Kamulaştırma Kamulaştırmasız El Atma ve İmar Mevzuatından Doğan Bedel Davaları

İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 5
İÇİNDEKİLER 7
KAMULAŞTIRMA HUKUKUNA GİRERKEN 29

BİRİNCİ KİTAP
KAMULAŞTIRMA KANUNU

BİRİNCİ KISIM
GENEL HÜKÜMLER

BİRİNCİ BÖLÜM
AMAÇ, KAPSAM VE TANIMLAR
MADDE 1- Amaç ve kapsam 35
MADDENİN AÇIKLAMASI 35
A- KAMULAŞTIRMANIN KONUSU 35
1- Kamulaştırılacak mal taşınmaz olmalıdır. 35
2- Taşınmaz üzerinde bulunan kaynak da kamulaştırılabilir. 36
3- Taşınmaz mal özel kişiye ait olmalıdır. 37
4- Taşınmaz malın daha önce kamulaştırılmamış olması gerekir. 37
B- KAMULAŞTIRMA YAPACAK İDARELER 43
(I) SAYILI CETVEL ,,,,,,,,,, 45
(II) SAYILI CETVEL 47
(III) SAYILI CETVEL 52
(IV) SAYILI CETVEL 52
ÖZELKİŞİLER ADINA YAPILACAK KAMULAŞTIRMALAR 55
1- 3213 sayılı Maden Kanunu 55
2- 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu 57
3- 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu 60
4- 6491 sayılı Türk Petrol Kanunu 61

5- 4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu 62
6- Petrol Piyasası Kanunu 64
7- 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu 65
YARGITAY KARARLARI 83
MADDE 2- Tanımlar 85
MADDENİN AÇIKLAMASI 85
YARGITAY KARARLARI 87
İKİNCİ BÖLÜM KAMULAŞTIRMANIN OLUŞTURULMASI
MADDE 3- Kamulaştırma Şartları 91
MADDENİN AÇIKLAMASI 91
KÜÇÜK ÇİFTÇİ 93
1- 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu 93
YETERLİ ÖDENEK 94
DANIŞTAY KARARLARI 95
MADDE 4- İrtifak Hakkı Kurulması 102
MADDENİNAÇIKLANMASI 102
ANAYASA MAHKEMESİ KARARI 106
YARGITAY KARARLARI 108
MADDE 5- Kamu Yararı Kararı Verecek Merciler 111
MADDENİN AÇIKLAMASI 112
Köy İçme Suları Hakkında Kanun 113
DANIŞTAY KARARLARI 116
YARGITAY KARARLARI 122
İSTİNAF KARARLARI 126
MADDE 6- Onay Mercii 127
MADDENİN AÇIKLANMASI 127
a) Onaylanacak kararlar 128
b) Onaylanması gerekmeyen kararlar 128
c) Kamu yararı kararı alınması ve onaylanması gerekmeyen haller 128
3194 sayılı İmar Kanunu 128

DANIŞTAY KARARLARI 130
YARGITAY KARARLARI 135
MADDE 7- Kamulaştırmadan Önce Yapılacak İşlemler ve İdari Şerh 138
MADDENİN AÇIKLAMASI 138
A) Kamulaştırılan Taşınmaz Tapulu İse 139
a) Taşınmazın Tüm Sınırları Sabitse; 139
b) Taşınmazın Sınırları Değişebilir Nitelikte İse; 139
B) Taşınmazın Tapu Kaydı Yoksa: 139
C) İdarenin; Malik veya Zilyedin Tebligata Elverişli Adreslerini Araştırması: 140
D) Vergi Kayıtlarının Getirtilmesi 140
E) Tapu Kütüğüne Kamulaştırma Şerhi Koyulması 140
YARGITAY KARARLARI 142
İSTİNAF KARARLARI 146
MADDE 8- Satın Alma Usulü 150
MADDENİN AÇIKLAMASI 151
I- Anlaşma Öncesi Hazırlık ve Anlaşma Tutanağının Tanzimi 151
1- Kamulaştırılacak Taşınmaz Mal Tapuda Kayıtlı ve Mülkiyeti İhtilafsız
Olmalıdır. 151
2- Tapuda kayıtlı ve Mülkiyeti İhtilaflı Olmayan Taşınmaz Bir Malın Kamulaştırmasında Satın Alma Usulünün Öncelikle Uygulanması Esastır. 151
3- Kıymet Takdir Komisyonu Kurarak Kamulaştırılacak Malın Tahmini
Kıymetini Tespit Etmek 152
4- Uzlaşma Komisyonlarının Teşkili 152
5- Resmi Taahhütlü Bir Yazının Mal Sahibine Gönderilmesi 152
6- Anlaşma İçin Mal Sahibine Çıkartılan Tebligatın Tebliğ Edilememesi veya İdarenin Hiç Tebligat Çıkarmadığı Halde Dava Açması: 153
7- Mal sahibi ile Uzlaşma Komisyonunun Anlaşmak Üzere Bir Araya
Gelmeleri 154
II- Anlaşma Sonrası İşlemler 155
1- Tutanağın Tanzimi Tarihinden Sonra En Geç 45 Gün İçerisinde Tutanakta Belirlenen Bedelin Hazır Edilmesi. 155
2- Kamulaştırma Öncesi Taşınmazın Tapu Kaydı Üzerinde Bulunan Tüm
Takyidat ve Haklardan Tapunun Arındırılması 155
3- Tapuya Resen Tescil ve Terkinden Sonra Kamulaştırma Bedelinin Mal
Sahibine Ödenmesi 156
III- Anlaşmanın Hukuki Neticeleri 158

