^{İş Mevzauatı Açısından}İşverenin El Kitabı

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Birinci Bölüm
İŞYERİNİN KURULMASI İLE İLGİLİ İŞVEREN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
I. İŞYERİ KAVRAMI 19
II. İŞ YASASINA GÖRE İŞYERİNİN BİLDİRİLMESİ 20
A. İşyerinin Kurulması ve Bildirilmesi ile İşyerinin Kapatılması 20
B. Alt İşverenliğin Tescili 21
C. İşin Durdurulması 23
1. Genel Olarak İşin Durdurulması 24
2. Özel Düzenlemeler Bağlamında İşin Durdurulması 28
İkinci Bölüm
İŞ SÖZLEŞMESİNİN YAPILMASI VE SONA ERMESİ İLE İLGİLİ İŞVEREN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
I. İŞ SÖZLEŞMESİNİN YAPILMASI 33
A. İş İlişkisi Kavramı 33
B. İş Sözleşmesinin Tarafları (İşçi, İşveren ve İşveren Vekili) 33
C. Alt İşverenlik Uygulamaları 35
1. Genel Olarak Alt İşverenlik Kavramı 35
2. Alt İşverenlik Uygulamalarında Muvazaa 36
3. Alt İşverenlikle İlgili Diğer Asıl İşveren Yükümlülükleri 39
4. Kamu Kurum ve Kuruluşlarına İlişkin Özel Hususlar 40
a. Kadroya Alma Yasağı 40
b. Ücretlerin Ödendiğinin Kontrol Edilmesi Zorunluluğu 40
5. İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Özel Hususlar 41
D. Birlikte İstihdam Kavramı 42
E. İş Sözleşmesinin Yapılması 44
1. İş Sözleşmesi Yapılması ve Türleri 44
a. İş Sözleşmesi Kavramı 44
b. İş Sözleşmesinin Yapılması 44
c. İş Sözleşmesinin Türleri 45
ca. Belirli ve Belirsiz Süreli İş Sözleşmeleri 45
cb. Kısmi Süreli ve Tam Süreli İş Sözleşmesi 46
cc. Çağrı Üzerine Çalışma 47
cd. Uzaktan Çalışma 48
ce. Takım Sözleşmesi 48
ce. Asgari ve Azami Süreli İş Sözleşmeleri 49
2. Sürekli Süreksiz İş Ayrımı 50
3. Deneme Süresi 51
4. Geçici İş İlişkisi 52
5. Yazılı Belge Verilmesi 56
6. İşyerinin Devrinin İş Sözleşmelerine Etkisi 56
7. İş Sözleşmesinin Devrinin İş Sözleşmelerine Etkisi 57
F. İşçi ile İlgili Belge ve Kayıtların Düzenlenmesi 58
1. İstisnalar 58
2. İşçi Özlük Dosyasının Düzenlenmesi 60
3. Alınması Gereken İzinler ve İstenilecek Yeterlilik Belgeleri 60
4. Sağlık Raporlarının Alınması 60
5. Ağır ve Tehlikeli İşlerde Mesleki Eğitim Alınması 61
6. Yurt Dışına İşçi Götürülmesi 62
G. İş Sözleşmesi Yapma veya Çalıştırma Zorunlulukları 66
1. İşe İade Halinde Çalıştırma Zorunluluğu 66
2. Toplu Çıkarma Sonrası Çalıştırma 66
3. Engelli Çalıştırma 67
4. İşyerinin İşçisi İken Malul Olanları Çalıştırma 67
5. Askerlik ve Yasadan Doğan Çalışma Nedeniyle İşten Ayrılanları Çalıştırma 67
6. Ücretin Gününde Ödenmemesi Halinde Çalıştırma Zorunluluğu 67
7. İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personeli ile İş Güvenliği Uzmanı Çalıştırma 67
8. Emzirme Odası ve Çocuk Bakım Yurtlarında Uzman Çalıştırma 68
9. İşçi Sendikası ve Konfederasyonu Yöneticilerinin Çalıştırılmaları 68
10. Grev ve Lokavt Esnasında Çalıştırma Zorunluluğu 68
11. İlkyardımcı Çalıştırma 69
12. Özel Öğretim Kurumlarında İş Sözleşmesi ile Çalıştırma 69
13. Avukat Çalıştırma Zorunluluğu 69
14. Gıda ve Yem İşletmelerinde Meslek Mensubu Çalıştırma 71
