İÇİNDEKİLER İçindekiler Üçüncü Baskıya Önsöz 5 İkinci Baskıya Önsöz 7 Önsöz 9 1 ADLİ PSİKOLOJİ I. Klinik ve Ölçme/Değerlendirme Rolü 23 II. Deneysel Rol 23 III. Bilirkişilik Görevi 24 IV. Adli Ölçme: Klinik ve Adli Yaklaşım Arasındaki Ayırım 24 V. Özel Adli Testler 27 Psikolojik Olgularda Adli Rapor Yazımı 27 VI. Adli Ölçmeleri Karmaşık Hale Getiren Faktörler: Kandırma/Hile Yapma Semptomları 35 VII. Farik ve Mümeyyizlik 37 VIII. Suça Karşı Ceza Ehliyeti 38 Hukuki Ehliyet 40 Hak Ehliyeti 41 Fiil Ehliyeti 42 1) Ayırt Etme Gücüne Sahip Olmak (Mümeyyiz Olmak) 42 2) Ergin Olmak 43 3) Kısıtlı Olmamak 43 Fiil Ehliyetine Göre Gerçek Kişilerin Hukuki Durumu 43 1) Tam Ehliyetliler 43 2) Sınırlı Ehliyetliler 44 3) Sınırlı Ehliyetsizler 44 4) Tam Ehliyetsizler 45 Ayırt Etme Gücünü Ortadan Kaldıran Durumlar 45 Demans ve Alzheimer 46 Delirium 48 Ek 1: Standardize Mini Mental Test 51 Fiili Ehliyet Muayenesi 52 2 ŞİDDET I. Aile İçi Şiddet 56 II. Kadına Yönelik Şiddet 57 III. Çocuğa Yönelik Şiddet 58 A. Fiziksel İstismar 58 B. Cinsel İstismar 59 C. Duygusal İstismar 59 D. İhmal 59 IV. Yaşlı Şiddeti 59 A. Fiziksel Şiddet 60 B. Psikolojik Şiddet 60 C. Cinsel Şiddet 60 D. Ekonomik Şiddet 60 E. İhmal 61 V. Akranlar Arası Şiddet 61 VI. Kardeşler Arası Şiddet 62 VII. Flört Şiddeti 63 VIII. Engelli Şiddeti 63 IX. LGBTİ Şiddeti 63 X. Mülteci Şiddeti 66 XI. Kişinin Kendine Yönelik Şiddeti (İntihar) 67 XII. Tiplerine Göre Şiddet Sınıflaması 67 A. Fiziksel Şiddet 67 B. Cinsel Şiddet 68 C. Duygusal Şiddet 69 D. Ekonomik Şiddet 70 E. Siber Şiddet 70 3 KADINA YÖNELİK ŞİDDET I. Aile İçi Şiddet 73 II. Fiziksel Şiddet 74 III. Cinsel Şiddet 75 IV. Duygusal Şiddet 75 V. Ekonomik Şiddet 75 VI. Evlilik İçi Cinsel Şiddet 79 4 YAŞLIYA YÖNELİK ŞİDDET Yaşlı İstismarı 81 Yaşlılara Karşı İşlenen Aile İçi Şiddetin Kötü Sonuçları 89 Evlerde Meydana Gelen Şiddetin Yaşlı Kurbanları 90 Yaşlılarda Kendine Yönelik İhmal 90 Türk Ceza Kanunu’nda Yaşlı İstismar ve İhmali İle İlgili Maddeler 94 5 CİNSEL ŞİDDET I. Cinsel Taciz 98 A. Mağdurlar Kimlerdir? 100 B. Adli Tıp Yaklaşımı 105 C. Ruhsal Travma 105 1) Yeniden Yaşama Belirtileri 107 2) Kaçınma–Küntleşme Belirtileri 107 3) Artmış Uyarılmışlık Belirtileri 107 II. Tecavüz 111 III. Cinsel Saldırı Nedenleri 111 A. Psikolojik Etkenler 112 B. Eylemler 113 C. Parafili 116 1) Fetişizm (Nesne Tutkusu) 117 2) Transvestik Fetişizm (Karşı Cinsin Eşyalarına Karşı Fetişizm) 118 3) Cinsel Mazoşizm 118 4) Cinsel Sadizm 119 5) Teşhircilik 119 6) Röntgencilik 120 7) Frottörizm (Fortçuluk) 120 8) Pedofili (Sübyancılık) 121 9) Adlandırılamayan Parafili 121 10) Nekrofili 121 IV. Cinsel Suç Saldırganları 124 A. Yabancı Tecavüzü 125 B. Tanıdık Tecavüzü 125 C. Flört Tecavüzü 125 D. Evlilik Tecavüzü 126 V. Cinsel Saldırıyı Bildirme 126 6 DUYGUSAL İSTİSMAR Kadında Duygusal Şiddet 128 Koersiv Şiddet (Baskıyla Eşi Kontrol Etme) 129 Çocuğa Yönelik