Otomotiv Dağıtım Sektöründe Rekabet Kurallarının Gelişimi
OTOMOTİV DAĞITIM SEKTÖRÜNDE REKABET KURALLARININ GELİŞİMİ
Derya TAŞDEMİR
- İlgili Ab Komisyon Tüzükleri Ve Tğrk Mevzuatı
- Mehaz 1400/2002 Sayılı Ab Komisyon Tüzüğü'ün İncelenmesi Ve Eleştirisi
- Rekabet Kurulu'nun Getirdiği 2005/4 Sayılı Grup Muafiyeti Tebliği'nin Eleştirisi
- Sözleşme Örnekleri
İÇİNDEKİLER
Önsöz V
İçindekiler VII
Kısaltmalar XIII
GİRİŞ 1
BİRİNCİ BÖLÜM: OTOMOTİV DAĞITIM SEKTÖRÜNE
GENEL BAKIŞ 5
I- TÜKETİCİ GÖZÜNDE OTOMOBİL 8
II- DAĞITIM AĞI 9
m. OTOMOTİV SEKTÖRÜNDE YOĞUNLAŞMALAR 12
I- DAĞITIM METOTLARINDAKİ DEĞİŞİMLER 15
II- TÜRKİYE’DE OTOMOTİV DAĞITIM SEKTÖRÜ 17
İKİNCİ BÖLÜM: DAĞITIM ANLAŞMALARI 21
1- DAĞITIM ANLAŞMALARI ÇEŞİTLERİ 23
a) Basit Dağıtım Sözleşmeleri 24
b) Acentelik Sözleşmeleri 24
c) Franchise Anlaşmaları 26
d) Tek Satıcılık Sözleşmeleri (Münhasır Dağıtım Anlaşmaları).. 28
e) Seçici Dağıtım Anlaşmaları | 31
2- OTOMOTİV SEKTÖRÜNDE DAĞITIM ANLAŞMALARI 33
a) Genel Olarak 33
b) Seçici ve Münhasır Dağıtım Birlikteliğinin Otomobil Sektöründeki Önemi 34
1- Otomotiv Dağıtım Sektöründe Seçici Dağıtım 34
2- Otomotiv Dağıtım Sektöründe Münhasır'Dağıtım 36
3- Münhasır ve Seçici Dağıtım Birlikteliği 39
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: OTOMOTİV DAĞITIM SEKTÖRÜNDEKİ
REKABET KURALLARININ GELİŞİMİ 43
I. 85 VE 95 SAYILI GRUP MUAFİYET TÜZÜKLERİ 45
A. 85 Sayılı Tüzük 45
B. 95 Sayılı Tüzük 50
I- TÜRKİYE’DE OTOMOTİV DAĞITIM SEKTÖRÜNE
yönelik rekabet kurallarinin gelişimi 58
II- iç PAZAR HEDEFİNDEN SAPMA 61
I- Vergi Uyumunun Eksikliği 63
II- Motorlu Taşıt Sağlayıcılarının Rekabet Karşıtı Davranışları 66
III- DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: 1400-2000 SAYILI TÜZÜK ÎLE HEDEFLENENLER 71
I. DAHA ETKİLİ BÎR MARKA IÇl REKABETİN
SAĞLANMASI 71
1- Dağıtım ve Servis Sözleşmelerinde Taraflar Arasındaki Dengelerin Kurulması 72
a) Sözleşmenin Devri 75
b) Sözleşmenin Sağlayıcı Tarafından Sona Erdirilmesi Halinde Feshin Yazılı ve Gerekçeli Yapılması 77
c) Sözleşmenin Süresi 80
d) Tarafların Anlaşmazlıkları Bağımsız Bir Uzmana ya da Hakeme Götürme Hakkı 82
2- Dağıtıcıya Birlik içinde Ek Tesis Açma Hakkının Sağlanması 84
a) Temel Şartlar 85
b) Ek Tesis Açma Yollan 87
3- Bağımsız Servislerin Teşvik Edilmesi 88
1- Yetkili Servis 88
2- Bağımsız Servis 90
4- internetten Faydalanma 92
a) Internet Üzerinden Satış 92
b) Reklam 93
n. DAHA ETKÎLl BÎR MARKALAR ARASI REKABETİN
SAĞLANMASI 94
1) Çok Markalı Satış 94
2) Sözleşme Sonrası Rekabet Etmeme 99
3) Bireysel Müşteriyi Temsil Eden Aracılar 99
4) Leasing (Finansal Kiralama) 102
I- Dağıtıcının Leasing Hizmeti Vermesi 103
II- Dağıtıcının Leasing Şirketlerine Motorlu Taşıt Satması 103
BEŞÎNCt BÖLÜM: OTOMOTİV SEKTÖRÜNE HAS MUAFİYET TÜZÜĞÜ,GENEL MUAFİYET TÜZÜĞÜNE Mİ KARIŞIYOR? 107
I- HER İKİ TÜZÜKTE DE MEVCUT REKABET KISITLAMALARI... 110
1- Yeniden Satış Fiyatının Tespit Edilmesi 110
2- Bölge ya da Müşterilere ilişkin Kısıtlamalar 111
3- Seçici Dağıtım Sistemi içinde Paralel Ticaretin Kısıtlanması 113
4- Perakende Seviyesinde Faaliyet Gösteren Seçici Dağıtım Sistemi Üyelerinin Pasif ve Aktif Satışlarının Kısıtlanması... 113
