç ve Ceza Olmaz İlkesi/Ceza Hukukunun
Güvence İşlevi) 69
a) İlkenin Anlamı 69
b) İlkenin Tarihçesi 72
c) İlkeye Yöneltilen Eleştiriler ve Verilen Cevaplar 73
(1) Eleştiriler 73
(2) Eleştiriye Cevaplar 73
d) İlkeyi Kabul Etmeyen Kanunlar 74
e) Türk Hukukunda Kanunilik İlkesi 74
f) Kanunilik İlkesinin Sonuçları 74
(1) Suç ve Cezaların Kanun ile Konulması 74
(2) Kıyas Yasağı 75
(3) Aleyhte Kanunun Geçmişe Etkili Olmaması/Geçmişe Yürüme
Yasağı (Lex Pravia) 77
(4) Lehe Hükmün geçmişe yürümesi ilkesi 78
(5) Suçta ve Cezada Belirlilik İlkesi (Lex Certa) 79
(6) Örf ve Adet Kuralları İle Suç ve Ceza Oluşturulamaması 79
(7) Kanunilik İlkesi ve İdarenin Düzenleyici İşlemleriyle Suç Oluşturması 81
5. Orantılılık/Adalet İlkesi 83
6. Kanun Önünde Eşitlik İlkesi 84
7. Ceza Sorumluluğunun Şahsiliği İlkesi 85
j) Anlamı Belirsiz (Muğlâk) Kavramlar Şüpheli Lehine Yorumlanmalıdır 87
VIII. CEZA HUKUKUNDA OKULLAR 88
A. Klasik Okul 88
B. Pozitivist Okul 89
C. Üçüncü Okul 91
D. Toplumsal Savunma 91
IX. TCK’NIN 5. MADDESİNİN UYGULANMASI VE GENEL KANUN - ÖZEL KANUN İLİŞKİSİ 91
X. SUÇLARIN TASNİFİ VE KABAHATLERİN SUÇ OLMAKTAN ÇIKARILMASI 93
A. Suç ve Kabahat Kavramları 94
B. Suç ve Kabahat Ayrımının Sonuçları 95

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
CEZA HUKUKUNUN UYGULAMA ALANI
XI. CEZA KANUNLARININ ZAMAN BAKIMINDAN UYGULANMASI 97
A. Genel Olarak 97
B. Kanunların Yürürlüğe Girmesi ve Yürürlükten Kalkması 97
C. Yürürlük Süreleri Bakımından Ceza Kanunları 98
D. Ceza Kanununun Zaman Bakımından Uygulanması 99
1. Zaman Bakımından Uygulanmaya İlişkin İlkeler 99
a) Derhal Uygulanma (Hemen Uygulanma) İlkesi 99
b) Aleyhe Hükmün Geriye Yürümemesi İlkesi 101
c) Lehe Hükmün Geriye Yürümesi İlkesi 102
d) İnfaz Hükümleri ve Lehe Kanun Uygulaması 108
e) Güvenlik Tedbirleri ve Lehe Kanun Uygulaması 109
f) Kabahatler Kanunu’ndaki Yaptırımlar ve Lehe Kanun Uygulaması. 111
2. Kanunların İleriye Yürümesi 112
3. Suçun İşlendiği Zaman 114
a) Hareket Görüşü 114
b) Netice Görüşü 114
c) Karma Görüş 115
4. Suçun İşlendiği Zamanın Belirlenmesi Bakımından Suç Türleri 115
a) Ani Suçlar 115
b) Sırf Hareket Suçları 115
c) Neticeli Suçlar 116
d) İhmali Suçlar 116
e) Kesintisiz Suçlar 116
f) Zincirleme Suçlar 117
g) İtiyadi Suçlar 117
h) Teşebbüs Aşamasında Kalan Hareketler 117
i) İştirak Halinde İşlenen Suçlar 117
XII. CEZA KANUNLARININ YER BAKIMINDAN UYGULANMASI 118
A. Suçun İşlendiği Yerin Tespitine İlişkin Görüşler 119
1. Hareket Görüşü 119
2. Netice Görüşü 120
3. Karma Görüş 122
4. Türk Hukukunda Kabul Edilen Görüş 122
B. Suç Türleri Bakımından Suçun İşlendiği Yer 122
1. Ani Suçlar 122

2. Mesafeli/Neticesi Hareketten Ayrılabilen Suçlar 123
3. Kesintisiz Suç 123
4. İtiyadi Suç 124
5. İştirak Halinde İşlenen Suçlar 124
6. Zincirleme Suç 125
7. Teşebbüs Aşamasında Kalan Suç 125
8. Sınır Aşan (Transit) Suç 126
9. Bilişim Suçları 126
10. Objektif Cezalandırılma Koşulu Olan Suç 127
11. Seçimlik Hareketli Suç 127
C. TCK’nın Suçun İşlendiği Yere İlişkin Kabul Ettiği İlkeler 127
1. Mülkilik (Ülkesellik) İlkesi (TCK m. 8, 9). 127
2. Şahsilik (Kişisellik) İlkesi 131
a) Faile Göre Şahsilik İlkesi (TCK m. 10, 11) 132
b) Mağdura Göre Şahsilik İlkesi (TCK m. 12/1 -2) 136
3. Koruma (Gerçeklik) İlkesi (TCK m. 13/1-b). 139
4. Evrensellik (Adalet) İlkesi (TCK m. 12/3 / TCK m. 13/1-a/TCK m. 13/1- c,d,e,f,g,ı) 141
a) TCK m. 12/3’e Göre Evrensellik İlkesi 141
b) TCK m. 13/1-a’ya Göre Evrensellik İlkesi 142
c) TCK m. 13/1-c,d,e,f,g,h,ı’ya Göre Evrensellik İlkesi 143
D. Faile ve Mağdura Göre Şahsilik İlkesi Kapsamında Suçların Seçimlik Ceza Gerektirmesi Durumunda Soruşturma 144
E. Yabancı Ülkede İşlenen Suçların Türkiye’de Yargılanması İçin Soruşturma
Koşulu Olan Cezanın Hesaplanması 144
F. Yabancı Ülkede Geçirilen Hürriyetten Yoksunluk Hallerinin Türkiye’deki
Yargılama Sonucu Verilen Mahkûmiyet Hükmünden mahsup Edilmesi 144
G. Yabancı Ülkede Verilen Mahkeme Kararlarının TCK’daki Hak
Yoksunluklarına Etkisi 145
XIII. SUÇLULARIN GERİ VERİLMESİ 146
A. Genel Olarak 146
B. Geri Vermenin Sınır Dışı Etmeden Farkları 148
C. Geri Verme Kurumunun Kaynakları 149
D. Geri Vermeye Neden Olan Suçların Belirlenmesi Bakımından Kabul Edilen Sistemler 150
E. Geri Vermenin Koşulları (Fail veya Hükümlünün Yabancı Ülkeye Gönderilmesi) 150
1. 6706 sayılı Kanuna Göre Geri Vermenin Koşulları 150

a) Yabancı Bir Ülkede Yabancı Ülke Vatandaşı Hakkında Ceza Soruşturması veya Kovuşturması Başlatılmış Ya Da Mahkûmiyet
Kararı Verilmiş Olmalıdır 150
b) Geri Vermeye Konu Suçun Cezasının Üst Sınırı, Bir Yıl veya Daha
Fazla Hürriyeti Bağlayıcı Cezayı Gerektirmelidir 151
c) Mahkûmiyetin İnfazı Bakımından Hükmolunan Cezanın En Az Dört
Ay Hürriyeti Bağlayıcı Ceza Olmalıdır 152
d) Geri Vermeye Konu Fiil Her İki Devletin (Talep Eden Devlet ile
Türkiye’nin) Kanunlarına Göre De Suç Olmalıdır 152
2. 6706 Sayılı Kanuna Göre Geri Vermemenin Koşulları 154
a) Yabancı Bir Ülkede İşlenen Suçun Düşünce Suçu, Siyasî Suç veya
Siyasî Suçla Bağlantılı Bir Suç Niteliğinde Olması 154
(1) Düşünce Suçu 154
(2) Siyasi Suç 155
(a) Siyasi Suçu Tanımlayan Kuramlar 155
aa) Nesnel (Objektif) Kuram 155
bb) Öznel (Sübjektif) Kuram 156
cc) Üstünlük Kuramı 156
(b) Siyasi Suçun İstisnaları 156
aa) Belçika Kuralı 156
bb) Terör Suçu 156
cc) Uluslararası Suçlar 157
(c) Siyasi Suç Çeşitleri 157
aa) Tam Siyasi Suç 157
bb) Nisbi Siyasi Suç 157
b) Sırf Askerî Suç Niteliğinde Olması. 158
c) Türkiye Devletinin Güvenliğine Karşı, Türkiye Devletinin veya Bir Türk Vatandaşının Ya Da Türk Kanunlarına Göre Kurulmuş Bir Tüzel
Kişinin Zararına İşlenmesi 159
d) Türkiye'nin Yargılama Yetkisine Giren Bir Suç Olması 160
e) Zamanaşımına veya Affa Uğramış Olması 160
f) İadesi Talep Edilen Kişinin Türk Vatandaşı Olması 162
g) İadesi Talep Edilen Kişinin Kanunda Belirtilen Nedenlere Dayalı Olarak Soruşturma veya Kovuşturmaya Maruz Bırakılacağına veya Cezalandırılacağına ya da İşkence veya Kötü Muameleye Maruz
Kalacağına Dair Kuvvetli Şüphe Sebeplerinin Bulunması 163
h) İadesi Talep Edilen Kişi Hakkında, Talebe Konu Fiil Nedeniyle Daha
Önce Türkiye’de Beraat veya Mahkûmiyet Kararı Verilmiş Olması 163
i) İade Talebinin, Ölüm Cezası veya İnsan Onuru ile Bağdaşmayan Bir
Ceza Gerektiren Suçlara İlişkin Olması 165

