^{İş Mevzuatı Açısından}İşverenin El Kitabı

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Birinci Bölüm
İŞYERİNİN KURULMASI İLE İLGİLİ İŞVEREN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
I. İŞYERİ KAVRAMI 19
II. İŞ YASASINA GÖRE İŞYERİNİN BİLDİRİLMESİ 20
A. İşyerinin Kurulması ve Bildirilmesi ile İşyerinin Kapatılması 20
B. Alt İşverenliğin Tescili 21
C. İşin Durdurulması 23
1. Genel Olarak İşin Durdurulması 23
2. Özel Düzenlemeler Bağlamında İşin Durdurulması 28
İkinci Bölüm
İŞ SÖZLEŞMESİNİN YAPILMASI VE
SONA ERMESİ İLE İLGİLİ İŞVEREN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
I. İŞ SÖZLEŞMESİNİN YAPILMASI 31
A. İş İlişkisi Kavramı 31
B. İş Sözleşmesinin Tarafları (İşçi, İşveren ve İşveren Vekili) 31
C. Alt İşverenlik Uygulamaları 33
1. Genel Olarak Alt İşverenlik Kavramı 33
2. Alt İşverenlik Uygulamalarında Muvazaa 34
3. Alt İşverenlikle İlgili Diğer Asıl İşveren Yükümlülükleri 37
4. Kamu Kurum ve Kuruluşlarına İlişkin Özel Hususlar 38
a. Kadroya Alma Yasağı 38
b. Ücretlerin Ödendiğinin Kontrol Edilmesi Zorunluluğu 38
5. İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Özel Hususlar 39
D. Birlikte İstihdam Kavramı 40
E. İş Sözleşmesinin Yapılması 41
1. İş Sözleşmesi Yapılması ve Türleri 41
a. İş Sözleşmesi Kavramı 41
b. İş Sözleşmesinin Yapılması 42
c. İş Sözleşmesinin Türleri 42
ca. Belirli ve Belirsiz Süreli İş Sözleşmeleri 42
cb. Kısmi Süreli ve Tam Süreli İş Sözleşmesi 44
cc. Çağrı Üzerine Çalışma 45
cd. Uzaktan Çalışma 45
ce. Takım Sözleşmesi 46
ce. Asgari ve Azami Süreli İş Sözleşmeleri 46
2. Sürekli Süreksiz İş Ayrımı 48
3. Deneme Süresi 48
4. Geçici İş İlişkisi 49
5. Yazılı Belge Verilmesi 53
6. İşyerinin Devrinin İş Sözleşmelerine Etkisi 54
7. İş Sözleşmesinin Devrinin İş Sözleşmelerine Etkisi 55
F. İşçi ile İlgili Belge ve Kayıtların Düzenlenmesi 55
1. İstisnalar 55
2. İşçi Özlük Dosyasının Düzenlenmesi 57
3. Alınması Gereken İzinler ve İstenilecek Yeterlilik Belgeleri 57
4. Sağlık Raporlarının Alınması 58
5. Ağır ve Tehlikeli İşlerde Mesleki Eğitim Alınması 58
6. Yurt Dışına İşçi Götürülmesi 60
G. İş Sözleşmesi Yapma veya Çalıştırma Zorunlulukları 63
1. İşe İade Halinde Çalıştırma Zorunluluğu 63
2. Toplu Çıkarma Sonrası Çalıştırma 64
3. Engelli Çalıştırma 64
4. İşyerinin İşçisi İken Malul Olanları Çalıştırma 64
5. Askerlik ve Yasadan Doğan Çalışma Nedeniyle İşten Ayrılanları Çalıştırma 64
6. Ücretin Gününde Ödenmemesi Halinde Çalıştırma Zorunluluğu 65
7. İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personeli ile İş Güvenliği Uzmanı Çalıştırma 65
8. Emzirme Odası ve Çocuk Bakım Yurtlarında Uzman Çalıştırma 65
9. İşçi Sendikası ve Konfederasyonu Yöneticilerinin Çalıştırılmaları 65
10. Grev ve Lokavt Esnasında Çalıştırma Zorunluluğu 65
11. İlkyardımcı Çalıştırma 66
12. Özel Öğretim Kurumlarında İş Sözleşmesi ile Çalıştırma 66
13. Avukat Çalıştırma Zorunluluğu 67
II. İŞ SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 69
A. Sona Erme Halleri ve Yapılacak İşlemler 69
1. İş Sözleşmesinin Kendiliğinden Sona Ermesi 69
a. Tarafların Ölümü 69
aa. İşçinin Ölümü ve Ölüme Bağlı İşveren Yükümlülükleri 69
ab. İşverenin Ölümü 73
b. Belirli Sürenin Bitimi 74
c. Kısmi Süreli Çalışan İşçinin Tam Süreli Çalışmaya Başlaması 74
2. İş Sözleşmesinin Fesih Bildirimi ile Sona Ermesi 75
a. Genel Olarak Bildirimli Fesih 75
b. Bildirimli Feshin Özel Halleri 76
ab. Değişiklik Feshi 76
ac. Şüphe Feshi 79
ad. Baskı Feshi 81
c. Bildirimsiz Fesih 84
aa. Genel Olarak 84
ab. Fesih Hakkını Doğuran Haller 85
ac. Diğer Yasalarda Yer Alan Haller 88
3. İş Sözleşmesinin Eylemli Olarak Sona Erdirilmesi 90
B. Tarafların Anlaşarak İş Sözleşmesini Sona Erdirmesi (İkale Sözleşmesi) 93
C. Arabulucuya Başvurma Zorunluluğu 98
D. Sosyal Güvenlik Kurumuna Başvuru Zorunluluğu 100
E. Verilmesi Gereken Ücret, Tazminat ve Belgeler 101
1. Ücret ve Tazminatların Ödenmesi 101
a. Ücretlerin Ödenmesi 101
b. İhbar Tazminatı Ödenmesi 101
c. Kıdem Tazminatı Ödenmesi 103
d. Kullanılmamış Yıllık İzin Ücretlerinin Ödenmesi 109
2. Gerekli Belgelerin Düzenlenmesi ve Verilmesi 109
a. Çalışma Belgesi Verilmesi 109
b. İşten Ayrılma Bildirimi Verilmesi 109
c. İş Sözleşmesinin Sona Erdiğinin Bildirilmesi 111
3. Yeni İş Arama İzni Verilmesi 111
F. Fesih Bildirimi ile İlgili Diğer Hususlar 112
1. İş Güvencesi 112
a. İş Güvencesi Şartları 112
b. İş Güvencesinde Uygulanacak Süreç 113
c. İş Güvencesinin Sonuçları 114
2. Çalışma Koşullarında Değişiklik 115
3. Yeni İşverenin Sorumluluğu 115
4. Toplu İşçi Çıkarma 115
5. Rekabet Yasağı 116
6. Zamanaşımı Süreleri 118
7. İbraname 119
8. İşçinin Geri Verme Yükümlülüğü 120
9. Ceza Koşulu Öngörme 120
10. İşçinin Haksız Olarak İşe Başlamaması veya Aniden İşi Bırakması 121
11. Eğitim Giderlerinin Geri İstenmesi 121
12. İş Sözleşmesinin Feshinde Takas–Mahsup ve Hapis Haklarının Kullanılması 123
a. Takas ve Mahsup Hakkı 124
b. Hapis Hakkı 125
13. Organik Bağ Kavramı ve İş Sözleşmesinin Feshine Etkisi 127
Üçüncü Bölüm
İŞ SÖZLEŞMESİNİN DEVAMI SÜRESİNCE
YERİNE GETİRİLMESİ GEREKEN İŞVEREN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
I. ÇALIŞMANIN DÜZENLENMESİ 129
A. Yasada Tanımlanan Çalışma Türleri 129
1. Normal Çalışma 129
a. Genel Olarak 129
b. Denkleştirme Esası 130
2. Haftalık İş Sürelerine Bölünemeyen Çalışmalar 131
3. Günde En Çok Yedi Buçuk Saat veya Daha Az Sürmesi Gereken Çalışmalar 134
4. Vardiyalı Çalışmalar 136
5. Fazla Çalışma 140
6. Fazla Sürelerle Çalışma 144
7. Telafi Çalışması 146
8. Hazırlama Tamamlama Temizleme İşleri 146
9. Gece Çalışmaları 148
10. Kısmi Süreli Çalışmalar 150
11. Gebelik ve Doğum Halinde Çalışma 153
12. Kısa Çalışma 155
B. Çalışma Süresinden Sayılan Haller 158
C. Ara Dinlenmesi 159
D. Çalışma ve Dinlenme Saatlerinin İlanı 160
II. ÜCRET ÖDENMESİ 160