IV- Anlaşma Olmaması veya Ferağ Verilmemesi 158
YARGITAY KARARLARI 158
İSTİNAF KARARLARI 175
MADDE 9- Kadastro Görmemiş Yerlerde Tespit İşlemi 178
MADDENİN AÇIKLAMASI 178

İKİNCİ KISIM
KAMULAŞTIRMA BEDELİNİN MAHKEMECE TESPİTİ, İDARE ADINA TESCİL VE BEDELİN TESPİTİ ESASLARI,
DAVA HAKKI VE BİLİRKİŞİLER

BİRİNCİ BÖLÜM
KAMULAŞTIRMA BEDELİNİN MAHKEMECE TESPİTİ VE İDARE ADINA TESCİL, BEDELİN TESPİTİ ESASLARI
MADDE 10- Kamulaştırma Bedelinin Mahkemece Tespiti ve Taşınmaz Malın
İdare Adına Tescili 181
MADDENİN AÇIKLAMASI 184
KAMULAŞTIRMA BEDELİNİN TESPİTİ VE TESCİL DAVASI 185
A- DAVANIN TARAFLARI 185
I- Davacı 185
II- Davalı 185
B- DAVANIN AÇILMASI 188
a- Dava Dilekçesinin Hazırlanması 188
b- Davanın Açılma Süresi 191
c- Davada Harç 191
d- Görevli ve Yetkili Mahkeme ve Yargılama Usulü 194
C- YARGILAMA 195
1- Dava Dilekçesinin Tebliği Edilmesi 195
a) Meşruhatlı Davetiye ile Tebligat 195
b) İlan Yoluyla Tebligat İçin Ön Şartlar 195
c) İdarece Tebligat Çalışmalarının Yasaya Uygun Yapılmış Olması: 196
2- Davalıya Mahkemece Usulüne Uygun Dava Dilekçesi Tebliğ Edildiğinde; 197
3- Davalıya Dava Dilekçesi Tebliğ Olunamadığı Hallerde; 198
4- Tebligatta Bildirilecek Hususlar 198

5- İdari Yargıda İptal Davası Açılması; 199
6- Husumetin Gerçek Hasıma Yöneltilmesi 202
7- Paranın Yatırılacağı Bankanın Bildirilmesi 202
8- Davalının Dava Dilekçesine Cevap Vermesi 203
9- Kamulaştırmanın ve Belgelerin Özetinin İlanı; 203
10- Delillerin Toplanması ve Keşif Hazırlığı; 204
11- Keşif 205
12- Bilirkişi Raporu 207
13- Kamulaştırma Bedelinin Tespiti ve Malik Adına Bankaya Yatırılması; 212
7139 sayılı Kanunla 8.inci fıkrada yapılan değişiklik 214
14- Karar 216
D- KARARDAN SONRA MAHKEMECE YAPILACAK İŞLEM 228
E- KARARIN KESİNLEŞMESİ SONUCUNDA İDARECE FAZLA ÖDENEN BEDELLERİN
GERİ ALINMASI 228
F- TESCİL VE TERKİN İŞLEMİ SIRASINDA MAL SAHİBİNİN VERGİ İLİŞKİSİ; 230
YARGITAY KARARLARI 230
İSTİNAF KARARLARI 289
MADDE 11- Kamulaştırma Bedelinin Tespiti Esasları 306
MADDENİN AÇIKLAMASI 307
A- TAŞINMAZIN CİNS VE NEVİ 307
TAŞINMAZIN ARSA OLARAK BELİRLENMESİNDEKİ DÜZENLEMELER 308
1- 1319 Sayılı Emlak Vergisi Kanunu 308
2- Arsa Sayılacak Parsellenmiş Arazi Hakkında 28.2.1983 Tarihli ve 83/6122
sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 309
3- 442 sayılı Köy Kanunu ve Arsa 311
4- 17.04.1998 tarih ve 1996/3-1998/1 sayılı Yargıtay İçtihatları Birleştirme
Büyük Genel Kurulu Kararına Göre Arsa 318
5- 3194 Sayılı İmar Kanunu ve Arsa İmar Kanunu 321
B- YÜZÖLÇÜMÜ 338
C- KIYMETİ ETKİLEYEBİLECEK BÜTÜN NİTELİK VE UNSURLARIN VE HER
UNSURUN AYRI AYRI DEĞERİNİN TESPİTİ, 339
D- VERGİ BEYANI 342
E- KAMULAŞTIRMA TARİHİNDEKİ RESMİ MAKAMLARCA YAPILMIŞ KIYMET
TAKDİRLERİ 342
F- ARAZİLERDE DEĞER BİÇİLMESİ 343

