Kefilin Sorumluluğunun Sona Ermesi

6098 Sayılı Yeni Türk Borçlar Kanunu'na Göre



KEFİLİN SORUMLULUĞUNUN SONA ERMESİ



Yrd. Doç. Dr. Ömer ÇINAR



§1.Kefilin Sorumluluğunun Asıl Borca Bağlı Olarak veya Asıl Borcu Sona Erdiren Sebeplerle Sona Ermesi

I.Genel Olarak

II.İfa

III.Asıl Borcun İfasının İmkansızlaşması

IV.Alacaklı ve Borçlu Sıfatlarının Birleşmesi

A.Genel Olarak

B.Borçlu ve Kefil Sıfatlarının Birleşmesi

V.İbra

VI.Yenileme

VII.Takas

A.Asıl Borçlu ile Alacaklı Arasında Takas

B.Kefil ile Alacaklı Arasında Yapılan Takas

VIII.Zamanaşımı

A.Genel Olarak

B.Asıl Borcun Zamanaşımına Uğraması

C.Kefalet Sözleşmesinden Kaynaklanan Borcun Zamanaşımına Uğraması

IX.Alacağa İlişkin Kesin Hükmün ve Alacaklının Dönme veya Fesih Yoluyla Sözleşme İlişkisini Sonlandırmasının Kefilin Sorumluluğuna Etkisi

A.Kesin Hükmün Kefilin Sorumluluğuna Etkisi

B.Alacaklının Sözleşmeden Dönmesi veya Sözleşmeyi Feshinin Kefilin Sorumluluğuna Etkisi

§2.Kefilin Sorumluluğunun Süreye Bağlı Olarak Sona Ermesi

I.Genel Olarak

II.Süreli Kefalette Kararlaştırılan Sürenin Sona Ermesi

A."Süreli Kefalet" Kavramı

B.Süreli Olmayan Kefalet Sözleşmesinin Süreli Kefalet Olarak Dönüştürülmesi ve Özellikle Şekil Sorunu

C.Kefaletin Süreli Olup Olmadığının Belirlenmesi Açısından Bazı Durumların Özel Olarak İncelenmesi

D.Kararlaştırılan Sürenin Sona Ermesi ve Sonuçları

III.Gerçek Kişi Kefiller Açısından On Yıllık Azami Sürenin Sona Ermesi (TBK m.598/f.3, 4, 5)

A.Genel Olarak

B.On Yıllık Süreye İlişkin Hükmün (TBK m.598/f.3) Kapsamı

C.On Yıllık Sürenin Başlangıcı ve Taraflarca Uzatılması

D.On Yıllık veya Uzatılmış Sürenin Sona Ermesinin Sonuçları

1.Kefaletin Kendiliğinden Ortadan Kalkması

2.Birlikte Kefalette Kefillerden Birinin Sorumluluktan Kurtulmasının Diğer Kefillerin Sorumluluğuna Etkisi

§3.Süreli Olmayan (Belirsiz Süreli) Kefalette Kefilin Sorumluluğunun Sona Ermesi

I.Genel Olarak

II.Süreli Olmayan Kefalete İlişkin Hükmün (TBK m.601) Uygulama Alanı

A.Genel Olarak

B.Sürekli Borç İlişkileri Açısından

C.Müteselsil Kefalet Açısından

III.Kefilin Sorumluluktan Kurtulmasının Koşulları

A.Genel Olarak

B.Kefilin Alacaklıdan İstemde Bulunması

1.İstemin Hukuki Niteliği ve Şekli

2.Kefilin İstemde Bulunma Zamanı

a.Asıl Borcun Muaccel Olması Halinde

b.Asıl Borcun Muacceliyetinin Alacaklının İhbarına Bağlı Olması Halinde

3.İstemin Kapsamı

C.Kefilin İsteminin Alacaklıya Yüklediği Külfetler ve Külfetin Yerine Getirilmemesi Nedeniyle Kefilin Sorumluluktan Kurtulması

§4.Kefilin Kefalet Sözleşmesinden Dönmesi (TBK m.599)

I.Genel Olarak

II.Dönme Bildiriminin Şekli, İçeriği ve Hukuki Niteliği

III.Kefilin Sözleşmeden Dönmesinin Koşulları

A.Kefalet ile Teminat Altına Alınan Borcun Henüz Doğmamış Olması

B.Asıl Borçlunun Mali Durumunun, Kefalet Sözleşmesinin Kurulmasından Sonra Önemli Ölçüde Bozulması veya Kefilin İyiniyetle Varsaydığından Daha Kötü Olması

IV.Kefilin Sözleşmeden Dönme Hakkını Kullanmasının Sonuçları

§5.Kefilin Ödeme Teklifinin Alacaklı Tarafından Haklı Bir Neden Olmaksızın Kabul Edilmemesi Nedeniyle Kefilin Sorumluluktan Kurtulması (TBK m. 593)