A. Genel Anlamıyla ve Uygulamasıyla Ücret 160
1. Ücretin Ödenmesi 160
a. Genel Olarak 160
b. Ücretlerin Banka Aracılığıyla Ödenmesi 161
2. Ücretin Korunması 168
a. İş Yasasındaki Düzenlemeler 168
b. Diğer Yasalarda Yer Alan Düzenlemeler 173
B. Ücret Kesme Cezası 178
C. Asgari Ücret 179
D. Ücret Hesap Pusulası 180
E. Ücretle İlgili Diğer Kavramlar 180
1. Fazla Çalışma Ücreti 180
2. Fazla Sürelerle Çalışma Ücreti 182
3. Hafta Tatili Ücreti 183
4. Ulusal Bayram ve Genel Tatil Ücreti 184
5. Yüzde Usulüne Göre Ücret 185
6. Yıllık İzin Ücreti 187
7. Hazırlama Tamamlama Temizleme İşleri Ücreti 188
8. Yarım Ücret 188
9. Kısa Çalışma Ödeneği 188
F. İşverenin Ödeme Aczine Düşmesi (Ücret Garanti Fonu) 190
III. İZİN VERİLMESİ 191
A. Yıllık İzin 191
1. Yıllık İzne Hak Kazanma ve İzin Süreleri 191
2. Yıllık İznin Kullanılması 193
B. Hafta Tatili 196
C. Ulusal Bayram ve Genel Tatil 196
D. Mazeret İzni 197
E. Ücretsiz İzinler 198
F. Doğum ve Emzirme İzni 200
G. Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Karşılığı İzin 202
IV. HİZMET BULUŞLARI (İŞÇİ BULUŞLARI) 203
A. Genel Olarak 203
B. Hizmet Buluşları 204
C. Serbest Buluşlar 208
D. Hizmet Buluşu Karşılığı Bedelin Belirlenmesi 209
E. Hizmet Buluşu Karşılığı Bedelin Hesaplanması, Ödeme Şekli ve Süresi 212
F. Uyuşmazlıkların Çözümü 213
G. Sair Hükümler 213
V. OLUŞTURULMASI ZORUNLU KURULLAR VE ÜNİTELER 215
A. Yıllık İzin Kurulu 215
B. Değerlendirme Kurulu 216
C. İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu 216
D. Emzirme Odası ve Çocuk Bakım Yurdu Açma 220
E. İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi Kurma 225
F. Kantin Açılması 225
G. Disiplin Kurulu Kurulması 225
VI. İŞ HUKUKUNDA MALİ TATİL UYGULAMASI 226
VII. YENİ BORÇLAR YASASININ İŞ SÖZLEŞMESİNE İLİŞKİN DÜZENLEMELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ 227
A. Genel Olarak 227
B. Değerlendirme 227
1. İş sözleşmesinin Tanımı ve Kurulması 227
2. İşçinin Borçları 228
3. İşverenin Borçları 230
4. Sınai ve Fikri Mülkiyet Hakkı 241
5. Hizmet İlişkisinin Devri 241
6. İş Sözleşmesinin Sona Ermesi 242
Dördüncü Bölüm
ÇALIŞMA KURALLARI ÖZEL OLARAK DÜZENLENENLER
İLE İLGİLİ İŞVEREN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
I. İŞ MEVZUATINDAN KAYNAKLANANLAR 247
A. Çalışma Şartları Bakımından Özel Olarak Korunanlar 247
1. Çocuk ve Genç İşçiler 248
2. Engelli İşçiler 251
a. Genel Olarak 251
b. Yükümlülüğün Belirlenmesi 252
c. Çalıştırma Esasları, Yürütülecek İşlemler 252
d. Engelli Çalıştırma Hakkındaki Teşvikler 253
3. Kadın İşçiler 255
a. Kadınların Çalışma Şartları Bakımından Korunması 255
b. Gebe, Emziren veya Daha Büyük Yaşta Çocuğu Olan Kadınların Korunması 257
B. Konut Kapıcıları 265
C. Mevsimlik İşlerde Çalışanlar 268
D. Ağır Vasıta Sürücüleri 269
II. DİĞER YASALARDAN KAYNAKLANANLAR 273
A. Meslek Eğitimi Görenler 273
1. Aday Çırak ve Çıraklar 273
2. Meslek Eğitimi Gören Öğrenciler 274
