İdare Hukuku Teorik Çalışma Kitabı
Prof. Dr. Oğuz SANCAKDAR
Dr. Öğr. Üyesi Eser US
Dr. Öğr. Üyesi Mine KASAPOĞLU TURHAN
Dr. Öğr. Üyesi Lale Burcu ÖNÜT
Arş. Gör. Serkan SEYHAN
- | İdare Hukukuna Giriş–Temel İlkeler |
- | T.C. İdare Teşkilâtı |
- | İdari İşlemler |
- | Kamu Personel Hukuku |
- | Kamu Hizmeti |
- | İdari Sözleşmeler |
- | Kamu İhaleleri |
- | Kamu Malları – Kamulaştırma |
- | İdari Kolluk ve İdari Yaptırımlar |
- | İdarenin Mâli Sorumluluğu ve Rücû |
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
7. Basıya Önsöz 5
Kısaltmalar 33
Bölüm I
İDARE HUKUKUNA GİRİŞ–TEMEL İLKELER
I. İDARE KAVRAMI 35
A. Genel Olarak İdare Kavramı 35
B. Organik Anlamda İdare 36
C. Fonksiyonel (işlevsel) Anlamda İdare 37
D. İdari Fonksiyon Kavramı ve İdarenin Başlıca Görevleri 40
II. İDARE HUKUKU 41
A. İdare Hukukunun Tanımı ve Türleri 41
B. İdare Hukuku–İdarenin Hukuku Ayırımı ve İdari Rejim 41
C. İdare Hukukunun Başlıca Ölçütleri 42
D. İdare Hukukunun Başlıca Özellikleri 44
1. Kodifiye (Tedvin) Edilmemiş, Dağınık Bir Hukuk Dalıdır 44
2. İçtihat Hukukudur 44
3. Nispeten Yeni Bir Hukuk Dalıdır 44
4. Statü Hukukudur 44
5. Taraflar Arasında Kamu Yararı ve Kamu Gücünden Kaynaklanan Eşitsizlik Vardır 44
6. İdari Uyuşmazlıklar Kural Olarak İdari Yargıda Çözümlenir 45
III. İDARE HUKUKUNA HÂKİM OLAN İLKELER 45
A. Genel Olarak 45
B. İdare Hukuku Yönüyle Hukuk Devleti İlkesinin Kısa Tarihi Gelişimi ve Başlıca Gerekleri 46
1. Kısa Tarihi Gelişim 46
2. Hukuk Devleti İlkesinin Başlıca Gerekleri 47
a. Temel Hak ve Özgürlüklerin Güvence Altına Alınmış Olması 47
b. Kanunların Anayasaya Uygunluğunun Yargısal Denetimi 48
c. Kanuni İdare (İdarenin Kanuniliği) İlkesi 49
d. Devlet Faaliyetlerinin Belirliliği İlkesi 51
e. Mahkemelerin Bağımsızlığı ve Hakimlik Teminatı İlkesi 53
f. İdarenin Mâli Sorumluluğu 55
C. İdare Hukuku Yönüyle Sosyal Devlet İlkesi 55
1. Herkese İnsan Haysiyetine Yakışır Asgari Bir Hayat Düzeni Sağlama 56
2. Sosyal Güvenliği Sağlama 56
3. Gelir ve Servet Dağılımındaki Adaletsizlikleri Giderme 57
D. İdare Hukuku Yönüyle Laiklik İlkesini Genel Olarak Açıklayınız 57
1. Batıda Laiklik 57
2. Türkiye'de Laiklik 57
3. Devletin Temel Niteliklerinden Biri Olarak Laikliğin Öğeleri 58
4. İdarede Laiklik 59
E. Yetki ve Usulde Paralellik İlkesi 59
F. İdarenin Sürekliliği (Devamlılığı) İlkesi 59
G. İdarenin Tarafsızlığı İlkesi 59
H. Diğer İlkeler 60
IV. İDARE HUKUKUNUN KAYNAKLARI 61
A. Anayasa 62
B. Kanun 62
C. Kanun Hükmünde Olan Kaynaklar 66
1. Eski Kaynaklar 66
a. Kanunu Muvakkatler (=geçici kanunlar) 66
b. Meclis Yorumları 66
2. Yeni Kaynaklar 66
a. Kanun Hükmünde Kararname 66
b. Uluslararası Andlaşma 71
3. Olağanüstü Hal Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi 74
D. Düzenleyici İdari İşlemler 76
1. İdarenin Düzenleme Yetkisi 76
2. Tüzük 77
3. Olağan Dönem Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi 80
4. Yönetmelik 83
5. Adsız Düzenleyici İşlemler 87
E. Yargısal İçtihatlar 88
F. İdari Teamül ve Tatbikat 88
G. Öğreti (Doktrin) 89
H. İdare Hukukunun Yazılı Olmayan Kaynağı Olarak Hukukun Genel İlkeleri İle Boşluk Doldurma ve Kıyas 89
I. İdarenin Halk ve Bireyler ile İlişkisi– İyi Yönetim Hakkı ve Yönetişim 91
Bölüm II
T.C. İDARE TEŞKİLÂTI
I. GENEL OLARAK 95
II. KAMU TÜZEL KİŞİLİĞİ 96
III. T.C. İDARİ YAPISI (Şema) 101
IV. İDARENİN BÜTÜNLÜĞÜ İLKESİ 102
A. İdarenin Bütünlüğünü Sağlayan Hukuki Araçlar (şema) 102
B. Hiyerarşi 102
C. İdari Vesayet 105
D. İdari Vesayet ile Hiyerarşi Yetkisi Arasındaki Farklar 107
E. Merkezden Yönetim 108
1. Merkezden Yönetimin Fayda ve Sakıncaları (şema) 109
a. Faydaları 109
aa. Güçlü Bir Devlet Yönetimi Sağlar 109
bb. Hizmetler Daha Az Harcama ile Rasyonel Biçimde Yürütülür 109
cc. Hizmetler Yeknesak Biçimde Yürütülür 109
b. Sakıncaları 109
aa. Bürokrasi ve Kırtasiyeciliğe Yol Açar 109
bb. Hizmetlerin Yerel İhtiyaçlara Göre Yürütülmesi Güçtür 110
cc. Demokratik İlkelere Pek Uygun Değildir 111
2. Yetki Genişliği İlkesi 111
3. Yetki Genişliğinin Yetki Devri ve İmza Devri ile Karşılaştırılması 112
F. Yerinden Yönetim İlkesi 112
1. Yerinden Yönetim İlkesinin Uygulanma Biçimleri 113
2. Yerinden Yönetimin Yararları ve Sakıncaları 115
a. Yararları 115
aa. Demokratik İlkelere Uygun Olması 115
bb. Kırtasiyecilik ve Bürokrasiyi Azaltması 115
cc. Hizmetlerin Yerel İhtiyaçlara Uygun Yürütülmesi 115
b. Sakıncaları 115
aa. Ülke Bütünlüğünün ve Birliğinin Bozulması Tehlikesi 115
bb. Partizanca Uygulamalara Yol Açabilme Tehlikesi 115
cc. Hizmetlerin Yeknesak Bir Biçimde Yürütülememesi 115
dd. Mâli Denetimde Güçlükler Yaratması Sorunu 116
V. MERKEZDEN YÖNETİM 116
A. Başkent Örgütü 116
1. Cumhurbaşkanı 116
a. Cumhurbaşkanının Görev ve Yetkileri 118
b. Devlet Denetleme Kurulu 122
c. Milli Güvenlik Kurulu 123
2. Bakanlıklar 124
a. Bakanlıkların Kurulması, Kaldırılması, Türleri, Yapısı ve İşleyişi 124
b. Bakan Yardımcılığı 129
c. Bakanın Başlıca İdarî Yetkileri ve Sorumluluğu 130
d. Bakanlık Bağlı, İlgili ve İlişkili Kuruluşları 133
3. Merkezi İdareye Yardımcı Kurullar 136
a. Merkezi İdareye Yardımcı Kurulların Ortak Yanları 136
b. Danıştay 136
aa. Danıştay’ın İdari Fonksiyonu ve Örgüt Yapısı (şema) 136
bb. Danıştay'ın Danışma Kararları 138
cc. Danıştay'ın İnceleme Kararları 140
dd. Danıştay’ın Diğer İdari Kararları 140
c. Sayıştay 141
aa. Sayıştay’ın Türk İdare Teşkilatındaki Yeri ve Yapısı 141
bb. Sayıştay’ın Görevleri ve Yetkileri 143
aaa. Görevleri 143
bbb. Yetkileri 143
B. Taşra Örgütü 145
1. Merkezi İdarenin Taşra Örgütü Kavramı 145
