%3
Enerji Hukuku Onur Kaplan

Enerji Hukuku


Basım Tarihi
2025-02
Sayfa Sayısı
422
Kapak Türü
Karton
Kağıt Türü
1.Hamur
Basım Yeri
Ankara
Stok Kodu
9789750298950
Boyut
16x24
Baskı
1



Doç. Dr. Onur KAPLAN

Dr. Öğr. Üyesi Güven SÜSLÜ

 

İÇİNDEKİLER
 
Ön Söz 
 
5
Kısaltmalar Cetveli 
 
19
1. Bölüm
 
 
ENERJİ PİYASASI KAVRAMI, TÜRLERİ VE HUKUKİ DAYANAKLARI
 
 
I. TERMİNOLOJİK OLARAK ENERJİ PİYASASI 
 
23
II. ENERJİ KAYNAĞI, ENERJİ PİYASASININ VARLIĞI VE İŞLEYİŞİ AÇISINDAN HUKUKİ DAYANAKLAR 
 
24
A. Anayasal Dayanaklar 
 
25
B. Yasal Düzenlemeler 
 
27
C. İkincil Mevzuat 
 
28
III. GENEL OLARAK ENERJİ PİYASASI TÜRLERİ VE OLUŞTURULMA AMAÇLARI 
 
30
A. Elektrik Piyasası 
 
31
B. Doğal Gaz Piyasası 
 
33
C. Petrol Piyasası 
 
35
D. LPG Piyasası 
 
37
2. Bölüm
 
 
ENERJİ PİYASALARININ İŞLEYİŞİ BAKIMINDAN YETKİLİ İDARİ MAKAMLAR VE İŞLEVLERİ
 
 
I. İLGİLİ İDARİ MAKAMLAR 
 
39
A. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 
 
40
B. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) 
 
41
C. Rekabet Kurumu (RK) 
 
43
D. Nükleer Düzenleme Kurumu (NDK) 
 
45
E. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının İlgili Olduğu Kamu Kuruluşları 
 
48
1. Elektrik Üretim Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü (EÜAŞ) 
 
49
2. Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü (TEİAŞ) 
 
51
3. Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü (TEDAŞ) 
 
52
4. Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü (BOTAŞ) 
 
54
5. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı Genel Müdürlüğü (TPAO) 
 
54
6. Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu Genel Müdürlüğü (TKİ) 
 
56
7. Türkiye Taşkömürü Kurumu Genel Müdürlüğü (TTK) 
 
57
8. Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü (ETİ MADEN) 
 
58
9. Türkiye Elektromekanik Sanayi Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü (TEMSAN) 
 
59
10. Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu (TENMAK) 
 
