Av. Özlem ŞEN
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZi
İÇİNDEKİLER.iii
TABLO LİSTESİ.vii
ŞEKİL LİSTESİviii
GİRİŞ1
TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİ VE CAM TAVAN
ENGELLERİ5
1.1. Cinsiyet ve Toplumsal Cinsiyet.5
1.2. Cinsiyet Kimliği (Gender Identity).6
1.3. Cinsel Kimlik (Sexual Identity) ve Cinsel Yönelim7
1.4. Toplumsal Cinsiyet Rolleri .7
1.5. Toplumsal Cinsiyet ile İlgili Kuramlar8
1.5.1. Psikanalitik Kuram 8
1.5.2. Biyolojik Açıklamalar 10
1.5.3. Sosyobiyolojik Yaklaşım . 11
1.5.4. Sosyal Öğrenme Kuramı12
1.5.5. Sosyal Bilişsel Kuram 13
1.5.6. Bilişsel Gelişim Kuramı.14
1.5.7. Toplumsal Cinsiyet Şema (Gender Schema) Kuramı 15
1.5.8. Sosyal Rol Kuramı. 17
1.6. Toplumsal Cinsiyet ile İlgili Kalıp Yargılar, Ön Yargılar ve
Ayrımcılık .18
1.6.1. Cinsiyet Kalıp Yargıları .18
1.6.2. Cinsiyet Önyargıları ve Ayrımcılığı. 20
1.6.3. Eğitim ve Cinsiyet Kalıp Yargıları.22
1.6.4. Kültür ve Cinsiyet Eşitsizliği.23
1.7. Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Bir Çıktısı Olarak Cam Tavan
Engelleri 24
İçindekiler
iv
1.7.1. Cam Tavan Algısını Oluşturan Engeller 26
1.7.1.1. Çoklu Rol Üstlenme 26
1.7.1.2. Kişisel Tercih Algıları 27
1.7.1.3. Örgüt Kültürü ve Politikaları. 27
1.7.1.4. Resmi Olmayan İletişim Ağlarına Katılamama28
1.7.1.5. Mentor Eksikliği 29
1.7.1.6. Mesleki Ayrımcılık 30
1.7.1.7. Kalıplaşmış Ön Yargılar (Stereotipler) 31
1.7.2. Cam Tavan Algısını Ortaya Çıkaran Sebepler. 31
1.7.2.1. Erkeklerin Baskın Olduğu Örgütler. 32
1.7.2.2. Cinsiyete Dayalı Basmakalıp Yargılar. 33
1.7.2.3. İş ve Aile Dengesi Savaşı 34
1.7.2.4. Kadınlar ve Erkekler Arasındaki Yönetsel
Farklılık . 35
1.7.2.5. Astların ve Diğer Kadın Yöneticilerin Olumsuz
Davranışları. 36
1.7.2.6. Kadınların Kendilerinden Kaynaklanan Olumsuz
Davranışlar 37
1.7.3. Cam Tavan Engellerinin Sonuçları 38
1.7.3.1. Devamsızlık Artışı. 38
1.7.3.2. İş Tatmininin Azalması 38
1.7.3.3. İşe Yabancılaşma . 39
1.7.3.4. Maliyet Artışı. 39
1.7.3.5. Motivasyon Kaybı. 40
1.7.3.6. Örgütsel Bağlılıkta Yaşanan Azalma . 40
MEDYA ÇALIŞANI KADINLAR VE GÜÇ MESAFESİ
ALGISI. 41
2.1. Medya Çalışanı Kadınlar 41
2.2. Güç Kavramı. 45
2.3. Güç Kaynakları. 45
v
2.3.1. Zorlayıcı Güç .46
2.3.2. Ödül Gücü46
2.3.3. Resmi Güç .47
2.3.4. Uzmanlık Gücü 47
2.3.5. Kişisel Güç.47
2.4. Güç Mesafesi 48
2.4.1. Güç Mesafesi Boyutları .49