2. Valiler ve İl Yönetimi 146
a. Valinin Atanması 146
b. Valinin Görev ve Yetkileri 147
c. Valinin Adli Kuruluşlar ile Olan İlişkileri 148
d. Valinin Kolluk Kuvvetleri ve Askeri Makamlar ile Olan İlişkileri 148
3. İl İdare Şube Başkanları ve İl İdare Kurulu 149
4. Kaymakam ve İlçe Yönetimi 150
5. Vali ve Kaymakamın Görev ve Yetkileri Yönünden Karşılaştırılması 153
C. T.C. İdari Teşkilâtındaki Bölgesel Örgütler 154
1. Taşradaki Bölge Kuruluşları 154
2. Bölge Valiliği 154
3. Olağanüstü Hal Bölge Valiliği 154
4. Güneydoğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Teşkilatı (GAP İdaresi) 154
VIII. YERİNDEN YÖNETİM KURULUŞLARI 155
A. Yerinden Yönetimin Fayda ve Sakıncaları (şema) 155
B. Subsidiarite (Subsidiarité, Hizmette Yerellik, İkincillik) İlkesinin Tanımı–Sınırları ve Dayanışma İlkesi Ne Demektir? 155
C. Mahalli İdareler 156
1. Belediyeler 157
a. Belediyelerin Kurulması 157
b. Belediye Sınırları 158
c. Mahalle 159
d. Belediyelerin Başlıca Görevleri 160
e. Belediyelerin Başlıca Yetkileri 162
f. Belediye İdaresinin Organları (şema) 164
2. Belediye Meclisi 165
a. Belediye Meclisinin Görev ve Yetkileri 165
b. Belediye Meclisi Üye Sayısının Belirlenmesi 166
c. Belediye Meclisi Toplantılarının Yeri, Zamanı ve Gündemin Belirlenmesi 167
d. Belediye Meclisinin Toplantı ve Karar Nisabı 168
e. Belediye Meclisi Kararlarının Kesinleşmesi (şema) 168
f. Meclisin Bilgi Edinme ve Denetim Yolları 170
aa. Soru 170
bb. Genel Görüşme 170
cc. Yetersizlik Kararı 170
dd. Gensoru 170
ee. Faaliyet Raporu 170
g. Belediye Başkanı ve Meclis Üyelerinin Görüşmelere Katılamayacağı Haller 171
h. Meclis Üyeliğinin Sona Ermesi Halleri 171
ı. Belediye Meclisinin Feshini Gerektiren Durumlar 171
i. Boşalan Meclisin Görevinin Yerine Getirilmesi 172
3. Belediye Encümeni 172
a. Belediye Encümeninin Oluşumu 172
b. Belediye Encümeninin Görev ve Yetkileri 173
c. Belediye Encümeninin Toplantı ve Karar Nisabı 173
4. Belediye Başkanı 174
a. Belediye Başkanının Seçimi ve Belediye Başkanlığı Görevi ile Bağdaşmayan İşler 174
b. Belediye Başkanının Görev ve Yetkileri 174
c. Belediye Başkanına Vekâlet 175
d. Belediye Başkanlığını Sona Erdiren Haller 175
e. Belediye Başkanlığının Boşalması Halinde Yapılacak İşlemler 176
f. Belediye Başkanı Görevlendirilmesi 177
g. Belediye Başkanının Görevden Uzaklaştırılması 177
h. Belediye Hizmetlerindeki Aksamanın Giderilmesi 178
ı. Zabıtanın Görev ve Yetkileri 179
i. Belediye Denetiminin Kapsamı ve Türleri 180
j. Belediye İdaresinin Gelirleri 180
k. Belediye İdaresinin Giderleri 180
l. Belediye Bütçesi 181
m. Belediyelerin Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Alanlarındaki Görev ve Yetkileri 181
n. Belediyelerin Yurt Dışı İlişkileri 185
o. Belediye Tasarrufundaki Yerler Hakkında Bilgi Veriniz 185
ö. Belde Adı Değiştirme ile Ad Verme, Tanıtıcı Amblem ve Flama Kullanımı 186
p. Belediye Tüzel Kişiliğinin Sona Ermesi 186
5. Büyükşehir Belediyesi 186
a. Büyükşehir Belediyesi 186
b. Büyükşehir Belediyesinin Kurulması ve Sınırlarının Belirlenmesi ile On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi Kurulmasına İlişkin Kanun (6360 s. Kanun) ve Getirdikleri 187
c. Büyükşehir Belediyesi Sınırlarında Uygulanmayan Kanunlar 190
d. Belediye Kanunu ile Büyükşehir Belediyesi Kanunu Arasındaki Hukuki İlişki 190
e. Büyükşehir Belediyesinin Görev ve Sorumlulukları 190
f. Büyükşehir Belediyesinin Şirket Kurması 193
g. Büyükşehir Belediyesinin Yetkileri ve İmtiyazları 193
h. Büyükşehir Belediyesinin Denetim Yetkisi 193
ı. İlçe Belediyelerinin Görev ve Yetkileri 194
i. Belediyelerarası Hizmet İlişkileri ve Koordinasyon 195
l. Büyükşehir Belediye Meclisinin Toplanma Zamanı 196
m. Büyükşehir Belediye Meclisi Kararlarının Kesinleşmesi 196
n. Büyükşehir Belediye Encümeni 197
o. Büyükşehir Belediye Başkanının Görev ve Yetkileri 198
s. Büyükşehir Belediye Başkanlığının Sona Ermesi 198
ş. Büyükşehir Belediyesi Personelinin Atanması 199
t. Büyükşehir Belediyesinin Gelirleri 199
u. Büyükşehir Belediyesinin Giderleri 200
ü. Büyükşehir Belediye Bütçesinin Kabulü 200
6. İl Özel İdaresi 201
a. İl Özel İdaresini Tanımı, Kurulması ve Görev Alanının Belirlenmesi 201
b. İl Özel İdaresinin Genel Yapısı ve İdari Teşkilâtımızdaki Yeri 202
c. İl Özel İdaresinin Görev ve Sorumlulukları 203
d. İl Özel İdaresinin Yetkileri ve İmtiyazları 204
e. İl Özel İdaresinin Organları (şema) 205
aa. İl Genel Meclisi 205
aaa. İl Genel Meclisinin Görev ve Yetkileri 205
bbb. İl Genel Meclisinin Oluşumu, Meclis Başkanlık Divanı Seçimi ve Oluşumu 206
ccc. İl Genel Meclisinin Toplantı Zamanı, Gündemin Belirlenmesi, Toplantı ve Karar Nisabı 207
ddd. İl Genel Meclisinde Başkan ve Meclis Üyelerinin Görüşmelere Katılamayacağı Durumlar ile Meclisi Üyelerinin Yükümlülükleri ve Meclis Üyeliğinin Sona Ermesi 208
eee. İl Genel Meclisi Kararlarının Kesinleşmesi 209
fff. İl Genel Meclisinin Feshini Gerektiren Haller 209
ggg. İl Genel Meclisin Boşalması Durumunda Ona Ait Görevlerin Yerine Getirilmesi 210
hhh. İl Genel Meclisinin Bilgi Edinme ve Denetim Yolları 210
bb. İl Encümeni 210
aaa. İl Encümeninin Oluşumunu, Görev ve Yetkileri 210
bbb. İl Encümeninin Gündemi, Toplantı Zamanı ve Karar Nisabı 211
cc. Vali 211
f. İl Özel İdaresi Organlarının Görevden Uzaklaştırılması 212
g. İl Özel İdaresi Teşkilâtı ve Personel İstihdamı 212
h. İl Özel İdareleri Üzerindeki Denetiminin Amacı, Kapsamı ve Türleri 213
ı. İl Özel İdaresince Yürütülmesi Gereken Hizmetlerde Aksama 214
i. İl Özel İdaresinin Gelir ve Giderleri 214
