Siyasal Karar Alma Mekanizmasının Ekonomik Analizi
İÇİNDEKİLER 1. Kitap: Kamu Harcamalarının Ekonomik Analizi Bölüm I KAMU EKONOMİSİ.3 Bölüm II KAYNAK AYIRIMINDA ETKİNLİK.11 Bölüm III GELİR DAĞILIMI .23 Bölüm IV MAKRO EKONOMİK İSTİKRAR 37 Bölüm V KAMU SEKTÖRÜNÜN GENİŞLEME EĞİLİMİ.53 Bölüm VI KAMUSAL MALLAR TEORİSİ.71 Bölüm VII KAMUSAL MALLAR FİYATLAMA TEORİSİ 91 Bölüm VIII DEVLETİN PİYASA EKONOMİSİNE KARIŞMASI 109 Bölüm IX FAYDA MALİYET ANALİZİ135 2. Kitap: Vergilerin Ekonomik Analizi Bölüm X KAMU GELİRLERİ151 Bölüm XI VERGİLEME İLKELERİ167 Bölüm XII KİŞİSEL GELİR VERGİSİ191 Bölüm XIII KURUMLAR GELİR VERGİSİ225 Bölüm XIV TÜKETİM VERGİLERİ.247 Bölüm XV DİĞER VERGİLER 271 Bölüm XVI KAMUSAL MALLAR FİYATLAMA POLİTİKASI 291 Bölüm XVII DEVLET BORÇLANMASI313 3. Kitap: Siyasal Karar Alma Mekanizmasının Ekonomik Analizi Bölüm XVIII SİYASAL KARAR ALMANIN ÖZELLİKLERİ 329 Bölüm XIX KARAR ALMANIN EKONOMİK YORUMU.339 Bölüm XX OYLAMA YÖNTEMLERİNİN EKONOMİK ANALİZİ 351 Bölüm XXI OYLAMA PARADOKSU361 Bölüm XXII POLİTİKACI VE SEÇMEN DAVRANIŞLARI371 Bölüm XXIII KARAR ALMADA ETKİNLİĞİ AZALTICI FAKTÖRLER.381 Bölüm XXIV SİYASAL KARAR ALMANIN YOL AÇTIĞI SORUNLAR .395 Bölüm XXV DİN VE SİYASAL KARAR ALMA İLİŞKİSİ 409 Yararlanılan Kaynaklar.417 Dizin.421 ŞEKİLLER LİSTESİ Şekil 1 : Üretim olanakları ya da transformasyon (dönüşüm) eğrisi. 13 Şekil 2 : Lorenz eğrisi. 29 Şekil 3 : Tam özel mallarda fiyat oluşumu 93 Şekil 4 : Tam kamusal mallarda fiyat oluşumu . 93 Şekil 5 : Yarı kamusal mal ve hizmetlerde fiyat oluşumu . 96 Şekil 6 : Monopol dengesi 100 Şekil 7 : Doğal tekel dengesi 103 Şekil 8 : Sıfır marjinal maliyet koşullarında denge . 107 Şekil 9 : Alternatif projelerin fayda ve maliyetleri 145 Şekil 10 : OECD ülkelerinde vergi yapısı . 161 Şekil 11 : Bowen modeli. 171 Şekil 12 : Eşit özveri formülleri. 177 Şekil 13 : Gelir ve ikame etkilerinin ortaya çıkışı 208 Şekil 14 : Gelir vergisinin risk ve kârlılık üzerindeki etkileri 214 Şekil 15 : İşgücü ve arz eğrisinin esnek olmaması durumunda gelir vergisinin etkisi . 218 Şekil 16 : Esnek işgücü arz eğrisi ve gelir vergisi 219 Şekil 17 : Negatif ve pozitif gelir vergilerinin Friedman planına göre ilişkileri. 222 Şekil 18 : Kurumlar vergisinin aksak rekabet koşullarında yansıtılması. 238 Şekil 19 : Kurumlar vergisinin tüketici refahı üzerindeki etkisi 242 Şekil 20 : Aşırı vergi yükünün ortaya çıkış . 260 Şekil 21 : Tüketim vergisinin ileriye yansıtılması 263 Şekil 22 : Tüketim vergisinin geriye yansıtılması . 264 Şekil 23 : Tüketim vergisinin kısmen yansıtılması 266 Şekil 24 : Emek arz ve eğrisinin esnek olmadığı durumda verginin yansıtılması. 