Karı Koca'nın Hakları_{Edinilmiş Mallara Katılma Ve Miras Hukuku}

Avukat Osman OY

Avukat Gerçek ONUR OY

Konu Başlıkları

-Evlilik Birliğinde eşler Arasındaki Mal Rejimine İlişkin Genel Hükümler

-4721 Sayılı Türk Medeni Kanununda Düzenlenmiş Olan Mal Rejimleri

-Yasal Mal Rejimi

-Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Sona Ermesi

-Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Tasfiyesi

-Sağ Kalan eşin Miras ve Edinilmiş Mallara Katılma Alacağı Hakları

-Aile Konutu ve Ev Eşyalarının Sağ Kalan Eşe Özgülenmesi

-Miras Hukukuna İlişkin Genel Bilgiler

-Edinilmiş Mal Rejimine İlişkin Muhtelif Yargıtay Kararları

-Türk Hukuk Mevzuatında Mal Rejimlerine İlişkin Hükümler

-Edinilmiş Mallara Katılma Rejimine İlişkin Soru-Cevaplar

-Örnek Olaylar

-Muhtelif Dilekçe Örnekleri

İçindekiler

- I -

EVLİLİK BİRLİĞİNDE

EŞLER ARASINDAKİ MAL REJİMİNE İLİŞKİN

GENEL HÜKÜMLER

1 MAL REJİMİNİN HUKUKİ MAHİYETİ 3

2 TÜRKİYE'DE GEÇERLİ OLAN YASAL MAL REJİMİ 4

3 MAL REJİMİ SÖZLEŞMELERİ 4

31 MAL REJİMİ SÖZLEŞMELERİNİN HUKUKİ MAHİYETİ4

32 MAL REJİMİ SÖZLEŞMELERİNDE TARAFLARIN EHLİYETİ5

33 MAL REJİMİ SÖZLEŞMELERİNİN ŞEKLİ6

4 MAL REJİMİNİN SINIFLANDIRILMASI7

41 OLAĞAN MAL REJİMİ 7

42 OLAĞANÜSTÜ MAL REJİMİ 7

421 EŞLERDEN BİRİNİN İSTEMİ İLE OLAĞANÜSTÜ MAL REJİMİ 7

422 CEBRİ İCRA HALİNDE OLAĞANÜSTÜ MAL REJİMİ 11

43 ESKİ REJİME DÖNME 12

44 ÖNCEKİ REJİMİN TASFİYESİ 12

5 ALACAKLILARIN KORUNMASI 13

6 MAL REJİMİ TASFİYESİ DAVALARINDA YETKİLİ VE

GÖREVLİ MAHKEME 14

61 YETKİLİ MAHKEME 14

62 GÖREVLİ MAHKEME15

7 BİR EŞİN MALLARININ DİĞER EŞ TARAFINDAN YÖNETİMİ15

8 EŞLERİN MALLARIN ENVANTERİNİN

ÇIKARTILMASINI TALEP HAKKI 15

9 EŞLER ARASINDAKİ BORÇLAR 16

VI

- II -

(4721) SAYILI TÜRK MEDENİ KANUNU'NDA

DÜZENLENMİŞ OLAN

MAL REJİMLERİ

1 EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİ21

2 MAL AYRILIĞI REJİMİ 21

3 PAYLAŞMALI MAL AYRILIĞI REJİMİ 22

31 PAYLAŞMALI MAL AYRILIĞI REJİMİNDE MALLARA İLİŞKİN

YÖNETİM, YARARLANMA VE TASARRUF 22

311 GENEL OLARAK 22

312 PAYLAŞMALI MAL AYRILIĞI REJİMİNDE

İSPAT YÜKÜMLÜLÜĞÜ 22

32 PAYLAŞMALI MAL AYRILIĞI REJİMİNDE EŞLERİN

BORÇLARDAN DOLAYI SORUMLULUKLARI23

33 PAYLAŞMALI MAL AYRILIĞI REJİMİNİN SONA ERMESİ

VE TASFİYE 23

331 MAL REJİMİNİN SONA ERME ANI 23

332 PAYLAŞMALI MAL AYRILIĞI REJİMİNDE MALLARIN

GERİ ALINMASI VE PAYLI MALIN VERİLMESİ24

333 AİLEYE ÖZGÜLENEN MALLAR25

334 AİLE KONUTU VE EV EŞYALARI 27

4 MAL ORTAKLIĞI REJİMİ 29

41 MAL ORTAKLIĞI REJİMİNDE MÜLKİYET 29

411 MAL ORTAKLIĞINDA MÜLKİYETİN KAPSAMI29

412 MAL ORTAKLIĞI REJİMİNDE ORTAKLIK MALLARI 30

413 KİŞİSEL MALLAR31

414 KİŞİSEL MALLARIN İSPATI32

42 MAL ORTAKLIĞI REJİMİNDE ORTAKLIK MALLARININ

YÖNETİM VE TASARRUFU32

421 ORTAKLIK MALLARINA İLİŞKİN YÖNETİM VE TASARRUF32

422 KİŞİSEL MALLARA İLİŞKİN YÖNETİM VE TASARRUF 34

43 MAL ORTAKLIĞI REJİMİNDE ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE KARŞI

SORUMLULUK 35

431 ORTAKLIK BORÇLARINDAN DOLAYI 35

432 KİŞİSEL BORÇLARDAN DOLAYI 36

44 MAL ORTAKLIĞI REJİMİNDE EŞLER ARASINDAKİ BORÇLAR36

VII

45 MAL ORTAKLIĞI REJİMİNİN SONA ERMESİ VE TASFİYE 37

4 51 MAL REJİMİNİN SONA ERME ANI 37

452 KİŞİSEL MALA EKLEME 37

453 KİŞİSEL MAL İLE ORTAKLIK MALI ARASINDAKİ

DENKLEŞTİRME 38

454 DEĞER ARTIŞ PAYI 38

455 DEĞER BELİRLENMESİ 38

456 PAYLAŞMA 39

457 PAYLAŞMA USULÜ 40

- III -

YASAL MAL REJİMİ

(EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA)