I.Genel Olarak

II.Kefilin Sorumluluktan Kurtulmasının Koşulları

A.Asıl Borcun Muaccel Olması veya Alacaklının Borcun Erken İfasına Rızasının Bulunması

B.Alacaklının Haklı Bir neden Olmaksızın Ödemeyi Kabul Etmemesi

III.Kefilin Sorumluluktan Kurtulmasının Sonuçları

§6.Alacaklının Bilgi Verme, Rehin ve Senetleri Teslim Etme ve Güvenceleri Azaltmama Yükümlülüklerine Aykırı Davranması Nedeniyle Kefilin Sorumluluğunun Azalması veya Sona Ermesi (TBK m. 592)

I.Genel Olarak

II.Alacaklının Rehin Haklarını, Güvenceyi ve Rüçhan Haklarını Azaltması veya Ağır Kusuruyla Elinden Çıkarması Nedeniyle Kefilin Sorumluluğunun Azalması veya Sona Ermesi (TBK m.592/f.1 ve f.4)

A.Hükmün Kapsamının Belirlenmesi (Alacaklının Korumakla Yükümlü Olduğu Rehin, Güvence ve Rüçhan Hakkı)

B.Alacaklının Teminatları Koruma (Azaltmama) ve Ağır Kusurla Elinden Çıkarmama Yükümlülüğüne Uymamasının Sonuçları

III.Alacaklının, Kefile Bilgi Verme, Borç Senetleri ve Teminatları Teslim Etme Yükümlülüğü ve Buna Uymamasının Sonuçları (TBK m.592, f.3 ve f.4)

§7.Alacaklının Asıl Borç ve Kapsamı Hakkında Kefili Bilgilendirme, Asıl Borçlunun İflası veya Konkordato İstemesi Halinde Hakkını Korumak İçin Gerekenleri Yapma Yükümlülükleri ve Bunlara Uymaması Halinde Kefilin Sorumluluğunun Azalması (TBK m.594)

I.Alacaklının Kefili Bilgilendirme Yükümlülüğü

II.Alacaklının Asıl Borçlunun İflası veya Konkordato Mehli Verilmesi Halinde Alacak Hakkını Koruma Yükümlülüğü

III.Alacaklının Bildirim veya Alacağın Korunmasına İlişkin Yükümlülüklerini Yerine Getirmemesi Halinde Kefilin Sorumluluğunun Azalması

§8.Birlikte Kefalette Kefilin Özel Saikinin Boşa Çıkması Nedeniyle Kefilin Sorumluluğunun Sona Ermesi (TBK m.587/f.3)

I.Genel Olarak

II.Hükmün Uygulanmasının Koşulları

A.Alacaklının Kefilin Özel Saikini Bilmesi veya Bilmesi Gerekmesi

B.Kefilin Başka Kişilerin de Kefil Olduğu veya Olacağı Varsayımının Gerçekleşmemesi

C.Kefil Olduğu veya Olacağı Varsayılan Birlikte Kefillerden Birinin Alacaklı Tarafından Kefalet Borcundan Kurtarılması

D.Kefil Olduğu veya Olacağı Varsayılan Birlikte Kefillerden Birinin Kefaletinin Hükümsüz Olduğuna Karar Verilmesi

E.Hükmün (TBK m.587/f.3) Koşullarının Gerçekleşmesinin Sonuçları

§9.Çalışanlara Kefalette, Kefilin Sorumluluğunun Sona Ermesi (TBK m.602, m.592/f.2)

I.Çalışanlara Süreli Olmayan Kefalette Fesih Bildirimi (TBK m.602)

II.Alacaklının Çalışan Kişi Üzerindeki Özen Yükümlülüğünü Yerine Getirmemesi Nedeniyle Kefilin Sorumluluğunun Azalması (TBK m.592/f.2)

§10.Asıl Borçlunun Değişmesinin Kefilin Sorumluluğuna Etkisi

I.Genel Olarak

II.Borcun Dış Nakli Sözleşmesi Uyarınca Borçlunun Değişmesinin Kefilin Sorumluluğuna Etkisi

III.Ticari İşletmenin Devri, Başka Bir İşletmeyle Birleşmesi veya Tür Değiştirmesinin Kefilin Sorumluluğuna Etkisi

IV.Rehinli Taşınmazın Devrinin veya İcra Yoluyla Satılmasının Kefilin Sorumluluğuna Etkisi (TMK m.888, İİK m.125)

V.Asıl Borçlunun veya Kefilin Ölümü Halinde Terekeye İlişkin Resmi Defter Tutulmasının Kefalet Sözleşmesine Etkisi (m.619 / m.630)