Pratik Hukuk Rehberi

PRATİK HUKUK REHBERİ



Necati DAŞTAN ( Hakim )



- Önemli Bireysel Haklar

- Adliye Rehberi

- Özgürlüğe Müdahale



İÇİNDEKİLER

BİRİNCİ BÖLÜM

(Önemli Bireysel Haklar)

I- Tüketici Hakları 21

A- Kanunun Amaç ve Fonksiyonu 22

1 - Kanunun Amacı 22

2- Kanunun Kapsamı 22

3- Kanun Hangi Alanlarda Tüketiciyi Korur 23

B- Ayıplı Mal 23

1- Ayıplı Mal Nedir? 23

2- Kaç Çeşit Ayıplı Mal Vardır? 23

3- Ayıp Sonradan Ortaya Çıkmışsa 25

C- Ayıplı Hizmet 25

D- Taksitle Satış 26

E- Kapıdan Satış 26

1- Kapıdan Satış Sözleşmelerinin Geçerlik Şekli 26

2- Kapıdan Satışın Ön Şartı Nedir? 27

3- Kapıdan Satışlarda Cayma Hakkını Nasıl Kullanılır? 27

F- İnternet Üzerinde Satışlar 29

G- Kredi Kartları 31

H- Abonelik Sözleşmeleri 32

I- Fiyat Etiketleri 33

İ- Garanti Süresi 34

J- Tüketici Sorunları Hakem Heyeti 35

1- Tüketici Hakem Heyetlerinin Çalışma Usul

ve Esasları 35

2- Hakem Heyetleri ve Tüketici Mahkemeleri¬nin Yeri 36

K- Başvuru Mercii 37

L- Başvuru Nasıl Yapılır 38

M- Bilinmesi Gerekenler 43

N- Sorular 45

II- Bilgi Edinme Hakkı 50

A- Genel Bilgi 50

1 - Talep Konularına Örnek 51

2- Bilgi Edinme Hakkı Nedir? 51

3- Bilgi Edinme Hakkının Önemi 52

4- Müracaat Nasıl Yapılır? 52

5- Yargı Güvencesi 53

6- Kurumlar Hangi Belgeleri Vermek Zorun¬dadır? 53

7- Başvuru Halinde İdarenin Yükümlülüğü 54

B- İstenecek Bilgiler 54

1- Hangi Bilgiler Bu kapsamda İstenebilir? 54

2- Kimler Bilgilere Ulaşma Hakkına Sahiptir? 54

3- Gizlilik İçeren Belgeler 55

4- Neler İstenebilir? 55

C- Kapsam Dışı Konular 55

1- Kurumlar 56

2- Belgeler 56

D- Başvuru Nasıl Yapılır? 57

E- Başvuruların Cevaplandırılması 61

1- Cevap Süresi 62

2- Başvurunun Reddi veya Eksik Bilgi Veril¬mesi 62

3- Başvuruya Olumsuz Cevap Verilirse 62

F- Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu 62

G- Örnek Kararlar 65

H- Cezalar 66

I- Sorular 66

III- Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru 69

A- Genel Bilgi 69

1 - Bireysel Başvuru 69

2- Konunun Temel Anayasal Önemi 69

B- Anayasa mahkemesinin yetkisi 70

1 - Konu Bakımından Yetki 70

2- Kişi Yönünden Yetki 70

3 - Zaman Yönünden Yetki 71

C- Bireysel Başvurunun Şartları 71

1- Kanun Yollarının Tüketilmesi 71

2- Güncel ve Kişisel Bir Hakkın Doğrudan Et¬kilenmesi 72

D- Bireysel Başvuru Usulü 72

1 - Başvurunun Yapılacağı Yerler 72

1- Başvuru Harcı 73

2- Avukatla Başvuru Zorunlu mudur? 73

3- Başvuru Dilekçesi ve Ekleri 73

E- Başvuruların incelenmesi ve karar 80

1- İlk İnceleme 80

2- Esas İnceleme 80

3- Kararlar 81

F- Sorular 82

IV- Aihm'e Başvuru 83

A- Genel Bilgi 83

2- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Nedir? 83

3- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Ne İş Yapar? 83

4- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine Ne Zaman Başvurabilirim? 84