j. İl Özel İdaresi Bütçesi, Hazırlanması ve Kabulü 215
k. İl Özel İdaresince Uygulanacak İdari Yaptırımlar ve Yetkili Makam 215
7. Köy İdaresi 216
a. Köy İdaresinin Organları 216
b. Köy İdaresinin Kurulması ve Hukuki Rejiminin Genel Esasları 216
c. Köy İdaresinin İşleri–Görevleri 217
d. Köy Muhtarının Seçimi, Görevleri ve Organlık Sıfatının Kaybı 217
e. Köy Derneğinin Görevleri 218
f. İhtiyar Meclisinin Seçimi ve Görevleri 219
8. Mahalli İdare Birlikleri 220
D. Hizmet Yönünden Yerinden Yönetim Kuruluşları 221
1. Hizmet Yönünden Yerinden Yönetim Kuruluşlarının Ortaya Çıkışı ve Genel Özellikleri 221
2. Kamu Kurumunu Kamu İdaresinden Ayıran Hususlar 223
3. Kamu Kurumlarının Ortak Nitelikleri 223
4. Hizmet Yönünden Yerinden Yönetim Kuruluşlarının Ortak Özellikleri 224
5. Üniversiteler 224
a. Yükseköğretim, Üniversite, Fakülte, Bölüm ve Benzer Kavramlar 224
b. Yükseköğretim Kurulu’nun Hukuki Statüsü, Oluşumu ve Görevleri 225
c. Üniversitelerarası Kurul’un Yapısı ve Görevleri 227
d. Üniversite Organları 228
aa. Rektör 228
bb. Senato 229
cc. Üniversite Yönetim Kurulu 230
e. Fakülte Organları 230
aa. Dekan 230
bb. Fakülte Kurulu 231
cc. Fakülte Yönetim Kurulu 231
f. Vakıf Üniversiteleri 232
6. Kamu İktisadi Teşebbüsleri 235
a. Kamu İktisadi Teşebbüslerinin Hukuki Rejimini Genel Olarak Açıklayınız 235
b. İktisadi Devlet Teşekkülleri (İDT) 236
c. Kamu İktisadi Kuruluşları (KİK) 238
d. Müessese, Bağlı Ortaklık ve İştirak Kavramları 238
aa. Müessese 239
bb. Bağlı Ortaklık 239
cc. İştirak 239
e. KİT’lerin Organları 239
f. KİT Personeli 240
g. KİT’lerin Denetimi 242
h. Özelleştirme, Özelleştirme Yöntemleri ve Özelleştirme İdaresi Başkanlığı 243
7. Belediye İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Bilgi Veriniz. 244
8. Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuruluşlarının Ortak Özellikleri Nelerdir? 246
9. Cumhurbaşkanlığı Ofisleri 248
E. Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar 249
1. Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar (Bağımsız İdari Otoriteler) 249
2. Düzenleyici ve Denetleyici Kurumların Başlıca Özellikleri 253
3. Düzenleyici ve Denetleyici Kurumların Sahip Olduğu Başlıca Yetkiler Nelerdir? 255
a. Araştırma ve Soruşturma Yapma Yetkisi 255
b. Düzenleme ve Kural Koyma Yetkisi 255
c. Görüş Bildirme ve Öneri Yetkisi 255
d. Bireysel Önlemler Alma Yetkisi 255
e. Uyarı ve Emir Verme Yetkisi 256
f. Yaptırım Uygulama Yetkisi 256
4. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) 256
5. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu 257
6. Rekabet Kurumu 258
7. Sermaye Piyasası Kurulu 258
8. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (eski ismi Telekomünikasyon Kurumu) 260
9. Radyo ve Televizyon Üst Kurulu 260
10. Kamu İhale Kurumu 261
11. Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK) 262
12. Kişisel Verileri Koruma Kurumu 264
13. Nükleer Düzenleme Kurumu 265
Bölüm III
İDARİ İŞLEMLER
I. GENEL BİLGİLER 267
A. Tanımı ve Unsurları 267
B. İdari İşlemin Özellikleri 269
C. İdari İşlemler ile İdari Eylemler Arasındaki Başlıca Farklar Nelerdir? 272
D. İdarenin İrade Açıklamaları (şema) 273
E. İdari İşlemin Unsurları (şema) 274
II. İDARİ İŞLEMLERİN UNSURLARI 274
A. İdari İşlemin Yetki Unsurunu Açıklayınız 274
1. Yetki Devri ile İmza Yetkisinin Tanınması Arasındaki Farklar 281
2. Yetki Kurallarına Aykırılığın Yaptırımları 282
a. Fonksiyon Gaspı 282
b. Yetki Gaspı 283
c. Yetki Tecavüzü 283
B. İdari İşlemin Şekil Unsurunu Açıklayınız 284
1. İdari Usûl 284
2. Belli Başlı Şekil Kuralları 285
3. Şekil Kurallarına Aykırılığın Yaptırımları 286
C. İdari İşlemin Sebep Unsurunu Açıklayınız 287
1. İdari İşlemlerde Sebep 287
2. İdarenin Takdir Yetkisi–Bağlı Yetki 288
a. Tanımı 288
b. Önemi ve Gerekliliği 289
c. Sınırları 289
d. İdari İşlemin Unsurları ve Takdir Yetkisi 290
3. İdari İşlemin Sebep Unsurunun Öğrenilmesinde Bilgi Edinme Hakkı ve Sınırları 290
a. Bilgi ve Belge Kavramı 291
b. Bilgi veya Belgelere Erişim Usulü 291
c. Kimler Bilgi Edinme Hakkına Sahiptir? 292
d. Sınırları 292
aa. Yargı Denetimi Dışında Kalan İşlemler 293
bb. Devlet Sırrına İlişkin Bilgi veya Belgeler 293
cc. Ülkenin Ekonomik Çıkarlarına İlişkin Bilgi veya Belgeler 293
dd. İstihbarata İlişkin Bilgi veya Belgeler 293
ee. İdarî Soruşturmaya İlişkin Bilgi veya Belgeler 293
ff. Adlî Soruşturma ve Kovuşturmaya İlişkin Bilgi veya Belgeler 293
gg. Özel Hayatın Gizliliği 294
hh. Haberleşmenin Gizliliği 294
ıı. Ticarî Sır 294
ii. Fikir ve Sanat Eserleri 294
jj. Kurum içi düzenlemeler 294
kk. Kurum İçi Görüş, Bilgi Notu ve Tavsiyeler 294
ll. Tavsiye ve Mütalaa Talepleri 295
e. Bilgi veya Belgeye Erişim Süreleri 295
f. İtiraz Usulü 295
4. Sınav Not Değerlendirmelerinin Hukuki Yönü Hakkında Bilgi Veriniz 295
5. Sebep Unsuruna Aykırılığın Yaptırımları 297
D. İdari İşlemin Konu Unsurunu Açıklayınız 298
E. İdari İşlemin Amaç Unsurunu Açıklayınız 299
F. İdari İşlemin Unsurlarının Denetimi 301
III. İDARİ İŞLEMLERİN MUHTELİF YÖNLERDEN SINIFLANDIRILMASI (Şema) 303
A. Düzenleyici İşlem Nedir? Açıklayınız 304
B. Düzenleyici İşlemler ile Genel Kararlar Arasındaki Farkları Sıralayınız 305
C. Birel İşlem Nedir? Türleri Nelerdir? 306
D. Düzenleyici İşlem–Birel İşlem Arasındaki Başlıca Farklar 306
E. İdari İşlemlerin İradenin Açıklanması Bakımından Sınıflandırılması 307
1. Tek Yanlı İşlemler 307
a. Tek İradeli İşlemler 307
b. Çok İradeli İşlemler 307
aa. Kolektif İşlemler 307
bb. Birleşme İşlemler 308
2. İki Yanlı İşlemler 308
3. Zincir İşlem Nedir? 308
4. Ayrılabilir İşlem Nedir? 309