1- Kamulaştırılan Arazinin Değerlendirme Tarihi 344
2- Taşınmazın bulunduğu mevkii 345
3- Arazinin kullanımı ve verimi 346
YARGITAY İÇTİHADI BİRLEŞTİRME GENEL KURULU 348
4- Arazinin olduğu gibi kullanılması halinde değerlendirme 351
5- Ekimi yapılan bu ürünlerin üretim masraflarının belirlenmesi 356
6- Net Gelir Tespiti 357
7- Taşınmazın üzerinde muhtesat bulunması 361
8- Taşınmaz üzerinde bulunan kaynak kamulaştırılmışsa; 371
ARAZİLERE İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 371
İSTİNAF KARARLARI 414
AĞAÇLARA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 419
İSTİNAF KARARLARI 453
G- ARSALARDA DEĞER BİÇİLMESİ 469
EMSAL TAŞINMAZIN DEĞERLENDİRİLMESİ. 473
1) Emsal Taşınmazın Özellikleri 473
2) Emsal Taşınmaz, Kural Olarak Tapuda Yapılan Bir Serbest Satış İşlemine Dayanmalıdır. 474
3) Taşınmazın Kendi Satış Değerinin Emsal Olarak Değerlendirilmesi 475
4) Üzerinde Bina Bulunan Taşınmazlara Ait Emsal Satışlar 475
5) Tapuda yapılmasa Bile Serbest İradeye Dayanması Nedeniyle Emsal
Olabilecek Satışlar 476
6) Emsal Olamayacak Satışlar 477
a) Özel Amaçlı Yapılan Satışlar 477
b) Kamulaştırma Nedeniyle Yapılan Satışlar, 477
7) Emsal Olabilecek Satışların Değerlendirilmesi 479
8) Taşınmazların Değerlendirmesi 480
a) Keşif Öncesi Kamulaştırılan Taşınmazın ve Emsal Olabilecek
Taşınmazların Tüm Özellikleri Tespit Edilmelidir 480
b) Keşifte toplanan Bilgi ve Belgelerin Kıyaslaması Yapılarak Değerlendirilmesi, 480
¤ Emsal Taşınmazların Satış Tarihlerindeki Değerlerinin Dava
Tarihine Güncellenmesi 481
¤ Düzenleme Ortaklık Payının (DOP) nazara alınması 484
9) Üzerinde Muhtesat Bulunan Arsanın Değerlendirmesi 490

a) Üzerinde yapı veya Bina Bulunan Arsanın Değerlendirilmesi 490
b) Üzerinde Ağaç Bulunan Arsanın Değerlendirilmesi 491
ARSALARA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI. 492
İSTİNAF KARARLARI 533
H- YAPILARIN DEĞERLENDİRİLMESİ 555
HUKUK GENEL KURULU KARARI 559
¤ Afet riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun. 563
¤ İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin
Değiştirilmesi Hakkında Kanun 564
YAPILARA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 573
İSTİNAF KARARLARI 605
I- BEDELİN TESPİTİNDE ETKİLİ OLACAK DİĞER OBJEKTİF ÖLÇÜLER 616
II- SERMAYE PİYASASI KURULU DEĞERLENDİRME STANDARTLARI 617
III- TAŞINMAZIN DEĞERİNİN TESPİTİNDE NAZARA ALINMAYACAK UNSURLAR 620
1- Kamulaştırmayı Gerektiren İmar ve Hizmet Teşebbüsünün Sebep
Olacağı Değer Artışları Nazara Alınmaz. 621
2- İlerisi İçin Düşünülen Kullanma Şekillerine Göre Getireceği Kâr
Dikkate Alınmaz. 621
IV- KAMULAŞTIRMA YOLUYLA İRTİFAK HAKKI TESİSİ 622
1- Daimi İrtifak Hakkı Tesisi İçin Kamulaştırma 622
V- İRTİFAK HAKKI BEDELİNİN HESAPLANMASI 622
1- Taşınmazın Öncelikle Tüm Değerinin Tespiti 622
2- Kıymet Düşüklüğü Oranını Tespiti 623
3- İrtifak Hakkı Tesisinde Usul 624
İRTİFAKA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 629
İSTİNAF KARARLARI 651
MADDE 12- Kısmen Kamulaştırma 670
MADDENİN AÇIKLAMASI 671
I- TAŞINMAZ TEK KİŞİ ADINA TAPUDA KAYITLI İSE; 672
a) Taşınmazın Kamulaştırılmayan Kısmında Bir Değişiklik Meydana
Gelmemişse; 672
b) Taşınmazın Kamulaştırılmayan Bölümünde Bu Kamulaştırma Nedeniyle
Eksilme Meydana Gelmişse; 672

c) Taşınmazın kamulaştırma dışında kalan bölümünün değerinde
kamulaştırma nedeniyle artış meydana gelmişse, 675
d) Taşınmazın kamulaştırılmayan bölümünde bu kamulaştırma nedeniyle
hem eksilme hemde artış meydana gelmişse; 676
II- TAŞINMAZ TAPUDA PAYLI (MÜŞTEREK MÜLKİYET) OLARAK KAYITLI İSE; 678
1- Fiili Taksim Nedir ve Nasıl Kanıtlanır? 678
2- Fiilen Taksim Edilen Yerde Kısmi Kamulaştırma Yapılması Halinde Bedel
Takdiri ve tapu iptali ve tescil işlemi 679
III- KISMİ KAMULAŞTIRMADA KESİLEN YAPININ ONARIM GİDERİ VE BEDELİ 685
IV- KAMULAŞTIRMADAN ARTAN BÖLÜMÜN YARARLANMAYA ELVERİŞLİ
OLMAMASI HALİ 686
V- BARAJ KAMULAŞTIRMA SAHASINA MÜCAVİR TAŞINMAZLARIN
KAMULAŞTIRILMASI 687
VI- BU MADDENİN UYGULANMASINDAN DOĞACAK ANLAŞMAZLIKLARIN
ÇÖZÜM YERİ 690
YARGITAY KARARLARI 690
¤ Kısmen Kamulaştırma 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 12. maddesine dayanan kamulaştırma nedeniyle kalan kısımda bulunan tesisler amacına
uygun olarak kullanılamayacak ise bina bedellerine hükmedilir 690
İSTİNAF KARARLARI 712
İKİNCİ BÖLÜM
DAVA HAKKI VE BİLİRKİŞİLER
MADDE 13- Tebligat 717
MADDE AÇIKLAMASI 718
YARGITAY KARARLARI 718
İSTİNAF KARARLARI 722
MADDE 14- Dava Hakkı 724
MADDE AÇIKLAMASI 724
A) MAL SAHİBİNİN AÇACAĞI DAVALAR 724
1- İdare Mahkemesinde Kamulaştırma İşleminin İptali Davası 724
2- Adli Yargıda Maddi Hataların Düzeltilmesi Davası 729
3- EcriMisil Davası 729
a) İdare Taşınmaza Bedel Tespit ve Tescil Davasından Önce El Atmışsa, 729
b- İdare Taşınmaza Tespit ve Tescil Davası Görülürken El Atmışsa; 730
B) İDARENİN AÇACAĞI DAVALAR 731
a- Taşınmazın Kamulaştırma Bedelinin Tespiti ve İdare Adına Tescili Davası 731
b- Maddi Hataların Düzeltilmesi Davası 731

