%3
İmar Hukuku Oğuz Sancakdar

İmar Hukuku


Basım Tarihi
2025-02
Sayfa Sayısı
932
Kapak Türü
Karton
Kağıt Türü
1.Hamur
Basım Yeri
Ankara
Stok Kodu
9789750298936
Boyut
16x24
Baskı
3



Prof. Dr. Oğuz SANCAKDAR

 

 

İÇİNDEKİLER
 
Önsöz 
 
7
Kısaltmalar 
 
27
BÖLÜM 1
 
 
İMAR HUKUKUNA GİRİŞ VE İMAR PLANLARI
 
 
I. İMAR HUKUKUNA GİRİŞ 
 
31
A. Şehircilik, Hukuk, İmar Hukuku İlişkileri ve İmar Planlarının Önemi 
 
31
1. İmar Hukuku ve Şehircilik Bilimi 
 
31
3. İmar Hukukunun Kaynakları ve Mevzuattan Örnekler 
 
38
B. İmar Planlarına İlişkin Tanımlar ve İmar Planlarının Önemi 
 
44
1. Mevzuattaki Tanımlar 
 
44
a. Nazım imar Planı 
 
44
b. Uygulama İmar Planı 
 
50
c. Mekânsal Strateji Planı 
 
59
d. İlave İmar Planı 
 
59
e. Mevzi İmar Planı 
 
60
f. Revizyon İmar Planı 
 
61
g. Islah imar Planı 
 
61
h. Diğer Plan Türleri 
 
62
3. İmar Planlarının Önemi 
 
64
C. Terminoloji, Yakın Kavramlarla İlişki ve İmara İlişkin İrtifaklar 
 
65
1. Terminoloji 
 
65
2. Yakın Kavramlarla İlişki 
 
66
a. Bölge Planı 
 
66
b. Çevre Düzeni Planı 
 
68
c. Halihazır Harita 
 
69
d. İmar Programları 
 
72
e. Parselasyon Planı 
 
78
3. Plan Notları 
 
84
4. İmar İrtifakları 
 
87
D. Tarihi Gelişim 
 
90
1. Genel Olarak 
 
90
2. Ülkemizdeki Tarihi Gelişim 
 
91
a. Osmanlı İmparatorluğu'nun Kuruluşundan Tanzimat’a Kadar Olan Dönem 
 
91
b. Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Kadar Olan Dönem 
 
92
c. Cumhuriyet Dönemi 
 
93
aa. 1923–1955 Dönemi 
 
93
bb. 1955–1972 Dönemi 
 
95
cc. 1972–1985 Dönemi 
 
95
dd. 1985–2012 Dönemi 
 
96
ee. 2012 Sonrası Dönem 
 
98
II. İMAR PLANININ AMACI, HUKUKÎ NİTELİĞİ VE PLANLAR ARASI HİYERARŞİ 
 
101
A. Amaç 
 
101
1. Plan Koşulları ve Planlama İlkelerine Uygunluk 
 
105
2. Fen Kurallarına Uygunluk 
 
106
3. Sağlık Kurallarına Uygunluk 
 
106
4. Estetik Kuralları 
 
107
5. Trafik Kuralları 
 
108
B. Hukukî Nitelik 
 
110
C. Plan Hiyerarşisi 
 
113
1. Plan Ölçeği Yönünden 
 
113
2. Normlar Hiyerarşisi Yönünden 
 
117
III. İMAR PLANLARINA EGEMEN OLAN BAŞLICA İLKELER 
 
120
A. Hukuk Devleti İlkesi 
 
120
B. Aleniyet İlkesi 
 
121
C. Plan Hiyerarşisi/Üst Derecedeki Düzenlemeye Bağlılık İlkesi 
 
122
D. Kamu Yararı İlkesi 
 
124
E. Esneklik / Elastikiyet İlkesi 
 
130
F. Bilimsellik İlkesi 
 
131
G. Halk Katılımı İlkesi 
 
133
H. Genellik İlkesi 
 
135
I. Süreklilik İlkesi 
 
136
J. Bağlayıcılık İlkesi 
 
136
K. Bütüncüllük İlkesi 
 
136
L. Kazanılmış Haklara Saygı İlkesi 
 
136
BÖLÜM 2
 
 
BELEDİYELERİN İMAR PLANINI YAPMA VE DEĞİŞTİRME YETKİSİNİN HUKUKİ REJİMİ
 
 
I. İMAR PLANININ YAPILMASI, HAZIRLANMASI VE YÜRÜRLÜĞE GİRMESİ 
 
139
A. İmar Kanunu’nun Uygulama Kapsamı, Nüfus, Mücavir Alan ve
 
 
Kadastro Durumu 
 
139
1. İmar Kanunu’nun Uygulama Kapsamı 
 
139
2. İmar Planlaması ve Nüfus 
 
139
3. İmar Planının Uygulanacağı Coğrafi Alan ve Mücavir Alanların Durumu 
 
140
4. Kadastro–İmar Planı İlişkisi 
 
142
5. Halihazır Harita 
 
143
B. Genel Olarak İmar Planlamasındaki Ön Çalışmalar, Planların Hazırlanması ve Yürürlüğe Girmesi 
 
144
II. PLANLAMA İLKELERİ VE ESASLARI 
 
