Tarımsal Arazilerin Miras Yoluyla İntikali
Nurcihan Dalcı Özdoğan
Tarımsal üretimde en önemli unsur tarımsal topraklar yani arazilerdir. Zira toprak olmadan tarımsal üretimde bulunmak imkansızdır. Ancak tarım arazileri çeşitli nedenlerle parçalanarak küçülmekte ve bu küçülme tarım arazilerindeki faaliyetlerin teknik ve ekonomik uygunluktan uzaklaşmasına yol açmaktadır. Toprak yani arazi parçası, insanlar tarafından yeniden meydana getirilemediği ve miktarı da artırılamadığı için, ekonomi açısından son derece önemli olan tarımsal arazilerin arzu edilen ekonomik faydayı (tarımsal üretimden maksimum verim elde edilmesi) sağlayabilmesi açısından bu parçalanmanın önlenmesi gerekmektedir. Tarım arazilerinin parçalanmasına neden olan durumların en başında miras hukukunda geçerli olan mirasın paylaşımına ilişkin kurallar gelmektedir. Zira ölen kişiye ait tarımsal arazi, ölümle birlikte miras ortaklığına dahil olmakta ve mirasın paylaşımı ile her bir mirasçının bireysel mülkiyetine geçmektedir. İşte bu paylaşım tarımsal arazilerin bölünmesine, bir başka ifadeyle parçalanmasına neden olmaktadır. Bu nedenle mirasa konu tarımsal arazilerin paylaşımı konusunda daima özel düzenlemeler getirilmiştir. Ancak bu düzenlemelerle parçalanmanın önüne geçilememiştir. Bu çalışmada mirasbırakanın ölüm tarihine göre tespit edilecek ve terekesinde yer alan tarımsal arazilerin miras yoluyla intikalinde uygulanacak hükümler ele alınmış olup, esasen 15.05.2014 tarihi ve sonrası ölümlerde uygulanacak olan Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu'nda yer alan hükümler inceleme konusu yapılmıştır.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
TÜRK MEDENİ KANUNU KAPSAMINDA MİRASIN PAYLAŞIMINA İLİŞKİN HÜKÜMLERİN ELE ALINMASI
I. Genel Olarak Mirasın Paylaşılması (Die Teilung der Erbschaft)
A. Paylaşmaya Hakim Olan İlkeler
B. Paylaşma Türleri
II. Tarımsal İşletmeler ve Tarımsal Arazilerin Paylaşımı
A. Ölüm Tarihine Göre Tarımsal İşletmelerin ve Arazilerin Paylaşımına Uygulanacak Hükümler
B. Ziraat İşleri-Tarımsal İşletme-Tarımsal Arazi Ayırımı
C. 743 Sayılı Mülga Medeni Kanun Döneminde Aranan Şartlar
D. 4721 Sayılı Kanun'un Yürürlükten Kaldırılan m.659 Hükmü Kapsamında Aranan Şartlar
İKİNCİ BÖLÜM
TOPRAK KORUMA VE ARAZİ KULLANIMI KANUNU'NA GÖRE TARIMSAL ARAZİLERİN İNTİKALİ
I. TKAKK m.8/B Hükmünde Yer Alan "Mirasa Konu" ve "Devir" Kavramlarının İncelenmesi
II. TKAKK m.8/B vd. da Yer Alan Hükümlerin Uygulama Alanı
A. Zaman Bakımından Uygulama Alanı
B. Maddi Bakımdan Uygulama Alanı
III. TKAKK m.8/B vd. Hükümleri Kapsamında Tarımsal Arazilerin Mülkiyetinin Devri
A. Tarımsal Arazilerin Mülkiyetinin İradi Devri
B. Tarımsal Arazilerin Mülkiyetinin Mirasçıların Açmış Olduğu Davada Mahkeme Kararı İle Devri
C. Tarımsal Arazilerin Mülkiyetinin Bakanlıkça Açılan Davada Mahkeme Kararı İle Devri
D. Tarımsal Arazinin Satılması Durumunda Sınırdaş Tarımsal Arazi Malikinin Önalım Hakkı
IV. TKAKK m.8/E Hükmü Kapsamında Taşınırların Devri
V. TKAKK m.8/H Hükmü Kapsamında Yan Sınai İşletmelerin Devri
VI. Diğer Mirasçıların Paylarının Ödenmesi
A. Terekede Yer Alan Tarımsal Arazinin Mülkiyetinin Mirasçı/Mirasçılar Tarafından Devralınması Durumunda Ödeme
B. Terekede Yer Alan Tarımsal Arazinin Mülkiyetinin Aile Malları Ortaklığı Tarafından Devralınması Durumunda Ödeme
C. Terekede Yer Alan Tarımsal Arazinin Mülkiyetinin Üçüncü Kişiler Tarafından Devralınması Durumunda Ödeme
VII. Değer Artışının Ödenmesi
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
MİRASA KONU TARIMSAL ARAZİLERİN İNTİKALİNDE KARŞILAŞILABİLECEK ÖZEL SORUNLAR
I. Mirasbırakanın Ölmeden Önce Tarımsal Arazisini Muvazaalı Olarak Devretmiş Olması
A. Mirasbırakanın Sağlığında Tarımsal Arazisini Muvazaalı Olarak Mirasçısı Dışında Üçüncü Kişiye Devretmiş Olmasının Miras Hukuku Bakımından Sonuçları
B. Mirasbırakanın Sağlığında Tarımsal Arazisini Muris Muvazaası İle Mirasçısına Devretmiş Olmasının Sonuçları
II. Mirasbırakanın Sağlığında Tarımsal Arazisini Geçerli Olarak Karşılıksız Kazandırma Yoluyla Devretmiş Olması
III. Mirasbırakan Öldükten Sonra Sağ Kalan Eşin Mal Rejiminin Tasfiyesini Talep Etmiş Olması Karşısında Terekede Yer Alan Tarımsal Arazinin Tasfiyeye Tabi Olup Olmayacağı Problemi
SONUÇ
KAYNAKÇA