Öğreti ve Uygulama Işığında Ceza Hukuku Genel Hükümler

Mustafa Özen

İÇİNDEKİLER
İKİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ 5
İÇİNDEKİLER 7

BİRİNCİ BÖLÜM
CEZA HUKUKUNDA KAVRAMLAR,
CEZA HUKUKUNUN AMACI, GÖREVİ, KAYNAKLARI, YORUM
I. TANIMLAR 33
A. Ceza Hukuku Teriminin Tanımı 33
B. Suç Teriminin Tanımı 34
C. Ceza Normu (Ceza Kuralı) 35
1. Bağımsız - Bağımlı Ceza Normları 36
2. Tam Ceza Normu – Eksik Ceza Normu – Açık Ceza Normu 36
D. Davranış Normları (Davranış Kuralları) 37
E. Ceza Teriminin Tanımı 38
II. CEZA HUKUKUNUN GÖREVİ (İŞLEVİ) VE AMACI 40
III. TÜRK CEZA HUKUNUN TARİHSEL GELİŞİMİ 43
A. Genel Olarak 43
1. Osmanlı Devleti Dönemi 43
2. Cumhuriyet Dönemi 43
IV. CEZA HUKUKUNDA KAYNAKLAR 45
A. Asli Kaynaklar 45
1. Anayasa 45
2. Kanun 45
3. Uluslar arası Sözleşmeler 45
B. Ceza Hukukunun Tamamlayıcı Kaynakları 46
1. Gelenek (Örf ve Adet) Kuralları 46
2. Ahlak Kuralları 47
3. Din Kuralları 47
4. Mahkeme İçtihatları 48
5. Öğreti 48
6. Hukukun Genel İlkeleri 48
V. CEZA HUKUKU KAYNAKLARININ YORUMU 50
A. Yorum Yöntemleri 50
1. Lâfzî Yorum / Sözel Yorum / Gramatik Yorum Yöntemi 52
2. Mantıki Yorum Yöntemi 52
3. Sistematik Yorum Yöntemi 53
4. Kanun Hükmünün Konulma Nedenini Belirleme Yöntemi 53
5. Amaçsal Yorum Yöntemi 53
a) Kanunun Amacının Esas Alınması Gerektiği Görüşü (Objektif) 54
b) Kanun Koyucunun Amacının Esas Alınması Gerektiği Görüşü (Sübjektif) 54
c) Birleştirici Görüş 54
6. Tarihsel Yorum Yöntemi 56
7. Hukukun Genel İlkeleri 56

8. Karşılaştırmalı Hukuk 56
B. Yorum Çeşitleri 57
1. Yapana Göre Yorum Çeşitleri 57
a) Yasama Yorumu 57
b) Yargı Yorumu 57
c) Öğreti Yorumu 57
2. Niteliğine Göre Yorum Çeşitleri 58
a) Daraltıcı Yorum 58
b) Genişletici Yorum 59
c) İlerletici Yorum 63
d) Düzeltici Yorum 63
VI. CEZA HUKUKUNUN DİĞER HUKUK DALLARIYLA İLİŞKİSİ 64
A. Anayasa Hukuku 64
B. Devletler Hukuku 64
C. Ceza Muhakemesi Hukuku 65
D. İnfaz Hukuku 65
E. Kriminoloji 65
F. İdare Hukuku 65
G. Ticaret Hukuku 66
H. Disiplin Hukuku 66
İKİNCİ BÖLÜM
TEMEL İLKELER VE CEZAİ SORUMLULUK
VII. CEZA HUKUKUNUN TEMEL İLKELERİ VE SORUMLULUĞUN ESASI 69
A. Ceza Hukukunun Temel İlkeleri 69
1. Hukuk Devleti İlkesi 69
2. İnsanilik İlkesi 69
3. Kusur İlkesi 70
4. Kanunilik İlkesi (Kanunsuz Suç ve Ceza Olmaz İlkesi/Ceza Hukukunun Güvence
İşlevi) 74
a) İlkenin Anlamı 74
b) İlkenin Tarihçesi 78
c) İlkeye Yöneltilen Eleştiriler ve Verilen Cevaplar 79
(1) Eleştiriler 79
(2) Eleştiriye Cevaplar 80
d) İlkeyi Kabul Etmeyen Kanunlar 80
e) Türk Hukukunda Kanunilik İlkesi 80
f) Kanunilik İlkesinin Sonuçları 81
(1) Suç ve Cezaların Kanun ile Konulması 81
(2) Kıyas Yasağı 82
(3) Aleyhte Kanunun Geçmişe Etkili Olmaması/Geçmişe Yürüme Yasağı
(Lex Pravia) 85
(4) Lehe Hükmün geçmişe yürümesi ilkesi 87
(5) Suçta ve Cezada Belirlilik İlkesi (Lex Certa) 87
(6) Örf ve Adet Kuralları İle Suç ve Ceza Oluşturulamaması 88
(7) Kanunilik İlkesi ve İdarenin Düzenleyici İşlemleriyle Suç Oluşturması 90
g) Orantılılık İlkesi 94

h) Kanun Önünde Eşitlik İlkesi 96
i) Ceza Sorumluluğunun Şahsiliği İlkesi 96
j) Anlamı Belirsiz (Muğlâk) Kavramlar Şüpheli Lehine Yorumlanmalıdır 100
VIII. CEZA HUKUKUNDA OKULLAR 101
A. Klasik Okul 101
B. Pozitivist Okul 102
C. Üçüncü Okul 104
D. Toplumsal Savunma 104
IX. TCK’NUN 5. MADDESİNİN UYGULANMASI VE GENEL KANUN – ÖZEL KANUN
İLİŞKİSİ 105
X. SUÇLARIN TASNİFİ VE KABAHATLERİN SUÇ OLMAKTAN ÇIKARILMASI 109
A. Suç ve Kabahat Kavramları 109
B. Suç ve Kabahat Ayrımının Sonuçları 110
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
CEZA HUKUKUNUN UYGULAMA ALANI
XI. CEZA KANUNLARININ ZAMAN BAKIMINDAN UYGULANMASI 113
A. Genel Olarak 113
B. Kanunların Yürürlüğe Girmesi ve Yürürlükten Kalkması 113
C. Yürürlülük Süreleri Bakımından Ceza Kanunları 114
D. Ceza Kanununun Zaman Bakımından Uygulanması 115
1. Zaman Bakımından Uygulanmaya İlişkin İlkeler 115
a) Derhal Uygulanma (Hemen Uygulanma) İlkesi 115
b) Aleyhe Hükmün Geriye Yürümemesi İlkesi 117
c) Lehe Hükmün Geriye Yürümesi İlkesi 118
d) İnfaz Hükümleri ve Lehe Kanun Uygulaması 131
e) Güvenlik Tedbirleri ve Lehe Kanun Uygulaması 133
f) Kabahatler Kanunu’ndaki Yaptırımlar ve Lehe Kanun Uygulaması 135
2. Kanunların İleriye Yürümesi 136
3. Suçun İşlendiği Zaman 138
a) Hareket Görüşü 138
b) Netice Görüşü 139
c) Karma Görüş 139
4. Suçun İşlendiği Zamanın Belirlenmesi Bakımından Suç Türleri 139
a) Ani Suçlar 139
b) Sırf Hareket Suçları 140
c) Neticeli Suçlar 140
d) İhmali Suçlar 140
e) Kesintisiz Suçlar 141
f) Zincirleme Suçlar 141
g) İtiyadi Suçlar 143
h) Teşebbüs Aşamasında Kalan Hareketler 143
i) İştirak Halinde İşlenen Suçlar 143
XII. CEZA KANUNLARININ YER BAKIMINDAN UYGULANMASI 144
A. Suçun İşlendiği Yerin Tespitine İlişki Görüşler 144
1. Hareket Görüşü 145
2. Netice Görüşü 146