287 Şekil 25 : Emek arz eğrisinin kısmen esnek olduğu durumda verginin yansıtılması 288 Şekil 26 : Olumlu dışsallıkların içselleştirilmesi 293 Şekil 27 : Olumsuz dışsallıkların içselleştirilmesi . 296 Şekil 28 : Marjinal maliyet (doğal tekel) fiyatlaması . 299 Şekil 29 : Monopol fiyatlaması . 301 X Şekil 30 : Ortalama maliyet fiyatlaması 302 Şekil 31 : Zirve talep fiyatlaması 305 Şekil 32 : Kapasitenin değişmesi durumunda fiyatlama. 307 Şekil 33 : Alternatif projelerin fayda ve maliyetleri 340 Şekil 34 : Seçmenlerin özel ve kamusal mal yönünden dengeye ulaşmaları. 342 Şekil 35 : Seçmenlerin özel mal ve tüketim olanaklarının birbirine bağımlılığı. 343 Şekil 36 : Yüksek gelirli seçmenin kayıtsızlık eğrilerinden yararlanarak düşük gelirli seçmenin özel mal tüketimi olanaklarını gösteren eğrilerin elde edilişi 346 Şekil 37: Refah hududu eğrisi (PP) nin elde edilişi. 348 Şekil 38: Genel denge (E)’nin saptanması . 349 Şekil 39: Tek uçlu talep eğrisi. 353 Şekil 40: Medyan durumdaki bir partinin siyasi kararı etkileyişi 358 Şekil 41: Seçim paradoksu. 364 Şekil 42: Optimum oylama oranını saptanması 366 Şekil 43: Bürokratın bürosunun büyüklüğünü maksimize edişi 398 TABLOLAR LİSTESİ Tablo 1 : İhtiyaçların giderilmesi süreci . 16 Tablo 2 : Gelir dağılımı ve siyasal yönetim ilişkisi . 27 Tablo 3 : Türkiye’de %10’luk gelir gruplarının payları . 30 Tablo 4 : AB ve Türkiye’de %20’lik gelir gruplarının milli gelirden aldıkları paylar. 32 Tablo 5 : Seçilmiş OECD ülkelerinde %20 ve %10’luk dilimlere göre, en üst (H) ve enalt(L) gelir grubundakilerin payları . 34 Tablo 6 : AB ve Türkiye’de ekonomik büyüme oranlarının karşılaştırması . 39 Tablo 7 : Türkiyede yabancı sermaye ve büyüme oranı ilişkisi. 41 Tablo 8 : Cumhuriyet döneminde Türkiye’de büyüme oranları . 42 Tablo 9 : Cari fiyatlar, sabit fiyatlar ve dolar cinsinden GSYİH 43 Tablo 10 : Seçilmiş OECD ülkelerinde işsizlik oranları 44 Tablo 11 : Türkiye’de işsizlik oranları 45 Tablo 12 : Türkiye’de enflasyon ve deflator oranları . 48 Tablo 13 : Nominal fiyatlarla, $ cinsinden ve sabit fiyatlarla GSYİH . 49 Tablo 14 : 2014 ve 2015 yıllarında ödemeler bilançosu 50 Tablo 15 : Seçilmiş ülkelerin makroekonomik göstergeleri 51 Tablo 16 : OECD ülkelerinde devlet gelirleri, devlet harcamaları ve devlet borçları. 64 Tablo 17 : OECD ülkeleri refah düzeyi sıralaması 66 Tablo 18 : Buchanan’ın kutu diyagramı. 79 Tablo 19 : Kamu projelerinin çeşitli faydaları. 139 Tablo 20 : Kamu projelerinin maliyetleri . 141 Tablo 21 : Türkiye’de Program Bütçe Uygulaması . 144 Tablo 22 : Çeşitli projelerin fayda-maliyet reşyonlarına göre tercih sıralarının saptanması 146 Tablo 23 : 2015 yılı merkezi yönetim bütçesi (milyar tl) 151 Tablo 24 : Döngüsel gelir akımı 160 Tablo 25 : AB ülkelerinde vergi yükünde artma eğilimi . 