Nazari Ve UygulamalıCeza Muhakemesi Hukuku
Prof. Dr. Dr. H.c. Mult. Bahri ÖZTÜRK
Prof. Dr. Durmuş TEZCAN
Prof. Dr. Mustafa Ruhan ERDEM
Dr. Öğr. Üyesi Özge SIRMA GEZER
Dr. Öğr. Üyesi Yasemin F.SAYGILAR KIRIT
Dr. Öğr. Üyesi Esra ALAN AKCAN
Dr. Öğr. Üyesi Özdem ÖZAYDIN
Dr. Öğr. Üyesi Efser ERDEN TÜTÜNCÜ
Arş. Gör. Derya ALTINOK VILLEMIN
Arş. Gör. Mehmet Can TOK
- | Ceza Muhakemesi Hukukunun Tanımı, Tarihçesi, Kaynakları |
- | Ceza Muhakemesi Kurallarının Yorumu, Uygulama Alanı, Ceza Muhakemesinin Yürüyüş Şeması ve Şartları |
- | Ceza Muhakemesinde İnsan Hakları ve Ceza Muhakemesinin İlkeleri |
- | Ceza Muhakemesi Teşkilâtı |
- | Ceza Muhakemesine Katılan Kişiler |
- | Ceza Muhakemesi İşlemleri |
- | Ceza Muhakemesinde İspat |
- | Koruma Tedbirleri |
- | Ceza Muhakemesinin Yürüyüşü |
- | Denetim Muhakemeleri (Kanun Yolları) |
- | Muhakeme Masrafları Muhakemesi, Müsadere Muhakemesi, İnfaz Muhakemesi ve Yasak Hakların Geri Verilmesi Muhakemesi |
- | Özel Ceza Muhakemeleri |
- | Emniyet Tedbirleri Muhakemesi |
- | Ceza Hakiminin Hukuki Sorumluluğu |
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Kısaltmalar 23
1. Bölüm
CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNUN TANIMI,
TARİHÇESİ, KAYNAKLARI
§ 1. CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNUN TANIMI 29
I. Terim, Kavram 29
II. Amacı 31
III. Hukuk Sistematiğindeki Yeri 31
§ 2. CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNUN TARİHÇESİ 32
§ 3. CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNUN KAYNAKLARI 34
2. Bölüm
CEZA MUHAKEMESİ KURALLARININ YORUMU, UYGULAMA ALANI, CEZA MUHAKEMESİNİN YÜRÜYÜŞ ŞEMASI VE ŞARTLARI
§ 1. CEZA MUHAKEMESİ KURALLARININ YORUMU 37
§ 2. CEZA MUHAKEMESİ KURALLARININ UYGULAMA ALANI 39
I. Yer Bakımından Uygulama 39
II. Zaman Bakımından Uygulama 40
§ 3. CEZA MUHAKEMESİNİN YÜRÜYÜŞ ŞEMASI 42
§ 4. CEZA MUHAKEMESİNİN ŞARTLARI 44
I. