^Lmd-3Türk Ticaret Kanunu_{Gerekçeli-Karşılaştırmalı}

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Bu Kitaptan Faydalanırken 5
Eski – Yeni Karşılaştırma Tablosu 51
Genel Gerekçe 63
6335 Sayılı Kanunun Genel Gerekçesi 114
BAŞLANGIÇ
A) Kanunun uygulama alanı 117
I– Ticari hükümler 117
II– Ticari örf ve âdet 117
III– Ticari işler 118
IV– Ticari davalar, çekişmesiz yargı işleri ve delilleri 118
1. Genel olarak 118
2. Ticari davalar ve çekişmesiz yargı işlerinin görüleceği mahkemeler 120
3. Dava şartı olarak arabuluculuk 122
B) Çeşitli hükümler 123
I– Zamanaşımı 123
II– Teselsül karinesi 123
III– Ticari işlerde faiz 124
1. Oran serbestisi ve bileşik faizin şartları 124
2. Uygulanacak hükümler 125
3. Faizin başlangıcı 126
BİRİNCİ KİTAP
Ticari İşletme
BİRİNCİ KISIM
Tacir
A) Ticari işletme 127
1. Bütünlük ilkesi 127
B) Tacir 129
I– Gerçek kişiler 129
1. Genel olarak 129
2. Küçük ve kısıtlılar 130
3. Ticaret yapmaktan menedilenler 130
4. Esnaf 131
II– Tüzel kişiler 132
III– Donatma iştiraki 133
C) Tacir olmanın hükümleri 133
I– Genel olarak 133
II– Özel olarak 134
1. Ticari iş karinesi 134
2. Ücret isteme hakkı 135
3. Fatura ve teyit mektubu 135
4. Ücret ve sözleşme cezasının indirilmesi 136
5. Ticari satış ve mal değişimi 136
İKİNCİ KISIM
Ticaret Sicili
A) Kuruluş 140
I– Genel olarak 140
II– Yönetim 142
III– Yönetmelik 143
B) Tescil 143
I– Şartları 143
1. İstem 143
2. İlgililer 144
3. İstemin şekli 145
4. Süre 145
5. Değişiklikler 145
II– Sicil müdürünün görevleri 146
1. İnceleme görevi ve geçici tescil 146
2. Tescile davet ve ceza 147
3. İtiraz 148
III– Açıklık 148
IV– Sonuçları 149
1. Tescil ve ilanın üçüncü kişilere etkisi 149
2. Görünüşe güven 149
3. Sorumluluk 151
ÜÇÜNCÜ KISIM
Ticaret Unvanı ve İşletme Adı
A) Ticaret unvanı 152
I– Kullanma zorunluluğu 152
1. Genel olarak 152
2. Tescil 153
II– Ticaret unvanının şekli 154
1. Gerçek kişiler 154
2. Tüzel kişiler 154
a) Kollektif ve komandit şirketler 154
b) Anonim, limited ve kooperatif şirketler 155
c) Tacir sayılan diğer tüzel kişiler ve donatma iştiraki 155
d) Ortak hükümler 156
3. Ekler 156
4. Ticaret unvanının devamı 157
5. Şubeler 157
6. Ticaret unvanının devri 158
III– Ticaret unvanının korunması 158
1. İlke 158
2. Bildirim ve ceza 158
3. Unvanına tecavüz edilen kimsenin hakları 159
B) İşletme adı 160
DÖRDÜNCÜ KISIM
Haksız Rekabet
A) Genel olarak 161
I– Amaç ve ilke 161
II– Dürüstlük kuralına aykırı davranışlar, ticari uygulamalar 163
B) Hukuki sorumluluk 171
I– Çeşitli davalar 171
II– Çalıştıranın sorumluluğu 172
III– Basın, yayın, iletişim ve bilişim kuruluşlarının sorumluluğu 172
IV– Kararın ilanı 174
V– Zamanaşımı 175
VI– İhtiyati tedbirler 175
C) Ceza sorumluluğu 176
I– Cezayı gerektiren fiiller 176
II– Tüzel kişilerin cezai sorumluluğu 177
BEŞİNCİ KISIM
Ticari Defterler
A) Defter tutma ve envanter 178
I– Defter tutma yükümlülüğü 178
II– Defterlerin tutulması 182
III– Envanter 183
IV– Envanteri kolaylaştırıcı yöntemler 185
B) Açılış bilançosu, yılsonu finansal tabloları 186
I– Genel hükümler 186
1. Düzenleme yükümü 186
2. Düzenlemeye ilişkin ilkeler 186
3. Dil ve para birimi 187
4. İmza 187
II– Kalemlere ilişkin ilkeler 187
1. Tamlık ve mahsup yasağı 187
2. Bilançonun içeriği 188
3. Aktifleştirme yasağı 188
4. Karşılıklar 189
5. Dönem ayırıcı hesaplar 189
6. Sorumluluk ilişkileri 190
III– Değerleme ilkeleri 190
1. Genel değerleme ilkeleri 190
2. Varlıklar ile borçların değerleme ölçüleri 191
3. İktisap ve üretim değerleri 192
4. Değerlemeyi basitleştirici yöntemler 192
C) Saklama ve ibraz 192
I– Belgelerin saklanması, saklama süresi 192
II– Hukukî uyuşmazlıklarda ibraz 194
III– Uyuşmazlıklarda suret alınması 194
IV– Defterlerin tümüyle incelenmesi 195
V– Görüntü ve veri taşıyıcılara aktarılmış belgelerin ibrazı 195
VI– Ticarete yeni başlayanlar için uygulama 196
VII–Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunun yetkisi 196
ALTINCI KISIM
Cari Hesap
A) Tanım ve şekil 198
B) Hükümleri 198
I– Genel olarak 198
II– Özel durumlar 199
1. Ticari senetler 199
2. Ücret ve giderler 200
3. Hesap dışında kalan alacaklar 200
III– Bakiye 200
1. Belirlenmesi 200
2. Faiz 201
3. Bileşik faiz ve sözleşme ile belirlenebilecek hükümler 201
IV– Bütünlük ilkesi 202
C) Cari hesabın sona ermesi 202
I– Genel olarak 202
II– Ölüm ve kısıtlılık hâlleri 203
D) Bakiyenin haczi 203
E) Zamanaşımı 204
YEDİNCİ KISIM
Acentelik
A) Genel olarak 205
I– Tanımı 205
II– Uygulama alanı 205
III– İnhisar 206
B) Acentenin yetkileri 206
I– Genel olarak 206
II– Özel ve yazılı yetki gerektiren hâller 207
III– Sözleşme yapma yetkisi 207
IV– Yetkisizlik 208
C) Acentenin borçları 208
I– Genel olarak 208
II– Haber verme yükümlülüğü 209
III– Önlemler 209
IV– Ödeme borcu 210
D) Acentenin hakları 210
I– Ücret 210
1. Ücrete hak kazandıran işlemler 210
2. Ücrete hak kazanma zamanı 212
3. Ücretin miktarı 213
4. Ücretin ödeme zamanı 214
II– Olağanüstü giderlerin karşılanması 215
III– Faiz isteme hakkı 215
IV– Hapis hakkı 215
E) Müvekkilin borçları 216
F) Acentelik sözleşmesinin sona ermesi 216
I– Sebepleri 216
II– Denkleştirme istemi 217
III– Rekabet yasağı anlaşması 220
İKİNCİ KİTAP
Ticaret Şirketleri
BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
A) Türleri 221
B) Tüzel kişilik ve ehliyet 221
C) Uygulanacak kanun hükümler 222
D) Sermaye koyma borcu 222
I– Konusu 222
II– Hükmü 223
1. Genel olarak 223
2. Temerrüt faizi 225
3. Sorumlu olma 226
4. Karineler 226
5. Faiz ve ücret alma hakkı 227
E) Ortakların kişisel alacaklıları 227
F) Birleşme, bölünme ve tür değiştirme 228
I– Uygulama alanı ve kavramlar 228
1. Uygulama alanı 228
2. Kavramlar 229
II– Birleşme 230
1. Genel hükümler 230
a) İlke 230
b) Geçerli birleşmeler 231
c) Tasfiye hâlindeki bir şirketin birleşmeye katılması 232
d) Sermayenin kaybı veya borca batıklık hâlinde birleşmeye katılma 232
2. Ortaklık payları ve hakları 233
a) Ortaklık payının ve haklarının korunması 233
b) Ayrılma akçesi 235
3. Sermaye artırımı, yeni kuruluş ve ara bilanço 236
a) Sermaye artırımı 236
b) Yeni kuruluş 237
c) Ara bilanço 237
4. Birleşme sözleşmesi ve birleşme raporu 238
a) Birleşme sözleşmesi 238
aa) Birleşme sözleşmesinin yapılması 238
bb) Birleşme sözleşmesinin içeriği 239
b) Birleşme raporu 239
c) Birleşme sözleşmesinin ve birleşme raporunun denetlenmesi 240
5. İnceleme hakkı ve malvarlığında değişiklikler 240
a) İnceleme hakkı 240
b) Malvarlığındaki değişikliklerle ilgili bilgiler 241
c) Birleşme kararı 242
6. Kesinleşmeye ilişkin hükümler 243
a) Ticaret siciline tescil 243
b) Hukuki sonuçlar 244
c) İlan 245
7. Sermaye şirketlerinin kolaylaştırılmış şekilde birleşmesi 245
a) Uygulama alanı 245
b) Kolaylıklar 246
8. Alacaklıların ve çalışanların korunması 246
a) Alacakların teminat altına alınması 246
b) Ortakların kişisel sorumlulukları ve iş ilişkilerinin geçmesi 247
III– Bölünme 249
1. Genel hükümler 250
a) İlke 250
b) Geçerli bölünmeler 251
c) Şirket paylarının ve haklarının korunması 251
2. Bölünmenin uygulanmasına ilişkin hükümler 252
a) Sermayenin azaltılması 252
b) Sermaye artırımı 253
c) Yeni kuruluş 254
d) Ara bilanço 254
3. Bölünme belgelerini inceleme hakkı 255
a) Bölünme sözleşmesi ve bölünme plânı 255
aa) Genel olarak 255
bb) Bölünme sözleşmesinin ve bölünme planının içeriği 256
b) Bölünmenin dışında kalan malvarlığı 257
c) Bölünme raporu 257
aa) İçerik 257
bb) Bölünme sözleşmesinin veya bölünme planının ve bölünme raporunun denetlenmesi 258
d) İnceleme hakkı 258
e) Malvarlığındaki değişikliklerle ilgili bilgiler 259
4. Bölünme kararı 259
5. Korunmaya ilişkin hükümler 260
a) Alacaklıların korunması 260
aa) Çağrı 260
bb) Alacakların teminat altına alınması 261
b) Sorumluluk 261
aa) Bölünmeye katılan şirketlerin ikinci derecede sorumluluğu 261
bb) Ortakların kişisel sorumluluğu 262
6. İş ilişkilerinin geçmesi 262
7. Ticaret siciline tescil ve geçerlilik 263
IV. Tür Değiştirme 263
1. Genel hükümler 264
a) İlke 264
b) Geçerli tür değiştirmeler 264
c) Kollektif ve komandit şirketlerin tür değiştirmelerine ilişkin özel düzenleme 265
2. Şirket payının ve haklarının korunması 265
3. Kuruluş ve ara bilanço 266
4. Tür değiştirme planı 267
5. Tür değiştirme raporu 267
6. Tür değiştirme planının ve tür değiştirme raporunun denetlenmesi 268
7. İnceleme hakkı 268
8. Tür değiştirme kararı ve tescil 268
9. Alacaklıların ve çalışanların korunması 269