162 Tablo 26 : Federal vergi yapısı 165 XII Tablo 27 : İngiliz gelir vergisi tarifesi . 198 Tablo 28 : Hollanda gelir vergisi tarifesi 198 Tablo 29 : Fransız gelir vergisi tarifesi. 199 Tablo 30 : ABD gelir vergisi tarifesi . 199 Tablo 31 : Seçilmiş ülkelerde en üst gelir diliminin marjinal vergi oranları 200 Tablo 32 : Gelir dağılımının iyileştirici vergi tarifeleri. 201 Tablo 33 : Etkinliği sağlayıcı tarife. 203 Tablo 34 : Türkiye’de 1980’li yıllar öncesi uygulanan artan oranlı tarife 204 Tablo 35 : 2016 gelir vergisi tarifesi. 204 Tablo 36 : Mali sürüklenmenin ortaya çıkışı 206 Tablo 37 : OECD Ülkelerinde Gelir Vergisi GSYİH yüzdeleri 223 Tablo 38 : Seçilmiş Avrupa ülkelerinde kurumlar vergisi oranları 230 Tablo 39 : Alternatif amortisman politikalarının peşin değerleri. 233 Tablo 40 : Sürelere göre peşin değer karşılaştırmaları . 235 Tablo 41 : OECD ülkelerinde kurumlar vergisi geliri/GSYİH oranları 244 Tablo 42 : OECD ülkelerinde standard, indirimli ve düşük KDV oranları. 258 Tablo 43 : OECD ülkelerinde tüketim vergisi geliri/GSYİH oranları. 268 Tablo 44 : Veraset ve İntikal vergisi oranları 277 Tablo 45 : OECD ülkelerinde mülkiyet vergisi gelirleri / GSYİH oranları. 281 Tablo 46 : OECD ülkelerinde sosyal güvenlik vergisi gelirleri/GSYİH oranları 284 Tablo 47 : Türkiye’nin dış borçlarının GSYİH ya oranı . 322 Tablo 48 : OECD ülkelerinde devlet gelirleri, devlet harcamaları ve devlet borçları. 324 Tablo 49 : Yıllara göre Türkiye’de bütçe açığı ve kamu borcu/GSYİH oranları. 325 Tablo 50 : Kişilerin sayılarının çok olması durumunda A’nın kolektif karar alma mekanizmasına katılışı . 332 Tablo 51 : Kişilerin sayılarının az olması durumunda A’nın kolektif karar alma mekanizmasına katılışı . 333 Tablo 52 : Başkalarının ödemede bulunma olasılığının çok yüksek olması durumunda, A’nın kolektif karar alma sırasındaki tutumu 333 Tablo 53 : Kişilerinin paylarına düşen borcu ödeme olasılığının yüksek olması . 334 Tablo 54 : Tercihlerin tutarlı biçimde açıklanması . 353 Tablo 55 : Oylama paradoksunun ortaya çıkışı. 362 Tablo 56 : Çoğulculuk oylaması 368 Tablo 57 : Puan verme kuralının uygulanışı 369 Tablo 58 : Coleman modeline göre oylama. 375 Tablo 59 : Oy Ticareti Mekanizması 380 Tablo 60 : Seçilmiş ülkelerde seçim barajları 382 XIII Tablo 61 : Siyasal karar almayı etkileyen baskı ve çıkar grupları . 391 Tablo 62 : Seçilmiş ülkelerde bakanlık sayısı 396 Tablo 63 : Dünya Yolsuzluk Endeksi. 408 Tablo 64 : Dünya Değerler Araştırması. 410 Tablo 65 : Dinin sosyal yaşamdaki etkisi. 410 Tablo 66 : Tanrıya inananlar ve inanmayanların oranı 411
