Müteselsil Sorumluluk İlkesinin İş Kanunu'ndaki Uygulaması

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz ve Teşekkür 7
Kısaltmalar 15
§. 1. GİRİŞ 19
BİRİNCİ BÖLÜM
MÜTESELSİL BORÇLULUK
§ 2. BORÇLULAR ARASINDA TESELSÜL 23
I. Kavram 23
1. Teselsül Kurumunun Gelişim Süreci 25
2. Müteselsil Borcun, Benzer Durumlarla İlişkisi 27
a. Kefalet Sözleşmesi 27
b. Kısmî Borç 29
c. Kümülâtif Borç 31
d. Kolektif Borç 32
e. Bölünemez Borç 33
II. Müteselsil Borç İlişkisinin Hukukî Niteliği ve Özellikleri 35
1. Müteselsil Borç İlişkisinin Hukukî Niteliği 35
2. Müteselsil Borç İlişkisinin Özellikleri 38
a. Alacaklının Dilediği Borçluya Başvurabilmesi 38
b. Borçluların Borcun Tamamından Sorumlu Olması 38
c. Her Türlü Borç İlişkisi İçin Mümkün Olması 39
III. Müteselsil Borç İlişkisinin Kaynakları 40
1. Hukukî İşlemden Doğan Müteselsil Borçluluk 40
a. Sözleşmeden Doğan Müteselsil Borçluluk 40
aa. Müteselsil Borçluluğu Birlikte Kabul Etme 40
bb. Borca Katılmaktan Doğan Müteselsil Borçluluk 42
cc. Tek Taraflı Hukukî İşlemden Doğan Müteselsil Borçluluk 44
2. Kanundan Doğan Müteselsil Borçluluk 44
IV. Müteselsil Borç İlişkisinin Hükümleri 51
1. Dış İlişkide 51
a. Alacaklının Dilediği Borçluya Başvurabilmesi 51
b. Borçluların Sahip Oldukları Def’i ve İtirazlar 52
aa. Şahsî Def’i ve İtirazlar 54
bb. Ortak Def’i ve İtirazlar 56
c. Borcun Sona Ermesinin Etkisi 58
aa. İfa veya Takas Halinde 58
bb. İfa veya Takas Dışındaki Hallerde 59
aaa. Borcun İfasının İmkânsızlaşması 59
bbb. Alacaklının Temerrüdü 60
ccc. Alacaklının Borçluyu İbra Etmesi 61
ddd. Borçlu ve Alacaklı Sıfatlarının Birleşmesi 62
eee. Alacaklı ile Borçlular Arasında Sulh Anlaşması yapılması 63
fff. Alacaklı ile Borçlular Arasında “Yenileme” Anlaşması Yapılması 64
ggg. Aşırı İfa Güçlüğünün Ortaya Çıkması 65
hhh. Sözleşmeden Dönme Hakkının Kullanılması 65
ııı. Alacaklı ile Borçlular Arasında Yapılan Anlaşma ile Teselsül İlişkisinin Kaldırılması veya Borçluluk Türünün Değiştirilmesi 66
d. Müteselsil Borçluların Diğer Müteselsil Borçluların Durumunu Ağırlaştıramaması 67
e. Alacaklının Fiilinin, Sadece Yöneldiği Borçlu Hakkında Hüküm ve Sonuç Doğurması 70
f. Alacaklının, Bazı Borçluların Durumunu, Diğer Borçlulara Zarar Verecek Şekilde İyileştirmeme Yükümü 70
2. İç İlişkide 72
a. Borçluların Birbirine Rücu Hakkı 72
aa. İç İlişkide Borcun Paylaşılmasına İlişkin Esaslar 72
bb. Rücu Hakkının Kullanılmasına İlişkin Esaslar 75
aaa. Rücu Hakkının Doğması ve Kullanılma Tarzı 75
bbb. Diğer Borçlulara Hisseleri Oranında Rücu Hakkı 78
cc. Rücu Edilen Borçlulardan Birinin Aciz Hâlinde Olması 78
b. Halefiyet 80
İKİNCİ BÖLÜM
4857 SAYILI İŞ KANUNU’NUNDA
MÜTESELSİL SORUMLULUK
§. 3. ASIL İŞVEREN – ALT İŞVEREN İLİŞKİSİNDE MÜTESELSİL SORUMLULUK 87
I. Asıl İşveren – Alt İşveren İlişkisinin Türkiye’deki Tarihî Gelişimi 87
II. Alt İşveren Kavramı 90
III. Asıl İşveren – Alt İşveren İlişkisinin Unsurları 94
1. Asıl İşveren ve Buna Ait Bir İşyerinin Varlığı 94
2. İşin Asıl İşverene Ait İşyerinde Yapılması 97
3. İşyerinde Yürütülen Mal veya Hizmet Üretimine İlişkin Bir İşin Alt İşverene Verilmesi 97
a. İşyerinde Yürütülen Mal veya Hizmet Üretimine İlişkin “Yardımcı İşler”in Alt İşverene Verilmesi 99
b. Asıl İşin Bir Bölümünde İşletmenin ve İşin Gereği ile Teknolojik Nedenlerle Uzmanlık Gerektiren İşlerin Alt İşverene Verilmesi 101
4. Alt İşveren İşçilerinin Sadece Asıl İşverenden Alınan İşte Çalıştırılması 111
IV. Müteselsil Sorumluluk Uygulaması 113
1. Sorumluluğun Hukukî Niteliği 113
2. Uluslararası Belgelerde ve Avrupa Hukukunda Asıl işveren – Alt İşveren İlişkisinde “Müteselsil Sorumluluk” 116
3. Sorumluluğun Doğması İçin Gereken Şartlar 118
a. İş Kanunu Anlamında Geçerli Bir Asıl İşveren Alt İşveren İlişkisinin Kurulmuş ve Sürdürülmüş Olması 118
b. Alt İşverenden Kaynaklanan ve Onun Yükümlü Olduğu İşçilik Haklarının Doğmuş Fakat Ödenmemiş Olması 119
c. Sorumluluğun Kapsamı 119
4. Asıl İşverenin Değişmesinin İşçilik Haklarına Etkileri 122
a. Kıdem Tazminatı Açısından 122
b. İhbar Tazminatı Açısından 127
c. Yıllık Ücretli İzin Ücreti Açısından 130
d. Fazla Çalışma, Hafta Tatili ve Millî Bayram ve Genel Tatil Ücreti Alacağı Açısından 134
5. Alt İşverenin Değişmesinin İşçilik Haklarına Etkileri 136
a. Kıdem Tazminatı Açısından 136
b. İhbar Tazminatı Açısından 139
c. Yıllık Ücretli İzin Ücreti Açısından 140
d. Fazla Çalışma, Hafta Tatili ve Millî Bayram ve Genel Tatil Ücreti Alacağı Açısından 144
6. Muvazaalı Asıl İşveren – Alt İşveren İlişkisi ve Hukukî Sonuçları 145
a. Asıl İşverenden Devralınan İşçilerin, Alt İşveren Tarafından Çalıştırılması Halinde Haklarının Kısıtlanamaması 145
b. Daha Önce O İşyerinde Çalıştırılan Kişilerle Alt İşveren İlişkisi Kurulamaması 147
c. Kanundaki Şartlara Aykırı Olarak Asıl İşin Bölünerek Alt İşverene Verilememesi 148
d. Muvazaalı Asıl İşveren – Alt İşveren İlişkisinin Hukukî Yaptırımı 149
§. 4. İŞYERİ DEVRİNDE MÜTESELSİL SORUMLULUK 150
I. Genel Olarak 150
II. İşyeri Devri Kavramı 152
III. İşyeri Devrinin Unsurları 155
IV. Müteselsil Sorumluluk Uygulaması 158
1. Sorumluluğun Hukukî Niteliği 158
2. Uluslararası Belgelerde ve Avrupa Hukukunda İşyeri Devrinde Müteselsil Sorumluluk 159
3. Sorumluluğun Kapsamı 165
a. Ücret ve Ücret Ekleri 165
b. Kıdem Tazminatı 172
4. Müteselsil Sorumluluğun Kapsamına Girmeyen Alacaklar 181
V. Müteselsil Sorumluluğun Süresi 186
VI. Müteselsil Sorumluluğun Uygulanmayacağı Haller 188
1. Tüzel Kişiliğin Birleşme, Katılma Ya Da Türünün Değişmesi ile Sona Ermesi 188
2. İflas Halinde İşyerinin Devri 189
VII. İşyeri Devrinde Özel Durum: TTK. 178 193
1. Türk Ticaret Kanunu’nun 178. Maddesinin Uygulama Alanı 195
2. Müteselsil Sorumluluğun Kapsamına Giren Alacaklar 202
§. 5. İŞ SÖZLEŞMESİNİN DEVRİNDE MÜTESELSİL SORUMLULUK 205
I. Kavram 205
II. İş Sözleşmesinin Devrinin Unsurları 207
III. Türk Borçlar Kanunu’nun 429. Maddesi ile İş Kanunu’nun 7. Maddesinin Karşılaştırılması 213