V– Ortak hükümler 269
1. Ortaklık paylarının ve ortaklık haklarının incelenmesi 269
2. Birleşmenin, bölünmenin ve tür değiştirmenin iptali ve eksikliklerin sonuçları 271
3. Sorumluluk 271
VI– Ticari işletme ile ilgili birleşme ve tür değiştirme 272
G) Şirketler topluluğu 272
I– Hâkim ve bağlı şirket 275
II– Pay ve oy oranlarının hesaplanması 277
III– Karşılıklı iştirak 278
IV– Bildirim, tescil ve ilan yükümlülükleri 278
V– Bağlı ve hâkim şirketlerin raporları 280
VI– Bağlı şirketler hakkında bilgi alma 282
VII– Hakların donması 282
VIII– Sorumluluk 283
1. Hâkimiyetin hukuka aykırı kullanılması 283
2. Tam hâkimiyet hâlinde 287
a) Talimat 287
b) İstisna 288
c) Bağlı şirketin organlarının şirkete ve paysahiplerine karşı sorumsuzluğu 288
d) Şirket alacaklılarının dava hakkı 288
IX– Çeşitli hükümler 289
1. Özel denetim 289
2. Satın alma hakkı 289
3. Güvenden doğan sorumluluk 290
H) Gümrük ve Ticaret Bakanlığının düzenleme ve denetleme yetkisi 290
İKİNCİ KISIM
Kollektif Şirket
BİRİNCİ BÖLÜM
Şirketin Niteliği ve Kuruluşu
A) Tanım 293
B) Sözleşme 293
I– Şekil 293
II– Zorunlu kayıtlar 293
III– Noksanlıklar 294
C) Tescil 295
I– Yükümlülük 295
II– Yükümlülüğün yerine getirilmemesi 295
İKİNCİ BÖLÜM
Ortaklar Arasındaki İlişkiler
A) Sözleşme serbestisi 296
B) Şirketin yönetimi 296
I– Yönetimin kime ait olduğu 296
1. Genel olarak 296
2. Görevden alma 297
a) Şirket sözleşmesiyle atama 297
b) Ortaklar kararıyla atama 297
3. Yönetim işlerinde yalnız başına veya birlikte hareket 297
4. Diğer ortakların itirazı 298
II– Yönetimin kapsamı 298
III– Faiz verme borcu 299
C) Denetim 299
D) Oy hakkı ve kararlar 300
E) Kâr payı hakkı ve zarara katılma 300
I– Finansal tablolarının çıkarılması 300
II– Ortağın istemleri 301
III– Zarar payı 302
F) Rekabet yasağı 302
I– Kural 302
II– Aykırı hareket 303
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Şirketin ve Ortakların Üçüncü Kişilerle İlişkileri
A) Tüzel kişiliğin kazanılması 304
B) Temsil 304
I– Kapsam 304
II– Hükümleri 304
III– Temsil yetkisinin kaldırılması 305
C) Şirket alacaklılarının durumu 305
I– Ortakların kişisel sorumluluğu 305
II– Sorumluluğun derecesi 306
III– Mahkeme kararı 306
IV– İflas 307
1. Şirketin iflası 307
2. Şirketin ve ortakların iflası 307
3. Ortakların hakları 308
V– Takas 308
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Şirketin Sona Ermesi ve Ortağın Ayrılması
A) Sona erme 309
I– Sebepleri 309
1. Genel olarak 309
2. İstisnalar 310
3. Haklı sebepler 310
4. Özel durumlar 311
a) Sermaye koyma borcunun yerine getirilmemesi 311
b) Karine 311
5. Kişisel alacaklıların durumu 311
a) Şirket süresinin uzatılması hâlinde itiraz hakkı 311
b) Haciz ve şirketin feshini isteme hakkı 312
II– Hükümleri 312
1. Tescil ve ilan 312
2. Ortakların yönetim haklarının sona ermesi 313
3. Geçici yönetim 313
B) Ortakların şirketten ayrılması 314
I– Özel durumlar 314
1. Ortağın ölümü 314
2. Ortağın iflası 315
3. Haklı sebepler 315
4. Fesih ihbarı 316
5. İki kişilik şirkette 316
a) Haklı sebeplerin varlığında 316
b) Diğer sebeplerin varlığında 317
II– Hükümler 317
1. Tescil 317
2. Ayrılan ortağın payı 317
a) Hesaplama şekli 317
b) Ödeme şekli 318
c) Ödeme zamanı 318
d) Tamamlanmamış işler 319
e) Zamanaşımı 319
f) Özel durumlar 320
g) Zamanaşımının kesilmesi 320
BEŞİNCİ BÖLÜM
Tasfiye
A) Genel hükümler 321
I– Sözleşme serbestisi 321
1. Kural 321
2. Ortakların kararlarına uyma zorunluluğu 321
II– Tüzel kişiliğin devamı 322
III– İflas 322
IV– Şirket alacaklılarının rüçhan hakkı 322
B) Tasfiye memurları 322
I– Genel olarak 322
II– Seçim ve atama 323
III– Görevden alma 323
1. Tasfiye memuru olan ortaklar 323
a) Sona ermeden önce atanma 323
b) Sona ermeden sonra atama 324
2. Ortak olmayan tasfiye memurları 324
3. Mahkemece atanan tasfiye memurları 324
IV– İşlem biçimine ilişkin hükümler 325
1. Birlikte hareket 325
2. Devir yasağı ve vekil etme 325
3. Temsil 325
4. Yalnız başına hareket 326
5. Yetkilerin genişletilmesi veya daraltılması 326
V– Tescil ve ilan 327
VI– Ücret 327
VII– Sorumluluk 327
C) Tasfiye işleri 328
I– Koruma önlemleri 328
II– Defter tutma yükümlülüğü 329
1. Başlangıç envanteri ve bilançosu 329
2. Defterler 329
3. Son bilanço 329
4. Saklama zorunluluğu 330
III– Tasfiyenin amacı 330
IV– Yeni işler 331
1. Kural 331
2. İstisna 331
V– Varlıkların paraya çevrilmesi 331
1. Ayrı ayrı satış 331
2. Toptan satış 332
3. Paranın yatırılması 332
VI– Borçların ödenmesi 332
VII– Ortakların ek ödemeleri 333
VIII– Tasfiyeden arta kalanın dağıtılması 333
1. Geçici ödemeler 333
2. Son dağıtma 333
IX– Ortakların denetleme hakkı 334
1. Bilgi isteme hakkı 334
2. Defterleri inceleme hakkı 334
X– Tasfiyenin sonu 334
ÜÇÜNCÜ KISIM
Komandit Şirket
BİRİNCİ BÖLÜM
Şirketin Niteliği ve Kuruluşu
A) Tanımı 335
B) Uygulanacak hükümler 335
C) Sözleşme 336
I– Yorum 336
II– Komanditerlerin sermaye koyma borcu 336
İKİNCİ BÖLÜM
Ortaklar Arasındaki İlişkiler
A) Sözleşme serbestisi 337
B) Komanditerlerin hukuki durumu 337
I– Yönetim 337
II– Denetleme 337
III– Rekabet yasağı 338
IV– Kâr ve zarar 338
1. Genel olarak 338
2. Geri verilmesi zorunlu olmayan faizler ve kâr payları 339
a) Usulüne göre tahakkuk ettirilmiş olanlar 339
b) Usulsüz tahakkuk ettirilmiş olanlar 339
V– Ortaklığın geçişi 340
1. Devir hâlinde 340
2. Ölüm hâlinde 340
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Şirketin ve Ortakların Üçüncü Kişilerle Olan İlişkileri
A) Uygulanacak hükümler 341
B) Şirketin temsili 341
C) Komanditer ortağın sorumluluğu 341
I– Genel olarak 341
II– İstisnalar 342
1. Adı şirketin unvanında bulunan komanditer 342
2. Şirket adına işlemde bulunan komanditer 342
III– Alacaklıların durumu 343
1. Takip imkânı 343
2. Sermayenin azaltılması 343
3. İflas 344
a) Şirketin iflası 344
b) Komanditelerin sorumluluğu 344
c) Komanditerin iflası 345
4. Takas 345
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Şirketin Sona Ermesi ve Tasfiyesi
A) Uygulanacak hükümler 346
DÖRDÜNCÜ KISIM
Anonim Şirket
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler, Kuruluş ve Temel İlkeler
A) Genel Hükümler 347
I– Tanım 347
II– Özel kanunlara bağlı anonim şirketler 347
III– Amaç ve konu 348
IV– En az sermaye tutarı 348
V– Devletin gözetimi 350
1. İzin 350
2. Kamu tüzel kişilerinin yönetim kurulunda temsili 351
B) Kuruluş 351
I– Kurucu işlem 351
II– Kuruluş belgeleri 352
III– Kurucular 353
1. Tanım 353
2. Asgari sayı 354
IV– Esas sözleşme 355
1. İçerik 355
2. Emredici hükümler 357
V– Taahhüdün onaylanması 358
VI– Ayni sermaye 358
1. Ayni sermaye konulabilecek malvarlığı unsurları 358
2. Değer biçme 359
VII– Pay bedellerinin ödenmesi 360
1. Nakdî sermaye 360
2. Ödeme yeri 361
3. Halka arzedilecek paylar 361
VIII– Primli paylar 362
IX– Kurucu menfaatleri 363
X– Kurucular beyanı 364
XI– Halka arz taahhüdü 365
XII– İşlem denetçisi raporu 365
XIII– Kuruluştan önce pay taahhüdünün devri 366
XIV– Fesih davası 366
XV– Şirketin tescili ve ilanı 367
XVI– Tüzel kişiliğin kazanılması 369
C) Kanuna karşı hile 370
D) Temel ilkeler 370
I– Eşit işlem ilkesi 370
II– Paysahiplerinin şirkete borçlanma yasağı 371
İKİNCİ BÖLÜM
Yönetim Kurulu
A) Genel olarak 373
I– Atama ve seçim 373
1. Üyelerin sayısı ve nitelikleri 373
2. Belirli grupların yönetim kurulunda temsil edilmesi 375
3. Sigorta 376
4. Görev süresi 376
II– Üyeliğin boşalması 377
III– Görevden alma 377
B) Yönetim ve temsil 378
I– Genel olarak 378
1. Esas 378
2. Görev dağılımı 378
3. Yönetimin devri 379
4. Ticari mümessil ve vekiller 380
5. Özen ve bağlılık yükümlülüğü 381
II. Temsil yetkisi 383
1. Genel olarak 383
2. Kapsam ve sınırlar 383
3. İmza şekli 385
4. Tescil ve ilan 385
III– Görevler ve yetkiler 386
1. Genel olarak 386
2. Devredilemez görev ve yetkiler 386
3. Sermayenin kaybı, borca batık olma durumu 388
a) Çağrı ve bildirim yükümü 388
b) Konkordato 391
4. Riskin erken saptanması ve yönetimi 392
5. Şirketin kendi paylarını iktisap veya rehin olarak kabul etmesi 393
a) Genel olarak 393
b) Kanuna karşı hile 395
c) Yakın ve ciddi bir kaybın önlenmesi 397
d) İstisnalar 397
e) İvazsız iktisap 398
f) Elden çıkarma 399
g) Aykırı iktisap hâlinde elden çıkarma 399
h) Sermayenin azaltılması 400
ı) Saklı tutulan hükümler 400
i) Kendi paylarını taahhüt yasağı 400
j) Hakların kullanılması27 402
IV– Yönetim kurulu toplantıları 403
1. Kararlar 403
2. Batıl kararlar 404