II. İŞ SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 72
A. Sona Erme Halleri ve Yapılacak İşlemler 72
1. İş Sözleşmesinin Kendiliğinden Sona Ermesi 72
a. Tarafların Ölümü 72
aa. İşçinin Ölümü ve Ölüme Bağlı İşveren Yükümlülükleri 72
ab. İşverenin Ölümü 76
b. Belirli Sürenin Bitimi 77
c. Kısmi Süreli Çalışan İşçinin Tam Süreli Çalışmaya Başlaması 77
2. İş Sözleşmesinin Fesih Bildirimi ile Sona Ermesi 78
a. Genel Olarak Bildirimli Fesih 78
b. Bildirimli Feshin Özel Halleri 79
ab. Değişiklik Feshi 79
ac. Şüphe Feshi 82
ad. Baskı Feshi 84
c. Bildirimsiz Fesih 87
aa. Genel Olarak 87
ab. Fesih Hakkını Doğuran Haller 88
ac. Diğer Yasalarda Yer Alan Haller 91
3. İş Sözleşmesinin Eylemli Olarak Sona Erdirilmesi 93
B. Tarafların Anlaşarak İş Sözleşmesini Sona Erdirmesi (İkale Sözleşmesi) 96
C. Arabulucuya Başvurma Zorunluluğu 101
D. Sosyal Güvenlik Kurumuna Başvuru Zorunluluğu 103
E. Verilmesi Gereken Ücret, Tazminat ve Belgeler 104
1. Ücret ve Tazminatların Ödenmesi 104
a. Ücretlerin Ödenmesi 104
b. İhbar Tazminatı Ödenmesi 104
c. Kıdem Tazminatı Ödenmesi 106
d. Kullanılmamış Yıllık İzin Ücretlerinin Ödenmesi 109
2. Gerekli Belgelerin Düzenlenmesi ve Verilmesi 110
a. Çalışma Belgesi Verilmesi 110
b. İşten Ayrılma Bildirimi Verilmesi 110
c. İş Sözleşmesinin Sona Erdiğinin Bildirilmesi 111
3. Yeni İş Arama İzni Verilmesi 112
F. Fesih Bildirimi ile İlgili Diğer Hususlar 112
1. İş Güvencesi 112
a. İş Güvencesi Şartları 112
b. İş Güvencesinde Uygulanacak Süreç 114
c. İş Güvencesinin Sonuçları 114
2. Çalışma Koşullarında Değişiklik 115
3. Yeni İşverenin Sorumluluğu 115
4. Toplu İşçi Çıkarma 116
5. Rekabet Yasağı 117
6. Zamanaşımı Süreleri 118
7. İbraname 119
8. İşçinin Geri Verme Yükümlülüğü 120
9. Ceza Koşulu Öngörme 121
10. İşçinin Haksız Olarak İşe Başlamaması veya Aniden İşi Bırakması 121
11. Eğitim Giderlerinin Geri İstenmesi 122
12. İş Sözleşmesinin Feshinde Takas–Mahsup ve Hapis Haklarının Kullanılması 124
a. Takas ve Mahsup Hakkı 125
b. Hapis Hakkı 126
13. Organik Bağ Kavramı ve İş Sözleşmesinin Feshine Etkisi 127
14. Fesih Yasağı 129
Üçüncü Bölüm
İŞ SÖZLEŞMESİNİN DEVAMI SÜRESİNCE
YERİNE GETİRİLMESİ GEREKEN İŞVEREN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
I. ÇALIŞMANIN DÜZENLENMESİ 131
A. Yasada Tanımlanan Çalışma Türleri 131
1. Normal Çalışma 131
a. Genel Olarak 131
b. Denkleştirme Esası 132
2. Haftalık İş Sürelerine Bölünemeyen Çalışmalar 133
3. Günde En Çok Yedi Buçuk Saat veya Daha Az Sürmesi Gereken Çalışmalar 136
4. Vardiyalı Çalışmalar 138
5. Fazla Çalışma 142
6. Fazla Sürelerle Çalışma 146
7. Telafi Çalışması 148
8. Hazırlama Tamamlama Temizleme İşleri 148
9. Gece Çalışmaları 150
10. Kısmi Süreli Çalışmalar 152
11. Gebelik ve Doğum Halinde Çalışma 155
12. Kısa Çalışma 157
B. Çalışma Süresinden Sayılan Haller 160
C. Ara Dinlenmesi 161
D. Çalışma ve Dinlenme Saatlerinin İlanı 162
II. ÜCRET ÖDENMESİ 162