B- Güvence Altına Alman Haklar 84

1- Sözleşme ve Ek Protokollerde Öngörülen Haklar Nelerdir? 84

2- Sözleşme ve Ek Protokollerde Belirtilen Yasaklar Nelerdir? 85

C- Mahkemeye Başvuru Şartları 85

1- Bireysel Başvuru Koşulları 85

2- Başvurularda Taraf. 86

3- Başvuru Konuları 86

D- Aihm'e Başvuru Usulü 87

1 - Mahkemeye Nasıl Başvuruda Bulunulur 87

2- Dilekçe Örneği 89

E- Mahkemeye Başvuru Bana Ne Kazandırır? 91

F- Sorular 93



İKİNCİ BÖLÜM

(Adliye Rehberi)

I- Genel Hukuk Bilgileri 97

A- Genel Bilgi 97

B- Ceza Yargısı ile Hukuk Yargısı Arasındaki

Farklar 97

C- Savcılık Teşkilatı 97

D- Mahkemeler 98

2- Hakimler 98

3- Adliye Memurları 98

a- Yazı İşleri Müdürü 98

b- Z. Katipler i 98

c- Mübaşirler 98

E- Avukatlar 98

1 - Avukatlık Ücreti 99

2- Adli Yardım Nedir 100

a- Adli Yardım İstemi 100

b- Adli Yardımın Yapılışı 100

F- Sorular 101

II- Hukuk Yargılaması 103

A- Hakkınızda Bir Dava Olup Olmadığını Öğ¬renme 103

B- Duruşmaların Aleniyeti 103

C- Duruşmanın Düzeni - Disiplin hapsi 103

D- Yetki 104

E- İstinabe-Talimat Yolu 104

F- Dava Nedir? 104

G- Dava Nasıl Açılır? 105

H- Yargılamanın Süresi 105

I- Dava Kimlere Karşı Açılır? 105

İ- Davada Vekalet 105

J- Adliyeden Gelen Tebligatlar 106

K- Dava Dilekçesinde Bulunması Gerekenler 106

L- Dilekçe Örnekleri 108

M- Dilekçenin Mahkemeye Sunulması 113

N- Dava Açılmasının Hukuki Sonuçları 113

O- Davaya Cevap Verme Zorunluluğu 113

Ö- Delil Nedir? 115

P- Davayı Kimler Takip Etmek Zorundadır? 116

III- Ceza Yargılaması 116

A- Genel Bilgi 118

1 - Şikayet Hakkı 118

2- İfade ve Sorgu 120

3- Uzlaşma 120

B- Soruşturma 123

1. Şikayet ve İhbar 123

2. İddianame 124

3. Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar 124

4. Soruşturmanın Gizliliği 126

C- Yargılama 127

1- Davaya Katılma 127

2- Duruşma 128

3- Süreler 132

4- Hakimin Reddi 132

5- Tanıklık 132

6- Sulh 133

7- Ek Savunma Hakkı 134

8- Hagb 134

9- Karar ve Temyiz 135

10- Sorular 135

IV- İdari Davalar 143

A- İdari Dava Nedir? 143

B- İdari Dava Nerede Açılır? 143

C- İdari Yargıda Süreler 143

D- Dava Dilekçesinde Bulunması Gerekenler 144

E- Dilekçe Nasıl Olmalıdır 145

F- Örnek Dava Dilekçesi 145

G- Davaların Avukatla Takibi Zorunlu mu? 146

H- Dava Nasıl Açılır? 147

I- Adres Değişikliği 147

İ- Haksız İşlemin Sona Ermesi 147

J- Yürütmenin Durdurulması” Ne Demektir? 148

V- İcra Hukuku 148

A- Genel Bilgiler 148

1- İcra Takibi 148

2- Haciz 140

3- İcradan Gelen Tebligat 149

4- Ödeme Emrinin Mahiyeti 149