C. KAMULAŞTIRMA DAVALARINDA MAL SAHİPLERİNİN DURUMLARI 731
1- İdarenin açacağı Kamulaştırma Bedelinin Tespiti ve Tescil Davasında 731
a) Mal Sahibi Tek Kişi ise 731
b) Kamulaştırılan Taşınmazın Paylı Olması 732
c) İdare Tarafından Açılan Davalarda;taşınmaz Malın Gerçek Malikinin Başka Birisi Olduğu Anlaşılır Veya Tapu Malikinin Daha Önce Öldüğü
Sabit Olursa; 733
2- Hak Sahibi Tarafından Açılacak, İdari Yargıdaki Kamulaştırma İşleminin
İptali ve Adli Yargıda Maddi Hatanın Düzeltilmesi Davaları; 735
YARGITAY KARARLARI 736
İSTİNAF KARARLARI 780
MADDE 15- Bilirkişiler 787
MADDENİN AÇIKLAMASI 787
BİLİRKİŞİLİK KANUNU 788
A- BİLİRKİŞİ KURULUNUN OLUŞTURULMASI 800
a) Bilirkişilerin Sayısı 802
b) Bilirkişilerin Uzmanlığı. 803
c) Bilirkişilerin Yemini 805
d) Kimler Bilirkişi Seçilemez 805
B- BİLİRKİŞİ RAPORLARI 807
YARGITAY KARARLARI 811
İSTİNAF KARARLARI 821

ÜÇÜNCÜ KISIM
AYNIN İHTİLAFLI BULUNMASI TESCİL VE
TAPUDA KAYITLI OLMAYAN TAŞINMAZ MALIN KAMULAŞTIRMA BEDELİNİN MAHKEMECE TESPİTİ VE ZİLYEDİN HAKLARI

BİRİNCİ BÖLÜM
EL KOYMA
MADDE 16- Acele işlerde el koyma ve tescili 825

İKİNCİ BÖLÜM
AYIRIM
MADDE 17- Tapulu Taşınmaz Mallarda Tescil 825
YARGITAY KARARLARI 828
İSTİNAF KARARLARI 848

MADDE 18- Aynın İhtilaflı Olması 851
MADDENİN AÇIKLAMASI 852
A) İdarece ihtilafın araştırılması 852
1- Tapu İdaresinden 852
2- Kadastro Müdürlüğünden 853
3- Hukuk Mahkemelerinden 853
4- Kadastro Mahkemelerinden 853
5- Taşınmazın Bulunduğu Mahalde Yapılacak Araştırma 853
B) İdare Tarafından Tespit ve Tescil Davası Açılması 853
1- Dava dilekçesi ve Eklerinin Tebliği, İlanı ve Kamulaştırma ile Belgelerinin Gazetede Yayınlanması 854
2- Kamulaştırma Bedelinin Tespiti 854
3- Kamulaştırma Bedelinin Bankaya Üçer Aylık Vadeli Hesaba Yatırılması ve
Belli Olacak Hak Sahibine Ödenmesi 856
4- Hak sahipleri Tarafından İdare Mahkemesinde İptal Davası Açılması 857
a) Kamulaştırılan Taşınmazın Mülkiyeti İhtilaflı Değilse; 857
b) Kamulaştırılan Taşınmazın Mülkiyeti İhtilaflı İse; 857
5- Taşınmaz Malın Mülkiyeti, Kamulaştırma Bedelinin Tespiti ve Tescil
Davası Açıldıktan Sonra İhtilaflı Hale Gelirse; 859
6- Taşınmaz Malın İdare Adına Tescili 860
YARGITAY KARARLARI 860
İSTİNAF KARARLARI 865
MADDE 19- Tapuda Kayıtlı Olmayan Malların ve Zilyedin Hakları 870
MADDENİN AÇIKLAMASI 872
1- İdare Tarafından Yapılacak İşler 872
2- Mahkemece Yapılacak İşler 873
a) Kamulaştırma Bedelinin Tespiti; 873
b) İlan; 875
c) Hazine veya 3. Kişi Tarafından (30 gün) İçinde İtiraz Edilmezse; 876
d) Hazine veya 3. Kişi Tarafından (30 gün) İçinde İtiraz Edilirse; 877
e) Zilyede Karşı Genel Mahkemede İstihkak Davası Açılması; 877
f) Tapusuz Taşınmaz Üzerindeki Muhtesatların Kamulaştırılması; 878
g) Tapusuz Taşınmaz Üzerinde Kamulaştırma Yoluyla İrtifak Hakkı Tesisi; 879
YARGITAY KARARLARI 881
İSTİNAF KARARLARI 902

