Islah
Dr. Orhan EROĞLU
- | İddianın veya Savunmanın Değiştirilmesi veya Genişletilmesi Yasağı |
- | Islahın Şartları ve Çeşitleri |
- | Islah Yoluyla Yapılabilen İşlemler |
- | Islahı Gerektirmeyen ve Islah Yapılamayacak Özel Bazı Durumlar |
- | Tahkimde, İdari Yargılama Usulünde ve Karşı Davada Islah |
- | Belirsiz Alacak Davası |
- | Kanun Yollarında Islah |
- | Taraf Değişikliği ve Taraf Değişikliğinin Islahla İlişkisi |
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar 15
Giriş 17
Birinci Bölüm
GENEL OLARAK ISLAH İLE ISLAHIN TARİHSEL OLARAK DÜZENLENİŞİ VE ISLAHIN BAZI KURUMLARDAN FARKLILIKLARI VE BENZERLİKLERİ
§1. TÜRK HUKUK SİSTEMİNDE ISLAHIN TARİHSEL OLARAK DÜZENLENİŞİ 21
A. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun Yürürlüğe Girdiği Tarihe Kadar Islahın Tarihi Gelişimi 21
B. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nda Bulunan Islaha İlişkin Düzenlemeler 22
C. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’ndaki Islaha İlişkin Düzenlemeler ve Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun Getirdiği Yenilikler 24
§2. ISLAH KAVRAMI, ISLAHIN HUKUKî NİTELİĞİ VE AMACI İLE ISLAHIN ÇEŞİTLİ HUKUK SİSTEMLERİNDE DÜZENLENİŞİ 27
A. Islah Kavramı, Islahın Hukukî Niteliği ve Amacı 27
I. Genel Olarak Islah Kavramı 27
II. Islahın Hukukî Niteliği 29
III. Islahın Amacı 31
B. Islahın Çeşitli Hukuk Sistemlerinde Düzenlenişi 33
I. Kara Avrupası Hukuk Sistemlerinde Islah 33
II. Anglo–Amerikan Hukuk Sistemlerinde Islah 36
1. İngiliz Hukukunda Islah 36
2. Amerikan Hukukunda Islah 39
§3. ISLAHIN BENZER KURUMLARDAN FARKLARI VE BU KURUMLARLA BENZERLİKLERİ 41
A. Maddi Hataların Düzeltilmesi 41
B. Hâkimin Davayı Aydınlatma Yükümlülüğü 45
C. Eski Hâle Getirme 46
İkinci Bölüm
İDDİANIN VEYA SAVUNMANIN DEĞİŞTİRİLMESİ VEYA GENİŞLETİLMESİ YASAĞI
§4. GENEL OLARAK İDDİANIN VEYA SAVUNMANIN DEĞİŞTİRİLMESİ VEYA GENİŞLETİLMESİ YASAĞI 49
A. İddianın veya Savunmanın Değiştirilmesi veya Genişletilmesi Yasağının Kapsamı 49
B. İddianın veya Savunmanın Değiştirilmesi veya Genişletilmesi Yasağının Uygulanmadığı Davalar 51
C. İddianın veya Savunmanın Değiştirilmesi veya Genişletilmesi Yasağının Başlamasından Sonraki Dönemde Yeni Ortaya Çıkan Bir Vakıanın İleri Sürülmesi 52
D. Ön İnceleme Duruşmasında İddianın veya Savunmanın Değiştirilmesi veya Genişletilmesi Yasağı 54
E. Mevcut Bir Hayat Olayı Kapsamında İleri Sürülen Yeni Vakıaların İddianın veya Savunmanın Değiştirilmesi veya Genişletilmesi Yasağı Kapsamında Değerlendirilmesi 55
F. İcra ve İflâs Hukukunda İddianın veya Savunmanın Değiştirilmesi veya Genişletilmesi Yasağı 56
G. Kanun Yolu İncelemelerinde İddianın veya Savunmanın Değiştirilmesi veya Genişletilmesi Yasağı 59
H. Davaya Hiç Cevap Vermemiş Olan Davalının İddianın veya Savunmanın Değiştirilmesi veya Genişletilmesi Yasağı Kapsamında Durumu 62
J. İtiraz ve Def’ilerin İddianın veya Savunmanın Değiştirilmesi veya Genişletilmesi Yasağı Kapsamında Değerlendirilmesi 62
I. Talebin Daraltılmasının İddianın veya Savunmanın Değiştirilmesi veya Genişletilmesi Yasağı Kapsamında Değerlendirilmesi 66
K. İddianın veya Savunmanın Değiştirilmesi veya Genişletilmesi Yasağının İstisnaları 66