F. İptal Davasına Konu Olup Olmama Bakımından İdari İşlemler 310
1. İptal Davasına Konu Olmayan İdari İşlemler 310
a. Yok İşlemler 310
b. Adli Yargının Görev Alanına Alınmış İşlemler 311
c. Yargısal Dokunulmazlık Tanınan İşlemler 311
d. İcrai Olmayan İşlemler 311
2. İptal Davasına Konu Olan İşlemler (İcrai İşlemler) 313
G. Otomatik İdari İşlemler 314
H. Verilerin Korunması 314
1. Otomatik Bilgi İşleme Konu Teşkil Eden Kişisel Nitelikteki Veriler 314
2. Özellikli Veri Kategorileri 315
3. Verilerin Güvenliği 315
4. İlgili Kişi Hakkındaki Ek Güvenceler 315
5. Daha Geniş Koruma 315
6. Verilerin Sınır Ötesi Akımı 316
I. İdari İşlemlerin Yürürlüğe Girmesi Hakkında Bilgi Veriniz 316
İ. İdari Kararlar Nasıl Uygulanır? 316
J. İdari Kararları Yargısal Kararlar ile Karşılaştırınız 317
K. İdari Kararlardaki Başlıca Sakatlıklar 317
1. Hata 317
2. İlgilinin Hilesi 318
L. Kazanılmış Hak 318
M. Müesses Durum 324
N. Haklı Beklenti 325
O. İdari İşlemleri Sona Erdiren Sebepler 325
1. İdari Kararı Alan Makamın İradesine Bağlı Olmayan Nedenler 325
a. Hukuki Nedenler 325
b. Fiili Nedenler 326
c. İdari Kararın Kendiliğinden Ortadan Kalkması 326
2. İdari Kararı Alan Makamın İradesine Bağlı Nedenler 326
a. Geri Alma 326
b. Değiştirme 328
c. Kaldırma 328
d. Düzeltme 329
Ö. İdari İtiraz Nedir? Hukuki Sonuçlarını Açıklayınız 329
Bölüm IV
KAMU PERSONEL HUKUKU
I. KAMU PERSONEL TÜRLERİNDEN BAZILARI (Şema) 331
II. KAMU PERSONEL TÜRLERİ VE MEMUR KAVRAMI İLE KARŞILAŞTIRILMASI 331
A. Sözleşmeli Personel 331
B. Mükellefler 334
C. Fahri Ajanlar 335
D. “Diğer Kamu Görevlileri” Kavramı 335
III. MEMUR KAVRAMININ UNSURLARI 339
A. Genel İdare Esaslarına Tâbi Kamu Hizmeti Kriteri 339
B. Kamu Hizmetinin Gerektirdiği Asli ve Sürekli Görevleri Yürütme Kriteri 340
C. İstihdam Edilen Yer Kriteri 341
D. Atama Kriteri 341
E. Kadro Kriteri 341
F. Aylık Tahsisi Kriteri 342
G. Hiyerarşi Kriteri 343
IV. DEVLET MEMURİYETİNE GİRİŞTE ARANAN GENEL VE ÖZEL ŞARTLAR NELERDİR? 344
A. Genel Koşullar 344
1. Vatandaşlık 344
2. Mahkûmiyet (Olumsuz Koşul) 345
3. Yaş 350
4. Askerlik 351
5. Öğrenim Koşulu 352
6. Sağlık 353
7. Kamu Haklarından Mahrum Bulunmamak 354
8. Güvenlik Soruşturması ve/veya Arşiv Araştırması Yapılmış Olmak 354
B. Özel Koşullar 355
V. MEMURLUK MESLEĞİNİN TEMEL İLKELERİ 356
A. Sınıflandırma İlkesi Nedir? Açıklayınız 356
1. Kadro Sınıflandırması 358
2. Rütbe Sınıflandırması 359
3. DMK’da Öngörülen Hizmet Sınıfları (DMK. md. 36) (şema) 359
a. Genel İdare Hizmetleri Sınıfı 360
b. Teknik Hizmetler Sınıfı 360
c. Sağlık Hizmetleri ve Yardımcı Sağlık Hizmetleri Sınıfı 360
d. Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfı 360
e. Avukatlık Hizmetleri Sınıfı 360
f. Din Hizmetleri Sınıfı 361
g. Emniyet Hizmetleri Sınıfı 361
h. Jandarma Hizmetleri Sınıfı 361
ı. Sahil Güvenlik Hizmetleri Sınıfı 361
i. Yardımcı Hizmetler Sınıfı 361
j. Mülki İdare Amirliği Hizmetleri Sınıfı 361
k. Milli İstihbarat Hizmetleri Sınıfı 361
4. Sınıflandırmanın Yarar ve Sakıncaları 361
B. Liyakat Nedir? Liyakat Sisteminin Temel İlkelerini Açıklayınız 362
C. Kayırma ve Liyakat Sistemi Arasındaki Farkları Belirtiniz 363
D. Kariyer İlkesi Hakkında Bilgi Veriniz 364
VI. MEMURİYETE GİRİŞTE HÂKİM OLAN TEMEL İLKELER NELERDİR? 365
A. Serbestlik İlkesi 365
B. Eşitlik İlkesi 365
C. Görevin Gerektirdiği Niteliklerden Başka Nitelik Aranmaması İlkesi 366
VII. MEMURLUĞA ALINMA USULÜ OLARAK SINAV YÖNTEMİ HAKKINDA BİLGİ VERİNİZ 366
VIII. ATAMALARDA GÖREV YERİNE HAREKET VE İŞE BAŞLAMA SÜRESİ, İŞE BAŞLAMAMA HALİNDE YAPILACAK İŞLEMLER 368
IX. ADAY MEMURİYET 369
A. Adaylığa Kabul ve Aday Memurların Yetiştirilmesi 369
B. Aday Memuriyetin Sona Erme Sebepleri 370
C. Asli Memuriyete Atama Hakkında Bilgi Veriniz 372
X. İSTİSNAİ MEMURLUK HAKKINDA BİLGİ VERİNİZ 374
XI. DEVLET MEMURLARININ ÖDEV VE YÜKÜMLÜLÜKLERİNİ AÇIKLAYINIZ 376
A. Anayasaya ve Devlete Bağlılık 377
B. Tarafsızlık 377
C. Emirlere Uyma ve Hukuka Aykırı Emir 377
D. İşbaşında Bulunma ve Çalışma Saatlerine Riayet 378
E. Mal Bildiriminde Bulunma 378
F. Uyumlu Giyinme 379
G. Resmi Belge, Araç ve Gereçleri İade 380
H. Davranış ve İşbirliği 380
I. Basına Bilgi veya Demeç Verme Yasağı 380
XII. DEVLET MEMURLARININ HAKLARI 380
A. İzin Hakkı 381
1. Yıllık İzin ve Kullanılmasını Açıklayınız 382
2. Mazeret İzni Nedir? Hangi Hallerde Verilir? 382
3. Hastalık ve Refakat İzni Nedir? Süresi Ne Kadardır? 385
4. Aylıksız İzin Nedir? Hangi Hallerde Verilir? 386
B. Güvenlik, Uygulamayı İsteme ve Hizmet Hakkı (DMK md. 18) 387
C. İlerleme ve Yükselme Hakkı (DMK md. 64, 68) 388
D. Müracaat, Şikâyet ve Dava Açma Hakkı (DMK md. 21) 388
E. Sendika Kurma Hakkı (DMK md. 22) 389
1. Amacı ve Fikri Dayanakları 389
2. Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu ile Getirilen Başlıca Önemli Yenilikler 390
3. Hizmet Kolları 392
4. Sendika ve Konfederasyonların Kurulması ve Organları 392
5. Sendikaya Üyelik ve Üyeliğin Sona Ermesi 393
6. Sendika Üyelerinin ve Yöneticilerinin Güvencesi 394
7. Kamu Personeli Danışma Kurulu 395
8. Uyuşmazlıkların Çözümü 395
9. Kamu Görevlileri Hakem Kurulu 395
F. Koğuşturma ve Yargılamada Özel Kurallara Tâbi Olma Hakkı 396
G. İftiralara Kaşı Korunma Hakkı (DMK md. 25) 396
H. Mâli ve Sosyal Haklar (DMK md. 19, 146 vd.) 397
1. Aylık Hakkı 397
a. Tek Ücret 399
b. Ücretlerde Açıklık İlkesi 400
c. Ücretlerde Denklik İlkesi 400
d. Gösterge Tablosu 400
e. Değişen Katsayı 401
f. Ek Gösterge, Taban Aylığı, Kıdem Aylığı 401
2. Yan Ödemeler, Zam ve Tazminatlar 402
3. Yolluk Hakkı 403