A. Genel Anlamıyla ve Uygulamasıyla Ücret 162
1. Ücretin Ödenmesi 162
a. Genel Olarak 162
b. Ücretlerin Banka Aracılığıyla Ödenmesi 163
2. Ücretin Korunması 170
a. İş Yasasındaki Düzenlemeler 170
b. Diğer Yasalarda Yer Alan Düzenlemeler 175
B. Ücret Kesme Cezası 180
C. Asgari Ücret 181
D. Ücret Hesap Pusulası 182
E. Ücretle İlgili Diğer Kavramlar 182
1. Fazla Çalışma Ücreti 182
2. Fazla Sürelerle Çalışma Ücreti 185
3. Hafta Tatili Ücreti 185
4. Ulusal Bayram ve Genel Tatil Ücreti 187
5. Yüzde Usulüne Göre Ücret 187
6. Yıllık İzin Ücreti 189
7. Hazırlama Tamamlama Temizleme İşleri Ücreti 190
8. Yarım Ücret 190
9. Kısa Çalışma Ödeneği 191
10. Ücretsiz İzin Desteği 192
F. İşverenin Ödeme Aczine Düşmesi (Ücret Garanti Fonu) 194
III. İZİN VERİLMESİ 195
A. Yıllık İzin 195
1. Yıllık İzne Hak Kazanma ve İzin Süreleri 195
2. Yıllık İznin Kullanılması 197
B. Hafta Tatili 199
C. Ulusal Bayram ve Genel Tatil 200
D. Mazeret İzni 201
E. Ücretsiz İzinler 202
F. Doğum ve Emzirme İzni 203
G. Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Karşılığı İzin 206
IV. HİZMET BULUŞLARI (İŞÇİ BULUŞLARI) 206
A. Genel Olarak 206
B. Hizmet Buluşları 207
C. Serbest Buluşlar 212
D. Hizmet Buluşu Karşılığı Bedelin Belirlenmesi 213
E. Hizmet Buluşu Karşılığı Bedelin Hesaplanması, Ödeme Şekli ve Süresi 215
F. Uyuşmazlıkların Çözümü 216
G. Sair Hükümler 217
V. OLUŞTURULMASI ZORUNLU KURULLAR VE ÜNİTELER 218
A. Yıllık İzin Kurulu 218
B. Değerlendirme Kurulu 219
C. İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu 220
D. Emzirme Odası ve Çocuk Bakım Yurdu Açma 224
E. İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi Kurma 229
F. Kantin Açılması 229
G. Disiplin Kurulu Kurulması 229
VI. İŞ HUKUKUNDA MALİ TATİL UYGULAMASI 230
VII. YENİ BORÇLAR YASASININ İŞ SÖZLEŞMESİNE İLİŞKİN DÜZENLEMELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ 231
A. Genel Olarak 231
B. Değerlendirme 231
1. İş sözleşmesinin Tanımı ve Kurulması 231
2. İşçinin Borçları 231
3. İşverenin Borçları 234
4. Sınai ve Fikri Mülkiyet Hakkı 245
5. Hizmet İlişkisinin Devri 245
6. İş Sözleşmesinin Sona Ermesi 246
Dördüncü Bölüm
ÇALIŞMA KURALLARI ÖZEL OLARAK DÜZENLENENLER İLE İLGİLİ İŞVEREN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
I. İŞ MEVZUATINDAN KAYNAKLANANLAR 251
A. Çalışma Şartları Bakımından Özel Olarak Korunanlar 251
1. Çocuk ve Genç İşçiler 252
2. Engelli İşçiler 255
a. Genel Olarak 255
b. Yükümlülüğün Belirlenmesi 256
c. Çalıştırma Esasları, Yürütülecek İşlemler 256
d. Engelli Çalıştırma Hakkındaki Teşvikler 257
3. Kadın İşçiler 259
a. Kadınların Çalışma Şartları Bakımından Korunması 259
b. Gebe, Emziren veya Daha Büyük Yaşta Çocuğu Olan Kadınların Korunması 261
B. Konut Kapıcıları 269
C. Mevsimlik İşlerde Çalışanlar 272
D. Ağır Vasıta Sürücüleri 273
II. DİĞER YASALARDAN KAYNAKLANANLAR 277
A. Meslek Eğitimi Görenler 277
1. Aday Çırak ve Çıraklar 277
2. Meslek Eğitimi Gören Öğrenciler 278
