Ceza Muhakemesinde Sayısal (Dijital) Delil
Yrd. Doç. Dr. Olgun DEĞİRMENCİ
Konu Başlıkları:
- Sayısal Delil ile İlgili Temel Kavramlar
- Çalışmada Kullanılacak Terim Sorunu
- Benzer Kavramlarla Karşılaştırılması
- Ceza Muhakemesinde Sayısal Delil Elde Etmenin Hukuki Niteliği
Koruma Tedbiri Kavramı
- Tedbirin Temel Hak ve Özgürlüklerle İlişkisi
- Ceza Muhakemesinde Delil Kavramı
- Delil Türü Olarak Sayısal Delil
- Sayısal Delilin Bulunacağı Ortam
- Sayısal Delil Elde Etme Metodolojileri
- Sayısal Delilin Elde Edilmesi Aşamaları
- Mukayeseli Hukukta Sayısal Delilin Aranması, Kopyalanması ve Elkonulması
- Türk Hukukunda Sayısal Delilin Aranması,
- Kopyalanması ve Sayısal Delile Elkonulması
- Tedbir Sonucunda Elde Edilen Delillerin Değerlendirilmesi
İçindekiler
Önsöz 5
Kısaltmalar 15
Giriş
I. ÇALIŞMANIN ÖNEMİ 17
II. KAPSAM VE SINIRLILIKLAR 27
Birinci Bölüm SAYISAL DELİL İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR - ÇALIŞMADA KULLANILACAK TERİM SORUNU - BENZER KAVRAMLARLA KARŞILAŞTIRILMASI
I. SAYISAL DELİL İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR 31
1. Genel Olarak 31
2. Bilgisayar 31
a. Kavram Olarak Bilgisayar 31
b. Tarihçesi 41
c. Bileşenleri 44
d. Sınıflandırılması 47
3. Veri 47
4. Program 50
5. Kütük 52
6. Bilişim 53
II. ÇALIŞMADA KULLANILACAK TERİM SORUNU 54
1. Genel Olarak 54
2. Teknik Açıdan Terim Sorumu 55
3. Hukuki Açıdan Terim Sorunu 58
4. Aramanın Konusu Bakımından Terim Sorunu 59
III. BİLİŞİM SİSTEMİNİN CEZA MUHAKEMESİNE KONU OLAYDAKİ ROLÜ 61
IV. BENZER KAVRAMLARLA KARŞILAŞTIRILMASI 63
1. Adli Bilimler 63
2. Adli Bilişim 66
3. Bilişim Suçları 69
İkinci Bölüm CEZA MUHAKEMESİNDE SAYISAL DELİL ELDE ETMENİN HUKUKİ NİTELİĞİ - KORUMA TEDBİRİ KAVRAMI - TEDBİRİN TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERLE İLİŞKİSİ
- I. SAYISAL DELİL ELDE ETMENİN HUKUKİ NİTELİĞİ 71
- Genel Olarak 71
- Diğer Koruma Tedbirleri ile İlişkisi 76
- II. KORUMA TEDBİRİ KAVRAMI 77
- Genel Olarak 77
- Ceza Muhakemesindeki İşlevi 78
- Koruma Tedbirlerinin Sınıflandırılması 79
- III. KORUMA TEDBİRLERİNİN ÖZELLİKLERİ 80
- Yasal Düzenleme Gerekliliği 80
- Şüphenin Yoğunluğu 83
- Araç Niteliğinde Olma 83
- Geçici Olması 83
- IV. KORUMA TEDBİRLERİNİN ÖNŞARTLARI 84
- Belli Bir Amacının Bulunması 84
- Gecikmede Tehlike Bulunması 85
- Görünüşte Haklılık 86
- Orantılılık (Ölçülülük) 86
- V. TEDBİRİN BAZI TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLER İLE İLİŞKİSİ 87
- Genel Olarak 87
- Özel Hayatın Gizliliği Hakkı ile İlişkisi 90
- Haberleşme Hürriyeti ile ilişkisi 98
- Düşünceyi Açıklama ve Yayma Hürriyeti ile İlişkisi 99
- Kişisel Verilerin Korunması ile İlişkisi 103
Üçüncü Bölüm CEZA MUHAKEMESİNDE DELİL KAVRAMI - DELİL TÜRÜ OLARAK SAYISAL DELİL - SAYISAL DELİLİN BULUNACAĞI ORTAM
- I. GENEL OLARAK 111
- II. DELİL KAVRAMI 112
- III. DELİLLERİN ÖZELLİKLERİ AÇISINDAN SAYISAL DELİLLER 114
- I. DELİL TÜRLERİ 123
