Eski Vakıfların ve Taşınmazlarının Günümüzdeki Hukuki Rejimi
Dr. Mustafa YILMAZ
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 5
-TÜRKÇE ÖZET- . 9
-ENGLISH ABSTRACT- 13
İÇİNDEKİLER . 17
KISALTMALAR . 29
GİRİŞ 33
BİRİNCİ BÖLÜM GENEL OLARAK ESKİ VAKIF MÜESSESESİ
I- ESKİ VAKIF MÜESSESESİ 39
A- Kavram ve Tanım 39
B- Tarihsel Süreç ve Benzer Kurum ve Kavramlarla Karşılaştırma . 47
1- Eski Medeniyetlerde Vakıf . 50
a- Eski Mezopotamya’da Vakıf . 50
b- Eski Anadolu Medeniyetlerinde Vakıf . 51
c- Eski Mısır’da Vakıf . 52
d- Eski Yunan’da Vakıf . 52
e- Eski Roma’da Vakıf 53
f- Eski Bizans’ta Vakıf 57
g- Cermen Hukukunda Vakıf . 59
h- Eski Fransız Hukukunda Vakıf 61
ı- Eski İspanya Hukukunda Vakıf 62
i- Eski İngiliz ve Amerikan Hukukunda Vakıf . 63
aa- Trust - Foundation - Vakıf Karşılaştırması 63
bb- Tarihsel Süreçte Trust - Vakıf Karşılaştırması 65
cc- Hukukî Yapı ve İşlevleri Açısından Trust - Foundation - Vakıf Karşılaştırması 71
j- Eski Türklerde Vakıf 76
k- İslȃmiyet Öncesi Eski Arap Toplumlarında Vakıf 78
l- İslȃm Toplumlarında Vakıf 79
aa- İslȃmın Ana Kaynaklarında Vakıf . 80
aaa- Kur’an-ı Kerim’de Vakıf . 80
bbb- Hz. Peygamber (SAS) Sünnetinde Vakıf . 81
bb- İslâm Devletlerinde Vakıf 84
Eski Vakıfların ve Taşınmazlarının Günümüzdeki Hukukî Rejimi
18
cc- Osmanlılarda Vakıf 90
II- ESKİ VAKIFLARIN UNSURLARI (GEREKLİ ŞARTLARI) 99
A-İrade Beyanı (Sıyga, Declaration of Intention) . 100
1- Açık (Sarih) İrade Beyanı (Explicit Declaration of Intent) . 101
2- Zımnȋ (Örtülü) İrade Beyanı (İmplicit Declaration of Intent) . 103
3- Vakıfnâmenin (Vakfiye, Vakıf Senedi, Deed) Vakfın Kurulması Açısından Önemi 105
4- İrade Beyanında Aranan Şartlar 107
a-Vakfın Ecel ve Şarta Bağlanamaması (Tenciz) 107
b-Vakıf İradesinde Devamlılık (Müebbet, Te’bit, Perpetuity) Şartının Bulunması 108
c- Vakıf İradesinin Sağlam Olması 111
d- Vakıf İrade Beyanının Kesin ve Bağlayıcı Olması . 111
e- Vȃkıfın İrade Beyanında Vakfın Mahiyetine, Amacına, Ahlâka, Âdâba, Kamu Düzenine, Yararlananların Menfaatine Aykırı Bir Şartın Bulunmaması . 112
B- Vakfeden (Vâkıf, Waqif, Founder, Settlor) . 113
1- Vâkıfın Gerçek Şahıs Olup Tam Fiil Ehliyetine Sahip Olması . 114
a- Temyiz Kudretinin Olması (Capacity to Act) . 114
b- Büluğ (Ergenlik) ve Rüşt Çağına Ulaşması (Age of Consent) . 115
c- Mahcur (Incompetent Person) Olmaması . 116
d- Hür (Free, Independent) Olması 117
2- Vȃkıfın Hükmȋ Şahıs Olması 118
3- Vakıf Kurmaya Etkili Olmayan Haller 119
4- Vakfetme Yetkisine Etkili Olan Haller 121
C- Vakfın Konusu (Mevkuf) . 123
1- Mevkufun Mülk Olması . 123
