Polis Hukuku ve Ceza Muhakemesi Hukukunda Temel Haklara Müdahaleler

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar 27
Giriş 29
§ 1. POLİS HUKUKUNDA TEMEL HAKLARA MÜDAHALELER:
ÖN ALAN SORUŞTURMALARI – ÖNLEYİCİ TEDBİRLER 31
I. ÖN ALAN SORUŞTURMASI KAVRAMI 32
II. ÖN ALAN SORUŞTURMALARININ SINIRLARI 36
A. Genel Olarak 36
B. Belirlilik ve Oranlılık İlkesi 37
1. Belirlilik İlkesi 37
2. Oranlılık İlkesi 38
C. İnsan Haysiyetinin Dokunulmazlığı İlkesi ve Özgürlüklerin Özü Garantisi 40
1. İnsan Haysiyetinin Dokunulmazlığı İlkesi 40
2. Öz Garantisi 41
D. Ön Alan Soruşturmalarının Ortaya Çıkardığı Sonuçlar 43
1. Adliyenin, Özellikle de Savcının Polis Üzerinde Hâkimiyetini Kaybetmesi 43
2. Delil Elde Etmenin İdari Nitelik Kazanması 43
3. Polis Teşkilatının “Gizli Polis” Teşkilatına Dönüşmesi Riski 44
4. Maddi Ceza Hukukundaki Etkisi 44
5. Ceza Muhakemesinin Yürüyüşüne Etkileri 45
III. PVSK’DA YER ALAN ÖN ALAN SORUŞTURMASI YAPMA OLANAKLARI (ÖNLEYİCİ TEDBİRLER) 46
A. Durdurma ve Kimlik Sorma (PVSK m.4/A) 46
1. Kaynakça 46
2. Yasal Düzenleme 47
3. Açıklamalar 48
a. Kavram ve Hukuki Nitelik 48
b. Amaç 54
c. Uygulama ve Kapsam 55
aa. Genel Olarak 55
bb. Durdurma ve Kimlik Sorma 56
cc. Durdurma ve Arama 59
d. Koşulları 62
aa. Tedbirin Sebebi Bakımından 62
bb. Kararı Verecek Kişi Bakımından 63
4. Yargı Kararları 64
aa. Anayasa Mahkemesi Kararları 64
bb. Yargıtay Kararları 82
B. Parmak İzi ve Fotoğrafların Kayda Alınması (PVSK m.5) 85
1. Kaynakça 85
2. Yasal Düzenleme 85
3. Açıklamalar 86
a. Kapsamı 86
b. Uygulaması 87
c. Hükmün Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) ile İlişkisi 89
4. Yargı Kararları 91
a. Danıştay Kararları 91
C. Önleme araması (PVSK m.9) 105
1. Kaynakça 105
2. Yasal Düzenleme 105
3. Açıklamalar 106
a. Tanım–Kavram 106
b. Hukuki Nitelik 108
c. Kapsam 108
d. Koşulları 110
aa. Şüphe Bakımından 110
bb. Kararı Verecek Kişi Bakımından 111
cc. Arama Kararının İçeriği 114
e. İcrası 115
f. Yargı Kararları 118
aa. Anayasa Mahkemesi Kararı 118
bb. Yargıtay Kararları 119
D. Önleme Yakalaması ve Muhafaza Altına Alma (m.13) 149
1. Kaynakça 149
2. Yasal Düzenleme 149
3. Açıklamalar 150
a. Terim–Tanım–Kavram 150
b. Koşulları 156
aa. Yakalama (koruma Altına Alma, Uzaklaştırma) Sebebi 156
bb. Kararı Veren Bakımından 158
c. İcrası 158
d. Sona Ermesi 160
E. Kayıp Çocukların Araştırılması (PVSK m.13/A) 161
1. Kaynakça 161
2. Yasal Düzenleme 161
3. Açıklama 161
a. Kavram 161
b. Tedbirin Konusu 162
c. Tedbire Karar Verecek Makam 163
d. Tedbirin Süresi 164
F. Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin veya İnternet Bağlantı Adresleriyle İnternet Kaynakları Arasındaki Veri Trafiği ile İletilen Verilerin Önleme Amacıyla Tespiti, Dinlenmesi, Sinyal Bilgilerinin Değerlendirilmesi ve Kayda Alınması (PVSK ek m.7) 164
1. Kaynakça 164
2. Yasal Düzenleme 164
3. Açıklamalar 166
a. Kapsam 167
aa. Suç Bakımından 167
bb. Uygulanacak Tedbir Bakımından 170
b. Kararı Verecek Makam 172
c. Kararın İçeriği 174
d. Süresi 175
e. Kararların Yerine Getirilmesi 176
f. Sona Ermesi–Kayıtların Yok Edilmesi– İlgilinin Bilgilendirilmesi 177
g. Faaliyetlerin Denetimi 178
h. Tesadüfen Elde Edilen Delil ve Hukuka Aykırı Dinleme 178
ı. Önleme Amacıyla Başvurulan Tedbirin Koruma Tedbirine Dönüşmesi 178
i. Kararlar 179
aa. Anayasa Mahkemesi Kararları 179
G. Teknik Araçlarla Önleme Amacıyla İzleme (PVSK ek m.7) 198
1. Kaynakça 198