1 EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNİN HUKUKİ MAHİYETİ 45

2 EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNİN BAŞLANGICI 45

21 EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNİN EVLENME İLE

BAŞLAMASI46

22 TARAFLARIN MEVCUT MAL REJİMİNDEN VAZGEÇEREK

EDİNİLMİŞ MALLARA KATILIM REJİMİNİ TERCİH ETMELERİ46

3 EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNE

HAKİM OLAN ESASLAR46

4 EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNDE

MÜLKİYETİNKAPSAMI 47

41 EDİNİLMİŞ MALLAR 48

42 KİŞİSEL MALLAR54

421 KANUNA GÖRE KİŞİSEL MALLAR 54

422 SÖZLEŞMEYE GÖRE KİŞİSEL MALLAR58

5 MALIN KİME AİT OLDUĞUNUN İDDİA VE İSPATI 60

51 BELİRLİ BİR MALIN EŞLERDEN BİRİNE AİT OLDUĞUNU

İDDİA EDEN KİMSENİN İDDİASINI İSPAT ETMEKLE

YÜKÜMLÜ OLMASI61

52 EŞLERDEN HANGİSİNE AİT OLDUĞU İSPAT EDİLEMEYEN

MALLARIN ONLARIN PAYLI MÜLKİYETİNDE OLDUĞUNUN

SAYILMASI 61

53 BİR EŞİN BÜTÜN MALLARININ AKSİ İSPAT EDİLİNCEYE

KADAR EDİNİLMİŞ MAL KABUL EDİLMESİ 62

VIII

6 EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNDE MALLARIN

YÖNETİM, YARARLANMA VE TASARRUF62

7 EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNDE EŞLERİN

BORÇLARINDAN DOLAYI SORUMLULUKLARI62

- IV -

EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNİN

SONA ERMESİ

1 EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNİN SONA ERMESİ67

11 TARAFLAR ARASINDA SÖZLEŞME YAPILARAK MAL REJİMİ

OLARAK BİR BAŞKA MAL REJİMİNİN KABUL EDİLMESİ68

12 TARAFLARCA MAHKEMEDEN KARAR ALINMASI68

13 EŞLERDEN BİRİNİN ÖLÜMÜ69

14 TARAFLARIN BOŞANMASI 71

15 EVLİLİĞİN MAHKEMECE İPTAL EDİLMESİ 71

- V -

EDİNİLMİŞ MALLARA

KATILMAREJİMİNİN TASFİYESİ

1 TASFİYE SÜRECİNİN ANA HATLARI 75

11 EŞLERİN BİRBİRLERİNDE OLAN MALLARINI GERİ ALMASI77

12 EŞLERİN PAYLI MÜLKİYETİNDE BULUNAN BİR MALIN

EŞLERDEN BİRİNE ÖZGÜLENMESİ77

13 EŞLERİN KARŞILIKLI BORÇLARI İLE

YAPACAKLARI DÜZENLEMELER 78

2 KATKI PAYI ALACAĞI79

3 DEĞER ARTIŞ PAYI ALACAĞI80

31 DEĞER ARTIŞ PAYI ALACAĞI TALEBİNDE BULUNMA ZAMANI 82

32 DEĞER ARTIŞ PAYI ALACAĞI TALEBİNİN KOŞULLARI 82

33 EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNDE EŞLERİN

SÖZLEŞME İLE DEĞER ARTIŞ PAYINI BELİRLEMELERİ

VEYA DEĞER ARTIŞ PAYINDAN VAZGEÇMELERİ83

34 DEĞER ARTIŞ PAYININ HESAPLANMASI 83