2- Mevkufun Mütekavvim Mal Olması . 125
3- Mevkufun Somut (Ayn) Olması 126
4- Vakıf Konusunu Teşkil Edebilecek Nitelikte Olması . 126
5- Vakfedilen Malın Malum ve Muayyen Olması 129
D- Vakıftan Yararlananlar (Mevkufun Aleyh – Meşrutun-leh, The Beneficiaries of the Waqf) 130
III- ESKİ VAKIFLARIN ÇEŞİTLERİ . 136
İçindekiler
19
İKİNCİ BÖLÜM ESKİ VAKIFLARIN VE TAŞINMAZLARININ OSMANLI DEVLETİ DÖNEMİNDEKİ HUKUKÎ REJİMİ
I- GENEL OLARAK . 139
II- ESKİ VAKIFLARIN TÜZEL KİŞİLİĞİ 141
A- Tüzel Kişilik (Legal Person) Statüsü 143
B- Özel Hukuk – Kamu Hukuk Tüzel Kişisi Olarak Vakıflar . 148
1- Genel Olarak 148
2- Sahih Vakıflar 151
3- Gayrisahih (İrsadȋ, Tahsisat Kabilinden) Vakıflar 153
a- Tarihsel Süreçte İrsadȋ (Gayrisahih) Vakıflar . 156
b- İrsadî (Gayrisahih) Vakıfları Benzer Müesseselerle Karşılaştırma 160
aa- İkta Tasarrufları 160
bb- Temlik . 161
III- ESKİ VAKIFLARIN İDARESİ (TEVLİYET) VE TEFTİŞİ (NEZARETİ) 162
A- Genel Olarak 162
B- Mütevelli (Mutawalli, Trustee) . 164
1- Mütevellinin Atanması . 165
a- Vâkıf Tarafından Atanması (Meşrutiyet Üzere - Meşruta Mütevelli) 165
b- Hâkim Tarafından Atanması (Mansup Mütevelli) 166
2- Mütevellide Bulunması Gereken Vasıflar 168
a- Âkil ve Baliğ Olması . 168
b-Muktedir (Kifayetli) Olması . 169
c- Adil (Fair) ve Güvenilir Olması 170
d- Diğer Şartlar . 170
3- Mütevellinin Hakları ve Sorumlulukları 171
a- Mütevellinin Ücret Hakkı 171
aa- Ücretin Vâkıf Tarafından Takdiri 172
bb- Ücretin Hâkim Tarafından Takdiri 172
b- Mütevellinin Hizmet Hakkı ve Ödevi 173
c- Kâimmakam Tayin Etme . 173
d- Mütevellinin Sorumlulukları 174
4- Mütevellinin Tazmin Sorumluluğu 176
5- Mütevellilik Görevinin Sona Ermesi . 177
Eski Vakıfların ve Taşınmazlarının Günümüzdeki Hukukî Rejimi
20
C- Eski Vakıfların Teftiş ve Murakabesi (Nezâreti) . 178
1- Osmanlı Devletine Kadarki Durum . 180
2- Osmanlı Devletinde Evkaf Teşkilatı 183
3- Evkaf-ı Hümâyun Nezâretinin (Ministry of Awkaf) Kurulmasından Sonraki Durum (Vakıfların İdare ve Denetiminde Merkezîleştirme Süreci) 188
D- Vakıf Görevlileri 194
IV- ESKİ VAKIFLARIN İDARİ FONKSİYONLARI (GERÇEKLEŞTİRDİĞİ KAMU HİZMETLERİ) . 196
A- 19. Yüzyıl Öncesi Osmanlı Devleti'nde Devlet - Kamu Hizmeti İlişkileri 198
B- Kamu Hizmeti - Vakıf İlişkisi . 201
C- Önceki Hukukumuzda Kamu Hizmetlerinin Görülmesinde Vakıfların Fonksiyonu 206
1- 19.Yüzyıla Kadarki Süreç . 206
2- 19. Yüzyıl Sonrası Kamu Hizmetlerinin Görülmesinde Vakıfların Rolü . 210
D- Eski Vakıfların İfa Ettiği Kamu Hizmetleri (Public Services) 215
1- Eğitim Hizmetleri (Education Services) 215