2. Yasal Düzenleme 198
3.Açıklamalar 199
a. Amaç–Kapsam 199
b. Kararı Verecek Makam 201
c. Süresi 201
d. Kararların Yerine Getirilmesi 202
e. Sona Ermesi ve Elde Edilen Verilerin Akıbeti 203
f. Faaliyetlerin Denetimi 203
g. Hukuka Aykırı İzleme 203
H. Kamu Kurum ve Kuruluşları ile Kamu Hizmeti Veren Kuruluşların İhtiyaç Duyulan Bilgi ve Belgelerinden Yararlanabilmek İçin Talepte Bulunmak (PVSK ek m.7/6) 204
IV. PVSK’DA YER ALMAYAN ÖN ALAN SORUŞTURMASI YAPMA OLANAKLARI (ÖNLEYİCİ TEDBİRLER) 207
A. Verilerin Genel Bilgi Toplama Sistemine (GBT) Kaydedilmesi 207
1. Kaynakça 207
2. Açıklamalar 207
a. Tanım–Kavram 207
b. Amaç 208
c. Bilgi Toplama Birimi 209
d. Kapsam 209
aa. Kişi Bakımından 209
bb. Konu Bakımından 212
e. Uygulanması 214
f. Yönergenin Hukuka Aykırılığı Sorunu 215
g. GBT Sistemindeki Bilgilerin İlgilisine Bildirilmesi 219
3. Yargı Kararları 220
B. MOBESE ile Yapılan İzleme ve Kayıt (Önleyici Amaçla Optik ve Akustik Araçlarla Veri Toplama) 254
1. Kaynakça 254
2. Açıklamalar 255
a. Terim–Kavram 255
b. MOBESE ile İzleme, Teknik Araçlarla İzleme Koruma Tedbiri (CMK m.140) İçinde Değerlendirilemez 257
c. Konunun Anayasal Boyutu 258
aa. İnsan Haysiyetinin Dokunulmazlığı İlkesi 258
bb. Oranlılık İlkesi 259
aaa. Amaca Uygunluk 259
bbb. Gereklilik 259
ccc. Ölçülülük 260
cc. Belirlilik İlkesi 260
d. MOBESE Sisteminin ve Bu Çerçevede Önleyici Amaçla Optik ve Akustik Araçlarla Veri Toplama Tedbirinin Şekli ve Kapsamı 261
aa. Tedbirin Uygulama Şekli 261
bb. Kapsamı 262
e. MOBESE Sisteminin ve Bu Çerçevede Önleyici Amaçla Optik ve Akustik Araçlarla Veri Toplama Tedbrinin Uygulama Koşulları 263
aa. Tedbirin Uygulanacağı Yer Bakımından 263
bb. Tedbirin Uygulanacağı Süre ve Sürenin Tespiti Bakımında Koşulların Mevcut Olduğunun Belgelendirilmesi Zorunluluğu 263
cc. Tedbirin Uygulanmasına Karar Verecek Kişi Bakımından 264
f. Özel Kişiler Tarafından Yapılan Kayıtlar 264
g. Özel Kişiler Tarafından Bir Suça İlişkin Tesadüfen Yapılan Kayıtlar 267
h. Tedbirin Plaka ya da Yüz Tanıma Programlarıyla Bütünleşmesi 268
ı. Değerlendirme 270
V. ÖNLEYİCİ TEDBİRLERLE ELDE EDİLEN VERİLERİN DELİL OLARAK KULLANILABİLİP KULLANILAMAYACAĞI SORUNU 271
A. Açıklamalar 271
B. Yargı Kararları 272
1. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararı 272
2. Anayasa Mahkemesi Kararı 277
VI. ÖNLEYİCİ TEDBİRLER NEDENİYLE TAZMİNAT 280
A. Genel Olarak 280
B. Yargı Kararları 281
§ 2. CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA TEMEL HAKLARA MÜDAHALELER: AÇIK VE GİZLİ KORUMA TEDBİRLERİ 283
I. TERİM – TANIM – KAVRAM 283
A. Terim 283
B. Tanım ve Kavram 286
II. ORTAK ÖZELLİKLERİ VE TEMEL KOŞULLARI 286
III. ÇEŞİTLERİ 288
A. Yakalama–Gözaltı (CMK m.90 vd.) 288
1. Kaynakça 288
2. Yasal Düzenleme 288
3. Açıklamalar 292
a. Tanım–Kavram 292
b. Amacı 293
c. Yakalama ve Gözaltına Almaya Yetkili Olanlar 293
aa. Herkesin Yakalama Yapabildiği Haller 294
bb. Kolluğun Yakalama Yapabildiği Haller 295
aaa. Yakalama Emrine Dayanan Yakalama (Müzekkereli Yakalama) 296
bbb. Yakalama Emrine Dayanmayan (Müzekkeresiz) Yakalama (CMK m.90/2) 296
d. Yakalama Sonrası Yapılacak İşlem 297
e. Soruşturması ve Kovuşturması Şikayete Bağlı Suçlarda Yakalama 297
f. Yakalananın Hakları 298
aa. Yakalanana Haklarının Bildirilmesi 298
bb. Yakalanan veya Gözaltına Alınanın Durumunun Yakınlarına Bildirilmesi (m.95) 300
cc. Yakalamanın İlgililere Bildirilmesi (m.96) 300