4. Sosyal Haklar ve Yardımlar 403
5. İstifa Hakkı 406
XIII. MEMURLAR İÇİN KONAN YASAKLAR NELERDİR? AÇIKLAYINIZ 406
A. Başka Görev Alma Yasağı 406
B. Siyasi Partilere Girme Yasağı 407
C. Gizli Bilgileri Açıklama Yasağı 407
D. Dernek Kurma ve Derneklere Üye Olma Yasağı 407
E. Ayrıldığı Kuruma Karşı Görev Alma Yasağı 408
F. Toplu Eylem ve Hareketlerde Bulunma Yasağı 408
G. Ticaret ve Diğer Kazanç Getirici Faaliyetlerde Bulunma Yasağı 409
1. Ticaret Yapma Yasağı 409
2. Memurun Ticari Şirketlere Ortaklığı 410
H. Grev Yasağı (md. 27) 412
I. Denetimindeki Teşebbüsten Menfaat Sağlama Yasağı 412
İ. Memurun Özel Hayatıyla İlgili Diğer Mâli Sınırlamalar ve Hediyelerin Durumu 413
XIV. KAMU GÖREVLİLERİ ETİK KURULU 414
A. Kamu Görevlileri Etik Kurulunun Yapısı 414
B. Kamu Görevlileri Etik Kurulu Tarafından Gerçekleştirilen Denetim 415
XV. MEMUR HUKUKUNDA ALT DERECELERE VE İDARİ GÖREVLERE ATAMA HAKKINDA BİLGİ VERİNİZ 416
XVI. MEMURLARIN KARŞILIKLI OLARAK YER DEĞİŞTİRME (BECAYİŞ), KURUMLARARASI ATAMA, MEMURLUKTAN ÇEKİLENLERİN YENİDEN ATANMASI VE EMEKLİLERİN YENİDEN HİZMETE ALINMASI İÇİN YAPILAN ATAMA KONUSUNDA BİLGİ VERİNİZ 417
A. Becayiş 417
B. Kurumlararası Atama 418
C. Kurum İçi Naklen Atama 419
D. Memurluktan Çekilenlerin Yeniden Atanmaları 419
XVII. YER DEĞİŞTİRME (NAKİL) KAVRAMININ BENZER MÜESSESELERLE KARŞILAŞTIRILMASI 420
XVIII. YER DEĞİŞTİRME SURETİYLE ATAMADA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN BAŞLICA HUSUSLAR NELERDİR? 422
A. Hizmetin Gereği Olarak Yapılabilecek Yer Değiştirmeler 423
B. Memurun İsteği Üzerine Yapılabilecek Yer Değiştirmeler 424
1. Sağlık Mazeretine Bağlı Yer Değişikliği 425
2. Aile Birliği Mazeretine Bağlı Yer Değişikliği 425
3. Can Güvenliği Mazeretine Bağlı Yer Değişikliği 428
4. Engellilik Durumuna Bağlı Yer Değişikliği 428
5. Nakilde Çocukların Öğrenim Durumu 429
XIX. MEMURLARIN İLERLEMESİ 430
A. Kademe ve Kademe İlerlemesini Açıklayınız 430
B. Derece Yükselmesinin Usul ve Şartları Nelerdir? 431
XX. MEMUR BİLGİ SİSTEMİ, ÖZLÜK DOSYASI HAKKINDA BİLGİ VERİNİZ 433
XXI. BAŞARI, ÜSTÜN BAŞARI DEĞERLENDİRMESİ VE ÖDÜL HAKKINDA BİLGİ VERİNİZ 433
XXII. “KAMU PERSONELİ BİLGİ SİSTEMİ” HAKKINDA BİLGİ VERİNİZ 434
XXIII. KURUMLARARASI GEÇİCİ SÜRELİ GÖREVLENDİRMENİN KOŞULLARINI AÇIKLAYINIZ 434
XXIV. MECBURİ HİZMET YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜ AÇIKLAYINIZ 435
XXV. DEVLET MEMURİYETİ VE DİSİPLİN REJİMİ 436
A. Disiplin Nedir? 436
B. Disiplin Hukukuna Hâkim Olan Başlıca İlkeler Hangileridir? 436
C. Devlet Memurları Kanunundaki Disiplin Suç ve Cezaları 441
1. Uyarma 442
2. Kınama 442
3. Aylıktan Kesme 442
4. Kademe İlerlemesinin Durdurulması 443
5. Devlet Memurluğundan Çıkarma 443
D. Disiplin Suçlarında Kıyas Mümkün müdür? Açıklayınız 444
E. Soruşturmaya Başlanması ve Soruşturma Emri Hakkında Bilgi Veriniz 445
1. Soruşturmaya Başlanması 445
2. Soruşturma Emri 446
F. Disiplin Cezası Vermeye Yetkili Amir ve Kurullar Hangileridir? 448
G. Disiplin Cezalarının Uygulanması 448
H. Disiplin Soruşturmalarında Zamanaşımı Hakkında Bilgi Veriniz 449
I. Disiplin Cezalarına İtiraz Nasıldır? 449
İ. Cezai Kovuşturma ile Disiplin Kovuşturmasının Bir Arada Yürütülmesi Hakkında Bilgi Veriniz. 450
XXVI. 4483 S. MEMURLAR VE DİĞER KAMU GÖREVLİLERİNİN YARGILANMASI HAKKINDA KANUN KAPSAMINDA KOVUŞTURMANIN YÜRÜYÜŞÜ 452
A. İzin Safhası 452
1. Olayın Yetkili Mercie İletilmesi 452
2. İzin Vermeye Yetkili Merciler 453
3. İşleme Konulmayacak İhbar ve Şikâyetler 454
B. Ön İnceleme Safhası 454
1. Ön İnceleme Yapmaya Yetkili Makam 454
2. Ön İnceleme Yapanların Yetkisi ve Rapor 455
3. Süre 455
4. Soruşturma İzninin Kapsamı 456
5. Soruşturma İzninin Gönderileceği Merci 456
C. 4483 Sayılı Kanun Kapsamında İtiraz Usûlü 457
XXVII. MEMURLUK STATÜSÜNDE KISINTI YAPAN HALLER 460
A. Kadro Açığı 460
B. Görevden Uzaklaştırma 462
1. Görevden Uzaklaştırma Tedbirinin Uygulanacağı Haller 463
a. Disiplin Soruşturması Nedeniyle 463
b. Ceza Kovuşturması Nedeniyle 464
2. Görevden Uzaklaştırmada Yetkili Makamlar 464
a. DMK’daki Durum 464
aa. Atamaya Yetkili Amirler 464
bb. Bakanlık ve Genel Müdürlük Müfettişleri 464
cc. Valiler 465
dd. Kaymakamlar 465
b. Özel Düzenlemelerdeki Durum 465
3. Görevden Uzaklaştırılan Memurun Hak ve Yükümlülükleri 465
4. Memurun Göreve Başlatılmasının Zorunlu Olduğu Hallerde Açıkta Geçen Sürelerin Değerlendirilmesi Nasıldır? Açıklayınız 466
5. Görevden Uzaklaştırma Tedbirinin Kaldırılması 466
a. Göreve Başlatmanın Zorunlu Olduğu Haller Hangileridir? 467
b. Görevden Uzaklaştırmanın Süresi ve İtiraz 468
6. Görevden Uzaklaştırma Tedbirinde Amirin Sorumluluğu 468
XXVIII. MEMURİYETİN SONA ERMESİ 469
A. Memuriyetin Doğal Olarak Sona Ermesi 470
B. Çekilme (İstifa) Nedir? Hukuki Sonuçlarını Açıklayınız 470
C. Çekilmiş Sayılma (Müstafi Addedilme) Nedir? 472
D. Memurluktan Çıkarılma (İhraç) Nedir? Hukuki Sonuçları Nelerdir? 474
E. Koşullarda Eksiklik Nedir? Hukuki Sonuçları Nelerdir? 475
F. Bağdaşmazlık Nedir? Hukuki Sonuçları Nelerdir? 476
G. Memurların Emekliliği 476
Bölüm V
KAMU HİZMETİ
I. KAMU HİZMETİ KAVRAMI VE UNSURLARI 477
II. KAMU HİZMETLERİNİN KURULMASI, DEĞİŞTİRİLMESİ, KALDIRILMASI 478
III. KAMU HİZMETLERİNİN YÜRÜTÜLMESİNE HÂKİM BAŞLICA İLKELER 480
A. Süreklilik ve Düzenlilik 480
B. Değişkenlik–Uyarlanma 480
C. Nesnellik ve Eşitlik 481
D. Kamu Hizmetinin Meccaniliği (Bedelsizliği) 481
E. Yeni Kamu Hizmeti İlkeleri 481
IV. KAMU HİZMETİNİN TÜRLERİ 482
A. Tekelli–Tekelsiz Kamu Hizmetleri 482
B. Yürütüldükleri Alana Göre Kamu Hizmetleri 483
C. Yararlanma Biçimlerine Göre Kamu Hizmetleri 483
D. Konularına Göre Kamu Hizmetleri 483
1. İdari Kamu Hizmetleri 483
2. İktisadi Kamu Hizmetleri 483
3. Sosyal Kamu Hizmetleri 483
4. Bilimsel–Kültürel ve Teknik Kamu Hizmetleri 484
V. VİRTÜEL (OLASI) KAMU HİZMETİ KAVRAMI 484
VI. AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKU KAMU HİZMETLERİ REJİMİ VE TÜRK HUKUKU ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ: EVRENSEL HİZMET KAVRAMI 485
VII. KAMU HİZMETLERİNİN YÜRÜTÜLME BİÇİMLERİ 489
A. Kamu Hizmetlerinin Kamu Tüzel Kişileri Tarafından Yürütülmesi 489
1. Emanet Usulü 489
2. Kamu Kurumu Usulü 489
B. Kamu Hizmetlerinin Özel Kişiler Tarafından Yürütülmesi 490
1. Kamuya Yararlı Faaliyette Bulunan Özel Kişiler 490
2. Müşterek Emanet Usulü 491
3. İltizam Usulü 491
4. Ruhsat Usulü 491
5. İmtiyaz Usulü 492
6. Yap–İşlet–Devret Usulü 493
7. Yap–İşlet Usulü 497
8. Kamu–Özel Ortaklığı Usulü 498
VIII. KAMU HİZMETİ ETKİNLİĞİ OLARAK KAMUYA YARARLI FAALİYETLERİ ÖZENDİRME VE DESTEKLEME 499
IX. ÖZEL KİŞİLER TARAFINDAN YÜRÜTÜLMESİ MÜMKÜN OLMAYAN KAMU HİZMETLERİ 499
X. KÜLTÜREL KAMU HİZMETİ OLARAK “KORUNMASI GEREKLİ TAŞINMAZ KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARI” 499
A. Sit Kavramı ve Türleri 499
1. Doğal Sit 500
2. Kentsel Sit ve Sınırlarının Belirlenmesi 505
3. Tarihi Sit 506
4. Arkeolojik Sit 507
5. Diğer Sit Türleri 508
B. “Korunması Gerekli Kültür ve Tabiat Varlıkları” Kavramı 508
C. “Somut Olmayan Kültürel Miras” Kavramı 514
Bölüm VI
İDARENİN SÖZLEŞMELERİ
I. İDARİ SÖZLEŞMELERİN TANIMI VE ÖLÇÜTLERİ 518
II. İDARENİN ÖZEL HUKUK SÖZLEŞMELERİ HAKKINDA ÖRNEKLERLE BİLGİ VERİNİZ 519
A. Elektrik Üretimi, İletimi ve Dağıtımı 520
B. Otoyollar 521
C. Yap–İşlet–Devret Sözleşmeleri 521
D. Yap–İşlet Sözleşmesi 524
III. İDARİ SÖZLEŞME TÜRLERİNDEN BAZI ÖRNEKLER VE AÇIKLAMALAR 524
A. Kamu Hizmeti İmtiyaz Sözleşmesi 525
1. İmtiyaz Sözleşmesinin Ayırıcı Unsurları 525
2. İmtiyazcı Sıfatına Sahip Olabilecekler 527
3. İmtiyaz Sözleşmelerinde Tarafların Hak ve Yükümlülükleri 528
a. İmtiyazcının Hak ve Yükümlülükleri 528
aa. İmtiyazcının Hakları 528
bb. İmtiyazcının Yükümlülükleri 530
b. İmtiyaz Veren İdarenin Yetkileri 530
aa. Denetim ve Yaptırım Uygulama Yetkisi 530
bb. Tek Yanlı Değişiklik Yapma Yetkisi 531
cc. Rachat ya da İmtiyazın Satın Alınması 531
4. İmtiyaz Sözleşmelerinin Sona Ermesi 531
a. İmtiyaz Sözleşmesinin Sona Erme Nedenleri 531
aa. Sürenin Dolması 531
bb. İmtiyazın Düşürülmesi 531
cc. Kamu Yararına Fesih 531
dd. Akdi Geri Satın Alma Yolu (Rachat) 532
ee. Karşılıklı Anlaşmayla Fesih 532
b. İmtiyaz Sözleşmelerinden Kaynaklanan Uyuşmazlıkların Yargısal Denetimi 532
c. İmtiyaz Sonunda Malların Paylaşımı 533
B. Mali İltizam Sözleşmeleri 534
C. Kamu İstikraz Sözleşmesi 534
D. Müşterek Emanet 534
E. Yeraltı ve Yerüstü Servetlerine İlişkin İşletme Sözleşmeleri 534
F. Orman İşletme Sözleşmeleri 535
G. İdari Hizmet Sözleşmeleri 535
IV. İDARİ SÖZLEŞMELERDE TARAFLARIN HAK VE BORÇLARI 536
A. Özel Kişinin Hak ve Borçları 536
1. Özel Kişinin Hakları 536
a. Genel Olarak 536
aa. Ücret Hakkı 536
bb. Tazminat Hakkı 536
b. İdari Sözleşmelerde Malî Dengenin Korunması 537
aa. Fait du Prince (Bey’in Eylemi/Egemen Olgusu/Kamu Gücünün İşlem ve Davranışı) Kuramı 537
bb. Öngörülemezlik (Imprevision) Kuramı 538
cc. Öngörülemezlik (Imprevizyon) Kuramının Uygulanabilmesinin Şartları 538
dd. “Fait du prince” ve Öngörülmezlik Kuramları Arasındaki Farklar ve Benzerlikler 539
2. Özel Kişinin Borçları (Yükümlülükleri) 539
B. İdarenin Yetki ve Yükümlülükleri 539
V. İDARİ SÖZLEŞMELERİN SONA ERMESİ 541
A. Süresinden Önce Sona Erme 541
1. Tarafların Anlaşması İle Fesih 542
2. İdare Tarafından Sözleşmenin Feshi 542
3. Sözleşmenin Mahkeme Tarafından Feshi 542
B. Olağan Sona Erme 542
VI. İDARİ SÖZLEŞMELER İLE İDARENİN ÖZEL HUKUK SÖZLEŞMELERİ ARASINDAKİ FARKLAR 542
VII. İDARİ SÖZLEŞMELERDEN KAYNAKLI UYUŞMAZLIKLAR VE ÇÖZÜM YOLLARI 543
A. Sözleşmeden Ayrılabilir İşlemlerden Kaynaklanan Uyuşmazlıklar 543
B. Sözleşmeden Kaynaklanan Uyuşmazlıklar 544
1. İdari Sözleşmelerden Kaynaklanan Uyuşmazlıklarda Dava Türleri 544
2. Alternatif Bir Çözüm Yolu Olarak Tahkim 545
3. Alternatif Bir Çözüm Yolu Olarak Arabuluculuk ve İdari Uyuşmazlıklarda Uygulanması 546
Bölüm VII
KAMU İHALELERİ
I. KAMU İHALE SİSTEMİNİN GENEL ESASLARI NELERDİR? 549
II. KAMU İHALE KANUNU UYGULAMASIYLA İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR 551
III. İHALE AŞAMALARI (Şema) 552
IV. KAMU İHALELERİNE HÂKİM TEMEL İLKELER 552
V. 4734 SAYILI KAMU İHALE KANUNUNA GÖRE İHALE USÛLLERİ VE İHALE SÜRECİ AKIŞ ŞEMASI 558
A. İhale Usûlleri 558
1. Açık İhale Usulü 558
2. Belli İstekliler Arasında İhale Usulü 558
3. Pazarlık Usulü 559
B. İhale Süreci Akış Seması 562
VI. İHALE KOMİSYONUNUN YAPISI VE GÖREVLERİ 568
VII. “EŞİK DEĞER” VE “YAKLAŞIK MALİYET” KAVRAMLARINI BELİRTİNİZ 569
VIII. İHALELERDE ÖDENEK KONUSUNDA BİLGİ VERİNİZ 571
IX. İHALEYE KATILIMDA BAŞLICA YETERLİK KURALLARI 571
A. Ekonomik ve Malî Yeterliğin Belirlenmesi 571
B. Mesleki ve Teknik Yeterliğin Belirlenmesi 571
X. İSTEKLİLER HANGİ DURUMLARDA İHALE DIŞI BIRAKILIR? 573
XI. KAMU İHALE KANUNU KAPSAMINDA İHALEYE KATILAMAYACAK OLANLAR KİMLERDİR? 573
XII. KAMU İHALELERİNDEKİ İDARİ VE TEKNİK ŞARTNAMELER HAKKINDA BİLGİ VERİNİZ 575
XIII. ORTAK GİRİŞİMLERİN İHALE UYGULAMASINDAKİ SORUMLULUKLARI NELERDİR? 575
XIV. İHALELERDE İLÂN SÜRELERİ, KURALLARI VE ÖN İLÂN 576
XV. İHALE SAATİNDEN ÖNCE İHALENİN İPTAL EDİLMESİ MÜMKÜN MÜDÜR? 577
XVI. İHALELERDE GEÇİCİ TEMİNAT NE KADARDIR? 578