3. Bilgi alma ve inceleme hakkı 406
4. Müzakereye katılma yasağı 408
V– Yönetim kurulu üyelerinin mali hakları 409
VI– Şirketle işlem yapma, şirkete borçlanma yasağı 409
VII– Rekabet yasağı 410
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Denetleme
A) Genel olarak 412
B) Konu ve kapsam 414
C) Denetçi 416
I– Seçim, görevden alma ve sözleşmenin feshi 416
II– Denetçi olabilecekler 419
D) İbraz yükümü ve bilgi alma hakkı 420
E) Denetim raporu 421
F) Görüş yazıları 422
G) Denetçilerin sır saklamadan doğan sorumluluğu 425
H) Şirket ile denetçi arasındaki görüş ayrılıkları 427
I) Topluluk ilişkileri için özel denetçi denetimi 428
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Genel Kurul
A) Genel olarak 429
B) Görev ve yetkileri 431
C) Toplantılar 432
D) Çağrı 433
I– Yetki 433
1. Yetkili ve görevli organlar 433
2. Azlık 434
a) Genel olarak 434
b) Mahkemenin izni 435
II– Gündem 435
III– Çağrının şekli 436
1. Genel olarak 436
2. Genel kurula katılmaya yetkili olan pay sahipleri 436
3. Çağrısız genel kurul 437
E) Toplantının yapılması 438
I– Hazır bulunanlar listesi 438
II– Toplantı ve karar nisabı 439
III– Toplantı başkanlığı ve iç yönerge 440
IV– Toplantının ertelenmesi 440
V– Esas sözleşme değişikliklerinde toplantı ve karar nisapları 441
VI– Tutanak 443
VII– Kararların etkisi 444
VIII– Bilançonun onaylanmasına ilişkin karar 444
F) Paysahibinin kişisel hakları 444
I– Genel kurula katılma 444
1. İlke 444
2. Şirkete karşı yetkili olma 445
3. Pay sahibinin temsili 446
a) Genel olarak 446
b) Organın temsilcisi, bağımsız temsilci ve kurumsal temsilci 447
c) Tevdi eden temsilcisi 450
d) Bildirge 451
e) Bildirim 451
4. Birden çok hak sahibi 452
II– Yetkisiz katılma 453
III– Oy hakkı 454
1. İlke 454
2. Oy hakkının doğumu 455
3. Oydan yoksunluk 456
IV– Bilgi alma ve inceleme hakkı 456
V– Özel denetim isteme hakkı 459
1. Genel kurulun kabulü 459
2. Genel kurulun reddi 461
3. Atama 462
4. Görev 462
5. Rapor 463
6. İşleme konulma ve açıklama 464
7. Giderler 464
G) Genel kurul kararlarının iptali 464
I– İptal sebepleri 464
II– İptal davası açabilecek kişiler 465
H) Butlan 466
I) Çeşitli hükümler 467
I– İlan, teminat ve kanun yolu 467
II– Kararın yürütülmesinin geri bırakılması 468
III– Kararın etkisi 468
IV– Kötüniyetle iptal ve butlan davası açanların sorumluluğu 468
BEŞİNCİ BÖLÜM
Esas Sözleşmenin Değiştirilmesi
BİRİNCİ AYIRIM
Genel Olarak
A) İlke 469
B) Usul 469
I– Gümrük ve Ticaret Bakanlığının izni ve genel kurul kararı 469
II– İmtiyazlı paysahipleri özel kurulu 470
III– Tescil 472
İKİNCİ AYIRIM
Özel Değişiklikler
A) Sermayenin artırılması 473
I– Ortak hükümler 473
1. Genel olarak 473
2. Yönetim kurulunun beyanı 474
3. Denetleme raporu 475
II– Sermaye taahhüdü yoluyla artırım 475
1. Esas sermaye sisteminde 475
2. Kayıtlı sermaye sisteminde 475
3. Rüçhan hakkı 477
III– İç kaynaklardan sermaye artırımı 479
IV– Şarta bağlı sermaye artırımı 480
1. İlke 480
2. Sınırlar 482
3. Esas sözleşmedeki dayanak 482
4. Pay sahiplerinin korunması 483
5. Değiştirme veya alım hakkını haiz bulunan kişilerin korunması 484
6. Sermaye artırımının gerçekleştirilmesi 485
a) Hakların kullanılması, sermaye taahhüdü 485
b) Uygunluğun doğrulanması 486
c) Esas sözleşmenin uygun duruma getirilmesi 486
d) Ticaret siciline tescil 487
7. Esas sözleşmeden çıkarma 487
B) Esas sermayenin azaltılması 487
I– Karar 487
II– Alacaklılara çağrı 488
III– Kararların yerine getirilmesi 489
ALTINCI BÖLÜM
Pay ve Sermaye Koyma Borcu
BİRİNCİ AYIRIM
Pay
A) Genel hükümler 491
I– Asgari itibarî değer 491
II– Payların bölünememesi 491
B) İmtiyazlı paylar 492
I– Tanım 492
II– Oyda imtiyazlı paylar 494
İKİNCİ AYIRIM
Pay Bedelini İfa Borcu ve İfa Etmemenin Sonuçları
A) İlke 497
B) Ödemeye çağrı 498
C) Temerrüt 498
I– Sonuçları 498
II– Iskat usulü 499
YEDİNCİ BÖLÜM
Menkul Kıymetler
BİRİNCİ AYIRIM
Pay senetleri
A) Ortak Hükümler 500
I– Türler 500
1. Şartlar 500
2. Dönüştürme 500
II– Pay senedi bastırılması 501
III– Pay senetlerinin şekli 502
IV– Yıpranmış pay senetleri 502
B) Hamiline yazılı pay senetlerinin devri 503
C) Nama yazılı payların ve pay senetlerinin devrinde ilke 503
D) Devrin sınırlandırılması 503
I– Kanuni sınırlama 503
II– Esas sözleşmeyle sınırlama 504
1. İlkeler 504
2. Borsaya kote edilmemiş nama yazılı paylar 505
a) Red sebepleri 505
b) Hükümleri 508
3. Borsaya kote edilmiş nama yazılı paylar 509
a) Red sebepleri 509
b) Bildirme yükümü 510
c) Hakların geçişi 511
d) Red süresi 513
III– Pay defteri 513
1. Kayıt 513
2. Kaydın silinmesi 514
3. Bedellerinin tamamı ödenmemiş nama yazılı paylar 515
İKİNCİ AYIRIM
İntifa Senetleri
A) Çıkarılması 516
B) Hükümleri 516
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Borçlanma Senetleriyle Alma ve Değiştirme Hakkını İçeren Menkul Kıymetler
A) Genel kurul kararıyla 517
B) Yönetim kurulu kararıyla 517
C) Sınır 518
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Kâr, Kazanç ve Tasfiye Payı
A) Kâr ve tasfiye payı hakkı 519
I– Genel olarak 519
II– Hesaplama biçimi 519
B) Kâr payı, hazırlık dönemi faizi ve kazanç payı 520
I– Kâr payı 520
II– Hazırlık dönemi faizi 521
III– Kazanç payları 521
C) Geri alma hakkı 522
I– Kötüniyet hâlinde 522
II– Şirketin iflâsı hâlinde 522
DOKUZUNCU BÖLÜM
Şirketin Finansal Tabloları, Yedek Akçeler
A) Anonim şirketlerin finansal tabloları ve yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu 523
I– Hazırlama yükümü 523
II– Dürüst resim ilkesi 523
III– Yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu 524
B) Şirketler topluluğunun finansal tabloları ve yıllık faaliyet raporu 525
I– Uygulanacak muhasebe standartları 525
II– Yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu 525
C) Yedek akçeler 525
I– Kanuni yedek akçe 525
1. Genel kanuni yedek akçe 525
2. Şirketin iktisap ettiği kendi pay senetleri için ayrılan yedek akçe ve yeniden değerleme fonları 526
II– Şirketin isteği ile ayırdığı yedek akçe 527
1. Genel olarak 527
2. Çalışanlar ve işçiler lehine yardım akçesi 527
III– Kâr payı ile yedek akçeler arasında ilgi 528
D) Çeşitli hükümler 529
I– İlan 529
II– Yabancı şirketlerin Türkiye şubeleri 529
III– Özet finansal tabloları 529
IV– Sır saklama yükümü 529
E) Özel hükümler 530
ONUNCU BÖLÜM
Sona Erme ve Tasfiye
A) Sona erme 531
I– Sona erme sebepleri 531
1. Genel olarak 531
2. Özel hâller 533
a) Organların eksikliği 533
b) Haklı sebeplerle fesih 534
II– Hükümleri 535
1. Tescil ve ilan 535
2. Sonuçlar 536
III– İflas hâlinde tasfiye 536
IV– Şirket organlarının durumu 537
B) Tasfiye 537
I– Tasfiye memurları 537
1. Atama 537
2. Görevden alma 539
3. Aktifleri satma yetkisi 539
4. Yetkilerin sınırlandırılması ve genişletilmesi 540
II– Tasfiye işleri 541
1. İlk envanter ve bilanço 541
2. Alacaklıların çağrılması ve korunması 542
3. Diğer tasfiye işleri 543
4. Tasfiye sonucu dağıtma 545
5. Defterlerin saklanması 545
III– Şirket unvanının sicilden silinmesi 546
IV– Uygulanacak diğer hükümler 546
C) Ek tasfiye 547
D) Tasfiyeden dönülmesi 548
ONBİRİNCİ BÖLÜM
Hukuki Sorumluluk
A) Sorumluluk hâlleri 550
I– Belgelerin ve beyanların kanuna aykırı olması 550
II– Sermaye hakkında yanlış beyanlar ve ödeme yetersizliğinin bilinmesi 551
III– Değer biçilmesinde yolsuzluk 551
IV– Halktan para toplamak 552
V– Kurucuların, yönetim kurulu üyelerinin, yöneticilerin ve tasfiye memurlarının sorumluluğu 552
VI– Denetçinin sorumluluğu 554
B) Şirketin zararı 555
I– Genel olarak 555
II– İflas hâlinde 556
III– Teselsül ve başvuru 557
IV. İbra 561
1. İbranın etkisi 561
2. Kuruluş ve sermaye artırımında ibra 561
V– Zamanaşımı 562
VI– Yetkili mahkeme 562
ONİKİNCİ BÖLÜM
Cezai Sorumluluk
A) Suçlar ve cezalar 563
B) Soruşturma ve kovuşturma usulü 565
BEŞİNCİ KISIM
Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirket
A) Tanımı 566
B) Uygulanacak hükümler 566
C) Kuruluş 567
I– Esas sözleşme 567
1. Şekil 567
2. İçeriği 567
II– Kurucular 567
III– Uygulanacak hükümler 568
D) Yönetim 568
I– Uygulanacak hükümler 568
II– Görevden alınma 568
III– Rekabet yasağı 569
ALTINCI KISIM
Limited Şirket
BİRİNCİ BÖLÜM
Tanım ve Kuruluş
A) Kavram 570
B) Ortakların sayısı 571
C) Şirket sözleşmesi 572
I– Şekil 572
II– İçerik 572
1. Zorunlu kayıtlar 572
2. Şirket sözleşmesinde öngörülmeleri şartıyla bağlayıcı olan hükümler 573
3. Ayni sermaye, ayni devralmalar ve özel menfaatler 574
4. Emredici hükümler 574