5- Ödeme Emrine Karşı Yapılması Gerekenler 149

6- Mal Beyanı 149

7- İcra Mahkemesinin Görevleri 150

8- İcra Takibine İtiraz 150

9- Haciz İşlemine Karşı İtiraz Yolu 150

10- Haczedilen Eşyanın Borçluya Ait Olmadığı İddiası 150

B- Sorular 152

VI- İdari Para Cezaları ve Kabahatler 154

A- İdari Para Cezaları 154

B- Kabahatler 156

C- İtiraz ve Başvuru 161

D- Kabahat Suçları 164

1 - Emre Aykırı Davranış 164

2- Dilencilik 164

3 - Kumar Oynama 164

2- Sarhoşluk 164

3- Gürültü 165

4- Rahatsız Etme 165

5- İşgal 166

6- T ütün Mamullerinin Tüketilmesi 166

7- Kimliği Bildirmeme 167

8- Çevreyi Kirletme 167

E- Diğer Kanunlar 169

F- Sorular 173



ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

(Özgürlüğe Müdahale)

I- Arama 182

A- Genel Bilgi 182

B- Aramanın Şartları 183

1- Sanık ve Şüpheli Yönünden Arama 183

2- Makul Şüphe 183

3- Şüpheli Dışındaki Kişiler Yönünden Arama 184

C- Aramanın Zamanı 185

D- Arama Türleri 186

1 - Adli Arama 186

2- Önleme Araması 187

E- Polisin Kendiliğinden Denetim Yapma Yetkisi 194

F- Durdurma ve Kimlik Sorma 199

2- Genel Bilgi 199

3- Durdurma Sebepleri 199

4- Durdurmanın Devam Süresi ve Sona Erme¬si 200

5- Polisin (Kolluğun) Kimlik Sorması 202

6- Polisin Sosyal ve Denetim Yetkisi 204

G- Üst Araması 204

H- Araçlarda Arama 205

I- Konut Araması 206

İ- Gece Yapılacak Arama 209

J- Sorular 210

1- Elkoyma 215

A- Genel Bilgi 215

B- Yetki 215

C- Elkonulan Eşyanın İadesi 217

2- Yakalama/Gözaltı 217

A- Genel Bilgi 217

B- Herkesçe Yakalanabilecek Kişiler 219

C- Yakalama İşleminde Usul 219

D- Kelepçe Ne Zaman Takılır? 221

E- Güvenlik Araması 221

F- Gözaltı Süresi ve Devamındaki İşlemler 223

G- Gözaltı Süresinin Uzatılması 223

H- Serbest Bırakma 226

I- Yeniden Yakalama Yasağı 226

İ- Çocuklarla İlgili Özel Hükümler 227

J- Müdafi Yardımı 228

K- İfade Almada Yasak Yöntemler 229

L- Soruşturmanın Gizliliği 230

M- Sorular 230

IV- Tutuklama 231

A- Genel Bilgi 231

B- Tutuklamaya Neden İhtiyaç Duyulur? 232

C- Tutuklama Kararına İtiraz 232

D- Tutuklama Sebepleri 233

E- Müdafi(avukat) Yardımı 235

F- Yol Tutuklaması 235

G- Tutuklamada Süre Sınırı 236

H- Sanığın Serbest Bırakılması 236

I- İnceleme Süresi 237

İ- Tutuklamanın Yakınlara Bildirilmesi 237

J- Güvence 238

K- Sorular 238

V- Haksız Tutuklama Tazminatı 240

A- Genel Bilgi 240

B- Hangi Durumda Tazminat Hakkı Doğar? 241

C- İstenecek Zarar Türleri 241

D- Hak Düşürücü Süre 242

E- Dava, Hangi Mahkemede Açılır? 242

F- Tazminat İsteyemeyecek Kişiler 242

G- Sorular 245