a- 19. Yüzyıla Kadar Olan Süreçte Vakıfların Eğitim Hizmetleri (Education Services) 215
b- Tanzimat Sonrası Eğitim Faaliyetlerinde Vakıfların Rolü . 223
2- Eski Vakıfların Sağlık Hizmetleri (Health Services) 228
a- 19. Yüzyıla Kadar Olan Süreçte Vakıfların Sağlık Hizmetleri (Health Services) 228
b- 19. Yüzyıl ve Sonrası Sağlık Hizmetlerinde Vakıfların Rolü 233
3- Eski Vakıfların Belediye Hizmetleri (Municipal Services) ve Şehircilik Faaliyetleri 237
a- Belediye Hizmetlerinin Vakıflar Tarafından Görülmesi 237
b- 19. Yüzyıl Sonrası Belediye Teşkilatının Kurulması ve Vakıf - Belediye Hizmet İlişkileri . 242
4- Eski Vakıfların Ulaşım (Transportation Services) ve Bayındırlık Hizmetleri (Public Works) . 248
5- Eski Vakıfların Din Hizmetleri (Religion Services) . 251
a- Din Hizmetlerinin Vakıflar Tarafından Görülmesi . 251
b- Tanzimat Sonrası Din Hizmetlerinin Görülmesi . 253
6- Eski Vakıfların Askerlik Hizmetleri ve Kolluk Faaliyetleri 254
7- Eski Vakıfların Sosyal Güvenlik ve Sosyal Hizmetleri (Social Welfare) 255
İçindekiler
21
8- Eski Vakıfların Gelir Kaynakları ve Ekonomik (İktisadȋ, Economic) Hizmetleri . 258
V- ESKİ VAKIFLARIN ÇEŞİTLERİ 265
A- Mülkiyet Yönünden Eski Vakıflar: Sahih Vakıf - Gayrisahih Vakıf Ayrımı 266
1- Osmanlı'da Arazi Rejimi . 270
a- 1858 tarihli Arazi Kanunnamesinden Önceki Dönemde 270
b- 1858 tarihli Arazi Kanunnamesinden Sonra . 271
aa- Arazi-i Memlûke (Mülk Araziler) . 272
bb- Arazi-i Mîriyye (Emiriyye, Mîrî Arazi) 273
cc- Arazi-i Mevkufe (Vakıf Araziler) . 274
dd- Arazi-i Metruke (Metruk, Terkedilmiş) Arazi . 275
ee- Arazi-i Mevat (Ölü Arazi) 276
2- Sahih Vakıflar - Mülk Arazi (Arazi-i Memluke)nin Vakfedilmesi 276
3- İrsadî (Gayrisahih, Tahsisat Kabilinden) Vakıflar - Mîrî Arazi (Arazi-i Mîrîye) nin Vakfedilmesi 278
4- Diğer Arazilerin Vakfedilmesi 282
a- Ölü (Mevat) Arazinin Vakfedilmesi . 282
b- Metruk Arazinin Vakfedilmesi 282
c- Vakıf Arazilerin Vakfedilmesi . 282
B- Vakfedilen Malın Cinsi Yönünden Eski Vakıflar 283
1- Taşınır (Menkul) Mal Vakıfları . 283
a- Kitap Vakıfları 284
b- Nakit Para Vakıfları (Cash Waqf) 284
2- Taşınmaz (Gayrimenkul) Mal Vakıfları 289
a- Kamu Hizmetleri İçin Yapılmış Vakıf Eserleri . 289
b- Vakıf Araziler . 290
3- Yararlananlar ve Yararlanma (İntifa) Şekilleri Bakımından Vakıf Çeşitleri . 290
a- Hayrî Vakıflar . 291
aa- Aynından Doğrudan Doğruya Yararlanılan (Aynıyla İntifa Olunan) Vakıflar 291
aaa- Herkesin Yararlanabileceği Vakıflar, Müessesât-ı Hayriye (Hayrat) . 292
bbb- Sadece Fakirlerin Yararlanabileceği Vakıflar, Müessesâtı Hayriye . 292
bb- Gelirleri İle İntifa Olunan (Kazanç Sağlayan Akar) Vakıflar 293
aaa- Üstü Kapalı Yerlerin Vakfedilmesi (Musakkafât-ı Vakfiyye) 293
bbb- Üstü Kapalı Olmayan Yerlerin Vakfedilmesi (Müstegıllât) 294
b- Aile (Evladî, Zürrî) Vakıfları (Family Awqaf) 294
c- Avârız Vakıfları 298
4- Kiraya Verilmeleri Yönünden Vakıflar . 301
a- İcare-i Vahideli Vakıflar 301
b- İcare-i Vahide-i Kademeli Vakıflar 302
c- İcareteynli (Çift İcarlı) Vakıflar . 304
d- Mukâtaalı Vakıflar 312
e- Gedikler 315
5- Yönetimleri Bakımından Vakıflar . 318
a- Mazbut Vakıflar (Fused Foundations) . 319
aa- Selâtin (Sultan) Vakıfları 320
bb- Mütevellisi Kalmayan Vakıflar 321
cc- İdaresi Mazbut Vakıflar 321
b- Mazbut Olmayan Vakıflar . 322
aa- Mülhak Vakıflar (Annexed Foundations) 322
bb- Müstesna Vakıflar 323
aaa- Eizze Vakıfları (Eizze Foundations) 324
bbb- Guzza Vakıfları 325
cc- Meşrutiyet Üzere Tasarruf Olunan Vakıflar 326
VI- ESKİ VAKIF MALLARININ KORUNMASI REJİMİ . 327
A- Vakfedilen Malın Mülkiyeti . 327
1- Sahih Vakıflarda Mevkufun Mülkiyeti 327
2- Gayrisahih Vakıflarda Mevkufun Mülkiyeti 328
B- Vakfedilen (Mevkufun) Malın Dokunulmazlığı (Inalienable, Intouchability) 330
1- Genel Kural 330
2- Dokunulmazlık İlkesinin İstisnaları . 331
a- Vakıf Malın Başka Bir Malla Değiştirilmesi (İstibdal, Exchange) . 331
b- İcareteynli ve Mukâtaalı Usulüne Başvurulması . 333
c- Şuf'a Hakkının Bulunması . 335
d- Vakıf Mallarının Mülkiyetinin Vâkıfa Veya Mirasçılarına Geri Dönmesi 335
İçindekiler
23
C- Eski Vakıfların Vergiler Açısından Durumu . 335
D- Vakıf Mallarının Cebrî İcra Yoluyla Satılıp Satılamayacağı 336
E- Vakıf Mallarının Tahsis Amacının Değiştirilip Değiştirilemeyeceği Hususu 338
F- Vakıf Malları ve Zamanaşımı (Period of Limitation) . 339
1- Eski Hukukumuzda Genel Olarak Zamanaşımı (Mürur-u Zaman, Period of Limitation) Müessesesi . 339
2- Eski Vakıflarla İlgili Hususlarda Zamanaşımı (Period of Limitation) . 340
3- Zamanaşımının Başlangıcı ve Hesaplanması . 342
G- Vakıf Mallarının Tapuya Tescili Hususu . 343
H- Vakıf Uyuşmazlıklarının Yargısal Çözümü . 344
1- Osmanlı Devletinden Önceki Durum 344
2- Osmanlı Devletinde Durum 344
a- Tanzimata Kadarki Dönem 344
b- Tanzimattan Sonraki Dönem . 345
3- Vakıf Davalarında Taraflar . 346
4- Vakıf Davalarında Deliller 347
a-Vakıf Davalarında Yazılı Deliller . 347
b- Yazılı Olmayan Deliller 349
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ESKİ VAKIFLARIN VE MALLARININ CUMHURİYET DÖNEMİ VE GÜNÜMÜZDEKİ HUKUKÎ REJİMİ
I- 20. YÜZYILDA KARŞILAŞTIRMALI VAKIF REJİMLERİ . 351
A- Genel Olarak 351
B- Amerika'da Vakıf Rejimi 352
C- Fransa'da Vakıf Rejimi . 356
D- Almanya'da Vakıf Rejimi . 358