B. Özel Öğretim Kurumlarında Çalışan Yönetici ve Öğretmenler 276
C. Özel Güvenlik Görevlileri 282
D. Radyoloji, Radyom ve Elektrikle Tedavi Müesseselerinde Çalışanlar 284
Beşinci Bölüm
YÜKÜMLÜLÜKLERİN HUKUKİ NİTELİĞİ VE
AYKIRI DAVRANMANIN SONUÇLARI
I. YÜKÜMLÜLÜKLERİN HUKUKİ NİTELİĞİ 287
II. HUKUKİ YAPTIRIMLAR 288
A. Tazminat Niteliğindeki Ödemeler 288
1. Sözleşmelerden Kaynaklanan Ödemeler 288
2. Yasadan Kaynaklanan Ödemeler 288
B. Yasanın Statüyü Belirlemesi 290
C. İşin Durdurulması ve Çalışmaktan Alıkonulma 290
III. CEZAİ YAPTIRIMLAR 291
A. Ceza Türleri 291
1. İdari Para Cezaları 291
2. Hürriyeti Bağlayıcı Cezalar 293
B. Cezaların Tebliği ve Cezalara İtiraz 294
C. Cezalarla İlgili Diğer Hususlar 295
1. Uygulama Mercileri 295
2. Cezaların Ödenmesi Tahsili ve Gecikme Zammı 296
3. Zamanaşımı 297
E K L E R
I. BELGE ÖRNEKLERİ 301
Ek 1 İş Sözleşmesi Örneği 301
Ek 2 Çağrı Üzerine Çalışma Bildirimi 302
Ek 3 Takım Sözleşmesi 303
Ek 4 Deneme Dönemi Değerlendirme Formu 304
Ek 5 Geçici İş İlişkisi Sözleşme Örneği 305
Ek 6 Geçici İş İlişkisi İşçi Onayı 306
Ek 7 Çalışma Şartlarının Bildirilmesi 307
Ek 8 İşçi Özlük Dosyasında Bulunabilecek Evraklar 308
Ek 9 İşe Giriş/Periyodik Muayene Formu/Ağır ve Tehlikeli İşlerde Rapor 309
Ek 10 Tutanak Örneği 313
Ek 11 İfade Tutanağı Örneği 314
Ek 12 Fesih Bildirimi (Önel Verilerek) 315
Ek 13 Fesih Bildirimi (Derhal Fesih) 316
Ek 14 Fesih Bildirimi (Önelsiz ve Tazminatsız Olarak) 317
Ek 15 Örnek İhbar ve Kıdem Tazminatı Hesaplanması 318
Ek 16 Kıdem Tazminatı Tavan Tutarları 320
Ek 17 İkale Sözleşmesinde İşçinin Vereceği Dilekçe Örneği 321
Ek 18 İkale Sözleşmesi Örneği 322
Ek 19 İbraname Örneği 323
Ek 20 Çalışma Belgesi Örneği 324
Ek 21 İşten Ayrılma Bildirgesi (İAB) 325
Ek 22 İş Güvencesinde 30 İşçi Hesabında Kapsama Dahil Olanlar 326
Ek 23 İş Güvencesinde 30 İşçi Hesabında Kapsama Dahil Olmayanlar 327
Ek 24 İş Güvencesinde İşçiden Savunma Alınması 328
Ek 25 İş Güvencesinde Savunma Verilmesi 329
Ek 26 İş Güvencesinde Fesih Bildirimi (Önel Verilerek) 330
Ek 27 İş Güvencesinde Fesih Bildirimi (Önel Verilmeksizin) 331
Ek 28 İş Güvencesinde İşe Başlama Başvurusu 332
Ek 29 İş Güvencesinde İşe Başlama İsteminin Kabulü 333
Ek 30 İş Güvencesinde İşe Başlama İsteminin Reddi 334
Ek 31 İş Güvencesinde İşe Başlamanın Tespiti 335
Ek 32 Çalışma Koşullarında Değişikliğin İşçiye Bildirilmesi 336
Ek 33 Çalışma Koşullarında Değişikliğe İşçinin Onay Vermesi 337
Ek 34 Toplu İşçi Çıkarma Bildirimi (Resmi Kurumlara Yönelik Olarak) 338
Ek 35 Toplu İşçi Çıkarma Bildirimi (Sendika Temsilcisine Yönelik Olarak) 339
Ek 36 Toplu İşçi Çıkarma Bildirimi (Faaliyete Son Verme) 340
Ek 37 Toplu İşçi Çıkarma Sonrası İşe Çağırma Bildirimi 341
Ek 38 Rekabet Memnuiyeti (Yasağı) Örneği 342
Ek 39 Haftalık İş Sürelerine Bölünemeyen İşlerde Oluşturulacak Çalışma Çizelgesi 343
Ek 40 Günde Ancak Yedi Buçuk Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Listesi 344
