6102 Sayılı Yeni Türk Ticaret Kanununa Göre ANONİM ŞİRKETLERDE GNEL KURUL KARARLARININ BUTLANI Yrd. Doç. Dr. Ömer KORKUT - Genel Kurul Kararlarının Hukuki Niteliği ve Butlan Yaptırımı - Genel Kurul Kararlarının Hukuki Niteliği - Butlan ve Diğer Geçersizlik Halleri - Butlana İlişkin Yasal düzenlemeler ve Temel İlkeler - Butlana İlişkin Yasal - TTK’da Genel Kurul ve Yönetim Kurulu Karalarının Butlanı - Butlan Yaptırımının uygulanmasında Temel İlkeler - Genel Kurul Kararlarının Butlan Sebepleri - TTK’na Göre Butlan Sebeplerinin Tasnifi - Konu Yönünden Batıl Genel Kurul Kararları - Şekil Yönünden Batıl Genel Kurul Kararları - Butlanın İleri Sürülmesi ve Hakkın Kötüye Kullanımı Yasağı - Butlanın İleri Sürülmesi - Butlanın İleri Sürülmesi Hakkının Kötüye Kullanılması İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER Vİİ KISALTMALAR Xİİİ BİBLİYOGRAFYA XV GİRİŞ 1. KONUNUN TAKDİMİ VE SINIRLANDIRILMASI 1 2. İNCELEME PLANI 2 BİRİNCİ BÖLÜM GENEL KURUL KARARLARININ HUKUKİ NİTELİĞİ VE BUTLAN YAPTIRIMI § 1. GENEL KURUL KARARLARININ HUKUKİ NİTELİĞİ 4 1. GENEL KURUL KARARININ OLUŞMASI 5 1. Genel Kurulun Toplanması 5 1. Toplantıya Davet 6 2. Toplantı ve Karar Yetersayısının Sağlanması 9 2. Genel Kurulun Çalışması 10 8. Öneri 12 9. Oylama 13 10. Bakanlık Temsilcisinin Toplantıda Hazır Bulunması 15 11. Kararın Tespiti, İmzalanması, Tescil ve İlanı 17 3. Hukuki Etkisi 19 2. GENEL KURUL KARARI TÜRLERİ 20 5.1. Usule ve Esasa İlişkin Kararlar 20 5.2. Olumlu ve Olumsuz Kararlar 21 5.3. Azlık Kararları 22 5.4. Seçim Kararları 23 5.5. İmtiyazlı Pay Sahipleri Özel Kurulu Kararı 23 5.6. İç Yönergenin Onaylanmasına İlişkin Genel Kurul Kararı 25 § 2. BUTLAN VE DİĞER GEÇERSİZLİK HALLERİ ~ 26 I. BUTLAN 26 1.1. Terminoloji 26 1.2. Butlan Kavramı 27 1.3. Butlan Sebepleri 28 1. Butlan Yaptırımının Türleri 29 1. Tam Butlan 30 2. Kısmi Butlan 30 2. Butlan Yaptırımının Hukuki Sonuçları 32 II. DİĞER GEÇERSİZLİK HALLERİ. . 33 1. Yokluk 35 1 Yokluk Sebepleri 35 1. Hukuki Sonuçları Bakımından Yokluk ve Butlan 38 2. Şekle Aykırılık Yaptırımı Olarak Yokluk ve Butlan 40 2. iptal Edilebilirlik : 42 8. İptal Yaptırımının Özellikleri 43 9. Butlan ile iptal Edilebilirlik Arasındaki Farklılıklar 44 5.1. Sebepleri Bakımından 44 5.2. Hukuki Sonuçları Bakımından 45 3. Askıda Hükümsüzlük <47 İKİNCİ BÖLÜM BUTLANA İLİŞKİN YASAL DÜZENLEMELER VE TEMEL İLKELER § 3. BUTLANA İLİŞKİN YASAL DÜZENLEMELER 51 1.1. İSVİÇRE VE ALMAN HUKUKUNDA GENEL KURUL KARARLARININ BUTLANI 52 A. İsviçre Hukukunda 52 a. İsviçre Borçlar Kanunu'nda 1991 Değişikliği (m. 706b) Öncesi 53 b. İsviçre Borçlar Kanunu'nda 1991 Değişikliği (m. 706b) Sonrası 54 B. Alman Hukukunda 56 1.2. TÜRK BORÇLAR KANUNU'NDA BUTLAN SEBEPLERİ. 