152
A. Mekânsal Strateji Planlarındaki Durum 
 
152
1. Mekânsal Strateji Planlarındaki Başlıca Planlama İlke ve Esasları 
 
152
2. Mekânsal Strateji Planının Unsurları 
 
153
3. Uygulama ve İzleme 
 
154
4. Veri yapısı ve analizler 
 
154
B. Yetkili Makam 
 
155
1. Belediye Kanununa Tâbi Belediyelerde 
 
156
2. Büyükşehirler Belediyelerinde 
 
159
a. Genel Olarak 
 
159
b. İmar Hukuku Yönüyle 5216 s. Büyükşehir Belediyesi Kanunu 
 
162
3. İstisnai Durumlar 
 
167
a. 3194 İmar Kanunu md.9– Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı 
 
168
b. Kıyı Kanunu Bakımından Yetki 
 
176
aa. Genel Açıklama 
 
176
bb. Kıyı Kanununa Göre Yetki 
 
184
cc. Kıyı Kullanımdaki Genel Esaslar, Başlıca İlkeler ve Yapılaşma 
 
187
dd. Sahil Şeridinde Planlama ve Yapılaşma 
 
194
c. 2634 S. Turizmi Teşvik Kanunu Bakımından Yetki 
 
196
aa. Taşınmaz Malların Turizm Amaçlı Kullanımı 
 
198
bb. Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Planları ve Türleri 
 
201
cc. Planların Hazırlanmasına Dair Esaslar 
 
204
d. 2863 S. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu Bakımından Yetki 
 
208
aa. Genel Açıklama 
 
208
bb. Koruma Amaçlı İmar Planları 
 
210
e. Boğaziçi Kanunu Bakımından Yetki ve Planlama 
 
227
aa. Boğaziçi Kanunu–İmar Kanunu İlişkisi 
 
227
bb. Boğaziçi Alanı, Boğaziçi Sahil Şeridi, Öngörünüm, Geri Görünüm, Etkilenme Bölgesi Kavramları 
 
230
cc. Boğaziçi İmar İdare Heyeti 
 
230
dd. Boğaziçi İmar Müdürlüğü 
 
231
f. 388 s. Güneydoğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Teşkilatının Kuruluş ve Görevleri Hakkında KHK Bakımından Yetki 
 
236
g. Güvenlik Güçlerine Ait Harekât, Eğitim ve Savunma Amaçlı Yapıların Durumu 
 
238
C. İmar Planı Yapma Yöntemi 
 
239
1. İmar Planının Bizzat Belediyelerce Yapılması 
 
239
2. İmar Planının Başkalarına Yaptırılması 
 
249
a. İhale Suretiyle Yaptırma 
 
249
b. İLBANK A.Ş.’ye Yetki Verilmek Suretiyle Yaptırma 
 
249
D. İmar Planının Yapılmasının Hukuki Sonuçları 
 
252
1. İlgili Belediye Bakımından 
 
252
a. İmar Programını Yapma Yükümlülüğü 
 
252
b. Parselasyon planını yapımı yükümlülüğü 
 
253
c. Diğer yükümlülükler 
 
254
2. Diğer Kişi ve Kurumlar Bakımından 
 
255
a. Devlet ve Kamu Tüzel Kişileri Bakımından 
 
255
b. Özel Hukuk Kişileri Bakımından 
 
256
E. Belediyenin İmar Planını Değiştirmesi ve Bunun Hukuki Sonuçları 
 
256
1. Ana Kural; Değiştirilmeme İlkesidir 
 
256
2. Ana Kuralın İstisnası: İmar Planlarında Değişiklik Yapılabilmesi 
 
257
a. Değişiklik Usulü 
 
259
b. Plan Değişikliğine İlişkin Esaslar 
 
260
F. İmar Planlarının Yapılması veya Değiştirilmesinde Ortaya Çıkabilen Bazı Hatalar 
 
271
1. Yeterliliğe Sahip Plan Müellifinin Olmaması 
 
271
2. Teknik Zorunluluklar 
 
272
3. Eşdeğer Alan Ayrılmaması 
 
272
4. Şehircilik İlkeleri, Planlama Esasları ve Kamu Yararına Aykırı Olması 
 
273
5. İmar Planı Tadilatı ile Tek Bir Alanda Fonksiyonel Değişiklik Yapılarak Plan Bütünlüğünün Bozulması 
 
276
6. İlk Kez Yapılan veya Değiştirilen İmar Planlarının Üst Ölçekteki Planlara Uymaması 
 