3. Karma Görüş 148
4. Türk Hukukunda Kabul Edilen Görüş 148
B. Suç Türleri Bakımından Suçun İşlendiği Yer 149
1. Ani Suçlar 149
2. Mesafeli/Neticesi Hareketten Ayrılabilen Suçlarda Suçun İşlendiği Yer 149
3. Kesintisiz Suç 150
4. İtiyadi Suç 150
5. İştirak Halinde İşlenen Suçlar 151
6. Zincirleme Suç 152
7. Teşebbüs Aşamasında Kalan Suç 152
8. Sınır Aşan (Transit) Suç 153
9. Bilişim Suçları 153
10. Objektif Cezalandırılma Koşulu Olan Suç 154
11. Seçimlik Hareketli Suç 154
C. TCK’nın Suçun İşlendiği Yere İlişkin Kabul Ettiği İlkeler 154
1. Mülkilik (Ülkesellik) İlkesi (TCK m. 8, 9). 155
2. Şahsilik (Kişisellik) İlkesi 160
a) Faile Göre Şahsilik İlkesi (TCK m. 10, 11). 161
(1) Türkiye Cumhuriyeti Adına Belirli Görevlere Sahip Türk Vatandaşlarının
Yurt Dışındaki İşledikleri Suçlar (Görev Suçları) 161
(2) Türkiye Cumhuriyeti Adına Herhangi Bir Görevi Olmayan Sade Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşların İşledikleri Suçlar 164
b) Mağdura Göre Şahsilik İlkesi (TCK m. 12/1 -2) 170
(1) TCK m. 12/1’e Göre Mağdurun Devlet Olması Halinde Mağdura Göre
Şahsilik İlkesinin Koşulları 170
3. Koruma (Gerçeklik) İlkesi (TCK m. 13/1-b). 174
4. Evrensellik (Adalet) İlkesi (TCK m. 12/3 / TCK m. 13/1-a / TCK m. 13/1-c,d,e,f,g,ı) 178
a) TCK m. 12/3’e Göre Evrensellik İlkesi 179
(1) TCK m. 12/3’e Göre Evrensellik İlkesinin Uygulanma Koşulları 179
b) TCK m. 13/1-a’ya Göre Evrensellik İlkesi 180
(1) TCK m. 13/1-a’ya Göre Evrensellik İlkesinin Uygulanma Koşulları 180
c) TCK m. 13/1-c,d,e,f,g,h,ı’ya Göre Evrensellik İlkesi 181
(1) TCK m. 13/1 – c,d,e,f,g,ı’ya Göre Evrensellik İlkesinin Uygulanma
Koşulları 181
5. Faile ve Mağdura Göre Şahsilik İlkesi Kapsamında Suçların Seçimlik Ceza
Gerektirmesi Durumunda Soruşturma 183
D. Yabancı Ülkede İşlenen Suçların Türkiye’de Yargılanması İçin Soruşturma Koşulu
Olan Cezanın Hesaplanması 183
E. Yabancı Ülkede Geçirilen Hürriyetten Yoksunluk Hallerinin Türkiye’deki Yargılama
Sonucu Verilen Mahkûmiyet Hükmünden mahsup Edilmesi 184
F. Yabancı Ülkede Verilen Mahkeme Kararlarının TCK’ndaki Hak Yoksunluklarına Etkisi 185
XIII. SUÇLULARIN GERİ VERİLMESİ 187
A. Genel Olarak 187
B. Geri Vermenin Sınır Dışı Etmeden Farkları 190
C. Geri Verme Kurumunun Kaynakları 190
D. Geri Vermeye Neden Olan Suçların Belirlenmesi Bakımından Kabul Edilen Sistemler 191
E. Geri Vermenin Koşulları 192

1. 6706 sayılı Kanuna Göre Geri Vermenin Koşulları 192
a) Yabancı bir ülkede yabancı ülke vatandaşı hakkında ceza soruşturması veya kovuşturması başlatılmış ya da mahkumiyet kararı verilmiş olmalıdır 192
b) Geri Vermeye Konu Suçun Cezasının Üst Sınırı, Bir Yıl Veya Daha Fazla
Hürriyeti Bağlayıcı Cezayı Gerektirmeli 192
c) Mahkûmiyetin İnfazı Bakımından Hükmolunan Cezanın En Az Dört Ay
Hürriyeti Bağlayıcı Ceza Olmalıdır 193
d) Geri Vermeye Konu Fiilin Her iki Devletin (Talep Eden Devlet ile Türkiye’in) Kanunlarına Göre De Suç Olmalıdır 193
2. 6706 Sayılı Kanuna Göre Geri Vermemenin Koşulları 196
a) Yabancı Bir Ülkede İşlenen Suçun Düşünce Suçu, Siyasî Suç veya Siyasî
Suçla Bağlantılı Bir Suç Niteliğinde Olması 196
(1) Düşünce Suçu 196
(2) Siyasi Suç 197
(a) Siyasi Suçu Tanımlayan Kuramlar 198
aa) Nesnel (Objektif) Kuram 198
bb) Öznel (Sübjektif) Kuram 198
cc) Üstünlük Kuramı 199
(b) Siyasi Suçun İstisnaları 199
aa) Belçika Kuralı 199
bb) Terör Suçu 199
cc) Uluslararası Suçlar 199
(c) Siyasi Suç Çeşitleri 200
aa) Tam siyasi suç 200
bb) Nisbi siyasi suç 200
b) Sırf Askerî Suç Niteliğinde Olması 201
c) Türkiye Devletinin Güvenliğine Karşı, Türkiye Devletinin veya Bir Türk Vatandaşının Ya Da Türk Kanunlarına Göre Kurulmuş Bir Tüzel Kişinin
Zararına işlenmesi 202
d) Türkiye'nin Yargılama Yetkisine Giren Bir Suç Olması 203
e) Zamanaşımına veya Affa Uğramış Olması 203
f) İadesi Talep Edilen Kişinin Türk Vatandaşı Olması 206
h) İadesi Talep Edilen Kişi Hakkında, Talebe Konu Fiil Nedeniyle Daha Önce
Türkiye’de Beraat veya Mahkûmiyet Kararı Verilmiş Olması 208
i) İade Talebinin, Ölüm Cezası veya İnsan Onuru ile Bağdaşmayan Bir Ceza
Gerektiren Suçlara İlişkin Olması 211
(1) 6706 sayılı Kanunda Açıkça Düzenlenmeyen ve Fakat Geri Vermeme
Kapsamı Dışında Tutulan Diğer Suçlar (Geri Vermeye Tabi Suçlar) 211
(a) Uçak Kaçırma Suçları 211
(b) Diplomatlara ve Uluslararası Korunan Kişilere Karşı İşlenen
Suçlar 212
(c) Terörün Finansmanı 212
(d) Mali Suçlar 213
F. Geri Vermede Özellik Kuralı = İadede Hususilik İlkesi 214
G. Geri Vermede Özellik İlkesinin İstisnaları 216
H. Geri Vermede Görev ve Yetki (Usul) 216
İ. Aynı Kişi Hakkında Birden Fazla Devlet Tarafından İade Talebinde Bulunulmasında Usul 217

J. Geri Vermede Sürecinde Tutuklama İşlemleri 217
K. Uluslararası Hukuk Açısından Geri Vermenin Koşulları/Türkiye’nin Yabancı Ülkeden
Geri Verme/İade Etme Talebi 218
1. Talep Eden Devlet İle Talep Edilen Devlet Arasında Bir Anlaşma Bulunmalıdır 219
2. Geri Vermeye Dayanak Oluşturan Fiil Her İki Ülkede De Suç Olarak Düzenlenmiş
Olmalıdır 219
3. Kesinleşmiş Mahkûmiyet Kararları Bakımından Hapis Cezasının En Az Dört Ay
Olmalıdır 220
4. İadesi Istenen Kişinin Birden Fazla Suçu Bulunması Hâlinde, En Az Bir Suç Iade Kapsamında Olmalıdır 220
5. Talepte Bulunan Ülkede Ölüm Cezası Var, Talepte Bulunulan Ülkede Ölüm
Cezası Yok Ise Ölüm Cezasının Infaz Edilmeyeceğine Dair Güvence Verilmelidir 220
L. Yabancı Kanunun Göz Önünde Bulundurulması (Yabancı Ülke Ceza Kanunun Değeri) 221
XIV. CEZA KANUNUNUN KİŞİ BAKIMINDAN UYGULANMASI 224
A. Genel Olarak 224
B. Türk Ceza Kanunu’nun İç Hukuk Bakımından Uygulanmasında İstisnalar 224
1. Cumhurbaşkanının Ceza Sorumluluğu 224
a) Cumhurbaşkanının Kişisel Suçlarından Dolayı Sorumluluğu 224
b) Cumhurbaşkanının Görevi İle İlgili İşlediği Suçlardan Sorumluluğu 226
2. Yasama Sorumsuzluğu 232
a) Sorumsuzluk (Mutlak Dokunulmazlık) 232
(1) Anayasa m. 83/1’e Göre Sorumsuzluğun Koşulları 233
(2) Yasama Sorumsuzluğunun Sonuçları 234
b) Geçici Dokunulmazlık (Kovuşturma Yasağı) 235
(1) Kovuşturma Yasağının İstisnaları 236
(2) Sorumsuzluk İle Dokunulmazlık Arasındaki Farklar 237
(3) Dokunulmazlık Kapsamındaki Suçlarda Zamanaşımı Sorunu 238
C. Ceza Kanunun Devletler Hukuku Bakımından Uygulanmasında İstisnalar 239
1. Diplomatlar 239
a) Dokunulmazlığın Kabul Edildiği Durumlar 241
b) Diplomat Dokunulmazlığı ile Konsolosların Dokunulmazlığı Farklıdır 242
2. Yabancı Askerler 242
a) Sözleşme Kapsamına Giren Kişiler 242
b) Yargı Yetkisi 243
(1) Mutlak (Kesin) Yargı Yetkisi 243
(2) Öncelikli Yargı Yetkisi 243
c) Gönderen Devletin Yargı Yetkisi 243
(1) Gönderen Devletin Mutlak Yargı Yetkisi 243
(2) Gönderen Devletin Öncelikli Yargı Yetkisi 244
d) Gönderilen (Kabul eden) Devletin Yargı Yetkisi 244
(1) Gönderilen Devletin Mutlak Yargı Yetkisi 244
(2) Gönderilen Devletin Öncelikli Yargı Yetkisi 244