g. Yakalama Koruma Tedbirinin Özellik Gösterdiği Kişiler 301
aa. Çocuklar 301
bb. Diplomasi Dokunulmazlığından Yararlananlar 302
cc. Milletvekilleri 303
h. Yakalamanın Zamanı 303
ı. Tutuklama Kararı Verilemeyen Hallerde Yakalama ve Gözaltı 304
i. Tutuklama Kararı Üzerine Yakalama 304
j. Kabahatlerde Yakalama 304
k. Gözaltı Kararı 305
aa. Kararı Verecek Makam 305
bb. Gözaltı Kararı Verilebilecek Haller 306
cc. Gözaltı Süresi 308
dd. Gözaltı Kararı Üzerine Yapılacak İşlemler 310
ee. Yakalama ve Gözaltı İşlemine İtiraz 312
ff. Hâkim Önüne Çıkma (Habeas Corpus) Hakkı (CMK m.91/son; AY m.19/5) 313
gg. Serbest Bırakma 314
l. Yeniden Yakalama Yasağı 314
m. Gözaltı İşlemlerinin Denetimi 315
n. Yakalamada Zor Kullanma Yetkisi 315
o. Yakalama Emri Üzerine Tutuklama (Sevk Tutuklaması) 316
ö. Yargı Kararları 317
B. Tutuklama 468
1. Kaynakça 468
2. Yasal Düzenleme 468
3. Açıklamalar 472
a. Tanım–Kavram 472
b. Hukuki Nitelik 473
c. Amacı 473
d. Tutuklamanın Şartları 473
aa. Kuvvetli Suç Şüphesi Bulunmalıdır 474
bb. Bir Tutuklama Nedeni Mevcut Olmalıdır 475
aaa. Kaçma Şüphesinin Varlığı 475
bbb. Delillerin Karartılması Şüphesinin Varlığı 476
ccc. Katalog Suçların İşlenmiş Olduğu Hususunda Kuvvetli Şüphe Sebeplerinin Varlığı 477
cc. Tedbire Ölçülü Olarak Başvurulmalıdır (Oranlılık İlkesi) 478
dd. Tutuklamaya Şüpheli ve Sanık Hakkında Karar Verilebilir 479
ee. Tutuklamaya Ancak Hakim Karar Verebilir 479
aaa. Genel Olarak 479
bbb. Tutuklama Kararının İçeriği 479
ccc. Tutuklama Duruşması 480
ddd. Verilen Kararların Denetimi (İtiraz) 482
ff. Tutuklama Yasağı Bulunmamalıdır 484
e. Tutuklama Kararının Yüze Karşı Verilmesi Kuralı 486
f. Tutuklama Kararının Yerine Getirilmesi 486
g. Özel Tutuklama Halleri 487
aa. Tanığın, Bilirkişinin ve Zilyedin Tutuklanması 487
bb. Duruşma Düzenini Bozanın Hapsi 488
cc. İade Tutuklaması 488
dd. Duruşma Sırasında Suç İşlenmesi Halinde Tutuklama (CMK m. 205) 489
ee. Kabahatler Kanunu m. 40 Çerçevesinde Tutuklama 489
h. Tutuklulukta Geçecek Süre (CMK m.102) 490
ı. Tutuklama Kararının Geri Alınması 496
i. Tutuklunun Salıverilme İstemi (CMK m.104) 497
j. Salıverilenin Yükümlülükleri (CMK m.106) 498
k. Tutuklunun Hakları (CMK m.107) 498
l. Tutukluluğun Gözden Geçirilmesi (CMK m.108) 499
m. Hükmen Tutukluluk 500
n. Ülkemizde Tutuklu Sayısı 501
4. Yargı Kararları 503
a. İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararı 503
b. Anayasa Mahkemesi Kararları 508
C. Adli Kontrol 680
1. Kaynakça 680
2. Yasal Düzenleme 680
3. Açıklamalar 684
a. Genel Olarak 684
b. Adli Kontrol Tedbirinin Tanımı ve Hukuki Niteliği 684
c. Adli kontrol Tedbirinin Amacı 685
d. Uygulama Koşulları 685
aa. CMK m.100’de Belirtilen Tutuklama Sebepleri Bulunmalıdır 686
bb. Oranlılık İlkesi Gerçekleşmiş Olmalıdır 688
e. Hakkında Adli Kontrol Kararı Verilen Şüphelinin Tabi Tutulacağı Yükümlülükler 690
aa. Genel Olarak 690
bb. Yükümlülükler 691
aaa. Yurt Dışına Çıkamama (Yurt Dışına Çıkma Yasağı) 691
bbb. Hâkim Tarafından Belirlenen Yerlere, Belirtilen Süreler İçinde Düzenli Olarak Başvurmak 692
ccc. Hâkimin Belirttiği Merci veya Kişilerin Çağrılarına ve Gerektiğinde Meslekî Uğraşlarına İlişkin veya Eğitime Devam Konularındaki Kontrol Tedbirlerine Uymak 692
ddd. Her Türlü Taşıtları veya Bunlardan Bazılarını Kullanamamak ve Gerektiğinde Kaleme, Makbuz Karşılığında Sürücü Belgesini Teslim Etmek 692