D) Sermaye 574
I– En az tutar 574
II– Ayni sermaye 575
III– Mal bedelleri ve kurucu menfaatleri 575
E) Esas sermaye payları 576
F) İntifa senetleri 576
G) Kuruluş 577
I– Kurulma anı 577
II– Tescil 577
1. İstem 577
2. Tescil ve ilan 578
III– Tüzel kişilik 580
İKİNCİ BÖLÜM
Şirket Sözleşmesinin Değiştirilmesi
A) Genel olarak 581
B) Özel değişiklikler 581
I– Esas sermayenin artırılması 581
1. İlke 581
2. Rüçhan hakkı 581
II– Esas sermayenin azaltılması 582
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Ortakların Hak ve Borçları
A) Esas sermaye payının işlemlere konu olması 583
I– Genel olarak 583
II– Pay defteri 584
III– Esas sermaye payının geçişi hâlleri 584
1. Devir 584
2. Miras, eşler arasındaki mal rejimi ve icra 586
3. Gerçek değerin belirlenmesi 587
4. Tescil 587
IV– Birden fazla ortağa ait esas sermaye payı, bu pay üzerinde çeşitli haklar 588
1. Paylı mülkiyet 588
2. İntifa ve rehin hakkı 588
B) Geri verme yasağı 588
C) Ortakların sorumluluğu 589
D) Ek ödeme ve yan edim yükümlülükleri 590
I– Ek ödeme yükümlülüğü 590
1. Kural 590
2. Yükümlülüğün sürmesi 591
3. Geri ödeme 592
II– Yan edim yükümlülüğü 592
III– Sonradan öngörülme 593
E) Kâr payı ve ilgili diğer hükümler 593
I– Kâr payı ve yedek akçeler 593
II– Faiz yasağı ve hazırlık dönemi faizi 594
III– Finansal tablolar ve yedek akçeler 594
IV– Haksız alınan kâr paylarının geri verilmesi 595
F) Şirketin kendi esas sermaye paylarını iktisabı 595
G) Bağlılık yükümlülüğü ve rekabet yasağı 596
H) Bilgi alma ve inceleme hakkı 596
I) Özkaynakların yerini tutan ödünçler 597
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Şirketin Organları
A) Genel kurul 598
I– Yetkiler 598
II– Genel kurulun toplanması 599
1. Çağrı 599
2. Oy hakkı ve hesaplanması 600
3. Oy hakkından yoksunluk 601
III– Karar alma 601
1. Olağan karar alma 601
2. Önemli kararlar 602
IV– Genel kurul kararlarının butlanı ve iptali 602
B) Yönetim ve temsil 603
I– Müdürler 603
1. Genel olarak 603
2. Müdürlerin birden fazla olmaları 604
II– Görevler, yetkiler ve yükümlülükler 605
1. Devredilemez ve vazgeçilemez görevler 605
2. Özen ve bağlılık yükümü, rekabet yasağı 606
3. Eşit işlem 607
III– Müdürlerin yerleşim yeri 607
IV– Temsil yetkisinin kapsamı, sınırlandırılması 608
V– Görevden alma, yönetim ve temsil yetkisinin geri alınması ve sınırlandırılması 608
VI– Ticari mümessiller ve ticari vekiller 609
VII– Haksız fiil sorumluluğu 609
C) Sermaye kaybı ve borca batıklık 610
I– Bildirim yükümlülüğü 610
II– İflasın bildirilmesi veya konkordato talebi 610
D) Denetçi 610
BEŞİNCİ BÖLÜM
Sona Erme ve Ayrılma
A) Sona erme sebepleri ve sona ermenin sonuçları 611
B) Tescil ve ilan 612
C) Çıkma ve çıkarılma 612
I– Genel olarak 612
II– Çıkmaya katılma 613
III– Çıkarma 614
IV– Ayrılma akçesi 614
1. İstem ve tutar 614
2. Ödeme 615
D) Tasfiye 616
E) Uygulanacak hükümler 616
ÜÇÜNCÜ KİTAP
Kıymetli Evrak
BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
A) Kıymetli evrakın tanımı 619
B) Senetten doğan borç 619
C) Kıymetli evrakın devri 620
I– Genel şekil 620
II– Ciro 620
1. Şekil 620
2. Hükümleri 621
D) Senedin türünün değiştirilmesi 621
E) İptal kararı 622
I– Şartları 622
II– Hükümleri 622
F) Özel hükümler 623
İKİNCİ KISIM
Nama Yazılı Senetler
A) Tanımı 624
B) Alacaklının hakkını nasıl ispat edeceği 624
I– Kural olarak 624
II– Eksik nama yazılı senetler 625
C) İptal kararı 625
ÜÇÜNCÜ KISIM
Hamile Yazılı Senetler
A) Tanımı 626
B) Borçlunun def’ileri 626
I– Genel olarak 626
II– Hamile yazılı faiz kuponları 627
C) İptal kararı 627
I– Genel olarak 627
1. Yetki 627
2. Ödeme yasağı 628
3. İlân ile çağrı, başvuru süresi 628
4. İlan şekli 629
5. Hükümleri 629
a) Senedin ibrazı hâlinde 629
b) Senedin ibraz edilmemesi hâlinde 630
II– Kuponlarda usul 630
III– Banknotlarda ve buna benzer kağıtlarda usul 630
D) İpotekli borç senedi ve irat senedi 631
DÖRDÜNCÜ KISIM
Kambiyo Senetleri
A) Borçlanma ehliyeti 632
İRİNCİ BÖLÜM
Poliçe
BİRİNCİ AYIRIM
Poliçenin Düzenlenmesi ve Şekli
A) Şekil 632
I– Unsurları 632
1. Genel olarak 632
2. Unsurların bulunmaması 633
II– Münferit unsurlar 633
1. Düzenleyenin aynı zamanda muhatap veya emrine ödenecek kişi olması 633
2. Adresli ve yerleşim yerli poliçe 634
3. Faiz şartı 634
4. Poliçe bedelinin çeşitli şekillerde gösterilmesi 635
B) İmza edenlerin sorumluluğu 635
I– Geçerli olmayan imzaların bulunması 635
II– Yetkisiz imza 635
III– Düzenleyenin sorumluluğu 636
IV– Açık poliçe 636
İKİNCİ AYIRIM
Ciro
A) Poliçenin devredilmesi 637
B) Ciro 637
I– Kayıtsız, şartsız olması 637
II– Cironun şekli 638
III– Cironun hükümleri 638
1. Devir işlevi 638
2. Teminat işlevi 639
3. Hamilin hak sahipliği 639
IV– Def’iler 640
V– Cironun çeşitleri 640
1. Tahsil cirosu 640
2. Rehin cirosu 641
3. Vadeden sonraki ciro 641
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Kabul ve Aval
A) Kabule arz 642
I– Kural 642
II– Kabule arz şartı ve yasağı 642
III– Görüldükten belirli bir süre sonra ödenmesi gereken poliçelerde 643
IV– Bir daha kabule arz 643
B) Kabul 643
I– Şekli 643
1. Genel olarak 643
2. Kabulün sınırlandırılması 644
3. Adresli ve yerleşim yerli poliçe 644
II– Hükümleri 645
1. Genel olarak 645
2. Kabul şerhinin çizilmesi 646
C) Aval 646
I– Aval verenler 646
II– Şekil 646
III– Hükümler 647
DÖRDÜNCÜ AYIRIM
Ödeme
A) Vade 648
I– Vadenin belirlenmesi 648
1. Genel olarak 648
2. Görüldüğünde ödenecek poliçe 648
3. Görüldükten belirli bir süre sonra ödenecek poliçe 649
II– Sürelerin hesabı 649
1. Genel olarak 649
2. Takvimlerin çatışması 650
B) Ödeme 650
I– İbraz 650
II– Makbuz istemek hakkı 651
III– Vadeden önce ve vadesinde ödeme 651
IV– Yabancı ülke parası ile ödeme 652
V– Tevdi 652
BEŞİNCİ AYIRIM
Kabul Etmeme ve Ödememe Hâllerinde Başvurma Hakları
A) Başvurma hakkı 653
I– Genel olarak 653
II– Protesto 653
1. Süreler ve şartları 653
2. Şekli 654
a) Noterlikçe düzenlenmesi 654
b) İçindekiler 655
c) Protesto belgesi 655
d) Kısmi kabul hâlinde 656
e) Birden fazla kişiye karşı düzenlenen protesto 656
3. Saklama yükümü 656
4. Sakat protesto 657
5. Protesto düzenlenmesi gerekmeyen hâller 657
III– İhbar zorunluluğu 658
IV– Teselsül 659
V– Başvurma hakkının kapsamı 659
1. Hamilin hakkı 659
2. Ödeyen kişinin hakkı 660
VI– Makbuz 660
1. Genel olarak 660
2. Kısmi kabul hâlinde 661
VII– Retret 661
VIII– Başvurma hakkının düşmesi 662
1. Genel olarak 662
2. Mücbir sebepler 663
B) Sebepsiz zenginleşme 663
C) Poliçe karşılığının devri 664
D) Araya girme 665
I– Genel hükümler 665
II– Araya girme suretiyle kabul 665
1. Şartlar, hamilin durumu 665
2. Şekil 666
3. Araya girerek kabul edenin sorumluluğu 666
III– Araya girerek ödeme 667
1. Şartları 667
2. Hamilin ibraz yükümlülüğü 667
3. Reddin sonucu 668
4. Makbuz 668
5. Hakların devri, araya girenlerin birden fazla olması hâli 669
ALTINCI AYIRIM
Poliçe Nüshaları ve Suretleri
A) Poliçe nüshaları 670
I– İsteme hakkı 670
II– Nüshalar arasındaki ilişki 670
III– Kabul şerhi 671
B) Poliçe suretleri 671
I– Şekil ve hükümleri 671
II– Senet aslının teslimi 672
YEDİNCİ AYIRIM
Çeşitli Hükümler
A) Senet metnindeki değişiklikler 673
B) Zamanaşımı 673
I– Süreler 673
II– Kesilme 674
1. Sebepleri 674
2. Hükümleri 674
C) Süreler 674
1. Tatil günleri 674
2. Sürenin hesaplanması 675
3. Atıfet süreleri 675
D) Poliçeye ilişkin işlemlerin yapılacağı yer 675
E) İmzalar 676
F) İptal 676
I– Önleyici önlemler 676
II– Poliçeyi eline geçiren kişinin bilinmesi 677
III– Poliçeyi eline geçirenin bilinmemesi 677
1. Dilekçe sahibinin yükümlülükleri 677
2. İhtar 677
a) İçeriği 677
b) Süreler 678
c) İlan 678
IV– İade davası 678
V– İptal kararı 679
VI– Teminat 679
SEKİZİNCİ AYIRIM
Kanunlar İhtilafı
A) Ehliyet 680
B) Şekil ve süreler 680
I– Genel olarak 680
II– Hakların kullanılması ve korunmasına ilişkin işlemler 681
III– Başvurma hakkı 681
C) Borçlanmaların hükümleri 681
I– Genel olarak 681
II– Kısmi kabul ve ödeme 682
III– Ödeme 682
IV– Sebepsiz zenginleşmeden doğan haklar 682
V– Karşılığın hamile geçmesi 683
VI– İptal kararı 683
İKİNCİ BÖLÜM
Bono veya Emre Yazılı Senet
A) Unsurlar 684
B) Unsurların bulunmaması 684
C) Uygulanacak hükümler 685
D) Düzenleyenin sorumluluğu 686
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çek
BİRİNCİ AYIRIM
Çeklerin Düzenlenmesi ve Şekli
A) Şekli 687
I– Unsurlar 687
II– Unsurların bulunmaması 688
B) Münferit unsurlar 689
I– Muhatap 689
1. Muhatap olma ehliyeti 689