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
SUÇ KAVRAMI VE SUÇUN UNSURLARI
XV. SUÇ KURAMI 245
A. Suçun Yapısını Açıklayan Kuramlar 249
1. Klasik Suç Kuramı 250
a) Klasik Suç Kuramında Hareket 250
b) Klasik Suç Kuramında Netice 251
c) Klasik Suç Kuramında Nedensellik Bağı 251
d) Klasik Suç Kuramında Fiil 251
e) Klasik Suç Kuramına Göre Suçun Unsurları 251
(1) Klasik Suç Kuramına Göre Tipiklik 252
(2) Klasik Suç Kuramına Göre Hukuka Aykırılık 252
(3) Klasik Suç Kuramına Göre Kusurluluk 252
2. Yeni Klasik (Teleolojik / Neo Klasik) Klasik Suç Kuramı 253
a) Yeni Klasik Suç Kuramında Hareket 253
b) Yeni Klasik kuramında Suçun Unsurları 254
(1) Yeni Klasik Kuramı Göre Tipiklik 254
(2) Yeni Klasik Kurama Göre Hukuka Aykırılık 255
(3) Yeni Klasik Kurama Göre Kusurluluk 255
3. Amaççı (Gai/Finalist) Suç Kuramı 256
a) Amaççı Suç Kuramına Göre Tipiklik 256
b) Amaççı Suç Kuramına Göre Kusur 256
c) Amaççı Suç Kuramına Göre Kast 257
d) Amaççı Suç Kuramına Göre Taksir 257
e) Amaççı Suç Kuramına Göre Hata 258
4. Sentezci (Teleolojik) Kuram 259
a) Sentezci Kurama Göre Suçun Unsurları 259
(1) Tipiklik 259
(2) Hukuka Aykırılık 260
(3) Kusur 260
(a) Sentezci Kurama Göre Kast 260
(b) Sentezci Kurama Göre Taksir 260
XVI. SUÇUN UNSURLARI 261
A. Genel Olarak 261
B. Tipiklik (Suçun Yasallık Unsuru) 265
1. Tipiklik ve Hukuka Aykırılık 268
2. Tipiklik ve Hukuki Hata 268
3. Tipiklik ve Hayal (Mefruz/Varsayılan/Sözde) Suç 269
4. Tipiklik ve Kuruntu Suç 270
5. Tipiklik ve İşlenemez Suç 271
C. Tipiklikte Yer Alan Unsurlar 271
1. Tipikliğin Maddi Unsurları 274
a) Hareket 277
(1) Hareketi Açıklayan Kuramlar 281
(a) Hareketi Hukuki Anlamın Dışında Ele Alan Kuramlar (Ontolojik
Kuramlar) 281
aa) Doğal (Nedensel) Hareket Kuramı 282

bb) Amaççı (Gai – Final) Hareket Kuramı 284
cc) Sosyal Hareket Kuramı 286
(2) Hareketi Hukuki Anlamın İçinde Ele Alan Kuramlar 288
(a) Normativist Hareket Kuramı 288
(b) Hareket Kuramlarının Değerlendirilmesi 289
(3) Ceza Hukuku Bakımından Hareket Sayılmayan Durumlar 292
(4) Hareketin Sayısına Göre Suçların Sınıflandırılması 294
(a) Tek Hareketli Suçlar 294
(b) Birden Çok Hareketli Suçlar 294
aa) Birleşmiş Hareketli Suçlar 295
bb) Bölünebilen veya Kesintili Suçlar /Amaç Suç – Araç Suç 295
cc) Seçimlik Hareketli Suçlar 296
dd) İtiyadi Suçlar 299
ee) Geçitli Suçlar 299
(5) Hareketin Şekline Göre Suçların Sınıflandırılması 300
(a) İcrai (Etken Hareketle İşlenen) Suçlar 300
(b) İhmali (Edilgen hareketle işlenen suçlar) Suçlar 301
(6) Hareketin Önemine Göre Suçlar 314
(a) Serbest Hareketli Suçlar 314
(b) Bağlı Hareketli Suçlar 314
(7) Hareketin Devamının Gerekip Gerekmediğine Göre Suçların
Sınıflandırılması 315
(a) Ani Suç 315
(b) Kesintisiz (Mütemadi) Suçlar 316
(8) Hareketin Aşamasına Göre Suçların Sınıflandırılması 319
2. Netice 320
a) Neticenin Esasını Açıklayan Kuramlar 321
(1) Doğalcı Kuram 321
(2) Tehlike Kuramı 321
(3) Kuralcı Kuram 322
b) Neticeye Göre Suçların Tasnifi 323
(1) Neticesi harekete bitişik suçlar (Neticesiz suçlar, Şekli suçlar,Sırf
Hareket Suçları)-Neticeli suçlar (Maddi neticeli suçlar) 323
(a) Neticesi Harekete Bitişik Suçlar (Neticesiz Suçlar/Sırf Hareket Suçları/Soyut Neticeli Suçlar) 323
(b) Neticeli Suçlar (Maddi neticeli suçlar) 324
(c) Seçimlik Neticeli Suçlar – Tek Neticeli Suçlar 326
3. Nedensellik Bağı 327
a) Koşul Kuramı (Şart Teorisi) = Tabii Nedensellik Düşüncesi = Eşdeğerlik
Kuramı = Koşulların Eşitliği 328
b) Uygun Sebep Kuramı 330
c) Etkin Sebep Kuramı 333
d) En Etkin Sebep Kuramı 333
e) Son Koşul Kuramı (Son Şart Teorisi) 334
f) Beşeri Nedensellik Kuramı 334
g) Objektif Yüklenebilirlilik (İsnadiyet) Kuramı 335
h) Bazı Nedensellik Durumları 338

(1) Normal Nedensellik (Tek Hareket, Tek Netice) 338
(2) Çifte Nedensellik (Birden Çok Hareket, Tek Netice) 338
(3) Tamamlayan (Atipik/Toplam) Nedensellik 340
(4) Hareketten Önce Var Olan Nedenin Eklenmesi 341
(5) Hareketten Sonra Meydana Gelen Bir Nedenin Eklenmesi 342
(6) Hareketten Sonra Meydana Gelen ve Mağdurun Kusuru İle Bir Nedenin Eklenmesi 343
(7) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Durumlar 344
(8) Sollayan Nedensellik (Öne Geçen Nedensellik/Nedensellik Bağının Kesilmesi) 344
(9) Varsayılan Nedensellik 345
(10) Kişinin Kendisini Tehlikeye Atması 345
(11) Neticenin Kişinin Egemenlik Alanı Dışında Olması 345
(12) Sosyal Nedensellik 347
(13) Risk Azalması 347
(14) Normun Koruma Alanı İçinde Olmaması 347
(15) Rücu Yasağı 348
(16) Kişinin Üzerine Düşen Dikkat ve Özen Yükümlülüğüne Uymasına
Rağmen Neticenin Gerçekleşmesi 350
(17) İhmali Hareketle İşlenen Suçlarda Nedensellik 351
4. Fail 352
a) Özgü Suç 353
b) Tüzel Kişilerin Suçun Faili Olup Olamayacağı Sorunu 356
(1) Tüze Kişilik Kavramı 356
(2) Tüzel Kişiliğin Esasını Açıklayan Kuramlar 357
(a) Farazilik Kuramı 357
(b) Gerçeklik Kuramı 357
(c) Karma Kuram 358
(3) TCK Açısından Tüzel Kişilerin Cezai Sorumluluğu ve Faillik Durumu 359
(4) Tüzel Kişiler Hakkında Uygulanacak Yaptırım 360
(5) Kabahatler ve Tüzel Kişilerin Sorumluluğu 362
5. Mağdur 364
6. Suçun Konusu 372
a) Suçun Maddi Konusu 372
b) Suçun Hukuki Konusu 373
c) Suçun Konusuna Göre Suçların Sınıflandırılması 375
(1) Zarar Suçu – Tehlike Suçu Ayrımı 375
(a) Zarar Suçu 375
(b) Tehlike Suçu 376
aa) Somut Tehlike Suçu 377
bb) Soyut Tehlike Suçu 378
D. Tipikliğin Manevi (Sübjektif) Unsurları 379
1. Genel Olarak 379
a) Suçun Manevi Unsuru, Kusurluluk ve Kusur Kavramları Arasındaki İlişki 380
b) Hareket Yeteneği İle Kusur Yeteneği Kavramları Arasındaki İlişki 381
c) Suçun Manevi Unsuru İle Kast ve Taksir Kelimeleri Arasındaki İlişki 382
d) Kast ve Taksir İle Kusurluluk Kavramları Arasındaki İlişki 383

2. Kast 385
(1) Tasavvur Kuramı 386
(2) İrade Kuramı 387
(3) Bilinç ve İrade Kuramı 387
b) Kastın Unsurları 390
(1) Kastın Bilme Unsuru 390
(2) Kastın İsteme Unsuru 396
(a) Doğrudan Kast (Birinci Dereceden Kast) 398
(b) Doğrudan Kast (İkinci Dereceden Kast) 398
(c) Olası Kast 401
(3) Kastın Aranacağı Zaman 412
(a) Başlangıç kastı 412
(b) Eş zamanlı Kast 412
(c) Eklenen Kast 412
(4) Kastın Türleri 413
(a) Genel Kast (Doğrudan Kast/Dolus Directus) 413
(b) Doğrudan Kast (Dolus Directus) 413
(c) Olası Kast (Dolus Eventualis) 414
(d) Özel Kast 414
(e) Ani Kast 415
(f) Tasarlama (Taammüt) Kastı 415
3. Taksir 418
a) Genel Olarak 418
b) Taksirin Hukuki Esasını Açıklayan Kuramlar 419
(1) Hukuka Aykırı Araçlar Kullanma Kuramı 420
(2) Etkin Sebep Kuramı 420
(3) Önleyebilme Kuramı 420
(4) Yanılma Kuramı 421
(5) Öngörebilme Kuramı 421
c) Taksirin Unsurları 422
(1) Hareketin Taksirle İşlenebilen Bir Suç Olması 422
(2) Hareketin İradiliği 423
(3) Dikkat ve Özen Yükümlülüğüne Aykırılık 423
(4) Neticenin Öngörülebilir Olması 426
(5) Neticenin İstenmemiş Olması 428
(6) Hareket İle Netice Arasında Nedensellik Bağının Bulunması 430
d) Taksirli Suçlarda Kişilerin Cezai Sorumluluğu 430
(1) Üçüncü Kişinin Hareketi 430
(a) Üçüncü Kişinin Hareketi Kusursuzdur 430
(b) Üçüncü Kişinin Hareketi Kusurludur. 431
(i) Üçüncü kişi kasten kusurludur. 431
(ii) Üçüncü kişi taksir ile kusurludur. 431
(c) Üçüncü Kişi Tamamen Kusurludur. 431
(2) Mağdurun Hareketi 431
(a) Mağdurun Hareketi Kusurlu Değildir. 431
(b) Mağdurun Hareketi Normal Değil Ancak Kusurlu ve Hukuka Aykırı
da Değildir. 432