eee. Özellikle Uyuşturucu, Uyarıcı veya Uçucu Maddeler İle Alkol Bağımlılığından Arınmak Amacıyla, Hastaneye Yatmak Dahil, Tedavi veya Muayene Tedbirlerine Tâbi Olmak ve Bunları Kabul Etmek 692
fff. Şüphelinin Parasal Durumu Göz Önünde Bulundurularak, Miktarı ve Bir Defada veya Birden Çok Taksitlerle Ödeme Süreleri, Cumhuriyet Savcısının İsteği Üzerine Hâkimce Belirlenecek Bir Güvence Miktarını Yatırmak (Teminatla Salıverme) 693
ggg. Silâh Bulunduramamak veya Taşıyamamak, Gerektiğinde Sahip Olunan Silâhları Makbuz Karşılığında Adlî Emanete Teslim Etmek 693
hhh. Cumhuriyet Savcısının İstemi Üzerine Hâkim Tarafından Miktarı ve Ödeme Süresi Belirlenecek Parayı Suç Mağdurunun Haklarını Güvence Altına Almak Üzere Aynî veya Kişisel Güvenceye Bağlamak 694
iii. Aile Yükümlülüklerini Yerine Getireceğine ve Adlî Kararlar Gereğince Ödemeye Mahkûm Edildiği Nafakayı Düzenli Olarak Ödeyeceğine Dair Güvence Vermek 694
jjj. Konutunu Terk Etmemek 694
kkk. Belirli Bir Yerleşim Bölgesini Terk Etmemek 694
lll. Belirlenen Yer veya Bölgelere Gitmemek 695
f. Adli Kontrol Tedbirlerinin Yerine Getirilmesi (Denetimli Serbestlik Hizmetleri Yönetmeliği m.57) 695
g. Çocuklar Hakkında Uygulanabilecek Yükümlülükler 696
h. Yükümlülüğün Süresi ve Sürenin Ceza Mahkumiyetinden İndirilebilip İndirilemeyeceği Sorunu 696
ı. Şüphelinin Yokluğunda Adli Kontrol Kararı Verilebilir mi? 697
i. Karar Verecek Makam 697
j. Kararın İçeriği 698
k. Adli Kontrol Kararının İncelenmesi 698
l. Adli Kontrol Altında Geçecek Süre 698
m. Kanunyolu 699
n. Tedbirlere (Yükümlülüklere) Uymama (CMK m.112/2) 699
aa. Genel Olarak 699
bb. Yükümlülüklere Uyulup Uyulmadığının Denetlenmesi 700
o. Adli Kontrol Kararının Kaldırılması 701
ö. Güvence (CMK m.113) 701
aa. Genel Olarak 701
bb. Önceden Ödetme (CMK m.114) 702
cc. Güvencenin Geri Verilmesi (CMK m.115) 703
p. Kanunyolu 703
4. Yargı Kararları 703
a. Anayasa Mahkemesi Kararları 703
D. Zorla Getirme 746
1. Kaynakça 746
2. Yasal Düzenleme 746
3. Açıklamalar 747
a. Tanım–Hukuki Nitelik 747
b. Çeşitleri 748
c. Koşulları 749
aa. Tedbire Maruz Kalan Kişi Bakımından 749
bb. Kararı Verecek Makam Bakımından 749
cc. Süre Bakımından 750
d. Kararda Bulunması Gerekenler 751
e. İcrası 751
f. Yerine Getirilememesi Hali 754
g. Kanun Yolu 754
4. Yargı Kararları 754
E. Adli Arama 758
1. Kaynakça 758
2. Yasal Düzenleme 759
3. Açıklamalar 761
a. Tanım–Kavram 761
b. Aramanın Amaçları 763
aa. Yakalama 763
bb. Delil Elde Etme ve Elkoyma 763
aaa. Delil Elde Etme 763
bbb. Elkoyma 764
cc. Arama–Tarama ve Kontrol Noktaları 765
c. Aramanın Çeşitleri 765
aa. Genel Olarak 765
bb. Önleme Araması 765
cc. Adli Arama 766
aaa. Arama Koruma Tedbiri Bakımından Şüphe 766
bbb. Aramaya Maruz Kalanlar 767
a1. Şüpheli 767
a2. Sanık 768
a3. Diğer Kişiler 768
a4. Aramanın Özellik Gösterdiği Kişiler 770
ccc. Aramanın Yapılacağı Yer 772
a1. Konut, İşyeri ve Diğer Yerler 772
aa1. Konut 772
aa2. İşyeri 774
aa3. Diğer Yerler 774
a2. Avukat Bürolarında Arama 775
a3. Üst ve Eşyada Yapılan Arama 777
a4. Askeri Mahallerde Yapılan Arama 779
ddd. Aramanın Zamanı 779
a1. Aramanın Gündüz Yapılması Kuralı 779
a2. Aramanın Gündüz Yapılması Kuralının İstisnaları 781
aa1. Suçüstü Hali 781
aa2. Gecikmesinde Sakınca Bulunan Haller 782
aa3. Yakalanmış veya Gözaltına Alınmış Olup da Firar Eden Kişi veya Tutuklu veya Hükümlünün Tekrar Yakalanması 782
eee. Arama Kararı 783
a1. Kural: Arama Kararı Vermek Yetkisi Hâkime Aittir 783