Ek 41 Günde Ancak Yedi Buçuk Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşlerde Yapılacak Bildirim 349
Ek 42 Vardiyalı Çalışmalarda Yapılacak İlan 350
Ek 43 Aylık Puantaj 351
Ek 44 Günlük Puantaj 352
Ek 45 Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma İşçi Onayı 353
Ek 46 Ulusal Bayram ve Genel Tatil İşçi Onayı 354
Ek 47 Kısa Çalışma Talep Formu 355
Ek 48 Hazırlama Tamamlama ve Temizleme İşlerinde İşyerinde Yapılacak Tebliğ 356
Ek 49 Gece Postalarında Çalıştırılacak Kadın İşçilere Ait İsim Listelerinin Bildirilmesi 357
Ek 50 Çalışma ve Dinlenme Saatlerinin İlanı 358
Ek 51 İşçi Alacak Belgesi 359
Ek 52 Ücret Kesme Cezasının Kayıt Altına Alınması 360
Ek 53 Ücret Kesme Cezası Bildirimi 361
Ek 54 Asgari Ücret Tutarları 362
Ek 55 Ücret Hesap Pusulası 363
Ek 56 Yüzde Usulünün Uygulandığı İşyerlerinde Kullanılacak Puan Cetveli 364
Ek 57 Yüzde Usulünün Uygulandığı İşyerlerinde Yapılacak İlan 365
Ek 58 Yüzde Usulünün Uygulandığı İşyerlerinde Hesap Pusulası Toplamlarının İşçilere Bildirilmesi 366
Ek 59 Yüzde Usulünün Uygulandığı İşyerlerinde Değerlendirme Kurulu Seçim Sonuçlarının İlan Edilmesi 367
Ek 60 Yıllık İzin Talep Dilekçesi 368
Ek 61 Yıllık Ücretli İzin Kaydı 369
Ek 62 Toplu İzin İlanı 370
Ek 63 Yıllık İzin Kurulu Seçim Sonuçlarının İlanı 371
Ek 64 Hizmet Buluşlarında Buluştan Elde Edilen Kazanç ve Çalışana Ödenecek Bedel Hesaplama Örnekleri 372
Ek 65 Yıllık İzin Kurulu Karar Defteri 373
Ek 66 Engelli Çalıştırma Başvuru ve Talep Dilekçesi 374
Ek 67 Engellilerin Kayıtlı Olduğu Listelerin İstenmesi 375
Ek 68 Engellilerin Belirlenmesi ve İstenmesi 376
Ek 69 Engellilerin İstihdamı Konusunda Bilgi Verme 377
Ek 70 Kurum Aracılığıyla Yapılmayan Engelli İstihdamında Kuruma Kaydettirme 378
Ek 71 Engelli Çalıştırma Konusunda SGK Primi Teşvikinin Belgelenmesi Başvurusu 379
Ek 72 Korumalı İşyeri Formu 380
Ek 73 Aylık Personel Durum Çizelgesi 381
Ek 74 Çocuk ve Genç İşçilerin Çalıştırılabilecekleri İşler Listesi 382
Ek 75 Çocuk ve Genç İşçilerin Çalıştırılmalarında Veli/Vasisine Bilgi Verilmesi 384
Ek 76 Kapıcının Çalışma Koşulları ve Görevleri ile İlgili İlan 385
Ek 77 Konut Sakinlerine Sunulması Gereken ve Kapıcının Çalışma Koşulları ve Görevleri ile İlgili Belge 386
Ek 78 Konut Kapıcısına Konut Tesisatının Kullanma Biçimiyle İlgili Teknik Bilgi Verilmesi 387
Ek 79 4857 Sayılı İş Kanununun Uygulanması Bakımından Sanayi, Ticaret, Tarım ve Orman İşleri Listesi 388
Ek 80 Mevsimlik İşlerde İş Sözleşmesinin Askıya Alınması 394
Ek 81 Mevsimlik İşlerde İşçinin İşe Çağırılması 395
Ek 82 Özel Öğretim Kurumlarında Görev Alan Eğitim Personeline Ait İş Sözleşmesi 396
Ek 83 Özel Güvenlik Görevlisinin İşe Başladığının Bildirilmesi 399
Ek 84 Özel Güvenlik Görevlisinin İşinin Sona Erdiğinin Bildirilmesi 400
Ek 85 İş Yasasında Yer Alan İdari Para Cezaları Listesi 401
Kavramlar Dizini 403