Osmanlı Yargılama Hukukunda Bilirkişilik( Ehl-i Hibre / Ehl-i Vukuf )
Ahmet Kılınç
İÇİNDEKİLER
İKİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ 7
İÇİNDEKİLER 9
KISALTMALAR 13
GİRİŞ 15
BİRİNCİ BÖLÜM
OSMANLI YARGILAMA HUKUKUNDA
BİLİRKİŞİNİN KONUMU, ÖNEMİ, ÖZELLİKLERİ
A Terminoloji 19
B Osmanlı Hukuk Kaynaklarında Bilirkişilik 31
1 İslam Hukuk Kaynaklarında Bilirkişilik 31
a Asli Kaynaklarda Bilirkişilik 32
b Tali Kaynaklarda Bilirkişilik 36
2 Örfi Hukuk Kaynaklarında Bilirkişilik 42
a Klasik Dönem Örfi Hukuk Kaynaklarında Bilirkişilik 43
b Tanzimat Sonrası Dönem Örfi Hukuk Kaynaklarında Bilirkişilk 50
i Batı Menşeili Örfi Hukuk Kaynaklarında Bilirkişilik 51
ii Yerli Hukuk Kaynaklarında Bilirkişilik 60
C Bilirkişilik Kurumunun Benzer Faaliyet Yürüten Müesseseler ile İlişkisi 64
1 Kassam 64
2 Şahit 68
3 Şuhûdü’l Hâl 74
4 Müftü 78
Ç Bilirkişilik Kurumunun Osmanlı Hukukundaki Önemi 80
D Tanımı Özellikleri Konumu Seçilmesi ve Kaynağı 88
1 Tanımı ve Özellikleri 88
2 Osmanlı Yargılama Hukukundaki Konumu 102
3 Osmanlı Yargı Teşkilatında Bilirkişi Kaynakları 112
10 İçindekiler
a Klasik Dönem Yargı Teşkilatında Bilirkişi Kaynakları 112
i Esnaf Teşkilatında Görev Yapan Sürekli Bilirkişiler 113
(a) Osmanlı Esnaf Teşkilatı 113
(b) Esnaf Teşkilatındaki Bilirkişilerin Vazife ve Çalışma
İlkeleri 115
(c) Bilirkişilerin Teşkilat İçerisindeki İdari Görevleri 119
(ç) Bilirkişinin Piyasaya Yönelik Vazifeleri 124
(d) Bilirkişilerin Sosyo-Ekonomik Durumları 131
ii Siyasi Otoritenin Hususi Olarak Belirlemesi 137
iii Kadının Re’sen Görevlendirilmesi 139
b Tanzimat Sonrası Dönem Yargı Teşkilatında Bilirkişi Kaynakları 140
i Bilirkişilerin Taraflarca Belirlenmesi 140
ii Bilirkişilerin Re’sen Belirlenmesi 141
İKİNCİ BÖLÜM
OSMANLI YARGILAMA HUKUKUNDA BİLİRKİŞİLİK FAALİYETİ VE ETKİLERİ
A Bilirkişilere Başvurulan Dava Türleri 147
1 Zorunlu Bilirkişilik Uygulamaları 148
a Klasik Dönemde Zorunlu Bilirkişilik 148
b Tanzimat Sonrası Dönemde Zorunlu Bilirkişilik 155
2 Özel Hukuk Alanında Görülen Bilirkişilik Uygulamaları 157
a Eşya Hukuku 157
b Borçlar Hukuku 168
c Miras Hukuku 179
ç Vakıf Davaları 191
d Ticaret Hukuku 206
e Kişiler Hukuku 210
f Aile Hukuku 215
g Usul Hukuku 223
3 Kamu Hukuku Alanında Görülen Bilirkişilik Uygulamaları 225
a Ceza Hukuku 226
b Ceza Usul Hukuku Kapsamında İyi Hal Tespiti 235
c Vergi Hukuku 239
İçindekiler 11
ç İdare Hukuku 244
d Arazi Hukuku 245
B Bilirkişilik Yapan Meslek Grupları 248
C Bilirkişi Raporları 252
1 Raporun/Görüşün Kadıya Sunumu 252
a Şifahi 252
b Yazılı 256
2 Bilirkişi Görüşünün Yargılamanın Seyrine Etkisi 261
Ç Bilirkişi Raporlarına İtiraz 269
D Bilirkişilerin Hukuki ve Cezai Sorumluluğu 275
SONUÇ 279
KAYNAKÇA 287
KAVRAM DİZİNİ 309