Mutlak Bozma Nedeni Olarak Savunma Hakkının Kısıtlanması( CMK Madde 289/1–h )
Arş. Gör. Alparslan DERELİ
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Sunuş 7
Önsöz 9
Kısaltmalar 15
Giriş 17
Birinci Bölüm
SAVUNMA HAKKININ KISITLANMASI KAVRAMI VE
KAVRAMA İLİŞKİN CEZA YARGILAMASI İLKELERİ
I. SAVUNMA HAKKININ KISITLANMASI KAVRAMI 19
A. Terim 19
B. Tanım 21
II. SAVUNMA HAKKININ TARİHİ GELİŞİMİ 28
A. Genel Açıklamalar 28
B. Savunma Hakkının Batı Hukukunda Gelişimi 30
1. Antik Yunan Hukuku 30
2. Roma Hukuku 33
3. Ortaçağ ve Yeniçağ Hukuku 35
4. Yakınçağ Hukuku 37
C. Savunma Hakkının Türk ve İslam Hukukunda Gelişimi 38
1. Osmanlı Hukuku 38
a. Tanzimat Öncesi (Klasik) Dönem 39
b. Tanzimat Sonrası Dönem 41
2. Cumhuriyet Dönemi Hukuku 44
III. SAVUNMA HAKKININ KISITLANMASIYLA İLİŞKİLİ CEZA YARGILAMASI İLKELERİ 47
A. Genel Açıklamalar 47
B. Hukuk Devleti İlkesi 48
C. Adil Yargılanma Hakkı 51
1. Silahların Eşitliği İlkesi 56
2. Masumiyet Karinesi 60
3. İsnadı ve Hakları Öğrenme Hakkı 66
4. Meramını Anlatabilme İlkesi 68
5. Susma Hakkı ve Kendini İtham Etmeme Hakkı (Nemo Tenetur Se Ipsum Accusare İlkesi) 71
D. İnsan Haysiyetinin Dokunulmazlığı İlkesi 76
E. İşkence Yasağı 78
İkinci Bölüm
SAVUNMA HAKKININ KISITLANMASININ
MUTLAK BOZMA NEDENİ OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ
I. SAVUNMA HAKKININ KISITLANMASININ KANUN YOLU DENETİMİ 83
A. Kanun Yoluna İlişkin Genel Açıklamalar 83
B. Kanun Yolu Sınıflandırması ve Çeşitleri 87
C. Savunma Hakkının Kısıtlanmasının Mutlak Bozma Nedeni Olarak Kabul Edildiği Kanun Yolları 90
1. İstinaf Kanun Yolu ve Süreci 90
2. Temyiz Kanun Yolu ve Süreci 97
3. Mutlak Bozma Nedenleri 105
D. Savunma Hakkının Kısıtlanmasının Mutlak Bozma Nedeni Olmasının Şartları ve Etkisi 110
1. Kısıtlamanın Hükmü Etkilemesi 112
2. Kısıtlamanın Sanık Aleyhine Olması 114
3. Kısıtlamanın Mahkeme Kararıyla Gerçekleşmesi 116
4. Kısıtlamanın Kovuşturma Aşamasında Gerçekleşmiş Olması 118
II. TÜRK HUKUKUNDA SAVUNMA HAKKININ KISITLANMASININ MUTLAK BOZMA NEDENİ SAYILDIĞI DURUMLAR 122
A. İddianamenin ve Çağrı Kâğıdının Tebliğiyle Duruşma Günü Arasındaki Asgari Süreye Uyulmaması (CMK madde 176/4; 190/2) 122
B. Sorgudan Önce Suçlamanın Hukuki Niteliğinin Anlatılmaması ve Sanığa Haklarının Hatırlatılmaması (CMK madde 191/3–b, c; 147) 125
C. Sanığın Yokluğunda Duruşma Yapılması (CMK madde 195) 127
D. Sanığın Duruşmadan Bağışık (Vareste) Tutulmamış Olmasına Rağmen Yokluğunda Karar Verilmesi (CMK madde 196) 131
E. Sanığın Müdafiden Yararlanma Hakkının İhlali (CMK madde 149; 150; 197) 134
F. Avukatın Müdafilikten Çekilmesi (CMK madde 151/1; Av. Kanunu madde 41) 139
G. Tercümandan Yararlanma Hakkının Engellenmesi (CMK madde 202) 140
H. Sanığa Dinleme ve Okumadan Sonra Diyeceğinin Sorulmaması (CMK madde 215) 146
I. Delillerin Tartışılması ve Hükümden Önce Sanığa Son Sözün Verilmemesi (CMK madde 216) 149
İ. Suçun Niteliğinin Değişmesi Nedeniyle “Ek Savunma” Hakkının Verilmemesi (CMK madde 226) 154
J. Aleyhe Bozmaya Karşı Sanığa Diyeceği Sorulmadan Karar Verilmesi (CMK madde 307) 157
Sonuç 161
Kaynakça 167
Kavramlar Dizini 177