277
7. İmar Planlarının Değiştirilmesine İlişkin Usul Kurallarına Uyulmaması 
 
277
8. Resmi Kurum Alanlarında Yatırımcı Kuruluşun Görüşünün Alınmaması 
 
278
G. Plan Değişikliğinin Hukukî Sonuçları 
 
278
III. İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİNE DAİR DEĞER ARTIŞ PAYI DÜZENLEMESİ 
 
280
A. Amaç ve Kapsamı 
 
280
B. Temel Kavramlar 
 
281
C. Değer Artış Payına Konu Olacak Plan Değişiklikleri ve Değer Artışının Konusu 
 
282
D. Değer Artış Payına Konu Olmayan Alanlar ve İşlemler 
 
283
E. Değerleme Raporu ve Kıymet Takdir Komisyonu 
 
283
1. Değerleme Raporları 
 
283
2. Kıymet Takdir Komisyonunun Teşekkülü ve Çalışma Esasları 
 
284
F. Başvuru, Değer Artış Payının Tespiti, Kesinleşmesi, Ödenmesi ve İdareler Arası Dağılım İşlemleri 
 
285
1. Başvuru 
 
285
2. Değer Artış Payının Tespiti 
 
285
3. Değer Artış Payının Kesinleşmesi 
 
286
4. Değer Artış Payının Ödenmesi 
 
286
5. Değer Artış Payının Dağılımı 
 
287
G. Tapu Müdürlüğüne Şerh Verilmesi ve Denetim 
 
288
IV. İMAR HAKKI AKTARIMI 
 
288
BÖLÜM 3
 
 
BELEDİYE İMAR PLANLARININ YARGISAL DENETİMİ
 
 
I. İPTAL DAVASININ ÖN KOŞULLARI 
 
309
A. Görev ve Yetki 
 
309
1. Görev 
 
309
2. Yetki 
 
311
B. İdari Merci Tecavüzü 
 
313
C. Ehliyet 
 
313
D. İdari Davaya Konu Olacak Kesin ve Yürütülmesi Gereken Bir İşlem Olup Olmadığı 
 
320
E. Süre Aşımı 
 
324
F. Husumet 
 
328
G. İYUK md.3 ve md.5'e Uygunluk 
 
329
II. ESAS YÖNÜNDEN İNCELEME 
 
331
A. Yetki 
 
331
B. Şekil 
 
334
C. Sebep 
 
339
D. Konu 
 
341
E. Maksat 
 
342
III. İMAR PLANINA İLİŞKİN DAVALARDA BİLİRKİŞİLİK 
 
344
IV. İPTAL KARARININ SONUÇLARI 
 
348
A. İşlem Yönünden 
 
348
B. Kişiler Yönünden 
 
350
1. Taraflar Bakımından 
 
350
2. Üçüncü Kişiler Bakımından 
 
351
V. KANUN YOLLARI 
 
351
BÖLÜM 4
 
 
İFRAZ VE TEVHİD
 
 
I. İFRAZ 
 
355
A. Kavram ve Pozitif Temelleri 
 
355
B. Başlıca Türleri ve Hukuki Rejimi 
 
359
1. Rızai İfraz 
 
359
a. Koşulları 
 
359
aa. Umumi Hizmetlere Ayrılan Yerler İfraz Olunamaz 
 
359
bb. İfraz, Parselasyon Planına Uygun Olmalıdır 
 
360
cc. İfraz, İmar Planında Belirtilen Ölçülere Uygun Olmalıdır 
 
361
aaa. Planlı Alanlarda İfraz İşlemi 
 
361
bbb. Plansız Alanlarda İfraz İşlemleri 
 
365
b. Tapuya Tescil 
 
366
2. Kazai İfraz 
 
367
3. Cebri İfraz (Hamur Kaidesi) 
 
371
a. İmar Plan Sınırları İçerisinde Olma Şartı 
 
371
b. Saik Şartı 
 
372
II. TEVHİD (BİRLEŞTİRME) 
 
372
A. Kavram ve Amacı 
 
372
B. İmar Planına Uygunluğun Sağlanması İçin Belediye veya Valilik Emlakını Birleştirme 
 
376
1. Taşınmaz Müstakil İnşaata Elverişli Değilse 
 
376
2. Taşınmaz Müstakil İnşaata Elverişliyse 
 
377
C. Sair Binalı ve Binasız Taşınmazları İnşaata Elverişli Hale Getirmek İçin Birleştirme 
 
378
1. Genel Olarak 
 
378
2. İmar Parseli Sınırlarının Kadastro Parseli Sınırlarına İntibak Zorunluluğu 
 
379
3. Kadastrosu Yapılmayan Yerlerde İmar Parsellerinin Tapuya Tescili 
 
379
D. Tevhid Uygulamasında Yetkili Makam 
 
379
E. Ortaklığın Giderilmesi (Şüyûun İzalesi) 
 
380
F. Tevhid Uygulamalarına Karşı Yargısal Korunma 
 
380
G. Plan ve Şüyu Cetvellerinin İptali 
 
381
BÖLÜM 5
 
 
DÜZENLEME ORTAKLIK PAYI– İMAR KANUNU md.18 UYGULAMASI
 
 
I. GENEL OLARAK DÜZENLEME ORTAKLIK PAYI 
 
383
A. Tanım ve Kavram 
 
383
B. DOP Uygulamasının Faydaları ve Mülkiyet Hakkıyla İlişkisi 
 
397
C. Kısa Tarihi Gelişimi 
 
399
D. DOP’un Hukuki Niteliği ve Yakın Kavramlardan Ayırt Edilmesi 
 
401
1. İdari İşlemin Unsurları ve DOP 
 
401
2. Bedelsiz Terk ve DOP’un Ortak ve Farklı Yönleri 
 
402
3. Hamur Kuralı ile Düzenleme Ortaklık Payı Arasındaki Nüans 
 
403
4. Kamu Ortaklık Payı (KOP) ile Düzenleme Ortaklık Payı (DOP) Farkı 
 
403
5. Değerlenme Resmi (Şerefiye) ve Düzenleme Ortaklık Payı 
 
405
6. Kamulaştırma ve Düzenleme Ortaklık Payı 
 
406
II. DOP SÜRECİ VE İŞLEYİŞİ 
 
406
A. 2020 Yönetmeliği ile Getirilen Başlıca Düzenlemeler 
 
408
1. DOP Tanımı 
 
408
2. Umumi Hizmetlere ve Kamu Hizmetlerine Ayrılan Alanlarda Özel Tesis Yapılması 
 