(1) 6706 sayılı Kanunda Açıkça Düzenlenmeyen ve Fakat Geri Vermeme Kapsamı Dışında Tutulan Diğer Suçlar (Geri
Vermeye Tabi Suçlar) 166
(a) Uçak Kaçırma Suçları 166
(b) Diplomatlara ve Uluslararası Korunan Kişilere Karşı
İşlenen Suçlar 166
(c) Terörün Finansmanı 166
(d) Mali Suçlar 167
3. Geri Vermenin Takdire Bağlı Olduğu Durum 167
F. Geri Vermede Özellik Kuralı = İadede Hususilik İlkesi 167
1. Geri Vermede Özellik İlkesinin İstisnaları 169
G. Geri Vermede Görev ve Yetki (Usul) 169
H. Aynı Kişi Hakkında Birden Fazla Devlet Tarafından İade Talebinde
Bulunulmasında Usul 170
İ. Geri Vermede Sürecinde Tutuklama İşlemleri 170
J. Yabancı Kanunun Göz Önünde Bulundurulması (Yabancı Ülke Ceza
Kanunun Değeri) 171
XIV. CEZA KANUNUNUN KİŞİ BAKIMINDAN UYGULANMASI 172
A. Genel Olarak 172
B. Türk Ceza Kanunu’nun İç Hukuk Bakımından Uygulanmasında İstisnalar 172
1. Cumhurbaşkanının Cezai Sorumluluğu 172
a) Cumhurbaşkanının Kişisel Suçlarından Dolayı Sorumluluğu 172
b) Cumhurbaşkanı’nın Görevi İle İlgili İşlediği Suçlardan Sorumluluğu 174
2. Yasama Sorumsuzluğu 179
a) Sorumsuzluk (Mutlak Dokunulmazlık) 179
(1) Anayasa m. 83/1’e Göre Sorumsuzluğun Koşulları 180
(2) Yasama Sorumsuzluğunun Sonuçları 181
b) Geçici Dokunulmazlık (Kovuşturma Yasağı) 181
(1) Kovuşturma Yasağının İstisnaları 182
(2) Sorumsuzluk İle Dokunulmazlık Arasındaki Farklar 183
(3) Dokunulmazlık Kapsamındaki Suçlarda Zamanaşımı Sorunu 184
C. Ceza Kanunun Devletler Hukuku Bakımından Uygulanmasında İstisnalar 185
1. Diplomatlar 185
a) Dokunulmazlığın Kabul Edildiği Durumlar 186
b) Diplomat Dokunulmazlığı ile Konsolosların Dokunulmazlığı Farklıdır 187
2. Yabancı Askerler 187
a) Sözleşme Kapsamına Giren Kişiler 187
b) Yargı Yetkisi 188
(1) Mutlak (Kesin) Yargı Yetkisi 188

(2) Öncelikli Yargı Yetkisi 188
c) Gönderen Devletin Yargı Yetkisi 188
(1) Gönderen Devletin Mutlak Yargı Yetkisi 188
(2) Gönderen Devletin Öncelikli Yargı Yetkisi 189
d) Gönderilen (Kabul eden) Devletin Yargı Yetkisi 189
(1) Gönderilen Devletin Mutlak Yargı Yetkisi 189
(2) Gönderilen Devletin Öncelikli Yargı Yetkisi 189
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
SUÇ KAVRAMI VE SUÇUN UNSURLARI
XV. SUÇ KURAMI 191
A. Suçun Yapısını Açıklayan Kuramlar 194
1. Klasik Suç Kuramı 194
a) Klasik Suç Kuramında Hareket 195
b) Klasik Suç Kuramında Netice 195
c) Klasik Suç Kuramında Nedensellik Bağı 195
d) Klasik Suç Kuramında Fiil 195
e) Klasik Suç Kuramına Göre Suçun Unsurları 196
(1) Klasik Suç Kuramına Göre Tipiklik 196
(2) Klasik Suç Kuramına Göre Hukuka Aykırılık 196
(3) Klasik Suç Kuramına Göre Kusurluluk 196
2. Yeni Klasik (Teleolojik / Neo Klasik) Klasik Suç Kuramı 197
a) Yeni Klasik Suç Kuramında Hareket 198
b) Yeni Klasik Suç kuramında Suçun Unsurları 198
(1) Yeni Klasik Kurama Göre Tipiklik 198
(2) Yeni Klasik Kurama Göre Hukuka Aykırılık 199
(3) Yeni Klasik Kurama Göre Kusurluluk 199
3. Amaççı (Gai / Finalist) Suç Kuramı 200
a) Amaççı Suç Kuramına Göre Tipiklik 200
b) Amaççı Suç Kuramına Göre Kusur 201
c) Amaççı Suç Kuramına Göre Kast 201
d) Amaççı Suç Kuramına Göre Taksir 202
e) Amaççı Suç Kuramına Göre Hata 202
4. Sentezci (Teleolojik) Kuram 203
a) Sentezci Kurama Göre Suçun Unsurları 203
(1) Tipiklik 204
(2) Hukuka Aykırılık 204

(3) Kusur 204
(a) Sentezci Kurama Göre Kast 204
(b) Sentezci Kurama Göre Taksir 204
XVI. SUÇUN UNSURLARI 205
A. Genel Olarak 205
B. Tipiklik (Suçun Yasallık Unsuru) 207
1. Tipiklik ve Hukuka Aykırılık 209
2. Tipiklik ve Hukuki Hata 209
3. Tipiklik ve Hayal (Mefruz/Varsayılan/Sözde) Suç 209
4. Tipiklik ve Kuruntu Suç 210
5. Tipiklik ve İşlenemez Suç 212
C. Tipiklikte Yer Alan Unsurlar 212
1. Tipikliğin Maddi Unsurları 214
a. Hareket 216
1) Hareketi Açıklayan Kuramlar 219
(i) Hareketi Hukuki Anlamın Dışında Ele Alan Kuramlar
(Ontolojik Kuramlar) 219
(ii) Doğal (Nedensel) Hareket Kuramı 220
(iii) Amaççı (Gai – Final) Hareket Kuramı 222
(iv) Sosyal Hareket Kuramı 224
2) Hareketi Hukuki Anlamın İçinde Ele Alan Kuramlar 226
(a) Normativist Hareket Kuramı 226
(b) Hareket Kuramlarının Değerlendirilmesi 227
(1) Ceza Hukuku Bakımından Hareket Sayılmayan Durumlar 227
(2) Hareketin Sayısına Göre Suçların Sınıflandırılması 229
(a) Tek Hareketli Suçlar 229
(b) Birden Çok Hareketli Suçlar. 230
aa) Birleşmiş (Birleşik) Hareketli Suçlar 230
bb) Bölünebilen veya Kesintili Suçlar/Amaç Suç – Araç Suç 230
cc) Seçimlik Hareketli Suçlar 231
dd) İtiyadi Suçlar 233
(c) Geçitli Suçlar 234
(3) Hareketin Şekline Göre Suçların Sınıflandırılması 235
(a) İcrai (Etken Hareketle İşlenen) Suçlar 235
(a) İhmali (Edilgen Hareketle İşlenen Suçlar) Suçlar 235
(4) Hareketin Önemine Göre Suçlar 245
(a) Serbest Hareketli Suçlar 245
(b) Bağlı Hareketli Suçlar 246
(5) Hareketin Devamının Gerekip Gerekmediğine Göre Suçların Sınıflandırılması 247

(a) Ani Suç 247
(b) Kesintisiz (Mütemadi) Suçlar 247
(6) Hareketin Aşamasına Göre Suçların Sınıflandırılması 251
(a) Kalkışma Suçları 251
b. Netice 252
a) Neticenin Esasını Açıklayan Kuramlar 253
(1) Doğalcı Kuram 253
(2) Tehlike Kuramı 253
(3) Kuralcı Kuram 253
b) Neticeye Göre Suçların Tasnifi 254
(1) Neticesi Harekete Bitişik Suçlar (Neticesiz suçlar, Şekli suçlar,
Sırf Hareket Suçları)-Neticeli suçlar (Maddi neticeli suçlar) 254
(a) Neticesi Harekete Bitişik Suçlar (Neticesiz Suçlar/Sırf
Hareket Suçları/Soyut Neticeli Suçlar) 254
(b) Neticeli Suçlar (Maddi Neticeli Suçlar) 255
(c) Seçimlik Neticeli Suçlar – Tek Neticeli Suçlar 256
c. Nedensellik Bağı 257
(1) Koşul Kuramı (Şart Teorisi) = Tabii Nedensellik Düşüncesi =
Eşdeğerlik Kuramı = Koşulların Eşitliği 258
(2) Uygun Sebep Kuramı 260
(3) Etkin Sebep Kuramı 262
(4) En Etkin Sebep Kuramı 262
(5) Son Koşul Kuramı (Son Şart Teorisi) 263
(6) Beşeri Nedensellik Kuramı 263
(7) Objektif Yüklenebilirlik (İsnadiyet) Kuramı 264
(8) Bazı Nedensellik Durumları 266
(a) Normal Nedensellik (Tek Hareket, Tek Netice) 266
(b) Çifte Nedensellik (Birden Çok Hareket, Tek Netice) 266
(c) Tamamlayan (Atipik/Toplam) Nedensellik 268
(d) Hareketten Önce Var Olan Nedenin Eklenmesi 268
(e) Hareketten Sonra Meydana Gelen Bir Nedenin Eklenmesi 269
(f) Hareketten Sonra Meydana Gelen ve Mağdurun Kusuru ile Bir Nedenin Eklenmesi. 269
(g) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Durumlar 270
(h) Sollayan Nedensellik (Öne Geçen Nedensellik/Nedensellik
Bağının Kesilmesi) 270
(ı) Varsayılan Nedensellik 271
(i) Kişinin Kendisini Tehlikeye Atması 271
(j) Neticenin Kişinin Egemenlik Alanı Dışında Olması 271
(k) Sosyal Nedensellik 272

