Hukuk Teorileri

Oktay Uygun

Toplum kurallarla varolur. Hukuk, ahlak, din, görgü ve moda gibi sosyal düzen kuralları toplumsal yaşamın temel bileşenleridir. Günümüzün karmaşık toplumlarında, düzenin sağlanması, uyuşmazlıkların çözümü veya toplumsal değişimin yönlendirilmesi bakımından hukuk kurallarının önemi, diğer sosyal düzen kurallarına oranla büyük ölçüde artmıştır. Eskiden ahlak, din veya geleneklerle düzenlenen pek çok konu, artık hukuk kurallarıyla düzenleniyor. Hukuk, insan hayatının neredeyse her alanını kuşatmış durumdadır. Hukuk kurallarının kaynağı nedir? Hangi etkenlere bağlı olarak ve nasıl ortaya çıkarlar? Hukuk bilinçli bir yaratı ürünü müdür, yoksa zaten var olanın keşfi midir? Hukuk insanlığın tarihinde hep var mıydı, hep var olmaya devam edecek mi? Hukuk kurallarının gerektiğinde zor kullanılarak uygulanması neden meşru görülür? Adil olma, adalete yönelme hukukun asli bir özelliği midir? Hukuk kurallarının amacı ve işlevi nedir? Farklı hukuk teorileri bu sorulara farklı yanıtlar verir.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
Birinci Bölüm
Doğal Hukuk Teorisi
I- TEOKRATİK DOĞAL HUKUK ANLAYIŞI
A- Sofokles
B- Cicero
C- Aquino'lu Thomas
II- LAİK DOĞAL HUKUK ANLAYIŞI
A- Hugo Grotius
B- John Locke
C- Akılcı Doğal Hukuk Teorisinin Temel Tezleri
D- Immanuel Kant ve Ahlakın Temel İlkesi
E- Değerler Teorisi
III- HUKUKUN AMACI: ADALETİ GERÇEKLEŞTİRMEK
A- Adalet Kavramının Felsefi Analizi
B- Adalete Yönelmeyen Hukuk Hukuk mudur?
C- Adalet Türleri
İkinci Bölüm
Hukuksal Pozitivizm
I- HUKUKA POZİTİVİST YAKLAŞIM
II- HUKUKSAL POZİTİVİZMİN ÖNCÜLERİ
A- Thomas Hobbes
B- Jeremy Bentham ve John Austin
III- HUKUKSAL POZİTİVİZME GÖRE HUKUKUN NİTELİĞİ
IV- HUKUKSAL POZİTİVİZMİN AHLAKİ VE SİYASİ SONUÇLARI
A- Pozitivizm ve Hukukun Üstünlüğü İlkesi
B- Nazizm ve Hukuksal Pozitivizm
V- KAPSAYICI HUKUKSAL POZİTİVİZM
A- H. L. A. Hart
B- Ronald Dworkin'in İtirazları
Üçüncü Bölüm
Sosyolojik Pozitivizm
I- HUKUKA SOSYOLOJİK YAKLAŞIM
II- İBN HALDUN
III- EMILE DURKHEIM
IV- LEON DUGUIT
V- MAX WEBER
Dördüncü Bölüm
Normativist Pozitivizm
Hans Kelsen ve Saf Hukuk Kuramı
Hukuk - Ahlak Ayrımı ve Adalet Kavramı
Normlar Hiyerarşisi ve Temel Norm
Örf ve Adet Hukuku ile Sözleşmeler
Devlet ve Hukuk
Beşinci Bölüm
Faydacı Hukuk Teorisi
I- FAYDACILIK
A- Jeremy Bentham
B- John Stuart Mill
II- FAYDACILIĞIN ELEŞTİRİSİ
A- Kant'ın Araçsallaştırma Yasağı ve Faydacılık
B- John Rawls: Adalet Teorisi
Altıncı Bölüm
Marksist Hukuk Teorisi
Marksist Dünya Görüşü
Hukuk Fetişizmi
Hukuk Fetişizminin Özel Bir Türü: Evrensellik İddiası
Hukuk ve Adalet
Hukukun ve Devletin Göreli Özerkliği
Komünist Toplumda Hukuk
Anarşizmin Hukuka Bakışı
Anarşist Toplumda Hukuk
Yedinci Bölüm
Feminist Hukuk Teorisi
Liberal Feminizm
Radikal Feminizm
Biyolojik Cinsiyet ve Toplumsal Cinsiyet
Kadın Bedeninin Dönüştürülmesi
Özen (Bakım) Ahlakı ve Adalet Ahlakı
Farklı Ahlaki Sesin Analizi
Ortak Bir İnsanlık Ahlakı !
Yeni Bir Hukuk Politikası
Takdir Yetkisi ve Hakkaniyet İlkesi
Hukuk Dilinin Cinsiyetçi Yorumu
KAYNAKLAR