60
II. İLGİLİ İDARİ MAKAMLARIN İDARİ İŞLEVLERİ VE REGÜLASYON KAVRAMININ İRDELENMESİ 
 
61
A. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının İşlevleri 
 
61
B. Düzenleyici Denetleyici Kurumların İşlevleri ve Regülasyon Kavramı 
 
62
C. Kamu İktisadi Teşebbüslerinin İşlevleri 
 
65
III. DENETİM VE YAPTIRIMLAR 
 
65
3. Bölüm
 
 
ELEKTRİK PİYASASI FAALİYETLERİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ, TÜRLERİ VE HUKUKİ NİTELİĞİ
 
 
I. ELEKTRİK PİYASASININ TARİHÇESİ, ÖZELLEŞTİRME VE AYRIŞTIRMA SÜREÇLERİ 
 
69
II. ELEKTRİK PİYASASI FAALİYET TÜRLERİ 
 
73
A. Üretim Faaliyeti 
 
74
B. İletim Faaliyeti 
 
75
C. Dağıtım Faaliyeti 
 
76
D. Toptan ve Perakende Satış Faaliyeti 
 
78
E. Piyasa İşletim Faaliyeti 
 
81
F. İthalat–İhracat Faaliyeti 
 
83
G. Toplayıcılık Faaliyeti 
 
84
4. Bölüm
 
 
6446 SAYILI KANUN UYARINCA ELEKTRİK PİYASALARINDA LİSANS ESASLARI
 
 
I. LİSANS KAVRAMI, TÜRLERİ İLE BAŞVURU VE DEĞERLENDİRME SÜRECİ 
 
85
II. ÖN LİSANS BAŞVURU VE DEĞERLENDİRME SÜRECİ 
 
91
III. LİSANSLARIN HUKUKİ NİTELİĞİ 
 
95
IV. LİSANS VERİLMESİNİN HUKUKİ SONUÇLARI 
 
96
5. Bölüm
 
 
6446 SAYILI KANUN UYARINCA ELEKTRİK
 
 
PİYASALARINDA TARİFELER, TÜKETİCİLERİN DESTEKLENMESİ, ÖZELLEŞTİRME, KAMULAŞTIRMA VE
 
 
ARZ GÜVENLİĞİ
 
 
I. TARİFELER VE TÜKETİCİLERİN DESTEKLENMESİ 
 
99
A. Tüketicilerin Desteklenmesi 
 
99
B. Tarifelerin Belirlenmesi ve İçeriği 
 
101
C. Tarife Türleri 
 
101
II. ÖZELLEŞTİRME İŞLEMLERİ 
 
103
III. TAŞINMAZ MAL EDİNME SÜRECİ OLARAK KAMULAŞTIRMA 
 
106
IV. ELEKTRİK PİYASASI ARZ GÜVENLİĞİNİN SAĞLANMASI 
 
111
6. Bölüm
 
 
5346 SAYILI KANUN UYARINCA YENİLENEBİLİR
 
 
ENERJİ KAYNAKLARINDAN ELEKTRİK ENERJİSİ
 
 
ÜRETİMİ ESASLARI
 
 
I. 5346 SAYILI KANUN’UN AMACI VE YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ TÜRLERİ 
 
113
II. YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAK ALANLARININ (YEKA) BELİRLENMESİ 
 
116
A. YEKA’ların Enerji İşleri Genel Müdürlüğü Tarafından Geliştirilmesi Durumunda Usul 
 
118
B. YEKA Amaçlı Bağlantı Kapasite Tahsisi ile YEKA Geliştirilmesi Durumunda Usul 
 
119
III. YEKA’LARIN KULLANILMASI VE KORUNMASI 
 
120
A. YEKA Kullanım Usulü 
 
120
B. YEKA’ların Korunması Bakımından Uyulması Gereken Hususlar 
 
122
IV. YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARINDAN ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİNDE UYGULANACAK USUL VE ESASLAR 
 
123
A. YEK ve YEK–G Belgesi 
 
124
B. YEK Destekleme Mekanizması (YEKDEM) 
 
125
C. Yerli Ürün (Aksam) Kullanımı ve Etkileri 
 
126
D. Arazi İhtiyacının Karşılanmasına Yönelik Diğer Uygulamalar 
 
127
7. Bölüm
 
 
DOĞAL GAZ PİYASASININ OLUŞUM SÜRECİ VE
 
 
FAALİYET TÜRLERİ
 
 
I. DOĞAL GAZ PİYASASININ OLUŞTURULMASI 
 
131
II. DOĞAL GAZ PİYASASI FAALİYET TÜRLERİ 
 
133
A. İthalat Faaliyeti 
 
135
1. İthalat Lisansını Haiz Bir İthalatçı Şirketin Hakları 
 
136
2. İthalat Lisansını Haiz Bir İthalatçı Şirketin Yükümlülükleri 
 
137
B. Üretim Faaliyeti 
 
138
C. İletim Faaliyeti 
 
141
1. İletim Şirketlerinin Yükümlülükleri 
 
142
2. Ulusal İletim Sistemi ve Şirketlerce Yapılacak Nakil 
 
144
D. Depolama Faaliyeti 
 
146
E. Toptan Satış Faaliyeti 
 
152
F. İhracat Faaliyeti 
 
156
G. Şehir İçi Dağıtım Faaliyeti 
 
157
1. Faaliyet Kapsamında Tüketicilerin Durumu 
 
162
2. Doğal Gaz Piyasası Bağlamında Dağıtım Bölgeleri 
 
166
3. Doğal Gaz Piyasası Dağıtım Şirketlerinin Hak ve Yükümlülükleri 
 
167
H. Sıkıştırılmış Doğal Gazın (CNG) Dağıtımı ve İletimi Faaliyetleri 
 
168
İ. Doğal Gazın Sıvılaştırılması Faaliyeti 
 
169
8. Bölüm
 
 
DOĞAL GAZ PİYASASINDA REKABETİN KORUNMASI VE GELİŞTİRİLMESİ, ARZ GÜVENLİĞİ, DOĞAL GAZ PİYASASINDA İDARİ YAPTIRIMLAR VE KAMULAŞTIRMA
 