(l) Risk Azalması 273
(m) Normun Koruma Alanı İçinde Olmaması 273
(n) Rücu Yasağı 273
(o) Kişinin Üzerine Düşen Dikkat ve Özen Yükümlülüğüne
Uymasına Rağmen Neticenin Gerçekleşmesi 275
(ö) İhmali Hareketle İşlenen Suçlarda Nedensellik 276
d. Fail 277
a) Özgü Suç 278
b) Tüzel Kişilerin Suçun Faili Olup Olamayacağı Sorunu 281
(1) Tüzel Kişilik Kavramı 281
(2) Tüzel Kişiliğin Esasını Açıklayan Kuramlar 282
(a) Farazilik Kuramı 282
(b) Gerçeklik Kuramı 282
(c) Karma Kuram 283
(3) TCK Açısından Tüzel Kişilerin Cezai Sorumluluğu ve Faillik
Durumu 284
(4) Tüzel Kişiler Hakkında Uygulanacak Yaptırım 284
(5) Kabahatler ve Tüzel Kişilerin Sorumluluğu 285
e. Mağdur 287
f. Suçun Konusu 294
a) Suçun Maddi Konusu 295
b) Suçun Hukuki Konusu 296
c) Suçun Konusuna Göre Suçların Sınıflandırılması 297
(1) Zarar Suçu – Tehlike Suçu Ayrımı 297
(a) Zarar Suçu 297
(b) Tehlike Suçu 298
(i) Somut Tehlike Suçu 299
(ii) Soyut Tehlike Suçu 300
D. Tipikliğin Manevi (Sübjektif) Unsurları 301
1. Genel Olarak 301
a) Suçun Manevi Unsuru, Kusurluluk ve Kusur Kavramları Arasındaki
İlişki 301
b) Hareket Yeteneği ile Kusur Yeteneği Kavramları Arasındaki İlişki 302
c) Suçun Manevi Unsuru ile Kast ve Taksir Kelimeleri Arasındaki İlişki 303
d) Kast ve Taksir ile Kusurluluk Kavramları Arasındaki İlişki 304
2. Kast 305
a) Kastı Açıklayan Kuramlar 306
(1) Tasavvur Kuramı 306

(2) İrade Kuramı 306
(3) Bilinç ve İrade Kuramı 307
b) Kastın Unsurları 309
(1) Kastın Bilme Unsuru 309
(2) Kastın İsteme Unsuru 314
(a) Doğrudan Kast (Birinci Dereceden Kast) 315
(b) Doğrudan Kast (İkinci Dereceden Kast) 316
(c) Olası Kast 318
(i) Olası Kastı Belirlemek İçin Ortaya Atılan Kuramlar 318
(ii) Olası Kasta İlişkin TCK m. 21/2’de Yer Alan Düzenleme 320
(iii) Olası Kastta Kusurluluğun Derecesi veya Yoğunluğu 322
(iv) Olası Kastta Sorumluluk 322
(3) Kastın Aranacağı Zaman 325
(a) Başlangıç kastı 325
(b) Eş zamanlı Kast 325
(c) Eklenen Kast 325
(4) Kastın Türleri 326
(a) Genel Kast (Doğrudan Kast/Dolus Directus) 326
(b) Doğrudan Kast (Dolus Directus) 326
(c) Olası Kast (Dolus Eventualis) 326
(d) Özel Kast. 326
(e) Ani Kast 327
(f) Tasarlama (Taammüt) Kastı 328
3. Taksir 329
a) Genel Olarak 329
b) Taksirin Hukuki Esasını Açıklayan Kuramlar 329
(1) Hukuka Aykırı Araçlar Kullanma Kuramı 330
(2) Etkin Sebep Kuramı 330
(3) Önleyebilme Kuramı 330
(4) Yanılma Kuramı 330
(5) Öngörebilme Kuramı 330
c) Taksirin Unsurları 331
(1) Hareketin Taksirle İşlenebilen Bir Suç Olması 332
(2) Hareketin İradiliği 332
(3) Dikkat ve Özen Yükümlülüğüne Aykırılık 333
(4) Neticenin Öngörülebilir Olması 335
(5) Neticenin İstenmemiş Olması 336
(6) Hareket ile Netice Arasında Nedensellik Bağının Bulunması 338
d) Taksirli Suçlarda Kişilerin Cezai Sorumluluğu 339

(1) Üçüncü Kişinin Hareketi 339
(a) Üçüncü kişinin hareketi kusursuzdur. 339
(b) Üçüncü kişinin hareketi kusurludur. 339
(i) Üçüncü kişi kasten kusurludur. 339
(ii) Üçüncü kişi taksir ile kusurludur. 339
(c) Üçüncü Kişi Tamamen Kusurludur. 340
(2) Mağdurun Hareketi 340
(a) Mağdurun hareketi kusurlu değildir. 340
(b) Mağdurun hareketi normal değil ancak kusurlu ve hukuka
aykırı da değildir 340
(c) Mağdurun hareketi kusurludur 340
(i) Meydana gelen netice tamamen mağdurun kusurlu hareketinden meydana gelmiştir 340
(ii) Meydana gelen netice bakımından hem fail hem de
mağdur kusurludur. 341
e) Taksirin Gerçekleştirilme Şekilleri (Taksir Kalıpları/Taksirin Görünüş şekilleri) 341
(1) Dikkatsizlik 342
(2) Özensizlik (Tedbirsizlik) 342
f) Taksirin Derecelendirilmesi 344
g) Taksir Türleri (Çeşitleri) 344
(1) Bilinçsiz Taksir (Basit Taksir/Tam Taksir)=Niteliksiz Taksir 345
(2) Bilinçli Taksir (Öngörülü/Şuurlu Taksir)=Nitelikli Taksir 345
(3) Bilinçsiz Taksir - Bilinçli Taksir Ayrımı 347
(4) Bilinçsiz Taksir - Bilinçli Taksir Ayrımının Hukuki Sonuçları 347
h) Olası Kast/ Bilinçli Taksir Ayrımı 348
i) Taksirli Suçlarda Şahsi Cezasızlık Sebebi veveya Cezada İndirim
Yapılmasını Gerektiren Şahsi Sebep (TCK m. 22/6) 349
j) Taksirli Suçlarda Verilecek Cezanın Belirlenmesi 354
k) Taksir ve Teşebbüs 356
l) Taksir ve İştirak 356
m) Taksir ve Hata 356
n) Taksir ve Kabahat 356
o) Taksir ve Kusur 357
p) Taksir ve Kusursuz Sorumluluk 359
4. Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suç 359
a) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçun Oluşum Şekilleri 362
b) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suç Şekilleri 363
(1) Gerçek Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suç 363

(2) Gerçek Olmayan (Görünüşte) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suç 364
c) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçlarda Kast-Taksir Bileşimi
(Kombinasyonu) 368
d) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçlarda Teşebbüs 369
e) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçlarda İştirak 371
f) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suç ve Kusursuz Sorumluluk 372
E. Hukuka Aykırılığın Bulunması/Hukuka Uygunluk Nedenlerinin
Bulunmaması 372
F. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Ortak Özellikleri 376
G. Türk Ceza Kanununda Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Sınıflandırılması Sorunu 378
H. Türk Ceza Kanununda Hukuka Uygunluk Nedenleri 380
1. Kanun Hükmünü Yerine Getirme/Görevi İfa 380
a) Kanun Teriminin Anlamı 380
b) Kolluğun Zor ve Silah Kullanma Yetkisi 384
(1) Zor ve Silah Kullanma Yetkisinin Kapsamı 385
(2) Zor Kullanma Yetkisinin Aşamaları 385
(a) İhtar 385
(b) Bedeni Kuvvet Kullanma 385
(c) Maddi Güç Kullanma 385
(d) Silah Kullanma 386
(3) Zor ve Silah Kullanma Yetkisinde Orantılılık İlkesi 387
(4) Zor Kullanma Yetkisinde Takdir Yetkisi 388
c) Müdafilik Görevinin Yerine Getirilmesi 389
2. Meşru Savunma 390
a) Meşru Savunmanın Hukuki Niteliği 390
b) Meşru Savunmanın Koşulları 391
(1) Saldırıya İlişkin Koşullar 391
(a) Bir Saldırı Olmalıdır 391
(b) Bu Saldırı Haksız Olmalıdır 392
(c) Bu Saldırı Gerçekleşmiş veya Gerçekleşmesi veya Tekrarı Muhakkak Olmalıdır 395
(d) Saldırı Herhangi Bir Hakka Yönelmiş Olmalıdır 396
(e) Saldırı, Meşru Savunmada Bulunana Karşı Olabileceği Gibi,
Üçüncü Bir Kişiye De Yönelebilir 397
(f) Saldırı Mutlaka Bir İnsandan Kaynaklanmalıdır 398
(2) Savunmaya İlişkin Koşullar 399
(a) Savunmada Zorunluluk Olmalıdır 399
(b) Savunma İle Haksız Saldırı Arasında Oran Bulunmalıdır 400