2. Karşılık 689
II– Kabul yasağı 690
III– Kimin lehine çekilebileceği 690
IV– Faiz şartı 691
V– Adresli ve yerleşme yerli çek 691
İKİNCİ AYIRIM
Devir
A) Devredilebilirlik 692
B) Ciro 692
I– Genel olarak 692
II– Hak sahipliğini ispat görevi 693
III– Hamiline yazılı çek üzerine yapılan ciro 693
C) Elden çıkan çek 694
D) Protestodan ve ibraz süresinin geçmesinden sonraki ciro 694
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Ödeme ve Ödememe
A) Ödeme 695
I– Aval 695
II– Muacceliyet 695
III– Ödeme için ibraz 695
1. Genel olarak 695
2. Takvim farklılığı 696
3. Takas odası 697
IV– Çekten cayma 697
1. Genel olarak 697
2. Özel hâller 698
V– Ciroların incelenmesi 698
VI– Yabancı ülke parasıyla ödenecek çek 698
VII– Çizgili çek 699
1. Şekil ve şartları 699
2. Hükümleri 700
VIII– Hesaba geçirilmek üzere düzenlenen çek 700
1. Genel olarak 700
2. Hamilin hakları 701
a) İflas hâlinde 701
b) Hesaba geçirilmeme hâlinde 701
B) Ödememe 702
I– Hamilin başvurma hakları 702
II– Protesto 702
III– Başvurma hakkının kapsamı 702
IV– Mücbir sebepler 703
DÖRDÜNCÜ AYIRIM
Çeşitli Hükümler
A) Sahte veya tahrif edilmiş çek 704
B) Çekin birden fazla nüsha olarak düzenlenmesi 704
C) Zamanaşımı 704
D) Bankanın tanımı 705
E) Süreler 705
I– Tatil günleri 705
II– Sürelerin hesabı 706
F) Uygulanacak hükümler 706
BEŞİNCİ AYIRIM
Kanunlar İhtilafı
A) Muhatap olma ehliyeti 708
B) Şekil ve süreler 708
C) Borçlanmaların hükümleri 708
I– Düzenlenme yeri kanunu 708
II– Ödeme yeri hukuku 709
III– Yerleşim yeri hukuku 710
BEŞİNCİ KISIM
Kambiyo Senetlerine Benzeyen Senetler ve Diğer Emre Yazılı Senetler
A) Emre yazılı senet 711
I– Tanımı 711
II– Borçlunun def’ileri 711
B) Kambiyo senetlerine benzeyen senetler 711
I– Emre yazılı havaleler 711
1. Genel olarak 711
2. Kabul zorunluluğunun bulunmaması 712
3. Kabulün hükümleri 712
4. İcrada uygulanmayacak hükümler 713
II– Emre yazılı ödeme vaatleri 713
C) Cirosu kabil olan diğer senetler 714
ALTINCI KISIM
Makbuz Senedi ve Varant
A) Umumi mağazalar 715
I– Genel olarak 715
II – İstisnalar 715
B) Makbuz senedi ve varant 716
I– Şekil 716
1. Makbuz senedi 716
2. Varant 717
3. Defter 717
4. Kısmi senet 717
II– Ciro 718
1. Genel olarak 718
2. Hükümleri 718
3. Varantın cirosu 719
C) Mallar üzerinde tasarruflar 719
I– Yapılamayacak işlemler 719
II– Malın geri alınması 719
1. Genel olarak 719
2. Kısmen geri alma 720
III– Sattırma hakkı 720
1. Şartlar 720
2. Satış bedeli 720
3. Başvurma hakkı 721
4. Sigorta 721
D) Zamanaşımı 721
E) Senetlerin zıyaı 722
DÖRDÜNCÜ KİTAP
Taşıma İşleri
BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
A) Taşıyıcı 723
B) Hükümlerin uygulama alanı 724
C) Saklı tutulan hükümler 725
I– Kural 725
II– Özel hükümlerin sorumluluğu etkilememesi 725
D) Sorumluluğun kaldırılmasına veya hafifletilmesine ait hükümlerin geçersizliği 726
E) Zamanaşımı 726
İKİNCİ KISIM
Eşya Taşıma
A) Taşıma sözleşmesinin uygulanması 729
I– Taşıma senedi 729
II– Taşıma senedinin içeriği 730
III– Taşıma senedinin ispat gücü 731
IV– Yük senedi 732
V– Refakat belgeleri 732
VI– Tehlikeli eşya 733
VII– Ambalaj ve işaret 734
VIII– Yükleme ve boşaltma 735
IX– Özel durumlarda gönderenin kusursuz sorumluluğu 736
X– Gönderen tarafından fesih 737
XI– Kısmi taşımayı istem hakkı 738
XII– Yükleme süresine uyulmaması hâlinde taşıyıcının hakları 738
XIII– Emir, talimat ve tasarruflar 739
XIV– Taşıma ve teslim engelleri 740
XV– Taşıma ücretinin hesaplanması ve ödenmesi 742
XVI– Gönderilenin hakları ve ödeme borcu 743
XVII– Ödemeli teslim 744
XVIII– Taşıma süresi 745
XIX– Zıya karinesi 745
B) Taşıyıcının sorumluluğu 746
I– Zıya veya hasar ile gecikmeden doğan zarardan sorumluluk 746
II– Sorumluluktan kurtulma 747
1. Genel olarak 747
a) Taşıyıcının özeni 747
b) Araç arızası ve kiraya verenin kusuru 748
2. Özel hâller 749
III– Yardımcıların kusuru 751
IV– Tazminatta esas alınacak değer 751
V– Zarar saptama giderleri 753
VI– Sorumluluk sınırları 753
VII– Diğer giderlerin tazmini 755
VIII– Diğer zararlarda sorumluluğun en yüksek tutarı 755
IX– Sözleşme dışı istemler 756
X– Sorumluluğu sınırlama hakkının kaybı 756
XI– Yardımcı kişilerin sorumluluğu 757
XII– Fiilî taşıyıcı 758
XIII–Bildirim 759
XIV– Yetkili mahkeme 760
XV– Hapis hakkı 761
XVI– Birden çok taşıyıcı 762
XVII– Birden çok hapis hakkının sırası 763
ÜÇÜNCÜ KISIM
Taşınma Eşyası Taşıması
A) Uygulanacak hükümler 764
B) Taşıyıcının yükümlülükleri 764
C) Taşıma senedi, tehlikeli mal, refakat belgeleri, bildirim ve bilgi verme yükümlülükleri 765
D) Gönderenin özel hâllerde sorumluluğu 766
E) Sorumluluktan kurtulma sebepleri 766
F) Sorumluluk sınırı 767
G) Bildirim 767
H) Sorumluluğu sınırlama hakkının kaybı 768
DÖRDÜNCÜ KISIM
Değişik Tür Araçlar ile Taşıma
A) Sözleşme 769
B) Bilinen zarar yeri 770
C) Bildirim ve zamanaşımı 771
D) Taşınma eşyasının taşıması 771
BEŞİNCİ KISIM
Yolcu Taşıma
A) Kurallara uyma zorunluluğu 772
B) Seferin yapılamaması 772
C) Seferin gecikmesi 774
I– Hareketin gecikmesi 774
II– Sefer sırasında 774
1. Yol değiştirme 774
2. Zorunlu sebepler 775
D) Seferin duraklaması 775
E) Bagaj 776
I– Taşıyıcının sorumluluğu 776
II– Taşıyıcının hapis hakkı 776
F) Taşıyıcının sorumluluğu 777
G) Yolcunun ölümü 778
H) Yönetmelik 778
ALTINCI KISIM
Taşıma İşleri Komisyoncusu
A) Taşıma komisyonculuğu sözleşmesi 779
B) Hükümleri 779
I– Eşyanın taşıtılması 779
II– Bildirme yükümlülüğü 781
III– Ücretin muacceliyeti 781
IV– Kesin ücret 782
V– Gönderenin alacakları 782
VI– Hapis hakkı 783
VII– Sonraki komisyoncu 783
VIII– Halefiyet 783
IX– Komisyoncunun taşıma işini üzerine alması 784
X– Toplama yük 784
C) Sorumluluk 785
I– Komisyoncunun sorumluluğu 785
II– Yardımcıların kusuru 785
D) Zamanaşımı 786
BEŞİNCİ KİTAP
Deniz Ticareti
BİRİNCİ KISIM
Gemi
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
A) Tanımlar 789
I– Gemi, ticaret gemisi 789
II– Denize, yola ve yüke elverişli gemi 789
III– Tamir kabul etmez gemi, tamire değmez gemi 790
IV– Gemi adamları 791
B) Hükümlerin uygulama alanı 791
C) Gemilerin hukuksal niteliği 792
I– Genel olarak 792
II– Taşınmazlarla ilgili hükümlerden gemilere uygulanacak olanlar 793
İKİNCİ BÖLÜM
Geminin Kimliği
A) Geminin adı 794
I– Seçme serbestisi 794
II– Gövde üzerine yazılma zorunluluğu 794
B) Geminin bayrağı 794
I– Türk Bayrağını çekme hakkı ve yükümlülüğü 794
II– İstisnaları 796
III– Türk Bayrağı çekme hakkının kaybedilmesi4 797
IV– Hakkın ispatı 797
1. Gemi tasdiknamesi 797
2. Bayrak şahadetnamesi 798
3. Muaf olma 798
C) Geminin bağlama limanı 799
D) Ceza hükümleri 799
I– Suç oluşturan fiiller 799
1. Kanuna aykırı şekilde bayrak çekme 799
2. Tasdikname veya şahadetname almadan ve gemide bulundurmadan bayrak çekme 799
3. Harp gemileri ile istihkâmlar önünde ve limanda bayrak çekmemek 800
4. Geminin adının ve bağlama limanının yazılmaması 800
II– Ortak hükümler 800
1. Kusur 800
2. Suçun işlendiği yer ve işleyenin vatandaşlığı 801
E) Yönetmelik 801
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Gemi Sicili
A) Genel hükümler 802
I– Sicil müdürlükleri ve bölgeleri 802
II– Yetkili sicil müdürlüğü 802
III– Tescili caiz gemiler 803
IV– Tescili zorunlu gemiler 803
V– Tescili caiz olmayan gemiler 803
B) Geminin tescili 804
I– İstem 804
1. Şekli 804
2. İçeriği 804
3. Belgeler 805
a) Genel olarak 805
b) Yabancı sicile kayıtlı gemiler için 806
II– Tescil 806
1. Tescil edilecek hususlar 806
2. Değişiklikler 807
C) Silinme 808
I– İstem üzerine 808
II– Resen 809
1. Genel şartları 809
2. Özel hâller 810
D) Gemi tasdiknamesi 810
I– İçeriği 810
II– Yeniden düzenlenmesi 811
III– Değişiklikler 811
IV– İbraz zorunluluğu 812
E) Sicil işlemlerini yaptırmaya davet 812
F) Hükümleri 813
I– Sicilin açıklığı 813
II– Sicil karineleri 813
III– Sicilin gerçek hukuki duruma uygun hâle getirilmesi 814
IV– İtirazlar 814
V– Şerhler 815
1. Verilebilecekleri hâller 815
2. Verilmesi 816
3. Sağladığı hak 816
4. Hükümden düşmesi 816
5. Silinmesi 817
VI– İtiraz veya şerhin kalkması 817
VII– Sicile güven ilkesi 817
G) Zamanaşımı 818
H) Kayıt giderleri 819
İ) Yapı hâlindeki gemilere özgü sicil 819
I– Genel olarak 819
II– Yapının tescili 820
1. Tescil istemi 820
a) Şekli 820
b) İçeriği 820
2. Tescil 821
a) Tescil edilecek hususlar 821
b) Değişiklikler 821
c) Hükümleri 822
d) Silme 823
J) Sicil müdürlüğünün kararlarına itiraz 823
K) Yönetmelik 824
L) Türk Uluslararası Gemi Sicili 824
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Mülkiyet ve Diğer Aynî Haklar
BİRİNCİ AYIRIM
Uygulanacak Hükümler
A) Sicile kayıtlı gemilere 826
B) Sicile kayıtlı olmayan gemilere 826
İKİNCİ AYIRIM
Mülkiyet
A) İktisabı 827
I– Aslen iktisabı 827
1. Sahiplenme 827
2. Olağan zamanaşımı 827
3. Olağanüstü zamanaşımı 828
II– Devren iktisabı 829
1. Devrin şekli 829
2. Devrin kapsamı 830
B) Zıya 831
I– Geminin zıyaı 831
II– Terk 831
III– Zamanaşımı 832
C) Sicile kayıtlı gemi payı ve iştirak payı üzerinde mülkiyet 832
I– İktisabı 832
1. Aslen 832
2. Devren 832
a) Devir yoluyla 832
b) İştirak payının bırakılması yoluyla 833
II– Zıyaı 834
D) Yapı hâlinde bulunan gemiler ve yapı payları üzerindeki mülkiyet 834
I– Yapı hâlindeki gemilere özgü sicile kaydolunmayan yapılar ve yapı payları 834
II– Yapı hâlindeki gemilere özgü sicile kaydolunan yapılar ve yapı payları 835
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Gemi Rehni
A) Sicile kayıtlı olmayan gemiler üzerindeki iştirak payının rehni 837
B) Sicile kayıtlı olan gemilerin rehni 838
I– Tersane sahibinin ipotek hakkı 838
II– Gemi ipoteği 839
1. Niteliği 839
2. Kurulması 840
3. Sicile geçirilecek hususlar 841
4. İpoteğin derecesi 842
5. İpoteğin teminat altına aldığı alacak 842
a) Genel olarak 842
b) Faizler 843
6. İpoteğin kapsamı 843
a) Gemi, gemi payı, bütünleyici parça, eklenti, gemi yerine geçen satış veya kamulaştırma28 bedeli ve tazminat istemleri 843
b) Birlikte gemi ipoteğinde birden çok gemi veya gemi payı 844
c) Sigorta tazminatı 845
aa) Kural 845
bb) Sigortacının yapacağı ödemeler 846
cc) Gemi ipoteğinin sigortacıya bildirilmesi 846
aaa) Bildirim yükümü 846
bbb) Birden çok sigortacının varlığında 847
ccc) İpotekli alacaklının yerleşim yerini değiştirmesi 848
dd) Sigortacının borcundan kurtulması 848
ee) İpoteğin ödeyen sigortacıya geçmesi 849
ff) Sigortacının prim ve ödemeleri kabul etmek zorunluluğu 849
7. İpoteğin hükümleri 850
a) Alacağın muaccel olmasından önce 850
aa) İpotekli alacaklının hakları 850
aaa) Gemi maliki aleyhine 850
bbb) Üçüncü kişiler aleyhine 851
bb) Malikin hakları 851
aaa) Def’ide bulunma hakkı 851
bbb) Alacağın muacceliyeti için bildirimde bulunma hakkı 852
ccc) Malike temsilci atanması 852
b) Alacağın muaccel olmasından sonra 853
aa) Gemi malikinin borcu ödeme hakkı 853
bb) Alacağın malike geçmesi 853
cc) Gemi malikinin belgelerin verilmesini istem hakkı 853
8. Gemi ipoteğinin devri ve değiştirilmesi 854
a) İpoteğin devri 854
aa) Genel olarak 854
bb) İtiraz ve def’iler 855
cc) Devri genel hükümlere tabi alacaklar 855
b) İpoteğin değiştirilmesi 856
aa) İpoteğin içeriğinin değiştirilmesi 856
bb) İpoteğin derecesinin değiştirilmesi 856
cc) İpotekli alacağın yerine başka bir alacağın konulması 857
9. Gemi ipoteğinin sona ermesi 858
a) Sebepleri 858
aa) Alacakla birlikte ipoteğin de düşmesi sonucunu doğuran sebepler 858
aaa) Alacağın düşmesi 858
bbb) Alacaklı ve malik sıfatlarının birleşmesi 859
ccc) Birlikte gemi ipoteğinde malikin alacaklıya ödemede bulunması 859
ddd) Birlikte gemi ipoteğinde ipoteğin borçluya geçmesi 860
eee) Alacaklının gemi malikine karşı sahip olduğu istem hakkının zamanaşımına uğraması 860
bb) Sadece ipoteğin düşmesi sonucunu doğuran sebepler 860
aaa) Tarafların anlaşması 860
bbb) Alacaklının feragati 861
ccc) İpoteğin süresinin dolması 861
cc) Mahkemece ipoteğin düşmesine karar verilmesi 862
aaa) Alacaklının belli olmaması hâlinde 862
bbb) Paranın tevdii hâlinde 862
III– Yapı hâlindeki gemiler üzerinde ipotek 863
1. Konusu 863
2. Kurulması 864
3. Kapsamı 864
4. Derecesi 865
5. Uygulanacak hükümler 865
DÖRDÜNCÜ AYIRIM
İntifa Hakkı
A) Kurulması 866
B) Uygulanacak hükümler 867
İKİNCİ KISIM
Donatan ve Donatma İştiraki
A) Donatan 868
I– Tanımı 868
II– Gemi adamlarının kusurlarından doğan sorumluluğu 868
III– Yetkili mahkeme 869
B) Donatma iştiraki 869
I– Tanımı 869
II– İştirakin tescili 870
III– Paydaş donatanlar arasındaki ilişkiler 870
IV– İştirakin yönetimi ve temsili 871
1. Kararlar 871
2. Gemi müdürü 871
a) Atanması ve görevden alınması 871
b) Yönetim yetkisi 872
c) Temsil yetkisi 872
aa) Kapsamı 872
bb) Hükümleri 873
cc) Sınırlandırılması 873
d) Yükümlülükleri 874
aa) Özen yükümlülüğü 874
bb) Defter tutma ve belgeleri saklama yükümlülüğü 874
cc) Bilgi ve hesap verme yükümlülüğü 874
V– Kazanca ve zarara katılma 875
VI– Giderlere katılma 875
VII– Paydaş donatanların şahsında değişiklik 876
VIII– Paydaş donatan olan kaptan 876
IX– Paydaş donatanların sorumluluğu 877
1. İştirakin borçlarından dolayı üçüncü kişilere karşı sorumluluğu 877
2. İştirak payının devredilmiş olması hâlinde 877
X– Sona ermesi 878
1. Sona erme sebepleri 878
a) Fesih kararı 878
b) Çıkmak isteyen ortağın fesih istemi 878
c) İştirakin iflası 879
2. Sona ermeyi gerektirmeyen hâller 879
XI– Tasfiye 880
XII– Yetkili mahkeme 880
ÜÇÜNCÜ KISIM
Kaptan
A) Özen yükümlülüğü 881
B) Sorumluluğu 881
C) Görevleri 882
I– Geminin elverişliliği ile ilgili olarak 882
1. Geminin denize ve yola elverişli olup olmadığına dikkat etme 882
2. Geminin yüklemeye ve boşaltmaya elverişli olup olmadığına dikkat etme 882
II– Yabancı mevzuata uyma 883
III– Yola çıkma 883
IV– Gemide hazır bulunma 884
V– Kaptanın gemi zabitlerine danışması 884
VI– Gemi jurnali 885
1. Tutma yükümlülüğü 885
2. İçeriği 885
VII– Deniz raporu 886
1. Düzenlenmesi istemine yetkili olanlar 886
2. Tespit edilecek konular 887
3. Usul 887
4. Tutanağın aslının saklanması 888
VIII– Donatanın menfaatlerini koruma 888
D) Kanundan doğan temsil yetkisi 889
I– Donatanın temsilcisi sıfatıyla 889
1. Kapsamı 889
a) Gemi bağlama limanında bulunduğu sırada 889
b) Gemi bağlama limanı dışında bulunduğu sırada 889
c) Kredi işlemleri 890
2. Temsil yetkisinin sınırlandırılması 890
3. Fesihten sonra kaptanın yetkilerinin kaldırılması 891
4. Kaptanın vekâletsiz iş görmesi 891
5. Donatanın kaptanın yaptığı işlemlerden doğan sorumluluğu 891
6. Kaptanın donatana karşı hak ve yükümlülükleri 892
II– Kendi hesabına gemiye eşya yükleme yasağı 893
III– Yükle ilgili olanların menfaatlerini koruma yükümlülüğü 893
1. Genel olarak 893
2. Rotadan sapma 894
3. Eşya üzerinde tasarruf yetkisi 894
a) Genel olarak 894
b) Müşterek avarya hâlinde 895
c) Diğer hâllerde 895
d) Kaptanın işlemlerinin donatanı bağlaması 896
4. Dış ilişkide işlemlerin geçerliği 896
DÖRDÜNCÜ KISIM
Deniz Ticareti Sözleşmeleri
BİRİNCİ BÖLÜM
Gemi Kira Sözleşmeleri
A) Tanımı ve türleri 897
B) Gemi kira senedi 897
C) Sicile şerh 897
D) Hüküm ve sonuçları 898
I– Geminin kullanılmasından doğan istemler 898
II– Geminin teslimi 898
III– Giderler 898
IV– Gemiyi kullanma hakkı 899
V– Sigorta 899
VI– Gemi adamlarının çalıştırılması 900
VII– Kira ödeme borcu ve teminatı 900
VIII– Geminin iadesi 901
E) Uygulanacak hükümler 901
İKİNCİ BÖLÜM
Zaman Çarteri Sözleşmesi
A) Tanımı 902
B) Zaman çarter partisi 902
C) Tarafların hakları ve borçları 903
I– Tahsis edenin borçları 903
II– Geminin ticari yönetimi 903
III– Giderler 904
IV– Ücret ödeme borcu ve teminatı 904
V– Tahsis olunanın sorumluluğu ve gemiyi iade yükümlülüğü 905
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Navlun Sözleşmesi
BİRİNCİ AYIRIM
Genel Hükümler
A) Navlun sözleşmesinin türleri 907
B) Yolculuk çarter partisi 908
C) Kamaralar 908
D) Taşıyanın, gemiyi denize, yola ve yüke elverişli bulundurma yükümlülüğü 909
İKİNCİ AYIRIM
Yükleme ve Boşaltma
A) Yükleme 910
I– Demirleme yeri 910
II– Yükleme giderleri 910
III– Yüklenecek eşya 911
1. Kararlaştırılandan başka eşya 911
2. Doğru bildirimde bulunma yükümlülüğü 911
a) Eşya hakkında 911
b) Caiz olmayan eşya ve yükleme hakkında 912
c) Gizlice yüklenen eşya hakkında 913
d) Tehlikeli eşya hakkında 913
3. Bilgi 914
IV– Başka gemiye yükleme ve aktarma 914
V– Güverteye konacak eşya 914
VI– Süreler 915
1. Hazırlık bildirimi 916
2. Yükleme süresi 917
3. Sürastarya süresi 918
4. Sürastarya parası 919
5. Yükleme ve sürastarya sürelerinin hesabı 921
6. Hızlandırma primi 922
VII– Yolculuk başlamadan önce sözleşmenin feshi 923
VIII– Yüklemenin hiç veya süresinde yapılmaması 924
1. Yüklemenin hiç yapılmaması 925
2. Eksik yükleme 926
IX– Birden çok yükleten veya taşıtanın bulunması 927
1. Birden çok yükleten 927
2. Birden çok taşıtan 927
X– Kırkambar sözleşmesi 928
1. Yükleme anı 928
2. Taşıtanın sözleşmeyi feshetmesi 929
XI– Belgeleri verme yükümlülüğü 929
