Ceza Muhakemesi Hukuku Temel Bilgiler

İÇİNDEKİLER
İKİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ .5
İÇİNDEKİLER7
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL BİLGİLER
I. GİRİŞ 51
II. TANIM.51
III. AMACI 52
IV. CEZA MUHAKEMESİNİN TARİHÇESİ52
İKİNCİ BÖLÜM
CEZA MUHAKEMESİNİN UYGULAMA ALANLARI
V. CEZA MUHAKEMESİNİN YER BAKIMINDAN UYGULANMASI .55
A. Ülkesellik ilkesi: Mülkilik ilkesi 55
B. Kişisellik ilkesi . 55
C. Evrensellik ilkesi . 56
D. Yetkili Mahkeme . 56
1. Genel Yetkili Mahkeme .56
2. Özel Yetki56
3. Yabancı Ülkede İşlenen Suçlarda Yetki57
4. Deniz, Hava ve Demiryolu Taşıtlarında veya Bu Taşıtlarla İşlenen
Suçlarda Yetki .57
VI. CEZA MUHAKEMESİNİN ZAMAN BAKIMINDAN UYGULANMASI58
A. Hemen/Derhal Uygulama. 58
B. Geçmişe Yürüme 59
C. İleriye Yürüme. 60
VII. CEZA MUHAKEMESİNİN KİŞİ BAKIMINDAN UYGULANMASI60
A. Cumhurbaşkanı 60
B. Milletvekili 62
1. Yasama Sorumsuzluğu .62
2. Yasama Dokunulmazlığı .62
8 İçindekiler
3. Diplomatlar63
4. Yabancı Askerler.63
VIII. KONU BAKIMINDAN UYGULANMASI.63
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
CEZA MUHAKEMESİ KOŞULLARI
IX. CEZA MUHAKEMESİNİN KOŞULLARI/MUHAKEME ENGELLERİ65
A. Soruşturma Koşulları 65
1. Şikâyet.65
a) Şikâyet ve İhbar 66
b) Şikâyetin Geri Alınması İle Feragat (Vazgeçme) Kavramları 66
c) Şikâyetin Geri Alınmasının Sonuçları 68
d) Şikâyetin Geri Alınabileceği Zaman 68
e) Soruşturmaya Başlandıktan Sonra Bir Suçun Takibinin Şikâyete
Bağlı Olduğunun Anlaşılması 68
f) Kovuşturmaya Başlandıktan Sonra Bir Suçun Takibinin Şikâyete
Bağlı Olduğunun Anlaşılması 68
g) Şikâyet Süresi. 69
h) Şikâyette Sirayet/Yansıma. 69
ı) Şikâyet Hakkına Sahip Kişi 69
i) Şikâyetin Yapılacağı Makam . 70
j) Şikâyet Şekli . 70
k) Kanun Değişikliği ve Suçun Takibinin Şikâyete Bağlı Hale Gelmesi 71
2. Dava Süresi.71
3. İzin.72
4. Talep .73
5. Karar73
6. Mütalaa73
7. Müracaat/Başvuru/Yabancı Devletin Şikâyeti.74
8. Yargı Bulunmaması/Kesin Hüküm Bulunmaması.74
9. Açık Dava Bulunmaması.75
10. Önödeme.75
11. Uzlaşma 75
12. Dava Zamanaşımı.76
13. Af .76
İçindekiler 9
14. Failin Türkiye’de Bulunması76
15. Karşılıklılık (Mütekabiliyet) Koşulu 76
16. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi77
17. Soruşturma Koşullarının Gerçekleşmemesinin Sonuçları 77
B. Kovuşturma Koşulları . 78
1. Sanığın Hazır Bulunması 78
a) Sanığın Yokluğu. 78
b) Gaiplik. 80
c) Kaçaklık 81
2. Sanığın Akıl Hastası Olmaması 83
3. Bekletici Meselenin Çözümü.83
4. Yasama Dokunulmazlığının Bulunmaması.84
5. Kovuşturma Koşullarının Gerçekleşmemesinin Sonuçları85
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
CEZA MUHAKEMESİNİN İLKELERİ
X. CEZA MUHAKEMESİNİN İLKELERİ.87
A. Genel İlkeler 87
1. Hukuk Devleti İlkesi.87
2. İnsan Haysiyetinin Korunması.87
3. İşkence Yasağı87
4. Dürüst İşlem İlkesi (Adil Yargılanma)88
5. Bağımsız ve Tarafsız Hâkim İlkesi89
6. Meram Anlatma İlkesi90
7. Suçsuzluk (Masumluk) Karinesi90
8. Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi = In Dubio Pro Reo90
9. Özel Hayatın Gizliliği İlkesi91
10. Maddi Gerçeğin Araştırılması İlkesi 91
11. Ceza Muhakemesinin Kamusallığı İlkesi 91
12. Nemo Tenetur Se ıpsum Accusare/Hiç Kimse Kendisi ve Yakınları
Aleyhine Delil Göstermeye Zorlanamaz İlkesi ve Susma Hakkı.92
13. Silahların Eşitliği İlkesi.92
14. Aynı Fiilden Dolayı İki Kez Yargılama Olmaz (Non Bis İn İdem) İlkesi93
15. Kıyas Yasağı İlkesi93
10 İçindekiler
B. Soruşturma Aşamasına İlişkin İlkeler 94
1. Delillerin Re’sen Araştırılması İlkesi94
2. Kamu Davasının Mecburiliği/Kovuşturma Mecburiyeti İlkesi 94
a) Kamu Davasının Mecburiliği/Kovuşturma Mecburiyeti İlkesinin
İstisnası. 95
(1) Maslahata Uygunluk İlkesi 95
(a) Cezayı Kaldıran Şahsî Sebep Olarak Etkin Pişmanlık 96
(b) Şahsî Cezasızlık Sebebi96
(c) Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi 96
3. Gizlilik İlkesi.96
4. Yazılılık İlkesi 97
C. Kovuşturma Aşamasına İlişkin İlkeler 97
1. Davasız Yargılama Olmaz İlkesi.97
(1) Re’sen İstinaf İncelemesi. 98
(2) Hükmün Sanıklar Lehine Bozulması Halinde Diğer Sanıklara
Uygulanması. 98
2. Vasıtasızlık/Delillerin Doğrudan Doğruyalığı İlkesi .99
a) Delillerin Doğrudan Doğruyalığı İlkesinin İstisnaları. 99
(1) Naip Hâkimlik 99
(2) İstinabe99
3. Sözlülük İlkesi .99
4. Halka Açıklık/Aleniyet İlkesi 100
5. Çabukluk/Ucuzluk/Etkinlik İlkesi100
6. Delillerin Serbestliği İlkesi .101
7. Delillerin Kolektifliği/Ortak Tartışmaya Açıklığı İlkesi/Çelişme İlkesi.101
8. Delillerin Serbestçe Değerlendirilmesi İlkesi.101
a) Delillerin Serbestçe Değerlendirilmesi İlkesi İstisnaları102
(1) Duruşma Tutanağının İspat Gücü102
(2) Delil Yasakları102
XI. CEZA MUHAKEMESİNDE İNSAN HAKLARI.103
A. Hak Arama Hakkı103
B. İsnadı Öğrenme Hakkı .
İçindekiler 11
F. Olağan (Kanuni) Mahkeme ve Hâkim Tarafından Yargılanma Hakkı. 105
G. Makul Süre İçinde Yargılanma Hakkı 105
H. Denetim Mahkemesine Başvurma Hakkı 105
I. En Kısa Sürede Bir Yargı Merci Önüne Çıkarılma Hakkı (Habeus Corpus). 106
BEŞİNCİ BÖLÜM
CEZA MUHAKEMESİ TEŞKİLATI, CEZA MAHKEMELERİNİN MADDE VE
YER YÖNÜNDEN YETKİSİ
XII. CEZA MUHAKEMESİ TEŞKİLATI.107
A. Ceza Mahkemeleri . 107
1. İlk Derece Mahkemeleri 107
a) Sulh Ceza Hâkimliği. 108
b) Asliye Ceza Mahkemeleri 108
c) Ağır Ceza Mahkemeleri. 108
d) Diğer Ceza Mahkemelerinin Görevleri 108
2. Bölge Adliye Mahkemeleri.109
3. Yargıtay .110
B. Cumhuriyet Savcılıkları 110
1. Cumhuriyet Başsavcılığı .110
2. Bölge Adliye Mahkemeleri Başsavcılığı 110
3. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı.111
XIII. MAHKEMELERİN GÖREV (MADDE) YÖNÜNDEN YETKİSİ.111
A. Genel Olarak. 111
B. Re’sen Görev Kararı. 111
C. Görevsizlik Kararı Verilmesi Gereken Hâl ve Sonucu 111
D. Görevsizlik Kararı Verilemeyecek Hâl. 112
E. Görevli Olmayan Hâkim veya Mahkemenin İşlemleri. 112
F. Madde Yönünden Görev Uyuşmazlığı 112
G. Madde Yönünden Görevsizlik Kararlarına Karşı İtiraz Kanun Yolu. 113
H. Madde Yönünden Yetkinin İstisnaları 114
1. Bağlantı .114
a) Dar Anlamda Bağlantı 114
b) Geniş Anlamda Bağlantı 114
c) Tek Çeşit Bağlantı, Karışık Bağlantı . 115
12 İçindekiler
2. Bağlantı Nedeniyle Uyuşmazlıkların Birleştirilmesinin Koşulları.115
3. Bağlantının Sonuçları115
a) Uyuşmazlıkların Birleştirilmesi.115
b) Birleştirme, Madde Yönünden Yetkinin İstisnası116
(1) Soruşturma Aşamasında Birleştirme .116
(2) Kovuşturma Aşamasında Birleştirme.116
(a) Birleştirme Kararı Verecek Makam 116
(b) Birleştirmede Uygulanacak Yargılama Usulü.117
(c) Birleştirilen Davların Ayrılması .117
c) Nisbi Muhakeme Yapma117
d) Bekletici Sorun Yapma.118
4. Nisbi Muhakeme Neticesinde Verilen Kararın Başka Mahkemeler
Açısından Değeri.118
5. Özel Hukuk Uyuşmazlıkları İle Bağlantılı Ceza Muhakemesinde Hangi
Muhakeme Koluna Ait Usulün Uygulanacağı Sorunu.118
6. Farklı Yargı Yerlerinin Kararların Bağlayıcılığı119
a) Medeni Muhakeme Sonucu Verilen Kararın Ceza Mahkemesine
Etkisi119
b) İdari Yargılama Sonucu Verilen Kararın Ceza Mahkemesine Etkisi.120
XIV. MAHKEMELERİN YER YÖNÜNDEN YETKİSİ.121
A. Tanım 121
B. Hukuki Nitelik 121
C. Yer Yönünden Yetkide Kabul Edilen Sistemler.121
1. Birden Fazla Yerdeki Mahkemenin Yetkili Olması121
2. Bir Yerdeki Mahkemenin Yetkili Olması122
D. Türkiye’de İşlenen Suçlarda Yer Yönünden Yetkili Mahkeme (Genel Yetkili
Mahkeme) .122
1. Sırf Hareket Suçları (Şekli Suçlar) 122
2. Neticesi Hareketten Ayrılabilen Suçlar (Maddi Suçlar/Neticeli Suçlar).122
3. İhmali Suçlar123
4. Teşebbüs Aşamasında Kalan Suç123
5. Kesintisiz Suç123
6. Zincirleme Suç 123
7. Objektif Cezalandırma Gerektiren Suç .123
8. İştirak Halinde İşlenen Suç .124
İçindekiler 13
9. Ülkede Yayımlanan Bir Basılı Eserle İşlenen Suç (CMK m. 12/3).124
10. Soruşturulması ve Kovuşturulması Şikâyete Bağlı Olan Hakaret Suçu
(CMK m. 12/4).124
11. Görsel veya İşitsel Yayınlarla İşlenen Suç (CMK m. 12/5) .124