413
3. Düzenleme Ortaklık Payına Ait Esaslar 
 
414
4. Düzenleme Ortaklık Payını Aşan Umumi ve Kamu Hizmet Alanlarının Elde Edilmesi 
 
421
5. Düzenleme Ortaklık Payının Alınmadığı Durumlar 
 
423
6. Korunması Gereken Yapılar ve Alanlar 
 
424
7. Kat Mülkiyetine Konu Alanlar 
 
425
B. Parselasyon Planları 
 
425
1. Parselasyon Planlarının Yapımı ve Dağıtım Esasları 
 
426
2. Parselasyon Planı Açıklama Raporu 
 
432
3. Parselasyon Planlarının Kontrolü 
 
433
4. Parselasyon Planlarının Onayı 
 
433
5. Parselasyon Planlarının Tebliği 
 
434
6. Uygulama Masrafı 
 
434
7. Düzenleme Sahasına Giren Parsellerin Yüzölçümü Kontrolü ve Hisse Hesabı 
 
435
8. Geri Dönüşüm İşlemleri 
 
436
a. Mahkeme Kararıyla İptal Edilen Parselasyon Planları 
 
436
b. Hatalı Parselasyon Planları 
 
438
C. Düzenleme Ortaklık Payı Kesintisi Yaparken Uyulması Gereken Usule İlişkin Şartlar 
 
438
1. DOP Kesintisinin İmar Planına Uygun Olması 
 
438
2. Arazi ve Arsa Düzenlemesinin Yapılmış Olması 
 
440
3. Mevzuatta Belirtilen Umumi Hizmetler İçin Alınabilmesi Kuralı 
 
440
4. Tüm Parsellerden Eşit Olarak Kesinti Yapılması 
 
441
5. Azami Orana Dikkat Edilmesi 
 
442
6. Taşınmazların Gerçek Yüzölçümü Değerinin Doğru Bilinmesi 
 
443
7. Giderlere İştirakin İstenmemesi 
 
444
8. DOP Kesintisi Yapılan Parsellerden Değerleme Resminin Alınmaması 
 
444
9. Taşınmaz Malikinin Rızasının Aranmaması 
 
444
10. Diğer Hususlar 
 
445
III. İMAR UYGULAMALARI (PARSELASYON) SIRASINDA AYNI YERDEN İMAR PARSELİ VERİLMESİNİ ENGELLEYEN ZORUNLULUK HALLERİ 
 
449
A. Hukuki Zorunluluk 
 
450
B. Teknik Zorunluluk 
 
450
C. Fiili Zorunluluk 
 
451
IV. DÜZENLEMEYE TABİ TUTULAN ARAZİ VE ARSALAR ÜZERİNDEKİ YAPILARIN DURUMU 
 
451
C. Ağaçların Durumu 
 
453
V. YENİ PARSELASYON PLANI HAZIRLANIRKEN KAZANILMIŞ HAKLARIN KORUNMASI 
 
453
BÖLÜM 6
 
 
YAPI İŞLERİ VE RUHSAT
 
 
I. KAVRAMLAR 
 
457
A. Yapı Kavramı 
 
457
B. Yapı İşlerinin İzne Bağlılığı Prensibi ve Yapı Ruhsatı 
 
463
II. GENEL OLARAK YAPI İŞLERİ VE RUHSAT 
 
465
A. Yapı Ruhsatının Hukuki Niteliği 
 
465
1. İnşaat Ruhsatı Hükümlerinin Uygulanması 
 
468
2. Yapının Niteliği Yönünden Ruhsat Hükümlerinin Uygulanması ve İstisnalar 
 
469
3. İnşaat Ruhsatının Kişi Bakımından Uygulanması 
 
471
4. İnşaat Ruhsatının Tâbi Olduğu Mevzuat 
 
471
5. Şekil Unsuru 
 
471
B. Yapı Ruhsatı Vermeye Yetkili Makam 
 
475
C. Yapı Ruhsatına Tâbi Yapılar ve Onarımı 
 
477
D. İdarenin Başvuru Sonucu Verebileceği Kararlar 
 
481
E. Yapı Ruhsatını Yapıda Bulundurma Zorunluluğu 
 
482
F. Ruhsatın Geçerli Olacağı Süre 
 
482
G. Kamuya Ait Yapılarda ve Sanayi Tesislerinde Ruhsat 
 
483
H. Yapı Ruhsatı Aranmayacak Yapılar 
 
487
I. Gelişme Alanlarında Yapı Ruhsatı 
 
489
J. Ruhsat İptali 
 
491
III. RUHSAT ALMANIN İSTİSNASI OLARAK KÖYLERDE YAPILACAK YAPILAR 
 
492
A. Yerleşik Alan, Yerleşme Alanı ve Köylerde Tespiti 
 
492
B. Köylerde Yapılaşma (Entegre Tesis, Konut ve Diğer Yapılaşmalar) 
 
493