XVII. TEMİNAT OLARAK KABUL EDİLECEK DEĞERLER HANGİLERİDİR? 578
XVIII. İHALELERDEKİ YASAK FİİL VEYA DAVRANIŞLAR 579
XIX. İHALELERE KATILMAKTAN YASAKLAMA HAKKINDA BİLGİ VERİNİZ 579
XX. MÜTEAHHİTİN ÖLÜMÜ, İFLASI, AĞIR HASTALIĞI, TUTUKLULUK VEYA MAHKÛMİYET HALİNİN İHALEYE ETKİSİNİ AÇIKLAYINIZ 580
XXI. YÜKLENİCİLERİN VE GÖREVLİLERİN CEZAİ SORUMLULUĞU 580
XXII. BÜTÜN TEKLİFLERİN REDDEDİLMESİ VE İHALENİN İPTALİ
MÜMKÜN MÜDÜR? 581
XXIII. İHALENİN KARARA BAĞLANMASI VE ONAYLANMASINI AÇIKLAYINIZ 582
XXIV. KESİNLEŞEN İHALE KARARLARININ BİLDİRİLMESİ VE SÖZLEŞMEYE DAVET EDİLMESİ 583
XXV. KESİN TEMİNAT HAKKINDA BİLGİ VERİNİZ 584
XXVI. İHALE ÜZERİNDE KALAN İSTEKLİNİN SÖZLEŞMEYİ İMZALAMAMASININ HUKUKİ SONUÇLARI NELERDİR? 584
XXVII. YAPIM İŞLERİ ÖRNEĞİNDE İHALE ÜZERİNDE KALAN İSTEKLİNİN SÖZLEŞMEYİ İMZALAMAMASININ HUKUKİ SONUÇLARINI AÇIKLAYINIZ 584
XXVIII. İHALE SONUCUNUN İLÂNI, İHALENİN SÖZLEŞMEYE BAĞLANMASI 585
XXIX. KAMU İHALE KANUNU UYGULAMASI ÖZET BİLGİ 586
XXX. KAMU İHALE KURUMUNUN İDARE TEŞKİLÂTINDAKİ YERİ VE BAŞLICA GÖREVLERİ 592
XXXI. KAMU İHALELERİNE YÖNELİK İDARİ VE YARGISAL BAŞVURU YOLLARI NELERDİR? AÇIKLAYINIZ 595
A. Şikâyet 595
B. İtirazen Şikâyet 597
C. Yargısal Başvuru 598
XXXII. KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU İLE İLGİLİ OLARAK AŞAĞIDAKİ SORULARI CEVAPLANDIRINIZ 601
A. Kamu İhale Kanunu Kapsamında Yapılan İhalelerin Sözleşmeye Bağlanmasının Hukuki Rejimi Hakkında Bilgi Veriniz 601
B. 4735 s. Kanun Kapsamında Düzenlenecek Sözleşmelerde Yer Alması Zorunlu Hususlar 602
C. Sözleşme Uygulamasında Mücbir Sebep Olarak Kabul Edilebilecek Haller Hangileridir? 602
D. Kesin Teminatın Hukuki Rejimini Kısaca Belirtiniz 603
E. Sözleşmede Değişiklik Yapılması Hangi Koşullarda Mümkündür? 604
F. Sözleşmenin Devri Mümkün müdür? 604
G. Yüklenicinin Ölümü, İflası, Ağır Hastalığı, Tutukluluğu veya Mahkumiyetinin Sözleşmeye Etkisi Nedir? 604
H. Yüklenicinin Ortak Girişim Olması Halinde Ölüm, İflas, Ağır Hastalık, Tutukluluk veya Mahkûmiyet Durumunun Sözleşmeye Etkisi Nedir? 605
I. Yüklenici Sözleşmeyi Feshedebilir mi? 605
İ. İdare Sözleşmeyi Hangi Hallerde Feshedebilir? 605
J. Sözleşmeden Önceki Yasak Fiil veya Davranışlar Nedeniyle Sözleşmenin Feshi 606
K. Sözleşme Hangi Anda Feshedilmiş Sayılır? 606
L. Sözleşme Kapsamında Yaptırılabilecek İlave İşler veya İş Eksilişi ile İşin Tasfiyesinin Esasları 607
M. Sözleşmenin Uygulanmasındaki Yasak Fiil ve Davranışlar Nelerdir? 607
N. Yapım İşlerinde Yüklenicilerin, Alt Yüklenicilerin, Yapı Denetim Görevlilerinin, Tedarikçi ve Hizmet Sunucularının Sorumluluğu 608
XXXIII. 2886 s. DEVLET İHALE KANUNUNUN GENEL ESASLARI VE İHALE USULLERİ HAKKINDA BİLGİ VERİNİZ 608
Bölüm VIII
KAMU MALLARI–KAMULAŞTIRMA
I. KAMU MALI VE KAMUNUN ÖZEL MALI NE DEMEKTİR? BU TÜR MALLARIN HUKUKİ REJİMİ HAKKINDA GENEL BİLGİ VERİNİZ 613
II. KAMU MALLARININ BAŞLICA ÖZELLİKLERİ NELERDİR? 613
III. KAMU MALLARI ÜZERİNDEKİ MÜLKİYETİN HUKUKİ NİTELİĞİNE İLİŞKİN BAŞLICA TEORİLER 618
IV. KAMU MALI NİTELİĞİNİN KAZANILMASI VE KAYBEDİLMESİ 618
V. KAMUYA İLİŞKİN MAL 620
VI. KAMU MALLARININ SINIFLANDIRILMASI 620
VII. TAHSİS (ÖZGÜLEME) 622
VIII. KAMU MALLARINDAN YARARLANMA VE YARARLANMAYA HÂKİM OLAN BAŞLICA İLKELER 622
IX. KAMU MALINDAN ÖZEL YARARLANMA KONUSUNDA AŞAĞIDAKİ DANIŞTAY KARARINI OKUYUNUZ 624
X. KIYILARIN HUKUKİ REJİMİNİN GENEL ESASLARI NELERDİR? 625
XI. KAMULAŞTIRMA 627
A. Kamulaştırma Ne Demektir? Kamulaştırmanın Başlıca Özellikleri Nelerdir? 627
B. Kamulaştırmanın Fikri Dayanakları 629
C. Kamulaştırmanın Konusu 630
D. Kamulaştırmada Kamu Yararı Kararı Verecek Merciler 630
E. Kamu Yararı Kararlarının Onay Mercileri 631
F. Kamulaştırmanın Aşamaları 632
G. Kamulaştırmada Bedel Hangi Ölçütlere Göre Belirlenir? 632
H. Kısmen Kamulaştırılan Taşınmaz Malın Değeri Nasıl Belirlenir? 634
I. Kamulaştırma Bedelinin Mahkemece Tespiti ve Taşınmaz Malın İdare Adına Tescili 636
J. Kamulaştırmada Vazgeçme, İade ve Devir Nasıl Olur? Açıklayınız 639
K. Bir İdareye Ait Taşınmaz Malın Diğer İdareye Devri Nasıl Olur? Açıklayınız 640
L. Kamulaştırmayı Satım Sözleşmesi ile Karşılaştırınız 641
M. Acele Kamulaştırma 642
N. Kamulaştırmasız El Atma ve Türleri 642
1. Hukuka Uygun Kamulaştırmasız El Atma 642
2. Hukuka Aykırı Kamulaştırmasız El Atma 644
O. Fiilen Kamu Hizmetine Ayrılan veya Kamu Yararına Dönük İhtiyaca Tahsis Edilen Tesislerin Durumu–Kamulaştırmasız El Koyma 646
XII. GEÇİCİ İŞGAL KAVRAMINI AÇIKLAYINIZ 648
XIII. İSTİMVAL NEDİR? 648
XIV. MİLLİLEŞTİRME HAKKINDA BİLGİ VERİNİZ 649
XV. DEVLETLEŞTİRME NE DEMEKTİR? KAMU YARARININ ZORUNLU KILDIĞI HALLERDE, KAMU HİZMETİ NİTELİĞİ TAŞIYAN ÖZEL TEŞEBBÜSLERİN DEVLETLEŞTİRİLMESİ MÜMKÜN MÜDÜR? 649
XVI. SOSYALLEŞTİRME NE DEMEKTİR? 652
XVII. TOPRAK KORUMA VE ARAZİ KULLANIMI NE DEMEKTİR ? 652
Bölüm IX
İDARİ KOLLUK VE İDARİ YAPTIRIMLAR
I. KOLLUK TÜRLERİ (Şema) 655
II. İDARİ KOLLUK 655
III. İDARİ KOLLUK–ADLİ KOLLUK–SİYASİ KOLLUK 656
IV. İDARİ KOLLUK VE ADLİ KOLLUK ARASINDAKİ FARKLAR 657
V. İDARİ KOLLUĞUN KONUSU VE AMAÇLARI 658
A. Genel Güvenlik 658
B. Dirlik ve Esenlik 659
C. Genel Sağlığın Korunması 660
D. Genel Ahlâkın Korunması 661
VI. GENEL KOLLUK–ÖZEL KOLLUK AYIRIMI 661
VII. KOLLUKLARIN İÇ İÇE OLMASI VE DOĞURDUĞU SORUNLAR 661
VIII. İDARENİN KOLLUK YETKİSİNİN SINIRLARI 662
A. Amaç Bakımından Sınırlamalar 662
B. Sebep, Konu Bakımından Sınırlama ve Oranlılık İlkesi 663
C. Yer ve Zaman Bakımından Sınırlanması 663
D. Temel Hak ve Özgürlükler Açısından Kolluk Yetkilerinin Kullanılmasıyla İlgili Bazı Değerlendirmeler 664