E. Türkiye’de İşlenen Suçlarda Yer Yönünden Özel Yetkili Mahkeme (CMK m. 13).125
F. Yabancı Ülkede İşlenen Suçlarda Yer Yönünden Yetkili Mahkeme (CMK m. 14) 125
G. Deniz, Hava ve Demiryolu Taşıtlarında veya Bu Taşıtlarla İşlenen Suçlarda
Yer Yönünden Yetkili Mahkeme (CMK m. 15). 126
H. Mahkemenin Yer Yönünden Yetkisinde Olumlu ve Olumsuz Yetki Uyuşmazlığı. 126
I. Yer Yönünden Yetkisizlik İddiası . 127
1. Mahkemelerin Yer Yönünden Yetkisizlik İtirazının Zamanı 127
2. Mahkemelerin Yer Yönünden Yetkisizlik İtirazında Bulunabilecek Kişiler 128
3. Mahkemelerin Yer Yönünden Yetkisizlik İtirazı Hakkında Karar
Vereceği Zaman128
4. İtiraz Kanun Yolu.128
İ. Yer Yönünden Yetkisiz Mahkemenin Yaptığı İşlemler. 128
J. Mahkemelerin Yer Yönünden Yetki Kurallarının İstisnaları 129
1. Bağlantı .129
2. Nakil.129
a) Hukuki Sebeplerle Davanın Nakli . 130
b) Fiili Sebeplerle Davanın Nakli . 130
c) Kamu Güvenliği Nedeniyle Davanın Nakli 130
d) Afet Nedeniyle Davanın Nakli . 130
e) Nakil Kararını Verecek Makam. 130
f) Kısmı Nakil . 131
g) Nakil Kararının Kesinliği. 131
3. İstinabe131
K. Yetkili Olmayan Hâkim veya Mahkemenin İşlemleri 131
L. Yargı Organları Arasında İş Bölümü Uyuşmazlığı 131
ALTINCI BÖLÜM
CEZA MUHAKEMESİ İŞLEMLERİ
XV. CEZA MUHAKEMESİ İŞLEMLERİ133
A. İşlemin Yapısına Göre Tasnif 134
1. Sözlü İşlemler134
2. Yazılı İşlemler134
14 İçindekiler
3. Hareketli/Eylemli İşlemler134
4. Hareketsiz/Eylemsiz İşlemler134
5. Açık İşlemler135
6. Gizli İşlemler135
B. İşlemi Yapan Makama Göre Tasnif .135
1. Yargılama Makamı İşlemleri135
a) Hâkim İşlemleri / Kararları136
(1) Fiili İşlemler136
(2) Fikri İşlemler136
(a) Ceza Muhakemesinin Aşaması Bakımından Karar .136
(i) Soruşturma Aşamasındaki Kararlar .136
(ii) Kovuşturma Aşamasındaki Kararlar.136
(b) Kararın Niteliği Bakımından Kararlar .136
(i) Yargılamaya İlişkin Kararlar136
(ii) İdari Nitelikte Kararlar .137
b) İşlemi Yapan Makamın Sıfatına Göre İşlemler.137
(1) Hâkimlik Kararları.138
(2) Mahkeme Kararları .138
2. İddia Makamı İşlemleri 138
3. Savunma Makamı İşlemleri.139
C. Muhakeme İşlemlerinde Süreler139
1. Hak Düşürücü Süre.139
2. Koruyucu Süre 139
3. Düzenleyici/Yaptırımsız Süre140
D. Sürelerin Hesaplanması.140
E. Eski Hale Getirme.140
1. Eski Hale Getirmenin Hukuki Niteliği 141
2. Eski Hale Getirme Sebepleri.141
a) Kusuru Olmaksızın Bir Sürenin Geçirilmiş Olması.141
3. Eski Hale Getirme Talebinin Yapılacağı Makam 142
4. Eski Hale Getirme Talebi Hakkında Karar Verecek Makam.142
5. Eski Hale Getirme Talebinde Bulunmak İçin Gerekli Olan Süre.142
6. Eski Hale Getirme Talebi Üzerine Verilen Karara Karşı Kanun Yolu .142
7. Eski Hale Getirme Talebinde Bulunmanın Etkisi 143
İçindekiler 15
F. Muhakeme İşlemlerinin Bildirilmesi . 143
1. Tefhimle Bildirim143
2. Tebliğle Bildirim.143
G. Muhakeme İşlemlerindeki Hukuka Aykırılıklar ve Bu Aykırılıkların Giderilmesi 144
1. Muhakeme İşlemlerindeki Hukuka Aykırılıklar144
a) Yokluk. 144
b) Hak Düşümü 144
c) Butlan (Hükümsüzlük) 145
(1) Mutlak Butlan .145
(2) Nisbi Butlan145
d) Kabul Edilmezlik/Geri Çevrilme. 146
2. Muhakeme İşlemlerindeki Hukuka Aykırılıkların Giderilmesi146
a) Geri alma 146
b) Yenileme. 1
16 İçindekiler
(c) Hâkimin Bağımsızlığının Yargılama Organına Karşı
Korunması152
(d) Hâkimin Bağımsızlığının Ortama Karşı Korunması .153
b) Hâkimin Tarafsızlığı .153
(1) Hâkimin Davaya Bakamayacağı Durumlar.153
(a) Hâkimin Kesin Olarak Davaya Bakamayacağı Durumlar 154
(b) Yargılamaya Katılamayacak Hâkim.154
(c) Hâkimin Tarafsızlığından Şüpheye Düşülecek
Nedenlerden Dolayı Davaya Bakamayacağı Durumlar .155
(2) Hâkimin Reddi Muhakemesi.156
(a) Hâkimin Reddi İddiası 156
(i) Hâkimin Reddi İddiasının Konusu 156
(ii) Hâkimin Reddi İddiasında Bulunabilecek Kişiler 156
(iii) Hâkimin Reddi İddiasında Bulunmanın Usulü156
(iv) Hâkimin Reddi İddiasında Süre157
(b) Hâkimin Reddi İddiasında Savunma157
(c) Hâkimin Reddi İddiasında Karar Verecek Mahkeme.157
(d) Ret İstemi Üzerine Verilecek Kararlar ve Başvurulacak
Kanun Yolları158
(e) Reddi İstenen Hâkimin Yapabileceği İşlemler .159
(3) Hâkimin Çekinmesi .159
(a) Hâkimin Çekinme Gerekçeleri .159
(b) Hâkimin Çekinme İsteminde Süre160
(c) Hâkimin Çekinme İsteği Konusunda Karar Verecek
Merci.160
(d) Hâkimin Çekinme İsteği Üzerine Mahkemede Verilecek
Karar.160
(4) Zabıt Kâtibinin Reddi veya Çekinmesi161
B. İddia Makamını Temsil Eden Kişi Olarak Cumhuriyet Savcısı.161
1. Genel Olarak .161
2. Cumhuriyet Savcılığının Örgütlenmesi .162
3. Cumhuriyet Başsavcılığının Görevleri.162
4. Cumhuriyet Başsavcısının Görevleri.163
5. Cumhuriyet Savcısının Görevleri 163
6. Cumhuriyet Savcılarının Yer Yönünden Yetkisi163
7. Cumhuriyet Savcılarının Hukuki Konumu .164
İçindekiler 17
8. Cumhuriyet Savcısının Adalet Bakanı, Birbirleri ve Kolluk Kuvveti ile
İlişkisi.164
a) Cumhuriyet Savcısının Adalet Bakanı İle İlişkisi 164
b) Cumhuriyet Savcılarının Birbirleri İle İlişkisi 164
c) Cumhuriyet Savcısının Kolluk Kuvveti İle İlişkisi 165
9. Cumhuriyet Savcısının Bağımsızlığı Sorunu 166
10. Cumhuriyet Savcısının Tarafsızlığı Sorunu 166
11. Cumhuriyet savcısının Reddi Sorunu .167
12. Cumhuriyet Savcısının CMK’nun Uygulanmasındaki Görevleri
(Yükümlülükleri).167
a) Cumhuriyet Savcısının Soruşturmaya Başlama Görevi (Araştırma
görevi). 167
b) Cumhuriyet Savcısının İddianame Düzenleme Görevi 168
c) Cumhuriyet Savcısının Açılmış Olan Kamu Davasına Katılarak
Sonuçlanmasını Sağlama Görevi . 168
d) Cumhuriyet Savcısının Kanun Yollarına Başvurma Görevi. 169
13. Cumhuriyet Savcısının Yetkileri 169
a) Cumhuriyet Savcısının Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararı Verme
Yetkisi . 169
b) Cumhuriyet Savcısının Kolluk Kuvvetlerinden Delil Araştırmasını
İsteme Yetkisi. 170
c) Cumhuriyet Savcısının Başka Bir Cumhuriyet Savcısından Yargı
Çevresi İçindeki Bir Soruşturma İşlemini Yapmasını İsteme Yetkisi. 170
d) Soruşturmada Cumhuriyet Savcısının Hâkim Kararı İsteme Yetkisi. 170
e) Cumhuriyet Savcısının İddianame Düzenleme Konusunda Takdir
Yetkisi . 170
14. Cumhuriyet savcısının İçtihadı Birleştirme Kararı İle Bağlı Olup
Olmadığı Sorunu .171
15. Cumhuriyet Savcısının Takdir Yetkisi .171
a) Delilleri Değerlendirirken Takdir Yetkisi 171
b) İddianame Düzenlemede Konusunda Takdir Yetkisi. 171
c) TCK’nda Yer Alan Bazı Durumlarda Cumhuriyet Savcısının Takdir
Yetkisi . 172
16. Cumhuriyet Savcının Şikâyet veya İhbar Dışında Bir Nedenle Bir
Suçun İşlendiğini Öğrenmesi 172
C. Kolluk Kuvveti . 172
1. Adli Kolluğun Görevi173
18 İçindekiler
a) Diğer Kolluk Birimlerinin Adlî Kolluk Görevi174
2. Adli Kolluğun Yetkisi174
a) Adlî Kolluğun Olay Yerinde Aldığı Tedbirlere Uyulmaması Halinde
Yetkisi174
b) Kolluğun Zor Kullanma Yetkisi, Sınırları ve Şekli .175
c) CMK’nda Adli Kolluğa Doğrudan Doğruya Soruşturma İşlemlerini
Yapma Yetkisinin Verilip Verilmediği Sorunu .176
3. Kamu Görevlilerinin Adli Görevin İcrası Kapsamında İşlediği Suçlara
İlişkin Soruşturma176
4. Sulh Ceza Hâkiminin Soruşturma Evresindeki Görevi178
5. Soruşturma Evresinde Yapılan İşlemlerin Tutanağa Bağlanması 178
D. Mağdur veya Suçtan Zarar Gören (Katılan)179
1. Mağdurun Hakları180
a) Soruşturma Aşamasında Mağdurun Hakları 180
b) Kovuşturma Aşamasında Mağdurun Hakları181
2. Mağdura Haklarının Anlatılıp Açıklanması181
3. Mağdura Zorunlu Vekil Tayini .182
4. Suçun Mağduru İle Şikâyetçinin Çağırılması 182
5. Mağdur İle Şikâyetçinin Davete Uymamaları182
6. Mağdur İle Şikâyetçinin Dinlenmesi183
7. Kamu Davasına Katılma .183
a) Kamu Davasına Katılmanın Koşulları .183
(1) Suçun Mağduru, Suçtan Zarar Gören veya Malen Sorumlu
Olmak184
(2) Dava Açıldıktan Sonra ve Fakat Dava Bitmeden Önce
İstemde Bulunmak 184
8. Kamu Davasına Katılma İsteğinde Bulunma Zamanının Başlama ve
Sona Erme Zamanı.184
9. Kamu Davasına Katılma Hakkına Sahip Olan Kişiler.185