(i) Konu Bakımından Orantı/Haklar Arasında Orantı 400
(ii) Araç Bakımından Orantı 401
(c) Savunma, Mutlaka Haksız Saldırıda Bulunan Kişiye Karşı Yapılmalıdır 402
c) Üçüncü Kişi Lehine Meşru Savunma 402
d) Haksız Saldırı Başlamadan Önce Alınan ve Kendiliğinden Harekete
Geçen Önlem/Offendicula 403
e) Meşru Savunmada Sınırın Aşılması 403
(1) Meşru Savunmada Sınırın Mazur Görülebilecek Bir Heyecan,
Korku veya Telaş ile Aşılması 404
(2) Meşru savunmada Oranın/Sınırın Kast Olmaksızın Aşılması
(Taksir ile Aşılması) 404
(3) Meşru Savunmada Sınırın Kast (Doğrudan veya Olası Kast) ile Aşılması 405
(4) Meşru Savunmada Sınırın Kusursuz Olarak Aşılması 405
f) Meşru Savunma Halinde Üçüncü Kişilerin Zarar Görmesi 405
g) Meşru Savunma – Haksız Tahrik ilişkisi 406
h) Meşru Savunma ve Hata 406
3. Hakkın Kullanılması 407
a) Hakların Çatışması ve Neminem Laedere İlkesi 407
b) Hukuka Uygunluk Nedeni Olarak Bazı Önemli Hakkın Kullanılması Durumları 408
(1) Hekimlik Mesleğinin İcrası/Tıbbi Müdahale 408
(a) Hekimlik Mesleğini İcra Edecek Kişinin Yetkili Kişi Olması Gerekir 409
(b) Hastanın Tıbbi Müdahalenin İçeriği ve Muhtemel Sonuçları Bakımından Aydınlatılmış Olması Gerekir 409
(c) Hastanın Rızasının Bulunması/Aydınlatılmış veya
Bilgilendirilmiş Onam–Hastanın Hukuken Geçerli Rızası 410
(d) Tıbbi Müdahalenin Zorunluluğu (Endikasyon) 411
(e) Hekimlik Mesleğinin Mesleğin Gereklerine Uygun İcra Edilmiş Olması/Hekimlik Mesleğinin (Tıbbi Müdahalenin) Kanunda Öngörülen Usullere Uygun Bir şekilde İcra Edilmiş Olunması
Gerekir 412
(f) Tıbbi Müdahalenin Teşhis ve Tedavi Amacı İle Yapılmış Olması 412
(2) Düşünce Özgürlüğü ve Eleştiri Hakkı 412
(3) Bir İş, Meslek, Sanat veya Bilimin İcrası 414
(4) Ticari ve Sınaî Faaliyetlerin İcrası 414
(5) Haber Verme ve Haberleşme Hakkının İcrası/Gazetecilik
Mesleğinin İcrası. 414
(6) İddia ve Savunma Hakkının Kullanılması 415

(7) Spor Faaliyetleri 416
(8) Tedip Hakkı 417
(9) İhbar ve Şikâyet Hakkı 418
(10) Organ ve Doku Nakli 418
4. İlgilinin Rızası 420
a) Rızanın Suç Genel Kuramı İçindeki Yeri 420
(1) Tipikliği Kaldıran Rıza 420
(2) Hukuka Aykırılığı Kaldıran Rıza 420
b) Rızanın Hukuki Esası 421
c) Rızanın Hukuka Uygunluk Nedeni Sayılabilmesi İçin Gereken Koşullar 422
(1) Kişinin Üzerinde Mutlak Surette Tasarrufta Bulunabileceği Bir
Hakkın Bulunması 422
(a) Uluslararası Suçlar (TCK m. 76 – 80) 422
(b) Kişilere Karşı İşlenen Suçlar (TCK m. 80 - 169) 423
(i) Hayata Karşı Suçlar (TCK m. 81 – 85) 423
(ii) Vücut Dokunulmazlığına Karşı Suçlar (TCK m. 86 – 98) 424
(iii) Çocuk Düşürtme, Düşürme veya Kısırlaştırma (TCK m.
99 – 101) ............................................................................... 425
(iv) Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlar (TCK m. 102 – 105) 425
(v) Hürriyete Karşı Suçlar (TCK m. 106 – 124) 425
(vi) Şerefe Karşı Suçlar (TCK m. 115 - 131) 426
(vii) Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar (TCK
m. 131 - 140) 426
(viii) Malvarlığına Karşı Suçlar (TCK m. 141 - 169) 426
(c) Topluma Karşı Suçlar (TCK m. 170 -246) 427
(i) Genel Tehlike Yaratan Suçlar (TCK m. 170 - 180) 427
(ii) Çevreye Karşı Suçlar (TCK m. 180 - 184) 427
(iii) Kamunun Sağlığına Karşı Suçlar (TCK m. 185 - 196) 427
(iv) Kamu Güvenine Karşı Suçlar (TCK m. 197 - 212) 427
(v) Kamu Barışına Karşı Suçlar (TCK m. 213 - 222) 427
(vi) Ulaşım Araçlarına veya Sabit Platformlara Karşı Suçlar
(TCK m.223 - 224) 427
(vii) Genel Ahlâka Karşı Suçlar (TCK m.225 - 229) 427
(viii) Aile Düzenine Karşı Suçlar (TCK m. 230 - 234) 427
(ix) Ekonomi, Sanayi ve Ticarete İlişkin Suçlar (TCK m. 235
- 242) ..................................................................................... 427 (x) Bilişim Alanında Suçlar (TCK m. 242 - 246)........................... 427
(d) Millete ve Devlete Karşı Suçlar ve Son Hükümler (TCK m.
247-343)......................................................................................... 427
(i) Kamu İdaresinin Güvenilirliğine ve İşleyişine Karşı
Suçlar (TCK m. 247 - 266) 427

(ii) Adliyeye Karşı Suçlar (TCK m. 267 - 298) 427
(iii) Devletin Egemenlik Alametlerine ve Organlarının
Saygınlığına Karşı Suçlar (TCK m. 299 - 301) 427
(iv) Devletin Güvenliğine Karşı Suçlar (TCK m.302 - 308) 427
(v) Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar
(TCK m.309 - 316) 428
(vi) Millî Savunmaya Karşı Suçlar (TCK m.317 - 325) 428
(vii) Devlet Sırlarına Karşı Suçlar ve Casusluk (TCK m. 326 - 339) 428
(viii) Yabancı Devletlerle Olan İlişkilere Karşı Suçlar (TCK m.
340 - 343).............................................................................. 428
(2) Rızaya Ehliyet 428
(3) Rıza Açıklaması 429
5. TCK’da Yer Almayan Hukuka Uygunluk Nedeni Olarak Yükümlülüklerin Çatışması 431
a) Yükümlülüklerin Çatışmasının Gerçekleşebileceği Şekiller 432
b) Eşit Olmayan İki Değerin Korunması Aşamasında Yükümlülüklerin Çatışması 432
İ. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Aşılması 433
1. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Kasten Aşılması 434
2. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Taksir İle Aşılması 434
3. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Korku, Panik veya Heyecan ile
Aşılması 435
4. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Kusursuz Olarak Aşılması 435
5. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Hata İle Aşılması 436
XVII. KUSURLULUK 437
A. Haksızlık ve Kusurluluk Kavramları Arasındaki İlişki 437
B. Kusurluluk ile Kusur Kavramları Arasındaki İlişki 439
C. Kusurluluğu Açıklayan Kuramlar 439
1. Psikolojik Kuram 439
2. Normatif Kuram 440
D. Kusurluluğun Kapsamı 440
1. Fiil Kusuru 440
2. Fail Kusuru 441
E. Kusurluluk ile Kast ve Taksir Kavramları Arasındaki İlişki 441
F. Taksir ile Kusursuz Sorumluluk Kavramları Arasındaki İlişki 441
G. Kusurluluğun Unsurları 442
1. Kusur Yeteneğine Sahip Olmak 442
a) Kusur Yeteneğinin Aranacağı Zaman 444
b) Kusur Yeteneği ile Kusurluluğu Etkileyen Kavramları Arasındaki
İlişki 444