Duygusal İstismar 132 I. Bağlılık Teorisi 134 II. Stres ve Destek Kaynakları 136 Sözel Şiddet 138 Sözel Şiddetin Özellikleri 139 Sözel Şiddet Şekilleri 140 1) Suçlamak 140 2) Engellemek 140 3) Yargılamak 140 4) Küçümsemek 141 5) Kısıtlamak 141 6) Karşıtlık 141 7) Tehdit Etmek 141 8) Ad Takmak 141 9) Emir Vermek 142 10) Unutmak 142 11) Reddetme 142 Sözel Şiddeti Tetikleyici Unsurlar 142 Okulda Sözel Şiddet 142 Evde, Çocuğa Karşı Sözel Şiddet 143 İş Yerinde Sözel Şiddet 143 7 İHMAL I. İhmalin Belirlenmesi 146 II. Risk Altında Bulunan Adolesanlarda İhmalin Ölçümü 151 8 ÇOCUK İSTİSMARI I. Bedensel Cezalar 157 II. Çocuk ve Aile–İçi Şiddet 158 III. Fiziksel İstismar 159 IV. Cinsel İstismar 159 V. Duygusal İstismar 160 VI. İhmal 160 VII. Çocuğa Uygulanan Cezalar 161 VIII. Namus ve Töre Cinayetleri 162 IX. Çeyizle Bağlantılı Şiddet 163 X. Bekaret Kontrolü 163 XI. Eğitimde Ayrımcılık 163 XII. Erken Yaşta Evlilik 163 XIII. Cinsel Organların Sakatlaması 164 XIV. Erkek Çocuk Tercihi 164 9 ÇOCUKTA CİNSEL İSTİSMAR VE SÖMÜRÜ I. Çocuğun Cinsel İstismarı 165 II. Çocuk Evliliği 167 III. Pedofili 169 IV. Çocuğun Cinsel Sömürüsünün Ticareti 169 V. Çocuk Fahişeliği 170 VI. Çocuk Seks Turizmi 172 VII. Çocuk Pornosu 173 VIII. Grooming (İnternetle Uşaklaştırma) 175 IX. Çocuk Karaborsacılığı 176 X. Kötü Koşullarda Çocuk Çalıştırma Tipleri 178 10 PEDOFİLİ Pedofili DSM–IV–TR Tanı Ölçütleri 181 I. Pedofilin Etiyolojisi 183 II. Pedofil Olan Çocuk Cinsel İstismarcı (Tercihsel Pedofili) 185 III. Pedofil Olmayan Çocuk İstismarcıları (Durumsal Cinsel İstismarcılar) 187 IV. Çocuk Pornografisi ve Pedofil İlişkisi 191 11 ÇOCUKLARLA UZMAN OLARAK GÖRÜŞME I. Farklı Gelişim Düzeylerindeki Çocuklarla İletişim Kurma 193 II. Aileyle Yardım Sağlayıcı Bir Birlik Kurmak 196 A. Bütün Aile Bireyleri ile İlgilenildiği Mesajını Vermek 196 B. Beklentileri ve Amaçları Açıklığa Kavuşturmak 196 C. Otoritenizi ve Gücünüzü Açıklığa Kavuşturmak 196 III. Taahhütleri ve Yükümlülükleri Açıklığa Kavuşturmak 197 A. Karşınızdakine Kabul ve Beklentileri İfade Etmek 197 B. Karşınızdakine Empati Kurduğunuzu İfade Etmek 197 C. İçten Davrandığınız ve Uyumun Söz Konusu Olduğunu İfade Etmek 198 IV. Otoriteyi Etkin Şekilde Kullanma ve Aile Bireylerinin İlgisini Çekme 198 V. Aileyle İlişkide Çıkacak Zorlukların İdare Edilmesi 199 VI. Duyguları Kabul Etmek 202 VII. Görüşme 203 A. Küçük Çocuklarla Cinsel İstismar Şüphesi Hakkında Konuşma 203 B. Küçük çocuklarla görüşmenin genel prensipleri 204 VIII. Yaklaşma ve Yöntem 205 A. Görüşmenin Yapısı 205 B. Küçük Çocuklara Soru Sorma Kuralları 207 IX. Fiziksel İstismara Maruz Kalmış Bir Çocukla Görüşme Yapma 207 A. İstismar Hikayesi Görüşmesi İçin Hazırlık 207 B. Göz Önüne Bulundurulması Gereken Genel Konular 208 C. Görüşmenin Amaçları ve Gizliliğin Sınırları 208 D. Disiplin ve Cezalandırmayı Normalleştirme 208 E. İstismar Yaşantılarının Detayları 209 