MADDE 20- Taşınmaz Malın Boşaltılması 908
MADDENİN AÇIKLAMASI 908
YARGITAY KARARLARI 911
İKİNCİ BÖLÜM
KAMULAŞTIRMADAN VAZGEÇME VE GERİ ALMA
MADDE 21- İdarenin Tek Taraflı Vazgeçmesi 915
MADDENİN AÇIKLAMASI 915
A) Kamulaştırmadan Tek Taraflı Olarak Vazgeçmenin Koşulları. 915
1- Kamulaştırma İşlemi İdari Ve Adli Yönden Henüz Kesinleşmemiş
Olmalıdır. 915
2- Kamulaştırmadan Vazgeçme Kararını, Kamulaştırma Kararını Veren ve Onaylayan Yetkili Merci Vermiş Olmalıdır. 916
B) Kamulaştırmadan Vazgeçmenin Sonuçları 917
1- Her Şeyden Önce İdare Kamulaştırmadan Vazgeçme Kararından Dönemez. 917
2- Kamulaştırma İşlemlerine İlişkin İptal Davası veya Maddi Hatalara ve Bedel Tespitine İlişkin Davalarda; Esasa İlişkin Kararlar Aleyhine Kanun Yollarına Gidilmesi Nedeniyle Kararlar Kesinleşmeden İdare
Kamulaştırmadan Vazgeçmişse; 917
3- İdare Taşınmaza El Koymamasına Rağmen Sadece Tapuyu Üzerine Almışsa, 918
4- Mahkemece Bedele İlişkin Esas Karar Verilmesine Karşın, İdarece Vazgeçme Kararından Önce, Taraflarca Bedele İlişkin Esas Karar Aleyhine Kanunun Yollarına Müracaat Edilir ve Bu Arada Tespit Edilen Bedel Müracaatı Üzerine Davalı Tarafa Ödenmiş Olursa, Bu Para İdareye İade
Edilmelidir. 918
DANIŞTAY KARARI 920
YARGITAY KARARLARI 921
İSTİNAF KARARLARI 928
MADDE 22- Vazgeçme, İade ve Devir 932
MADDENİN AÇIKLAMASI 932
A) Kamulaştırmadan Vazgeçmenin Koşulları 933
1- Kamulaştırma Kesinleşmiş Olmalıdır. 933
2- Taşınmaz Malların Kamulaştırma Amacına veya Kamu Yararına Yönelik Herhangi Bir İhtiyaca Tahsisi Lüzumu Kalmaması Gerekir. 933

3- Kamulaştırılan Taşınmaz Mala Kamulaştırmayı Yapan İdare Dışında Başka Bir İdarenin Kamulaştırma Yolu ile Gerçekleştirebileceği Bir Kamu
Hizmeti Amacıyla İstekli Olmaması Gerekir. 933
B- İdarenin Kamulaştırmadan Vazgeçme ve Taşınmazı Eski Malike İade Usulü 935
1- Keyfiyet mal sahibi veya mirasçılarına;7201 sayılı Tebligat Kanunu
hükümleri nazara alınarak duyurulur. 935
2- Bu duyurma Üzerine, Taşınmazı Geri Almak İsteyen Mal Sahibi veya Mirasçıları, Aldıkları Kamulaştırma Bedelini Aldıkları Günden İtibaren İşleyecek Kanuni Faizi ile Birlikte Kamulaştırmayı Yapan ve Bedeli
Ödeyen İdareye Üç Ay İçinde İade Etmelidirler. 935
3- İade işleminin, kamulaştırmanın ve bedelinin kesinleşmesinden sonra bir
yıl içinde gerçekleşmesi, 936
4- Bu Madde Hükümlerine Göre Taşınmaz Malı Geri Almayı Kabul Etmeyen Mal Sahibi veya Mirasçıları Artık Kanunun 23 Maddesi Uyarınca
Taşınmazı Geri İsteme Haklarını Kaybederler. 936
5- Kamulaştırmanın Kesinleşmesi Tarihinden İtibaren5 Yıl Geçmiş Olması
Halinde, Artık Kanunun 22.nci Hükümleri Uygulanmayacaktır. 936
YARGITAY KARARLARI 941
MADDE 23- Mal Sahibinin Geri Alma Hakkı 945
MADDENİN AÇIKLAMASI 945
A) Kamulaştırılan Taşınmazın Mal Sahibi Tarafından Geri Alınma Koşulları 945
B- Geri Alım Hakkının Kullanılması 949
C- Geri alım Hakkının Talep Edilemeyeceği Durumlar 950
YARGITAY KARARLARI 952
MADDE 24- Kamulaştırma Bedelinden Düşülebilecek Hasar 960
MADDENİN AÇIKLAMASI 960
DANIŞTAY KARARLARI 962
YARGITAY KARARLARI 962
MADDE 25- Hakların Sınırlandırılması ve Mülkiyetin İdareye Geçmesi 964
MADDENİN AÇIKLAMASI 964
1- Mal Sahibi İçin Kamulaştırma İşleminin Başlaması 964
2- Mülkiyetin idareye geçmesi 965
3- Mahkemece Verilen Tescil Kararı Tarihinden İtibaren Mal Sahibinin Kamulaştırılması Kararlaştırılan Taşınmaz Üzerinde Yeni İnşaat ve Ekim
Yapması veya Mevcut İnşaatta Esaslı Değişiklikler Meydana Getirmesi 965
4- Maddeye 12.7.2013 tarih ve 6495 sayılı Kanunla Eklenen Son Fıkraya Göre,
Gelecek Yıllara Sari Büyük Projelerde Yapılacak Kamulaştırma İşlemleri, 966