B) Boşaltma 930
I– Demirleme yeri 930
II– Boşaltma giderleri 930
III– Süreler 930
1. Hazırlık bildirimi 930
2. Boşaltma süresi 931
3. Sürastarya süresi 932
4. Sürastarya parası 933
5. Boşaltma ve sürastarya sürelerinin hesabı 933
6. Hızlandırma primi 934
IV– Boşaltmanın hiç veya süresinde yapılmaması 935
V– Kısmi çarter sözleşmelerinde 936
VI– Kırkambar sözleşmesi 936
1. Boşaltma işleri 936
2. Taşıtanın üçüncü şahıslarla yaptığı kırkambar sözleşmeleri 937
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Taşıyanın Sorumluluğu ve Hakları
A) Taşıyanın sorumluluğu 941
I– Genel olarak 941
II– Sorumluluktan kurtulma hâlleri 943
1. Taşıyana yüklenemeyecek sebep 944
2. Teknik kusur ve yangın 944
3. Denizde kurtarma 945
III– Taşıyanın kusursuzluk ve uygun illiyet bağı karinelerinden yararlandığı hâller 945
IV– Sebeplerin birleşmesi 946
V– İnceleme ve bildirim 947
1. İnceleme 947
2. Bildirim 947
VI– Sorumluluğu sınırlandırma hakkı 948
1. Sorumluluk sınırları 948
2. Sorumluluğu sınırlandırma hakkının kaybı 950
VII– Tazminat istemi için süre 951
1. Hak düşürücü süre 951
2. Hak düşürücü süre itirazından yararlanma hakkının kaybedilmesi 952
VIII– Sözleşme dışı istemler 952
IX– Fiilî taşıyanın sorumluluğu 953
1. Genel olarak 953
2. Sorumsuzluk şartı 953
B) Taşıyanın hakları 954
I– Navlun ödenmesini istem hakkı 954
1. Miktarı 954
a) Ölçü, tartı veya sayı üzerine navlun 954
b) Zaman üzerine navlun 955
c) Navlun kararlaştırılmamışsa 955
d) Navlun dışında kalan prim ve giderler 956
2. Navlunun muacceliyeti 956
3. Eşyanın navlun yerine bırakılması 957
4. Zıyaa uğrayan eşyanın durumu 957
5. Navlun borçlusu 958
II– Hapis hakkı 958
1. Genel olarak 958
2. Çekişmeli tutarın yatırılması ve teminat 960
III– Üçüncü kişi gönderilenin durumu 961
1. Ödeme yükümlülüğünün doğması 961
2. Gönderilene karşı hapis hakkının kullanılması 961
3. Rücu hakkı 962
a) Eşyanın teslimi hâlinde 962
b) Hapis hakkının paraya çevrilmesi hâlinde 963
c) Gönderilenin eşyayı teslim almaması hâlinde 963
DÖRDÜNCÜ AYIRIM
Taşıtanın ve Yükletenin Sorumluluğu
A) Kusur sorumluluğu 964
BEŞİNCİ AYIRIM
Yolculuğun Başlamasına veya Devamına Engel Olan
Sebepler Yüzünden Sözleşmenin Sona Ermesi
A) Sözleşmenin hükümden düşmesi 965
I– Geminin zayi olması sebebiyle 965
1. Yolculuk başlamadan önce 965
2. Yolculuk başladıktan sonra 965
a) Mesafe navlunu 965
b) Kaptanın yükümlülükleri 966
3. Başka gemiye yükleme ve aktarma 967
4. Geminin denize elverişsiz hâle gelmesi 967
II– Eşyanın zayi olması sebebiyle 968
1. Yolculuk başlamadan önce 968
a) Eşya sözleşmede ferden belirlenmişse 968
b) Eşya, sözleşmede tür veya cinsi ile belirlenmişse 969
2. Yolculuk başladıktan sonra 970
a) Eşyanın tamamının zayi olması 970
b) Eşyanın bir kısmının zayi olması 970
B) Sözleşmenin feshi 971
I– Taraflara fesih hakkı veren hâl 971
II– Tarafların fesih hakkına sahip olmadığı hâller 972
1. Eşyanın sadece bir kısmına ilişkin engeller 972
2. Kaptanın haklı bir sebeple rotadan sapması 973
3. Geminin yolculuk sırasında tamirinin gerekmesi 973
III– Diğer sebeplerin etkisi 974
IV– Eşya üzerinde tasarruf yetkisi olan kişinin fesih hakkı 974
V– Fesih hakkının kullanılması 975
1. Feshin bildirimi 975
2. Hüküm ve sonuçları 975
a) Sözleşme yolculuk başlamadan önce feshedilmişse 975
b) Sözleşme yolculuk başladıktan sonra feshedilmişse 976
C) Birden çok yolculuğun özellikleri 977
ALTINCI AYIRIM
Denizde Taşıma Senetleri
A) Konişmento 978
I– Tanımı, türleri ve düzenlenmesi 978
II– İçeriği 979
III– Hükümleri 980
1. Kıymetli evrak olma niteliği 980
a) Eşyanın yetkili konişmento hamiline teslimi 980
aa) Genel olarak 980
bb) Birden çok konişmento hamilinin başvurusu 981
cc) Yükletenin talimatı 981
dd) Navlun sözleşmesinin umulmayan hâl yüzünden hükümden düşmesi 982
b) Konişmentonun eşyayı temsili 982
aa) Genel olarak 982
bb) Birden çok konişmento hamili 982
cc) Konişmentonun geri verilmesi karşılığında eşyanın teslimi 983
2. İspat işlevi 983
a) Hukuki ilişkiyi ispat 983
b) Taşıyanı ispat 984
c) Eşyanın genel olarak cinsini, işaretlerini, koli veya parça adedini, ağırlık ve miktarını ispat 985
d) Navlunu ispat 986
e) Yükleten tarafından verilen garantiler 987
B) Diğer denizde taşıma senetleri 987
YEDİNCİ AYIRIM
Emredici Hükümler
A) Genel olarak 988
B) İstisnalar 989
C) Yolculuk çarteri sözleşmesi 990
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Zamanaşımı
A) Süre 991
BEŞİNCİ BÖLÜM
Deniz Yoluyla Yolcu Taşıma Sözleşmesi
A) Tanımı 994
B) Taşıyan ve fiilî taşıyan 994
C) Yolcu 995
D) Bagaj 995
E) Yolcunun yükümlülükleri 996
I– Kaptanın talimatına uyma 996
II– Bagaj hakkında doğru bilgi verme yükümlülüğü 996
III– Gemiye zamanında gelmek 997
F) Taşıyanın hapis hakkı 997
G) Ölen yolcunun bagajı 998
H) Yolcunun uğradığı zararlardan sorumluluk 998
I– Taşıyanın sorumluluğu 998
II– Fiilî taşıyanın sorumluluğu 999
III– Taşıma süresi 1000
IV– Zorunlu sigorta 1000
V– Değerli eşya 1001
VI– Birlikte kusur 1001
VII– Bedensel zarardan doğan sorumluluğun sınırı 1002
VIII– Bagaj ve araçların zıyaı veya hasarından doğan sorumluluğun sınırı 1002
IX– Sorumluluk sınırlarına ilişkin ortak hükümler 1003
X– Taşıyanın adamlarının savunmaları ve sorumluluk sınırları 1003
XI– İstemlerin birleşmesi 1003
XII– Sorumluluğu sınırlandırma hakkının kaybı 1004
XIII– İstemlerin dayanağı 1004
XIV– Bagajın zıyaı veya hasara uğradığının bildirimi 1005
XV– Zamanaşımı 1005
XVI– Emredici hükümler 1006
BEŞİNCİ KISIM
Deniz Kazaları
BİRİNCİ BÖLÜM
Müşterek Avarya
A) Genel hükümler 1007
I– Tanım 1007
II– Uygulanacak kurallar 1008
B) Borçlular ve teminat 1009
I– Garame paylarının borçluları 1009
II– Alacaklıların rehin hakları 1010
1. Genel olarak 1010
2. Gemiye düşen garame payı için teminat 1010
3. Hapis hakkının kullanılması 1010
C) Dispeç 1011
I– Genel olarak 1011
1. Yaptırma yükümlülüğü 1011
2. Yapılacağı yer 1012
3. Dispeççi 1012
II– Dispeçin onaylanmasını isteme hakkı ve dispeçe itiraz 1013
1. Duruşma 1013
2. Dispeçin onaylanması 1014
3. Uygulanacak usul hükümleri 1015
4. Dispeç raporunun onaylanması hakkındaki kararın hükmü 1015
D) Zamanaşımı 1015
İKİNCİ BÖLÜM
Çatma
A) Uygulama alanı 1018
B) Kusursuz çatma 1019
C) Kusurlu çatma 1019
I– Bir tarafın kusuru 1019
II– Ortak kusur 1020
1. Eşya zararı 1020
2. Bedensel zarar 1021
III. Kılavuzun kusuru 1022
D) Dava öncesi delil tespiti 1023
E) Şekil şartı yokluğu 1024
F) Karine yokluğu 1024
G) Kaptanın yardım görevi ve yerine getirilmemesinden donatanın sorumsuzluğu 1024
H) Saklı tutulan hükümler 1025
İ) Zamanaşımı 1025
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Kurtarma
A) Eşya kurtarma 1028
I– Kurtarma faaliyeti 1028
II– Diğer hâller 1029
III– Kurtarma sözleşmesi 1030
1. Sözleşme yapma yetkisi 1030
2. Sözleşmenin uyarlanması veya iptali 1030
3. Emredici hükümler 1031
IV– Tarafların yükümlülükleri 1031
V– Kurtaranın hakları 1032
1. Kurtarma ücreti 1032
a) İlkeler 1032
b) Ücretin belirlenmesi 1033
c) Borçlular 1034
d) Gönderilenin sorumluluğu 1035
e) Ücretin paylaştırılması 1035
aa) Tek ücret 1035
bb) Birden çok kurtaran arasında 1036
cc) Gemi adamlarına ve kurtaranın diğer adamlarına verilecek pay 1037
f) Ücretten mahrumiyet 1039
2. Özel tazminat 1039
3. Faiz 1040
4. Ödeme zamanı ve teminat 1040
5. Rehin hakları 1041
6. Avans 1041
B) İnsan kurtarma 1042
I– Kaptanın yükümlülüğü 1042
II– Ücret 1042
C) Zamanaşımı 1043
ALTINCI KISIM
Gemi Alacakları
A) Gemi alacaklısı hakkı veren alacaklar 1044
B) Gemi alacağının verdiği kanuni rehin hakkı 1046
I– Kapsamı 1046
II– Temin ettiği alacaklar 1047
III– Önceliği 1048
IV– Sırası 1048
V– Devri ve intikali 1050
VI– Düşmesi 1050
VII– Zamanaşımı 1051
YEDİNCİ KISIM
Sorumluluğun Sınırlanması ve Petrol Kirliliği Zararının Tazmini
A) Deniz alacaklarına karşı sorumluluğun sınırlanması 1053
I– Kural 1053
II– Yabancılık unsuru taşımayan hâller 1054
III– Uygulama alanının genişletilmesi 1055
IV– Sözleşmenin uygulanmayacağı alacaklar 1057
V– Üçyüz tonilatodan küçük gemiler 1059
VI– Sondaj işlemi gemileri 1059
VII– Öncelik 1060
VIII– Fon kurmadan sorumluluğun sınırlanması 1061
B) Petrol kirliliği zararı hakkında özel hükümler 1062
I– Kural 1062
II– Yabancılık unsuru taşımayan hâller 1063
III– Uygulama alanının genişletilmesi 1064
IV– Davanın ihbarı ve davaya müdahale 1066
V– Yabancı hukukun uygulanması 1067
C) Sözleşmelere ilişkin ortak hükümler 1069