(c) Mağdurun Hareketi Kusurludur 432
e) Taksirin Gerçekleştirilme Şekilleri (Taksir Kalıpları / Taksirin Görünüş
şekilleri) 433
(1) Dikkatsizlik 434
(2) Özensizlik (Tedbirsizlik) 434
f) Taksirin Derecelendirilmesi 437
g) Taksir Türleri (Çeşitleri) 438
(1) Bilinçsiz Taksir (Basit Taksir/Tam Taksir)=Niteliksiz Taksir 439
(2) Bilinçli Taksir (Öngörülü/Şuurlu Taksir)=Nitelikli Taksir 440
(3) Bilinçsiz Taksir - Bilinçli Taksir Ayrımı 442
(4) Bilinçsiz Taksir - Bilinçli Taksir Ayrımının Hukuki Sonuçları 443
h) Olası Kast/ Bilinçli Taksir Ayrımı 444
i) Taksirli Suçlarda Şahsi Cezasızlık Sebebi ve/veya Cezada İndirim
Yapılmasını Gerektiren Şahsi Sebep (TCK m. 22/6) 445
j) Taksirli Suçlarda Verilecek Cezanın Belirlenmesi 453
k) Taksir ve Teşebbüs 454
l) Taksir ve İştirak 455
m) Taksir ve Hata 455
n) Taksir ve Kabahat 455
p) Taksir ve Kusursuz Sorumluluk 458
4. Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suç 458
a) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçun Oluşum Şekilleri 462
b) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suç Şekilleri 463
(1) Gerçek Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suç 463
Gerçek netice sebebiyle ağırlaşan suç, hem ETCK hem de TCK’nda
netice sebebiyle ağırlaşan suç olarak kabul edilen durumdur. 463
(2) Gerçek Olmayan (Görünüşte) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suç 464
c) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçlarda Kast-Taksir Bileşimi (Kombinasyonu) 469
d) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçlarda Teşebbüs 471
e) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçlarda İştirak 473
E. Hukuka Aykırılığın Bulunması/Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Bulunmaması 474
F. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Ortak Özellikleri 478
G. Türk Ceza Kanununda Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Sınıflandırılması Sorunu 480
H. Türk Ceza Kanununda Hukuka Uygunluk Nedenleri 484
1. Kanun Hükmünü Yerine Getirme/Görevi İfa 484
a) Kanun Teriminin Anlamı 484
b) Kolluğun Zor ve Silah Kullanma Yetkisi 488
(1) Zor ve Silah Kullanma Yetkisinin Kapsamı 489
(2) Zor Kullanma Yetkisinin Aşamaları 489
(a) İhtar 489
(b) Bedeni Kuvvet Kullanma 489
(c) Maddi Güç Kullanma 489
(d) Silah Kullanma 490
(3) Zor ve Silah Kullanma Yetkisinde Orantılılık İlkesi 492
(4) Zor Kullanma Yetkisinde Takdir Yetkisi 494
c) Müdafilik Görevinin Yerine Getirilmesi 494
2. Meşru Savunma 496

a) Meşru Savunmanın Hukuki Niteliği 496
b) Meşru Savunmanın Koşulları 497
(1) Saldırıya İlişkin Koşullar 497
(a) Bir Saldırı Olmalıdır 497
(b) Bu Saldırı Haksız Olmalıdır 499
(c) Bu Saldırı Gerçekleşmiş veya Gerçekleşmesi veya Tekrarı
Muhakkak Olmalıdır 501
(d) Saldırı Herhangi Bir Hakka Yönelmiş Olmalıdır 504
(e) Saldırı, Meşru Savunmada Bulunana Karşı Olabileceği Gibi,
Üçüncü Bir Kişiye De Yönelebilir 505
(f) Saldırı Mutlaka Bir İnsandan Kaynaklanmalıdır 506
(2) Savunmaya İlişkin Koşullar 507
(a) Savunmada Zorunluluk Olmalıdır 507
(b) Savunma İle Haksız Saldırı Arasında Oran Bulunmalıdır 508
(c) Savunma, Mutlaka Haksız Saldırıda Bulunan Kişiye Karşı
Yapılmalıdır 511
c) Üçüncü Kişi Lehine Meşru Savunma 511
d) Haksız Saldırı Başlamadan Önce Alınan ve Kendiliğinden Harekete Geçen Önlem/Offendicula 512
e) Meşru Savunmada Sınırın Aşılması 512
(1) Meşru Savunmada Sınırın Aşılması Mazur Görülebilecek Bir Heyecan,
Korku veya Telaş İle Aşılması 513
(2) Meşru savunmada Oranın/Sınırın Kast Olmaksızın Aşılması (Taksir ile
Asılması) 515
(3) Meşru Savunmada Sınırın Kast (Doğrudan veya Olası Kast) ile
Aşılması 516
(4) Meşru Savunmada Sınırın Kusursuz Olarak Aşılması 517
f) Meşru Savunma Halinde Üçüncü Kişilerin Zarar Görmesi 517
g) Meşru Savunma – Haksız Tahrik ilişkisi 517
h) Meşru Savunma ve Hata 518
3. Hakkın Kullanılması 519
a) Hakların Çatışması ve Neminem Laedere İlkesi 520
b) Hukuka Uygunluk Nedeni Olarak Bazı Önemli Hakkın Kullanılması Durumları 521
(1) Hekimlik Mesleğinin İcrası/Tıbbi Müdahale 521
(a) Hekimlik Mesleğini İcra Edecek Kişinin Yetkili Kişi Olması Gerekir 522
(b) Hastanın Tıbbi Müdahalenin İçeriği ve Muhtemel Sonuçları
Bakımından Aydınlatılmış Olması Gerekir 523
(c) Hastanın Rızasının Bulunması/Aydınlatılmış veya Bilgilendirilmiş
Onam-Hastanın Hukuken Geçerli Rızası 523
(d) Tıbbi Müdahalenin Zorunluluğu (Endikasyon) 525
(e) Hekimlik Mesleğinin Mesleğin Gereklerine Uygun İcra Edilmiş Olması/Hekimlik Mesleğinin (Tıbbi Müdahalenin) Kanunda Öngörülen Usullere Uygun Bir şekilde İcra Edilmiş Olunması
Gerekir 525
(f) Tıbbi Müdahalenin Teşhis ve Tedavi Amacı ile Yapılmış Olması 525
(2) Düşünce Özgürlüğü ve Eleştiri Hakkı 526
(3) Bir İş, Meslek, Sanat veya Bilimin İcrası 527

(4) Ticari ve Sınaî Faaliyetlerin İcrası 527
(5) Haber Verme ve Haberleşeme Hakkının İcrası/Gazetecilik Mesleğinin
İcrası 528
(6) İddia ve Savunma Hakkının Kullanılması 529
(7) Spor Faaliyetleri 529
(8) Tedip Hakkı 531
(9) İhbar ve Şikâyet Hakkı 532
(10) Organ ve Doku Nakli 532
4. İlgilinin Rızası 534
a) Rızanın Suç Genel Kuramı İçindeki Yeri 535
(1) Tipikliği Kaldıran Rıza 535
(2) Hukuka Aykırılığı Kaldıran Rıza 535
b) Rızanın Hukuki Esası 536
c) Rızanın Hukuka Uygunluk Nedeni Sayılabilmesi İçin Gereken Koşullar 536
(1) Kişinin Üzerinde Mutlak Surette Tasarrufta Bulunabileceği Bir Hakkın
Bulunması 537
(a) Uluslararası Suçlar (TCK m. 76 – 80) 537
(b) Kişilere Karşı İşlenen Suçlar (TCK m. 80 - 169) 537
(c) Topluma Karşı Suçlar (TCK m. 170 -) 543
(d) Millete ve Devlete Karşı Suçlar ve Son Hükümler 544
(2) Rızaya Ehliyet 544
(3) Rıza Açıklaması 546
5. TCK’nda Yer Almayan Hukuka Uygunluk Nedeni Olarak Yükümlülüklerin Çatışması 548
a) Yükümlülüklerin Çatışmasının Gerçekleşebileceği Şekiller 549
(1) İki Eşit Değerin Korunması Aşamasında Yükümlülüklerin Çatışması 549
b) Eşit Olmayan İki Değerin Korunması Aşamasında Yükümlülüklerin Çatışması 549
İ. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Aşılması 550
1. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Kasten Aşılması 552
2. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Taksir İle Aşılması 552
3. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Korku, Panik Veya Heyecan Aşılması 553
4. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Kusursuz Olarak Aşılması 554
5. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Hata İle Aşılması 554
XVII. KUSURLULUK 557
A. Haksızlık ve Kusurluluk Kavramları Arasındaki İlişki 557
B. Kusurluluk ile Kusur Kavramları Arasındaki İlişki 559
C. Kusurluluğu Açıklayan Kuramlar 559
1. Psikolojik Kuram 559
2. Normatif Kuram 560
D. Kusurluluğun Kapsamı 561
1. Fiil Kusuru 561
2. Fail Kusuru 561
E. Kusurluluk ile Kast ve Taksir Kavramları Arasındaki İlişki 561
F. Taksir ile Kusursuz Sorumluluk Kavramları Arasındaki İlişki 562
G. Kusurluluğun Unsurları 562
1. Kusur Yeteneğine Sahip Olmak 562
a) Kusur Yeteneğinin Aranacağı Zaman 564