341 KATKI YAPILAN MALIN DEĞER KAYBETMESİ 84

342 KATKI YAPILAN MALIN DEĞER KAZANMASI84

343 KATKI YAPILAN MALIN TASFİYE ANINDA

MEVCUT OLMAMASI85

IX

344 EŞİN KİŞİSEL MALINDAN DİĞER EŞİN

KİŞİSEL MALINA KATKI YAPILMASI85

345 EŞİN KİŞİSEL MALINDAN DİĞER EŞİN

EDİNİLMİŞ MALINA KATKI YAPILMASI 85

346 EŞİN EDİNİLMİŞ MALINDAN DİĞER EŞİN

KİŞİSEL MALINA KATKI YAPILMASI86

347 EŞİN EDİNİLMİŞ MALINDAN DİĞER EŞİN

EDİNİLMİŞ MALINA KATKI YAPILMASI 86

348 AYNI MALA BİRDEN FAZLA TÜRDE KATKI YAPILMASI86

349 EŞLERİN PAYLI MÜLKİYETLERİNDEKİ MALA

KATKI YAPILMASI86

35 DEĞER ARTIŞ PAYI ALACAĞI İLE KATKI PAYI ALACAĞI

ARASINDAKİ FARKLAR 86

4 EŞLERİN KİŞİSEL MALLARININ VE EDİNİLMİŞ MALLARININ

BELİRLENMESİ 88

5 EDİNİLMİŞ MALLARA EKLENECEK DEĞERLER90

51 KARŞILIKSIZ KAZANDIRMALAR91

52 DİĞER EŞİN KATILMA ALACAĞINI AZALTMAK

KASTI İLE YAPILAN DEVİRLER92

6 BİR EŞİN KİŞİSEL MALLAR İLE EDİNİLMİŞ MALLAR

ARASINDA DENKLEŞTİRME92

7 ARTIK DEĞER96

71 ARTIK DEĞERİN HUKUKİ MAHİYETİ96

72 ARTIK DEĞERİN BULUNMASI 97

721 AKTİFLERİN TESPİT EDİLMESİ 100

722 PASİFLERİN TESPİT EDİLMESİ 101

723 EDİNİLMİŞ MALA GİDEN KİŞİSEL MALLARIN

KARŞILIKLARI 103

8 TASFİYEYE TABİ MALLARIN DEĞERİNİN BELİRLENMESİ103

81 SÜRÜM DEĞERİ 103

82 GELİR DEĞERİ 103

83 HAKKANİYET DEĞERİ104

9 DEĞERLENDİRME ANI 105

10 ARTIK DEĞERE KATILMA106

101 KANUNA GÖRE ARTIK DEĞERE KATILMA 106

X

102 SÖZLEŞMEYE GÖRE ARTIK DEĞERE KATILMA107

1021 ARTIK DEĞERE KATILMAYA İLİŞKİN DÜZENLEME

İMKANININ GENEL ÇERÇEVESİ108

1022 MAL REJİMİ SÖZLEŞMELERİ İLE DÜZENLEME

İMKANLARINA ÖRNEKLER 108

1023 ORTAK OLMAYAN ÇOCUKLARIN VE ONLARIN

ALTSOYLARININ SAKLI PAYLARININ KORUNMASI109

103 EVLİLİĞİN İPTALİ, BOŞANMA VEYA MAHKEME KARARIYLA

MAL AYRILIĞINA GEÇİLMESİ 110

11 KATILMA ALACAĞI VE DEĞER ARTIŞ PAYININ ÖDENMESİ VE

ZAMANAŞIMI111

111 KATILMA ALACAĞI VE DEĞER ARTIŞ PAYININ

ÖDENMESİ VE ERTELENMESİ111

112 KATILMA ALACAĞINDA ZAMANAŞIMI113

1121 BORÇLAR KANUNU'NUN 125MADDESİ UYARINCA

10 YILLIK ZAMANAŞIMI 113

1122 TÜRK MEDENİ KANUNU'NUN 178MADDESİ GEREĞİ

1 YILLIK ZAMANAŞIMI 113

12 ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE KARŞI DAVA HAKKI 114

121 ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE KARŞI DAVA AÇMA HAKKININ ŞARTLARI115