a2. İstisna: Gecikmesinde Sakınca Bulunan Hal 787
a3. Karar Alınmadan Yapılacak Arama 791
aa1. Yönetmelik m.8’de Sayılan Haller 791
aa2. Yönetmelik m.30/1 796
aa3. Olay Yeri İnceleme (Yön. m.9) 796
fff. Aramanın İcrası 796
a1. Savcı Tarafından Yapılan Arama 796
a2. Kolluk Tarafından Yapılan Arama 797
aa1. Genel Olarak 797
aa2. Arama Tanıkları: Aramada Komşu veya İhtiyar Heyetinden Birisinin Bulunması 797
aa3. Aramada Hazır Bulunabilecekler 799
ggg. Aramada Avukat Yardımından Yararlanabilme 802
hhh. Arama Öncesi Aramaya Maruz Kalacak Kişiye Bilgi Verilmesi 803
ııı. Arama Sonunda Verilecek Belge 803
iii. Aramada Ele Geçen Eşya Hakkında Yapılacak İşlem 804
jjj. Adli Arama Tutanağı 805
kkk. Belge veya Kâğıtları İnceleme Yetkisi 805
lll. Tesadüfen Elde Edilen Deliller: Aramada, Yapılan Soruşturmayla İlgisi Olmayan Eşyanın Bulunması 807
mmm. Denetimi 810
a1. İdari Denetim 810
a2. Yargısal Denetim 810
nnn. Haksız Arama Suçu 811
ooo. Delil Yasakları 811
4. Yargı Kararları 813
a. İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararı 813
b. Anayasa Mahkemesi Kararları 816
c. Yargıtay Kararları 847
F. Elkoyma 864
1. Kaynakça 864
2. Yasal Düzenleme 864
3. Açıklamalar 871
a. Kavram 871
b. Çeşitleri 872
aa. Basit Elkoyma 873
aaa. Terim–Kapsam 873
bbb. Elkoyma Yasağı 875
a1. Elkonulamayacak Mektuplar, Belgeler (CMK m.126) 875
a2. İçeriği Devlet Sırrı Niteliğindeki Belgeler (CMK m.125) 876
ccc. Koşulları 877
a1. Suç Bakımından 877
a2. Şüphe Bakımından 877
a3. Kişi Bakımından 878
a4. Kararı Verecek Merci ve Kararın İçeriği 878
ddd. Tedbirin Uygulanması 879
a1. Genel Olarak 879
a2. İstenen Eşyayı Vermeyenler Hakkında Yapılacak İşlem 879
a3. Elkoymanın Mağdura Bildirilmesi 880
a4. Elkonulan Eşyanın Muhafazası veya Elden Çıkarılması 880
eee. Denetimi 881
fff. Sona Ermesi 881
a1. İade 881
a2. Müsadere 882
bb. Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoyma (Genişletilmiş Elkoyma) 883
aaa. Benzer Kavramlarla Mukayese 883
a1. Eşya Müsaderesi–Kazanç Müsaderesi 883
a2. İhtiyati Tedbir–İhtiyati Haciz 884
bbb. Amaç ve Kapsam 884
a1. Amaç 884
a2. Kapsam 885
ccc. Uygulama Koşulları 886
a1. Suç Bakımından 886
a2. Şüphe Bakımından 888
a3. Kişi Bakımından 889
ddd. Kararı Verecek Merci 889
fff. Tedbirin Uygulanması 889
eee. Denetim 890
hhh. Uygulamadan Kaynaklanabilecek Zararların Tazmini Sorunu 890
cc. Postada Elkoyma (CMK m.129) 890
aaa. Kavram 890
bbb. Benzer Kavramlarla Mukayese 890
ccc. Amaç ve Kapsam 891
a1. Amaç 891
a2. Kapsam 891
ddd. Uygulama Koşulları 892
a1. Suç Bakımından 892
a2. Şüphe Bakımından 892
a3. Kararı Verecek Merci 893
eee. Tedbirin Uygulanması 893
fff. Yargıtay Kararları 893
dd. Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayini (CMK m.133) 895
aaa. Kavram 895
bbb. Benzer Kavramlarla Mukayese 895
ccc. Amaç 895
ddd. Uygulama Koşulları 896
a1. Suç Bakımından 896
a2. Şüphe Bakımından 897
a3. Kararı Verecek Merci 897
eee. Tedbirin Uygulanması 898
fff. Yargı kararları 899
ee. Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve Kütüklerinde Arama, Kopyalama ve Elkoyma 906
aaa. Terim–Kavram 906
bbb. Benzer Kavramlarla Mukayese 907
a1. İletişimin Tespiti, Dinlenmesi ve Kayda Alınması 907
a2. Kayıt ve Verilerin İncelenmesi 908
a3. Arama 908
a4. Elkoyma 909
a5. Postada Elkoyma 909
ccc. Tedbirin Temel Hak ve Özgürlükler Açısından Değerlendirilmesi 909
ddd. Amaç ve Kapsam 909
a1. Amaç 909
a2. Kapsam 910