b) Kusur Yeteneği İle Kusurluluğu Etkileyen Haller Kavramları Arasındaki İlişki 565
2. Kusurluluğu Etkileyen Nedenlerden Birinin Bulunmaması 566
a) Kusur Yeteneğini Etkileyen Haller 566
1) Yaş Küçüklüğü 567
(a) 0 – 12 Yaş Arasında Olan Çocuklar 568
(b) 13 – 15 Yaş Arasında Olan Çocuklar 568
(c) 16 – 18 Yaş Arasında Olan Çocuklar 570
(d) Kusur Yeteneği Bulunmayan Çocuklara Uygulanacak Hükümler 571
(e) Kusur Yeteneği Bulunan Yaş Sınıfında Olan Çocuklara İlişkin TCK
ve CMK’nda Öngörülen Özel Düzenlemeler 571
2) Sağır - Dilsizlik 573
3) Akıl Hastalığı 574
(a) Akıl Hastalığının Kusur Yeteneğine Etkisi Bakımından Kabul
Gören Sistemler 574
aa) Biyolojik Sistem 574
bb) Psikolojik Sistem 574
cc) Karma Sistem 574
(b) Akıl Hastalığının Kişinin Kusur Yeteneğine Etki Eden Durumları 577
4) Geçici (Arızi) Nedenler, Alkol veya Uyuşturucu Madde Etkisinde Olma 580
(a) Geçici Nedenler 581
(b) Alkol veya Uyuşturucu Madde Alma 584
H. Kusurluluğu Kaldıran Haller (Nedenler) 590
1. Hukuka Aykırı ve Fakat Bağlayıcı Emrin Yerine Getirilmesi/ Yetkili Amirin Emrini İfa 592
a) Yetkili Amirin Emrini İfasının Uygulanma Koşulları 596
(1) Bir Emir Bulunmalıdır 596
(2) Emir Hukuka Uygun (Meşru/Bağlayıcı) Olmalıdır 597
(a) Şekli Anlamda Hukuka Uygunluk 597
(b )Maddi Anlamda Hukuka Uygunluk 599
(3) Emri Veren Emri Vermeye Yetkili Olmalıdır 607
(4) Emrin Yerine Getirilmesi Zorunlu Olmalıdır (Emir Bağlayıcı Olmalıdır) 612
2. Zorunluluk Hali 613
a) Zorunluluk Halinin Hukuki Niteliği 613
(1) Zorunluluk Halinin Hukuki Niteliği Açıklayan Kuramlar 613
(a) Koruma İçgüdüsü Kuramı 613
(b) Manevi Cebir Kuramı 613
(c) Saiklerin Sosyalliği Kuramı 614
(d) Amaç Kuramı 614
(e) Hakların Çatışması Kuramı 614
(2) Zorunluluk Halinin Sınıflandırılmasına İlişkin Kuramlar 615
(a) Zorunluluk Halinin Hukuka Uygunluk Sebebi Olduğu Kuramı 615
(b) Zorunluluk Halinin Mazeret Sebebi (Kusurluluğu Kaldıran) Olduğu Kuramı 615
(c) Fark Gözetme Kuramı 615
(3) TCK Bakımından Zorunluluk Halinin Hukuki Niteliği: 617
(4) Zorunluluk Halinin Hukuka Uygunluk Sebebi İle Kusurluluğu Kaldıran
Sebep Olması Arasındaki Farklar 621
b) Zorunluluk Halinin Koşulları 621

(1) Tehlikeye İlişkin Koşullar 621
(a) Bir Tehlike Bulunmalıdır 621
(b) Bu Tehlike Ağır ve Muhakkak Olmalıdır 625
(c) Tehlike Bir Hakka Yönelmiş Olmalıdır 626
(d) Tehlikeye Bilerek Sebebiyet Verilmemiş Olunmalıdır 626
(2) Korunmaya İlişkin Koşullar 627
(a) Tehlikeden Başka Türlü Korunma İmkânının Bulunmaması 627
(b) Tehlike İle Korunmaya Yönelik Gerçekleştirilen Hareket Arasında Nedensellik Bağının Bulunması 628
(c) Tehlike İle Korunmaya Yönelik Gerçekleştirilen Hareket Arasında
Orantı Bulunması 628
(d) Tehlikeye Karşı Koyma Yükümlülüğünün Bulunmaması 630
c) Zorunluluk Hali İle Meşru Savunmanın Karşılaştırılması 631
3. Cebir ve Şiddet 632
4. Korkutma veya Tehdit 635
5. Hata (Yanılma) 638
a) Hata Kavramı 639
b) Suçun Maddi Unsurlarında Hata: (Fiili/Maddi Hata/Unsur Yanılgısı) 641
(1) Suçun Konusunda Hata 644
(2) Şahısta Hata (Mağdurda Hata) 646
(3) Nedensellik Bağında Hata ve Sapma 651
(4) Hedefte Sapma 653
c) Suçun Nitelikli Unsurlarında/Hallerinde Hata 656
(1) Cezayı Artıran Nitelikli Unsurlarda Hata 656
(2) Cezayı Azaltan Nitelikli Unsurlarda Hata 658
(3) Şahsa, Fiile ve Mağdurun Sıfatına Bağlı Nitelikli Haller ve Bu Hallerde Hata 659
(a) Failin Şahsına Bağlı (Failin Şahsından Kaynaklanan) Nitelikli
Haller 659
(b) Fiilin İşlenişine Bağlı Nitelikli Haller 659
(c) Mağdurun Sıfatına Bağlı Nitelikli Haller 660
d) Ceza Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Nedenlere Ait Koşulların
Gerçekleştiği Hususunda Hata 660
(1) Hukuka Uygunluk Sebeplerinde Hata 661
(2) Kusurluluğu Kaldıran veya Azaltan Nedenlerde Hata 665
e) Hukuki Hata (Haksızlık Bilincinde Hata, Yasaklık Hatası, Tipiklik Hatası) 668
6. Kaza ve Tesadüf (Öngörülememe/Beklenememe) 673
7. Mücbir Sebep (Kaçınamama/Karşı koyamama) 675
İ. Kusurluluğu Azaltan Haller 677
1. Haksız Tahrik 677
a) Genel Olarak 677
b) Haksız Tahrik Durumlarında Daha Az Ceza Verilmesinin Hukuki
Sebebi/Haksız Tahrik Kurumunun Hukuki Niteliği 678
(1) Öznel (Sübjektif) Görüş 678
(2) Nesnel (Objektif) Görüş 679
(3) Karma Görüş 679
c) Haksız Tahrik Kurumunun Düzenlenişi Bakımından ETCK ile TCK Arasındaki
Farklar 679
d) Haksız Tahrikin Koşulları 680

(1) Tahrik Oluşturan Bir Hareket Bulunmalıdır 680
(2) Hareket Haksız Olmalıdır 682
(3) Haksız Hareket Sonucunda Failde Sinirlenme, Acı Duyma, Öfkelenme
(Hiddet veya Şiddetli Elem) Meydana Gelmelidir 684
(4) Suç, Haksız Hareketin Doğurduğu Sinirlenme, Acı Duyma,
Öfkelenmenin Etkisiyle İşlenmelidir (Nedensellik Bağı) 685
(5) Karşı Hareket Mutlaka Haksız Hareketin Kaynağına Yönelmiş Olmalıdır 686
e) Haksız Tahrik İle Bazı Ceza Hukuku Kurumları Arasındaki İlişki 689
(1) Haksız Tahrik İle Tasarlama Arasındaki İlişki 689
(2) Haksız Tahrik İle Taksirli Suç Arasındaki ilişki 689
(3) Haksız Tahrik İle Kan Gütme Saiki/Özel Kast Arasındaki İlişki 690
(4) Haksız Tahrik İle Meşru Savunma Arasındaki ilişki 691
(5) Haksız Tahrik İle Hata Arasındaki ilişki 691
(6) Haksız Tahrik İle Takdiri Hafifletici Nedenler Arasındaki İlişki 692
(7) Haksız Tahrik İle İştirak Arasındaki ilişki 692
XVIII. SUÇUN NİTELİKLİ HALLERİ 693
A. Nitelikli Hallerin Sınıflandırılması 696
1. Cezayı Artıran ve Azaltan Nitelikli Haller 696
2. Şahsa, Fiile ve Suçun Konusuna Bağlı Nitelikli Haller 696
a) Şahsa Bağlı Nitelikli Haller 696
(1) Failin Sıfatı Bakımından Nitelikli Haller 696
(2) Mağdurun Sıfatı Bakımından Nitelikli Haller 696
(3) Fail İle Mağdur Arasındaki İlişki Bakımından Nitelikli Haller 697
(4) Failin Amaç ve Saiki Bakımından Nitelikli Haller 697
b) Fiile Bağlı Nitelikli Haller 697
(1) Fiilin İşleniş Şekline Göre Nitelikli Haller 697
(2) Fiilin İşlendiği Yer ve Zaman Bakımından Nitelikli Haller 700
c) Suçun Konusuna Bağlı Nitelikli Haller 700
XIX. SUÇUN UNSURLARI DIŞINDA KALAN HUSUSLARI 701
A. Nesnel (Objektif) Cezalandırılma Koşulları 701
B. Ön Koşullar 708
C. Ceza Muhakemesi Koşulları 709
D. Şahsi Cezasızlık Sebepleri 711
1. TCK’ndaki Şahsi Cezasızlık Sebepleri: 712
2. TCK’ndaki Cezada Şahsi İndirim Nedenleri: 712
3. TCK’ndaki Hem Şahsi Cezasızlık Hem De Cezada Şahsi İndirim Nedenleri 712
E. Cezayı Kaldıran Şahsi Sebepler/Cezayı Azaltan veya Kaldıran Şahsi Sebep Olarak
Etkin Pişmanlık 713
BEŞİNCİ BÖLÜM SUÇUN ÖZEL ŞEKİLLERİ
XX. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ 717
A. TEŞEBBÜS. 717
1. Kavram 717
2. ETKC ile TCK’nın Karşılaştırılması 717
3. Teşebbüsün Cezalandırılma Sebebi 719
a) Öznel (Sübjektif) Görüş 719