122 ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE DAVA AÇMA HAKKINA İLİŞKİN

HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRELER 115

123 ÜÇÜNCÜ KİŞİNİN ÖDEME YAPMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN KAPSAMI115

- VI -

SAĞ KALAN EŞİN

MİRAS VE EDİNİLMİŞ MALLARA

KATILMA ALACAĞI HAKLARI

1 SAĞ KALAN EŞİN MİRAS HUKUKU VE EDİNİLMİŞ MALLARA

KATILMA ALACAĞI HAKLARI119

2 SAĞ KALAN EŞİN MİRAS HUKUKUNA GÖRE HAKLARI 123

3 SAĞ KALAN EŞİN AİLE HUKUKUNA GÖRE MAL REJİMİ

TASFİYESİNDEN KAYNAKLANAN HAKLARI 124

31 KATKI PAYI ALACAK DAVASI 126

32 DEĞER ARTIŞ PAYI DAVASI 127

33 ARTIK DEĞERE KATILMA ALACAĞI DAVASI 129

XI

331 KATILMA ALACAĞI DAVASINDA TARAFLAR133

332 KATILMA ALACAĞI DAVALARINDA GÖREVLİ VE

YETKİLİ MAHKEME134

333 YARGILAMA USULÜ 134

334 İHTİYATİ TEDBİR135

335 ZAMANAŞIMI 135

- VII -

AİLE KONUTU VE EV EŞYALARININ

SAĞ KALAN EŞE ÖZGÜLENMESİ

1 EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNDE AİLE KONUTU

VE EV EŞYASININ SAĞ KALAN EŞE ÖZGÜLENMESİ 139

11 AİLE KONUTU VE EV EŞYALARININ SAĞ KALAN EŞE

ÖZGÜLENMESİNİN ŞARTLARI140

12 AİLE KONUTUNUN SAĞ KALAN EŞE ÖZGÜLENMESİ

TALEBİNİN HUKUKİ TÜRLERİ 141

2 MİRAS HUKUKU BAKIMINDAN EŞİN ÖLÜMÜ HALİNDE

AİLE KONUTUNUN SAĞ KALAN EŞE ÖZGÜLENMESİ 141

21 AİLE KONUTU VE EV EŞYALARININ SAĞ KALAN EŞE

ÖZGÜLENMESİNİN ŞARTLARI142

211 EVLİLİĞİN ÖLÜMLE SONA ERMİŞ OLMASI 142

212 SAĞ KALAN EŞİN MİRAS HAKKINA SAHİP OLMASI 142

213 AİLE KONUTUNUN TEREKE MALLARI ARASINDA

YER ALMASI 142

214 SAĞ KALAN EŞİN AYNİ HAK TALEBİNDE BULUNMASI 142

22 TALEP EDİLEBİLECEK AYNİ HAKLAR143

221 MÜLKİYET HAKKI143

222 İNTİFA VEYA OTURMA HAKKI144

3 EDİNİLMİŞ MAL VE MİRASIN TASFİYESİ BAKIMINDAN

AİLE KONUTU VE EV EŞYALARININ SAĞ KALAN EŞE

ÖZGÜLENMESİ ARASINDAKİ FARKLAR 144

- VIII -

MİRAS HUKUKUNA İLİŞKİN GENEL BİLGİLER

1 MİRASÇILIK BELGESİ 149

2 MİRAS BIRAKANIN YASAL MİRASÇILARI 150

21 KAN HISIMLARI 150

XII

211 ALTSOY 150

212 ANA VE BABA150

213 BÜYÜK ANA VE BÜYÜK BABA 151

22 EVLİLİK DIŞI HISIMLAR 151

221 SAĞ KALAN EŞ 151

222 EVLATLIK 151

223 DEVLET 151

3 ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARIN ŞEKİLLERİ 151

31 VASİYETNAME DÜZENLENMESİ151

311 RESMİ VASİYETNAME152

312 EL YAZILI VASİYETNAME 152

313 SÖZLÜ VASİYET 152

32 MİRAS SÖZLEŞMESİ153

4 MİRAS BIRAKANIN TASARRUF SINIRI: SAKLI PAY 153

41 SAKLI PAY NİSPETLERİ 153

42 SAKLI PAYIN HESAPLANMASI 154

43 SAĞ KALAN EŞİN MİRASTAKİ SAKLI PAYI 155

44 SAKLI PAY HAKKININ TALEBİ156

441 MİRAS SEBEBİYLE İSTİHKAK DAVASI156

442 TENKİS DAVASI156

5 ÖLÜM HALİNDEMİRASÇILARIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ158