§5. YAZILI VE BASİT YARGILAMA USULÜNDE İDDİANIN VEYA SAVUNMANIN DEĞİŞTİRİLMESİ VEYA GENİŞLETİLMESİ YASAĞI 69
A. Yazılı Yargılama Usulünde İddianın veya Savunmanın Değiştirilmesi veya Genişletilmesi Yasağı 69
B. Basit Yargılama Usulünde İddianın veya Savunmanın Değiştirilmesi veya Genişletilmesi Yasağı 71
§6. TAHKİM VE İDARİ YARGILAMA USULÜNDE İDDİANIN VEYA SAVUNMANIN DEĞİŞTİRİLMESİ VEYA GENİŞLETİLMESİ YASAĞI 74
A. Tahkim Yargılamasında İddianın veya Savunmanın Değiştirilmesi veya Genişletilmesi Yasağı 74
B. İdari Yargılama Usulünde İddianın veya Savunmanın Değiştirilmesi veya Genişletilmesi Yasağı 77
Üçüncü Bölüm
USUL İŞLEMLERİ, ISLAHIN ŞARTLARI VE ÇEŞİTLERİ
§7. GENEL OLARAK USUL İŞLEMLERİ 81
A. Kavram Olarak Usul İşlemleri ve Usul İşlemlerinin Çeşitleri 81
B. Taraf Usul İşlemleri 82
§8. ISLAHIN ŞARTLARI 89
A. Islaha Elverişli Bir İşlemin Bulunması 91
B. Islahın Taraflarca İstenmesi 93
C. Islaha Bir Kez Başvurma Hakkı 101
I. Genel Olarak Islaha Bir Kez Başvurma Hakkı 101
II. Davaların Yığılmasında Islaha Başvurma Hakkı 104
III. Davaların Birleştirilmesinde Islaha Başvurma Hakkı 105
IV. Terditli Davalarda Islaha Başvurma Hakkı 106
V. Yargılamanın Yenilenmesinde Islaha Başvurma Hakkı 106
VI. Karşı Davada Islaha Başvurma Hakkı 107
VII. İhtiyari ve Mecburi Dava Arkadaşlığında Islaha Başvurma Hakkı 107
VIII. Fer’i Müdahalede Islaha Başvurma Hakkı 108
IX. Davanın İhbarında Islaha Başvurma Hakkı 111
X. Asli Müdahalede Islaha Başvurma Hakkı 112
D. Islaha Başvurma Süresi ve Hükmün Bozulmasından Sonra Islah 113
I. Islaha Başvurabilme Süresi 113
II. Hükmün Bozulmasından Sonra Islah 114
III. Bölge Adliye Mahkemesinin İlk Derece Mahkemesinin Kararını Kaldırmasından Sonra Islahın Yapılabilip Yapılamayacağı Sorunu 121
E. Islah Hakkını Kullananın Karşı Tarafın Uğradığı veya Uğrayabileceği Zararları ve Mahkeme Masraflarını Yatırma Şartı 122
I. Islah Sebebi ile Geçersiz Hâle Gelen İşlemler İçin Yapılan Yargılama Giderleri 123
II. Islah Sebebi ile Karşı Tarafın Uğradığı ve Uğrayabileceği Zararlar 125
III. Teminatın Yatırılma Zamanı ve Sonuçları 127
§9. ISLAHIN ÇEŞİTLERİ 132
A. Tamamen (Kâmilen) Islah 132
B. Kısmi Islah 137
Dördüncü Bölüm
ISLAH YOLUYLA YAPILABİLEN İŞLEMLER, ISLAHI GEREKTİRMEYEN VE ISLAH YAPILAMAYACAK ÖZEL BAZI DURUMLAR
§10. ISLAH YOLUYLA YAPILABİLEN İŞLEMLER 141
A. Dava Sebebinin Değiştirilmesi 141
I. Davanın Sebebi Kavramı 141
II. Dava Sebebinin Islahı 143
B. Talep Sonucunun Değiştirilmesi 146
I. Talep Sonucu (Netice–i Talep) Kavramı 146
II. Talep Sonucunun Islahı 147
III. Talep Sonucunun (Netice–i Talebin) Artırılması 155
§11. ISLAHI GEREKTİRMEYEN DURUMLAR 157
A. Davanın Taraflarında Değişiklik Yapılması ve Islah Yoluyla Tarafta Değişiklik Yapılabilip Yapılamayacağı Sorunu 157
I. Taraf Kavramı ve Genel Olarak Taraf Değişikliği 157
II. Tarafta Değişiklik Yapılabilecek Durumlar ve Şartları 160
III. Islah Yoluyla Tarafın Değiştirilebilme Sorunu 164
B. Maddi Hataların Düzeltilmesi 168
C. Talep Sonucunun Azaltılması 170
D. Kendiliğinden Araştırma İlkesinin Uygulandığı Davalar 171
E. Hukukî Sebebin Değiştirilmesi 173
F. Menfi Tespit ve İstirdat Davalarındaki Özel Durum 174