F. Çocuğun Güvenliği ve Korunması İle İlgili Konular 209 G. İstismarcı Ebeveynin Dışındaki Ebeveynle Görüşme 210 H. Görüşme İçin Yeterli Zaman Oluşturmak 210 I. Toplanacak Bilgiler 210 İ. Görüşme Stratejileri 211 J. Çocuğu İstismar Ettiği İddia Edilen Kişiyle Görüşme 212 K. Görüşmenin evreleri 212 L. Cinsel İstismarla İlgili Özel Konular 213 M. Fiziksel İstismar İçin Özel Konular 214 12 AKRANLAR ARASI ÇATIŞMA I. Saldırgan Profili 218 II. Mağdur Profili 220 III. Çatışmanın Belirtileri 222 IV. Çatışmaya Karşı Tutum 222 13 SİBER ŞİDDET I. Bilişim Teknolojisi Araçlarını Kullanan Ergenin Özellikleri 233 II. Siber Akran Zorbalığının Ergen Üzerindeki Etkileri 235 14 MOBBİNG I. İşyerinde Çatışma 242 II. İşyerinde Şiddet 243 III. İşyerinde Kabalık 243 IV. Mobbing Nedenleri 244 V. Kişisel Nedenler 244 VI. Kurumsal Nedenler 245 VII. Sosyal Nedenler 246 VIII. Mobbing Koşulları 246 IX. Mobbing Görülme Şekli 247 X. Mobbing Mağdurları 247 15 SUÇLULAR I. Cinsel Şiddet 255 II. Çocukların Saldırganları 260 III. Yaşlıların Katilleri 265 IV. Takip Etme, İzleme Suçu 266 V. Aile İçi Şiddet 267 VI. Cinayet 270 16 VİKTİMOLOJİ I. Şiddet Mağdurları 272 II. Cinsel Saldırı 274 A. Erkek Tecavüzü 276 B. Yabancı Tecavüzü 277 C. Tanıdık Tecavüzü 277 D. Flört Tecavüzü 278 E. Evlilik Tecavüzü 278 III. Cinsel Saldırıyı Bildirme 278 A. Yaşlılar 279 B. Engelli İnsanlar 279 C. Homoseksüel Erkekler, Lezbiyenler, Biseksüeller ve Cinsiyet Değiştiren İnsanlar 280 D. Ev içi Şiddet Mağdurları 280 IV. Ev İçi Şiddet 280 V. Şiddete Tanık Olan Çocuklar 281 VI. Taciz 282 VII. Yaşlı Kurbanlar 283 VIII. Çocuk Mağdurlar 287 A. Şiddete Maruz Kalma Biçimleri 287 B. Çocuğa Yönelik Şiddet Olgularında Ortaya Çıkan Etkiler 289 17 CİNAYET I. Kriminolojik Açıdan Cinayet Türleri 293 II. Etiyolojisine Göre Cinayetler 295 A. Töre ve Namus Cinayetleri 295 B. Kan Davası 296 C. Çoklu Öldürmeler 296 1. Toplu Katliam (Mass Murder) 296 2. Seri Cinayetler (Serial Murder) 297 D. Suikastler 297 E. Öfke ve Cinnet Cinayetleri 297 F. Çocuk Cinayetleri 298 1. Cinsel Amaçlı İşlenen Cinayetler 298 2. Psikopati 300 III. Seri Katiller 300 A. Kendine Görev (Mission) Yükleyen Seri Katiller 302 B. Zevk İçin Öldüren (Hedonistic) Seri Katiller 303 C. Hükmedici (Power/Control) Seri Katiller 303 D. Seri Katillerin Genel Özellikleri 303 18 PROFİL ANALİZİ I. Tarihe Kısa bir Bakış 308 II. Tecavüzün Coğrafyası 314 III. Profil Çıkaranlar Arasındaki Farklılıklar 315 19 İNTİHAR I. Risk Etkenleri 331 II. İntiharların Adli Tıp Açısından Değerlendirilmesi 331 III. Psikopatalojik Risk Faktörleri 333 IV. Ailesel Risk Faktörleri 334 V. Biyolojik Risk Faktörleri 335 VI. Durumsal Risk Faktörleri 335 VII. İntihar Etme Eğilimindeki Birey Davranışlarıyla Nasıl Anlaşılır? 335 VIII. İntiharla İlgili Yanlış Bilinenler 336 Madde Bağımlılığı 338 Madde Bağımlılığının Belirtileri 340 Hukuki Boyut 342 Kaynaklar 345 Kavramlar Dizini 367