10. Kamu Davasına Katılma Usulü .185
11. Kamu Davasına Katılanın Hakları.185
12. Kamu Davasına Katılanın Yetkileri .185
13. Kamu Davasına Katılmanın Davaya Etkisi .186
14. Kamu Davasına Katılmadan Önceki Kararların Tebliği 186
15. Kamu Davasına Katılanın Kanun Yoluna Başvurması .186
16. Kamu Davasına Katılmanın Hükümsüz Kalması186
İçindekiler 19
17. Kamu Davasına Katılma İle Şahsi Dava ve Şahsi Hak Davası 187
E. Savunma Makamını Temsil Eden Kişi Olarak Şüpheli ve Sanık. 187
1. Genel Olarak .187
2. Şüpheli ve Sanık .188
a) Şüpheli 188
b) Sanık. 188
3. Şüpheli ve Sanığın Ceza Muhakemesindeki Konumu189
4. Şüpheli ve Sanık Olabilme Koşulları.189
a) Gerçek Kişi Olma. 189
b) Belli Olma . 190
5. Şüpheli ve Sanığın Hakları190
a) Şüphelinin Hakları 191
(1) Şüphelinin CMK m. 147’de Yer Alan Hakları191
(a) Haklarını Öğrenme Hakkı.191
(b) Hakkında Yapılan İsnadları Öğrenme Hakkı .192
(c) Müdafii Yardımından Yararlanma Hakkı192
(d) Yakınlarına Haber Verilmesini İsteme Hakkı .193
(e) Susma Hakkı193
(i) Susma Hakkının Sınırları194
(ii) Susma Hakkı Kapsamında Şüphelinin Doğruyu
Söyleme Zorunluluğu Sorunu .194
(iii) Susma Hakkı Kapsamında Şüphelinin Susmasının
Aleyhe Sonuç Doğurması Sorunu 194
(f) Şüpheden Kurtulması İçin Somut Delillerin
Toplanmasını İsteyebilme Hakkı195
(g) Aleyhine Var Olan Şüphe Nedenlerini Ortadan
Kaldırmak ve Lehine Olan Hususları İleri Sürme Hakkı.195
(2) Şüphelinin Diğer Hakları 196
(a) Lekelenmeme Hakkı 196
(b) Makul Sürede Yargılanma Hakkı .196
(c) Savunma Hakkı196
(d) Masumluk Karinesinden Yararlanma Hakkı.197
(e) Hâkim veya Bir Adli Makam Önüne Çıkma (Habeas
Corpus) ve İtiraz Hakkı.197
b) Şüphelinin Yükümlülükleri . 197
(1) İfade ve Sorguya Katlanma Yükümlülüğü.198
20 İçindekiler
(2) Hazır Bulunma Yükümlülüğü 198
(3) Koruma Tedbirlerine Katlanmak .199
c) Sanığın Hakları.199
(1) Aleni Yargılanma Hakkı .199
(2) Kovuşturma İşlemlerinden Haberdar Olma Hakkı 200
(3) Denetim Muhakemesine Başvurma Hakkı .200
d) Sanığın Yükümlülükleri 200
(1) Mahkemede Hazır Bulunma Yükümlülüğü 200
(2) Sanığın Kararlara Boyun Eğme Yükümlülüğü.201
6. Şüpheli veya Sanığın Yasal Temsilcisinin ve Eşinin Hak ve
Yükümlülükleri.201
F. Müdafi202
1. Genel Olarak .202
2. Müdafiin Hukuki Durumu.202
3. Müdafi Olabilmenin Koşulları 202
4. Müdafilik Türleri.203
a) İsteğe Bağlı Müdafilik.203
b) Zorunlu Müdafilik 203
(1) İstem Üzerine Zorunlu Hale Müdafilik.203
(2) Doğrudan Zorunlu Müdafilik.204
c) CMK’nda Yer Alan Özel Müdafilik Halleri .204
5. Müdafiin Bağımsızlığı205
a) Yürütme Karşısında Bağımsızlık.205
b) Cumhuriyet Savcısı Karşısında Bağımsızlık.205
c) Şüpheli/Sanık Karşısında Bağımsızlık205
d) Mahkeme Karşısında Bağımsızlık.206
e) Baro Karşısında Bağımsızlık .206
f) Üçüncü Kişiler Karşısında Bağımsızlık .206
6. Müdafi Yardımından Yararlanma Hakkı/Müdafi Seçimi ve Müdafi
Görevlendirilmesi 206
a) Müdafi Seçimi.207
b) Müdafi Görevlendirme207
(1) İstem Üzerine Müdafi Görevlendirme 207
(2) Doğrudan Müdafi Görevlendirme207
(3) Müdafi Görevlendirmede Usul 207
İçindekiler 21
7. Müdafii Sayısı208
a) Soruşturma Evresinde Müdafi Sayısı . 208
b) Kovuşturma Evresinde Müdafi Sayısı. 208
8. Müdafiin Yetkileri.209
a) Müdafiin Soruşturma Evresindeki Yetkileri. 209
(1) Müdafiin Dosyayı İnceleme ve Örnek Alma Yetkisi209
(a) Dosyayı İncelemek İçin Cumhuriyet Savcısının Yazılı
Emri ve Vekâletname.209
(2) Müdafiin Dosyayı İnceleme Yetkisinin Kısıtlanması .209
(3) Müdafiin Dosyayı İnceleme Yetkisinin Kısıtlanamayacağı
Durumlar .210
(4) Müdafiin Şüpheli veya Sanıkla Görüşme ve Yazışması.211
(5) Müdafiin Hazır Bulunma Yetkisi211
(6) Müdafiin Kanun Yoluna Başvurma Yetkisi212
b) Müdafiin Kovuşturma Evresindeki Yetkileri 212
(1) Dosya inceleme Yetkisi212
(2) Sanık İle Görüşme ve Yazışma Yetkisi.212
(3) Hazır Bulunma Yetkisi.212
(a) Müdafiin Doğrudan Soru Sorması213
(b) Müdafiin Kanun Yoluna Başvurması213
9. Müdafiin Yükümlülükleri / Görevleri 213
a) Savunma Görevini Gereği Gibi Yerine Getirme. 214
b) Sır Saklama 214
c) Gerçeği Söyleme Yükümlülüğü. 214
d) Maddi Gerçeğin Ortaya Çıkartılmasını Sağlama . 215
10. Müdafiin Yükümlülüğünü / Görevini Yerine Getirmemesi .215
11. Müdafilik Görevinden Yasaklanma .216
12. Görevini Yerine Getirmeyen Müdafii Hakkında Disiplin ve Adli
Soruşturma Açılması.217
G. Tanık . 217
1. Genel Olarak .217
2. Tanık Olabilecek Kişiler.217
a) Hâkimin Tanıklığı . 218
b) Cumhuriyet Savcısının Tanıklığı . 218
c) Müdafiin Tanıklığı. 218
22 İçindekiler
d) Sanığın/Suç Ortağının Tanıklığı219
e) Mağdurun Tanıklığı 219
f) Bilirkişinin Tanıklığı.219
g) Adli Kolluğun Tanıklığı .219
h) Çocuk ve Akıl Hastaları ve Akıl Zayıflığı İçinde Olanların Tanıklığı 219
3. Tanıkların Çağrılması220
4. Çağrıya Uymayan Tanıklar Hakkında Uygulanacak Yaptırım 220
5. Tanığın Yükümlülükleri (Ödevleri).221
a) Yetkili Makam Huzuruna Gelme Yükümlülüğü (Hazır Bulunma
Yükümlülüğü)221
b) Beyanda Bulunma Yükümlülüğü.221
c) Beyanda Bulunma Yükümlülüğünün İstisnaları221
(1) Mutlak Çekinme Hakkının Olduğu Durumlar 222
(a) Yaş Küçüklüğü, Akıl Hastalığı veya Akıl Zayıflığı
Nedeniyle Tanıklıktan Çekinmenin Önemini
Anlayabilecek Durumda Olmayanların Tanıklıktan
Çekinmesi 223
(b) Tanıklıktan Çekinebileceklere Bu Hakkının Bildirilmesi.224
(2) Meslekleri veya Sürekli Uğraşları Nedeniyle tanıklıktan
Çekinme Hakkı Olanlar.224
(3) Ceza Kovuşturmasına Uğratabilecek Nitelikte Olan Sorulara
Cevap Vermeme Durumları Nedeniyle Çekinme Hakkı .225
d) Doğru Beyanda Bulunma Yükümlülüğü225
e) Yemin Etme Yükümlülüğü .225
(1) Yemin Etme Yükümlülüğünün İstisnaları226
(2) Tanıklara Yemin Verilmesi227
(3) Yeminin Biçimi 227
(4) Yeminin Yerine Getirilmesi, Sağır veya Dilsizin Yemini .227
6. Tanıklıktan ve Yeminden Sebepsiz Çekinme Durumu ve Yaptırımı.228
7. Tanığın Hakları228
a) Tanıklıktan Çekinme Hakkı228
b) Kendisi veya CMK m. 45’te Yer Alan Kişiler Hakkında Ceza
Kovuşturmasına Yol Açabilecek Sorulara Cevap Vermeme Hakkı.228
c) Tazminat Hakkı 229
8. Tanıkların Dinlenmesi .229
a) Tanığın Dinlenmesine Geçilmeden Önce Tanıklık Yapma Görevinin
Öneminin Anlatılması.230
İçindekiler 23
b) Tanığa İlk Önce Sorulacak Hususlar 230
c) Tanığa Söylenecek Şeyler ve Sorulacak Sorular. 230
d) Tanığın Erken Dinlenmesi. 231
e) Tanığın Tekrar Dinlenmesi 231
9. Devlet Sırrı Niteliğindeki Bilgilerde Tanıklık 231
10. Gizli Tanıklık ve Gizli Korunması 232
H. Bilirkişi . 233
1. Genel Olarak .233
2. Bilirkişinin Tanımı 233
3. Bilirkişinin Hukuki Niteliği 233
4. Bilirkişiye Başvurulabilecek Haller.233
5. Bilirkişiye Başvurulamayacak Haller .234
6. Bilirkişiye Başvurma (Bilirkişi Atama) Yetkisine Sahip Kişiler.235
a) Soruşturma Evresinde. 235
b) Kovuşturma Evresinde 235
7. Bilirkişi Atanmasını İsteme Hakkına Sahip Kişiler 235
8. Delillerin Müşterekliği İlkesi Gereği Hâkimin Kişisel Bilgisini
Mahkemede Kullanmaması.236
9. Bilirkişi Olabilecek Kişiler (Bilirkişi Olma Koşulları).236
10. Bilirkişi Atanma Usulü .237
11. Bilirkişinin Yükümlülükleri237
a) Bilirkişiliği Kabul Etme Yükümlülüğü (Zorunlu Bilirkişilik). 237
b) Yemin Etme Yükümlülüğü. 237
c) İnceleme Yapma ve Yaptığı İncelemenin Sonuçlarını Bildirme
Yükümlülüğü. 238
d) Çağrıya Uyma (Hazır Bulunma) Yükümlülüğü. 239
(1) Çağrıya Uyma Yükümlülüğüne Uymamanın Yaptırımı.239
12. Bilirkişi Sayısı 240
13. Bilirkişi Değerlendirmesi, Dinlenmesi ve Uzman Mütalaası240
a) Bilirkişi Değerlendirmesi 240
(1) Bilirkişi Değerlendirmesinin Hukuki Niteliği.240
(2) Bilirkişi Değerlendirmesinin Yetkili Kişiye Verilmesi .241
(3) Duruşma Aşamasında Bilirkişinin Dinlenmesi 242
(4) Bilirkişinin Erken Dinlenmesi.242
b) Uzman Mütalaası. 243
24 İçindekiler
14. Bilirkişinin Yetkileri 243
15. Bilirkişilikten Çekinme .244
16. Bilirkişinin Reddi244
17. Bilirkişi tanık 244
18. Bilirkişiye Başvurma Zorunluluğunun Bulunmaması.245
