Kurumlar Vergisi El Kitabı

İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 5
İÇİNDEKİLER 7
KURUMLAR VERGİSİ MEVZUATINDAKİ YENİLİKLERE DAİR AÇIKLAMALAR
1. KURUMLAR VERGİSİ HAKKINDA GENEL AÇIKLAMALAR 31
1.1. Kurumlar Vergisinin Tarihsel Gelişimi 31
1.2. Kurumlar Vergisinin Teorik Açıdan Değerlendirilmesi 33
1.3. Kurumlar Vergisinin Mükellefleri 35
1.4. Kurumlar Vergisinde Mükellef Türleri 36
1.5. Kurumlar Vergisi Kanununun Genel Gerekçesi 37
2. YENİ KURUMLAR VERGİSİ MEVZUATINDA YAPILAN İLK DEĞİŞİKLİKLER 40
2.1. Kurumlar Vergisi Kanununda 2008 Yılında Yapılan Değişiklikler 40
2.2. Kurumlar Vergisi İle İlgili 2008 Yılında Çıkarılan Bakanlar Kurulu Kararı 41
2.3. Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde 2008 yılında yapılan Değişiklikler 41
3. KURUMLAR VERGİSİ MEVZUATINDA 2009 YILINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER 41
3.1. Kurumlar Vergisi Kanununda 2009 Yılında Yapılan Değişiklikler 41
3.2. Kurumlar Vergisi İle İlgili 2009 Yılında Çıkarılan Bakanlar Kurulu Kararları 42
3.3. Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde 2009 Yılında Yapılan Değişiklikler 42
3.4 Kurumlar Vergisi İle İlgili 2009 Yılındaki İç Genelgeler 42
4. KURUMLAR VERGİSİ MEVZUATINDA 2010 YILINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER 43
4.1. Kurumlar Vergisi Kanununda 2010 Yılında Yapılan Değişiklikler 43
4.2. Kurumlar Vergisi ile İlgili 2010 yılında çıkarılan Bakanlar Kurulu Kararları 44
5. KURUMLAR VERGİSİ MEVZUATINDA 2011 YILINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER 44
5.1. Kurumlar Vergisi Kanununda 2011 Yılında Yapılan Değişiklikler 44
5.2. Kurumlar Vergisi İle İlgili 2011 Yılında Çıkarılan Bakanlar Kurulu Kararları 45
6. KURUMLAR VERGİSİ MEVZUATINDA 2012 YILINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER 45
6.1. Kurumlar Vergisi Kanununda 2012 Yılında Yapılan Değişiklikler 45
6.2. Kurumlar Vergisi İle İlgili 2012 Yılında Çıkarılan Bakanlar Kurulu Kararları 47
6.3. Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde 2012 Yılında Yapılan Değişiklikler 47

7. KURUMLAR VERGİSİ MEVZUATINDA 2013 YILINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER 47
7.1. Kurumlar Vergisi Kanununda 2013 Yılında Yapılan Değişiklikler 47
7.2. Kurumlar Vergisi İle İlgili 2013 Yılında Çıkarılan Bakanlar Kurulu Kararı 48
8. KURUMLAR VERGİSİ MEVZUATINDA 2014 YILINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER 48
8.1. Kurumlar Vergisi Kanununda 2014 Yılında Yapılan Değişiklikler 48
9. KURUMLAR VERGİSİ MEVZUATINDA 2015 YILINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER 49
9.1. Kurumlar Vergisi Kanununda 2015 Yılında Yapılan Değişiklikler 49
9.2. Kurumlar Vergisi İle İlgili 2015 Yılında Çıkarılan Bakanlar Kurulu Kararı 51
9.3. Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde 2015 Yılında Yapılan Değişiklikler 51
10. KURUMLAR VERGİSİ MEVZUATINDA 2016 YILINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER 51
10.1. Kurumlar Vergisi Kanununda 2016 yılında Yapılan Değişiklikler 51
10.2. Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde 2016 Yılında Yapılan Değişiklikler 55
11. KURUMLAR VERGİSİ MEVZUATINDA 2017 YILINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER 55
11.1. Kurumlar Vergisi Kanununda 2017 Yılında Yapılan Değişiklikler 55
11.2. Kurumlar Vergisi İle İlgili 2017 Yılında Çıkarılan Bakanlar Kurulu Kararı 57
11.3. Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde 2017 Yılında Yapılan Değişiklikler 57
12. KURUMLAR VERGİSİ MEVZUATINDA 2018 YILINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER 58
12.1. Kurumlar Vergisi Kanununda 2018 Yılında Yapılan Değişiklikler 58
12.2. Kurumlar Vergisi Kanununda 2018 Yılında Cumhurbaşkanı
Kararı İle Yapılan Değişiklikler 58
12.3. Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde 2018 Yılında Yapılan Değişiklikler 59
13. KURUMLAR VERGİSİ KANUNUNDA 7061 SAYILI KANUN İLE
YAPILAN DÜZENLEMELER 59
13.1. Kurumlar Vergisi Oranının Belirli Bir Süre İçin %22 Uygulanması 60
13.2. 2018 Takvim Yılında Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında Münhasıran İmalat Sanayiinde Gerçekleştirilecek Yatırım Harcamalarına İlişkin
Oranlar 60
13.3. Taşınmazların Satışından Doğan Kazançlara Uygulanan %75’lik İstisna Oranının %50’ye İndirilmesi 60
13.4. Bankalara Tanınan Bazı Avantajların Finansal Kiralama ve Finansman Şirketlerine de Tanınması 61
13.5. Risturn İstisnası Hükümlerinin Kaldırılması 62
13.6. Kooperatiflerde Muafiyet Uygulaması 62
13.7. Kurumlar Vergisi Kanununda 7061 Sayılı Kanun İle Yapılan
Düzenlemelere Dair Özet Bilgi 64
14. KURUMLAR VERGİSİ MEVZUATINDA 2019 YILINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER 65
14.1. Kurumlar Vergisi Kanununda 2019 Yılında Yapılan Değişiklikler 65

14.2. Kurumlar Vergisi Kanununda 2019 Yılında Cumhurbaşkanı Kararı İle
Yapılan Değişiklikler 65
14.3. Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde 2019 Yılında Yapılan Değişiklikler 65
KURUMLAR VERGİSİ KANUNU 69
BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI VE VAKIFLARA VERGİ MUAFİYETİ TANINMASI HAKKINDA KANUN 115
ARAŞTIRMA, GELİŞTİRME VE TASARIM FAALİYETLERİNİN
DESTEKLENMESİ HAKKINDA KANUN 121
ARAŞTIRMA, GELİŞTİRME VE TASARIM FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİNE İLİŞKİN UYGULAMA VE DENETİM YÖNETMELİĞİ 131
KURUMLAR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ (SERİ NO:1)
I. MÜKELLEFİYET 161
1. Verginin Konusu 161
2. Mükellefler 161
2.1. Sermaye şirketleri 161
2.1.1. Anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler 161
2.1.2. Fonlar 161
2.1.2.1. Sermaye Piyasası Kurulunun düzenleme ve
denetimine tabi fonlar 162
2.1.2.2. Yabancı fonlar 162
2.2. Kooperatifler 162
2.3. İktisadi kamu kuruluşları 163
2.3.1. Devlete, il özel idarelerine, belediyelere, diğer kamu idarelerine
ve kuruluşlarına ait veya bağlı olan ticari, sınai ve zirai işletmeler 163
2.3.2. Yabancı devletlere, yabancı kamu idare ve kuruluşlarına ait veya
bağlı olan ticari, sınai ve zirai işletmeler 163
2.4. Dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmeler 164
2.5. İş ortaklıkları 166
2.5.1. Tanımı ve kapsamı 166
2.5.2. Unsurları 167
2.5.3. İşin bitiminde ortaya çıkan zararların durumu 168
3. Tam ve Dar Mükellefiyet 168
3.1. Tam mükellefiyet 168
3.2. Dar mükellefiyet 168
3.2.1. Dar mükellefiyette kurum kazancı 168
4. Muafiyetler 169
4.1. Kamu idare ve kuruluşları tarafından tarım ve hayvancılığı, bilimi, fenni ve güzel sanatları öğretmek, yaymak, geliştirmek ve teşvik etmek
amacıyla işletilen kuruluşlar 169
4.1.1. Okul atölyeleri 169
4.1.2. Otelcilik ve turizm meslek liseleri uygulama otelleri 169