- II. ELEKTRONİK DELİL (ELECTRONIC EVIDENCE) KAVRAMI 125
- III. DELİL TÜRÜ OLARAK SAYISAL DELİL (DIGITAL EVIDENCE) 130
- Genel Olarak 130
- Sayısal Delilin Özelikleri 132
- Verinin Sayısal Delil Olarak Kabul Edilmesi için Gerekli Koşullar 136
- IV. SAYISAL DELİLİN BULUNACAĞI ORTAM 140
- Genel Olarak 140
- Kaynağına Göre Sayısal Delilin Bulunacağı Ortam 141
- Münferit Olarak Sayısal Delilin Bulunacağı Ortam 143
- Genel Olarak 143
- Bilgisayarlar 144
- Veri Taşıma Araçları 146
- Taşınabilir Telefonlar 147
- Bilgisayar Ağı Üzerinde Bulunan Veriler 149
- GPS (Global Positioning System) Cihazları Üzerinde Saklanan Veriler "52
- Elektronik Postalar 152
- Sosyal Medya (Social Media) 154
- Sayısal Delilin Bulunacağı Ortam Olarak Bulut Bilişim 155
- Genel Olarak 155
- Bulut Bilişimin Özellikleri 157
- Bulut Bilişim Hizmetleri 158
- Bulut Bilişimde Sayısal Veri 158
- V. SAYISAL DELİLİN KAYDEDİLMESİ VE SAKLANMASI 159
Dördüncü Bölüm SAYISAL DELİL ELDE ETME METODOLOJİLERİ
- GENEL OLARAK 161
- SAYISAL DELİL ELDE ETME METODOLOJİLERİ 165
1. Öğretide Sayısal Delil Elde Etme Metodolojileri 165
- I. Adli Bilişim Soruşturma Süreci (Computer Forensic Investigative Process - 1984) 165
- II. Adli Bilişim Araştırma Çalıştayı Soruşturma Modeli (Digital Forensic Research
Workshop Investigative Model - 2001) 166
- III. Reith - Carr - Gunsch'ın Kuramsal Adli Bilişim Modeli (An Absract Digital Forensics
Model- 2002) 167
- IV. Carrier - Spafford'un Bütünleşik Sayısal Soruşturma Süreci (Integrated Digital Investigation Process - 2003) 168
- V. Ö Ciardhuâin'in Genişletilmiş Siber Suç Soruşturma Modeli (An Extended Model of Cybercrime Investigations) 171
- I. Baryamereeba - Mureba'nın Geliştirilmiş Sayısal Soruşturma Süreci Modeli (An
Enhanced Digital Investigation Process Model - 2004) 174
- II. Rogers vd.'nin Alan Öncelik Belirleme Süreç Modeli (AÖBSM) (Computer Forensics
Field Triage Process Model - 2006) 175
- III. Perumal’in Malezya'nın Soruşturma Sürecini Esas Alan Adli Bilişim Modeli (Digital
Forensic Model Based on Malaysian Investigation Process - 2009) 177
- IV. Eşdeğer Adli Bilişim Soruşturma Modeli (Generic Computer Forensic Investigation
Model-2011) 178
j. Hong - Yu - Lee ve Lee'nin Öncelik Belirleme Modeli (A New Triage Model - 2013) 178
k. Diğer Metodolojiler 179
I. Ulusal Bağlamda Önerilen Modeller 182
- DİĞER ÜLKELER UYGULAMASINDA SAYISAL DELİL ELDE ETME METODOLOJİLERİ 183
- Genel Olarak 183
- Ürdün SiberSuç Soruşturma Modeli 183
- Avustralya Siber Suç Soruşturma Modeli 184
- Amerikan Adalet Bakanlığı Suç Soruşturması Modeli 185
- DEĞERLENDİRME 185
Beşinci Bölüm SAYISAL BELİLİN ELBE EBİLMESİ AŞAMALABI
- GENEL OLARAK 191
- SAYISAL DELİLİN TOPLANMASINDA İLKELER VE STANDARTLAR 192
- VERİNİN TOPLANMASI SAFHASI 197
- Genel Olarak 197
- Arama Kararının Alınması 197
- Belirlilik Gerekliliğinin Sağlanması 197
- Bilişim Sistemleri Veri Depolama Araçlarına Hukuksal Yaklaşımlar 199
- I. Genel Olarak 199
- II. Kapalı Kutu Yaklaşımı (Closed Container Approach) 201
- III. Sanal Depo Yaklaşımı (Digital Warehouse Approach) 203
- IV. Güncel Yaklaşım (New Approach) 204
- V. Değerlendirme 205
- Arama Kararının icrasında Ön Şartlar Konulup Konulamayacağı Hususu (Ex Ante Search Protocol) 206
- Olay Yerinin Muhafazası 211
- Veri Elde Edilecek Bilişim Araçlarının Tespiti 215
- Verinin Elde Edilmesi Yöntemi (Arama) 218
- Genel Olarak 218
- Delil Elde Etmenin İcrası 221
- Genel Olarak 221
- Yerinde (On-Site) Arama 222
Off-Site Arama 224
- I. Uzaktan Arama (Remote Search) 225
- Uzaktan Arama Kavramı 225
- Uzaktan Aramanın Sınırları 227
- Uluslararası Kuruluşların Düzenlemelerinde Uzaktan Arama 228
- Ülke Uygulamalarında Uzaktan Arama 231
- Uzaktan Aramaya ilişkin Sorunlar 233
- II. Bulutta Arama 237
- Genel Olarak 237
- Bulutta Yer Alan Verinin Elde Edilmesi 239
- Bulutta Delil Arama Bakımından Karşılaşılan Sorunlar 241
- Türk Hukuku Bakımından Değerlendirme 242
- III. Verinin Kopyalanması 244
- IV. Kopyalanan Verinin Doğruluğunun Sağlanması (Hash Value - Özet Değeri) 248
- V. Verilerin Paketlenmesi ve Nakli 253
- Genel Olarak 253
- Paketleme Süreçleri 253
- Nakil Süreçleri 254
- Muhafaza Süreçleri 255
V. TOPLANAN VERİNİN İNCELENMESİ 255
- Genel Olarak 255
- Silinmiş Veriler 258
- Gizli Veriler (Steganografi) 260
- Şifrelenmiş Veriler 261
- TOPLANAN VERİNİN ANALİZ EDİLMESİ 266
- ANALİZ EDİLEN VERİNİN BELGELENMESİ 268
- RAPORLAMA 269
Altıncı Bölüm
MUKAYESELİ HUKUKTA SAYISAL DELİLİN ARANMASI, KOPYALANMASI VE ELKONULMASI
I. GENEL OLARAK 273
II AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ 274
- I. Genel Olarak 274
- II. Aramanın Sınırları 276
- III. Bilişim Sistemlerinde Arama Kararına Bağlı Olarak Arama 281
- IV. Bilişim Sistemlerinde Arama Kararı Olmaksızın Arama 282
- V. Akış Halindeki Verilerde Arama (Electronic Communications Privacy Act - ECPA) 287
- ALMANYA 290
- FRANSA 291
İNGİLTERE 293
- I. AVUSTRALYA 295
- II. İSRAİL 297
- III. SLOVENYA 297
- IV. HOLLANDA 300
- V. AVRUPA SİBER SUÇ SÖZLEŞMESİNE GÖRE BİLİŞİM SİSTEMLERİNDE ARAMA, VERİNİN KOPYALANMASI VE VERİYE ELKOYMA 301
Yedinci Bölüm TÜRK HUKUKUNDA SAYISAL DELİLİN ARANMASI, KOPYALANMASI VE SAYISAL DELİLE ELKONULMASI
- GENEL OLARAK 309
- TÜRK HUKUKUNDA BİLİŞİM SİSTEMLERİNDE VERİ ARAMA, VERİNİN KOPYALANMASI VE SİSTEME EL KOYMA (CMK m. 134) 312
- Genel Olarak 312
- Tedbirin Özel Düzenleme Niteliği 314
- Tedbirin Türk Hukukunda Gelişimi 316
- Tedbirin Kapsamı 318
- Şüpheli ve Sanık 318
- Diğer Kişiler 322
- Şikâyetçi veya Mağdur 322
- Özel Usullere Tabi Kişiler 324
- Avukatlar 324
- Yargıçlar ve Savcılar 327
- Milletvekilleri 328
- Tedbirin Uygulanacağı Aygıt Bakımından 328
- Koşulları 333
- Suç Soruşturmasının Varlığı 333
- Başka Suretle Delil Elde Etme Olanağının Bulunmaması 342
- Aranacak Şüphe 347
- I. Genel Olarak 347
- II. 6526 sayılı Yasadan Önceki Durum 348
- III. 6526 sayılı Yasadan Sonraki Durum 352