IV. GEÇİCİ (MUVAKKAT) YAPILAR VE GEÇİCİ RUHSAT 
 
495
A. Kavram ve Başlıca Esaslar 
 
495
B. Geçici Yapı İzninin Verildiği Durumlar 
 
499
C. Geçici Ruhsat Verilebilmesinin Koşulları 
 
499
D. Geçici Yapının Hükümleri 
 
500
V. İNŞAAT RUHSATINDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI, RUHSATIN İPTALİ VE GERİ ALINMASI 
 
501
VI. YAPI RUHSATI İŞLEMLERİNİN YARGISAL DENETİMİ 
 
502
VII. YAPININ BİTİRİLMESİ VE YAPI KULLANMA İZNİ 
 
504
VIII. İMAR DÜZENİNE AYKIRI İNŞAAT 
 
506
BÖLÜM 7
 
 
İMAR YAPTIRIMLARI
 
 
I. İMAR YAPTIRIMLARI KAVRAMI VE AMACI 
 
511
A. Genel Olarak 
 
511
B. İmar Yaptırımlarında Dikkate Alınması Gereken Başlıca İlke ve Hususlar 
 
511
1. Şahsilik İlkesi 
 
511
2. Kanunilik İlkesi 
 
513
3. Mükerrer Yaptırım Yasağı 
 
513
4. İdari İstikrar ve İdareye Güven İlkesi 
 
514
5. Etkin Denetim İlkesi 
 
514
6. Ölçülülük İlkesi 
 
514
7. Kazanılmış Haklara Saygı İlkesi 
 
515
8. Gerekçe İlkesi 
 
523
9. Tekerrür ve Ağırlatıcı Nedenler 
 
524
10. Geçmişe Uygulama Yasağı 
 
525
II. İMAR YAPTIRIMLARININ İDARİ İŞLEM VE EYLEM NİTELİĞİ 
 
525
III. İMAR MEVZUATINA AYKIRI YAPILARA UYGULANAN İŞLEMLER VE YAPTIRIMLAR 
 
527
A. İmar Mevzuatına Aykırı Yapı Kavramı 
 
527
B. Yapı İzni Alınmaksızın Yapılmış Yapılar Hakkında Yürütülecek İşlemler 
 
532
1. İzinsiz Ancak İmar Mevzuatına Uygun Yapılmış Yapılar 
 
533
2. İzinsiz ve İmar Mevzuatına Uygun Olmayan Yapılar 
 
534
3. Taşkın Yapılar 
 
534
IV. İMAR YAPTIRIMLARI 
 
535
A. Yapı Ruhsatının Verilmemesi 
 
535
B. Verilmiş Yapı Ruhsatının İptal Edilmesi 
 
536
C. Yapı Kullanma İzninin Verilmemesi 
 
537
D. Yapı Kullanma İzninin İptal Edilmesi 
 
539
E. Yapının Mühürlenmesi 
 
539
F. Kamu Hizmet ve Tesislerinden Faydalandırılmaması 
 
544
G. Faaliyetten Men 
 
545
H. Yıkım 
 
547
1. Kamuya veya Kişilere Ait Taşınmaz Üzerinde Bulunan Yapının Yıktırılması 
 
554
2. Ruhsatsız Olması Nedeniyle Yapının Yıktırılması 
 
557
3. Ruhsat veya Ruhsat Eklerine Aykırı Olması Nedeniyle Yıktırılması 
 
559
4. Yıkılacak Derecedeki Tehlikeli (Mâil–i İnhidam) Yapıların Yıktırılması 
 
560
I. İmar Para Cezaları (Yaptırımları) 
 
563
1. İmar Para Cezasının Başlıca Nedenleri 
 
565
a. Ruhsat Alınmadan veya Ruhsat ve Eklerine Aykırı Yapı Yapılması 
 
567
b. Muvakkat Yapıların Süresi Geldiği Halde Kaldırılmaması 
 
567
c. Yıkılacak Derecede Tehlikeli Yapıların Yıktırılmaması veya Tamir Ettirilmemesi 
 
568
d. Umumun Selameti İçin Alınması Gereken Tedbirlerin Alınmaması 
 
568
e. İnşaat ve Tamirat Yapılırken Uyulması Gereken Kurallara Uyulmaması 
 
569
f. İmar Kanunu md.18’deki Kısıtlamalara Aykırı Davranılması 
 
569
g. İmar Kanunu md.32’deki Yükümlülüklerin Yerine Getirilmemesi veya Hükme Aykırı Davranılması 
 
569
h. İmar Kanunu md.28’deki Yükümlülüklerin Yerine Getirilmemesi veya Bu Maddeye Aykırı Davranılması 
 
570
i. İmar Kanunu md.35’e Aykırı Davranılması 
 
571
j. Kapıcı Dairesi ve Sığınaklara İlişkin Mükellefiyetlerin Yerine Getirilmemesi 
 