4.2. Kamu idare ve kuruluşları tarafından genel insan ve hayvan sağlığını
korumak ve tedavi etmek amacıyla işletilen kuruluşlar 170
4.2.1. Vakıf üniversiteleri bünyesinde faaliyet gösteren sağlık kurumları 170
4.3. Kamu idare ve kuruluşları tarafından sosyal amaçlarla işletilen kuruluşlar 170
4.3.1. Kamu idare ve kuruluşları tarafından sosyal amaçlarla işletilen
yardım sandıkları 171
4.3.2. Ceza infaz kurumları ile tutukevleri bünyesinde oluşturulan
işyurtları 171
4.4. Kamu idare ve kuruluşları tarafından açılan sergiler, fuarlar ve panayırlar 171
4.5. Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerine ait kreş ve konukevleri
ile askeri kışlalardaki kantinler 171
4.5.1. Kreş ve Konukevleri 171
4.5.2. Askeri kışlalardaki kantinler 172
4.6. Kanunla kurulan emekli ve yardım sandıkları ile sosyal güvenlik kurumları 173
4.7. Yaptıkları iş veya hizmet karşılığında resim ve harç alan kamu
kuruluşları 173
4.8. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Özelleştirme Fonu, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı ve 5602 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle
tanımlanan ilgili kurum ve kuruluşlar 173
4.10. İl özel idareleri, belediyeler ve köyler ile bunların oluşturdukları birlikler
veya bunlara bağlı kuruluşlar tarafından işletilen işletmeler 174
4.11. Köyler veya köy birlikleri tarafından işletilen işletmeler 174
4.12. Spor kulüplerinin idman ve spor faaliyetlerinde bulunan iktisadi işletmeleri
ile sadece idman ve spor faaliyetinde bulunan anonim şirketler 175
4.13. Kooperatifler 175
4.13.1. Muafiyet şartları 175
4.13.1.1. Sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması 175
4.13.1.2. Yönetim kurulu başkan ve üyelerine kazanç
üzerinden hisse verilmemesi 176
4.13.1.3. Yedek akçelerin dağıtılmaması 176
4.13.1.4. Sadece ortaklarla iş görülmesi 176
4.13.1.4.1. Üretim kooperatiflerinde ortak dışı
işlemler 176
4.13.1.4.2. Kredi kooperatiflerinde ortak dışı
işlemler 177
4.13.1.4.3. Yapı kooperatiflerinde ortak dışı
işlemler 177
4.13.2. Yapı kooperatiflerinin muafiyetinde özel şartlar 178
4.13.3. Kurumlar vergisinden muaf olan kooperatiflerde ortak dışı
işlemlerin vergilendirilmesi 179
4.14. Kredi teminatı sağlamak üzere kurulmuş olan kurumlar 180

4.15. Bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlar 181
4.16. Organize sanayi bölgeleri ile küçük sanayi sitelerine ait iktisadi işletmeler 181
4.17. Bölgesel yönetim merkezleri 181
4.17.1. Muafiyet şartları 181
4.17.1.1. Ekonomi Bakanlığından alınan izne istinaden
kurulma 182
4.17.1.2. Tüm giderlerinin kanuni ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayan kurumlar tarafından karşılanması 182
4.17.1.3. Giderlerin Türkiye'de tam veya dar mükellefiyete tabi herhangi bir kurumun hesaplarına intikal
ettirilmemesi veya kârından ayrılmaması 183
4.17.2. Muafiyetten yararlanacaklar 183
4.18. Şarta bağlı muafiyetlerin kaybedilmesi veya kazanılması 183
5. İstisnalar 184
5.1. İştirak kazançları istisnası 184
5.2. Yurt dışı iştirak kazançları istisnası 186
5.2.1. Yurt dışı iştirak kazancı istisnasından yararlanma şartları 186
5.2.1.1. İştirak edilen kurumun anonim veya limited şirket niteliğinde bir kurum olması 186
5.2.1.2. İştirak edilen kurumun kanuni ve iş merkezinin
Türkiye'de bulunmaması 186
5.2.1.3. İştirak payını elinde tutan kurumun yurt dışı iştirakin ödenmiş sermayesinin en az %10'una
sahip olması 186
5.2.1.4. İştirak kazancının elde edildiği tarih itibarıyla, iştirak payının kesintisiz olarak en az bir yıl süre ile
elde tutulması 186
5.2.1.5. Yurt dışı iştirak kazancının iştirak edilen kurumun faaliyette bulunduğu ülke vergi kanunları uyarınca en az %15 oranında gelir ve kurumlar vergisi
benzeri toplam vergi yükü taşıması 187
5.2.1.6. İştirak kazancının elde edildiği hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi
gereken tarihe kadar Türkiye'ye transfer edilmesi 189
5.2.2. Yurt dışındaki inşaat işlerinin yapılabilmesi için ilgili ülke mevzuatına göre ayrı bir şirket kurulmasının zorunlu olduğu
durumlarda istisna uygulaması 189
5.3. Tam mükellef anonim şirketlerin yurt dışı iştirak hisselerini elden çıkarmalarına ilişkin istisna 189
5.4. Emisyon primi kazancı istisnası 190
5.5. Türkiye'de kurulu fonlar ile yatırım ortaklıklarının kazançlarına ilişkin istisna 191

5.5.1. Menkul kıymetler yatırım fonları veya ortaklıklarının portföy işletmeciliğinden doğan kazançları 191
5.5.2. Portföyü Türkiye'de kurulu borsalarda işlem gören altın ve kıymetli madenlere dayalı yatırım fonları veya ortaklıklarının
portföy işletmeciliğinden doğan kazançları 191
5.5.3. Girişim sermayesi yatırım fonları veya ortaklıklarının kazançları 191
5.5.4. Gayrimenkul yatırım fonları veya ortaklıklarının kazançları 192
5.5.5. Emeklilik yatırım fonlarının kazançları 194
5.5.6. Konut finansmanı fonları ile varlık finansmanı fonlarının
kazançları 194
5.6. Taşınmazlar ve iştirak hisseleri ile kurucu senetleri, intifa senetleri ve
rüçhan hakları satış kazancı istisnası 194
5.6.1. Kurumlar Vergisi Kanununun yayım tarihinden önce gerçekleşen
satış işlemlerinde istisna uygulaması 194
5.6.2. Kurumlar Vergisi Kanununun yayım tarihinden sonra gerçekleşen
satış işlemlerinde istisna uygulaması 195
5.6.2.1. İstisnadan yararlanacak olanlar 195
5.6.2.2. İstisnanın uygulanmasına konu olacak iktisadi
kıymetler 196
5.6.2.2.1. Taşınmazlar 196
5.6.2.2.2. İştirak hisseleri, kurucu senetleri ve
intifa senetleri 197
5.6.2.2.3. Rüçhan hakları 197
5.6.2.3. İstisna uygulamasına ilişkin şartlar 197
5.6.2.3.1. İki tam yıl süre ile aktifte
bulundurulma 197
5.6.2.3.1.1. Bedelsiz olarak veya
rüçhan hakkı kullanılmak suretiyle elde edilen hisse senetlerinde iktisap tarihi 198
5.6.2.3.1.2. Devir ve bölünme
hallerinde iktisap tarihi 198
5.6.2.3.1.3. . İnşa halindeki binalarda 2
yıllık sürenin tespiti 198
5.6.2.3.1.4. Aynı kuruma ait iştirak
hisselerinin iktisabında 2
yıllık sürenin tespiti 198
5.6.2.3.1.5. Sat-kirala-geri al işlemine
veya kira sertifikası ihracına konu edilen taşınmazların üçüncü kişilere satışında 2 yıllık
sürenin tespiti 198
5.6.2.3.2. Satış kazancının fon hesabında
tutulması 199