60 A. Hukuki İşlemin Konusunun İmkânsızlığı 61 B. Emredici Kurallara Aykırılık 62 C. Ahlaka Aykırılık 64 D. Kamu Düzenine Aykırılık 66 E. Kişilik Haklarına Aykırılık 67 F. Ayırt Etme Gücünden Yoksunluk 67 G. Geçerlilik Şekline Aykırılık 67 H. Muvazaa 70 § 4. TÜRK TİCARET KANUNU'NDA GENEL KURUL VE YÖNETİM KURULU KARARLARININ BUTLANI 71 /. GENEL KURUL KARARLARININ BUTLANI flTK m. 447) 71 II. YÖNETİM KURULU KARARLARININ BUTLANI (TTK m. 391) 74 A. Eşit İşlem İlkesine Aykırılık 76 B. Anonim Şirketin Temel Yapısına Uymayan Kararlar 78 C. Sermayenin Korunması İlkesini İhlal Eden Kararlar 80 1. Pay Sahiplerinin Vazgeçilmez Nitelikteki Haklarını ihlal Eden Kararlar 81 2. Organların Devredilemez Yetkilerinin Devrine İlişkin Kararlar 82 § 5. BUTLAN YAPTIRIMIN UYGULANMASINDA TEMEL İLKELER 83 /. BORÇLAR HUKUKUNDAKİ BUTLAN SEBEPLERİNİN GENEL KURUL KARARLARINA UYGULANABİLİRLİĞİ 83 1. Genel Kurul Kararlarının Butlanı Düzenlemesi (TTK m. 447) Öncesi 85 2. Genel Kurul Kararlarının Butlanı Düzenlemesi (TTK m. 447) Sonrası 88 1. EMREDİCİ HÜKÜMLER İLKESİ ve BUTLAN SEBEPLERİNİN SINIRLANMASI 89 1. Emredici Hükümler İlkesi 89 2. Butlan Sebeplerinin Sınırlandırılması ihtiyacı 91 3. Butlanın ikincilliği İlkesi 95 2. BATIL GENEL KURUL KARARININ UYGULANMASINDAN DOĞAN SORUMLULUK 96 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM GENEL KURUL KARARLARININ BUTLAN SEBEPLERİ § 6. TÜRK TİCARET KANUNU'NA GÖRE BUTLAN SEBEPLERİNİN TASNİFİ 99 8. KONU YÖNÜNDEN BATIL GENEL KURUL KARARLARI 100 9. ŞEKİL YÖNÜNDEN BATIL GENEL KURUL KARARLARI 100 § 7. KONU YÖNÜNDEN BATIL GENEL KURUL KARARLARI 101 /. TÜRK TİCARET KANUNU'NUN 447'NCİ MADDESİNDE ÖNGÖRÜLEN BUTLAN SEBEPLERİ 101 5.1. Pay Sahibinin Vazgeçilemez Nitelikteki Haklarını Sınırlandıran Veya Ortadan Kaldıran Kararlar 102 1.1. Genel Kurula Katılma Hakkının İhlali 103 1.2. Oy Kullanma Hakkının İhlali 105 1.3. Dava Açma Hakkının İhlali 107 1.4. Bilgi Alma, inceleme ve Denetleme Hakkının ihlali 109 A. Pay Sahibinin Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı 109 a. Genel Kurul Toplantısı Öncesinde 110 b. Genel Kurul Toplantısında 111 c. Bilgi Alma ve İnceleme Hakkının Sınırlandırılmasında Ölçü 113 B. Pay Sahibinin Denetleme Hakkı 117 1.5. Diğer Vazgeçilmez Nitelikteki Haklarını Ortadan Kaldıran veya Sınırlandıran Kararlar 118 5.2. Anonim Şirketin Temel Yapısını Bozan Kararlar 119 A. Anonim Şirketin Tanımına Aykırılık 120 B. Pay Sahiplerinin Haklan ve Borçları Düzenine Aykırılık 121 C. Anonim Şirketin Organik Yapısına Aykırılık 123 C. Anonim Şirketin Sermayesinin Korunması Hükümlerine Aykırı Olan Kararlar 125 II. TTK'NIN 447'NCİ MADDESİNDE SAYILMAYAN BUTLAN SEBEPLERİ 134 1. Sorumluluk Hükümlerini (TTK m. 549 vd.) Bertaraf Etmeye Yönelik Genel Kurul Kararları 134 2. Potansiyel Pay Sahiplerini, Alacaklıları ve Şirket Çalışanlarını Koruyan Hükümlere Aykırılık 135 3. Eşit işlem İlkesine Aykırılık 138 4. Anonim Şirketin Kendi Paylarını İktisap Yasağının İhlali 141 5. Payın İtibari Değerinin Kanuna Aykırı Belirlenmesi 141 § 8. ŞEKİL YÖNÜNDEN BATIL GENEL KURUL KARARLARI 142 1. GENEL KURULUN YETKİSİZLİĞİ 144 2. TOPLANTI YAPILMADAN ALINAN KARARLAR 145 3. GENEL KURULUN TOPLANTIYA ÇAĞRILMASINDA USULSÜZLÜK. 