a) Bilirkişiye Başvurma Zorunluluğunun Bulunduğu Durumlar 245
19. Özel Bilirkişilik Şekli Olarak Gözlem Altına Alma246
a) Gözlem Altına Alma Koşulları246
b) Yetkili makam.246
c) Süresi246
d) İtiraz.246
e) İtiraz edebilecek kişiler.247
f) İtirazı İnceleyecek Merci 247
g) İtiraz Üzerine Verilecek Karar247
SEKİZİNCİ BÖLÜM
CEZA MUHAKEMESİNDE DELİL
XVIII. CEZA MUHAKEMESİNDE İSPAT ARAÇLARI OLARAK DELİLLER 249
A. İspat Kavramı249
B. Delil Kavramı.249
C. Delillerin Özellikleri250
D. Delil Çeşitleri .251
E. Delillerin Sınıflandırılması.251
1. Beyan Delili .251
a) Tanık Beyanı 252
b) Şüpheli ve Sanık Beyanı253
(1) Şüpheli Beyanı253
(a) Şüphelinin İfadesinin Alınması.253
(i) İfade Almanın Amacı 253
(ii) Cumhuriyet Savcısı ve Kolluğun İfade Alması .254
(iii) Cumhuriyet Savcısı ve Kolluk Tarafından Alınan
İfadenin Hukuki Değeri .255
(b) Şüphelinin Sorgusunun Yapılması.255
(c) İfadesi Alınacak veya Sorgusu Yapılacak Şüphelinin
Çağrılması256
İçindekiler 25
(d) İfadesi Alınacak veya Sorgusu Yapılacak Şüpheli
Hakkında Zorla Getirme Kararı Verilmesi 256
(2) Sanığın Sorgusunun Yapılması 256
(a) Şüphelinin İfadesi Alınmadan veya Sorgusu
Yapılmadan Önce Yapılması Gerekenler (İfade ve
Sorgu tarzı).257
(b) Şüpheli İfadesi veya Sanığın Sorgusu Yapılırken Yasak
Olan İfade ve Sorgu Yöntemleri257
(i) Kötü Davranma.257
(ii) İşkence .257
(iii) İlaç Verme.258
(iv) Yorma .258
(v) Aldatma.258
(vi) Cebir veya Tehditte Bulunma .259
(vii) Bazı Araçları Kullanma Gibi Bedensel veya
Ruhsal Müdahaleler Yapma (İradeyi Etkileyen
Diğer Nedenler) 259
(viii) Yasaya Aykırı Vaatte Bulunma (CMK m. 148/2)259
(3) Şüpheli veya Sanığın İkrarı.260
2. Belge Delili (Yazılı Açıklamalar)260
a) Yazılı Belge 261
b) Şekil Tespit Eden Belge 262
3. Belirti Delilleri.262
4. Ses ve Görüntü Tespit Eden Araçların Kaydı .263
F. Delil Yasakları -Yasak Deliller (Hukuka Aykırı Yöntemlerle Elde Edilen
Delillerin Kullanılamaması) 264
1. Genel Olarak .264
2. Delil Yasaklarının Görevi.264
3. Delil Yasaklarının Sınıflandırılması Sorunu 265
a) Türk Öğretisinde Kabul Edilen Sınıflandırmalar. 265
(1) Delil Elde Etme Yasağı .265
(a) Genel Olarak 265
(b) Delil Elde Etme Yasağı Durumları .266
(i) Aydınlatma Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemesi
(CMK m. 147) .266
(ii) İfade Alma ve Sorguda Yasak Yöntemlerin
Kullanılması (CMK m. 148)266
26 İçindekiler
(iii) Kanun Tarafından Yetkilendirilmiş Kişilerin Emri
Bulunmadan ve Kanun Tarafından Belirlenen
Usullere Uyulmadan Delil Elde Edilmesi 267
(2) Delil Değerlendirme Yasağı (Hukuka Aykırı Delilin Kullanılma
Yasağı)267
(a) Anayasa m. 38/6’ya Göre Delil Değerlendirme Yasağı .267
(b) CMK m. CMK m. 217/2’ye Göre Delil Değerlendirme
Yasağı 268
(c) Hukuka Aykırı Şekilde Elde Edilen Delillerin Kullanılıp
Kullanılmamasında Mutlak ve Nisbi Kullanma Yasağı
Sistemleri/ Kuramları269
4. Delil Yasaklarının Uzak Etkisi .271
5. Özel Kişiler Tarafından Elde Edilen Deliller ve Bu Delillerin Yasak Delil
Olması Sorunu 272
6. Tesadüfen Elde Edilen Deliller272
7. Askeri Ceza Mahkemesi ve Delil Yasakları 272
8. Yüce Divan Yargılaması ve Delil Yasakları.272
G. Delile Ulaşma Yolları (Delil Elde Etme Yöntemleri) 273
1. Genel Olarak .273
2. Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması .273
(1) Beden Muayenesi .274
(a) Dış Beden Muayenesi274
(b) İç Beden Muayenesi 274
(2) Vücuttan Örnek Alınması275
(3) Şüpheli veya Sanığın Beden Muayenesi ve Vücudundan
Örnek Alınmasının Hukuki Niteliği 275
(4) Şüpheli veya Sanığın Beden Muayenesi ve Vücudundan
Örnek Alınması ve Kişinin Kendisi veya Yakınları Aleyhine
Ceza Soruşturmasına veya Kovuşturmasına Neden Olacak
Beyanda Bulunmama Hakkı (Nemo Tenetur Se Ipsium
Accusare)275
(5) Şüpheli veya Sanığın Beden Muayenesi ve Vücudundan
Örnek Alınmasının Koşulları.276
(a) Bir Şüpheli veya Sanık Bulunmalıdır .276
(b) Suçun Kanunda Öngörülen Cezasının Üst Sınırı İki Yıl
ve Daha Yukarı Olması Gerekir.276
(c) Müdahalenin Sağlığa Zarar Verme Tehlikesinin
Bulunmaması (Orantılılık İlkesi).277
İçindekiler 27
(d) Karar Verecek Kişi .277
(e) İç Beden Muayenesi veya Vücuttan Örnek Alma
İşlemini Yapacak Kişiler.278
(f) İtiraz278
(g) İtiraz Edebilecek Kişiler278
(h) İtirazı İnceleyecek Merci.278
(ı) İtiraz Üzerine Verilecek Karar 278
(6) Hukuka Aykırı Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek
Alınması ve Bu Delillerin Kullanılması Yasağı279
(7) Özel Kanunlar Gereği Alkol Muayenesine ve Kan Örneği
Alınması 279
3. Şüpheli ve Sanıktan Başka Kişilerin Beden Muayenesi ve Vücuttan
Örnek Alınması279
a) Genel Olarak 279
b) Beden Muayenesi 280
(1) Dış Beden Muayenesi.280
(2) İç Beden Muayenesi .280
c) Amaç. 280
d) Şüpheli ve Sanıktan Başka Kişilerin Beden Muayenesi ve Vücuttan
Örnek Alınmasının Uygulama Koşulları 280
(1) Şüpheli ve Sanık Dışında Bir Kişi Bulunmalıdır280
(2) Müdahalenin Mağdur veya Diğer Kişilerin Sağlığını
Tehlikeye Düşürmemesi Gerekir (Orantılılık İlkesi) 281
(3) Karar Verecek Kişi veya Makam.281
(4) İstemde Bulunabilecek Kişi veya Kişiler .281
(5) İtiraz 281
(6) İtiraz Edebilecek Kişiler.282
(7) İtiraz Üzerine Verilecek Karar .282
(8) Hukuka Aykırı Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması ve
Bu Delillerin Kullanılması Yasağı .282
(9) Diğer Kişilerin Rızasının Olmaması ve Susma Hakkı (Nemo
Tenetur).282
4. Moleküler Genetik İncelemeler283
a) Moleküler Genetik İnceleme Hukuki Niteliği. 283
b) Moleküler Genetik İncelemenin Amacı. 283
c) Moleküler Genetik İncelemenin Uygulanma Koşulları. 284
28 İçindekiler
(1) Başlamış Olan bir Ceza Soruşturması veya
Kovuşturmasının Bulunması.284
(2) İkincil Nitelikte Bir Başvuru Olup Olmadığı .284
(3) Karar Verecek Kişi 285
(4) Moleküler Genetik İnceleme Yapılabilmesi İçin Bilirkişi
Görevlendirilmesi 285
(5) İstemde Bulunabilecek Kişiler.285
(6) Moleküler Genetik İncelemeye Tabi Tutulacak Kişiler285
(7) İtiraz 285
(8) Genetik İnceleme Sonuçlarının Gizliliği 285
(9) Hukuka Aykırı Moleküler Genetik İnceleme Sonucu Elde
Edilen Deliller ve Kullanılma Yasağı.286
5. Fizik Kimliğinin Tespiti.286
a) Genel Olarak 286
b) Fizik kimliğinin tespitinin Hukuki Niteliği286
c) Fizik Kimliğinin Tespitinin Amacı .286
d) Fizik Kimliğinin Tespitinin Konusu.287
e) Uygulanma Koşulları287
(1) Üst Sınırı İki Yıl veya Daha Fazla Hapis Cezasını Gerektiren
Bir Suçtan Dolayı Soruşturma ve Kovuşturma Başlamış
Olmalıdır287
(2) Ortada Bir Şüpheli veya Sanık Bulunmalıdır .287
(3) Şüpheli veya Sanığı Teşhis İçin Gerekli Olmalıdır (Orantılılık
İlkesi).287
(4) Kararı Verecek Kişi .287
(5) İtiraz 288
(6) Şüpheli ve Sanığın Kimliğinin Tespitinin Uygulanma Usulü.288
(7) Şüpheli ve Sanığın Kimliğinin Tespitine Yönelik Bilgilerin Yok
Edilmesi ve Hukuka Aykırı Delil288
6. Keşif 288
a) Genel Olarak 288
b) Keşfin Hukuki Niteliği .288
c) Keşfin Amacı 288
d) Keşfin Konusu 289
(1) Nesneler289
(2) Belgeler.289
İçindekiler 29
(3) Kişiler 289
(4) Olgular ve Deneyler 289
e) Keşfin Uygulanma Koşulları 290
(1) Keşif Yapmaya Yetkili Kişiler 290
(2) Keşfin Yapılmasında Hazır Bulunabilecek Kişiler.290
(3) Keşif Tutanağı ve Keşif Tutanağının Delil Değeri.290
(4) Hukuka Aykırı Yöntemler Uygulanarak Gerçekleştirilen Keşif
Sonucu Elde Edilen Delil ve delil Yasakları 291
7. Keşif Türleri .291
a) Yer Gösterme. 291
(1) Yer Gösterme İşleminin Hukuki Niteliği 291
(2) Yer Gösterme İşlemini Yapabilecek Kişiler.292
(3) Yer Gösterme İşleminde Hazır Bulunabilecek Kişiler.292
(4) Yer Gösterme İşleminin Tutanağa Bağlanması292
(5) Yer Gösterme İşleminde İşleme Başlamadan Önce
Şüpheliye Haklarının Hatırlatılması 292
b) Otopsi . 292
(1) Genel Olarak.292
(2) Otopsi İşleminin Hukuki Niteliği.293
(3) Otopsi İşlemini Yapmaya Yetkili Kişiler.293
(4) Otopsi İşlemi Yapılması Kararını Verecek Makam veya Kişi .293
(5) Gömülmüş Bulunan Bir Ceset, İncelenmesi Veya Otopsi
Yapılması 293