5.6.2.3.3. Fon hesabında tutulan kazançların
işletmeden çekilmemesi 201
5.6.2.3.4. Menkul kıymet veya taşınmaz ticareti
ile uğraşılmaması 202
5.6.2.3.4.1. Kooperatiflerin durumu 202
5.6.2.3.4.2. Holding şirketlerin
durumu 203
5.6.2.4. Diğer hususlar 203
5.6.2.4.1. Taşınmazlar ile iştirak hisselerinin para karşılığı olmaksızın devir ve temliki,
trampası ve kamulaştırılması 203
5.6.2.4.2. Satış vaadi sözleşmesi ile satışı
öngörülen taşınmazların durumu 204
5.6.2.4.3. Bedelsiz olarak elde edilen hisse senetlerinin satışından sağlanan
kazançların durumu 204
5.6.2.4.4. Grup şirketleri arasındaki işlemlerin durumu 204
5.6.2.4.5. Kazancın hesaplanması, kur farkı ve
vade farklarının durumu 205
5.7. Bankalara veya TMSF'ye borçlu durumda olan kurumlar ile bankalara,
finansal kiralama ya da finansman şirketlerine tanınan istisna 205
5.7.1. Bankalara, finansal kiralama ya da finansman şirketlerine borçları nedeniyle kanuni takibe alınmış veya TMSF'ye borçlu durumda olan kurumlar ile bunların kefillerine ve ipotek
verenlere tanınan istisna 205
5.7.2. Bankalara, finansal kiralama ya da finansman şirketlerine
tanınan istisna uygulaması 207
5.8. Yurt dışı şube kazançları 208
5.9.1. Yurt dışında yapılan inşaat işleri nedeniyle, işin
tamamlanmasından sonra ödenen faiz ve kur farklarının durumu 210
5.9.2. Yurt dışında yapılan inşaat işleri nedeniyle, merkez ve şube
arasındaki cari hesapların değerlemesi 210
5.9.3. Geçici olarak ihraç edilen makine ve teçhizatın Türkiye'ye
ithalinde değerleme 210
5.9.4. Türkiye'deki merkez genel giderlerinden yurt dışında yapılan
inşaat işlerine pay verilmesi 210
5.9.5. Yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerden sağlanan kazanç veya hasılatın Türkiye'ye döviz
olarak getirilmesi halinde doğacak kur farklarının durumu 211
5.9.5.1. Yurt dışında tamamlanmış işlere ilişkin kazançların Türkiye'ye getirilmesi halinde kur farklarının durumu 211
5.9.5.2. Yurt dışında devam etmekte olan işlere ilişkin hasılatın Türkiye'ye getirilmesi halinde kur
farklarının durumu 211

5.10. Eğitim tesisleri, özel kreş ve gündüz bakımevleri ile rehabilitasyon merkezlerinin işletilmesinden elde edilen kazançlara ilişkin istisna 211
5.10.1. İstisnanın kapsamı 211
5.10.2. Yararlanma koşulları 213
5.10.2.1. Eğitim-öğretim kazançlarına ilişkin istisna 213
5.10.2.2. Rehabilitasyon merkezlerine ilişkin istisna 213
5.10.2.3. Kreş ve gündüz bakımevlerine ilişkin istisna 213
5.10.3. İstisnanın süresi 214
5.10.4. İstisna süresi içinde yeni okul, kreş ve gündüz bakımevi veya
merkez yapılması 214
5.10.5. İstisnadan yararlanan işletmenin satılması veya devredilmesi 215
5.11. Risturn istisnası 215
5.11.1. Yönetim gideri karşılığı olarak ödenen paralardan harcanmayarak ortaklara dağıtılan kısımlar 215
5.11.2. Tüketim kooperatiflerinde risturn istisnası. 215
5.11.3. Üretim kooperatiflerinde risturn istisnası 216
5.11.4. Kredi kooperatiflerinde risturn istisnası 216
5.11.4. Tarımsal üretici birliklerinde risturn istinası 216
5.11.5. Diğer hususlar 216
5.12. Diğer kanunlarda yer alan istisnalar. 216
5.12.1. Türk uluslararası gemi siciline kayıtlı gemilerin işletilmesinden ve devrinden elde edilecek kazançlara ilişkin istisna 217
5.12.1.1. Yasal düzenleme ve istisnanın kapsamı 217
5.12.1.2. İstisna kazanç tutarının tespiti 218
5.12.1.3. Müşterek genel giderlerin dağıtımı 218
5.12.1.4. İstisna kapsamındaki kazançların dağıtılması 218
5.12.1.5. İhtiyaç fazlası malzemenin satılması halinde istisna uygulaması 219
5.12.1.6. Time-charter işletmeciliği 219
5.12.2. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununda yer alan istisna 219
5.12.2.1. Yasal düzenleme 219
5.12.2.2. Yazılım, tasarım ve Ar-Ge faaliyetlerinden elde edilen kazançlarda kurumlar vergisi istisnasının
kapsamı 221
5.12.2.2.1. İstisna kapsamına giren faaliyetler. 222
5.12.2.2.2. Bölgede faaliyete geçilmeden önce başlatılmış projelerden sağlanan kazançların istisna kapsamında
değerlendirilip değerlendirilmeyeceği 222
5.12.2.3. Yönetici şirketlerin yararlanabilecekleri istisnanın kapsamı 223
5.12.2.4. İstisna kazanç tutarının tespiti 223

5.12.2.5. Müşterek genel giderler ve amortismanların dağıtımı 224
5.12.2.6. İstisna kapsamındaki kazançların dağıtılması 224
5.12.2.7. İstisna uygulamasında süre 224
5.12.2.8. Bölgedeki işyeri kiralamalarında gelir vergisi kesintisi 224
5.12.2.9. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği hükümlerine göre bildirim ve beyanın
yapılması gereken yer 224
5.12.2.10. İstisna uygulamasına ilişkin Bakanlar Kuruluna
verilen yetki 225
5.12.2.10.1. Bakanlar Kurulu Kararı kapsamındaki kazançlar 225
5.12.2.10.2. Patent veya eşdeğer belge alma şartı 225
5.12.2.10.3. Kazancın istisnadan yararlanacak
kısmının tespiti 226
5.12.3. Serbest bölgelerde uygulanan kurumlar vergisi istisnası 228
5.12.3.1. Yasal düzenleme 228
5.12.3.2. Geçiş döneminde kurumlar vergisi istisnasının
kapsamı 231
5.12.3.3. İstisna kazanç tutarının tespiti 231
5.12.3.4. Müşterek genel giderler ve amortismanların dağıtımı 232
5.12.3.5. Vergi kesenlerin sorumluluğu 232
5.12.3.5.1. Kar paylarının dağıtılması halinde vergi kesintisi 232
5.12.3.5.2. Mevduat faizi ve repo gelirinde vergi kesintisi 232
5.12.3.5.3. Muhtasar beyanname verilmesi 233
5.12.3.6. İstisna uygulamasında süre 233
5.12.3.7. İmalat faaliyetlerine uygulanacak istisna 233
5.12.3.7.1. Genel olarak 233
5.12.3.7.2 İstisna kapsamındaki fason imalat 234
5.12.3.8. Diğer hususlar 234
5.12.3.8.1. Defter ve belge düzeni 234
5.12.3.8.2. Serbest bölgelerde gerçekleşen birleşme ve devir hallerinde istisna
uygulaması 235
5.12.3.8.3. Faaliyet ruhsatlarında belirtilen sürenin uzatılması 235
5.13. Yabancı fon kazançlarının ve bu fonların portföy yöneticiliğini yapan
şirketlerin vergisel durumu 235
5.13.1. Yabancı fonların kazançlarına ilişkin düzenlemeler ve uygulama. 235