2. Kusurluluğu Etkileyen Nedenlerden Birinin Bulunmaması 445
a) Kusur Yeteneğini Etkileyen Haller 445
(1) Yaş Küçüklüğü 446
(a) 0 – 12 Yaş Arasında Olan Çocuklar=(TCK m. 31/1) 446
(b) 13 – 15 Yaş Arasında Olan Çocuklar=(TCK m. 31/2) 447
(c) 16 – 18 Yaş Arasında Olan Çocuklar=(TCK m. 31/3) 448
(d) Kusur Yeteneği Bulunmayan Çocuklara Uygulanacak
Hükümler 449
(e) Kusur Yeteneği Bulunan Yaş Sınıfında Olan Çocuklara İlişkin
TCK ve CMK’da Öngörülen Özel Düzenlemeler 449
(2) Sağır – Dilsizlik=(TCK m. 33) 450
(3) Akıl Hastalığı=(TCK m. 32) 451
(a) Akıl Hastalığının Kusur Yeteneğine Etkisi Bakımından Kabul
Gören Sistemler 451
(i) Biyolojik Sistem 451
(ii) Psikolojik Sistem. 451
(iii) Karma Sistem 451
(b) Akıl Hastalığının Kişinin Kusur Yeteneğine Etki Eden Durumları 453
(4) Geçici (Arızi) Nedenler, Alkol veya Uyuşturucu Madde
Etkisinde Olma (TCK m. 34) 454
(a) Geçici Nedenler 455
(b) Alkol veya Uyuşturucu Madde Alma 457
(i) İstemeyerek (İrade Dışı) Alkol veya Uyuşturucu
Madde Alma. 457
(ii) İsteyerek (İrade İle) Alkol veya Uyuşturucu Madde
Alma 458
(iii) Alkol veya Uyuşturucu Bağımlısı Olmak 461
H. Kusurluluğu Kaldıran Haller (Nedenler) 462
1. Hukuka Aykırı ve Fakat Bağlayıcı Emrin Yerine Getirilmesi/Yetkili
Amirin Emrini İfa 463
a) Yetkili Amirin Emrini İfasının Uygulanma Koşulları 465
(1) Bir Emir Bulunmalıdır 465
(a) Emir Hukuka Uygundur 466
(i) Şekli Anlamda Hukuka Uygunluk Emri Verenin
Hukuken Emir Vermeye Yetkili Olması 466
(ii) Maddi Anlamda Hukuka Uygunluk 468
(b) Emir Hukuka Aykırıdır 468
(c) Emrin Konusu Suçtur 472
(2) Emri Veren Emri Vermeye Yetkili Olmalıdır 474
(3) Emrin Yerine Getirilmesi Zorunlu Olmalıdır (Emir Bağlayıcı
Olmalıdır) 477

2. Zorunluluk Hali 477
a) Zorunluluk Halinin Hukuki Niteliği 478
(1) Zorunluluk Halinin Hukuki Niteliğini Açıklayan Kuramlar 478
(a) Koruma İçgüdüsü Kuramı 478
(b) Manevi Cebir Kuramı. 478
(c) Saiklerin Sosyalliği Kuramı 478
(d) Amaç Kuramı 478
(e) Hakların Çatışması Kuramı 479
(2) Zorunluluk Halinin Sınıflandırılmasına İlişkin Kuramlar 479
(a) Zorunluluk Halinin Hukuka Uygunluk Sebebi Olduğu Kuramı 479
(b) Zorunluluk Halinin Mazeret Sebebi (Kusurluluğu Kaldıran
Sebep) Olduğu Kuramı 479
(c) Fark Gözetme Kuramı 479
(3) TCK Bakımından Zorunluluk Halinin Hukuki Niteliği 481
(4) Zorunluluk Halinin Hukuka Uygunluk Sebebi İle Kusurluluğu
Kaldıran Sebep Olması Arasındaki Farklar 483
b) Zorunluluk Halinin Koşulları 483
(1) Tehlikeye İlişkin Koşullar 484
(a) Bir Tehlike Bulunmalıdır 484
(b) Bu Tehlike Ağır ve Muhakkak Olmalıdır 485
(c) Tehlike Bir Hakka Yönelmiş Olmalıdır 486
(d) Tehlikeye Bilerek Sebebiyet Verilmemiş Olunmalıdır 486
(2) Korunmaya İlişkin Koşullar 487
(a) Tehlikeden Başka Türlü Korunma İmkânının Bulunmaması 487
(b) Tehlike ile Korunmaya Yönelik Gerçekleştirilen Hareket
Arasında Nedensellik Bağının Bulunması 488
(c) Tehlike ile Korunmaya Yönelik Gerçekleştirilen Hareket
Arasında Orantı Bulunması 488
(d) Tehlikeye Karşı Koyma Yükümlülüğünün Bulunmaması 489
c) Zorunluluk Hali ile Meşru Savunmanın Karşılaştırılması 490
3. Cebir ve Şiddet 491
4. Korkutma veya Tehdit 493
5. Hata (Yanılma) 496
a) Hata Kavramı 497
b) Suçun Maddi Unsurlarında Hata: (Fiili/Maddi Hata / Unsur
Yanılgısı) 498
(1) Suçun Konusunda Hata 501
(2) Şahısta Hata (Mağdurda Hata) 503
(3) Nedensellik Bağında Hata ve Sapma 506

(4) Hedefte Sapma 507
c) Suçun Nitelikli Unsurlarında/Hallerinde Hata 510
(1) Cezayı Artıran Nitelikli Unsurlarda Hata 510
(2) Cezayı Azaltan Nitelikli Unsurlarda Hata 512
(3) Şahsa, Fiile ve Mağdurun Sıfatına Bağlı Nitelikli Haller ve Bu
Hallerde Hata 512
d) Ceza Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Nedenlere Ait
Koşulların Gerçekleştiği Hususunda Hata 514
(1) Hukuka Uygunluk Sebeplerinde Hata 514
(2) Kusurluluğu Kaldıran veya Azaltan Nedenlerde Hata 518
e) Hukuki Hata (Haksızlık Bilincinde Hata, Yasaklık Hatası, Tipiklik
Hatası) 521
6. Kaza ve Tesadüf (Öngörülememe/Beklenememe) 525
7. Mücbir Sebep (Kaçınamama/Karşı Koyamama) 526
İ. Kusurluluğu Azaltan Haller 527
1. Haksız Tahrik 527
a) Genel Olarak 528
b) Haksız Tahrik Durumlarında Daha Az Ceza Verilmesinin Hukuki Sebebi/Haksız Tahrik Kurumunun Hukuki Niteliği 529
(1) Öznel (Sübjektif) Görüş 529
(2) Nesnel (Objektif) Görüş 529
(3) Karma Görüş 529
c) Haksız Tahrik Kurumunun Düzenlenişi Bakımından ETCK ile TCK
Arasındaki Farklar 530
d) Haksız Tahrikin Koşulları 530
(1) Tahrik Oluşturan Bir Hareket Bulunmalıdır 530
(2) Hareket Haksız Olmalıdır 532
(3) Haksız Hareket Sonucunda Failde Sinirlenme, Acı Duyma,
Öfkelenme (Hiddet veya Şiddetli Elem) Meydana Gelmelidir 533
(4) Suç, Haksız Hareketin Doğurduğu Sinirlenme, Acı Duyma, Öfkelenmenin Etkisiyle İşlenmelidir (Nedensellik Bağı) 534
(5) Karşı Hareket Mutlaka Haksız Hareketin Kaynağına Yönelmiş
Olmalıdır 535
e) Haksız Tahrik ile Bazı Ceza Hukuku Kurumları Arasındaki İlişki 536
(1) Haksız Tahrik ile Tasarlama Arasındaki İlişki 536
(2) Haksız Tahrik ile Taksirli Suç Arasındaki ilişki 537
(3) Haksız Tahrik ile Kan Gütme Saiki/Özel Kast Arasındaki İlişki 538
(4) Haksız Tahrik ile Meşru Savunma Arasındaki ilişki 538
(5) Haksız Tahrik ile Hata Arasındaki İlişki 539

(6) Haksız Tahrik ile Takdiri Hafifletici Nedenler Arasındaki İlişki 539
(7) Haksız Tahrik ile İştirak Arasındaki İlişki 540
XVIII. SUÇUN NİTELİKLİ HALLERİ 540
A. Nitelikli Hallerin Sınıflandırılması 543
1. Cezayı Artıran ve Azaltan Nitelikli Haller 543
2. Şahsa, Fiile ve Suçun Konusuna Bağlı Nitelikli Haller 544
a) Şahsa Bağlı Nitelikli Haller 544
(1) Failin Sıfatı Bakımından Nitelikli Haller 544
(2) Mağdurun Sıfatı Bakımından Nitelikli Haller 544
(3) Fail ile Mağdur Arasındaki İlişki Bakımından Nitelikli Haller 544
(4) Failin Amaç ve Saiki Bakımından Nitelikli Haller 544
b) Fiile Bağlı Nitelikli Haller 544
(1) Fiilin İşleniş Şekline Göre Nitelikli Haller 544
(2) Fiilin İşlendiği Yer ve Zaman Bakımından Nitelikli Haller 548
c) Suçun Konusuna Bağlı Nitelikli Haller 548
XIX. SUÇUN UNSURLARI DIŞINDA KALAN HUSUSLAR 548
A. Nesnel (Objektif) Cezalandırılma Koşulları 549
B. Ön Koşullar 555
C. Ceza Muhakemesi Koşulları 556
D. Şahsi Cezasızlık Sebepleri 558
1. TCK’daki Şahsi Cezasızlık Sebepleri 559
2. TCK’ndaki Cezada Şahsi İndirim Nedenleri 559
3. TCK’ndaki Hem Şahsi Cezasızlık Hem De Cezada Şahsi İndirim Nedenleri 560
E. Cezayı Kaldıran Şahsi Sebepler/Cezayı Azaltan veya Kaldıran Şahsi Sebep
Olarak Etkin Pişmanlık 560
BEŞİNCİ BÖLÜM SUÇUN ÖZEL ŞEKİLLERİ
XX. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ 565
A. TEŞEBBÜS 565
1. Kavram 565
2. ETCK ile TCK’nın Karşılaştırılması 565
3. Teşebbüsün Cezalandırılma Sebebi 567
a) Öznel (Sübjektif) Görüş 567
b) Nesnel (Objektif) Görüş 567
c) Etki Görüşü 568
d) Karma Görüş 568