- Tedbir Kararı 353
- Tedbir Kararını Verecek Mercii 353
- Tedbir Kararının Kapsamı 355
- Tedbir Kararı Olmaksızın Arama Yapılması 356
- Tedbirin Uygulanması 359
- Genel Olarak 359
Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında veya Kütüklerinde Arama Tedbirinin Uygulanması 360
- I. Bilgisayarlara, Bilgisayar Programlarına veya Kütüklerine Elkoyma Tedbirinin
Uygulanması 366
- Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında veya Kütüklerinde Kopyalama Tedbirinin Uygulanması 373
- Kayıtlardan Çözümleme Yapılarak Metin Haline Getirilmesi 378
- Elde Edilen Verilerin Yok Edilmesi 380
- Tedbire Karşı Başvuru Yolları 381
- AKIŞ HALİNDEKİ SAYISAL VERİNİN ELDE EDİLMESİ (CMK m. 135) 382
- Genel Olarak 382
- Türk Hukukunda Akış Halindeki Verilerin Tespiti 383
- CUMHURİYET SAVCISININ GENEL DELİL ELDE ETME YETKİSİ KAPSAMINDA SAYISAL DELİLİN ELDE EDİLMESİ 387
Sekizinci Bölüm TEDBİR SONUCUNDA ELDE EDİLEN DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ
L GENEL OLARAK 389 II. BİLİŞİM SİSTEMLERİNDE YER ALAN VERİLERİN DELİL NİTELİĞİ VE CEZA MUHAKEMESİNDE İSPAT BAKIMINDAN DEĞERİ 390
- Genel Olarak 390
- Bilişim Sisteminin Suçun İşlenmesinde Araç Olarak Kullanılması 393
- Bilişim Sisteminin Suçun Hedefi Olarak Kullanılması 394
- Bilişim Sisteminin Suçun Delilini Muhafaza Etmekte Kullanılması 394
- Bilişim Sisteminde Yer Alan Verinin ispat Bakımından Değeri 395
- I. HUKUKA UYGUN DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ 397
- Soruşturma Aşamasında 397
- Kovuşturma Aşamasında 401
- II. HUKUKA AYKIRI DELİLLER 407
- Genel Olarak 407
- Karşılaştırmalı Hukukta Hukuka Aykırı Deliller 409
- Genel Olarak 409
- Mutlak Kabul Yaklaşımı 411
- Mutlak Değerlendirme Yasağı Yaklaşımı 412
- Esnek Yaklaşım 412
- Sınırlı Esnek Yaklaşım 413
- Bazı Ülkeler Uygulaması 413
- Amerikan Hukuku 413
- İngiliz Hukukunda 416
Iii. İskoç Hukukunda 417
iv. Yunan Hukuku 417
g. Avrupa insan Hakları Mahkemesinin Konuya Yaklaşımı 418
- I. Türk Hukukunda Hukuka Aykırı Deliller 419
- Hukuka Aykırı Delil Kavramı ..t 419
- Sayısal Delilin Elde Edilmesinde Oluşacak Hukuka Aykırılıklar 422
- II. Türk Hukukunda Hukuka Aykırı Delillerin Değerlendirilmesi 424
- Genel Olarak 424
- Başlangıç Soruşturmasına Esas Teşkil Edip Etmemesi Sorunu 425
- Soruşturma Aşamasında Değerlendirilmesi Sorunu 426
- Kovuşturma Aşamasında Değerlendirme Sorunu 427
- Yüksek Mahkemelerin Konuya Yaklaşımı 428
- Değerlendirmemiz 431
- III. Delil Yasaklarının Uzak Etkisi 433
- IV. Üçüncü Kişiler Tarafından Elde Edilen Hukuka Aykırı Delillerin Durumu 435
V. TESADÜFEN ELDE EDİLEN DELİLLERİN DURUMU 440
- Genel Olarak 440
- Amerikan Hukukunda Bilişim Sistemlerinde Aramada Tesadüfen Elde Edilen Delil
Konusu 443
- Türk Hukukunda Sayısal Delil Bakımından Tesadüfen Elde Edilen Delil 447
Sonuç 453 Kaynakça 457 Kavramlar Dizini 501
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
%20315,00 TL252,00 TL