II- 1400/2002 SAYILI TÜZÜKTEKİ AĞIR REKABET KISITLAMALARI 114
a) Satış ve Satış Sonrası Hizmetlere Dair Ortak Kısıtlamalar.... 114
b) Yeni Motorlu Taşıt Satışına Özgü Kısıtlamalar 115
c) Satış Sonrası Hizmetlere Özgü Kısıtlamalar 116
IH. HER İKİ TÜZÜKTEKİ ÖZEL ŞARTLARIN
KARŞILAŞTIRILMASI 119
A. Satış ve Satış Sonrası Ortak Kısıtlamalar 119
a) Rekabet Etmeme Yükümlülüğü (Çok Markalılık) 119
b) Yetkili Servisin Çok Markalı Satış Özgürlüğü 120
c) Sözleşme Sonrası Rekabet Etmeme 120
IV. HER ÎKÎ TÜZÜĞÜN GENEL OLARAK
KARŞILAŞTIRILMASI 121
1- Benzer Yapılar 121
2- Benzer Felsefe 121
a) İktisadi Yaklaşımın Benimsenmesi ... 122
b) Kavramların Aynı Şekilde Tanımlanması 123
1) Dikey Anlaşmalar 123
2) Bağlı Teşebbüs 123
3) Seçici Dağıtım 124
4) Münhasır dağıtım 124
I- Fikri Mülkiyet Haklan 124
II- Know-How 125
III- Pazar Payı ve Cironun Hesaplanmasına İlişkin Hükümler 125
I- Benzer Muafiyet Mekanizması 128
1- Muafiyet Kapsamındaki Anlaşmalar 128
2- Muafiyet Mekanizması 130
3- Muafiyetin Geri Alınması 133
4- Muafiyetin Uygulanmaması 135
a) Aynı Tarihte Yürürlükten Kalkma 135
ALTINCI BÖLÜM: 1400/2002 SAYILI TÜZÜK REFORMLARI... 137
I. SEKTÖRÜN YENİDEN YAPILANDIRILMASI 138
a) Tüzüğün Uygulama Alanının Genişletilmesi 138
b) Satış ve Satış Sonrası Servis Arasındaki Bağın Çözülmesi.... 139
c) Motorlu Taşıt Üreticilerinin ve Sağlayıcılarının Dağıtım
Ağı Üzerindeki Yetkilerinin Zayıflatılması 141
1- Sağlayıcıların Seçici Dağıtım ya da Münhasır Dağıtım Sistemlerinden Birini Seçme Zorunluluğu 141
2- Birlik İçinde Ek Tesisi Açma Hakkı (Yayılma Klozu) 143
3- Seçici Dağıtım Sistemine Dahil Dağıtıcılar Arasında
Çapraz Tedarik İmkanı 146
4- Hakların ve Yükümlülüklerin Aktarılması Serbestisi 147
5- Alternatif Dağıtım Kanalları 147
a) İnternet Üzerinden Satış 148
1) İstihbarat aracısı (Infomödiaire) 150
2) Dağıtıcıyı destekleyen aracılar 151
b) Geniş Alanlarda Satış (Motorlu Taşıt Süpermarketleri).. 153
c) Çok Markalı Satış 154
## <*4*
d) Motorlu Taşıt Üreticilerinin ve Sağlayıcılarının Bakım ve Onarım Hizmetleri Üzerindeki Yetkilerinin Zayıflatılması.... 155
A) Dağıtıcının Satış Sonrası Hizmet Verip Vermemekte
Serbest Olması 159
B) Bağımsız Servislerin Teşvik Edilmesi ve Teknik Bilgiye Ulaşımı 159
I- Yedek Parça Sektörü 161
I- Yedek Parça-Aksesuar Farkı 162
II- Orijinal Yedek Parça-Eş Kalitede Yedek Parça Farkı 163
II- Motorlu Taşıt Üreticilerinin Fikri Sınai Mülkiyet Haklan ile Ekipman Üreticilerinin Yedek Parça Dağıtım Haklarının Çatışması 166
II. TÜZÜK REFORMLARININ AMERİKAN SlSTEMlNl
ÖRNEK ALMASI 169
AB KOMİSYON TÜZÜĞÜNÜN REKABET KURULUNCA
MEHAZ OLARAK ALINMASI 172
SONUÇ 180
EKLER 174
Ek 1: COMMISSION REGULATION (EC) No 1400/2002 187
Ek 2: Motorlu Taşıtlar Sektöründeki Dikey Anlaşmalar ve Uyumlu
Eylemlere İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği No: 2005/4 215
Ek 3: Yetkili Araç Satış Bayiliği Sözleşmesi 231
Ek 4: Yetkili Servis İşletme Sözleşmesi 252
KAYNAKÇA 275
ANA KAYNAK 275
MAKALELER 278
INTERNET ÜZERİNDEN BULUNAN KAYNAKLAR 287
RESMÎ KAYNAKLAR 290
KARARLAR 291
Adalet Divanı Kararlan 291
Komisyon Kararlan 293
TPICE 294
Fransız İçtihadı 294
Rekabet Kurulu Kararlan 295
Yargıtay Kararlan 297