4. Teşebbüsün Hukuki Niteliği 569
5. Teşebbüsün Koşulları/Unsurları 570
a) Suç İşleme Kastının Varlığı Bulunmalıdır 570
b) İşlenmek İstenen Suç Ancak Kasten İşlenebilen Bir Suç Olmalıdır 573
c) Suçun İcrasına Elverişli Hareketlerle Doğrudan Doğruya Başlamak 574
(1) Elverişli Hareketin Anlamı 574
(2) Doğrudan Doğruya İcraya Başlama 577
d) Failin Elinde Olmayan Nedenlerle Suçun İcra Hareketinin Tamamlanamaması veya Neticenin Gerçekleştirilememesi 583
(1) Failin Elinde Olmayan Nedenlerle Suçun İcra Hareketinin Tamamlanamaması 584
(2) Failin Elinde Olmayan Nedenlerle Neticenin Gerçekleştirilememesi 585
6. Gönüllü Vazgeçme 586
a) Gönüllü Vazgeçmenin Hukuki Niteliği 588
b) Gönüllü Vazgeçmenin Cezalandırılmamasını Açıklayan Görüşler 588
c) Gönüllü Vazgeçmenin Uygulanma Aşamaları 590
d) Gönüllü Vazgeçmenin Tespiti 594
e) İştirak Halinde İşlenen Suçlarda Gönüllü Vazgeçme ve Şeriklere
Etkisi 599
f) Gönüllü Vazgeçme ile Teşebbüs Arasındaki İlişki 600
7. Gönüllü Vazgeçme ve Etkin Pişmanlık 600
8. İşlenemez Suç/Elverişsiz Teşebbüs 601
a) İşlenemez Suçta Kişiye Ceza Verilmemesini Açıklayan Görüşler 602
9. Teşebbüs Bakımından Bazı Özel Durumlar 604
10. Teşebbüs Halinde Verilecek Cezanın Belirlenmesi 610
XXI. İŞTİRAK 612
A. Genel Olarak 612
B. İştirakın Hukuki Esası 614
C. İştirakte Suç Sayısı 615
1. Suç Birliği Görüşü 615
2. Suç Ayrılığı Görüşü 615
D. İştirakın Hukuki Niteliği 615
1. İştirake İlişkin Hükümlerin Tipikliği Sınırlandırdığı Görüşü 616
2. İştirake İlişkin Hükümlerin Cezai Sorumluluğu Alanı ve Tipikliği
Genişlettiği Görüşü 616
E. İştirakte Suça Katılanların Cezai Sorumluluğu Konusunda Kabul Edilen
Sistemler 617

1. Eşitlik (Teklik) Sistemi 618
2. İkilik Sistemi 618
3. Cezanın Faile Göre Belirlenmesi Sistemi 619
F. İştirak Şekilleri/Türleri 620
1. Faillik 622
a) Müstakil (Tek Başına Faillik/Doğrudan Faillik) 622
b) Müşterek Faillik/Birlikte Faillik 623
1) Müşterek Failliğin Unsurları 624
(a) Suçun İşlenişi Üzerinde Müşterek Hâkimiyet
Kurma/Hareketin Birlikte İcra Edilmesi 624
(b) Birlikte Suç İşleme Kararının Bulunması 628
2) Özgü Suçlarda Müşterek Faillik 631
3) İhmali Suçlarda Müşterek Faillik 633
4) Taksirli Suçlarda Müşterek Faillik 633
5) Netice Sebebiyle İşlenen Suçlarda Müşterek Faillik 633
c) Dolaylı Faillik 634
2. Şeriklik (Suç Ortaklığı/Suça İştirak Şekilleri) 639
3. Suça İştirakın (Suç Ortaklığı/İştirak/Şerikliğin) Koşulları 640
a) Birden Çok Failin Birden Çok Hareketinin Bulunması 640
b) Her Bir Failin Suça Katılma (İştirak İradesi) Kastının Bulunması 641
c) İşlenmek İstenen Ortak Suçun En Azından Teşebbüs Aşamasına
Varmış Olması (İcra Hareketlerine Başlanmış Olunması) 646
d) İşlenen Suçun Bütün Şerikler İçin Aynı Olması 648
e) Hareketlerin Nedensel Değerinin Bulunması 652
4. Şeriklik Şekilleri 652
a) Müşterek Faillik 652
b) Azmettirme 652
c) Yardım etme 663
5. Cezayı Artıran veya Azaltan Nedenlerin Şeriklere Yansıması (Sirayeti) 667
a) Cezayı Artıran Nedenlerin Şeriklere Yansıması. 668
(1) Cezayı Artıran Şahsi Nedenler 668
(2) Cezayı Artıran Fiili Nedenler 671
b) Cezayı Azaltan Nedenlerin Şeriklere Yansıması 672
c) Cezayı Kaldıran Nedenlerin Şeriklere Uygulanması 672
6. Suça İştirakte Gönüllü Vazgeçme 673
7. Kabahate İştirak 676
XXII. SUÇLARIN İÇTİMAI 677
A. Genel Olarak 677

B. Bileşik Suç 680
1. Genel Olarak. 680
2. Bileşik Suçun Oluşum Şekilleri 680
a) Tam (Gerçek) Bileşik Suç 680
b) Görünüşte (Şekli/Eksik) Bileşik Suç 682
3. Bileşik Suçta Manevi Unsur 683
4. Bileşik Suçta Zamanaşımı 684
5. Bileşik Suçta İştirak 684
6. Bileşik Suçta Uzlaşma ve Şikâyet 684
7. Bileşik Suçta Teşebbüs 684
8. Bileşik Suçta Gönüllü Vazgeçme 685
9. Bileşik Suçun Bölünmezliği İlkesi 685
C. Zincirleme Suç (Müteselsil Suç) 685
1. Genel Olarak. 685
2. Zincirleme Suçun Hukuki Esasını/Niteliğini Açıklayan Görüşler 686
a) Tek Suçun Varlığı Görüşü 686
b) Çok Suçun Varlığı Görüşü 687
3. Zincirleme Suçun Koşulları 687
a) Suç İşleme Kararında Birlik 688
b) Aynı Olan Birden Çok Suçun İşlenmesi 691
c) Suçların Farklı Zamanlarda İşlenmesi 699
d) Mağdurun Aynı Olması 699
4. Zincirleme Suç Hükümlerinin Uygulanamayacağı Durumlar 704
5. Zincirleme Suçta Yaptırım 705
D. Fikri İçtima 708
1. Fikri İçtimanın Hukuki Esasını Açıklayan Görüşler 709
a) Suç Tekliği Görüşü 709
b) Suç Çokluğu Görüşü 709
2. Fikri İçtimanın Koşulları 710
a) Tek Fiilin Bulunması 710
(1) Fiil Kelimesinden Hareketi Anlayan Görüş 710
(2) Fiil Kelimesinden Neticeyi Anlayan Görüş 715
(3) Tek Fiil kelimesinden Suç İşleme Kastının Tekliğini Anlayan Görüş 717
b) Birden Fazla Farklı Suçun İşlenmesi 718
3. Fikri İçtimada Uygulanacak Cezanın Belirlenmesi 724
4. Fikri İçtima İle İlgili Bazı Özel Durumlar 725

a) Maddi Unsur 725
b) Manevi Unsur 725
c) Teşebbüs 725
d) İştirak 726
e) Zamanaşımı, Af, Şikâyet, Uzlaşma, Dava ve Ceza İlişkisini Düşüren Nedenler 726
f) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçlarda Fikri İçtima 727
g) Kesintisiz suç – Ani suç ve Fikri İçtima 727
h) Non Bis İn İdem İlkesi ve Fikri İçtima 730
i) Kabahatlerde İçtima 730
XXIII. GÖRÜNÜŞTE İÇTİMA (KANUNLARIN İÇTİMAI/ YASALARIN TEKLİĞİ) 731
A. Normların Görünüşte İçtimaı Şekilleri ve Bu Durumlarda Tek Bir Normun Uygulanmasının Gerekçeleri 731
1. Özel Norm – Genel Norm İlişkisi 731
2. Asli Norm - Tali (İkincil) Norm İlişkisi/Asli Normun Önceliği - Yardımcı
Normun Sonralığı İlkesi 734
3. Tüketen Norm – Tüketilen Norm İlişkisi 737
4. Normlardan Birinin Seçilmesi İlkesi 737
ALTINCI BÖLÜM
CEZA HUKUKUNDA YAPTIRIM VE TÜRLERİ
XXIV. YAPTIRIM KURAMI 741
A. Genel Olarak 741
B. TCK’nda Öngörülen Yaptırım Şekilleri 741
1. Ceza 741
a) Cezanın Amaçları 741
(1) Mutlak Görüşler 741
(a) Cezanın Ödetme/Kefaret Amacı 742
(b) Cezanın Adalet Amacı 742
(2) Nisbi Görüşler 742
(a) Özel Önleme 743
(b) Genel Önleme 743
(3) Karma/Uzlaştırıcı/Birleştirici Görüş 744
2. Cezanın Özellikleri/Nitelikleri 744
3. Cezanın Türleri 745
a) Hapis Cezası 746
(1) Müebbet Hapis Cezası 746
(2) Süreli Hapis Cezası 746

b) Süreli Hapis Cezalarına İlişkin Öngörülen Seçenek İmkânlar 747
(1) Kısa Süreli Hapis Cezasına Seçenek Yaptırımlar 747
i) Hukuki Nitelik 747
ii) Kısa Süreli Hapis Cezasına Seçenek Yaptırımların
Uygulanma Koşulları 748
aa) Nesnel (Objektif) Koşullar 748
bb) Öznel (Sübjektif) Koşul: 749
iii) TCK m. 50/1’de Öngörülen Seçenek Yaptırımlar 750
iv) Suç Tanımında Hapis Cezası ile Adlî Para Cezasının Seçenek Olarak Öngörüldüğü Hâllerde, Hapis Cezasına Hükmedilmişse; Bu Ceza Artık Adlî Para Cezasına Çevrilmez.
(TCK m. 50/2) 756
v) Daha Önce Hapis Cezasına Mahkûm Edilmemiş Olmak Koşuluyla, Mahkûm Olunan Otuz Gün ve Daha Az Süreli Hapis Cezası ile Fiili İşlediği Tarihte Onsekiz Yaşını Doldurmamış veya Altmışbeş Yaşını Bitirmiş Bulunanların Mahkûm Edildiği Bir Yıl veya Daha Az Süreli Hapis Cezası, Birinci Fıkrada Yazılı Seçenek Yaptırımlardan Birine Çevrilir.
(TCK m. 50/3). 757
vi) Taksirli Suçlardan Dolayı Hükmolunan Hapis Cezası Uzun Süreli De Olsa; Bu Ceza, Diğer Koşulların Varlığı Hâlinde, Birinci Fıkranın (a) Bendine Göre Adlî Para Cezasına Çevrilebilir. Ancak, Bu Hüküm, Bilinçli Taksir Hâlinde
Uygulanmaz. (TCK m. 50/4). 758
vii) Uygulamada Asıl Mahkûmiyet, Bu Madde Hükümlerine Göre Çevrilen Adlî Para Cezası veya Tedbirdir. (TCK m. 50/5) 759
viii) Hüküm kesinleştikten sonra Cumhuriyet savcılığınca yapılan tebligata rağmen otuz gün içinde seçenek tedbirin gereklerinin yerine getirilmesine başlanmaması veya başlanıp da devam edilmemesi halinde, infaz hâkimliği (14/4/2020 tarihli ve 7242 sayılı Kanun) kısa süreli hapis cezasının tamamen veya kısmen infazına karar verir ve bu karar derhal infaz edilir. Bu durumda, beşinci fıkra hükmü
uygulanmaz. (TCK m. 50/6) 759
ix) Hükmedilen Seçenek Tedbirin Hükümlünün Elinde Olmayan Nedenlerle Yerine Getirilememesi Durumunda,
Hükmü Veren infaz hâkimliğince (14/4/2020 tarihli ve 7242
sayılı Kanun) Tedbir Değiştirilir. (TCK m. 50/7) 761
(2) Hapis Cezasının İnfazının Ertelenmesi 762
i) Genel Olarak 762
ii) Ertelemenin Hukuki Niteliği 763
iii) Erteleme Kurumunun Leh ve Aleyhinde İleri Sürülen
Görüşler 764
aa) Lehte İleri Sürülen Görüşler 764

bb) Aleyhte İleri Sürülen Görüşler 764
iv) Ertelemenin Koşulları 765
aa) Nesnel/Objektif) Koşul (TCK m. 51/1). 765
bb) Öznel/Sübjektif Koşul (TCK m. 51/1-b) Mahkûmun Suçu İşledikten Sonra Yargılama Sürecinde Gösterdiği Pişmanlık Dolayısıyla Tekrar Suç İşlemeyeceği
Konusunda Mahkemede Bir Kanaatin Oluşması 773
cc) Erteleme Kararı Verilebilmesi İçin Ek Seçimlik Koşullar 776
v) Erteleme Kararı 778
vi) Denetim Süresi (TCK m. 51/3) 779
vii) Erteleme Süresi İçinde Mahkûmun Yükümlülükleri 780
viii) Denetim Süresi İçinde Hükümlünün Yükümlülüklerini
Yerine Getirmemesi 781
ix) Denetim Süresinin İyi Halli Geçirilmesi, Kasıtlı Bir Suç
İşlenmemesi veya Yükümlülüklere Uyulması 784
(3) Hapis Cezasının Sakıncalarını Giderme Amacıyla Kabul Edilen
Diğer Kurumlar 784
(a) Uzlaştırma 785
(b) Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi. 785
(c) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması 785
c) Adli Para Cezası 787
(1) Adli Para Cezasının Belirlenmesi Bakımından Kabul Edilen
Sistemler 787
(a) Klasik Sistem 787
(b) Gün Para Cezası Sistemi 788
(c) TCK m. 52’de Öngörülen Adli Para Cezası Sistemi. 789
i) Gün Para Cezasının Belirlenmesi 790
ii) Belirlenen Adli Para Cezasının Uygulanması 793
iii) Belirlenen Adli Para Cezasının Yerine Getirilmemesi. 793
iv) Adli Para Cezasında Erteleme, Zamanaşımı 794
4. Güvenlik Tedbirleri 795
a) Genel Olarak 795
b) Güvenlik Tedbirinin Uygulanabilmesi İçin Gerekli Olan Koşullar 797
c) Güvenlik Tedbirinin Hukuki Niteliği 798
d) Güvenlik Tedbirinin Amacı 798
e) Güvenlik Tedbiri ile Ceza Yaptırımı Arasındaki Farklar 799
f) Güvenlik Tekbiri ile Ceza Yaptırımı Arasındaki Ortak Noktalar 800
g) TCK’da Öngörülen Güvenlik Tedbiri Türleri 801
(1) Belli Haklardan Yoksun Bırakılma (TCK m. 53) 801
(a) Belirli Haklardan Yoksun Bırakılma Güvenlik Tedbirinin
Uygulanma Koşulları 801

(b) Belirli Haklardan Yoksun Bırakılma Güvenlik Tedbirinin
Uygulanma Süresi 803
(c) Hak Yoksunluğunun İnfaz Süresinden Sonra Belirli Bir Süre
Devam Edeceği Durum 806
(d) TCK m. 53/1’de Yer Alan Hak Yoksunlukları 808
(e) TCK m. 53/6’da Yer Alan Hak Yoksunlukları 810
(2) Müsadere 812
(a) Genel Olarak 812
(b) Müsaderenin Hukuki Niteliği 813
(c) Müsadere Türleri 815
i) Eşya Müsaderesi 815
ii) Kazanç Müsaderesi 823
(3) Çocuklara Özgü Güvenlik Tedbirleri 829
(4) Akıl Hastalarına Özgü Güvenlik Tedbirleri 829
(5) Alkol veya Uyuşturucu Bağımlısı Kişiler Hakkında Uygulanaca
Güvenlik Tedbirleri 829
(6) Sınır Dışı Etme Güvenlik Tedbiri 830
(7) Tüzel Kişiler Hakkında Uygulanacak Güvenlik Tedbirleri 830
(a) TCK m. 60’ta Yer Alan Güvenlik Tedbirlerinin Uygulanma Koşulları 831
(i) Bir Kamu Kurumunun Verdiği İzne Dayalı Olarak Faaliyette Bulunan Bir Özel Hukuk Tüzel Kişisi
Bulunmalıdır 831
(ii) Özel Hukuk Tüzel Kişisinin Organ veya Temsilcilerinin İştirakiyle ve Bu İznin Verdiği Yetkinin Kötüye
Kullanılması Suretiyle Kasten Bir Suç İşlenmelidir. 832
(iii) Kasten İşlenen Bu Suç Özel Hukuk Tüzel Kişisinin
Yararına İşlenmelidir. 832
(iv) Özel Hukuk Tüzel Kişisinin Yararına Olarak Kasten İşlenen Suçtan Dolayı Mahkûmiyet Kararı
Verilmelidir. 833
(v) Kanunda İlgili Suç Tipine İlişkin Olarak Güvenlik Tedbirinin Uygulanacağına Yönelik Açık Hüküm
Bulunmalıdır 833
(b) Hâkim veya Mahkemenin Takdir Yetkisi/Orantılılık İlkesi 834
(c) Uygulanacak Tedbirler 834
(i) İznin İptali 834
(ii) Müsadere 835
XXV. SUÇ İŞLEMEDE TEKERRÜR 836
A. Genel Olarak 836
B. Tekerrürün Hukuki Niteliği 836
C. Tekerrür Türleri 837