572
k. Otoparklarla İlgili Yükümlülüklerin Yerine Getirilmemesi 
 
572
l. Yol Üzerinde Mahzurlu Binaların veya Binasız Arsaların Yola Bakan Yüzlerini Belirtilen Şekilde Kapatmama 
 
572
m. Yapı İnşaat Alanı Üzerinden Mevzuata Aykırılığın Hesaplanması Mümkün Olan ve Olmayan Yapıların Durumu 
 
572
n. Para Cezalarının Faizsiz İadesi 
 
574
o. Para Cezalarını Verecek Merciler 
 
574
p. Para Cezalarının Verileceği Kişiler 
 
575
r. İmar Para Cezalarının Tahsili 
 
576
s. Ruhsatsız Yapılarda Ruhsat İsteminde Bulunulmasının İmar Cezalarına Etkisi 
 
577
t. İmar Para Cezaların Karşı İtiraz Yolu 
 
577
V. İMAR KİRLİLİĞİNE NEDEN OLMA SUÇU 
 
577
A. Yasal Tanım, Gerekçesi, Suçla Korunan Hukuki Yarar 
 
577
B. Zaman Bakımından Uygulanma Alanı 
 
580
C. Yer Bakımından Uygulanma Alanı 
 
582
D. Fail 
 
586
E. Suçun Konusu 
 
588
F. Mağdur 
 
589
G. Nedensellik Bağı 
 
590
BÖLÜM 8
 
 
GECEKONDU SORUNU, AFET DÖNÜŞÜM – KENTSEL DÖNÜŞÜM
 
 
I. GECEKONDU SORUNU 
 
591
A. Genel Açıklamalar 
 
591
B. İmar Afları 
 
592
C. İmar Barışı 
 
595
II. AFET DÖNÜŞÜM–KENTSEL DÖNÜŞÜM, İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER VE
 
 
TARİHSEL GELİŞİM 
 
609
III. AFET RİSKİ ALTINDAKİ ALANLARIN DÖNÜŞTÜRÜLMESİ 
 
612
A. Genel Gerekçe 
 
612
C. Afet Dönüşüm Uygulaması 
 
618
1. Riskli Alan ve Riskli Tespiti, Tespitin Engellenmesi ve İlgili Başlıca Hususlar 
 
619
a. Rezerv Yapı Alanının Tespiti 
 
621
b. Planlama 
 
621
c. Planlama Standartlarının Belirlenmesi 
 
622
d. Riskli Yapı Tespiti ve Hukuki Rejimi 
 
623
e. Riskli Yapıların Tespitinde Görev Alacak Kurum ve Kuruluşlar 
 
627
f. Lisanslandırılan Kurumların Denetimi, Lisans İptali ve Uygulanacak İdari Yaptırımlar 
 
629
g. Tespitin Engellenmesi 
 
631
h. İdari İtiraz 
 
631
ı. Tapu kütüğü 
 
631
i. Hazinenin Özel Mallarının Durumu 
 
632
j. Tescil Dışı Alanların Durumu 
 
632
k. Tahsis ve Devir Amacına Uygun Kullanılmayan Taşınmazlar 
 
633
l. Mer’a Kanunu Kapsamındaki Yerlerin Durumu 
 
633
m. Kişilerin Taşınmazlarını Rezerv Alanı Olarak Belirlenmesini İstemesi 
 
633
2. Tasarrufların Kısıtlanması 
 
633
3. Uygulama İşlemleri 
 
634
a. Riskli Yapıların Bulunduğu Parsellerde, Riskli Alanlarda ve Rezerv Yapı Alanlarında Yapılacak Uygulamalar 
 
634
b. Arsa Payı Satış İşlemi Sürecinde Tebligat 
 
641
c. Acele Kamulaştırma 
 
642
d. Mirasçının Belli Olmaması, Kayyum, İhtilaflı veya Üzerinde Sınırlı Ayni Hak Bulunan Taşınmazların Durumu 
 
642
e. Konut Sertifikası 
 
642
f. Taşınmazların Değerinin Tespiti 
 
643
g. Kentsel Dönüşüm Başkanlığının Yetkileri ve Devredilen Hazine Taşınmazları 
 
644
h. Uygulamaların Re’sen Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’nca Yapılması 
 
645
ı. Satın Alma ve Trampa Durumu 
 
647
i. Köhne Yapılar ve Muhdesatın Durumu 
 
648
j. Güçlendirme Kredisi 
 
648
k. İdari Yargıda Dava Açma Süresi 
 
648
l. Kat İrtifakı Kurulması 
 
648
m. Müteahhitlerin Payına Düşen Bağımsız Birimlerin Satışı 
 
649
n. Müteahhittten Kaynaklanan Sebeplerle İnşaata Devam Edilememesi 
 
649
o. Arsa Haline Gelen Taşınmazlarda Ortaklığın Giderilmesi 
 
650
4. Uygulama Alanında Hak Sahipliği ve Diğer Uygulamalar 
 
650
a. Kira Yardımı, Yapım Yardımı, Geçici Konut Tahsisi, İşyeri Tahsisi 
 
657
b. Kiracı veya Sınırlı Ayni Hak Sahibi Olanlara Konut ve İşyeri Verilmesi 
 
660
5. Riskli Yapıların Yıktırılması 
 
661
6. Güçlendirme ve Riskli Yapının Yıktırılması Yerine Güçlendirilmesinin İstenilmesi 
 