 
I. DOĞAL GAZ PİYASASINDA BOTAŞ’IN HUKUKİ DURUMU VE ETKİSİ 
 
171
II. DOĞAL GAZ PİYASASINDA REKABETİ KORUNMASI VE GELİŞTİRİLMESİNE YÖNELİK HUKUKİ DÜZENLEMELER İLE AYRIŞTIRMA MESELESİ 
 
173
III. ARZ GÜVENLİĞİ 
 
177
IV. DOĞAL GAZ PİYASASINDA İDARİ YAPTIRIMLAR VE DENETİM 
 
181
A. Doğal Gaz Piyasasında Genel Olarak İdari Yaptırımlar 
 
181
B. Doğal Gaz Piyasasında Denetim 
 
184
V. DOĞAL GAZ PİYASASINDA ÖN ARAŞTIRMA VE SORUŞTURMA 
 
186
A. Ön Araştırma 
 
186
B. Soruşturma 
 
188
1. Soruşturma Raporu ve Savunma 
 
190
2. Soruşturmanın Nihai Karara Bağlanması 
 
190
a. İhtar 
 
192
b. İdari Para Cezasının Tahsili 
 
194
3. Özel Soruşturma Usulü 
 
194
VI. 4646 SAYILI KANUN’DA DÜZENLENEN VE İDARİ YAPTIRIMA TABİ TUTULAN İHLALLER 
 
195
A. Bilgi Verme Yükümlülüğüne Aykırılık 
 
195
B. 4646 Sayılı Kanun ve Diğer İdari Düzenleyici İşlemlere Aykırı Hareket Edilmesi 
 
196
C. Lisans ve/veya Sertifikalardan Doğan Hukuki Yükümlülüklerin Yerine Getirilmemesi 
 
198
D. Müracaat Aşamasında Gerçek Dışı, Yanıltıcı Bilgi veya Belge Vermek 
 
200
E. Lisans Kapsamı Dışında Faaliyette Bulunulması 
 
201
F. Şartların Başlangıçtan İtibaren Mevcut Olmaması veya Sonradan Ortadan Kalkması 
 
202
VII. AĞIRLAŞTIRICI SEBEP VE TEKERRÜR HALİ 
 
204
VIII. KAMULAŞTIRMA 
 
208
A. Genel Olarak Kamulaştırma Yetkisi ve Kamu Yararı Kararı 
 
208
B. Acele Kamulaştırma Hali 
 
209
C. Sertifika Sahipleri İçin Kamulaştırma 
 
209
D. Kamusal Mallar Üzerinde Ayni Hak Tesisi 
 
210
9. Bölüm
 
 
PETROL PİYASASININ GELİŞİMİ VE FAALİYET TÜRLERİ
 
 
I. PETROL PİYASASININ HUKUK DÜZENİNDE GELİŞİMİ VE KONUSU 
 
215
II. PETROL PİYASASI FAALİYET VE LİSANS TÜRLERİ 
 
217
A. Rafinaj Faaliyeti 
 
221
B. İşleme Faaliyeti 
 
222
C. Madeni Yağ Üretimi Faaliyeti 
 
223
D. Depolama Faaliyeti 
 
224
E. İletim Faaliyeti 
 
226
F. Serbest Kullanım Faaliyeti 
 
227
G. İhrakiye Teslimi Faaliyeti 
 
228
H. Dağıtım Faaliyeti 
 
229
I. Taşıma Faaliyeti 
 
233
İ. Bayilik Faaliyeti 
 
234
10. Bölüm
 
 
PETROL PİYASASINDA REKABETİN KORUNMASI,
 
 
PİYASA DENETİMİ VE KAMULAŞTIRMA
 
 
I. ULUSAL PETROL STOĞU 
 
241
A. Ulusal Petrol Stoğu Komisyonu 
 
242
B. Ulusal Petrol Stoğu Yükümlüleri 
 
243
1. Zorunlu ve Tamamlayıcı Ulusal Petrol Stoğu 
 
243
a. Zorunlu Ulusal Petrol Stok Yükümlüsü 
 
244
b. Tamamlayıcı Ulusal Petrol Stok Yükümlüsü 
 
245
2. Olağanüstü Hallerde Ulusal Petrol Stoğu Kullanımı 
 
245
II. REKABET 
 
246
III. PİYASA DENETİM UYGULAMASI OLARAK ULUSAL MARKER 
 
248
A. Ulusal Marker Kavramı ve Kaçak Akaryakıtla İlişkisi 
 
248
B. Ulusal Markerin Tatbik Edilmesi 
 
249
1. Ulusal Marker Ekleme Yetkisi 
 
251
2. Ulusal Marker Temin ve Teslimi 
 
251