E- Avusturya'da Vakıf Rejimi . 361
F- İsviçre'de Vakıf Rejimi . 363
G- İspanya'da Vakıf Rejimi . 363
H- İtalya'da Vakıf Rejimi 364
I- Diğer Avrupa Birliği Ülkelerinde Vakıf Rejimi 365
J- Mısır'da Vakıf Rejimi 365
K- İran'da Vakıf Rejimi . 366
L- Hindistan'da Vakıf Rejimi . 367
M- Malezya'da Vakıf Rejimi . 369
N- Singapur'da Vakıf Rejimi . 369
II- CUMHURİYET SONRASI TÜRKİYE'DE VAKIFLARIN GENEL REJİMİ . 370
III- CUMHURİYET DÖNEMİ ESKİ VAKIF - YENİ VAKIF (TESİS) AYRIMI 373
IV- CUMHURİYET DÖNEMİ VAKIF - KAMU HİZMET İLİŞKİLERİ 380
A- Dünyada Kamu Hizmeti - Vakıf İlişkisi 380
B- Cumhuriyet Döneminde Kamu Hizmetlerindeki Dönüşüm ve Kamu Hizmeti - Vakıf İlişkileri 386
1- Cumhuriyet Döneminde Kamu Hizmetlerinde Dönüşüm . 386
2- Cumhuriyet Döneminde Yeni Vakıfların Kamu Hizmetleri - Günümüz Kamu Hizmetlerinin Görülmesinde Vakıf Modelinin Uygulanması 389
a- Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları . 392
b- Farklı Bir Statü: Vakıf Üniversiteleri (Foundation Universities) 397
c- Çeşitli Güçlendirme Vakıfları 411
aa- Adalet Teşkilatını Güçlendirme Vakfı . 411
bb- Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı . 417
cc- Türk Polis Teşkilatını Güçlendirme Vakfı . 417
3- Cumhuriyet Döneminde Eski Vakıfların Kamu Hizmetleri 418
V- ESKİ VAKIFLARIN TÜZEL KİŞİLİĞİ SORUNU 423
A- Mazbut Vakıfların Tüzel Kişiliği 425
1-1926- 2008 Arası Dönem . 425
a- Mazbut Vakıfların VGM'nden Ayrı Tüzel Kişiliği Olmadığı Görüşü . 427
b- Mazbut Vakıfların VGM'nden Ayrı Tüzel Kişiliği Olduğu Görüşü . 431
c- Mazbut Vakıfların Kendine Özgü Bir Yapılanması Olduğu Görüşü 433
d- Görüşümüz . 435
2- 2008 Sonrası Dönem 438
B- Mülhak Vakıflar (Annexed Foundations) 439
C- Cemaat (Azınlık) Vakıfları (Community Foundations) 444
1- Kavram ve Tanım . 444
2- Cemaat (Azınlık) Vakıflarının Tarihsel Gelişimi . 447
a- Azınlıkların Osmanlı Hukuk Sistemindeki Konumu . 447
b- Cemaat (Azınlık) Vakıflarının Tüzel Kişiliği ve Taşınmaz Mal Edinmeleri . 449
aa- Cemaat (Azınlık) Vakıflarının Tüzel Kişiliği 454
bb- Cemaat (Azınlık) Vakıflarının Taşınmaz Mal Edinmeleri . 458
aaa- 1935 Yılına Kadarki Süreç 458
bbb- 1935-1974 Yılları Arasındaki Süreç 463
ccc- 1974-2002 Yılları Arasındaki Süreç 468
ddd- 2008 Yılından İtibaren Başlayan Süreç . 482
D- Esnaf Vakıfları . 489
VI- ESKİ VAKIFLAR ÜZERİNDE YETKİ KULLANAN İDARİ MAKAM (VAKIFLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (DİRECTORATE GENERAL OF FOUNDATİONS = CENTRAL WAQF ADMİNİSTRATİON) 489
A- Hukuki Statüsü ve Görevleri 489
1- Genel Müdür 492
2- Vakıflar Meclisi . 492