5.13.1.1. Uygulamanın şartları 236
5.13.1.1.1. Fon adına tesis edilen işlemlerin portföy yöneticisi şirketin mutat
faaliyetleri arasında yer alması 236
5.13.1.1.2. Yabancı fon ile portföy yöneticisi şirket arasındaki ilişkinin bağımsız olarak
faaliyet gösteren kişilerdeki gibi olması 236
5.13.1.1.3. Portföy yöneticiliği hizmeti karşılığı alınacak bedelin emsale uygun olması ve transfer fiyatlandırması raporu
verilmesi 236
5.13.1.1.4. Portföy yöneticisi şirketin yabancı fon üzerindeki hak sahipliği oranının
%20'yi aşmaması 237
5.13.2. Portföy yöneticisi şirketin yabancı fondan elde ettiği kazançlar 237
5.13.3. Fonun katılımcı ve kurucuları arasında doğrudan veya dolaylı olarak bulunan tam mükellef gerçek kişi veya kurumlara ilişkin
bildirim 237
5.14. Sınai mülkiyet haklarında istisna 237
5.14.1. Sınai mülkiyet haklarından elde edilen kazanç ve iratların kapsamı 238
5.14.2. İstisnadan yararlanacak olanlar 238
5.14.3. İstisnadan yararlanma şartları 238
5.14.3.3. İstisna uygulamasından yararlanacak kişilerden olunması. 239
5.14.3.3.1. İstisnadan yararlanacak kişilerin 551
sayılı KHK'da belirtilen nitelikleri taşıması 239
5.14.3.3.2. Patent veya faydalı model belgesi üzerinde tekel niteliğinde özel bir
ruhsata sahip olunması 239
5.14.3.4. Patent veya faydalı model belgesi için sağlanan
koruma süresinin aşılmamış olması 240
5.14.4. İstisna uygulaması 240
5.14.4.1. 9/8/2016 tarihinden önce değerleme raporu
düzenlenmesi amacıyla başvuranların durumu 243
5.14.4.2. İstisna kazancın tespiti 244
5.14.4.2.1. Buluşun üretim sürecinde kullanılması
halinde kazancın tespiti 245
5.14.4.3. Kesinti uygulaması 246
5.14.5. Diğer hususlar 247
5.14.5.1. 1/1/2015 tarihinden önce tescil edilmiş patentli
veya faydalı model belgeli buluşların durumu 247
5.14.5.2. Sınai mülkiyet hakkının devredilmesi, satılması
veya kiralanması işlemlerinin tescili 247

5.14.5.3. Araştırma, geliştirme ve yenilik faaliyetleri ile yazılım faaliyetlerinin bir kısmının veya tamamının
yurt dışında gerçekleştirilmesi 247
5.14.5.4. Patent veya faydalı model belgesinin geriye dönük
olarak hükümsüz sayılması 248
5.14.5.5. İstisna uygulamalarında tercih 248
5.15. Sat-kirala-geri al işlemlerinden doğan kazançlarda istisna uygulaması 249
5.15.1. İstisnadan yararlanacak olanlar 249
5.15.2. İstisna uygulamasına konu olacak iktisadi kıymetler 249
5.15.2.1. Taşınmazlar 249
5.15.2.2. Taşınırlar 249
5.15.3. İstisnadan yararlanma şartları 250
5.15.3.1. Taşınır veya taşınmazın kiralayanlara, geri kiralama amacıyla ve sözleşme sonunda geri alınması
şartıyla satıldığı hususunun sözleşmede yer alması 250
5.15.3.2. Satış kazancının özel fon hesabında tutulması 250
5.15.3.3. Fon hesabında tutulan kazancın işletmeden
çekilmemesi 250
5.15.4. İstisna uygulaması 251
5.15.4.1. Varlıkların sat-kirala-geri al süreci tamamlanmadan üçüncü kişi ve kurumlara satılması durumu 254
5.15.4.2. İstisna uygulamasında başlangıç tarihi 254
5.16. Kira sertifikası ihracı amacıyla her türlü varlık ve hakların satışından
doğan kazançlarda istisna uygulaması 255
5.16.1. İstisnadan yararlanacak olanlar 255
5.16.2. İstisna uygulamasına konu olacak iktisadi kıymetler 256
5.16.2.1. Varlıklar 256
5.16.2.2. Haklar 256
5.16.3. İstisnadan yararlanma şartları 256
5.16.3.1. Varlık veya hakkın varlık kiralama şirketine, kira sertifikası ihracı amacıyla ve sözleşme sonunda geri alınması şartıyla satıldığı hususunun
sözleşmede yer alması 256
5.16.3.2. Satış kazancının özel fon hesabında tutulması 256
5.16.3.3. Fon hesabında tutulan kazancın işletmeden
çekilmemesi 256
5.16.4. İstisna uygulaması 257
5.16.4.1. Varlık ve hakların varlık kiralama şirketleri tarafından üçüncü kişi ve kurumlara satılması
durumu 260
5.17. Kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlara isabet eden giderlerin
diğer kazançlardan indirilememesi 261
II. TAM MÜKELLEFİYET ESASINDA VERGİNİN TARHI VE ÖDENMESİ 263
6. Safi Kurum Kazancı 263

6.1. Türev ürünlerden elde edilen kurum kazançlarının tespiti 264
6.1.1. Forward işlemleri 264
6.1.2. Swap işlemleri 264
6.1.2.1. Para swapı 264
6.1.2.2. Faiz swapı. 266
6.1.3. Opsiyon sözleşmeleri 269
6.1.3.1. Opsiyon primi 269
6.1.3.2. Opsiyon sözleşmesi 269
6.1.4. Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası işlemleri 271
6.1.5. Aracı kuruluş varantları 271
7. Kontrol Edilen Yabancı Kurum Kazancı 271
7.1. Kontrol edilen yabancı kurum 273
7.2. Yurt dışı iştirakin kurum kazancının Türkiye'de kurumlar vergisine tabi tutulabilmesine ilişkin şartlar 273
7.2.1. Yurt dışı iştirakin ilgili yıldaki toplam gayri safi hasılatının %25
veya fazlasının pasif nitelikli gelirlerden oluşması 273
7.2.2. Yurt dışı iştirakin taşıması gereken vergi yükü 274
7.2.3. Yurt dışı iştirakin asgari gayrisafi hasılat tutarı 274
7.3. Tam mükellef kurumların kurumlar vergisi matrahına dahil edilecek
kontrol edilen yabancı kurum kazancı 274
7.4. İştirakin yurt dışında ödediği vergilerin mahsubu 276
7.5. İştirakin kar paylarını dağıtması durumunda vergileme 276
7.6. Kontrol edilen yabancı kurum müessesesinin çifte vergilendirmeyi
önleme anlaşmaları karşısındaki durumu 276
7.7. Kontrol edilen yabancı kurum kazancı müessesesinde yürürlük 277
8. İndirilecek Giderler 277
8.1. Menkul kıymet ihraç giderleri 277
8.2. Kuruluş ve örgütlenme giderleri 277
8.3. Genel kurul toplantıları için yapılan giderler ile birleşme, devir,
bölünme, fesih ve tasfiye giderleri 278
8.4. Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde komandite ortağın
kar payı 278
8.5. Katılım bankalarınca katılma hesabı karşılığında ödenen kar payları 278
8.6. Sigorta ve reasürans şirketlerince ayrılan teknik karşılıklar 278
8.6.1. Muallak hasar ve tazminat karşılıkları 278
8.6.2. Kazanılmamış prim karşılıkları 279
8.6.3. Hayat sigortalarında matematik karşılıklar 280
8.6.4. Dengeleme karşılığı 281
8.6.5. Ayrılan sigorta teknik karşılıklarının ertesi bilanço döneminde
aynen kara nakledilmesi 281
8.7. Holding şirketlerin genel idare giderlerinin bağlı şirketlere dağıtımı 281
9. Zarar Mahsubu 282
9.1. Geçmiş yıl zararları 282