G. Tasarrufun İptali Davasındaki Özel Durum 179
H. Tenkis Davasında Talep Sonucunun Artırılması 180
I. Islah Yoluyla Yeni Ortaya Çıkmış Vakıaların İleri Sürülmesi 181
J. İtirazın İptali Davasındaki Özel Durum 182
K. Sonradan Delil Gösterilmesinin Islah Yoluyla Mümkün Olup Olamayacağı Sorunu 186
§12. ISLAH YAPILAMAYACAK ÖZEL BAZI DURUMLAR 188
A. Islah ile Karşı Dava Açılamaması 188
B. İkinci Tanık Listesi Verilememesi 190
C. Islah Yoluyla İlk İtirazların İleri Sürülebilip Sürülemeyeceği Sorunu 195
D. Manevi Tazminat Miktarının Islah Yoluyla Artırılabilip Artırılamayacağı Sorunu 197
E. Seçimlik Hakkın Kullanılması 201
F. İcra Mahkemelerinde Yapılan Yargılamalarda Islahın Uygulanabilip Uygulanamayacağı Sorunu 205
I. Şikâyet Yargılamasında Islahın Uygulanabilip Uygulanamayacağı Sorunu 205
II. Kambiyo Senetlerine Mahsus Takip Yolunda Borca ya da İmzaya Yönelik İtiraza İlişkin Yargılamada Islahın Uygulanabilip Uygulanamayacağı Sorunu 208
III. İtirazın Kaldırılmasına İlişkin Yargılamada Islahın Uygulanabilip Uygulanamayacağı Sorunu 209
IV. Hacizde İstihkak Davalarına İlişkin Yargılamada Islahın Uygulanabilip Uygulanamayacağı Sorunu 211
G. Kanun Yollarında Islaha Başvurulamaması 212
Beşinci Bölüm
İDARİ YARGILAMA USULÜ VE TAHKİMDE ISLAH, ISLAHIN BELİRSİZ ALACAK DAVASIYLA İLİŞKİSİ VE ISLAHIN SONUÇLARI
§13. İDARİ YARGILAMA USULÜ İLE TAHKİMDE ISLAH 215
A. İdari Yargılama Usulünde Islah 215
B. Hakem Yargılamasında Islah 220
I. İç Tahkimde Islah 220
II. Milletlerarası Tahkimde Islah 222
§14. BELİRSİZ ALACAK DAVASI VE BELİRSİZ ALACAK DAVASININ ISLAH İLE İLİŞKİSİ 223
A. Belirsiz Alacak Davasının Hukukî Niteliği 223
I. Türk Hukuk Sisteminde Talep Sonucunun Belirli Olma Zorunluluğu 223
II. Belirsiz Alacak Davasının Tanımı ve Hukukî Niteliği 226
III. Belirsiz Alacak Davasının Amacı ve Kapsamı 228
IV. Belirsiz Alacak Davasının Şartları 229
B. Belirsiz Alacak Davasının Kısmi Dava ile Karşılaştırılması 231
C. Belirsiz Alacak Davasının Islah ile Bağlantısı 236
§15. ISLAHIN SONUÇLARI 240
A. Usul Hukuku Bakımından Islahın Sonuçları 240
I. Genel Olarak Usul Hukuku Bakımından Islahın Sonuçları 240
II. Islah Sonrası Eski İşlemlerin Durumu ve Sonuçları 242
III. Tamamen Islah ve Kısmi Islah Açısından Sonuçları 243
1. Tamamen Islah Açısından Sonuçları 243
2. Kısmi Islah Açısından Sonuçları 244
IV. Islah ile Önceki İşlemlerin Sonuçlarında Oluşan Durum 245
V. Islahtan Sonra Yapılması Gereken İşlemlerin Yapılmamasının Sonuçları 247
VI. Faizin Islah ile Talep Edilebilip Edilemeyeceği Sorunu ve Islahın Faiz İle İlgili Sonuçları 249
1. Genel Olarak Faiz Kavramı 249
2. Faizin Islah ile Talep Edilebilip Edilemeyeceği Sorunu 250
B. Islah Hakkının Kullanılmasının Maddi Hukuk Bakımından Sonuçları 255
I. Islah Hakkının Kullanılmasının Genel Olarak Maddi Hukuk Açısından Sonuçları 255
II. Islah Hakkının Kullanılmasının Zamanaşımı ve Hak Düşürücü Süre Bakımından Sonuçları 258
1. Tamamen Islah Bakımından Sonuçları 258
2. Kısmi Islah Bakımından Sonuçları 258
C. Islah Hakkı Kullanıldıktan Sonra Islahtan Vazgeçme 261
D. Kötü Niyetli Islah ve Sonuçları 263
I. Kötü Niyetli Islah 263
II. Kötü Niyetli Islahın Sonuçları 264
Sonuç 269