İdare Hukuku AçısındanYenilenebilir Enerji
Doç. Dr. N. Münci ÇAKMAK
- | Yenilenebilir Enerji |
- | Hidrojen |
- | Jeotermal |
- | Güneş |
- | Rüzgâr |
- | Biyokütle |
- | Deniz ve Okyanus |
- | Hidroelektrik |
- | Kapitalizm ve Yenilenebilir Enerji |
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Kısaltmalar 11
I. YENİLENEBİLİR ENERJİ KAVRAMI 13
A. Enerji Nedir? 13
B. Enerji Kaynaklarının Türleri 20
1. Yenilenemeyen Enerji Kaynakları 20
a. Fosil Yakıtlar 21
b. Nükleer Enerji 26
2. Yenilenebilir Enerji Kaynakları 26
C. Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Türleri 27
1. Güneş Enerjisi 27
a. Tanımı ve Özellikleri 27
b. Avantajları 28
b. Dezavantajları 29
2. Deniz ve Okyanus Enerjisi (Dalga, Gel-Git ve Okyanus Termal Enerjisi) 30
3. Rüzgâr Enerjisi 32
a. Tanımı ve Özellikleri 32
b. Avantajları 34
c. Dezavantajları 35
4. Hidrojen Enerjisi 36
a. Tanımı ve Özellikleri 36
b. Avantajları 38
c. Dezavantajları 39
ç. Hidrojen Enerjisine Geçiş İçin Gerekenler 40
5. Jeotermal Enerji 41
6. Hidroenerji (Hidroelektrik Santralleri) 43
a. Tanımı ve Özellikleri 43
b. Avantajları 44
c. Dezavantajları 45
7. Biyokütle Enerjisi 46
a. Tanımı ve Özellikleri 46
b. Avantajları 52
c. Dezavantajları 53
Ç. Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Genel Özellikleri 55
1. Yenilenebilir Enerjinin Avantajları 57
a. İstihdam Yaratma Özelliği 58
b. Çevreye Olan Olumlu Etkileri 58
c. Ulusal Ekonomilere Katkı Sağlaması 60
ç. Enerji Arzı Güvenliğine Katkıda Bulunması 62
d. Sosyal ve Ekonomik Gelişmeye Katkı Sağlaması 63
2. Yenilenebilir Enerjinin Dezavantajları 64
a. Sürekliliğe Sahip Olmaması 65
b. Teknoloji Gerektirmesi 65
c. Maliyetlerin Yüksek Olması 66
ç. Çevreye Verilen Zararlar 67
d. Düşük Güç Yoğunluğu 69
D. Yenilenebilir Enerji Kullanımını Ve Üretimini Zorlaştıran Sebepler 69
II. YENİLENEBİLİR ENERJİ KONUSU İLE FAALİYET GÖSTEREN İDARİ KURUMLAR 75
A. Bakanlıklar 76
1. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 76
a. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın Merkez Teşkilatı - Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü 77
b. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın Bağlı Kuruluşları 78
aa. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü 78
bb. Maden İşleri Genel Müdürlüğü 79
c. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın İlgili Kuruluşları 79
aa. Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt A.Ş. (TETAŞ) 79
bb. Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ) 81
cc. Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ) 83
ç. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın İlişkili Kuruluşları 84
aa. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) 84
2. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 85
3. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 86
4. Orman ve Su İşleri Bakanlığı 87
a. Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nın Merkez Teşkilatı 87
b. Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nın Bağlı Kuruluşları 88
aa. Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 88
bb. Türkiye Su Enstitüsü 89
cc. Orman Genel Müdürlüğü 90
B. Diğer Kamu Kurum ve Kuruluşları İle Şirketler 90
1. Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) 90
2. Enerji Piyasaları İşletme Anonim Şirketi - EPİAŞ 91
3. TEDAŞ (Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş.) 92
III. YENİLENEBİLİR KAYNAKLARDAN ELDE EDİLEN ENERJİ TÜRLERİ VE PİYASALARI 93
A. Elektrik Enerjisi Piyasası 99
1. Tanımı ve Özellikleri 99
2. Elektriğin Hukuki Statüsü 101
3. Türkiye’de Elektrik Enerjisinin Hukuki Durumu 101
4. Türkiye’nin Elektrik Üretimi 107
B. Biyoyakıt Piyasası 109
C. Karbon Piyasası 111
IV. KAPİTALİZM İLE YENİLENEBİLİR ENERJİNİN İLİŞKİSİ ÜZERİNE DÜŞÜNCELER 113
V. KAMU HİZMETİ TEORİSİ AÇISINDAN YENİLENEBİLİR ENERJİ FAALİYETLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ 123
VI. YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ ÇEVREYE OLAN ETKİLERİ 139
VII. YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİNDE KULLANILAN TEŞVİK VE YÖNTEMLER 143
A. Üretimi Destekleyen Sistemler 146
1. Sabit Fiyat Tarifesi (Feed-in Tariff/FIT) 146
2. Yenilenebilir Enerji Kota Sistemi (Renewable Portfolio Standarts/RPS) 148
3. İhale Usulleri (Bidding Scheme - Auction) 150
4. Yenilenebilir Enerji Sertifikaları - Yeşil Enerji Sertifikaları (Green Certificates) 150
5. Yatırım Sübvansiyonları 151
6. Sübvansiyonlar ve Krediler 151
7. Net Ölçüm (Net Metering) 151
B. Vergi Politikaları 152
1. Karbon Vergisi 154
2. Diğer Vergi Politikaları ve Teşvikleri 156
C. Yenilenebilir Enerjiyi Kullanmayı Cazip Hale Getiren Diğer Yöntem ve Tedbirler 156
1. Emisyonlara Yönelik Uygulamalar 156
2. Zorla Kapatma (Forced Closure) 157
3. Yeşil Enerji Fonları 158
4. Özel Fonlar 158
5. Araştırma-Geliştirme (Ar-Ge) Faaliyetlerine Sağlanan Fonlar/Yardımlar 158
6. Yatırım Maliyetlerinin Düşürülmesi 159
7. Enerji Verimliliği Yaptırımları/Yükümlülükleri 159
VIII. TÜRKİYE’DEKİ YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ DURUMU 161
A. Yenilenebilir Enerji Teşvikleri 163
1. 5346 Sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun 163
2. 6446 Sayılı Elektrik Piyasası Kanunu 172
3. 5627 Sayılı Enerji Verimliliği Kanunu 175
4. Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliği 176
5. Enerji Kaynaklarının ve Enerjinin Kullanımında Verimliliğin Artırılmasına Dair Yönetmelik 176
6. Rüzgâr Enerjisi Santrallerinin Rüzgâr Gücü İzleme ve Tahmin Merkezine Bağlanması Hakkında Yönetmelik 177
7. Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları Yönetmeliği 178
8. Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği 178
9. Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik 179
10. Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı Kapsamında Bireysel Sulama Makine ve Ekipman Alımlarının Desteklenmesi Hakkında Tebliğ 180
11. Kırsal Kalkınma Destekleri Kapsamında Tarıma Dayalı Yatırımların Desteklenmesi Hakkında Tebliğ 180
12. Milli Emlak Genel Tebliği 180
13. Elektrik Dışındaki Enerji Türlerine Teşvikler 181
B. Türkiye’deki Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Durumu 182
1. Yenilenebilir Enerjiden Elektrik Üretimi 183
2. Güneş Enerjisi 186
3. Rüzgâr Enerjisi 188
4. Biyokütle Enerjisi 191
5. Jeotermal Enerji 195
6. Hidroenerji (Hidroelektrik Santralleri) 198
7. Hidrojen Enerjisi 207
8. Dalga Enerjisi 208
Sonuç 209
Kaynakça 211