9.2. Devir ve bölünme durumunda zarar mahsubu 282
9.2.1. Öz sermaye tutarı 282
9.2.2. Devir ve bölünme halinde zarar mahsubu yapılabilmesinin
şartları 282
9.2.3. Devir ve bölünme halinde zarar mahsubunun sırası ve mahsup edilemeyen zarar tutarları 283
9.3. Yurt dışı zararların mahsubu 283
9.3.1. Yurt dışı zararların tevsiki 283
9.3.2. Denetim yaptırma zorunluluğu 283
9.3.3. Yurt dışında zarar mahsubu 284
9.3.4. Geçmiş yıl faaliyet sonuçları 285
9.3.5. Faaliyet sonuçlarının genel sonuç hesaplarına intikal ettirilme zamanı 285
10. Diğer İndirimler 285
10.1. Kapsam 285
10.2. Ar-Ge indirimi 285
10.3. Sponsorluk harcamaları ile bağış ve yardımlar 289
10.3.1. Sponsorluk harcamaları 290
10.3.2. Bağış ve yardımlar 292
10.3.2.1. Kurum kazancının %5'i ile sınırlı bağış ve yardımlar 292
10.3.2.2. Eğitim ve sağlık tesisleri ile dini tesislere ilişkin
bağış ve yardımlar 292
10.3.2.2.1. Kapsam 293
10.3.2.2.2. Kapsama dahil olan bağış ve yardımlar 293
10.3.2.2.3. Kapsam dışında kalan bağış ve yardımlar 294
10.3.2.2.4. Bağış ve yardımın belgelendirilmesi 294
10.3.2.3. Kültür ve turizm amaçlı bağış ve yardımlar 295
10.3.2.4. Doğal afetlere ilişkin bağış ve yardımlar 296
10.3.2.5. Türkiye Kızılay Derneğine ve Türkiye Yeşilay
Cemiyetine yapılan bağış veya yardımlar 296
10.3.2.6. Yükseköğretim kurumlarına yapılacak bağış ve yardımlar 296
10.4. Girişim sermayesi fonu 297
10.4.1. İndirim şartları 297
10.4.2. İndirim tutarının hesaplanması 297
10.4.3. Fon tutarının vergilendirilmesi 298
10.5. Türkiye'den yurtdışı mukimi kişi ve kurumlara verilen hizmetler 298
10.5.1. İndirim kapsamındaki hizmetler. 299
10.5.2. İndirimden faydalanma şartları. 299
10.5.2.1. İndirimden faydalanabilecek şirketlerin ana sözleşmelerinde yazılı esas faaliyet konusu 299

10.5.2.2. Hizmetin, Türkiye'den münhasıran yurt dışı mukimi
kişi ve/veya kurum için yapılmış olması 300
10.5.2.3. Faturanın yurt dışı mukimi kişi ve/veya kurum
adına düzenlenmesi 300
10.5.2.4. Türkiye'den verilen, mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kaydı tutma, çağrı merkezi, ürün testi, sertifikasyon, veri saklama, veri işleme ve veri analizi hizmetlerinden
yurt dışında yararlanılması 300
10.5.2.5. İlgili bakanlığın izin ve denetimine tabi olarak Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişilere verilen eğitim ve sağlık hizmetleri ile mesleki eğitim
hizmetlerinin yararlanıcısının yurt dışında olması 301
10.5.3. Türkiye'den yurt dışı mukimi kişi ve/veya kurumlara verilen hizmetlerden elde edilen kazancın tespiti, kayıtlarda izlenmesi
ve beyanı 301
10.5.3.1. İndirim tutarının tespiti 301
10.5.3.2. Kazançların kayıtlarda izlenmesi 301
10.5.3.3. İlgili bakanlığın izni ve denetimine tabi olarak Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişilere verilen eğitim ve sağlık hizmetlerine ilişkin bildirim ve
belgeler 301
10.5.3.4. Esas faaliyet konusu dışındaki gelirler 302
10.6. Sermaye artırımında indirim 302
10.6.1. İndirimin kapsamı 302
10.6.2. İndirimden yararlanacak olanlar 304
10.6.3. İndirim uygulaması 304
10.6.3.1. Sermaye artırımının tescili ve artırılan tutarın
şirketin banka hesabına yatırılması 304
10.6.3.1.1. Sermaye avanslarının durumu 306
10.6.3.2. Her bir hesap dönemi için ayrı ayrı yararlanma 306
10.6.3.3. Kazanç yetersizliği nedeniyle indirim konusu
edilemeyen tutarın sonraki dönemlere devri 307
10.6.3.4. Sermaye azaltımı 307
10.6.4. İndirim uygulamasına ilişkin Bakanlar Kuruluna verilen yetki 308
10.6.4.1. İndirim oranları 308
10.6.4.2. İndirim uygulamasına ilişkin sınırlamalar 310
10.6.5. Diğer hususlar 311
11. Kabul Edilmeyen İndirimler 312
11.1. Öz sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faizler 312
11.2. Örtülü sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faiz, kur farkları
ve benzeri giderler 312
11.3. Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançlar 312
11.4. Her ne şekilde ve ne isimle olursa olsun ayrılan yedek akçeler 312

11.5. Hesaplanan kurumlar vergisi ile her türlü para cezaları ile vergi
cezaları ve gecikme zamları 312
11.6. Menkul kıymetlerin itibari değerlerinin altında ihracından doğan zararlar 312
11.7. Bazı taşıtlara ilişkin giderler ve amortismanlar 312
11.8. Kurumun kendisinin, ortaklarının, yöneticilerinin ve çalışanlarının
suçlarından doğan tazminat giderleri 313
11.9. Basın yoluyla işlenen fiillerden dolayı ödenen tazminatlar 313
11.10. Bazı ürünlere ait ilan ve reklam giderleri 313
11.11. Kurumların yönetim kurulu başkan ve üyelerine verilen temettü
ikramiyeleri 314
11.12. Kanunen yasaklanmış fiiller nedeniyle katlanılan giderler 314
12. Örtülü Sermaye 314
12.1. Örtülü sermaye kavramı ve borç/öz sermaye oranı 314
12.1.1. Ortak 315
12.1.2. Ortakla ilişkili kişi 315
12.1.3. Borcun doğrudan veya dolaylı olarak temin edilmesi 318
12.1.4. Borcun işletmede kullanılması gereği 319
12.1.5. Borcun öz sermayenin üç katını aşması 319
12.1.6. Örtülü sermaye tutarı 320
12.2. Örtülü sermaye sayılmayacak borçlanmalar 321
12.2.1. Gayrinakdi teminatlar karşılığında üçüncü kişilerden yapılan borçlanmalar 321
12.2.2. Banka ve finans kurumlarından temin edilerek kullandırılan borçlar 321
12.2.3. Bankalar tarafından yapılan borçlanmalar 321
12.2.4. Finansal kiralama şirketleri, finansman ve faktoring şirketleri ile ipotek finansman kuruluşlarının bankalardan yaptıkları
borçlanmalar 321
12.3. Örtülü sermaye uygulamasında kur farkı gelirlerinin durumu. 322
12.4. Örtülü sermaye üzerinden yapılan ödemeler veya hesaplanan
tutarların kar payı sayılması ve yapılacak düzeltme işlemleri 322
12.4.1. Borç verenin tam mükellef kurum olması 322
12.4.2. Borç verenin dar mükellef kurum, gerçek kişi, vergiye tabi
olmayan veya vergiden muaf herhangi bir kişi olması 323
12.5. Örtülü sermayenin hesaplanması 323
13. Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı 326
13.1. İlişkili kişi kavramı ve emsallere uygunluk ilkesi. 327
13.2. Emsaline uygun fiyat veya bedelin tespitinde uygulanacak yöntemler 327
13.3. Transfer fiyatlandırması yoluyla dağıtılan örtülü kazanç tutarlarının kar
payı sayılması ve yapılacak düzeltme işlemleri 328
13.4. Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımında hazine zararı 328
14. Beyan Esası 329