B. Özel Öğretim Kurumlarında Çalışan Yönetici ve Öğretmenler 280
C. Özel Güvenlik Görevlileri 286
D. Radyoloji, Radyom ve Elektrikle Tedavi Müesseselerinde Çalışanlar 288
Beşinci Bölüm
YÜKÜMLÜLÜKLERİN HUKUKİ NİTELİĞİ VE
AYKIRI DAVRANMANIN SONUÇLARI
I. YÜKÜMLÜLÜKLERİN HUKUKİ NİTELİĞİ 291
II. HUKUKİ YAPTIRIMLAR 292
A. Tazminat Niteliğindeki Ödemeler 292
1. Sözleşmelerden Kaynaklanan Ödemeler 292
2. Yasadan Kaynaklanan Ödemeler 292
B. Yasanın Statüyü Belirlemesi 294
C. İşin Durdurulması ve Çalışmaktan Alıkonulma 294
III. CEZAİ YAPTIRIMLAR 295
A. Ceza Türleri 295
1. İdari Para Cezaları 295
2. Hürriyeti Bağlayıcı Cezalar 297
B. Cezaların Tebliği ve Cezalara İtiraz 298
C. Cezalarla İlgili Diğer Hususlar 299
1. Uygulama Mercileri 299
2. Cezaların Ödenmesi Tahsili ve Gecikme Zammı 300
3. Zamanaşımı 301
E K L E R
BELGE ÖRNEKLERİ 305
Ek 1 İş Sözleşmesi Örneği 305
Ek 2 Çağrı Üzerine Çalışma Bildirimi 306
Ek 3 Takım Sözleşmesi 307
Ek 4 Deneme Dönemi Değerlendirme Formu 308
Ek 5 Geçici İş İlişkisi Sözleşme Örneği 309
Ek 6 Geçici İş İlişkisi İşçi Onayı 310
Ek 7 Çalışma Şartlarının Bildirilmesi 311
Ek 8 İşçi Özlük Dosyasında Bulunabilecek Evraklar 312
Ek 9 İşe Giriş/Periyodik Muayene Formu/Ağır ve Tehlikeli İşlerde Rapor 313
Ek 10 Gıda ve Yem İşletmelerinde Çalıştırılması Zorunlu Meslek Mensupları Listesi 317
Ek 11 Tutanak Örneği 319
Ek 12 İfade Tutanağı Örneği 320
Ek 13 Fesih Bildirimi (Önel Verilerek) 321
Ek 14 Fesih Bildirimi (Derhal Fesih) 322
Ek 15 Fesih Bildirimi (Önelsiz ve Tazminatsız Olarak) 323
Ek 16 Örnek İhbar ve Kıdem Tazminatı Hesaplanması 324
Ek 17 Kıdem Tazminatı Tavan Tutarları 326
Ek 18 İkale Sözleşmesinde İşçinin Vereceği Dilekçe Örneği 327
Ek 19 İkale Sözleşmesi Örneği 328
Ek 20 İbraname Örneği 329
Ek 21 Çalışma Belgesi Örneği 330
Ek 22 İşten Ayrılma Bildirgesi (İAB) 331
Ek 23 İş Güvencesinde 30 İşçi Hesabında Kapsama Dahil Olanlar 332
Ek 24 İş Güvencesinde 30 İşçi Hesabında Kapsama Dahil Olmayanlar 333
Ek 25 İş Güvencesinde İşçiden Savunma Alınması 334
Ek 26 İş Güvencesinde Savunma Verilmesi 335
Ek 27 İş Güvencesinde Fesih Bildirimi (Önel Verilerek) 336
Ek 28 İş Güvencesinde Fesih Bildirimi (Önel Verilmeksizin) 337
Ek 29 İş Güvencesinde İşe Başlama Başvurusu 338
Ek 30 İş Güvencesinde İşe Başlama İsteminin Kabulü 339
Ek 31 İş Güvencesinde İşe Başlama İsteminin Reddi 340
Ek 32 İş Güvencesinde İşe Başlamanın Tespiti 341
Ek 33 Çalışma Koşullarında Değişikliğin İşçiye Bildirilmesi 342
Ek 34 Çalışma Koşullarında Değişikliğe İşçinin Onay Vermesi 343
Ek 35 Toplu İşçi Çıkarma Bildirimi (Resmi Kurumlara Yönelik Olarak) 344
Ek 36 Toplu İşçi Çıkarma Bildirimi (Sendika Temsilcisine Yönelik Olarak) 345
Ek 37 Toplu İşçi Çıkarma Bildirimi (Faaliyete Son Verme) 346
Ek 38 Toplu İşçi Çıkarma Sonrası İşe Çağırma Bildirimi 347
Ek 39 Rekabet Memnuiyeti (Yasağı) Örneği 348
Ek 40 Haftalık İş Sürelerine Bölünemeyen İşlerde Oluşturulacak Çalışma Çizelgesi 349