2.4.1.1. Yüksek Güç Mesafesi49
2.4.1.2. Düşük Güç Mesafesi51
2.4.2. Kültür ve Güç Mesafesi .54
2.4.3. Toplum ve Güç Mesafesi .55
2.4.4. Örgüt ve Güç Mesafesi 55
MEDYA ÇALIŞANI KADINLARDA CAM TAVAN
ENGELLERİNİN GÜÇ MESAFESİ VE TOPLUMSAL
CİNSİYET ROLLERİ ALGISI AÇISINDAN
DEĞERLENDİRİLMESİ . 57
3.1. Yöntem 57
3.1.1. Araştırmanın Amacı. 57
3.1.2. Araştırmanın Modeli 57
3.1.3. Araştırmanın Problemi ve Alt Problemleri 58
3.1.4. Evren ve Örneklem 59
3.1.5. Veri Toplama Aracı 61
3.1.5.1. Sosyo-demografik Bilgi Formu . 61
3.1.5.2. Cam Tavan Algısı Ölçeği.61
3.1.5.3. Güç Mesafesi Ölçeği62
3.1.5.4. Toplumsal Cinsiyet Rolleri Ölçeği. 62
3.1.6. Araştırmanın Varsayımları ve Sınırlılıkları 63
3.1.7. Verilerin Analizi. 63
3.2. Bulgular 64
vi
3.2.1. Betimleyici İstatistikler . 64
3.2.2. Araştırma Probleminin Sınanması. 65
3.2.3. Araştırma Alt Problemlerinin Sınanması. 67
SONUÇ. 79
KAYNAKÇA 85
EKLER. 99
vii
TABLO LİSTESİ
Sayfa No
Tablo 1: Kadın ve Erkeklerle En Çok İlişkilendirilen
Sıfatlar.19
Tablo 2: Düşük ve Yüksek Güç Mesafesinin
Karşılaştırılması 52
Tablo 3: Araştırma Örneklemine İlişkin Özellikler.60
Tablo 4: Normallik Test Sonuçları 63
Tablo 5: Araştırma Ölçekleri ve Faktörlerine İlişkin
Betimleyici İstatistikler.64
Tablo 6: Cam Tavan Algısı, Algılanan Güç Mesafesi ve
Toplumsal Cinsiyet Rolü Algısı Düzeyleri
Arasındaki İlişki65
Tablo 7: Algılanan Güç Mesafesi ve Toplumsal Cinsiyet
Rolü Algısı Düzeylerinin Cam Tavan Algısı
Üzerindeki Etkisi 66
Tablo 8: Cam Tavan Algısı, Algılanan Güç Mesafesi ve
Toplumsal Cinsiyet Rolü Algısı Düzeylerinin Yaş
ile Karşılaştırılması .67
Tablo 9: Cam Tavan Algısı, Algılanan Güç Mesafesi ve
Toplumsal Cinsiyet Rolü Algısı Düzeylerinin
Medeni Durum ile Karşılaştırılması69
Tablo 10: Cam Tavan Algısı, Algılanan Güç Mesafesi ve
Çocuk Sayısı ile Karşılaştırılması.70
Tablo 11: Cam Tavan Algısı, Algılanan Güç Mesafesi ve
Eğitim Düzeyi ile Karşılaştırılması.72
Tablo 12: Cam Tavan Algısı, Algılanan Güç Mesafesi ve
Sektördeki Deneyim Yılı ile Karşılaştırılması 74
Tablo ve Şekil Listesi
viii
Tablo 13: Cam Tavan Algısı, Algılanan Güç Mesafesi ve
Mevcut İşletmedeki Deneyim Yılı ile
Karşılaştırılması 75
Tablo 14: Cam Tavan Algısı, Algılanan Güç Mesafesi ve
Toplumsal Cinsiyet Rolü Algısı Düzeylerinin İş
Ünvanı ile Karşılaştırılması.77
ŞEKİL LİSTESİ
Şekil 1. Araştırma Modeli .58