b) Nesnel (Objektif) Görüş 720
c) Etki Görüşü 720
d) Karma Görüş 720
4. Teşebbüsün Hukuki Niteliği 722
5. Teşebbüsün Koşulları/Unsurları 723
a) Suç İşleme Kastının Varlığı Bulunmalıdır 723
b) İşlenmek İstenen Suç Ancak Kasten İşlenebilen Bir Suç Olmalıdır 726
c) Suçun İcrasına Elverişli Hareketlerle Doğrudan Doğruya Başlamak 727
(1) Elverişli Hareketin Anlamı 727
(2 )Doğrudan Doğruya İcraya Başlama 731
d) Failin Elinde Olmayan Nedenlerle Suçun İcra Hareketinin
Tamamlanamaması veya Neticenin Gerçekleştirilememesi 738
(1) Failin Elinde Olmayan Nedenlerle Suçun İcra Hareketinin
Tamamlanamaması 739
(2) Failin Elinde Olmayan Nedenlerle Neticenin Gerçekleştirilememesi 742
6. Gönüllü Vazgeçme 743
a) Gönüllü Vazgeçmenin Hukuki Niteliği 745
b) Gönüllü Vazgeçmenin Cezalandırılmamasını Açıklayan Görüşler 745
c) Gönüllü Vazgeçmenin Uygulanma Aşamaları 747
d) Gönüllü Vazgeçmenin Tespiti 751
e) İştirak Halinde İşlenen Suçlarda Gönüllü Vazgeçme ve Şeriklere Etkisi 757
f) Gönüllü Vazgeçme ile Teşebbüs Arasındaki İlişki 758
7. Gönüllü Vazgeçme ve Etkin Pişmanlık 759
8. İşlenemez Suç/Elverişsiz Teşebbüs 760
a) İşlenemez Suçta Kişiye Ceza Verilmemesini Açıklayan Görüşler 761
9. Teşebbüs Bakımından Bazı Özel Durumlar 764
10. Teşebbüs Halinde Verilecek Cezanın Belirlenmesi 769
XXI. İŞTİRAK 772
A. Genel Olarak 773
B. İştirakın Hukuki Esası 776
C. İştirake Suç Sayısı 776
1. Suç Birliği Görüşü 776
2. Suç Ayrılığı Görüşü. 776
D. İştirakın Hukuki Niteliği 776
1. İştirake İlişkin Hükümlerin Tipikliği Sınırlandırdığı Görüşü 777
2. İştirake İlişkin Hükümlerin Cezai Sorumluluğu Alanı ve Tipikliği Genişlettiği Görüşü 777
E. İştirakte Suça Katılanların Cezai Sorumluluğu Konusunda Kabul Edilen Sistemler 778
1. Eşitlik (Teklik) Sistemi 779
2. İkilik Sistemi 779
3. Cezanın Faile Göre Belirlenmesi Sistemi 780
F. İştirak Şekilleri/Türleri 782
1. Faillik 784
a) Müstakil (Tek Başına Faillik/Doğrudan Faillik) 785
b) Müşterek Faillik 785
(1) Müşterek Failliğin Unsurları 786

(a) Suçun İşlenişi Üzerinde Müşterek Hâkimiyet Kurma/Hareketin
Birlikte İcra Edilmesi 786
(b) Birlikte Suç İşleme Kararının Bulunması 793
(2) Özgü Suçlarda Müşterek Faillik 797
(3) İhmali Suçlarda Müşterek Faillik 798
(4) Taksirli Suçlarda Müşterek Faillik 799
(5) Netice Sebebiyle İşlenen Suçlarda Müşterek Faillik 799
c) Dolaylı Faillik 800
2. Şeriklik (Suç Ortaklığı/Suça İştirak Şekilleri) 805
3. Suça İştirakın (Suç Ortaklığı/İştirak/Şerikliğin) Koşulları 806
a) Birden Çok Failin Birden Çok Hareketinin Bulunması 806
b) Her Bir Failin Suça Katılma (İştirak İradesi) Kastının Bulunması 807
c) İşlenmek İstenen Ortak Suçun En Azından Teşebbüs Aşamasına Varmış Olması
(İcra Hareketlerine Başlanmış Olunması) 813
d) İşlenen Suçun Bütün Şerikler İçin Aynı Olması 815
e) Hareketlerin Nedensel Değerinin Bulunması 819
4. Şeriklik Şekilleri 819
a) Müşterek Faillik 819
b) Azmettirme 820
c) Yardım etme 831
(1) Yardım Etme Şekilleri 834
5. Cezayı Artıran veya Azaltan Nedenlerin Şeriklere Yansıması (Sirayeti) 837
a) Cezayı Artıran Nedenlerin Şeriklere Yansıması 837
(1) Cezayı Artıran Şahsi Nedenler 837
(2) Cezayı Artıran Fiili Nedenler 841
b) Cezayı Azaltan Nedenlerin Şeriklere Yansıması 841
c) Cezayı Kaldıran Nedenlerin Şeriklere Uygulanması 842
6. Gönüllü Vazgeçme 842
7. Kabahate İştirak 846
XXII. SUÇLARIN İÇTİMAI 847
A. Genel Olarak 847
B. Bileşik Suç 851
1. Genel Olarak 851
2. Bileşik Suçun Oluşum Şekilleri 852
a) Tam (Gerçek) Bileşik Suç 852
b) Görünüşte (Şekli/Eksik) Bileşik Suç 854
3. Bileşik Suçta Manevi Unsur 858
4. Bileşik Suçta Zamanaşımı 858
5. Bileşik Suçta İştirak 858
6. Bileşik Suçta Uzlaşma ve Şikayet 858
7. Bileşik Suçta Teşebbüs 858
8. Bileşik Suçta Gönüllü Vazgeçme 859
9. Bileşik Suçun Bölünmezliği İlkesi 859
C. Zincirleme Suç (Müteselsil Suç) 859
1. Genel Olarak 859

2. Zincirleme Suçun Hukuki Esasını/Niteliğini Açıklayan Görüşler 861
a) Tek Suçun Varlığı Görüşü 861
b) Çok Suçun Varlığı Görüşü 861
3. Zincirleme Suçun Koşulları 862
a) Suç İşleme Kararında Birlik 862
b) Aynı Olan Birden Çok Suçun İşlenmesi 865
c) Suçların Farklı Zamanlarda İşlenmesi 876
d) Mağdurun Aynı Olması 878
4. Zincirleme Suç Hükümlerinin Uygulanamayacağı Durumlar 885
5. Zincirleme Suçta Yaptırım 886
D. Fikri İçtima 889
1. Fikri İçtimanın Hukuki Esasını Açıklayan Görüşler 891
a) Suç Tekliği Görüşü 891
b) Suç Çokluğu Görüşü 891
2. Fikri İçtimanın Koşulları 892
a) Tek Fiilin Bulunması 892
(1) Fiil Kelimesinden Hareket Anlayan Görüş 892
(2) Fiil Kelimesinden Netice Anlayan Görüş 898
(3) Tek Fiil kelimesinden Suç İşleme Kastının Tekliğini Anlayan Görüş 900
b) Birden Fazla Farklı Suçun İşlenmesi 901
3. Fikri İçtimada Uygulanacak Cezanın Belirlenmesi 908
4. Fikri İçtima İle İlgili Bazı Özel Durumlar 909
a) Maddi Unsur 909
b) Manevi Unsur 909
c) Teşebbüs 910
d) İştirak 910
e) Zamanaşımı, Af, Şikâyet, Uzlaşma, Dava ve Ceza İlişkisini Düşüren
Nedenler 910
f) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçlarda Fikri İçtima 911
g) Kesintisiz suç – Ani suç ve Fikti İçtima 912
h) Non Bis İn İdem İlkesi ve Fikri İçtima 914
XXIII. GÖRÜNÜŞTE İÇTİMA (KANUNLARIN İÇTİMAI/YASALARIN TEKLİĞİ) 915
A. Normların Görünüşte İçtimaı Şekilleri ve Bu Durumlarda Tek Bir Normun
Uygulanmasının Gerekçeleri 916
1. Özel Norm – Genel Norm İlişkisi 916
2. Asli Norm - Tali (İkincil) Norm İlişkisi / Asli Normun Önceliği - Yardım Normun
Sonralığı İlkesi 918
3. Tüketen Norm – Tüketilen Norm İlişkisi 921
4. Normlardan Birinin Seçilmesi İlkesi 922
ALTINCI BÖLÜM
CEZA HUKUKUNDA YAPTIRIM VE TÜRLERİ
XXIV. YAPTIRIM KURAMI 925
A. Genel Olarak 925
B. TCK’nda Öngörülen Yaptırım Şekilleri 925