I– Kılavuzlar için sorumluluk sınırı 1069
II– Kişisel sorumlulukta fon kurulması 1070
III– Sınırlama hakkını kaldıran kusur 1071
IV– Kanuni halefiyet 1072
V– Alacakların teminatı 1073
VI– Diğer alacaklılar 1073
VII– Faiz 1074
VIII– Görevli ve yetkili mahkeme 1075
IX– Yargılama ve takip giderleri 1076
SEKİZİNCİ KISIM
Cebrî İcraya İlişkin Özel Hükümler
A) Uygulanacak hukuk 1078
B) Tamamlayıcı hükümler 1079
C) Gemiler hakkında 1080
I– İhtiyati haciz 1080
1. Deniz alacakları 1080
2. İhtiyati haciz isteyebilme hakkı 1082
3. Yetkili mahkeme 1083
a) İhtiyati haciz kararı bakımından 1083
aa) Dava açılmadan önce 1083
aaa) Türk Bayraklı gemiler 1083
bbb) Yabancı bayraklı gemiler 1084
ccc) Yetkiye, tahkime ve esasa uygulanacak hukuka ilişkin bir anlaşmanın varlığı hâlinde Türk mahkemesinin yetkisi 1084
bb) Dava açıldıktan sonra 1085
cc) İtirazlar ve değişiklik istemleri 1086
b) Esas hakkında 1087
c) Tenfiz hakkında 1088
d) Haksız ihtiyati haciz sebebiyle açılacak tazminat davası hakkında 1088
4. Alacaklı tarafından delil gösterilmesi 1088
5. Alacaklı tarafından teminat gösterilmesi 1089
6. İhtiyati haczin yapılması 1090
a) İhtiyati haciz kararının icrası 1090
b) İhtiyati hacze başlama süresi 1091
c) Gemiye el konulması ve muhafaza tedbirleri 1091
d) Geminin seferde olması 1092
e) İhtiyati haczin kapsamı, geminin idaresi ve işletilmesi 1093
7. İhtiyati haciz hakkının kullanılması 1093
8. Geminin serbest bırakılması 1094
a) Geminin değerinin depo edilmesi 1094
b) İhtiyati haczin kaldırılması 1095
c) Tarafların anlaşması 1096
d) Saklı kalan haklar 1096
e) Teminatın değiştirilmesi 1096
9. Yeniden veya aynı alacak için ihtiyati haciz 1097
10. İhtiyati haczi tamamlayan işlemler 1097
II– Rehinli alacakların takibi 1098
1. Fer’ilik ilkesi 1098
2. İflas yoluyla takip hakkı 1099
3. Diğer takip yolları 1099
4. Rehinli alacaklıların takip hakkı 1100
a) Kanuni rehin hakkı sahiplerinin 1100
b) İpotek sahiplerinin 1100
III. Cebrî satış 1101
1. Haciz 1101
2. Paraya çevirme 1101
3. Yabancı sicile kayıtlı gemilerin satışı için hazırlıklar 1102
4. Artırmanın ilanı 1103
5. Vaktinden evvel satış 1104
6. Pazarlık suretiyle satış 1105
7. Satış ve ihalenin sonucu 1105
8. Sıra cetveli 1106
a) İlkeler 1106
b) Birinci sıra 1107
c) İkinci sıra 1108
d) Üçüncü sıra 1108
e) Dördüncü sıra 1109
f) Beşinci sıra 1109
g) Altıncı sıra 1110
h) Yedinci sıra 1110
i) Sekizinci sıra 1110
D) Eşya hakkında 1111
I– Hapis hakkı için defter tutulması 1111
II– İlamlı icra 1112
III– İlamsız icra 1112
ALTINCI KİTAP
Sigorta Hukuku
BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
A) Sigorta sözleşmesi 1113
I– Temel kavramlar 1113
1. Tanım 1113
2. Karşılıklı sigorta 1114
3. Reasürans 1115
4. Geçerli olmayan sigorta 1115
II– Hükümler 1116
1. Sözleşmenin yapılması sırasında susma 1116
2. Temsil 1116
a) Genel olarak 1116
b) Talimat bulunmaması 1117
3. Sigorta menfaatinin yokluğu 1118
4. Sigortanın kapsamı 1119
5. Sigorta süresi 1119
6. Sigorta dönemi 1120
7. Sigorta ettiren dışındakilerin bilgisi ve davranışı 1120
8. Fesih ve cayma 1121
a) Olağanüstü durumlarda fesih 1121
b) Sigorta priminin artırılmasında fesih 1122
c) Kısmi fesih ve cayma 1122
9. Tebliğler ve bildirimler 1123
10. Olağanüstü durumlar 1123
a) Tarafların aczi, takibin semeresiz kalması 1123
b) Sigortacının iflası 1124
11. Prim iadesi 1124
12. Zamanaşımı 1125
III– Tarafların borç ve yükümlülükleri 1126
1. Sigortacının borç ve yükümlülükleri 1126
a) Rizikoyu taşıma yükümlülüğü 1126
aa) Genel olarak 1126
bb) İmkânsızlık 1126
b) Aydınlatma yükümlülüğü 1126
c) Sigorta poliçesi verme yükümlülüğü 1127
aa) Genel olarak 1127
bb) İçerik 1128
d) Giderleri ödeme borcu 1130
e) Tazminat ödeme borcu 1130
aa) Genel olarak 1130
bb) Kısmi tazminat ödemeleri 1132
cc) Rizikonun gerçekleşmesinde kusur 1132
2. Sigorta ettirenin borç ve yükümlülükleri 1133
a) Prim ödeme borcu 1133
aa) Genel olarak 1133
bb) Ödeme zamanı 1134
cc) Ödeme yeri 1135
dd) Primin indirilmesi 1136
ee) Temerrüt 1136
b) Beyan yükümlülüğü 1138
aa) Sözleşmenin yapılmasında 1138
aaa) Genel olarak 1138
bbb) Yazılı sorular 1138
ccc) Bağlantı 1139
ddd) Sigortacı tarafından gerçek durumun bilinmesi 1140
eee) Yaptırım 1140
fff) Caymanın şekli ve süresi 1141
ggg) Caymanın hükümleri 1142
hhh) Cayma hakkının düşmesi 1142
bb) Teklifin yapılması ile kabulü arasındaki değişiklikleri beyan yükümlülüğü 1142
cc) Sözleşme süresi içinde 1143
aaa) Genel olarak 1143
bbb) Sigortacının hakları 1143
dd) Riziko gerçekleştiğinde 1144
c) Bilgi verme ve araştırma yapılmasına izin verme yükümlülüğü 1145
d) Zararı önleme, azaltma ve sigortacının rücu haklarını koruma yükümlülüğü 1146
e) Sözleşmede öngörülen yükümlülüklerin ihlali 1147
B) Kanun hükümlerinin uygulama alanı 1147
C) Sigorta sözleşmeleri hakkında uygulanacak hükümler 1147
D) Koruyucu hükümler 1148
İKİNCİ KISIM
Sigorta Türlerine İlişkin Özel Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Zarar Sigortaları
A) Mal sigortaları 1149
I– Menfaat ve kapsam 1149
1. Genel olarak 1149
2. Başkası lehine sigorta 1149
3. Müşterek menfaatlerin sigortası 1150
4. Menfaat üzerinde sınırlamalar 1151
a) Sınırlı ayni hak 1151
b) Haciz 1151
II– Geçmişe etkili sigorta 1152
III– Tazminat ilkesi 1152
1. Genel olarak 1152
2. Sigorta değeri 1153
3. Sigorta bedeli 1153
4. Hükümleri 1154
a) Eksik sigorta 1154
b) Aşkın sigorta 1154
c) Takseli sigorta 1155
d) Birden çok sigorta 1155
aa) Kural 1155
bb) Müşterek sigorta 1156
cc) Çifte sigorta 1156
dd) Kısmi sigorta 1157
e) Sigortacının sigortalanan menfaati inceleyebilmesi 1157
IV– Sigorta edilen menfaatin sahibinin değişmesi 1158
V– Zarar gören mal ve zararın gerçekleştiği yerde değişiklik yapmama 1158
VI– Halefiyet 1159
B) Sorumluluk sigortaları 1160
I– Genel hükümler 1160
1. Sözleşmenin konusu ve kapsamı 1160
2. Hukuki koruma 1161
3. Bildirim yükümlülüğü 1161
4. Sigortacının yardımları 1162
5. Kasten neden olma 1163
6. Doğrudan dava hakkı 1163
7. Sigortacının zarar görenden bilgi alma hakkı 1164
8. Takas 1164
9. Halefiyet 1165
10. Zamanaşımı 1165
II– Zorunlu sorumluluk sigortaları 1166
1. Sözleşme yapma zorunluluğu 1166
2. Zarar görenle ilişkide ifa yükümlülüğü 1166
III– Sorumluluk sigortalarına uygulanacak hükümler 1167
C) Koruyucu hükümler 1167
İKİNCİ BÖLÜM
Can Sigortaları
A) Hayat sigortası 1168
I– Tanım 1168
II– Tontin 1168
III– Sözleşmeden cayma 1169
IV– Hayatı sigorta edilecek kişi 1169
V– Sigorta değeri 1170
VI– Doktor incelemesi 1171
VII– Lehtar 1171
1. Atanması ve değiştirilmesi 1171
2. Lehtar atanmasına ilişkin yorum kuralı 1172
VIII– Sigorta ettiren lehine hak 1173
IX– Grup sigortaları 1173
X– Beyanlar 1174
1. Yanlış yaş beyanı 1174
2. Sözleşmenin yapılması sırasındaki beyan yükümlülüğünün ihlali 1175
3. Sözleşmenin devamı sırasındaki beyan yükümlülüğünün ihlali 1176
XI– Sigortadan ayrılma 1176
XII– Ödünç verme 1177
XIII– Prim ödenmesinden muaf sigorta 1177
XIV– İntihar 1177
XV– Sigorta ettiren veya lehtarın sigortalıyı öldürmesi 1178
XVI– Lehtarın sigorta ettirenin yerine geçmesi 1179
XVII– Sigortacının iflası 1179
B) Kaza sigortası 1180
I– Genel olarak 1180
II– Tedavi giderleri 1181
III– Sigortalı 1181
IV– Uygulanacak hükümler 1182
C) Hastalık ve sağlık sigortası 1182
I– Sigortanın yaptırılması 1182
II– Teminatlar 1183
1. Sigorta teminatı 1183
2. Sağlık sigortası teminatları 1183
III– Sigorta değeri 1184
IV– Hastalık sigortasında lehtar 1184
V– Bekleme süresi 1184
VI– Yeni doğan bebeğin ve evlat edinilenin sigorta kapsamında olması 1185
VII– Bilgi isteme hakkı 1185
VIII– Hastalık ve sağlık sigortasına uygulanacak diğer hükümler 1186
IX– Koruyucu hükümler 1186
SON HÜKÜMLER
A) Şirket1 davalarında yargılama usulü 1187
B) Ölçeklerine göre işletmeler 1187
C) Ölçeklerine göre sermaye şirketleri 1188
D) Elektronik işlemler ve bilgi toplumu hizmetleri 1188
I– İnternet sitesi 1188
II– Beyanlar, belgeler ve senetler 1190
III– Güvenli elektronik imza 1190
IV– Elektronik ortamda kurullar 1192
1. İlkeler 1192
2. Uygulama kuralları 1194
E) Kurumsal yönetim ilkeleri 1194
F) Ticari hükümlerle yasaklanmış işlemler ile mal ve hizmet tedarikinde geç ödemenin sonuçları 1195
G) “Şirket” ve “ortaklık” terimlerinin kanuniliği 1197
H) Ticaret sicili harçları 1197
İ) Yürürlükten kaldırılan hükümler 1198
Yürürlük 1207
Yürütme 1208
Türk Ticaret Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun 1209