8. Arama294
a) Genel Olarak 294
b) Aramanın Amacı 295
c) Özel Arama Şekilleri 295
d) Aramanın Hukuki Niteliği . 296
e) Aramanın Uygulanma Koşulları 296
(1) Makul Şüphe .296
(a) Şüpheli ve Sanık Bakımından296
(b) Üçüncü Kişiler Bakımından297
(2) Arama Kararı ve Arama Emrini Vermeye Yetkili Kişi.297
(a) Arama kararı.297
(b) Arama Kararını Vermeye Yetkili Kişi297
30 İçindekiler
(i) Soruşturma Evresinde Arama Kararını Vermeye
Yetkili Kişi .297
(ii) Kovuşturma Evresinde Arama Kararını Vermeye
Yetkili Kişi .298
(c) Arama Kararına Gerek Olmayan Durumlar .298
(i) CMK’nda Düzenlenen Durumlar.298
(d) Arama Yapılacak Kişiler.299
(e) Arama Yapılacak Yerler .299
(i) Üstte Arama299
(ii) Eşyada Arama 300
(iii) Konutta Arama300
(iv) İşyerinde Arama300
(v) Araçta Arama301
(vi) Diğer Yerlerde Arama.301
(vii) Askerî Mahallerde Arama.301
(viii) Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve
Kütüklerinde Arama 301
(f) Arama Yapılacak Zaman .302
(3) Arama Karar veya Emrinde Bulunacak Hususlar .302
(4) Aramada Hazır Bulunabilecek Kişiler .302
(5) Arama Sonunda Verilecek Belge303
(6) Belge veya Kâğıtları İnceleme Yetkisi 303
(7) Aramada Tesadüfen Elde Edilen Deliller304
(8) Arama ve Delil Yasakları 304
(9) Tazminat .304
9. Elkoyma.305
a) Genel Olarak 305
b) Elkoymanın Hukuki Niteliği 305
c) Elkoymanın Amacı .305
d) Elkoymanın Kapsamı.306
e) Elkoymanın Uygulanma Koşulları .306
(1) Bir Ceza Soruşturması ve Kovuşturması Başlamış Olmalı 306
(2) Elkonulacak Eşya veya Kazanç Bir Kişiye Ait Olmalı veya Bir
Kişinin Zilyedinde Olmalıdır 306
(3) Elkoyma Karar veya Emrini Yetkili Kişiler Vermelidir307
İçindekiler 31
f) Elkoyma Karar veya Emrine Karşı Hukuki Denetim 307
g) Elkoyma İşleminin Uygulanma Süresi 307
h) Elkoyma İşleminin İlgilisine Bildirilmesi. 308
ı) Elkonulan Eşyanın Geri Verilmesi. 308
i) Elkonulan Eşyanın Muhafazası veya Elden Çıkarılması. 308
j) İstenen Eşyayı Vermeyenler Hakkında Yapılacak İşlem. 309
k) Elkonulamayacak Mektuplar ve Belgeler . 309
l) İçeriği Devlet Sırrı Niteliğindeki Belgelerin Mahkemece İncelenmesi. 310
m) Askerî Mahâllerde Yapılacak Elkoyma İşlemi 310
n) Özel Elkoyma Şekilleri. 310
(1) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoyma .310
(a) Genel Olarak 310
(b) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoyma İle
Müsadere Arasındaki Farklar.311
(c) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoyma İle ihtiyadi Haciz
ve İhtiyadi Tedbir Arasındaki Fark311
(d) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoymanın Hukuki
Niteliği.312
(e) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoymanın Amacı.312
(f) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoymanın Kapsamı.312
(g) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoymanın
Uygulanma Koşulları313
(i) CMK m. 128/2’de Yer Alan Suçlardan Birinin
İşlendiği Konusunda Somut Delillere Dayanan
Kuvvetli Suç Şüphesi Bulunmalıdır.313
(ii) Ortada Bir Şüpheli veya Sanık Olmalıdır314
(iii) Hâkim Tarafından Karar Verilmelidir 314
(h) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoymanın İşleminin
Uygulanması 314
(ı) Hukuki Denetim315
(i) Taşınmaz, Hak ve Alacaklara Kayyım Atanması.315
(j) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Özel Elkoyma Şekli315
(2) Postada Elkoyma 316
(a) Genel Olarak 316
(b) Postada Elkoymanın Hukuki Niteliği 316
(c) Postada Elkoymanın Amacı.316
32 İçindekiler
(d) Postada Elkoymanın Kapsamı.316
(e) Postada Elkoymanın Uygulama Koşulları317
(i) Herhangi Bir Suç İçin Ceza Soruşturması ve
Kovuşturmasına Başlanmış Olmalıdır 317
(ii) Hâkim veya Gecikmesinde Sakınca Bulunan
Hâllerde Cumhuriyet Savcısının Kararı
Bulunmalıdır317
(f) Postada Elkoyma Tedbirinin Uygulanması318
(g) Hukuki Denetim318
(3) Avukat Bürolarında ve Postasında Elkoyma .318
(a) Avukat Bürolarında ve Postasında Elkoymanın Hukuki
Niteliği 318
(b) Avukat Bürolarında ve Postasında Elkoymanın Amacı .318
(c) Avukat Bürolarında ve Postasında Elkoymanın
Kapsamı .319
(d) Avukat Bürolarında ve Postasında Elkoymanın
Uygulanma Koşulları319
(i) Bir Suç İçin Ceza Soruşturması veya
Kovuşturmasına Başlanmış Olmalıdır 319
(ii) Yetkili Kişinin Kararı Bulunmalıdır 319
(e) Elkonulan Şeylerin Avukatla Müvekkil Arasındaki
İlişkiye Ait Olduğu İtirazı.319
(f) Hukuki Denetim320
(4) Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayini .320
(a) Genel Olarak 320
(b) Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayininin Hukuki Niteliği320
(c) Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayininin Amacı 321
(d) Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayininin Kapsamı 321
(e) Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayininin Uygulanma
Koşulları .321
(i) Bir Şirket Bulunmalıdır321
(ii) Soruşturulması veya Kovuşturulmasına Başlanmış
Bir Suç Olmalıdır.321
(iii) Soruşturma veya Kovuşturmanın Başlamış Suç
İçin Kuvvetli Suç Şüphesi Bulunmalıdır322
(iv) Maddi Gerçeğin Ortaya Çıkarılabilmesi İçin Gerekli
Olması 322
İçindekiler 33
(v) Hâkim veya Mahkeme Kararı Bulunmalıdır322
(f) Atama Kararında Bulunması Gerekenler.322
(g) Tedbirin Uygulanması Sonucu Kayyıma Ödenecek
Ücret.323
(h) Tedbirin Uygulanma Süresi323
(l) Hukuki Denetim323
(5) Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve Kütüklerinde
Arama, Kopyalama ve Elkoyma323
(a) Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve
Kütüklerinde Arama, Kopyalama ve Elkoymanın Hukuki
Niteliği.323
(b) Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve
Kütüklerinde Arama, Kopyalama ve Elkoymanın Amacı .324
(c) Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve
Kütüklerinde Arama, Kopyalama ve Elkoymanın
Kapsamı .324
(d) Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve
Kütüklerinde Kopyalama ve Elkoymanın Uygulanma
Koşulları .325
(i) Soruşturmasına Başlanmış Bir Suç Olmalıdır 325
(ii) Hâkim Kararı Bulunmalıdır325
(iii) Somut Delillere Dayanan Kuvvetli Şüphe
Sebeplerinin Varlığı Gereklidir325
(iv) Başka Surette Delil Elde Etme İmkânının
Bulunmaması Gerekir.325
(e) Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve
Kütüklerinde Elkoymanın Uygulanması .325
(f) Hukuki Denetim326
(6) Özel Kanunlarda Öngörülen Elkoyma Durumlar 326
(a) Basılmış Eserlere Elkoyma 326
(b) 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda Elkoyma327
(c) 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununda Elkoyma 327
o) Haksız Elkoyma Nedeniyle Tazminat. 328
10. Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi328
a) Genel Olarak 328
b) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesinin
Hukuki Niteliği. 329
34 İçindekiler
c) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesinin
Amacı329
d) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesinin
Kapsamı330
(1) İletişimin Tespit Edilmesi 330
(2) İletişimin Dinlenmesi .330
(3) İletişimin Kayda Alınması331
(4) Sinyal Bilgilerinin Değerlendirilmesi331
(5) Mobil (Taşınabilir/Cep Telefonu) Telefonun Yerinin
Belirlenmesi 331
e) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesinin
Uygulanma Koşulları332
(1) Soruşturma veya Kovuşturmasına Başlanmış Bir Suç
Bulunmalıdır332
(2) Soruşturma veya Kovuşturulmasına Başlanan Suçun
İşlendiğine Yönelik Somut Delillere Dayanan Kuvvetli Suç
Şüphesi Bulunmalıdır333
(3) Başka Türlü Delil Elde Etme İmkânının Bulunmaması.333
(4) Hakim Kararı veya Gecikmesinde Sakınca Bulunan Hallerde
Cumhuriyet Savcısının Kararı Bulunmalıdır .333
(5) Bir Ceza Soruşturmasında Şüpheli veya Ceza
Kovuşturmasına Sanık Bulunmalıdır 334
f) Şüpheli veya Sanığın Tanıklıktan Çekinebilecek Kişilerle Arasındaki
İletişimi 334
g) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi
Kararının İçeriği 335
h) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesinde Süre .336
ı) Şüpheli veya Sanığın Yakalanabilmesi İçin Mobil Telefonun Yerinin