1. Ceza 925
a) Cezanın Amaçları 925
(1) Mutlak Görüşler 925
aa) Cezanın Ödetme/Kefaret Amacı 926
bb) Cezanın Adalet Amacı 926
(2) Nisbi Görüşler 926
aa) Özel Önleme 927
bb) Genel Önleme 927
(3) Karma/Uzlaştırıcı/Birleştirici Görüş 928
2. Cezanın Özellikleri/Nitelikleri 928
3. Cezanın Türleri 929
a) Hapis Cezası 930
(1) Müebbet Hapis Cezası 930
(2) Süreli Hapis Cezası 930
b) Süreli Hapis Cezalarına İlişkin Öngörülen Seçenek İmkânlar 931
(1) Kısa Süreli Hapis Cezasına Seçenek Yaptırımlar 931
i) Hukuki Nitelik 931
ii) Kısa Süreli Hapis Cezasına Seçenek Yaptırımların Uygulanma
Koşulları 932
iii) TCK m. 50/1’de Öngörülen Seçenek Yaptırımlar 935
iv) Suç Tanımında Hapis Cezası ile Adlî Para Cezasının Seçenek Olarak Öngörüldüğü Hâllerde, Hapis Cezasına Hükmedilmişse;
Bu Ceza Artık Adlî Para Cezasına Çevrilmez. (TCK m. 50/2) 942
v) Daha Önce Hapis Cezasına Mahkûm Edilmemiş Olmak Koşuluyla, Mahkûm Olunan Otuz Gün ve Daha Az Süreli Hapis Cezası İle Fiili İşlediği Tarihte Onsekiz Yaşını Doldurmamış veya Altmışbeş Yaşını Bitirmiş Bulunanların Mahkûm Edildiği Bir Yıl veya Daha Az Süreli Hapis Cezası, Birinci Fıkrada Yazılı Seçenek
Yaptırımlardan Birine Çevrilir. (TCK m. 50/3). 944
vi) Taksirli Suçlardan Dolayı Hükmolunan Hapis Cezası Uzun Süreli De Olsa; Bu Ceza, Diğer Koşulların Varlığı Hâlinde, Birinci Fıkranın (A) Bendine Göre Adlî Para Cezasına Çevrilebilir. Ancak, Bu Hüküm,
Bilinçli Taksir Hâlinde Uygulanmaz. (TCK m. 50/4). 945
vii) Uygulamada Asıl Mahkûmiyet, Bu Madde Hükümlerine Göre
Çevrilen Adlî Para Cezası veya Tedbirdir. (TCK m. 50/5). 946
viii) Hüküm Kesinleştikten Sonra Cumhuriyet Savcılığınca Yapılan Tebligata Rağmen Otuz Gün İçinde Seçenek Tedbirin Gereklerinin Yerine Getirilmesine Başlanmaması veya Başlanıp Da Devam Edilmemesi Hâlinde, Hükmü Veren Mahkeme Kısa Süreli Hapis Cezasının Tamamen veya Kısmen İnfazına Karar Verir ve Bu Karar Derhâl İnfaz Edilir. Bu Durumda, Beşinci Fıkra
Hükmü Uygulanmaz. (TCK m. 50/6). 946
ix) Hükmedilen Seçenek Tedbirin Hükümlünün Elinde Olmayan Nedenlerle Yerine Getirilememesi Durumunda, Hükmü Veren
Mahkemece Tedbir Değiştirilir. (TCK m. 50/7). 949
(2) Hapis Cezasının İnfazının Ertelenmesi 950
(a) Genel Olarak 950
(b) Ertelemenin Hukuki Niteliği 952

(c) Erteleme Kurumunun Leh ve Aleyhinde İleri Sürülen Görüşler 952
aa) Lehte İleri Sürülen Görüşler 952
bb) Aleyhte Sürülen Görüşler 952
(d) Ertelemenin Koşulları 953
(e) Erteleme Kararı 969
(f) Denetim Süresi (TCK m. 51/3). 970
(g) Erteleme Süresi İçinde Mahkûmun Yükümlülükleri 972
(h) Denetim Süresi İçinde Hükümlünün Yükümlülüklerini Yerine Getirmemesi 973
(i) Denetim Süresinin İyi Halli Geçirilmesi, Kasıtlı Bir Suç
İşlenmemesi veya Yükümlülüklere Uyulması 977
(3) Hapis Cezasının Sakıncalarını Giderme Amacıyla Kabul Edilen Diğer Kurumlar 977
(a) Uzlaşma 978
(b) Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi 978
(c) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması 978
c) Adli Para Cezası 981
(1) Adli Para Cezasının Belirlenmesi Bakımından Kabul Edilen Sistemler 981
(a) Klasik Sistem 981
(b) Gün Para Cezası Sistemi 982
(c) TCK m. 52’de Öngörülen Adli Para Cezası Sistemi 983
i) Gün Para Cezasının Belirlenmesi 984
ii) Belirlenen Adli Para Cezasının Uygulanması 987
iii) Belirlenen Adli Para Cezasının Yerine Getirilmemesi 988
iv) Adli Para Cezasında Erteleme, Zamanaşımı 989
4. Güvenlik Tedbirleri 989
a) Genel Olarak 989
b) Güvenlik Tedbirinin Uygulanabilmesi İçin Gerekli Olan Koşullar 992
c) Güvenlik Tedbirinin Hukuki Niteliği 993
d) Güvenlik Tedbirinin Amacı 994
e) Güvenlik Tedbiri İle Ceza Yaptırımı Arasındaki Farklar 994
f) Güvenlik Tekbiri İle Ceza Yaptırımı Arasındaki Ortak Noktalar 995
g) TCK’nda Öngörülen Güvenlik Tedbiri Türleri 996
(1) Belli Haklardan Yoksun Bırakılma 996
(a) Belirli Haklardan Yoksun Bırakılma Güvenlik Tedbirinin
Uygulanma Koşulları 996
(b) Belirli Haklardan Yoksun Bırakılma Güvenlik Tedbirinin
Uygulanma Süresi 999
(c) Hak Yoksunluğunun İnfaz Süresinden Sonra Belirli Bir Süre
Devam Edeceği Durum 1001
(d) TCK m. 53/1’de Yer Alan Hak Yoksunlukları 1004
(e) TCK m. 53/6’da Yer Alan Hak Yoksunlukları 1007
(2) Müsadere 1009
(a) Genel Olarak 1009
(b) Müsaderenin Hukuki Niteliği 1010
(c) Müsadere Türleri 1012

(4 ) Çocuklara Özgü Güvenlik Tedbirleri 1029
(5) Akıl Hastalarına Özgü Güvenlik Tedbirleri 1029
(6) Alkol veya Uyuşturucu Bağımlısı Kişiler Hakkında Uygulanacak
Güvenlik Tedbirleri 1030
(7) Sınır Dışı Etme Güvenlik Tedbiri 1030
(8) Tüzel Kişiler Hakkında Uygulanacak Güvenlik Tedbirleri 1030
a) TCK m. 60’ta Yer Alan Güvenlik Tedbirlerinin Uygulanma
Koşulları 1032
b) Hâkim veya Mahkemenin Takdir Yetkisi / Orantılılık İlkesi 1034
c) Uygulanacak Tedbirler 1035
XXV. SUÇ İŞLEMEDE TEKERRÜR 1037
A. Genel Olarak 1037
B. Tekerrürün Hukuki Niteliği 1037
C. Tekerrür Türleri 1039
D. Tekerrüre İlişkin Hükümlerin Uygulanma Koşulları 1041
E. Tekerrür yasakları 1049
F. Tekerrürün Sonuçları 1050