Ek 41 Günde Ancak Yedi Buçuk Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Listesi 350
Ek 42 Günde Ancak Yedi Buçuk Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşlerde Yapılacak Bildirim 355
Ek 43 Vardiyalı Çalışmalarda Yapılacak İlan 356
Ek 44 Aylık Puantaj 357
Ek 45 Günlük Puantaj 358
Ek 46 Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma İşçi Onayı 359
Ek 47 Ulusal Bayram ve Genel Tatil İşçi Onayı 360
Ek 48 Kısa Çalışma Talep Formu 361
Ek 49 Hazırlama Tamamlama ve Temizleme İşlerinde İşyerinde Yapılacak Tebliğ 364
Ek 50 Gece Postalarında Çalıştırılacak Kadın İşçilere Ait İsim Listelerinin Bildirilmesi 365
Ek 51 Çalışma ve Dinlenme Saatlerinin İlanı 366
Ek 52 İşçi Alacak Belgesi 367
Ek 53 Ücret Kesme Cezasının Kayıt Altına Alınması 368
Ek 54 Ücret Kesme Cezası Bildirimi 369
Ek 55 Asgari Ücret Tutarları 370
Ek 56 Ücret Hesap Pusulası 371
Ek 57 Yüzde Usulünün Uygulandığı İşyerlerinde Kullanılacak Puan Cetveli 372
Ek 58 Yüzde Usulünün Uygulandığı İşyerlerinde Yapılacak İlan 373
Ek 59 Yüzde Usulünün Uygulandığı İşyerlerinde Hesap Pusulası Toplamlarının İşçilere Bildirilmesi 374
Ek 60 Yüzde Usulünün Uygulandığı İşyerlerinde Değerlendirme Kurulu Seçim Sonuçlarının İlan Edilmesi 375
Ek 61 Yıllık İzin Talep Dilekçesi 376
Ek 62 Yıllık Ücretli İzin Kaydı 377
Ek 63 Toplu İzin İlanı 378
Ek 64 Yıllık İzin Kurulu Seçim Sonuçlarının İlanı 379
Ek 65 Hizmet Buluşlarında Buluştan Elde Edilen Kazanç ve Çalışana Ödenecek Bedel Hesaplama Örnekleri 380
Ek 66 Yıllık İzin Kurulu Karar Defteri 381
Ek 67 Engelli Çalıştırma Başvuru ve Talep Dilekçesi 382
Ek 68 Engellilerin Kayıtlı Olduğu Listelerin İstenmesi 383
Ek 69 Engellilerin Belirlenmesi ve İstenmesi 384
Ek 70 Engellilerin İstihdamı Konusunda Bilgi Verme 385
Ek 71 Kurum Aracılığıyla Yapılmayan Engelli İstihdamında Kuruma Kaydettirme 386
Ek 72 Engelli Çalıştırma Konusunda SGK Primi Teşvikinin Belgelenmesi Başvurusu 387
Ek 73 Korumalı İşyeri Formu 388
Ek 74 Aylık Personel Durum Çizelgesi 389
Ek 75 Çocuk ve Genç İşçilerin Çalıştırılabilecekleri İşler Listesi 390
Ek 76 Çocuk ve Genç İşçilerin Çalıştırılmalarında Veli/Vasisine Bilgi Verilmesi 392
Ek 77 Kapıcının Çalışma Koşulları ve Görevleri ile İlgili İlan 393
Ek 78 Konut Sakinlerine Sunulması Gereken ve Kapıcının Çalışma Koşulları ve Görevleri ile İlgili Belge 394
Ek 79 Konut Kapıcısına Konut Tesisatının Kullanma Biçimiyle İlgili Teknik Bilgi Verilmesi 395
Ek 80 4857 Sayılı İş Kanununun Uygulanması Bakımından Sanayi, Ticaret, Tarım ve Orman İşleri Listesi 396
Ek 81 Mevsimlik İşlerde İş Sözleşmesinin Askıya Alınması 402
Ek 82 Mevsimlik İşlerde İşçinin İşe Çağırılması 403
Ek 83 Özel Öğretim Kurumlarında Görev Alan Eğitim Personeline Ait İş Sözleşmesi 404
Ek 84 Özel Güvenlik Görevlisinin İşe Başladığının Bildirilmesi 407
Ek 85 Özel Güvenlik Görevlisinin İşinin Sona Erdiğinin Bildirilmesi 408
Ek 86 İş Yasasında Yer Alan İdari Para Cezaları Listesi 409
Kavramlar Dizini 411