1. İfade Özgürlüğü ve Radyo–Televizyon İletişimi Açısından 664
2. Kamu Düzeni, Basın Özgürlüğü Açısından 667
3. İnternet Özgürlüğü ve İnternet Erişimi Açısından 668
IX. İDARİ KOLLUK MAKAMLARI VE PERSONELİ 671
X. KOLLUK İŞLEMLERİ / EYLEMLERİ 672
XI. İDARİ KOLLUK YETKİLERİNİN KULLANILMASINDAKİ BAŞLICA YÖNTEMLER 674
A. Düzenleyici İşlem–Birel İşlem Yapma 674
B. Geçici Düzenlemeler 674
C. İzin ve Bildirim Usulleri 674
D. Genel Yaptırımlar/İdari Yaptırımlar 678
E. Re’sen İcra (Doğrudan Uygulama), Zor ve Silah Kullanma Yetkisi 679
XII. ÇEVRENİN KORUNMASI VE İDARİ KOLLUK İLİŞKİSİNİ AÇIKLAYINIZ 681
XIII. İDARİ KOLLUK YÖNÜYLE AFET DÖNÜŞÜM UYGULAMASININ GENEL ESASLARI VE YIKIM KARARLARI 682
XIV. TERÖR, TERÖRLE MÜCADELE VE İDARİ KOLLUK YETKİSİ İLE İLGİLİ AŞAĞIDAKİ SORULARI CEVAPLANDIRINIZ 687
A. Terör Nedir? 687
B. Terörün Finansmanı ve Tüzel Kişilerin Sorumluluğu Hakkında Bilgi Veriniz 688
D. Devlet Tarafından Alınacak Başlıca Koruma Tedbirleri Nelerdir? 688
E. Özgürlük–Güvenlik İkilemi (Dilemması): Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun İletişimin Dinlenmesi Konusundaki Yaklaşımı 689
XV. OLAĞANÜSTÜ YÖNETİM USULLERİ 692
A. Olağanüstü Hal Rejimi ve İlan Edilmesi 694
B. Olağanüstü Hal Kavramını Açıklayan Görüşler 697
1. Zaruret Hali Teorisi 697
2. Meşru Müdafaa Teorisi 697
3. Siyasi Teori 698
4. Anayasa Geleneği Teorisi 698
C. Olağanüstü Yönetim Usulü Olarak Olağanüstü Hal (OHAL) İlanı Kararının Hukuki Niteliği 698
1. Yetki Unsuru 698
2. Şekil Unsuru 698
3. Sebep Unsuru 699
4. Konu Unsuru 699
5. Amaç Unsuru 700
D. Olağanüstü Hal Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri 700
E. Olağanüstü Hal Dönemlerinde Alınabilecek Tedbirler ve Getirilecek Yükümlülükler 702
1. Tabii Afet ve Tehlikeli Salgın Hastalıklarda Yükümlülükler 702
a. Para Yükümlülüğü 702
b. Mal Yükümlülüğü 702
c. Çalışma Yükümlülüğü 702
2. Tabii Afet ve Tehlikeli Salgın Hastalıklar Sebebiyle Olağanüstü Hal İlanında Alınacak Tedbirler 703
3. Ağır Ekonomik Bunalım Hallerinde Yükümlülükler ve Alınacak Tedbirler 704
4. Şiddet Hareketlerinde Alınacak Tedbirler 704
3. Yükümlülüğün Karşılığının Tespiti ve Ödenmesi Yöntemi 705
XVI. İDARİ YAPTIRIMLAR 706
A. İdari Yaptırım Kavramı ve Genel Esasları 706
1. İdari Yaptırım Kavramı ve Unsurlarını İdari Ceza Kavramı 706
2. İdari Cezaların, Yaptırımlar Teorisindeki Yerine İlişkin Başlıca Görüşler Nelerdir? 708
a. Yaptırımların Birliği Görüşü 710
b. İdari Yaptırımların Cezaî Yaptırımların Bir Alt Dalı Olduğu Görüşü 711
c. İdari Yaptırımlar İle Cezaî Yaptırımlar Arasında Bağlantı Olmadığı Görüşü 713
d. AİHM’nin Yaklaşımı 715
3. Türk Hukukunda İdari Yaptırımların Anayasal Temelleri İle İdari Yaptırımlar
(Ve Özellikle İdari Cezalar) Karşısında Anayasal Korunma 716
a. Hukuk Devleti İlkesi 716
b. Kaynağını Anayasadan Almayan Devlet Yetkisinin Kullanılamaması ve İdari Yaptırımlar 718
4. “Yürütmenin Yetki ve Görev Olması” ve İdarenin Düzenleme Yetkisi Bağlamında İdari Yaptırımlar 719
5. İdarenin Kanuniliği İlkesi (Ay M.123/1) Gereği İdari Yaptırımların Yasal Dayanağı Olmalıdır 721
6. Suç ve Cezalara İlişkin Esaslar ve İdari Yaptırımlar 723
7. Adil Yargılanma Hakkı (AY m.36) ve İdari Yaptırımlar 727
8. İdari Yaptırımların Anayasal Sınırları 736
B. İdarenin Yaptırım Uygulama Yetkisi 738
C. İdari Para Cezalarının Genel Esasları ve Tahsil Yetkisi 739
Bölüm X
İDARENİN MÂLİ SORUMLULUĞU
I. İDARİ MÂLİ SORUMLULUĞU 741
II. İDARENİN MÂLİ SORUMLULUĞUNUN ANAYASAL TEMELLERİ VE KOŞULLARINI BELİRTİNİZ 741
III. HİZMET KUSURU 745
A. Hizmetin Kötü İşlemesi 746
B. Hizmetin Geç İşlemesi 747
C. Hizmetin Hiç İşlememesi 748
IV. HUKUKA AYKIRILIK–KUSUR İLİŞKİSİNİ AÇIKLAYINIZ 750
V. HİZMET KUSURUNUN NİTELİKLERİ 752
A. İdarenin Kusurudur 752
B. Bağımsızdır 753
C. Asli ve Birinci Derecededir 753
D. Soyut, Objektif ve Anonimdir 753
E. Genel ve Geniş Kapsamlıdır 753
F. Olaya Göre Değişebilir ve Farklı Nitelikler Gösterebilir 753
VI. SORUMLULUK İÇİN GEREKEN KUSUR DERECESİNİ ETKİLEYEN UNSURLAR 754
A. İdarenin Maruz Kaldığı Güçlük 754
B. Kamu Hizmetinin Sosyal Önemi 754
C. Zaman 754
D. Mekân 755
E. Araç ve İmkânlar 755
F. Mevzuat 755
VII. FİİLİ YOL 755
A. Tanımı 755
B. Özellikleri 756
VIII. HİZMET KUSURU VE FİİLİ YOLUN KARŞILAŞTIRILMASI 756
IX. KİŞİSEL KUSUR SAYILAN DURUMLAR 756
X. HİZMET KUSURU İLE KİŞİSEL KUSURUN İÇ İÇE OLMASI 757
XI. GÖREV KUSURU NEDİR? 758
XII. KUSURSUZ SORUMLULUK VE TEORİK TEMELLERİ 758
A. Tehlike (=risk) İlkesi 758
B. Kamu Külfetleri Karşısında Eşitlik İlkesi 760
XIII. SOSYAL RİSK İLKESİ KAPSAMINDA TERÖRLE MÜCADELEDEN DOĞAN ZARARLARIN GİDERİLMESİNDE TAZMİNAT VE SORUMLULUK KONUSUNDA AŞAĞIDAKİ SORULARI CEVAPLANDIRINIZ 761
A. Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zarar Nasıl Karşılanır? 761
B. Zarar Tespit Komisyonlarının Oluşumu ve Görevleri 762
C. Başvurunun Süresi, Şekli, İncelenmesi ve Sonuçlandırılması 762
D. Karşılanacak Zararların Kapsamı, Zararın Tespiti ve Ödemeler 763
E. Sulhname Hakkında Bilgi Veriniz 764
F. Danıştay'ın Terör Faaliyetinden Kaynaklanan Sorumluluğa Yaklaşımını Belirtiniz 764
XIV. DOĞAL GAZ UYGULAMASI ÖRNEĞİNDE İDARENİN DENETİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ İLE SORUMLULUĞUNUN GENEL ESASLARINI BELİRLEYİNİZ 765
XV. İDARENİN SORUMLULUĞUNU KALDIRAN VEYA AZALTAN HALLER 766
A. Mücbir Sebep 766
B. Umulmayan Hal 769
C. Zarar Görenin Kusuru 769
D. Üçüncü Kişinin Kusuru 770
XVI. TAZMİNATIN İLGİLİ KAMU GÖREVLİSİNE RÜCÛ EDİLMESİNİN BAŞLICA ESASLARINI AÇIKLAYINIZ 770
İDARE HUKUKU İLE İLGİLİ BİLİMSEL ÇALIŞMALARDAN BAZILARI 773
Kavram Dizini 787