D. Tekerrüre İlişkin Hükümlerin Uygulanma Koşulları 839
1. Daha Önce Bir Suç İşlenmiş ve Bu Suçtan Dolayı Verilen Mahkûmiyet
Kararı Kesinleşmiş Olmalı 839
2. Yeni Bir Suçun İşlenmesi 843
3. Tekerrür Süresi 845
E. Tekerrür yasakları. 846
F. Tekerrürün Sonuçları 847
YEDİNCİ BÖLÜM
CEZANIN BELİRLENMESİ VE MAHSUP
XXVI. CEZANIN BELİRLENMESİ VE BİREYSELLEŞTİRİLMESİ 849
A. Genel Olarak 849
B. Temel Cezanın Belirlenmesi ve Bu Belirleme Yapılırken Esas Alınan
Ölçütler 850
C. Suçun Olası Kast veya Bilinçli Taksirle İşlenmesi 859
D. Mükerrer (Çifte) Değerlendirme Yasağı 859
E. Suçun Nitelikli Unsurlarının Cezanın Belirlenmesinde Uygulanması 860
1. Cezayı Artıran Nitelikli Haller 864
2. Cezayı Azaltan Nitelikli Haller 864
F. Sonuç Cezanın Belirlenmesi ve Bu Belirlemede Uyulacak Usuller 865
1. Teşebbüs 865
2. İştirak 865
3. Haksız Tahrik 866
4. Yaş Küçüklükleri ile Akıl Hastalıkları 866
5. Cezada İndirim Yapılmasını Gerektiren Şahsi Sebepler 866
6. Takdiri İndirim Nedenleri (TCK m. 62) 866
a) TCK’da Öngörülen Takdir İndirim Nedenleri 867
b) TCK m. 62/2’de Öngörülen Takdiri İndirim Nedenleri 869
G. Cezanın hesaplanması 871
1. Hapis Cezasının Hesaplanması 871
2. Adli Para Cezasının Hesaplanması 872
3. Cezaların İçtimaı 874
H. Cezanın Yukarı ve Aşağı Sınırının Aşılmaması 874
İ. Mahsup 876
1. Mahsubun Hukuki Esası 877
2. Mahsubun Uygulanma Koşulları 877
a) Kişi Yargılanmakta Olduğu Suçtan Mahkûm Olmalıdır 877
b) Kişi Yargılanmakta Olduğu Suçtan Dolayı Hüküm Kesinleşmeden
Önce Hürriyetinden Yoksun Kalmış Olmalıdır 879
c) Mahsup İçin Hükümlünün Talebi Gerekmemektedir 880
d) Mahsup Kararını Yargılamayı Yapan Mahkeme Vermelidir 880

SEKİZİNCİ BÖLÜM
DAVA VE CEZA İLİŞKİSİNİ SONA ERDİREN NEDENLER
XXVII. GENEL OLARAK 881
XXVIII. SANIĞIN ÖLÜMÜ 883
XXIX. HÜKÜMLÜNÜN ÖLÜMÜ 884
XXX. AF 884
A. Genel Olarak 884
B. Affın Türleri 886
1. Genel Af. 886
2. Özel Af 887
XXXI. ZAMANAŞIMI 888
A. Genel Olarak 888
B. Ceza Hukukunda Zamanaşımının Leh ve Aleyhinde İleri Sürülen Görüşler 889
1. Ceza Hukukunda Zamanaşımı Lehinde İleri Sürülen Görüşler 889
a) Manevi Yönden Acı Çekme Görüşü 889
b) Suç İşleyen ve Kaçak Durumda Olan Kişinin Uslanmış Olduğu Görüşü 889
c) Kamuoyunun İlgisinin Azalması ve Suçun Delillerinin Kaybolması Görüşü/Sosyal Fayda Görüşü 889
d) Cezanın Önleme İşlevinin Ortadan Kalkması Görüşü 890
e) Soruşturmanın Terki ve Failin Cezalandırılmama Hakkını Kazanması Görüşü 890
f) Failin Manevi Dünyasının Değiştiği Görüşü 890
2. Ceza Hukukunda Zamanaşımı Aleyhinde İleri Sürülen Görüşler 890
a) Beccaria’nın Görüşü 890
b) Bentham’ın Görüşü 890
c) Pozitivist Görüş 891
C. Zamanaşımının Hukuki Niteliği 891
1. Zamanaşımını Ceza Muhakemesi Kurumu Olarak Kabul Eden Görüş 891
2. Zamanaşımını Ceza Hukuku Kurumu Olarak Kabul Eden Görüş 892
3. Zamanaşımını Karma Nitelikte Bir Kurum Olarak Kabul Eden Görüş 892
D. Dava Zamanaşımı 893
1. Dava Zamanaşımı ile Benzerlik Gösteren Kurumlar 893
2. Dava Zamanaşımına Tabi Olmayan Suçlar 894
3. Dava Zamanaşımına Tabi Olan Suçlar 894
a) Dava Zamanaşımının Kabul Edildiği Suçlarda Süre 894
b) Dava Zamanaşımına Tabi Olan Suçlar Bakımından ETCK İle TCK’nın Karşılaştırılması 895

c) Dava Zamanaşımı Sürelerinin Özel Hukuktaki Etkisi 895
d) Dava Zamanaşımının Süresinin Belirlenmesinde Esas Alınacak Ceza 895
e) Dava Zamanaşımında Sürenin İşlemeye Başladığı Anın Tespiti 897
(1) Aynı Fiilden Dolayı Tekrar Yargılamayı Gerektiren Haller
Bakımından 897
(2) Bazı Suç Türleri, Suçun Özel Görünüş Şekilleri ve Mağdurun
Yaşı Bakımından 898
(a) Tamamlanmış Suç 898
(b) Teşebbüs Halinde Kalan Suç 899
(c) Kesintisiz Suç. 899
(d) Zincirleme Suç 899
(e) Çocuklara Karşı İşlenen Suç 899
(f) İştirak Halinde İşlenen Suç 899
(g) Objektif Cezalandırma Koşulunun Arandığı Suç 900
f) Dava Zamanaşımının Durması ve Kesilmesi 900
(1) Dava Zamanaşımının Durması 900
(a) İzin 901
(b) Karar 901
(c) Bekletici Meselenin Çözümü 903
(d) Kaçak Kararı 903
(2) Dava Zamanaşımınının Kesilmesi 905
(a) Dava zamanaşımının kesilme nedenleri: 905
(i) Şüpheli veya Sanıklardan Birinin Savcı Huzurunda
İfadesinin Alınması veya Sorguya Çekilmesi 905
(ii) Şüpheli veya Sanıklardan Biri Hakkında Tutuklama
Kararının Verilmesi 906
(iii) Suçla İlgili Olarak İddianame Düzenlenmesi 907
(iv) Sanıklardan Bir Kısmı Hakkında Da Olsa, Mahkûmiyet
Kararı Verilmesi 908
(b) Dava Zamanaşımının Kesilmesi Üzerine Dava
Zamanaşımının Uzaması 910
E. Ceza Zamanaşımı 913
1. Ceza Zamanaşımında Öngörülen Süreler 913
2. Ceza Zamanaşımında Sürenin Başlama Anı 914
3. Ceza Zamanaşımının Durması 915
4. Ceza Zamanaşımının Kesilmesinin Etkisi 916
5. Ceza Zamanaşımının Sonuçları 917
6. Ceza Zamanaşımının Hak Yoksunluklarına (Güvenlik Tedbirlerine) Etkisi 917
7. Müsaderede Zamanaşımı 917
8. Zamanaşımının Hesabı ve Uygulanması 917

XXXII. ŞİKÂYET 918
A. Tanım 918
B. Şikâyet Kurumunun Hukuki Niteliği 918
C. Şikâyetin Koşulları 919
1. Şikâyete Tabi Bir Suçun İşlenmiş Olması Gerekir 919
2. Şikâyet Hakkına Sahip Olan Kişi/lerin Şikâyet Hakkını Kullanması
Gerekir 919
3. Şikâyet Hakkının Kanunda Öngörülen Süre İçinde Yapılmış Olması
Gerekir 921
4. Şikâyetin İlgili Mercilere Yapılması Gerekir 922
5. Şikâyetin Yazılı veya Sözlü Olarak Yapılması Gerekir 923
D. Şikâyet İle İlgili Bazı Özel Durumlar 923
1. Şikâyet Hakkının Kullanılmasından Feragat (Vazgeçme) 923
2. Yapılan Şikâyetin Geri Alınması 926
3. Şikâyette Sirayet 929
a) Şikâyet Hakkının Kullanılmasında Sirayet 929
b) Şikâyetin Geri Alınmasında Sirayet 929
XXXIII. ÖNÖDEME 931
A. Tanımı ve Hukuki Niteliği 931
B. Koşulları 932
1. Önödeme Kapsamına Giren Bir Suç İşlenmiş Olmalıdır 932
a) Sadece Adli Para Cezası Öngörülmüş Olabilir 933
b) Hapis Cezası ile Adli Para Cezası Seçimlik Olarak Öngörülmüş Olabilir 933
c) Hapis Cezası ile Adli Para Cezası Birlikte Öngörülmüş Olabilir 933
2. Belli Bir Miktar Paranın Devlet Hazinesine Ödenmesi 934
a) Ödenmesi Gereken Miktar Adli Para Cezasıdır 934
b) Ödenmesi Gereken Hapis Cezasıdır 934
c) Ödenmesi Gereken Hapis ve Adli Para Cezasıdır 934
3. Önödeme Usulü ve Sonuçları 934
a) Soruşturma Evresi Bakımından 934
b) Kovuşturma Evresi Bakımından 935
4. Önödeme Kabul Edilmeyen Suçlar/Önödeme Yasağı 936
5. Önödemede Süreye Bağlı Ceza Artırım Durumu 936
6. Önödemenin Sonuçları 936
7. Önödemenin Etkileri 936
KAYNAKÇA 939