3- Genel Müdürlükteki Diğer Hizmet Birimleri . 494
4- Vakıflar Genel Müdürlüğünün Gelirleri 497
5- VGM'nün Eski Vakıflar Üzerindeki İdare, Denetim ve Gözetim Yetkisinin Niteliği 498
a- VGM'nün Mazbut Vakıflar Üzerinde Yetkisinin Niteliği 499
b- VGM'nün Mülhak Vakıflar Üzerindeki Yetkisinin Niteliği 502
aa- Denetim Yetkisi . 502
bb- Denetim Yetkisinin Boyutunu Aşan Yetkiler 506
cc- Yönetim ve Temsil Yetkisi . 508
aaa- 2762 Sayılı VK'nun Uygulandığı Dönemlerde . 508
bbb- 5737 Sayılı Vakıflar Kanunu Dönemi . 511
c- VGM'nün Cemaat (Azınlık) Vakıfları Üzerindeki Yetkisinin Niteliği . 512
B- Eski Vakıfların Yeni Görevlileri . 516
1- Mazbut Vakıfların Görevlileri . 517
a- Genel Müdürlük Personeli . 517
b- Vakıflar Meclisinin Oluşumu 518
c- Genel Müdürlükteki Diğer Personel . 520
aa- Vakıf Uzmanlığı . 520
bb- Müfettişlik Görevi . 521
2- Mülhak Vakıfların Görevlileri 522
a- Mütevelli Olabilmenin Şartları 522
aa- Adlî Aşama 522
aaa- Vakfedenin Soyundan Geldiğinin İspatı 522
bbb- Tevliyete (Mütevelliliğe) Müstehak Olduğuna Dair Mahkeme Kararı Alınması . 524
bb- İdarî Aşama . 524
aaa- Tevliyet (Mütevellilik) Tevcihinin Yöneltilmesi 524
bbb- Tevliyet (Mütevellilik) Tevcihi Yapılamaması Durumu 524
b- Mütevellinin Görev ve Yükümlülükleri . 525
aa- Genel Olarak 525
bb- Vakfı İdare ve Temsil Etme Görevi 526
cc- Vakıf Hayrat ve Akarlarını Koruyup Gözetme Görev ve Yükümlülüğü . 527
dd- Vakıf Akarlarını Kiraya Verme Yetkisi 528
ee- Gelir - Gider Muhasebesini Tutma 528
ff- Tahsil Ettiği Paraları Muhafaza ve Nemalandırma Görevi 529
c- Mütevellinin Hakları . 529
aa- Yönetimin Kendisine Tevcih Edilmesini İsteme Hakkı 529
bb- Ücret İsteme Hakkı 530
cc- Vakıf Mallarının ve Vakfın Amaç ve İşlevlerinin Değiştirilmesini Teklif Etme 530
d- Mütevellinin Sorumlulukları 531
e- Mütevellilik Görevinin Sona Ermesi 533
VII- ESKİ VAKIF MALLARININ GÜNÜMÜZDEKİ HUKUKÎ REJİMİ . 535
A- Genel Olarak 535
B- Kısaca Kamu Malları Rejimi 538
C- Eski Vakıf Taşınmazlarının Kamu Malları Rejimi Açısından Durumu . 541
1- Kamu Malları İmtiyazından Yararlanma . 542
a- Hayrat Vakıf Mallarının Durumu . 542
b- Hayrat Dışında Kalan Vakıf Malları 544
c- Vakıf Mallarının Değiştirilmesi ve Satılıp Satılamayacağı Hususu . 545
aa- Mazbut Vakıflarda 545
bb- Mülhak, Cemaat ve Esnaf Vakıflarında 545
d- Eski Vakıfların Vakfiye Şartlarının Değiştirilmesi ve Mallarının Tahsis Cihetinin Değiştirilmesi 546
e- Eski Vakıf Taşınmazlarının Kamulaştırma ve İmar Uygulamaları Karşısında Durumu 548
aa- Kamulaştırma Karşısındaki Durumu . 548
bb- İmar Uygulamaları Karşısında Durumu 550
aaa- 3194 Sayılı İmar Kanununa Göre 550
