İş Sağlığı ve Güvenliği Hukuku
Ömer Ekmekçi
Ayşe Köme Akpulat
Ayşe Ledün Akdeniz
Sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamının sağlanmasına ilişkin genel esaslar, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nda yasal temeline kavuşmuştur. Kanun, yalnızca işçileri değil, tüm çalışanları kapsam içine almıştır. Çalışmamızda, Kanun'un kapsamı içine alınan kişi ve faaliyetlere yer verildikten sonra, işverenlere getirilen yükümlülükler açıklanmıştır. Anılan yükümlülüklere ilişkin esaslar, uluslararası düzenlemelerle karşılaştırılmış ve yükümlülüğün kapsamı örneklerle değerlendirilmiştir. İş kazası ve meslek hastalığı konuları, hem risklerin ortaya çıkmasını önlemeye yönelik 6331 sayılı Kanun çerçevesinde hem de risklerin meydana gelmesinden sonraki aşamaya yönelik 5510 sayılı Kanun çerçevesinde incelenmiştir. İşverenin hukuki sorumluluğu ve -idari para cezalarına ilişkin açıklamaların da yer aldığı- cezai sorumluluğunun çerçevesi de özellikle Yargıtay kararları ışığında değerlendirilmiştir. Çalışma şartlarının iş sağlığı ve güvenliği açısından doğurabileceği olumsuz etkilerin önüne geçmek veya bunları en aza indirmek çalışanların da sürece katkısıyla mümkündür. Bu nedenle, çalışanların konuya ilişkin yükümlülükleri ve hakları da ayrıca kaleme alınmıştır. Çalışanların bireysel özelliklerinin dikkate alınarak özel düzenlemeler getirilmesi, etkin bir iş sağlığı ve güvenliği için zorunluluktur. Bu anlayışla, özel politika gerektiren gruplara ilişkin açıklamalara da eserde yer verilmiştir. Çalışma sürelerine ilişkin düzenlemeler de iş sağlığı ve güvenliği ile olan yakın ilişkisi nedeniyle çalışmada kendisine yer bulmuştur. Nihayet eserde, iş teftişine ilişkin genel esaslara da uygulamaya yardımcı olmak amacıyla yer verilmiştir.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
BİRİNCİ BÖLÜM
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU'NUN KİŞİ VE FAALİYET BAKIMINDAN KAPSAMI
I. HER ÇALIŞANIN SAĞLIK VE GÜVENLİK KORUMASINA ALINMASI AMACI
II. KAPSAMA ALINAN KİŞİLER VE FAALİYETLER
III. KAPSAM DIŞINDA BIRAKILAN KİŞİLER VE FAALİYETLER
IV. İŞYERİ KAVRAMI, İŞYERİNİN GİRDİĞİ TEHLİKE SINIFININ ÖNEMİ VE BELİRLENMESİ
V. İSG KATİP SİSTEMİ
İKİNCİ BÖLÜM
İŞVERENLERİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
I. İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI BULUNDURMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
II. İŞYERİ HEKİMİ BULUNDURMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
III. DİĞER SAĞLIK PERSONELİ ÇALIŞTIRMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
IV. İŞYERİ SAĞLIK GÜVENLİK BİRİMİ KURMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
V. RİSK DEĞERLENDİRMESİ
VI. SAĞLIK GÖZETİMİ
VII. İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞINI BİLDİRME YÜKÜMLÜLÜĞÜ
VIII. ÇALIŞANLARIN BİLGİLENDİRİLMESİ
IX. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ YÜKÜMLÜLÜĞÜ
X. ÇALIŞAN TEMSİLCİSİ BELİRLEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ
XI. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU OLUŞTURMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
XII. ACİL DURUM PLANLARI, YANGINLA MÜCADELE, İLK YARDIM VE TAHLİYE
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞI KAVRAMLARI
I. İŞ KAZASI
II. MESLEK HASTALIĞI
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
İŞVERENİN SORUMLULUĞU
I. İŞVERENİN HUKUKİ SORUMLULUĞU
II. İŞVERENİN CEZAİ SORUMLULUĞU
BEŞİNCİ BÖLÜM
ÇALIŞANLARIN HAKLARI
I. ÇALIŞMAKTAN KAÇINMA HAKKI
II. İŞ SÖZLEŞMESİNİ FESİH HAKKI
ALTINCI BÖLÜM
ÇALIŞANLARIN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÜKÜMLÜLÜKLERİ VE BU YÜKÜMLÜLÜĞE AYKIRI DAVRANIŞIN SONUÇLARI
I. ÇALIŞANLARIN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÜKÜMLÜLÜKLERİ
II. ÇALIŞANLARIN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÜKÜMLÜLÜĞÜNE AYKIRI DAVRANMASININ SONUÇLARI
YEDİNCİ BÖLÜM
ÇALIŞAN KADINLARIN, ÇOCUKLARIN VE ENGELLİLERİN KORUNMASI
I. ÇALIŞAN KADINLARIN KORUNMASI
II. ÇALIŞAN ÇOCUKLARIN VE GENÇLERİN KORUNMASI
III. ÇALIŞMA HAYATINDA ENGELLİLERİN KORUNMASI
SEKİZİNCİ BÖLÜM
GECE ÇALIŞMASI VE POSTALAR HALİNDE ÇALIŞMA
I. GECE ÇALIŞMASI
II. POSTALAR HALİNDE ÇALIŞMA
DOKUZUNCU BÖLÜM
İŞ TEFTİŞİ
I. GENEL OLARAK
II. İŞ TEFTİŞ KAVRAMI
III. İŞ TEFTİŞİNİN TÜRLERİ
IV. TEFTİŞ RAPORUNUN HUKUKİ NİTELİĞİ
V. MÜFETTİŞLERİN TEFTİŞE İLİŞKİN GÖREV VE YETKİLERİ
VI. MÜFETTİŞİN AYKIRILIKLARIN GİDERİLMESİ İÇİN ÖNEL VERMESİ KONUSUNDAKİ TAKDİR YETKİSİ
KAYNAKÇA