Tespiti336
i) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesine
Yönelik Kararın Gizli Tutulması .337
j) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesinin Yetkili
Olmayan Kişilerde Gerçekleştirilmesi337
k) Şüpheli veya Sanığın Müdafiin Bürosu, Konutu ve Yerleşim
Yerindeki Telekomünikasyon Araçları Hakkında Telekomünikasyon
Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi Tedbirinin Uygulanamaması .337
l) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi İşleminin
Uygulanması.338
İçindekiler 35
m) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi İşlemi
Sonucu Elde Edilen Kayıtların Yok Edilmesi 338
n) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi İşlemi
Sonucu Yapılan Kayıtların Yok Edildiğinin İlgiliye Bildirilmesi . 339
o) Hukuki Denetim 339
ö) Tesadüfen Elde Edilen Deliller 339
p) İletişim İçeriklerinin Bir İkrar Delili Olup Olmayacağı Sorunu 340
r) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi ve
Yasak Delil 340
s) İletişimin Önleme Amaçlı (İdari Kolluk) Denetlenmesi. 341
11. Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesi341
a) Genel Olarak 341
b) Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesinin Hukuki Niteliği 341
c) Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesinin Amacı. 341
d) Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesinin Uygulanma Koşulu 341
(1) Soruşturulmasına Başlanmış Bir Suç Bulunmalıdır341
(2) Soruşturmasına Başlanmış Suçun İşlendiği Hususunda
Somut Delillere Dayanan Kuvvetli Şüphe Sebepleri
Bulunmalıdır342
(3) Başka Surette Delil Elde Edilememiş Olmalıdır342
(4) Hâkim Tarafından Karar Verilmelidir.342
e) Gizli Soruşturmacı Olarak Atanabilecek Kişiler 343
f) Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesinde Süre 343
g) Gizli Soruşturmanın Görevlendirilmesinde Usul. 343
h) Soruşturmacı, Görevini Yerine Getirirken Suç İşleyemez ve
Görevlendirildiği Örgütün İşlemekte Olduğu Suçlardan Sorumlu
Tutulamaz. 344
ı) Soruşturmacı Görevlendirilmesi Suretiyle Elde Edilen Kişisel Bilgileri
Görevlendirildiği Ceza Soruşturması ve Kovuşturması Dışında
Kullanılamaması 344
i) Hukuki Denetim 344
12. Teknik Araçlarla İzleme.344
a) Genel Olarak 344
b) Teknik Araçlarla İzlemenin Hukuki Niteliği 345
c) Teknik Araçlarla İzlemenin Amacı. 345
d) Teknik Araçlarla İzlemenin Kapsamı 345
e) Teknik Araçlarla İzlemenin Konusu 345
36 İçindekiler
f) Teknik Araçlarla İzlemenin Uygulanma Koşulları.346
(1) CMK m. 140/1-a’daki Suçların İşlendiği Hususunda Somut
Delillere Dayanan Kuvvetli Şüphe Sebepleri Bulunması346
(2) Kanunda Öngörülen Suçlardan Birinin İşlenmiş Olması 346
(3) Başka Suretle Delil Elde Edilememesi .347
(4) Ortada Bir Şüpheli veya Sanık Bulunmalıdır 347
(5) Hakim Tarafından Karar Verilmelidir.347
g) Teknik Araçlarla İzlemede Süre 347
h) Elde Edilen Delillerin CMK m. 140/1-a’da Belirtilen Suçlarla İlgili
Soruşturma ve Kovuşturma Dışında Kullanılamaması 348
ı) Teknik Araçlarla İzleme ve Delil Yasakları348
DOKUZUNCU BÖLÜM
KORUMA TEDBİRLERİ
XIX. KORUMA TEDBİRLERİ.349
A. Terim - Tanım349
B. Koruma Tedbirlerinin Sınıflandırılması 349
C. Koruma Tedbirlerinin Ortak Özellikleri.350
1. Kanun İle Düzenlenmiş Olma .350
2. Geçici Olma.350
3. Araç Olma .350
4. Zorlama .351
D. Koruma Tedbirlerinin Önkoşulları 351
1. Bir Suç Şüphenin Bulunması 351
a) Basit/Başlangıç Şüphesi351
b) Makul Şüphe.351
c) Yeterli Şüphe351
d) Kuvvetli Şüphe352
e) Yoğun Şüphe352
2. Gecikmede Tehlike Bulunmalı 353
3. Haklı Görünüş .353
4. Orantı Bulunması 354
5. Kural Olarak Hâkim, Mahkeme ve Gecikmesinde Sakınca Bulunan
Hallerde Cumhuriyet Savcısının Kararının Bulunması .354
E. Koruma Tedbirlerinin Çeşitleri355
İçindekiler 37
1. Yakalama 355
a) Tanım 355
b) Yakalama Çeşitleri. 355
c) Yakalamanın Amacı. 355
d) Yakalamanın Hukuki Niteliği 356
e) Yakalamanın Sınıflandırılması 356
f) Yakalama Emri Olmadan Yapılan Yakalama İşlemi 356
(1) Yakalama Emri Olmadan Yapılan Yakalamanın Koşulları .356
(a) Kişi Bakımından .356
(i) Herkes Tarafından Yapılabilen Yakalama356
(ii) Kolluk Kuvvetleri Tarafından Yapılabilen Yakalama.359
g) Yakalama Emri Üzerine Yapılan Yakalama İşlemi 360
h) Yakalamanın Yapılış Şekli ve Kişiye Haklarının Hatırlatılması 361
ı) Yakalamanın Bildirilmesi . 361
(1) Yakalama İşleminin Cumhuriyet Savcısına Bildirilmesi362
(2) Yakalananın Yakınlarına Bildirilmesi .362
(3) Yakalama İşleminin İlgililere Bildirilmesi .363
i) Yakalanan Kişinin Serbest Bırakılması. 363
j) Yakalama Zamanı ve Yeri. 363
k) Yakalama Süresi 363
l) Yakalama Tutanağı 364
m) Yakalanan Kişinin Mahkemeye Götürülmesi 364
n) Tekrar Yakalama 364
o) Yakalanan Kişinin Nakli ve Kelepçe Takılması 365
ö) Hukuki Denetim 365
p) Bazı Özel Yakalama Durumları. 365
r) Yakalama İle İlgili Kurallara Uyulmaması Sonucu Elde Edilen
Delillerin Kullanılamaması . 365
2. Gözaltına Alma366
a) Gözaltına Almanın Amacı 366
b) Gözaltına Alma İşleminin Uygulanma Koşulları. 366
(1) Bir Suç Şüphesi İle Yakalanmış Bir Kişi Olmalıdır366
(2) Cumhuriyet Savcısı Tarafından Gözaltına Alınma Kararı
Verilmiş Olmalıdır367
(3) Soruşturma Yönünden Zorunlu Olmalıdır.367
38 İçindekiler
(4) Kişinin Bir Suçu İşlediği Şüphesini Gösteren Somut Delillerin
Varlığı Bulunmalıdır 367
c) Gözaltı Süresi.368
(1) Bireysel Suçlarda368
(2) Toplu Suçlarda368
(3) TMK m. 10’daki Suçlarda369
(4) Kabahatler Kanunu’nun 40. Maddesine Göre Gözaltı369
d) Yakalanan Kişiyi Yakalama Yerine En Yakın Hâkim veya
Mahkemeye Gönderilmesinde Yetkili Kişi.369
e) Yakalama, Gözaltına Alma ve Gözaltı Süresinin Uzatılması Emrine
Karşı Hukuki Denetim Hakkı ve Bu Hakkı Kullanacak Kişiler369
(1) Hukuki Denetim Hakkı 370
(2) Hukuki Denetim Hakkını Kullanabilecekler.370
f) Gözaltına Alınan Kişinin Sorguya Çekilmesi 370
g) Gözaltına Alınanın Durumunun Yakınlarına Bildirilmesi 370
3. Tutuklama370
a) Tanım370
b) Tutuklamanın Amacı370
c) Tutuklamanın Hukuki Niteliği.371
d) Tutuklama İhtiyari (Takdire Bağlı) Bir Koruma Tedbiridir.371
e) Tutuklamanın Koşulları 371
(1) Kuvvetli Suç Şüphesinin Bulunması .372
(2) Tutuklama Nedenlerinden En Az Birinin Bulunması.372
(a) CMK m. 100/2’deki Tutuklama Nedenleri 373
(i) Şüpheli veya Sanığın Kaçması, Saklanması veya
Kaçacağı Şüphesini Uyandıran Somut Olguların
Bulunması.373
(ii) Delilleri Karartma Tehlikesi.373
(b) CMK m. 100/3’teki Tutuklama Nedenlerinin
Varsayılması (Tutuklama Karineleri)374
(3) Tutuklama Yasağının Bulunmaması.375
(4) Tutuklamanın Orantılı Olması (Ölçülülük İlkesi) .376
(5) Şüpheli veya Sanığa Güvence Belgesi Verilmemiş Olması.376
(6) Hâkim veya Mahkeme Kararının Bulunması 377
(a) Soruşturma Evresinde .377
(b) Kovuşturma Evresinde.378
İçindekiler 39
f) Hâkim ve Mahkemenin Tutuklamaya, Tutuklamanın Devamına veya
Bu Husustaki Bir Tahliye İsteminin Reddine İlişkin Kararlarının
Gerekçeli Olması . 378
g) Şüpheli veya Sanığın Yokluğunda Tutuklama Kararı Verilmesi 379
h) Müdafiin Hazır Bulunması (Tutuklama Duruşması). 379
ı) Tutuklama Kararının veya Tutukluluğun Devamına İlişkin Kararın
Şüpheli veya Sanığın Yakınlarına Bildirilmesi 379
i) Tutuklulukta Geçecek Süre . 380
(1) Ağır Ceza Mahkemelerin Görevine Girmeyen Suçlarda
Tutukluluk Süresi 380
(2) Ağır Ceza Mahkemelerin Görevine Giren Suçlarda
Tutukluluk Süresi 380
j) Tutuklama Kararının Geri Alınması 380
(1) Cumhuriyet Savcısının Tutuklama Kararının Geri Alınmasını
İstemesi.381
(2) Şüpheli ve Sanığın Salıverilme İsteminde Bulunması381
(3) Soruşturma Evresinde Cumhuriyet Savcısı Tutukluyu Re’sen
Serbest Bırakması 381
(4) CMK m. 103 ve 104’te Yer Almayan Diğer Salıverilme
Sebepleri.381
k) Şüpheli veya Sanığın Salıverilme İsteminin Karara Bağlanması
Usulü. 382
l) Tutukluluğun İncelenmesi 382
m) Tutuklama Kararlarına Karşı Kanun Yolu. 383
n) Birden Çok Tutuklama Kararının Bulunması 384