eee. Uygulama Koşulları 910
a1. Suç Bakımından 910
a2. Şüphe Bakımından 911
a3. Kişi Bakımından 912
fff. Kararı Verecek Merci 912
ggg. Tedbirin Uygulanması 913
hhh. Denetim 915
ııı. Yargı kararları 915
ff. Kaçaklara İlişkin Elkoyma (Zorlama Amaçlı Elkoyma ve Kayyım Tayini– CMK m.248) 917
aaa. Kaynakça 917
bbb. Yasal Düzenleme 917
ccc. Kavram 919
ddd. Zorlama Amaçlı Elkoyma Tedbirinin Uygulanabileceği Suçlar 921
eee. Tedbirin Uygulanması (m.248/3) 922
a1. Genel Olarak 922
a2. Mallar–Haklar ve Alacakların Korunmasında Elkoymaya İlişkin Hükümlerin Uygulanması 922
a3. Tedbirlere İlişkin Karar Özetlerinin İlanı 923
a4. Elkonulan Değerlerden Sanık Yakınlarına Yardımda Bulunulması 923
fff. Elkoymanın Ortadan Kaldırılması 924
ggg. Kaçak Hakkında Tutuklama Kararı Verilmesi 925
hhh. Yargı Kararları 926
G. İletişimin Dinlenmesi, Kayda Alınması ve Sinyal Bilgilerinin Değerlendirilmesi 929
1. Kaynakça 929
2. Yasal Düzenleme 930
3. Açıklamalar 933
a. Terim 933
b. Amaç 933
c. Kapsamı 934
d. Koşulları 935
aa. Suç Bakımından 935
bb. Şüphe Bakımından 939
cc. Kişi Bakımından 941
aaa. Kural 941
bbb. Kayda Alma Yasağı 941
a1. Tanıklıktan Çekinebilecek Kişiler 942
a2. Müdafiin Bürosu ve Yerleşim Yeri 944
dd. Kararı Verecek Olan Makam, Kararın İçeriği ve Karara İtiraz 945
ee. Tedbirin Süresi 948
e. Tedbirin Uygulanması 948
f. Tedbirin Türkiye Dışında Uygulanabilmesinin Mümkün Olabilip Olamayacağı Sorunu 949
g. Tedbirin Sona Ermesi 950
h. Elde Edilen Verilerin Akıbeti 951
ı. İlgiliye Haber Verme 951
i. Hukuka Uygun Tespit ve/veya Dinleme Tutanaklarının Delil Değeri (Mahkumiyet İçin Tek Başına Yeterli Olup Olmayacağı Sorunu) 952
j. Özel Kişiler Tarafından Yapılan Kayıtlar 953
k. Hukuka Aykırı Dinleme ve Kayıt 953
l. Delil Yasakları 954
m. Tesadüfen Elde Edilen Deliller 954
4. Yargı Kararları 958
a. Anayasa Mahkemesi Kararları 958
b. Danıştay Kararları 964
c. Yargıtay Kararları 965
H. Mobil Telefonun Yerinin Tespiti 969
1. Yasal Düzenleme 969
2. Açıklamalar 969
a. Genel Olarak 969
b. Koşulları 970
aa. Suç Bakımından 970
bb. Şüphe Bakımından 970
cc. Kişi Bakımından 971
dd. Kararı Verecek Olan Makam ve Kararın İçeriği 971
ee. Tedbirin Süresi 971
c. Tedbirin Uygulanması 972
I. İletişimin Tespiti 972
1. Yasal Düzenleme 972
2. Açıklamalar 972
a. Genel Olarak 972
b. Koşulları 973
aa. Suç Bakımından 973
bb. Şüphe Bakımından 973
cc. Kişi Bakımından 973
dd. Kararı Verecek Olan Makam ve Kararın İçeriği 974
ee. Tedbirin Süresi 974
3. Yargı Kararları 975
İ. Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesi 976
1. Kaynakça 976
2. Yasal Düzenleme 976
3. Açıklamalar 977
a. Kavram–Tanım 977
b. Benzer Kavramlarla Karşılaştırılması 980
aa. Bilgi Veren 980
bb. Güvenilir Adam 981
cc. Gizli Soruşturma Yapan Polis 983
dd. Ajan–Provokatör 985
ee. Yeraltı Ajanı 991
c. Tedbirin Amacı 992
d. Koşulları 992
aa. Şüphe Bakımından 992
bb. Kişi Bakımından 993
aaa. Kararı Verecek Kişi 993
bbb. Tedbire Maruz Kalan Kişi 994
cc. Suç Bakımından 994
dd. Zaman Bakımından 996
e. İcrası 996
f. Gizli Soruşturmacının Suç İşleyebilip İşleyemeyeceği Sorunu 997
g. Gizli Soruşturmacının Tanık Olarak Dinlenebilip Dinlenemeyeceği Sorunu 1000
aa. Genel Olarak 1000
bb. Dinlenmesi 1002
cc. Tanık Koruma Kanunu Kapsamında Gizli Soruşturmacının Mahkemede Dinlenmesi Sonrasında Yapılacak İşlemler 1005
h. Tedbirin Sona Ermesi ve Elde Edilen Verilerin Akıbeti–Yok Edilmesi 1007
