Mültecinin Hukuki Statüsünün Belirlenmesi
Dr Neva Övünç ÖZTÜRK
Mülteci hukukunun en çok tartışılan boyutlarından biri olan mültecinin hukuki statüsü konusu, esas itibariyle mültecilerin korunmasına ilişkin tüm çalışmaların temelini de teşkil etmektedir. Mültecilerin hukukî statüsünün belirlenmesi, mültecilere sağlanan korumanın anahtarıdır. Bu nedenle, mültecinin hukukî statüsü belirlenmeden, koruma kapsamındaki diğer aşamalara geçilebilmesi mümkün değildir. Mülteci statüsünün belirlenmesi, hukuki açıdan oldukça geniş bir kapsama sahip olduğu gibi, birden çok hukuk alanını da ilgilendiren bir konu olma niteliğini taşımaktadır. Mülteci statüsünün belirlenmesi konusu, düzensiz göç ve zorunlu göç akınlarının birbirine karıştığı göç yolları üzerinde bulunan, bu nedenle bir kavşak niteliği taşıyan Türkiye açısından da özel bir önem taşımaktadır. Türkiye’nin henüz kapsamlı ve etkin bir göç yönetimi sistemini oluşturduğunu söyleyebilmek şu an için mümkün değildir. AB’ye uyum süreci kapsamında, AB politikaları ve mevzuatından hareketle sürdürülen çalışmaların sonucunda, özellikle uluslararası koruma konusunda Türk sığınma hukukuna önemli yenilikler getirmiş olan YUKK yürürlüğe girmiş ve bu Kanunun uygulanması ile birlikte Türkiye’nin taraf olduğu 1951 Sözleşmesi ve 1967 Protokolü çerçevesinde uluslararası korumanın geçmişe oranla daha sistematik bir çerçeveye oturtulması amaçlanmıştır. Dolayısıyla, mülteci korumasını da kapsayacak biçimde sığınmaya ilişkin konular, Türk hukukunda önem kazanmış ve bu alanda kapsamlı akademik çalışmalara olan ihtiyaç inkâr edilemez boyutlara ulaşmıştır.
Konu Başlıkları:
Uluslararası Hukukta Mülteci Statüsünün Doğuşu ve Şekillenmesi
Mülteci Statüsünün Belirlenmesinde Etkili Olan Hususlar
Ölçütlerin Değerlendirilmesinde İzlenecek Yöntem
Ölçütlerin Değerlendirilmesinde Öncelikle Ele Alınması Gereken Hususlar
Statüye Dâhil Edilmeye Yönelik Ölçütler
Statünün Dışında Bırakılmaya Yönelik Ölçütler
Türk Hukukunda Mülteciye ve Mülteci Korumasına Genel Bakış
Türk Hukukunda Mülteci Statüsünün Belirlenmesi
Türk Hukukunda Mülteci Statüsü Belirleme Ölçütlerinin Uygulanması ve Bu Husustaki Değerlendirmelerimiz