C. Ulusal Markerin Eklenmesinin Denetlenmesi 
 
252
1. Ekleme ve Ekleme Sırasında Kontrol 
 
254
a. Ulusal Marker Eklememe 
 
257
b. Ulusal Markerin Kurumun Belirlediği Seviyede veya Şartta Bulunmaması 
 
259
2. Ekleme Esnasında Nezaret Etme 
 
262
IV. PETROL PİYASASINDA DENETİM, SORUŞTURMA VE İDARİ YAPTIRIMLAR 
 
267
A. Genel Olarak Denetimler 
 
267
B. Piyasada Dolaşan Akaryakıtın Ulusal Marker Yönünden Denetimi 
 
268
C. Mühürleme 
 
269
D. Petrol Piyasasında Soruşturma 
 
271
1. İhtara Tabi Haller 
 
271
2. Geçici Durdurma 
 
272
3. Ön Araştırma ve Soruşturma 
 
272
a. Ön Araştırma 
 
272
b. Soruşturma 
 
275
aa. Soruşturma Raporu ve Savunma 
 
276
bb. Soruşturmanın Sonuçlandırılması 
 
277
4. İdari Yaptırımlar 
 
278
a. Lisans İptali 
 
278
b. İdari Para Cezaları 
 
279
V. KAMULAŞTIRMA 
 
280
11. Bölüm
 
 
SIVILAŞTIRILMIŞ PETROL GAZI (LPG) PİYASASININ
 
 
GELİŞİMİ VE FAALİYET TÜRLERİ
 
 
I. SIVILAŞTIRILMIŞ PETROL GAZI (LPG) PİYASASININ HUKUK DÜZENİNDE GELİŞİMİ VE KONUSU 
 
285
II. LPG PİYASASI FAALİYET VE LİSANS TÜRLERİ 
 
286
A. Dağıtım Faaliyeti 
 
290
B. Taşıma Faaliyeti 
 
294
C. Depolama Faaliyeti 
 
294
D. Dolum Faaliyeti 
 
295
E. LPG Tüp İmalatı Faaliyeti 
 
295
F. LPG Tüpü Muayenesi, Tamiri ve Bakımı Faaliyeti 
 
296
G. LPG Oto Gaz Bayilik Faaliyeti 
 
297
III. LPG TÜP BAYİLİĞİ FAALİYETİ 
 
301
IV. DÖKME LPG FAALİYETİ 
 
303
V. LPG PİYASASINDA DENETİM, SORUŞTURMA VE İDARİ YAPTIRIMLAR 
 
304
A. Genel Olarak Denetimler 
 
304
B. LPG Piyasasında Numune Alma, Test ve Analiz Yapılması 
 
307
C. Mühürleme 
 
307
D. LPG Piyasasında Soruşturma 
 
309
1. İhtara Tabi Haller 
 
309
2. Geçici Durdurma 
 
309
3. Ön Araştırma ve Soruşturma 
 
310
a. Ön Araştırma 
 
310
b. Soruşturma 
 
312
aa. Soruşturma Raporu ve Savunma 
 
313
bb. Soruşturmanın Sonuçlandırılması 
 
314
4. İdari Yaptırımlar 
 
315
a. Lisans İptali 
 
315
b. İdari Para Cezaları 
 
316
12. Bölüm
 
 
NÜKLEER ENERJİ VE NÜKLEER GÜÇ SANTRALLERİ
 
 
I. NÜKLEER ENERJİ KAVRAMI VE TARİHSEL GELİŞİMİ 
 
319
II. NÜKLEER GÜÇ SANTRALİ KURMA VE İŞLETME FAALİYETİNİN İDARİ FAALİYET TEMELİNDE İRDELENMESİ 
 
320
A. NGS Kurma ve İşletme Faaliyetinin İdare Tarafından Üstlenilmesi 
 
321
1. Cumhurbaşkanlığı 
 
322
2. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 
 
322
3. Nükleer Düzenleme Kurumu 
 
323
B. NGS Kurma ve İşletme Faaliyetinin Yerine Getirilmesi 
 
324
1. Özel Hukuk Şirketleri 
 
324
a. EÜAŞ ile Enerji Satış Sözleşme Yapmak İsteyen Şirketler 
 
325
b. EÜAŞ ile Enerji Satış Sözleşme Yapmak İstemeyen Şirketler 
 
327
2. Cumhurbaşkanınca Kurulmasına Karar Verilen Şirket 
 
329
3. Bakanlık Tarafından Görev Verilen Kamu Şirketi 
 
333