ı. Hukuka Aykırı Denetim 1008
aa. Genel Olarak 1008
bb. Gizli Görevlinin Başka Bir Koruma Tedbirine Başvurabilip Başvuramayacağı Sorunu 1008
i. Kanun Yolu 1008
4. Yargı Kararları 1009
J. Teknik Araçlarla İzleme 1013
1. Kaynakça 1013
2. Yasal Düzenleme 1013
3. Açıklamalar 1015
a. Kavram: Teknik Araçlarla İzleme, Ses veya Görüntü Alma 1015
b. Tedbirin Amacı 1017
c. Konusu 1018
d. Şartları 1019
aa. Şüphe Bakımından 1019
bb. Kişi Bakımından 1021
aaa. Kararı Veren Makam 1021
bbb. Kararın İçeriği 1023
ccc. Karara Maruz Kalacak Kişi 1023
cc. Suç Bakımından 1023
dd. Tedbirin Süresi 1025
ee. İcrası, Sona Ermesi ve Dokümanların Yok Edilmesi 1026
ff. Tesadüfen Elde Edilen Delil 1027
gg. Hukuka Aykırı Denetim 1029
hh. Kanun Yolu 1030
K. Gözlem Altına Alınma (CMK m.74) 1030
1. Kaynakça 1030
2. Yasal Düzenleme 1030
3. Açıklamalar 1031
a. Terim–Kavram–Hukuki Nitelik 1031
b. Kapsam 1031
c. Koşulları 1031
aa. Şüphe Derecesi Bakımından 1031
bb. Karar Verecek Makam Bakımından 1032
cc. Süre Bakımından 1032
d. Denetimi (Kanun Yolu) 1032
e. Durma Kararının Varlığı Halinde Gözlem Altına Alma 1032
L. Beden Muayenesi–Vücuttan Örnek Alınması (m.75–77) 1033
1. Kaynakça 1033
2. Yasal Düzenleme 1033
3. Açıklamalar 1034
a. Beden Muayenesi Terimi, Kavram ve Konusu 1034
b. Çeşitleri 1036
c. Amacı 1037
d. Niteliği 1037
e. Şüpheli veya Sanığın Beden Muayenesi ve Vücudundan Örnek Alınması (m.75) 1038
aa. Uygulama Koşulları 1038
aaa. Kişi Bakımından 1038
a1. Kararı Veren Makam 1038
a2. Kararın Uygulanması 1039
a3. Tedbire Maruz Kalan Kişi/Kişiler 1039
bbb. Oranlılık İlkesi 1039
ccc. Kapsamı (Kararın Konusu) 1040
bb. Denetimi (Kanun Yolu) 1040
cc. Hukuka Aykırı Muayene–Örnek Alma 1041
f. Diğer Kişilerin Beden Muayenesi ve Vücudundan Örnek Alınması 1041
aa. Genel Olarak 1041
bb. Amaç 1041
cc. Konusu 1041
dd. Oranlılık İlkesi 1042
ee. Uygulama Koşulları 1042
aaa. Kararı Veren Makam 1042
bbb. Tedbire Maruz Kalan Kişiler 1042
ccc. Tedbirin Uygulanması 1043
ff. Denetimi (Kanun Yolu) 1044
gg. Hukuka Aykırı Muayene–Örnek Alma 1044
hh. Soybağı Araştırması 1045
g. Kadınların Muayenesi 1045
4. Yargı Kararları 1046
a. Anayasa Mahkemesi Kararları 1046
M. Moleküler Genetik İncelemeler (CMK m.78–80) 1057
1. Kaynakça 1057
2. Yasal Düzenleme 1058
3. Açıklamalar 1059
a. Kavram 1059
b. Hukuki Nitelik 1059
c. Tedbirin Amacı 1061
d. Koşulları 1061
aa. Şüphe–Oranlılık ve İkincillik İlkeleri 1061
bb. Kararı Verecek Makam 1062
cc. İncelemeyi Yapacak Bilirkişi 1062
e. Elde Edilen Verilerin Değerlendirilmesi ve Akıbeti 1063
f. Kanun Yolu 1064
g. Hukuka Aykırı İnceleme 1064
h. Genetik Kimliğin Saklanması ve Gelecekteki Bir Ceza Muhakemesinde Kullanılması 1064
ı. Yargı Kararları 1065
aa. Anayasa Mahkemesi Kararları 1065
N. Fizik Kimliğin Tespiti (CMK m.81) 1077
1. Kaynakça 1077
2. Yasal Düzenleme 1077
3. Açıklamalar 1077
a. Genel Olarak 1077
b. Konusu 1077
c. Koşulları 1078
d. Uygulanması 1078
e. Kaydedilen Verilerin Akıbeti–Yok Edilmesi 1079
IV. KORUMA TEDBİRLERİ NEDENİYLE TAZMİNAT 1079
A. Kaynakça 1079
B. Yasal Düzenleme 1080
C. Açıklamalar 1082
1. Genel Olarak 1082
2. Konusu 1086
a. Genel Olarak 1086
b. Tazminatın Konusunu Oluşturan Haller 1088
aa. Kanunlarda Belirtilen Koşullar Dışında Yakalanmak, Tutuklanmak veya Tutukluluğunun Devamına Karar Verilmek (CMK m.141/1–a) 1088
bb. Kanunî Gözaltı Süresi İçinde Hâkim Önüne Çıkarılmamak (CMK m.141/1–b) 1090