YARGITAY KARARLARI 969
İSTİNAF KARARLARI 989
MADDE 26- Trampa Yolu ile Kamulaştırma 992
MADDENİN AÇIKLANMASI 992
KAMULAŞTIRMANIN TRAMPA YOLU İLE YAPILMASI ŞARTLARI VE USULÜ 993
I- Uzlaşma Komisyonlarının Teşkili 994
II- Anlaşma Sonrası İşlemler 997
1- Tutağın Tanziminden Tarihinden Sonraengeç 45 Gün İçerisinde Tutanakta Belirlenen Bedelin Karşılığı Trampa Edilecek Taşınmaz
Malın Mal Sahibine Devir Edilecek Hale Hazır Edilmesi; 997
2- Kamulaştırma Öncesi Taşınmazın Tapu Kaydı Üzerinde Bulunan Tüm Takyidat Ve Haklardan Tapunun Arındırılması 997
III- Anlaşmanın Hukuki Neticeleri 1000
IV- Anlaşma Olmaması veya ferağ Verilmemesi 1000
DANIŞTAY KARARLARI 1000
YARGITAY KARARLARI 1002
MADDE 27- Acele Kamulaştırma 1008
MADDENİN AÇIKLAMASI 1008
YARGITAY KARARLARI 1017
İSTİNAF KARARLARI 1028
MADDE 28- Bedelsiz Kullanma Yetkisi 1030
MADDENİN AÇIKLAMASI 1030
MADDE 29- Giderlerin Ödenmesi 1031
MADDENİN AÇIKLAMASI 1031
YARGITAY KARARLARI 1031
İSTİNAF KARARLARI 1036
MADDE 30- Bir İdareye Ait Taşınmaz Malın Diğer İdareye Devri 1045
MADDENİN AÇIKLAMASI 1046
1- Mal sahibi İdare Devir ve Teklif Edilen Bedeli Kabul Ederse, 1046
2- Mal Sahibi İdare Devir Talebini Açıkça veya 60 Gün Sessiz Kalmak
Suretiyle Reddederse, 1046
3- Mal Sahibi İdare Devir Talebini Kabul Etmesine veya Danıştay Taşınmazın Devrine Karar Vermesine Rağmen Taraflar Bedelde Anlaşamazlarsa, 1047
YARGITAY KARARLARI 1049

İSTİNAF KARARLARI 1059
MADDE 31- Yasak İşler ve Eylemler 1060
MADDENİN AÇIKLAMASI 1060
YARGITAY KARARLARI 1061
MADDE 32- Görevli Kişilerin Suçları 1063
MADDENİN AÇIKLAMASI 1063
MADDE 33- Cezalar 1064
MADDENİN AÇIKLAMASI 1064
MADDE 34- Mal Sahibinin Sağladığı Yararları Geri Alma Hakkı 1066
MADDENİN AÇIKLAMASI 1066
MADDE 35- İmar Mevzuatı Uygulanan veya Özel Parselasyon Yapılan Yerler 1067
MADDENİ AÇIKLAMASI 1067
a) İmar mevzuatının uygulandığı yerler 1067
b) Özel Parselasyon Yapılan Yerler 1087
YARGITAY KARARLARI 1087
İSTİNAF KARARLARI 1100
MADDE 36- Kamulaştırmadan Sonra Alınan Tapu Kaydının İptali 1104
MADDENİN AÇIKLAMASI 1104
YARGITAY KARARLARI 1112
İSTİNAF KARARLARI 1118
MADDE 37- Yetkili ve Görevli Mahkeme ve Yargılama Usulü 1122
MADDENİN AÇIKLAMASI 1122
B) Yetki 1122
B) Görev 1123
C) Yargılama Usulü 1123
YARGITAY KARARLARI 1125
MADDE 38- Hak Düşürücü Süre 1131
MADDE AÇIKLAMASI 1131
YARGITAY KARARI. 1131
İSTİNAF KARARI 1132
MADDE 39- Vergilendirme 1133
MADDENİN AÇIKLAMASI 1133
MADDE 40- Kaldırılan ve Saklı Tutulan Hükümler 1134

MADDENİN AÇIKLAMASI 1134
MADDE 41- İstimlak Kanununa Yapılan Atıflar 1134
MADDENİN AÇIKLAMASI 1134
Ek MADDE 1- 1135
GEÇİCİ MADDE 1 1136
MADDENİN AÇIKLAMASI 1136
GEÇİCİ MADDE 2 1136
MADDENİN AÇIKLAMASI 1136
GEÇİCİ MADDE 3 1136
MADDENİN AÇIKLAMASI 1136
GEÇİCİ MADDE 4 1137
MADDENİN AÇIKLAMASI 1137
GEÇİCİ MADDE 5 1137
MADDENİN AÇIKLAMASI 1137
GEÇİCİ MADDE 6 1138
GEÇİCİ MADDE 7 1141
GEÇİCİ MADDE 8 1141
MADDENİN AÇIKLAMASI 1141
GEÇİCİ MADDE 9 1142
MADDENİN AÇIKLAMASI 1142
GEÇİCİ MADDE 10 1145
MADDENİN AÇIKLAMASI 1145
GEÇİCİ MADDE 11 1147
MADDENİN AÇIKLAMASI 1147
GEÇİCİ MADDE 12 1148
MADDENİN AÇIKLAMASI 1148
GEÇİCİ MADDE 13 1149
GEÇİCİ MADDE 13 1151
MADDENİN AÇIKLAMASI 1151
MADDE 42 1153
MADDENİN AÇIKLAMASI 1153
MADDE 43 1153
MADDENİN AÇIKLAMASI 1153