14.1. Beyannamenin verilmesi 329
14.2. Beyannamenin verilme zamanı 330
14.3. Beyannamenin verileceği yer 330
14.4. Beyannamenin şekil, içerik ve ekleri 330
14.5. Kooperatif gelirlerinin sadece taşınmaz kira gelirlerinden ve mevduat faizlerinden oluşması halinde beyan 330
15. Tam Mükellef Kurumlara Yapılan Ödemelerde Vergi Kesintisi 331
15.1. Vergi kesintisi yapmakla sorumlu olanlar 331
15.2. Vergi kesintisi oranına ilişkin Bakanlar Kuruluna verilen yetki 332
15.3. Vergi kesintisine tabi tutulacak kazanç ve iratlar 332
15.3.1. Birden fazla takvim yılına yaygın inşaat ve onarım işlerine ilişkin
olarak yapılan hakediş ödemeleri 332
15.3.1.1. Konsorsiyum olarak yapılan işlere ilişkin ödemelerin durumu Günümüzde belli büyüklükte bir işi yapmak için bir araya gelen firmalar üç tür ortaklık kurabilmektedirler: Adi ortaklık, iş ortaklığı
ve konsorsiyum. 332
15.3.2. Taşınmazların kiralanması karşılığında yapılan kira ödemeleri 334
15.3.2.1. Kooperatiflere ait taşınmazların kiralanması
karşılığında yapılan kira ödemeleri 334
15.3.2.2. Dernek veya vakıflara ait taşınmazların kiralanması karşılığında yapılan kira ödemeleri 334
15.3.2.3. Diğer kurumlar vergisi mükelleflerine ait taşınmazların kiralanması karşılığında yapılan kira ödemeleri 334
15.3.2.4. Devlete, özel idarelere, belediyelere ve köylere ait taşınmazların kiralanması karşılığında yapılan kira ödemeleri 335
15.3.3. Her nevi tahvil ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi, 28/3/2002 tarihli ve 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanuna göre kurulan varlık kiralama şirketleri ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetler ve varlık kiralama şirketleri tarafından ihraç edilen kira
sertifikalarından sağlanan gelirler 335
15.3.3.1. Döviz cinsinden yahut dövize, altına veya başka bir değere endeksli menkul kıymetlerin itfası sırasında
oluşan değer artışlarında vergi kesintisi 336
15.3.3.2. Her nevi tahvil ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi, 28/3/2002 tarihli ve 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanuna göre kurulan varlık kiralama şirketleri ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetler ve varlık kiralama şirketleri tarafından ihraç edilen kira sertifikalarından sağlanan gelirlerin kurumlar vergisine tabi olmayan veya kurumlar vergisinden muaf olanlar tarafından elde edilmesi
halinde vergi kesintisi uygulaması 336
15.3.4. Mevduat faizleri 337

15.3.5. Katılım bankaları tarafından katılma hesabı karşılığında ödenen
kar payları 337
15.3.6. Kar ve zarar ortaklığı belgesi karşılığında ödenen kar payları 337
15.3.7. Repo gelirleri 338
15.3.8. Şans oyunlarını düzenleyenler tarafından bunların bayilerine veya aracılarına ödenen komisyon, prim ve benzeri ödemeler
üzerinden yapılacak vergi kesintisi 338
15.3.9. Vergiden muaf olan kurumlara dağıtılan kâr paylarında vergi kesintisi 338
15.3.10. Fon ve yatırım ortaklıklarının istisna kazançları üzerinden
yapılacak vergi kesintisi 339
15.3.10.1. Menkul kıymetler yatırım fonları veya ortaklıklarının istisna kazançları üzerinden yapılacak vergi
kesintisi 339
15.3.10.2 Portföyü Türkiye'de kurulu borsalarda işlem gören altın ve kıymetli madenlere dayalı yatırım fonları veya ortaklıklarının kazançları üzerinden yapılacak
vergi kesintisi 339
15.3.10.3. Girişim sermayesi yatırım fonları veya ortaklıklarının istisna kazançları üzerinden
yapılacak vergi kesintisi 339
15.3.10.4. Gayrimenkul yatırım fonları veya ortaklıklarının istisna kazançları üzerinden yapılacak vergi
kesintisi 340
15.3.10.5. Emeklilik yatırım fonlarının istisna kazançları
üzerinden yapılacak vergi kesintisi 340
15.3.10.6. Konut finansmanı fonları ve varlık finansmanı fonlarının istisna kazançları üzerinden yapılacak
vergi kesintisi 340
15.3.11. Vergi Usul Kanununun 11 inci maddesinin yedinci fıkrası
kapsamındaki ödemelerde vergi kesintisi 340
15.3.11.1. Kesinti kapsamına alınan ödemeler 340
15.3.11.1.1. İnternet ortamında verilen reklam hizmetlerine ilişkin ödemeler üzerinden yapılacak vergi kesintisi 341
15.4. Vergi kesintilerine ilişkin beyannamenin verilme yeri ve zamanı 342
15.5. Diğer hususlar 342
15.6. Dağıtılan kar paylarında vergi kesintisi 343
15.6.1. Genel açıklama 343
15.6.2. Vergi kesintisi oranı 344
15.6.3. Gelir Vergisi Kanununun geçici 62 nci maddesi uygulaması 344
15.6.4. Kar payı elde eden kişilerin hukuki statülerinin belirlenememesi durumunda vergi kesintisi uygulaması 345
15.6.5. İstisna kazançların vergi kesintisi karşısındaki durumu 347
15.6.6. Avans kar payı dağıtımı 348

16. Kurumlar Vergisinin Tarhı 349
16.1. Vergilendirme dönemi 349
16.2. Tarhiyatı yapmaya yetkili vergi dairesi 349
16.3. Tarhiyatın muhatabı 349
16.4. Tarhiyatın zamanı 349
17. Tasfiye 349
17.1. Tasfiye dönemi 349
17.1.1. Tasfiyenin zararla kapanması halinde düzeltme 350
17.1.2. Tasfiyede zamanaşımı 351
17.2. Tasfiyeden vazgeçilmesi 351
17.3. Tasfiye beyannameleri. 351
17.4. Tasfiye karı 352
17.5. Servet değeri 352
17.6. Tasfiye memurlarının sorumluluğu 353
17.7. Tasfiye işlemlerinin incelenmesi 353
17.8. Tasfiye edilerek ticaret sicilinde tüzel kişiliği sona eren kurumlar vergisi mükellefleri hakkında yapılacak tarhiyatlar 353
18. Birleşme 354
19. Devir, Bölünme ve Hisse Değişimi 354
19.1. Devir 354
19.2. Bölünme 355
19.2.1 Tam bölünme 355
19.2.2. Kısmi bölünme 355
19.2.2.1. Üretim ve hizmet işletmelerinin ayni sermaye
olarak konulması 355
19.2.2.1.1. Devredilen iktisadi kıymetlerle birlikte bunlara ait borçların da devredilmesi halinde devre konu net değerin sıfır
veya negatif olması durumu 357
19.2.2.1.2. Üretim ve hizmet işletmelerine bağlı taşınmazların durumu 359
19.2.2.1.3. Üretim ve hizmet işletmelerinin belli bir kısmının kısmi bölünmeye konu
edilmesi 360
19.2.2.2. Bölünmenin gerçekleştiği tarihe kadar bölünen varlıkların değerinde meydana gelecek
değişikliklerin durumu. 360
19.2.2.3. İştirak hisselerinin ortaklara verilmesi 360
19.2.3. Bölünme işlemlerinde hisse devri 361
19.3. Devir ve bölünmeye ilişkin ortak hususlar 361
19.3.1. Alınan hisse senetlerinin durumu 361
19.3.2. Amortisman uygulaması 362
19.3.3. Devir ve bölünmelerde elde edilen hisselerin iktisap tarihi 362
19.4. Hisse değişimi 362