51 MİRASÇILAR TARAFINDAN MURİSİN ÖLÜM VE VERGİ

DURUMU İLE İLGİLİ OLARAK YAPILMASI GEREKENLER 158

511 ÖLÜM OLAYININ BİLDİRİLMESİ 158

512 MİRAS BIRAKANIN ÖLÜM TARİHİNDEN ÖNCEKİ

DÖNEME AİT BEYANNAMELERİN VERİLMESİ 158

513 MİRAS BIRAKANIN VERGİ BORCU BAKIMINDAN

MİRASÇILARIN SORUMLULUĞU 160

52 MİRASÇILAR TARAFINDAN MİRASÇILIK DURUMLARI İLE

İLGİLİ OLARAK YAPMALARI GEREKENLER161

521 VERASET VE İNTİKAL BEYANNAMESİNİN VERİLMESİ161

522 VERASET VE İNTİKAL BEYANNAMESİNİN

VERİLECEĞİ YER 162

523 VERASET VE İNTİKAL VERGİSİ BEYANNAMESİNİN

VERİLME ZAMANI162

XIII

524 VERASET VE İNTİKAL BEYANNAMESİNE

EKLENECEK BELGELER 163

525 VERASET VE İNİKAL VERGİSİ 164

- IX -

EDİNİLMİŞ MAL REJİMİNE İLİŞKİN

MUHTELİF YARGITAY KARARLARI

- X -

TÜRK HUKUK MEVZUATINDA

MAL REJİMLERİNE İLİŞKİN HÜKÜMLER

1 (4721) SAYILI TÜRK MEDENİ KANUNU 281

2 (4722) SAYILI TÜRK MEDENÎ KANUNUNUN YÜRÜRLÜĞÜ VE

UYGULAMA ŞEKLİ HAKKINDA KANUN325

3 (6098) TÜRK BORÇLAR KANUNU 327

4 (6100) HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNU327

5 (4787) SAYILI AİLE MAHKEMELERİNİN KURULUŞ,

GÖREV VE YARGILAMA USULLERİNE DAİR KANUN 331

6 ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI'NCA AİLE KONUTU-MAL

REJİMLERİ-ÇOCUK MALLARI HAKKINDAKİ 1756-2014/4 SAYILI

GENELGE (Sayı: 75467089-0100602/23652)331

- XI -

EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNE İLİŞKİN

SORU-CEVAPLAR

- XII -

ÖRNEK OLAYLAR

1 EŞLERİN KİŞİSEL VE EDİNİLMİŞ MALLARININ BELİRLENMESİ373

2 KATKI PAYI ORANI/KATKI ALACAĞI 374

3 DEĞER ARTIŞ PAYININ HESAPLANMASI 377

4 BOŞANMA HALİNDE YASAL MAL REJİMİNİN TASFİYESİ378

5 ÖLÜM HALİNDE SAĞ KALAN EŞİN EDİNİLMİŞ

MALLAR ÜZERİNDEKİ KATILMA HAKKI 379

- XIII -

MUHTELİF DİLEKÇE ÖRNEKLERİ

1 VERASET İLAMI ÇIKARTMAK İÇİN MÜRACAAT DİLEKÇE ÖRNEĞİ387

2 TEREKE TESPİNİNE İLİŞKİN DAVA DİLEKÇESİ ÖRNEĞİ388

XIV

3 MÜTEVEFFANIN MAL VARLIĞI HAKKINDA BİLGİ SAHİBİ OLUNDUĞU

DURUMDA KATILIM PAYI ALACAĞI TALEBİ HAKKINDA ÖRNEK DİLEKÇE393

4 MÜTEVEFFANIN MAL VARLIĞI HAKKINDA YETERLİ BİLGİYE

SAHİP OLUNMADIĞI DURUMLARDA KATILMA, DEĞER ARTIŞ VE

KATILIM PAYI ALACAĞI HAKKINDA ÖRNEK DİLEKÇE396

5 BOŞANMA HALİNDE EDİNİLMİŞ MALA KATILIM HAKKI

TALEBİNE İLİŞKİN DİLEKÇE ÖRNEĞİ 405

6 KATKI PAYI-DEĞER ARTIŞ PAYI VE KATILIM PAYI ALACAKLARININ

TALEBİNE İLİŞKİN DAVA DİLEKÇESİ ÖRNEĞİ 407