o) Tutuklama Kararının Ertelenebilmesi İmkânı . 384
ö) Tutuklunun Tedavi Edilmesi ve Beslenmesi. 384
p) Tutuklulukta Geçen Sürenin Mahkûmiyetten İndirilmesi 384
r) Salıverilenin Yükümlülükleri 385
s) Tutuklunun Hakları. 385
4. Adli Kontrol385
a) Genel Olarak 385
b) Adli Kontrolün Hukuki Niteliği 386
c) Adli Kontrolün Amacı . 386
d) Adli Kontrol Tedbirlerinin Uygulanma Koşulları 386
(1) CMK m. 100’de Yer Alan Tutuklama Koşullarının
Gerçekleşmiş Olması Gerekir.387
40 İçindekiler
(2) Sulh Ceza Hâkimi veya Mahkeme Karar Vermeli.388
(3) Orantılılık İlkesine Uyulmuş Olmalı.388
e) Adli Kontrol Kararının İçeriği388
f) Adli Kontrol Kararının Kaldırılması 389
g) Adli Kontrol Kararına Karşı İtiraz Kanun Yolu.389
h) Adli Kontrol Uygulamasında Süre .389
ı) Adli Kontrol Tedbirine Yönelik Karara Uyulmaması ve Yaptırım.389
i) Adli Kontrol Tedbirinde Geçen Sürenin Mahsubu390
j) Uygulanabilecek Adli Kontrol Yükümlülükleri (Tedbirleri) 390
k) Güvence Verilmesi.391
(l) Güvencenin Geri Verilmesi392
ONUNCU BÖLÜM
CEZA MUHAKEMESİNİN EVRELERİ
XX. CEZA MUHAKEMESİNİN EVRELERİ.393
A. Genel Olarak.393
B. Soruşturma Evresinin Amacı393
C. Soruşturma Evresinin Görevi .393
D. Soruşturma Evresine İlişkin Bazı İlkeler394
1. Ceza Davasının Kamusallığı.394
2. Davasız Yargılama Olmaz İlkesi.394
3. Kamu Davasının Zorunluluğu .395
a) Kamu Davasının Zorunluluğu İlkesinin İstisnası.395
4. Soruşturmanın Gizliliği 396
5. Soruşturmanın Yazılılığı396
6. Soruşturmanın Dağınıklılığı.397
7. Soruşturmanın Bir Sıraya Bağlı Olmayışı .397
8. Soruşturma Evresinde Cumhuriyet Savcısı, Sulh Ceza Hâkimi ve
Kolluğun Görev ve Yetkileri.397
a) Cumhuriyet Savcısının Görev, Yetki ve Yükümlülükleri.397
(1) Cumhuriyet Savcısının Görevi398
(2) Cumhuriyet Savcısının Yetkisi398
(3) Cumhuriyet Savcısının Yükümlülüğü398
(4) Sulh Ceza Hâkiminin Görev ve Yetkileri.399
İçindekiler 41
(a) Sulh Ceza Hâkiminin Görev ve Yetkisi 399
(b) Sulh Ceza Hâkiminin Görevi (Yükümlülüğü)399
(5) Kolluk Kuvvetlerinin Görevleri (Yükümlülükleri)399
b) Soruşturma Evresinde Şüphe Türleri 399
(1) Basit Şüphe.399
(2) Makul Şüphe .400
(3) Yeterli Şüphe.400
(4) Kuvvetli Şüphe 400
c) Suçun Öğrenilmesi. 401
(1) Re’sen Öğrenme.401
(2) İhbar Yoluyla Öğrenme.401
(3) Şikâyet Yoluyla Öğrenme .402
(4) Tutanakla Öğrenme 403
(5) Diğer Yollarla Öğrenme .403
(a) Talep 403
(b) Yabancı Devletin Şikâyeti 403
(c) Mütalaa.403
d) Soruşturmanın Sona Ermesi. 403
(1) Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararı404
(a) Genel Olarak 404
(i) Yeterli Şüphe Oluşturacak Delil Elde Edilememesi404
(ii) Kovuşturma Olanağının Bulunmaması.405
(b) Aynı Fiilden Dolayı Yeni Delil Ortaya Çıkmadıkça Kamu
Davası Açılamaması 405
(c) Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararına Karşı Hukuki
Denetim Türleri.406
(i) Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararına Karşı İdari
Denetim.406
(ii) Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararına Karşı Adli
Denetim.406
(2) İddianameyi Düzenlemede Takdir Yetkisi.407
(a) Cezayı Kaldıran Şahsî Sebep Olarak Etkin Pişmanlık
Hükümleri .407
(b) Şahsî Cezasızlık Sebepleri 407
(c) Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi 408
42 İçindekiler
(3) Kamu Davasının Açılması (İddianamenin Düzenlenmesi,
İadesi ve Kabulü) 410
(a) Genel Olarak 410
(b) İddianamenin Unsurları410
(i) İddianamenin Ön Unsurları.410
(ii) İddianamenin Ana Unsurları.411
(c) İddianamenin İncelenmesi .412
(i) İddianamenin CMK m. 170/3’te Belirtilen
Hususlara Uyulmadan Düzenlenmesi (CMK m.
174/1-a) 413
(ii) İddianamenin Suçun Sübûtuna Etki Edeceği
Mutlak Sayılan Mevcut Bir Delil Toplanmadan
Düzenlenmesi.413
(iii) İddianamenin Önödeme veya Uzlaşma Usulü
Uygulanmaksızın Düzenlenmesi 413
(d) İddianamenin İadesi Yasağı.414
(e) İddianamenin İade Edilmesi ve Bu İade Kararı Üzerine
Yapılacak İşlem414
(f) İddianamenin İadesinde Süre 415
(g) İddianamenin İadesi Kararına Karşı Hukuki Denetim
Yolu 415
(h) İddianamenin Kabul Edilmesi.415
E. KOVUŞTURMA EVRESİ .415
1. Genel Olarak .415
2. Kovuşturma Evresinin Aşamaları416
a) Duruşma Hazırlığı Aşaması.416
(1) Duruşma Hazırlığı Aşamasında Yapılacak İşlemler.416
(a) İddianamenin Sanığa Tebliği ve Sanığın Çağrılması 416
(b) Sanığın Savunma Delillerinin Toplanması İstemi 417
(c) Çağrılması Reddedilen Tanığın ve Uzman Kişinin
Doğrudan Mahkemeye Getirilmesi.417
(d) Çağrılan Tanıkların Ad ve Adreslerinin Sanığa ve
Cumhuriyet Savcısına Bildirilmesi417
(e) Tanık ve Bilirkişinin Naiple veya İstinabe Yoluyla
Dinlenmeleri .418
(f) Tanık ve Bilirkişinin Dinleneceği Günün Bildirilmesi 418
b) Duruşma Aşaması419
İçindekiler 43
(1) Duruşmanın açıklığı 419
(2) Duruşmanın Kapalılığı 419
(a) Zorunlu kapalılık.419
(b) Zorunlu Olmayan Kapalılık (İsteğe Bağlı veya Re’sen
Verilen Karara Göre Kapalılık) .420
(3) Kapalı Duruşmada Bulunabilme .420
(4) Ses ve Görüntü Alıcı Aletlerin Kullanılması Yasağı420
(5) Duruşmada Hazır Bulunacaklar420
(6) Duruşmaya Ara Verme .421
(7) Duruşmanın Başlaması421
(8) Başkan veya Hâkimin Görevi422
(9) Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Zorunluluğu.422
(10) Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Zorunluluğunun
İstisnaları.422
(a) Mahkûmiyet Dışında Bir Karar Verilmesi Gerektiği423
(b) Sanığın Mahkemeden Uzaklaşması 423
(c) Sanığın Yokluğunda Duruşma .423
(d) Sanığın Duruşmadan Bağışık Tutulması .423
(e) Sorgu Sırasında Sanığın Mahkeme Salonundan
Çıkarılabilmesi424
(f) Sanığın Duruşma Salonundan Dışarı Çıkarılması.424
(g) Kaçak Sanığın Kovuşturulması424
(11) Sanık Hazır Bulunmaksızın Yapılan Duruşmada Eski Hâle
Getirme Koşulu .425
(12) Sanığın Zorla Getirilebilmesi.425
(13) Doğrudan Soru Yöneltme .425
(14) Tercüman Bulundurulacak Hâller .425
(15) Hâkim veya Başkanın Yetkisi426
(16) Duruşma Sırasında İşlenen Suç Hakkında İşlem.426
(17) Delillerin Ortaya Konulması ve Reddi.426
(18) Delil ve Olayın Geç Bildirilmesi.427
(19) Belge ve Tutanakların Duruşmada Okunması427
(a) Duruşmada Okunması Zorunlu Belge ve Tutanaklar.427
(b) Duruşmada Okunmayacak Belgeler 427
(c) Duruşmada Okunmasıyla Yetinilebilecek Belgeler428
44 İçindekiler
(d) Tanığın Önceki İfadesinin Okunması.428
(e) Sanığın Önceki İfadesinin Okunması 428
(f) Rapor, Belge ve Diğer Yazıların Okunması.429
(20) Dinleme ve Okumadan Sonra Diyeceğin Sorulması 429
(21) Delillerin Tartışılması 429
(22) Delilleri Takdir Yetkisi429
(23) Ceza Mahkemelerinin Ek Yetkisi 430
(24) Duruşma Tutanağı 430
(25) Duruşma Tutanağının Başlığı.430
(26) Duruşma Tutanağının İçeriği 430
(27) Duruşma Tutanağının İspat Gücü.431
(28) Hükmün Konusu ve Suçu Değerlendirmede Mahkemenin
Yetkisi431
(29) Suçun Niteliğinin Değişmesi .431
3. Hüküm veya Son Karar Aşaması432
a) Müzakereye Katılacak Hâkimler433
b) Müzakerenin Yönetimi .433
c) Oyların Toplanması433
d) Hükmün Gerekçesinde Gösterilmesi Gereken Hususlar.434
e) Hükmün Açıklanması.434
f) Hükmün Gerekçesi ve Hüküm Fıkrasının İçereceği Hususlar.435
g) Hüküm Türleri.435
(1) Beraat Kararı.436
(2) Kusurunun Bulunmaması Dolayısıyla Ceza Verilmesine Yer
Olmadığı Kararı.436
(3) Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı 436
(4) Mahkûmiyet Kararı436
(5) Güvenlik Tedbirine Hükmolunması Kararı436
(6) Davanın Reddi Kararı .437
(7) Düşme ve Durma Kararı .437
(a) Düşme Kararı.437
(b) Durma Kararı438
(8) Adlî Yargı Dışındaki Bir Yargı Merciine Yönelik Görevsizlik
Kararı 438
h) Hükmün Açıklanması ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması 438
İçindekiler 45
(1) Hükmün Açıklanması 438
(2) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması439
(a) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Amacı.439
(b) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Hukuki
Niteliği.439
(c) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Koşulları.439
(i) Nesnel (Objektif) Koşullar.439