20. Devir, Bölünme ve Hisse Değişimi Hallerinde Vergilendirme 363
20.1. Devir halinde vergilendirme ve beyan 363
20.2. Tam bölünme halinde vergileme ve beyan 364
20.3. Kısmi bölünme ve hisse değişimi hallerinde vergileme 365
21. Verginin Ödenmesi 365
21.1. Ödeme süresi 365
21.2. Tasfiye ve birleşme işlemlerinde verginin ödenmesi. 366
21.3. Devir ve tam bölünme işlemlerinde verginin ödenmesi 366
21.4. Muhtasar beyannameler üzerinden tahakkuk eden vergilerin ödenmesi 366
III. DAR MÜKELLEFİYET ESASINDA VERGİNİN TARHI VE ÖDENMESİ 367
22. Safi Kurum Kazancı 367
22.1. Kurum kazancının tespiti 367
22.2. Kurum kazancını oluşturan kazanç ve iratlar 367
22.2.1. Ticari kazançlar 367
22.2.2. Zirai işletmelerden elde edilen kazançlar 368
22.2.3. Serbest meslek kazançları 368
22.2.4. Taşınır ve taşınmazlar ile hakların Türkiye'de kiralanmasından
elde edilen iratlar 369
22.2.5. Türkiye'de elde edilen menkul sermaye iratları 369
22.2.6. Türkiye'de elde edilen diğer kazanç ve iratlar 369
22.3. Dar mükellef kurum kazancının tespitinde ayrıca indirilemeyecek giderler 370
22.4. Dar mükellefiyette örtülü sermaye uygulaması 370
22.5. Dar mükellefiyette tasfiye ve kısmi bölünmeye ilişkin uygulama 370
23. Yabancı Ulaştırma Kurumlarında Kurum Kazancının Tespiti 370
23.1. Yabancı ulaştırma kurumlarında hasılatın tespiti 370
23.2. Yabancı ulaştırma kurumlarında kurum kazancının tespiti 371
24. Beyan Esası 371
25. Vergilendirme Dönemi ve Beyan 371
25.1. Vergilendirme dönemi 371
25.2. Beyannamenin verileceği yer 372
25.3. Beyannamenin verilme zamanı 372
25.4. Beyannamenin şekil, içerik ve ekleri 372
26. Özel Beyan Zamanı Tayin Olunan Gelirler 372
27. Beyannamenin Verilme Yeri 373
28. Dar Mükellefiyette Tarhiyatın Muhatabı, Tarh Zamanı ve Tarh Yeri 373
28.1. Tarhiyatın muhatabı 373
28.2 Tarhiyatın zamanı ve yeri 373
29. Ödeme Süresi 373
30. Dar Mükellefiyette Vergi Kesintisi 374
30.1. Vergi kesintisi yapmakla sorumlu olanlar 374
30.2. Vergi kesintisi uygulamasına ilişkin Bakanlar Kuruluna verilen yetki 374

30.3. Dar mükellef kurumlar tarafından Türkiye'de bulunan işyeri veya daimi temsilci vasıtasıyla elde edilen kazanç ve iratlarda vergi kesintisi 374
30.4. Vergi kesintisine tabi kazanç ve iratlar 376
30.4.1. Birden fazla takvim yılına yaygın inşaat ve onarım işleri ile
uğraşan dar mükellef kurumlara yapılan hakediş ödemeleri 376
30.4.2. Serbest meslek kazançları 377
30.4.3. Gayrimenkul sermaye iratları 377
30.4.4. Menkul sermaye iratları 377
30.4.5. Gayrimaddi hakların satış, devir ve temliki 379
30.4.6. Dar mükellef kurumlara veya kurumlar vergisinden muaf dar mükelleflere dağıtılan kar payları 379
30.4.7. Yurt dışı iştirak kazançları üzerinden dar mükellef kurumlara
dağıtılan kar payları 379
30.4.8. Sergi ve panayır kazançları 380
30.4.10. Dar mükellef kurumlarca yapılan türev işlemlerde vergi kesintisi 380
30.4.10.1. Forward işlemleri. 380
30.4.10.2. Swap işlemleri 380
30.4.10.2.1. Para swapı 380
30.4.10.2.2. Faiz swapı 381
30.4.10.3. Opsiyon sözleşmeleri ve opsiyon primi 381
30.4.10.4. Vadeli işlem ve opsiyon borsası işlemleri 381
30.4.10.5. Aracı kuruluş varantları 381
30.4.11. Vergi Usul Kanununun 11 inci maddesinin yedinci fıkrası
kapsamındaki ödemelerde vergi kesintisi 381
30.4.11.1. Kesinti kapsamına alınan ödemeler 382
30.4.11.1.1. İnternet ortamında verilen reklam hizmetlerine ilişkin ödemeler üzerinden yapılacak vergi kesintisi 382
30.5. Bakanlar Kurulunca belirlenecek ülkelerde yerleşik olan veya faaliyette bulunan kurumlara yapılacak her türlü ödemeler 383
30.5.1. Uygulama kapsamındaki ülkeler 383
30.5.2. Vergi kesintisi kapsamındaki ödemeler 384
30.5.3. Vergi kesintisi kapsamında olmayan ödemeler 384
30.6. Bu madde kapsamında yapılacak vergi kesintisine ilişkin beyannameye dahil edilmesi zorunlu kazançlar ile beyannameye dahil edilmesi
ihtiyari olan kazançlar 385
30.7. Diğer hususlar 385
31. Muhtasar Beyanname 385
IV. ORTAK HÜKÜMLER VE GEÇİCİ MADDELER 386
32. Kurumlar Vergisi Oranı, Geçici Vergi ve İndirimli Kurumlar Vergisi 386
32.1. Kurumlar vergisi oranı ve geçici vergi 386
32.2. İndirimli kurumlar vergisi 386
32.2.1. Kapsam 386
32.2.2. İndirimli vergi oranından yararlanamayacaklar 386