662
7. Tahliye 
 
666
8. Diğer Bazı Hususlar 
 
666
a. Dönüşüm Gelirleri, Dönüşüm Projeleri Özel Hesabı, Harç Durumları 
 
666
b. Kamu İhale Kanununa Tâbi Olmama 
 
669
c. Yapım Müteahhitlerinin Asgari İş Tecrübesi 
 
670
d. Dönüşüm ve İyileştirme Uygulaması Başlatılmayan Taşınmazların Tahsislerinin Re’sen Kaldırılması 
 
670
D. Kanunun İrdelenmesi (Eleştiriler, Görüşler) 
 
670
1. Genel Eleştiriler 
 
670
2. TMMOB Şehir Plancıları Odası’nın “Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun Tasarısı” Değerlendirme Raporu 
 
673
IV. YAPI DENETİM KURULUŞLARININ İŞLEVİ 
 
682
A. Yapı Denetimin Niteliği, Önemi ve Başlıca Kavramlar 
 
682
B. Yapı Denetim Kuruluşunun Başlıca Görevleri 
 
684
C. Yapı Denetimi Hizmet Sözleşmeleri 
 
684
1. Yapı Denetim Kuruluşunun Proje Denetimi Safhasındaki Görevleri 
 
686
2. Yapı Denetim Kuruluşunun Yapı Ruhsatı Alınması Safhasındaki Görevleri 
 
687
3. Yapı Denetim Kuruluşunun Yapım Safhasındaki Görevleri 
 
687
D. Yapı Denetimden Kaynaklanan Sorumluluk 
 
689
1. İlgili İdarenin Görev ve Sorumlulukları 
 
689
2. Yapı Denetim Kuruluşunun Sorumlulukları ve Müeyyideler 
 
690
E. Karar Örnekleri 
 
691
V. TAŞKIN SULARA KARŞI İDARENİN ÖNLEM ALMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ 
 
694
VI. DEPREM SONRASI BAZI MÂLİ KOLAYLIKLAR 
 
698
VII. DOĞAL AFET NEDENİYLE MÜLKİYET DÖNÜŞTÜRMESİNİN İDARENİN MÂLİ SORUMLULUĞU BAKIMINDAN ÖNEMİ 
 
699
VIII. ANAYASA MAHKEMESİ, DANIŞTAY, YARGITAY VE AİHM KARARLARINDA DEPREMDEN DOĞAN SORUMLULUK KONUSUNDAKİ ÖRNEKLER 
 
701
A. Anayasa Mahkemesi Karar Örneği 
 
701
B. Danıştay Kararlarından Örnekler 
 
706
C. Yargıtay Kararlarından Örnekler 
 
708
IX. BAZI TESPİT VE DEĞERLENDİRMELER 
 
711
BÖLÜM 9
 
 
İMAR HUKUKUNA İLİŞKİN BAZI SPESİFİK (ÖZELLİKLİ) KONULARA GENEL BAKIŞ
 
 
I. HUKUKİ VEYA FİİLİ KAMULAŞTIRMASIZ EL ATMALAR 
 
717
II. YÜKSEK YAPILAR VE İMAR HUKUKU 
 
726
A. İmar Hukukunda Yüksek Yapı Kavramı ve Sebepleri 
 
726
B. Yüksek Yapı, Gökdelen, Anıtsal Yapı Ayırımı 
 
728
C. Yüksek Yapılara İlişkin Görüşler 
 
730
1. Gökdelenleri Reddeden Görüşler ve Gerekçeleri 
 
730
a. Sömürgecilik ve Yabancı Tahakkümünü Simgelediği Görüşü 
 
730
b. Yüksek Yapıların Parsel Bazında Rant ve Spekülatif İlişki Doğurduğu Görüşü 
 
731
c. Yüksek Yapıların Risklere Karşı Koyamayacağı Görüşü 
 
731
d. Diğer Sebepler 
 
731
2. Yüksek Yapıları Kabul Eden Görüş 
 
732
3. Karma Görüş 
 
732
D. Yüksek Yapılar ve Planlama 
 
732
II. İMAR HUKUKU YÖNÜYLE YÜKSEK YAPILAR ve YIKIMI 
 
736
A. Yüksek Yapılardaki Yıkım Gerekçeleri ve Teknik Raporun Önemi 
 
736
B. Yüksek Yapıya İlişkin Yıkım Kararının İmar Hukuku Yönüyle İrdelenmesi 
 
738
1. Şehircilik ilkelerine Uygunluk Bakımından Değerlendirmeler 
 
738
a. Yol Cepheleri Bakımından 
 
738
b. Otopark Bakımından 
 
739
c. Yayalar Bakımından 
 
740
d. Sosyal Alt Yapı, Teknik Alt Yapı ve Yeşil Alan Bakımından 
 
740
e. Trafik Bakımından 
 
740
f. Kent Silueti Bakımından 
 
740
2. Planlama Esasları Bakımından Değerlendirme 
 
741
1. Kamu Yararı Kavramı 
 
742
a. Genel Olarak Kamu Yararı Kavramı ve Ölçülülük İlkesi Bakımından Değerlendirmeler 
 