bbb- 5737 Sayılı Vakıflar Kanununa Göre 552
ccc- 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’na Göre 554
f- Eski Vakıf Taşınmazlarının Amacına Uygun Kiraya Verilmesi ve Tahsisi . 558
aa- 1983 Yılına Kadarki Dönemde . 558
bb- 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu Çıktıktan Sonraki Dönem . 568
cc- 5737 sayılı Vakıflar Kanunu Yürürlüğe Girdikten Sonraki Durum 576
aaa- Kiraya Verme . 576
bbb- Tahsis Etme ve Devir . 580
ccc- Çeşitli Kiralama ve Tahsis Yöntemleri 584
ddd- Tahliye ve Ecrimisil . 588
g- Eski Vakıf Taşınmazlarının Zilyetlik (possession) ve Zamanaşımı (Period of limitation) Yoluyla Kazanılıp Kazanılamayacağı 595
aa- Hayrattan Olan Vakıf Taşınmazlarının Durumu 598
bb- Tapuya Kayıtlı Olmayan Hayrat Dışındaki Vakıf Taşınmazlarının Durumu 599
cc- İcareteynli ve Mukâtaalı Vakıfların Taviz Bedeli İle Devri Halinde 601
h- Eski Vakıf Mallarının Vergi Resim ve Harçtan Muaf Olup Olmadığı . 608
aa-Mazbut Vakıfların ve Mallarının Değişik Vergiler Açısından Mükellefiyet Durumu 608
bb- Mülhak Vakıfların ve Mallarının Değişik Vergiler Açısından Mükellefiyet Durumu 615
cc- Cemaat Vakıflarının ve Mallarının Çeşitli Vergiler Açısından Mükellefiyet Durumu 617
VIII- ESKİ VAKIFLARDAN KAYNAKLANAN DİĞER UYUŞMAZLIKLARIN YARGISAL ÇÖZÜMÜ . 621
A- Eski Vakıflarla İlgili Davalarda Görevli Yargı Düzeni ve Mahkemeler . 622
1- İdari Yargının Görevli Olduğu Davalar . 623
2- Adlî Yargının Görevli Olduğu Davalar . 628
a- Genel Olarak . 628
b- Adlî Yargıda Sıklıkla Görülen Eski Vakıf Davaları 637
aa- Galle Fazlası (Income Receivable) ve Galle Fazlasına Müstehak Vakıf Evladı Tespit Davaları (Lawsuits to Determine the Descendants Entitled to the Income) 637
bb- Vakıf Evladı (Evladiye) Tespit Davaları (The Case of Determination Foundation “Waqf” Child) . 653
cc- Tevliyete Ehil Vakıf Evladı Tespit Davaları (The Case of Determination Entitled to the Trusteeship “Mutawalli” Foundation “Waqf” Child) 658
dd- İntifa Hakkı (Usufruct) Davaları . 669
ee- Tapu İptali ve Tescil Davaları (Deed Cancellation and Registration Lawsuit) 676
ff- Kira Davaları (Rental Disputes) . 683
B- Eski Vakıflarla İlgili Davalarda Yetkili Mahkemeler . 686
C- Eski Vakıf Davalarında Taraf Ehliyeti (Standing to Sue) . 692
D- Eski Vakıf Davalarında Deliller (Evidence) 696
1- Eski Vakıf Davalarında Yazılı Deliller (Documentary Evidence) . 698
a- Vakfiye (Vakıfnâme, Deed) . 700
b- Vakfiye Dışındaki Eski Yazılı Deliller . 702
c- Bilirkişi Raporları ve Keşif 706
2- Yazılı Olmayan Deliller 707
TESPİT ve SONUÇLAR . 709
BİBLİYOGRAFYA . 713
KAVRAM DİZİNİ