146 1. Kanunda Öngörülen Çağrı Usulüne Aykırılık 146 1. Çağrı Yapılmadan Genel Kurulun Toplanmış Olması 147 2. Genel Kurulun Yetkisiz Kişilerce Çağrılması 149 3. Genel Kurulun Çağrı Usulünde Eksiklik 150 4. Genel Kurul Çağrısının İçeriğinin Yasaya Aykırı Olması 154 2. Esas Sözleşmede Öngörülen Çağrı Usulüne Aykırılık 155 4. TOPLANTI VE KARAR YETERSAYISINA UYULMADAN ALINAN KARARLAR 156 8. Kanunda Öngörülen Toplantı ve Karar Yetersayısına Aykırılık 156 9. Anasözleşmede Öngörülen Toplantı ve Karar Yetersayısına Aykırılık 159 5. GENEL KURUL TOPLANTISININ YÜRÜTÜLMESİNDEKİ USULSÜZLÜKLER 161 5.1. Genel Kurul Toplantısına Katılması Gerekenlerin Eksikliği 162 1.1. Yönetim Kurulu Üyeleri ve Denetçiler 162 1.2. Bakanlık Temsilcisi 163 5.2. Genel Kurul Belgelerinde Eksiklik 164 A. Hazır Bulunanlar Listesinin Eksikliği 164 B. Toplantı Tutanağının Mevcudiyeti ve İçeriği 165 C. Toplantı Tutanağının İmzalanması 166 D. Toplantı Tutanağının Tescil ve İlanı 167 5.3. Gündeme Bağlılık İlkesinin İhlali 169 6. DİĞER BUTLAN SEBEPLERİ 170 a. Anonim Şirketin Birleşmesi İçin Alınan Kararlar 170 b. İbra Kararının Batıl Olduğu HSIler 170 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM BUTLANIN İLERİ SÜRÜLMESİ VE HAKKIN KÖTÜYE KULLANIMI YASAĞI § 9. BUTLANIN İLERİ SÜRÜLMESİ 173 /. BATIL GENEL KURUL KARARLARI ÜZERİNDE SİCİL MÜDÜRÜNÜN DENETİM YETKİSİ 173 1. Ticaret Siciline Tescili Gerekmeyen Genel Kurul Kararları Bakımından 1 /4 2. Ticaret Siciline Tescili Gereken Genel Kurul Kararlan Bakımından 174 1. BUTLAN DAVASI 178 1. Davanın Niteliği 179 2. Güncel Menfaatin Varlığı I80 3. Davanın Tarafları 182 1. Davacı 182 8. Pay Sahipleri I82 9. Yönetim Kurulu Üyeleri I84 10. Üçüncü Kişiler 184 11. İflas idaresi l8^ 2. Davalı 186 4. Davanın Usule İlişkin Özellikleri 187 5.1. Davanın ilanı 188 5.2. Şirketin Muhtemel Zararlarına Karşı Teminat Gösterilmesi 188 5.3. Butlanı İleri Sürülen Genel Kurul Kararının Yürütülmesinin Geri Bırakılması 189 5.4. Butlan Davasında Süre 190 5. Hüküm ve Etkisi 192 1.1. Kararın Üçüncü Kişiler Üzerindeki Etkisi 193 1.2. Kararın Şirket Organlarının Yaptıkları işlemler Üzerindeki Etkisi 194 6. Mahkemenin Butlan Kararının Tescili ve internet Sitesinden İlanı 196 7. Batıl Bir Genel Kurul Kararının İptalinin Dava Edilmesi 196 2. BUTLAN HALLERİNİN ISLAHI 198 A. Alman Hukukunda 1" B. İsviçre Hukukunda 2^0 C. Türk Hukukunda 2^2 § 10. BUTLANIN İLERİ SÜRÜLMESİ HAKKININ KÖTÜYE KULLANILMASI 205 a. HAKKININ KÖTÜYE KULLANILDIĞININ TESPİTİ 205 b. DAVA HAKKININ KÖTÜYE KULLANILMASI 207 A. Genel Kurul Kararının İptali Davasında Hakkın Kötüye Kullanımı 209 A. Türk Hukukundaki Durum 209 B. Alman Hukukundaki Durum 211 B. Genel Kurul Kararının Butlanının Tespiti Davasında Hakkın Kötüye Kullanımı 214 1. HAKKIN KÖTÜYE KULLANILMASI NİTELİĞİNDEKİ BUTLAN DAVALARININ GÖRÜNÜM BİÇİMLERİ 215 1. Davacının Menfaatinin Bulunmaması 216 2. Sadakat Yükümlülüğüne Aykırılık 217 3. Batıl Karara Uzun Zaman Sessiz Kalınmış Olması 218 4. Şekle Aykırılığın ileri Sürülmesinde Hakkın Kötüye Kullanılması 221 2. DAVA HAKKININ KÖTÜYE KULLANILMASININ HUKUKİ SONUÇLARI 222 1. Kötüniyetle Açılan Davanın Reddi 222 2. Kötüniyetle Dava Açanların Sorumluluğu 222 3. Şirketin Zararının Tazmini 224 1. Zarar 224 2. Tazminat Davasının Şartları 226 4. Dava Hakkını Kötüye Kullanan Pay Sahibinin Şirketten Çıkarılabilmesi 227 SONUÇ 229 KAVRAM İNDEKSİ 233