cc. Kanunî Hakları Hatırlatılmadan veya Hatırlatılan Haklarından Yararlandırılma İsteği Yerine Getirilmeden Tutuklanmak (CMK m.141/1–c) 1091
dd. Kanuna Uygun Olarak Tutuklandığı Hâlde Makul Sürede Yargılama Mercii Huzuruna Çıkarılmamak ve Bu Süre İçinde Hakkında Hüküm Verilmemek
(CMK m.141/1–d) 1092
ee. Kanuna Uygun Olarak Yakalandıktan veya Tutuklandıktan Sonra Haklarında Kovuşturmaya Yer Olmadığına veya Beraatlerine Karar Verilmek
(CMK m.141/1–e) 1094
ff. Mahkûm Olup da Gözaltı ve Tutuklulukta Geçirdiği Süreleri, Hükümlülük Sürelerinden Fazla Olan veya İşlediği Suç İçin Kanunda Öngörülen Cezanın
Sadece Para Cezası Olması Nedeniyle Zorunlu Olarak Bu Cezayla Cezalandırılmak
(CMK m.141/1–f) 1096
gg. Yakalama veya Tutuklama Nedenleri ve Haklarındaki Suçlamalar Kendilerine, Yazıyla veya Bunun Hemen Olanaklı Bulunmadığı Hâllerde Sözle
Açıklanmamak (CMK m.141/1–g) 1097
hh. Yakalanmaları veya Tutuklanmaları Yakınlarına Bildirilmemek (CMK m.141/1–h) 1098
ii. Hakkındaki Arama Kararı Ölçüsüz Bir Şekilde Gerçekleştirilmek (CMK m.141/1–i) 1098
jj. Eşyasına veya Diğer Malvarlığı Değerlerine, Koşulları Oluşmadığı Halde Elkonulmak veya Korunması İçin Gerekli Tedbirler Alınmamak ya da Eşyası veya Diğer Malvarlığı Değerleri Amaç Dışı Kullanılmak veya Zamanında Geri Verilmemek (CMK m.141/1–j) 1099
aaa. Genel Olarak 1099
bbb. Eşya veya Diğer Malvarlığı Değerlerine Koşulları Oluşmadığı Halde Elkonulmak 1100
ccc. Elkonulan Eşya veya Diğer Malvarlığı Değerlerinin Korunması İçin Gerekli Tedbirleri Almamak 1100
ddd. Elkonulan Eşya veya Diğer Malvarlığı Değerlerini Amaç Dışı Kullanılmak 1102
eee. Elkonulan Eşya veya Diğer Malvarlığı Değerlerini Zamanında Geri Vermemek 1102
kk. Yakalama veya Tutuklama İşlemine Karşı Kanunda Öngörülen Başvuru İmkânlarından Yararlandırılmamak (CMK m.141/1–k) 1103
ll. Yargılamanın Yenilenmesi Sonucunda Beraat ve Ceza Verilmesine Yer
Olmadığına Karar Verilmesi 1104
3. Kapsamı 1104
a. Maddi Zararın Tazmini 1106
b. Manevi Zararın Tazmini 1108
4. Tazminat İsteminde Bulunulabilecek Süre 1109
5. Davayı Açmaya Yetkili Kişi 1112
6. Yetkili Mahkeme 1113
7. Dilekçede Bulunması Gereken Hususlar 1114
8. Ön İnceleme 1115
9. Muhakeme 1115
10. Kanun Yolu 1116
11. Tazminatın Geri Alınması 1116
12. İftira veya Yalan Tanıklık Suçu Bakımından Devletin Rücu Hakkı 1116
13. Tazminat İsteyemeyecek Kişiler 1117
14. Hakim ve Savcıların Tazminat Sorumluluğu 1122
15. Tazminat Davalarında Vekalet Ücreti 1130
16. Tazminatın Ödenmesi 1131
17. Tazminat Miktarı Sorunu 1131
18. Yargı Kararları 1132
a. Anayasa Mahkemesi Kararları 1132
b. Uyuşmazlık Mahkemesi Kararı 1149
c. Danıştay Kararı 1150
d. Yargıtay Kararları 1151
V. HUKUKA AYKIRI DELİL/DELİL YASAKLARI 1203
A. Kaynakça 1203
B. Terim–Kavram–Tanım 1204
C. Delil Yasaklarının Görevi 1210
D. Çeşitleri 1212
1. Delil Elde Etme Yasağı 1213
a. İfade Alma ve Sorguda Yasak Usuller 1213
b. Aydınlatma Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemesi 1214
c. Delil Aracı Yasakları 1214
2. Delil Değerlendirme Yasağı 1215
E. Özel Kişiler Tarafından Elde Edilen Deliller ve Hukuka Aykırı Olarak Elde Edilmesinin Sonuçları 1217
F. Delil Yasaklarının Uzak Etkisi 1218
G. Yasak Delilin Dosyadan Çıkarılıp Çıkarılmayacağı Sorunu 1219
H. Yargı Kararları 1219
1. İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararları 1219
2. Anayasa Mahkemesi Kararları 1229
3. Yargıtay Kararları 1230
Kavramlar Dizini 1277