(İİ) Öznel (Sübjektif) Koşullar.440
(d) Denetim Süresi.441
(e) Denetim Süresi İçinde Sanığın Yükümlülükleri441
(f) Denetim Süresi İçinde Sanığın Yükümlülüklerine
Uyması .441
(g) Denetim Süresi İçinde Sanığın Yükümlülüklerine
Uymaması 442
(h) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararının
Etkisi.442
(ı) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararının
Sisteme Kaydedilmesi442
(i) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararının
Verilemeyeceği Durumlar.443
(j) Denetim Süresi İçinde Dava Zamanaşımının Durması443
(k) Hukuki Denetim443
XXI. KANUN YOLLARI444
A. Genel Olarak. 444
B. Kanun Yollarının Kendi İçinde Farklı Sınıflandırılmaya Tabi Tutulması 444
C. Kanun Yollarına Başvurmanın Etkileri. 445
1. Aktarma Etkisi .446
2. Yayılma (Yansıma/Genişleme) Etkisi446
3. Durma Etkisi446
D. Kanun Yoluna Başvurabilmenin Koşulları. 447
E. Kanun Yollarına Başvurmaya İlişkin Genel Hükümler 447
1. Kanun Yollarına Başvurma Hakkı .447
2. Kanun Yoluna Başvuru Hakkına Sahip Olanlar 448
a) Cumhuriyet Savcısının Başvuru Hakkı. 448
b) Şüpheli ve Sanığın Başvuru Hakkı . 449
c) Katılanın, Katılan Sıfatını Elde Edememiş Olanların ve Suçtan Zarar
Görenlerin Başvuru Hakkı . 450
46 İçindekiler
3. Avukatın Başvurma Hakkı.451
4. Tutuklunun Kanun Yollarına Başvurması452
5. Yasal Temsilcinin ve Eşin Başvurma Hakkı453
6. Tanık, Bilirkişi ve Üçüncü Kişilerin Başvuru Hakkı454
7. Kanun Yolunun Belirlenmesinde Hata (Yanılma) .454
8. Reformatio İn Peius/Aleyhe Bozma ve Değiştirme Yasağı.455
9. Kanun Yoluna Başvurma İstemi457
10. Kanun Yollarına Başvurudan Vazgeçilmesi (Feragat) ve Başvurunun
Geri Alınması 457
a) Kanun Yollarına Başvurudan Vazgeçilmesi (Feragat) .457
b) Kanun Yollarına Başvurunun Geri Alınması.458
11. Kanun Yollarına Başvuru Süresi.459
F. Olağan Kanun Yolları .460
1. İtiraz Kanun Yolu.460
a) İtiraz Kanun Yoluna Başvurma Hakkına Sahip Olanlar .460
b) İtiraz Kanun Yoluna Başvurulabilecek Kararlar460
c) İtiraz Kanun Yoluna Başvurmada Süre.461
d) İtiraz Kanun Yoluna Başvurmada Şekil 461
e) İtiraz Kanun Yoluna Başvurma Usulü .461
f) İtiraz Kanun Yolu Başvurusunu İnceleme Mercileri462
g) İtiraz Kanun Yoluna Başvurmanın Etkisi/Sonucu.463
h) İtirazın Cumhuriyet Savcısına ve Karşı Tarafa Tebliği İle İnceleme ve
Araştırma Yapılması.463
(ı) İtiraz Kanun Yoluna Başvuru Sonucu Verilecek Karar.463
2. İstinaf.464
a) Genel Olarak 464
b) İstinaf Kanun Yolunun Leh ve Aleyhinde İleri Sürülen Görüşler466
c) İstinaf Kanun Yolunda Görevli Bölge Adliye Mahkemesi ve
Cumhuriyet Başsavcılığının Oluşumu.467
d) İstinaf Kanun Yoluna Başvurabilecek Kişiler 467
(1) İstem Üzerine İstinaf Başvurusu Yapılabilecek Kararlar 468
(2) Kendiliğinden (Otomatik Olarak) İstinaf Kanun Yoluna Giden
Kararlar .468
(3) İstinaf Kanun Yoluna Başvurulamayan Kararlar (İstinaf
Yasağı)468
(4) İstinaf Kanun Yoluna Başvurma İstemi ve Şekli.468
İçindekiler 47
(5) İstinaf Kanun Yoluna Başvurma Süresi 469
(6) İstinaf Başvurusunun Etkisi.469
(7) İstinaf İsteminin Hükmü Veren Mahkemece Reddi.469
(8) İstinaf İsteminin Tebliği ve Cevabı470
(9) Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Savcısının Görevi .470
(10) Dosya Üzerinde Ön İnceleme.471
(11) Bölge Adliye Mahkemesinde İnceleme ve Kovuşturma472
(12) Duruşma Hazırlığı .472
(13) İstinaf Kanun Yolu Başvurusu Üzerinde Yapılacak Duruşma.472
(14) Sanık Lehine Başvurma Hâlinde Verilecek Hüküm475
(15) Bölge Adliye Mahkemesinin Kararlarına Karşı Direnme
Yasağı.475
(16) Bölge Adliye Mahkemesinin Kararlarına Karşı Herhangi Bir
Kanun Yoluna Başvurma Yasağı476
(17) Özel Kanunların Temyize İlişkin Hükümleri 477
3. Temyiz.478
a) Genel Olarak 478
b) Temyiz Kanun Yolu 478
(1) Genel Olarak.478
(2) Temyiz ile İstinaf Arasındaki Farklar.478
(3) Temyiz Kanun Yolu Başvurusunun Etkisi.479
(4) Temyiz Edilebilecek Kararlar 479
(5) Temyiz Edilemeyecek Kararlar/Temyiz Yasağı 479
(6) Temyiz Nedenleri 480
(7) Nisbi Temyiz Nedenleri.481
(8) Mutlak Temyiz Nedenleri (Kesin Hukuka Aykırılık Halleri) .481
(9) Temyiz İsteminin Yapılma Şekli482
(10) Temyiz Başvurusunda Süre482
(11) Temyiz Başvurusunun Etkisi.482
(12) Temyiz Başvurusunun İçeriği482
(13) Temyiz Gerekçesi .483
(14) Temyiz İsteminin Kabule Değer Sayılmamasından Dolayı
Hükmü Veren Mahkemece Reddi.484
(15) Temyiz Dilekçesinin Tebliği ve Cevabı, Yargıtay Cumhuriyet
Başsavcılığının Görevi484
(16) Temyiz İsteminin Reddi.485
48 İçindekiler
(17) Temyiz İncelemesine (Yargılaması) Başlanması .486
(18) Temyiz İncelemesinin Duruşmasız Yapılması486
(19) Temyiz İncelemesinin Duruşmalı Yapılması.486
(20) Duruşmada Usul .486
(21) Temyizde İncelenecek Hususlar.487
(22) Temyiz Kanun Yoluna Başvuru Sonucu Temyiz İncelemesi
Sonucu Verilebilecek Kararlar 487
(a) Esastan Red (Onama) Kararı 488
(b) Bozma Kararı .489
(i) Bozma Kararının İçeriği 489
(ii) Bozma Kararı Üzerine Dava Dosyasının İlgili
Mahkeme Gönderilmesi490
(iii) Bozma Kararı Üzerine Dosyanın Geri Gönderildiği
İlgili Mahkemenin Yapacağı İşlemler490
(iv) Bozma Kararının Diğer Sanıklara Etkisi.493
(c) Düzeltme (İyileştirme) veya Davanın Esasına
Hükmedilmesi.494
(d) Düşme Kararı.495
G. OLAĞANÜSTÜ KANUN YOLLARI495
1. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının İtiraz Yetkisi .496
a) Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının İtiraz Yetkisinin Olağanüstü
Olmasının Nedeni 496
b) Olağanüstü İtiraz Kanun Yolu Başvurusunun Koşulları.496
c) İtiraz Başvurusunun İçeriği 497
d) Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının Olağanüstü İtiraz Yoluna
Başvurmasını Kimler İsteyebilir .497
e) Yargıtay Özel Dairesinin Hangi Kararlarına Karşı Olağanüstü İtiraz
Yoluna Gidilebilir.497
f) Olağanüstü İtiraz Kanun Yoluna Başvurmada Süre 498
g) Olağanüstü İtiraz Kanun Yoluna Başvuru Üzerine Ceza Genel
Kurulunun Verebileceği Kararlar .498
2. Kanun Yararına Bozma.498
a) Kanun Yararına Bozma Olağanüstü Kanun Yollarına Başvurmanın
Unsurları .499
(1) Başvurulacak Karar Bakımından 499
(2) Gerekçe Bakımından 500
(3) Başvurma Hakkına Sahip Kişi Bakımından500
(4) Başvuru Usulü Bakımından 500
İçindekiler 49
(5) Gerekçe Gösterme Zorunluluğu Bakımından .501
(6) Süre Bakımından 501
(7) Kanun Yararına Bozma Olağanüstü Kanun Yoluna
Başvurmada Ön İnceleme 501
(8) İncelemenin Niteliği Bakımından 501
b) Kanun Yararına Bozma Olağanüstü Kanun Yoluna Başvuru Üzerine
Yapılan İnceleme Sonucu Verilebilecek Kararlar. 502
(1) Bozma Kararı 502
c) Kanun Yararına Bozma Olağanüstü Kanun Yoluna Sanık veya
Hükümlü Aleyhine Başvurulabilip Başvurulamayacağı Sorunu . 503
d) Kanun Yararına Bozma Kanun Yoluna Başvurulacak Merci. 503
3. Yargılamanın Yenilenmesi 503
a) Yargılamanın Yenilenmesi Çeşitleri 504
(1) Hükümlü Lehine Yargılamanın Yenilenmesi Nedenleri 504
(2) Sanık veya Hükümlünün Aleyhine Yargılamanın Yenilenmesi
Nedenleri.505
b) Yargılamanın Yenilenmesi İsteminde Bulunabilecekler. 506
c) Yargılamanın Yenilenmesi İsteminde Bulunma Gerekçesi . 506
d) Yargılamanın Yenilenmesi Yoluna Başvurmada Süre. 506
e) Yargılamanın Yenilenmesi İstemi . 506
(1) Yargılamanın Yenilenmesi İsteminin Etkisi.506
(2) Yargılamanın Yenilenmesinin Kabul Edilmeyeceği Hâl507
(3) Bir Suça Dayanan Yenileme İstemlerinin Kabulü Koşulları507
(4) Yenileme İstemi Hakkında Uygulanacak Hükümler507
(5) Yenileme İsteminin Yapılacağı Merci ve Bu Merciin Kabule
Değer Olup Olmadığı Kararı .507
(6) Yenileme İsteminin Kabule Değer Görülmemesi Nedenleri ve
Kabulü Hâlinde Yapılacak İşlem.508
(7) Yenileme İsteminin Esassız Olmasından Dolayı Reddi, Aksi
Takdirde Kabulü508
f) Yargılamanın Yenilenmesi Yargılaması . 508
(1) Delillerin Toplanması Aşaması .508
(a) Yargılamanın Yenilenmesinin Duruşma Yapılmaksızın
Yapılması ve Hüküm Verilmesi509
(b) Yargılamanın Yenilenmesinin Duruşmalı Yapılması ve
Hüküm Verilmesi509
KAYNAKÇAϱϭϭ