IV. İş Sözleşmesinin Devrinin Sonuçları 214
§. 6. GEÇİCİ İŞ İLİŞKİSİNDE MÜTESELSİL SORUMLULUK 222
I. Genel Olarak Geçici İş İlişkisi 222
II. Özel İstihdam Bürosu Aracılığıyla Geçici İş İlişkisi Kurulması 226
1. Geçici İş İlişkisinin Unsurları 226
a. Geçici İş İlişkisinin Kurulabileceği Haller 226
b. Geçici İş İlişkisi Kapsamındaki Sözleşmelerin Yazılı Yapılması ve İşçinin Rızası 228
c. Geçici İş İlişkisinin Süresi 229
2. Geçici İş İlişkisinin Hukukî Niteliği 231
3. Uluslararası Belgelerde ve Avrupa Hukukunda Geçici İş İlişkisinde Müteselsil Sorumluluk 232
4. Geçici İş İlişkisinde İşverenlerin Sorumluluğunun Niteliği ve Kapsamı 237
III. Holding Bünyesi İçinde veya Grup İçi Şirketler Arasında Geçici İş İlişkisi Kurulması 239
1. Geçici İş İlişkisinin Unsurları 239
a. İşçinin, Holding Bünyesi İçinde veya Aynı Şirketler Topluluğuna Bağlı Bir İşyerinde Çalıştırılması 239
b. İşçinin Devir Sırasındaki Yazılı Rızası 240
c. Geçici İş İlişkisinin Süresi 242
2. Geçici İş İlişkisinin Hukukî Niteliği 244
3. Geçici İş İlişkisinde İşverenlerin Sorumluluğunun Niteliği ve Kapsamı 245
a. Ücret 245
b. Sosyal Sigorta Yükümlülükleri 251
aa. Prim ve Hizmet Belgesi Verme Yükümlülüğü ve Belgenin Verilmemesinden Doğan Sorumluluk 251
bb. Sosyal Sigorta Primlerini Ödeme Yükümü ve Ödenmeyen Primlerden Dolayı Sorumluluk 252
c. İşçiyi Gözetme Borcu 253
aa. İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemlerinin Alınmasına İlişkin İşveren Yükümlülükleri 253
bb. İşçiyi Gözetme Borcuna Aykırılık Halinde Meydana Gelen Zarardan Sorumluluk 256
cc. Eşit Davranma Açısından İşveren Yükümlülükleri 258
§. 7. YENİ İŞVEREN AÇISINDAN MÜTESELSİL SORUMLULUK 260
I. Genel Olarak 260
II. Yeni İşverenin Sorumluluğunun Doğması İçin Gerekli Olan Şartlar 262
1. İş Kanunu’na Tabi Sürekli Bir İşte İş Sözleşmesiyle Çalışma Bulunmalıdır 262
2. Belirli Süreli İş Sözleşmesi ile Çalışan İşçinin, Süre Bitmeden; Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi ile Çalışan İşçinin İse Bildirim Sürelerine Uymaksızın İşyerinden Ayrılması 263
3. İşçinin Eski İşini Bırakması Sonucu Bir Zarar Doğmalıdır 264
4. İşçi, Yeni Bir İşverenin Yanında, İş Sözleşmesiyle Çalışmaya Başlamalıdır 269
5. Yeni İşveren 270
a. İşçinin Bu Usulsüz Davranışına Bizzat ya da Yönlendirdiği Bir Kişi Vasıtasıyla Sebep Olmalıdır 270
b. İşçinin Bu Usulsüz Davranışını Bile Bile Onu İşe Almış Olmalıdır 271
c. İşçinin Bu Usulsüz Davranışını Öğrenmesine Rağmen Onu Çalıştırmaya Devam Etmelidir 272
III. Müteselsil Sorumluluk Uygulaması 274
1. Genel Olarak 274
2. Sorumluluğun Hukukî Niteliği 276
3. Uluslararası Belgelerde ve Avrupa Hukukunda Yeni İşveren Açısından Müteselsil Sorumluluk 279
4. Sorumluluğun Kapsamı 281
a. İspat 281
b. Zamanaşımı 282
§. 8. MÜTESELSİL SORUMLULUĞA İLİŞKİN UYUŞMAZLIKLARDA GÖREVLİ ve YETKİLİ MAHKEMENİN BELİRLENMESİ 283
I. Görevli Mahkeme 284
II. Yetkili Mahkeme 289
Değerlendirme ve Sonuç 295
Kaynakça 303
Kavram Dizini 321
Özgeçmiş 328