742
2. Yüksek Yapının Kamuya Yararlı İhtiyaçları Gidermesi Durumu 
 
744
a. Yüksek Yapının Kentsel Hedeflerin Gerçekleştirilmesine Katkısı 
 
744
b. Sosyal Alt Yapı İhtiyacını Karşılama Yönü 
 
745
c. Yıkıma Konu Yüksek Yapının Ülke ve Bölge Turizmine Katkısı 
 
745
d. Yoğunluk Artırıcı Nitelik Taşımama, Sosyal ve Teknik Donatı Alanlarını Etkilememe 
 
745
e. Bölgenin Yapılaşma ve/veya Demografik Konumunda Sonradan Ortaya Çıkan Durumlar 
 
746
f. Eşitlik İlkesi ve Kazanılmış Haklar Bakımından Değerlendirme 
 
746
3. Görüntü Kirliliği Bakımından Değerlendirme 
 
748
II. KENT ESTETİĞİ VE İMAR HUKUKU 
 
753
A. Tanım ve Pozitif Temelleri 
 
753
1. Tanım 
 
753
2. Pozitif Temelleri 
 
754
a. Anayasa 
 
754
b. Yasal Düzenlemeler 
 
754
aa. 3194 s. İmar Kanunu 
 
754
bb. 5393 s. Belediye Kanunu 
 
758
cc. 5216 s. Büyükşehir Belediyesi Kanunu 
 
758
dd. Diğer Bazı Kanunlar 
 
759
B. Kent Estetiğine Olumlu Katkı Sağlanması Amacıyla “Kent Estetiği Kurulu” Oluşturulması 
 
759
C. Uygulama ve Yargı Kararlarından Örnekler 
 
762
1. Uygulamadan Örnekler 
 
762
2. Yargı Kararlarından Örnekler 
 
762
a. Balkonlar 
 
763
b. Tabela – Reklam Panosu 
 
764
c. Pencere 
 
765
d. Klima 
 
765
e. Panjur 
 
765
f. Baz İstasyonu 
 
765
D. Bazı Tespitler ve Değerlendirme 
 
766
III. OTOPARKLAR 
 
769
A. Tanım 
 
769
B. İlgili Mevzuat 
 
769
C. Otoparklara İlişkin Genel Esaslar 
 
769
D. Otopark Türleri 
 
773
E. Park Et–Devam Et Otoparklarının Düzenlenme Esasları 
 
776
F. Otopark Bedeli 
 
776
G. Karar Örnekleri 
 
778
IV. TARIM ALANLARININ KORUNMASI 
 
779
V. KALDIRIMLAR VE HUKUKİ REJİMİ 
 
785
BÖLÜM 10
 
 
İMAR UYUŞMAZLIKLARI KONUSUNDAKİ AİHM YAKLAŞIMI VE KARAR ÖRNEKLERİ
 
 
I. MÜLKİYET HAKKININ KAPSAMI 
 
789
A. Uyuşmazlıklara Uygulanan Üç Ana İlke 
 
793
1. Mal ve Mülkün Dokunulmazlığı İlkesi 
 
795
2. Mülkten Mahrum Bırakma 
 
797
3. Kullanımın Kontrol Edilmesi 
 
799
B. Mülkiyet Hakkına Müdahalenin Haklılığı 
 
801
1. Meşru Amaç 
 
801
2. Müdahalenin Yasallığı 
 
802
3. Müdahalede Orantılılık 
 
803
II. İMAR KONUSUNDAKİ AİHM KARARLARINDAN BAZI ÖRNEKLER 
 
806
A. Öneryıldız – Türkiye Kararı 
 
806
B. Kıyı Kenar Çizgisi–Mülkiyet Hakkı Bağlamında Doğrusöz ve Aslan/Türkiye Kararı 
 
817
C. Yordanova ve Diğerleri–Bulgaristan Kararı (24 Nisan 2012) 
 
820
D. Lopez Ostra C. / Espagne Kararı 
 
821
E. Zander C. Suede Kararı 
 
822
F. Moreno Gomez / İspanya Kararı 
 
822
G. Giacomelli / İtalya Kararı 
 
822
H. Balmer–Schafroth ve Diğerleri / İsviçre Kararı 
 
822
I. Rustam Makhmudov / Rusya Kararı 
 
823
J. Karaman / Türkiye Kararı 
 
823
K. Göksel Tütün Ticaret ve Sanayi Anonim Şirketi / Türkiye Kararı 
 
824
L. N.A. ve Diğerleri / Türkiye Kararı 
 
824
M. Bölükbaş ve Diğerleri / Türkiye Davası 
 
825
N. Hakan Arı / Türkiye Kararı 
 
825
O. Hafize Çalışkan ve Diğerleri/Türkiye 
 
826
Ö. Sporrong ve Lönnroth–İsveç Kararı (Başvuru No: 7151/75, 23.09.1982) 
 
826
P. İmar Uygulama Konuları ile İlgili Diğer Bazı Örnekler 
 
827
Çalışma Soruları 
 
831
Danıştay Karar Okumaları 
 
833
Kaynakça 
 
907
Kavram Dizini 
 
923
Kapat