4. Merkezi Yönetim Kapsamındaki Kamu İdaresi ya da Kamu Sermayeli Kuruluş 
 
334
III. NGS KURMA VE İŞLETME KAMU HİZMETİNİN YERİNE GETİRİLMESİNDE ENERJİ PİYASASI DÜZENLEME KURUMUNUN ROLÜ 
 
335
IV. NGS KURULMASI VE İŞLETİLMESİ FAALİYETLERİNE İLİŞKİN İDARENİN SORUMLULUĞU 
 
336
A. Genel Olarak İdarenin Sorumluluğu 
 
336
B. NGS Kurma ve İşletme Kamu Hizmetinde İdarenin Özel Hukuk Sorumluluğu 
 
337
C. NGS Kurma ya da İşletme Kamu Hizmetinde İdarenin İdari Sorumluluğu 
 
342
1. İdarenin “İşleten” Sıfatıyla “Kamu Hizmetini Yerine Getiren İdare” Olarak Sorumluluğu 
 
343
2. Cumhurbaşkanlığı ya da Bakanlığın Üstlenen Sıfatıyla Sorumluluğu 
 
343
a. Cumhurbaşkanlığının 7381 sayılı Kanun ve Paris Sözleşmesi Kapsamında Sorumluluğu 
 
344
aa. Nükleer Zarar Tespit Komisyonu Kurulması 
 
344
bb. Sorumluluk Sınırını Aşan Zararlarda Fon Sağlama Yükümlülüğü 
 
347
cc. Sorumluluk Limitlerinin Karşılanmaması Hali 
 
348
dd. İdarenin İşletene Ait Teminat ya da Sigorta Yükümlülüğünü İkame Etmemesi 
 
349
ee. İşleten İdareye Sağlanan Muafiyet Kapsamında Sorumluluk 
 
350
b. Cumhurbaşkanlığı ya da Bakanlığın Kamu Hizmetini Üstlenen Sıfatıyla Denetim Yetkisinden Kaynaklanan Sorumluluğu 
 
351
c. İşletenin Sorumluluğunun Olmadığı ve Hizmet Kusurunun Bulunmadığı Hallerde İdarenin Sorumluluğu 
 
355
3. Nükleer Düzenleme Kurumunun Sorumluluğu 
 
358
13. Bölüm
 
 
ENERJİ VERİMLİLİĞİ
 
 
I. ENERJİ VERİMLİLİĞİ KAVRAMI VE KAPSAMI 
 
365
II. ENERJİ VERİMLİLİĞİ ALANINDA YÜRÜTÜLEN FAALİYETLER 
 
367
A. Enerji Yönetimi 
 
368
1. Eğitim ve Bilinçlendirme Faaliyetleri 
 
368
a. Enerji Verimliliği Konusunda Toplumu Bilinçlendirme ve Eğitimler 
 
368
b. Enerji Verimliliği Konusunda Teorik ve Uygulamalı Eğitimler Düzenlenmesi 
 
370
2. Enerji Yöneticisi Görevlendirme ve Enerji Birimi Kurma Faaliyetleri 
 
370
3. Enerji Verimliliğini Artırıcı Uygulamalar 
 
373
4. Enerji Verimliliğini Artırıcı Bir Önlem Olarak Etüt Faaliyeti 
 
374
B. Yetkilendirme 
 
376
1. Üniversite ve Meslek Odalarının Yetkilendirilmesi 
 
377
2. Şirketlerin Yetkilendirilmesi 
 
380
C. Enerji Verimliliği Destekleri 
 
384
1. Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa’da Enerji Verimliliği Teşvikleri 
 
384
2. Türkiye’de Enerji Verimliliği Destekleri 
 
386
a. Destekler 
 
386
b. Diğer Uygulamalar 
 
389
c. Teknik Destek 
 
389
D. Ürün Etiketlemesi ve ENVER Etiketi Uygulaması 
 
390
1. Etiket Uygulaması 
 
390
2. ENVER Etiketi 
 
391
E. Binalarda Enerji Performansı Uygulaması 
 
392
F. Ulaşımda Enerji Verimliliği Uygulaması 
 
396
III. ENERJİ VERİMLİLİĞİ ALANINDA DENETİM 
 
397
IV. ENERJİ VERİMLİLİĞİ ALANINDA İDARİ YAPTIRIMLAR 
 
399
Kaynakça 
 
403
Kavram Dizini 
 
419
Kapat