YEDİNCİ BÖLÜM
CEZANIN BELİRLENMESİ, MAHSUP, SANIĞIN VE HÜKÜMLÜNÜN ÖLÜMÜ, AF, ZAMANAŞIMI,
ŞİKÂYET, ÖNÖDEME
XXVI. CEZANIN BELİRLENMESİ VE BİREYSELLEŞTİRİLMESİ 1053
A. Genel Olarak 1053
B. Temel Cezanın Belirlenmesi ve Bu Belirleme Yapılırken Esas Alınan Ölçütler 1054
C. Suçun Olası Kast veya Bilinçli Taksirle İşlenmesi 1065
D. Mükerrer (Çifte) Değerlendirme Yasağı 1066
E. Suçun Nitelikli Unsurlarının Cezanın Belirlenmesinde Uygulanması 1067
1. Cezayı Artıran Nitelikli Haller 1071
2. Cezayı Azaltan Nitelikli Haller 1072
F. Sonuç Cezanın Belirlenmesi ve Bu belirlemede Uyulacak Usuller 1072
1. Teşebbüs 1073
2. İştirak 1073
3. Haksız Tahrik 1073
4. Yaş Küçüklükleri İle Akıl Hastalıkları 1074
5. Cezada İndirim Yapılmasını Gerektiren Şahsi Sebepler 1074
6. Takdiri İndirim Nedenleri (TCK m. 62) 1074
a) TCK’nda Öngörülen Takdir İndirim Nedenleri 1075
b) TCK m. 62/2’de Öngörülen Takdiri İndirim Nedenleri 1077
G. Cezanın hesaplanması 1081
1. Hapis Cezasının Hesaplanması 1081
2. Adli Para Cezasının Hesaplanması 1081
3. Cezaların İçtimaı 1083
H. Cezanın Yukarı ve Aşağı Sınırının Aşılmaması 1084
İ. Mahsup 1086
1. Mahsubun Hukuki Esası 1086

2. Mahsubun Uygulanma Koşulları 1087
a) Kişi Yargılanmakta Olduğu Suçtan Mahkûm Olmalıdır 1087
b) Kişi Yargılanmakta Olduğu Suçtan Dolayı Hüküm Kesinleşmeden Önce
Hürriyetinden Yoksun Kalmış Olmalıdır 1088
c) Mahsup İçin Hükümlünün Talebi Gerekmemektedir 1090
d) Mahsup Kararını Yargılamayı Yapan Mahkeme Vermelidir 1090
SEKİZİNCİ BÖLÜM
DAVA VE CEZA İLİŞKİSİNİ SONA ERDİREN NEDENLER
XXVII. GENEL OLARAK 1091
XXVIII. SANIĞIN ÖLÜMÜ 1093
XXIX. HÜKÜMLÜNÜN ÖLÜMÜ 1094
XXX. AF 1095
A. Genel Olarak 1095
B. Affın Türleri 1096
1. Genel Af 1096
2. Özel Af 1097
XXXI. ZAMANAŞIMI 1099
A. Genel Olarak 1099
B. Ceza Hukukunda Zamanaşımının Leh ve Aleyhinde İleri Sürülen Görüşler 1099
1. Ceza Hukukunda Zamanaşımı Lehinde İleri Sürülen Görüşler 1100
a) Manevi Yönden Acı Çekme Görüşü 1100
b) Suç İşleyen ve Kaçak Durumda Olan Kişinin Uslanmış Olduğu Görüşü 1100
c) Kamu Oyunun İlgisinin Azalması ve Suçun Delillerinin Kaybolması
Görüşü/Sosyal Fayda Görüşü 1100
d) Cezanın Önleme İşlevinin Ortadan Kalkması Görüşü. 1100
e) Soruşturmanın Terki ve Failin Cezalandırılmama Hakkını Kazanması Görüşü 1100
f) Failin Manevi Dünyasının Değiştiği Görüşü 1101
2. Ceza Hukukunda Zamanaşımı Aleyhinde İleri Sürülen Görüşler 1101
a) Beccaria’nın Görüşü 1101
b) Bentham’ın Görüşü 1101
c) Pozitivist Görüş 1101
C. Zamanaşımının Hukuki Niteliği 1102
1. Zamanaşımını Ceza Muhakemesi Kurumu Olarak Kabul Eden Görüş 1102
2. Zamanaşımını Ceza Hukuku Kurumu Olarak Kabul Eden Görüş 1103
3. Zamanaşımını Karma Nitelikte Bir Kurum Olarak Kabul Eden Görüş 1103
D. Dava Zamanaşımı 1104
1. Dava Zamanaşımı ile Benzerlik Gösteren Kurumlar 1104
2. Dava Zamanaşımına Tabi Olmayan Suçlar 1105
3. Dava Zamanaşımına Tabi Olan Suçlar 1105
a) Dava Zamanaşımının Kabul Edildiği Suçlarda Süre 1105
(1) Yaş Küçüklüğü İçinde Olanlar Bakımından Dava Zamanaşımı Süresi 1106
b) Dava Zamanaşımına Tabi Olan Suçlar Bakımından ETCK İle TCK’nın Karşılaştırılması 1106
c) Dava Zamanaşımı Sürelerinin Özel Hukuktaki Etkisi 1107
d) Dava Zamanaşımının Süresinin Belirlenmesinde Esas Alınacak Ceza 1107
1) Seçimlik Cezayı Gerektiren Suçlarda Dava Zamanaşımının Belirlenmesi 1109

e) Dava Zamanaşımında Sürenin İşlemeye Başladığı Anın Tespiti 1110
(1) Aynı Fiilden Dolayı Tekrar Yargılamayı Gerektiren Haller Bakımından 1110
(2) Bazı Suç Türleri, Suçun Özel Görünüş Şekilleri ve Mağdurun Yaşı
Bakımından 1111
(a) Tamamlanmış Suç 1111
(b) Teşebbüs Halinde Kalan Suç 1112
(c) Kesintisiz Suç 1112
(d) Zincirleme Suç 1112
(e) Çocuklara Karşı İşlenen Suç. 1112
(f) İştirak Halinde İşlenen Suç 1112
(g) Objektif Cezalandırma Koşulunun Arandığı Suç 1113
f) Dava Zamanaşımın Durması ve Kesilmesi 1114
(1) Dava Zamanaşımın Durması 1114
(a) İzin 1114
(b) Karar 1115
(c) Bekletici Meselenin Çözümü 1116
(d) Kaçak Kararı 1117
(2) Dava Zamanaşımın Kesilmesi 1119
(a) Şüpheli veya Sanıklardan Birinin Savcı Huzurunda İfadesinin
Alınması veya Sorguya Çekilmesi 1119
(b) Şüpheli veya Sanıklardan Biri Hakkında Tutuklama Kararının
Verilmesi 1120
(c) Suçla İlgili Olarak İddianame Düzenlenmesi 1121
(d) Sanıklardan Bir Kısmı Hakkında Da Olsa, Mahkûmiyet Kararı
Verilmesi 1122
(e) Dava Zamanaşımının Kesilmesi Üzerinde Dava Zamanaşımının
Uzaması 1124
E. Ceza Zamanaşımı 1129
1. Ceza Zamanaşımında Öngörülen Süreler 1130
a) Yaş Küçükleri Bakımından Sürenin Kısaltılması 1130
2. Ceza Zamanaşımında Sürenin Başlama Anı 1130
3. Ceza Zamanaşımının Durması 1131
a) Ceza Zamanaşımının Kesilmesi 1132
4. Ceza Zamanaşımının Kesilmesinin Etkisi 1133
5. Ceza Zamanaşımının Sonuçları 1133
6. Ceza Zamanaşımının Hak Yoksunluklarına (Güvenlik Tedbirlerine) Etkisi 1134
7. Müsaderede Zamanaşımı 1134
8. Zamanaşımının Hesabı ve Uygulanması 1134
XXXII. ŞİKÂYET 1135
A. Tanım 1135
B. Şikâyet Kurumunun Hukuki Niteliği 1135
C. Şikâyetin Koşulları 1136
1. Şikâyete Tabi Bir Suçun İşlenmiş Olması Gerekir 1136
2. Şikâyet Hakkına Sahip Olan Kişi/lerin Şikâyet Hakkını Kullanması Gerekir 1136
3. Şikâyet hakkının Kanunda Öngörülen Süre İçinde Yapılmış Olması Gerekir 1139
4. Şikâyetin İlgili Mercilere Yapılması Gerekir 1139
5. Şikâyetin Yazılı veya Sözlü Olarak Yapılması Gerekir 1140

D. Şikâyet İle İlgili Bazı Özel Durumlar 1141
1. Şikâyet Hakkının Kullanılmasından Feragat (Vazgeçme) 1141
2. Yapılan Şikâyetin Geri Alınması 1143
3. Şikâyette Sirayet 1146
a) Şikâyet Hakkının Kullanılmasında Sirayet 1147
b) Şikâyetin Geri Alınmasında Sirayet 1147
XXXIII. ÖNÖDEME 1149
A. Tanımı ve Hukuki Niteliği 1149
B. Koşulları 1150
1. Önödeme Kapsamına Giren Bir Suç İşlenmiş Olmalıdır 1150
a) Sadece Adli Para Cezası Öngörülmüş Olabilir 1151
b) Hapis Cezası İle Adli Para Cezası Seçimlik Olarak Öngörülmüş Olabilir 1151
c) Hapis Cezası İle Adli Para Cezası Birlikte Öngörülmüş Olabilir. 1151
2. Belli Bir Miktar Paranın Devlet Hazinesine Ödenmesi 1152
a) Ödenmesi Gereken Miktar Adli Para Cezasıdır 1152
b) Ödenmesi Gereken Hapis Cezasıdır 1152
c) Ödenmesi Gereken Hapis ve Adli Para Cezasıdır 1152
3. Önödeme Usulü ve Sonuçları 1153
a) Soruşturma Evresi Bakımından 1153
b) Kovuşturma Evresi Bakımından 1153
4. Önödeme Kabul Edilmeyen Suçlar/Önödeme Yasağı 1154
5. Önödemede Süreye Bağlı Ceza Artırım Durumu 1154
6. Önödemenin Sonuçları 1154
7. Önödemenin Etkileri 1154
KAYNAKÇA 1157