İKİNCİ KİTAP KAMULAŞTIRMASIZ EL KOYMA
A- TANIMI 1158
B- TARİHÇESİ 1159
KAMULAŞTIRMASIZ EL KOYMANIN ŞARTLARI 1162
YARGITAY HUKUK GENEL KURULU 1163
C- İSTİSNALAR 1166
a) 221 sayılı Kanun Bakımından 1166
b- 3194 sayılı İmar Kanunu Bakımından 1166
c- 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu Bakımından; 1169
d- 2565 sayılı Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanunu Bakımından 1171
KAMULAŞTIRMASIZ EL KOYMA DAVALARI 1176
I- 221 SAYILI KANUN 1177
221 Sayılı Kanun'un Uygulanma Zamanı ve Sonrasındaki Uygulamalar 1185
İstimlak Kanunu 1185
YARGITAY KARARLARI 1186
II- GEÇİCİ MADDE 6 1192
GEÇİCİ MADDE 6 1192
MADDENİN AÇIKLAMASI 1195
(1) inci Fıkranın Açıklaması 1195
a) Zaman Bakımından Uygulanması 1195
b) Diğer Uygulama Şartları 1199
GEÇİCİ MADDE 6'YA GÖRE AÇILACAK KAMULAŞTIRMASIZ EL KOYMA DAVALARI
A- (Geçici Madde 6) Taşınmaza Vaki Müdahalenin Önlenmesi Davası: 1202
B- (Geçici madde 6) Kamulaştırmasız El Konulması Nedeniyle Ecrimisil Davaları 1202
C- (Geçici Madde 6) Taşınmaz Bedelinin Tahsili Davaları 1204
(2) nci Fıkranın Açıklaması 1207
(3) üncü Fıkranın Açıklaması 1211
a) Uzlaşmada, Kamulaştırmasız El Konulan Taşınmaza Karşılık İdareye
Ait Bir Taşınmazın Trampa Edilmesinin Teklif Edilmesi, 1211
b) Uzlaşmada İdareye Ait Bir Taşınmaz Üzerinde Sınırlı Ayni Hak
Tanınmasının Teklif Edilmesi, 1213

c) Uzlaşma Görüşmelerinde; Mal Sahibine İmar Mevzuatı Çerçevesinde
Başka Bir Yerde İmar Hakkı Kullandırılmasının Teklif Edilmesi, 1214
(4) üncü Fıkranın Açıklaması 1214
(5) inci Fıkranın Açıklaması 1217
(6) ncı Fıkranın Açıklaması 1217
(7) nci Fıkranın Açıklaması 1218
(8) nci Fıkranın Açıklaması 1219
(9) uncu Fıkranın Açıklaması 1221
(10) uncu Fıkranın Açıklaması 1224
(11) inci Fıkranın Açıklaması 1225
11. Ek Fıkra (3.11.2016 tarih ve 6754 sayılı Bilirkişi Kanunu'nun 40 ncı
Maddesiyle) 1226
III. KAMULAŞTIRMASIZ HUKUKİ EL KOYMA 1227
[ EK MADDE -1 ] 1249
(1) inci Fıkranın Açıklaması 1250
(2) nci Fıkranın Açıklaması 1254
A- Yargılama Safhası 1254
(3). üncü Fıkra Açıklaması. 1258
B- Karar Safhası 1259
C- Kararın İnfazı 1260
D- Maddenin Yürürlüğe Girmesinden Önce Açılan Davalar 1262
(4) üncüFıkra Açıklaması 1264
GEÇİCİ MADDE 11 1266
KAMULAŞTIRMASIZ EL ATMADAN KAYNAKLANAN DAVALAR (04.11.1983 TARİHİNDEN SONRA)
A- GENEL OLARAK 1273
6111 SAYILI KANUN İLE GETİRİLMEK İSTENEN ÖZEL DURUM 1275
I- TAŞINMAZA KAMULAŞTIRMASIZ EL KONULMASININ ÖNLENMESİ DAVASI 1277
a) Davacı 1278
b) Davalı 1282
c) Yargı Yolu 1285
d) Görev 1289