32.2.3. İndirimli kurumlar vergisi uygulaması 387
32.2.4. İndirimli vergi uygulamasına ilişkin Bakanlar Kuruluna verilen
yetki 388
32.2.5. Yatırım döneminde diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlarda
indirimli kurumlar vergisi uygulaması 389
32.2.6. Diğer faaliyetlerden elde edilen kazancın kapsamı ve indirimli
vergi oranı uygulamasında Öncelik sırası 394
32.2.7. Kurumlar vergisi matrahının birden fazla yatırım teşvik belgesi kapsamında elde edilen kazançtan düşük olması. 395
32.2.8. Tevsi yatırımlardan doğan kazançlarda indirimli kurumlar vergisi
oranı uygulaması 396
32.2.9. Kanunda belirtilen şartlara uyulmaması halinde yapılacak işlemler 398
32.2.10. Teşvik belgeli yatırımların devri 398
32.2.10.1 Yatırımın faaliyete geçmeden önce devredilmesi durumu 398
32.2.10.2. Yatırımın kısmen veya tamamen faaliyete
geçmesinden sonra devredilmesi durumu 398
32.2.11. Yatırıma katkı tutarında endeksleme 399
32.3. Küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin (KOBİ) birleşmelerinde
kurumlar vergisi oranının indirimli uygulanması 400
32.3.1. KOBİ tanımı 400
32.3.2. KOBİ birleşmelerinde kurumlar vergisi oranının indirimli
uygulanmasının şartları 401
32.3.2.1. Birleşmenin, Kanunun 19 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan devir şartlarını taşıması 401
32.3.2.2. Birleşen kurumların KOBİ niteliğinde olması 401
32.3.2.3. Birleşen kurumların devir tarihi itibarıyla sanayi sicil belgesini haiz ve fiilen üretim faaliyetiyle
iştigal eden kurumlardan olması 402
32.3.3. Kurumlar vergisi oranının indirimli uygulanması 402
33. Yurt Dışında Ödenen Vergilerin Mahsubu 403
33.1. Mahsup imkanı 403
33.2. Mahsup süresi 403
33.3. Mahsup edilebilecek yurt dışı vergilerin sınırı 403
33.6. Yurt dışında ödenen vergilerin geçici vergiden mahsubu 404
33.7. Yurt dışında ödenen vergilerin tevsiki 404
34. Yurt İçinde Kesilen Vergilerin Mahsubu 405
34.1. Vergi mahsubu 405
34.2. Fonlar ve yatırım ortaklıkları bünyesinde kesilen verginin, söz konusu kurumlardan kar payı alanlarca mahsubu 406
34.3. Kontrol edilen yabancı kurum kazancı üzerinden kesilen vergilerin mahsubu 406
34.4. Kesilen vergilerin geçici vergiden mahsubu 406
34.5. Kesilen vergilerin beyanname üzerinden mahsubu 406

34.6. Fonların ve yatırım ortaklıklarının gelirleri üzerinden ödenen vergilerin mahsubu 407
34.7. Yurt dışında ödenen vergilerin, yurt içinde ödenen vergilerin ve geçici
verginin mahsup sırası 407
34.8. Değerleme işlemlerinden doğan kazanca isabet eden vergi
kesintilerinin mahsubu 408
35. Diğer Kanunlardaki Muafiyet, İstisna ve İndirimlerin Sınırı 408
36. Geçici Hükümler 408
37. Mülga 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu Uygulamasına İlişkin
Olarak Çıkarılan Genel Tebliğler 411
38. 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu Kapsamında Düzenlenen Ürün Senetlerinde Kazanç İstisnası 411
38.1. Kurumlar vergisi istisnası 411
38.2. Vergi kesintisi uygulaması 411
39. Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerde (KOBİ) Birleşme İşlemleri 411
39.1. Tanımlar 411
39.1.1. KOBİ tanımı 411
39.1.2. KOBİ'lerde birleşme tanımı 412
39.2. Geçici 5 inci maddede düzenlenen teşvikler 412
39.2.1. KOBİ birleşmelerinde kurumlar vergisi istisnası uygulaması 412
39.2.2. KOBİ birleşmelerinde indirimli kurumlar vergisi uygulaması 413
39.3. Teşviklerden yararlanılabilmesine ilişkin şartlar 414
39.3.1. Birleşme kapsamında kıymetlerin devri 414
39.3.2. Birleşme işleminden doğan kazançların sermayeye eklenmesi 414
39.3.3. Birleşen ve birleşilen kurumlar arasındaki külli halefiyet 414
39.3.4. İstihdam şartı 414
39.3.5. Birleşilen kurumun daha sonraki tarihlerde birleşme, devir,
bölünme ve hisse değişimi işlemlerine tabi tutulmaması 415
39.4. Birleşme tarihi 415
39.5. Birleşme beyannamesinin verilme süresi 415
39.6. Diğer hususlar 415
39.6.1. KOBİ birleşmelerinde zarar mahsubu 415
39.6.2. Amortisman uygulamaları 416
39.6.3. Birleşilen kurumda devralınan varlıkların satışı nedeniyle doğan zararlar 417
39.6.4. Taşınmaz ve iştirak hissesi satış kazancı istisnası karşısındaki
durumu 417
39.6.5. Sadece teşviklerden yararlanmak amacıyla yapılan işlemlerin
durumu 417
TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMI HAKKINDA GENEL TEBLİĞ (SERİ NO: 1)
1. Yasal Düzenlemeler 419
2. Kapsam 421

2.1- Kurumlar Vergisi Kanunu Yönünden 421
2.2- Gelir Vergisi Kanunu Yönünden 421
3. İlişkili Kişi 422
3.1. Kurumlar Vergisi Kanunu'nun Uygulamasında İlişkili Kişi 424
3.1.1. Kurumların Kendi Ortakları 424
3.1.3. Kurumun veya Ortaklarının İdaresi, Denetimi veya Sermayesi Bakımından Doğrudan veya Dolaylı Olarak Bağlı Bulunduğu ya
da Nüfuzu Altında Bulundurduğu Gerçek Kişi veya Kurumlar 427
4.1. Karşılaştırılabilirlik Analizi 431
4.2. Emsal Fiyat Aralığı 434
5. Emsallere Uygun Fiyat ya da Bedelin Tespitinde Kullanılan Yöntemler 434
5.1. Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi 435
5.2. Maliyet Artı Yöntemi 438
5.3. Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi 441
5.4. Kar Bölüşüm Yöntemi 443
6. Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı ile Anlaşma Usulü 449
6.1. Peşin fiyatlandırma anlaşmalarının kapsamına giren mükellefler 451
6.2. Peşin fiyatlandırma anlaşmalarında izlenen süreçler 451
6.2.1. Ön görüşme 451
6.2.2. Yazılı başvuru ve İdareye sunulacak bilgi ve belgeler 451
6.2.3. Değerlendirme ve analiz 452
6.2.4. Anlaşmanın kabulü veya reddi 452
6.3. Anlaşmanın süresi 453
6.4. Anlaşmanın takibi ve yıllık rapor 453
6.5. Peşin fiyatlandırma anlaşmalarının yenilenmesi, revize edilmesi ve
iptali 453
6.5.1. Anlaşmanın yenilenmesi 453
6.5.2. Anlaşmanın revize edilmesi 454
6.5.3. Anlaşmanın iptali 454
6.6. Özellik arz eden hususlar 455
6.6.1. Peşin fiyatlandırma anlaşmaları ve vergi incelemesi 455
6.6.2. Peşin fiyatlandırma anlaşmasının geçmişe uygulanması 455
7. Mükelleflerden İstenecek Belgeler 456
7.1. Yıllık Belgelendirme 456
7.2. Peşin Fiyatlandırma Anlaşmasına İlişkin Bilgilendirme 458
8. Cezalar. 459
9. Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımında
Düzeltme İşlemleri 459
9.1. Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtan kurum
tarafından yapılacak düzeltme işlemleri 459
9.2. Örtülü Kazanç Dağıtılan Kişinin Tam Mükellef Kurum Olması 460

9.3. Örtülü Kazanç Dağıtılan Kişinin Dar Mükellef Kurum, Gerçek Kişi, Vergiye Tabi Olmayan veya Vergiden Muaf Olan Herhangi Bir Kişi
Olması 460
10. Gayri Maddi Haklar 461
10.1. Gayri Maddi Hakların Tanımı 461
10.2. Gayri Maddi Haklarda Emsallere Uygunluk İlkesi 462
11. Grup İçi Hizmetler 463
11.1. Grup İçi Hizmetlerin Tanımı ve Kapsamı 463
11.2. Grup İçi Hizmetlerin Fiilen Sağlanıp Sağlanmadığının Tespiti 463
11.3. Grup İçi Hizmetlerde Emsallere Uygun Bedelin Belirlenmesi 463
11.4. Grup İçi Hizmetlerde Emsallere Uygun Bedelin Tespitinde
Kullanılabilecek Yöntemler 464
KURUMLAR VERGİSİ BEYANNAMESİ ÖRNEK UYGULAMA 473
KAYNAKÇA 479