e) Yetki 1289
f) Asliye Hukuk- Hakem (Mecburi Tahkim) 1289
g) Davanın Değeri 1290
h) Dava Harcı 1290
I) Yargılama 1294
i) Keşif 1297
j) Müdahalenin Önlenmesi Davası Devam Ederken Taşınmaz
Kamulaştırılırsa 1301
k) El atmanın Önlenmesi Davasının Taşınmaz Bedelinin Tahsili Davasına Dönüştürülmesi 1301
l- Karar 1303
YARGITAY KARARLARI 1309
II- KAMULAŞTIRMASIZ EL KONULMASI NEDENİYLE ECRİ MİSİL DAVALARI 1322
YARGITAY KARARLARI 1324
İSTİNAF KARARLARI 1340
III- KAMULAŞTIRMASIZ FİİLİ EL ATMA NEDENİYLE TAŞINMAZ BEDELİN TAHSİLİ DAVASI 1347
a) Davanın Konusu 1347
b) Davanın Kaynağı 1347
c) Davacı 1352
d) Davalı 1355
e) Yargı Yolu 1356
f) Görev 1359
g) Yetki 1359
h) Asliye Hukuk- Hakem (Mecburi Tahkim) 1359
ı) Davanın Değeri 1362
i) Dava Harcı 1362
j) Yargılama 1362
1) Taşınmaz Tapuda Kayıtlı Olmalıdır 1363
2) Kamulaştırmasız El Konulması 4 Kasım 1983 Tarihinden Sonraki Bir
Zamanda Olmalıdır 1364
3) Zaman Aşımı 1364
k) Keşif 1367
l) Bilirkişi Kurulu 1368

m) Bilirkişi Raporları ve Tanzimi 1378
n) Taşınmazın cins ve nev'inin belirlenmesi 1381
¤ BİR TAŞINMAZIN ARSA OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİNDE NAZARA ALINACAK KURALLAR 1381
¤ BİR TAŞINMAZIN ARAZİ OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİNDE NAZARA ALINACAK KURALLAR 1385
¤ KAMULAŞTIRMASIZ EL KOYMA NEDENİYLE TAŞINMAZ BEDELİNİN
TAHSİL DAVASINA ÖZGÜ KURALLAR 1387
¤ KAMULAŞTIRMASIZ EL KOYMA NEDENİYLE ARSA NİTELİĞİNDEKİ TAŞINMAZ BEDELİNİN TESPİTİ VE TAHSİL DAVASINDA GENEL
KURALLAR DIŞINDAKİ ARSAYA ÖZGÜ KURALLAR 1390
o) Yapıların Değerlendirilmesi 1393
ö) Davanın Islahı 1393
YARGITAY KARARLARI 1395
p) Dava Açıldıktan Sonra Kamulaştırma Yapılırsa 1398
r) Faiz 1398
YARGITAY KARARLARI 1400
s) Karar 1401
1- Davanın kabulü 1401
2- Davanın reddi 1405
¤ Karar Harcı ve Yargılama Masrafları 1405
¤ Davalı İdarenin Karar Harcı İle Sorumlu Olması vya Muaf Olması Hali 1406
¤ Vekalet Ücreti 1407
▪ KAMULAŞTIRMASIZ EL ATILAN TAŞINMAZ BEDELİNİN TAHSİLİ DAVALARINA
İLİŞKİN DANIŞTAY KARARLARI 1408
YARGITAY KARARLARI 1444
İSTİNAF KARARLARI 1522
IV- Kamulaştırmasız Fiili El konulmak Suretiyle Taşınmazda Kurulan İrtifak Hakkı
Tesisi Nedeniyle Tazminat Davaları 1559
¤ 4721 sayılı TMK'na göre İrtifak Hakkı 1560
¤ 743 sayılı TKM'ne göre İrtifak Hakkı 1561
 İrtifak oranı 1564

ÜÇÜNCÜ KİTAP
İMAR MEVZUATINDA KAYNAKLANAN BEDEL TEDBİRLERİ ve BEDELE DÖNÜŞTÜRME DAVALARI
I- 3194 sayılı İmar Kanunu 17.nci Madde 1569
(1) inci Fıkra Açıklaması 1569
(2) nci Fıkra Açıklaması 1571
(3) üncü Fıkra Açıklaması 1571
(4) üncü Fıkra Açıklaması 1571
¤ Bedel Takdirleri ve İtiraz Şekilleri ve Dava açılması 1572
¤ Bedellerle ilgili açılacak davalar 1573
II- 3194 sayılı İmar Kanunu 18.inci madde 1574
¤ Görevli ve Yetkili Mahkeme ve yargılama usulü 1577
[ GEÇİCİ MADDE 12 ] 1577
(1) İNCİ FIKRANIN AÇIKLAMASI 1578
¤ İmar Ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi
Hakkında Kanun 1578
¤ Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun 1583
A- YARGILAMA 1586
¤ GÜNCELLEME İŞLEMİ 1587
(2) nci Fıkranın açıklaması: 1588
B- KARAR SAFHASI 1589
C- KARARIN İNFAZI 1590
¤ 3194 SAYILI İMAR KANUNU VE 2981 SAYILI İMAR AFFI KANUNUNA
İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 1591
İSTİNAF KARARLARI 1623
KANUN YOLLARI 1635
İSTİNAF 1637
A – Süre 1637
B- İstinaf Harç ve Giderleri 1639
C- Kesinlik Sınırı 1642
D- İstinaf Sebepleri 1643
E- İstinaf İncelenmesinde Yapılamayacak İşler 1646
F- İstinaf İncelemesinde Duruşma 1648

G- Duruşma yapılmadan verilecek kararlar 1648
H- Esas Hakkında Verilecek Kararlar 1653
TEMYİZ 1655
A- Süre 1655
B- İstinaf Harç ve Giderleri 1657
C- Kesinlik Sınırı 1658
D- Temyize Tabi Olmayan Kararlar 1660
E- Temyiz Sebepleri 1660
F- Temyiz İncelemesi. 1660
H- Temyiz İncelemesi Sonucunda Verilecek Kararlar 1661
KANUNU YARARINA BOZMA 1664
YARGITAY KARARLARI 1664
İSTİNAF KARARLARI 1671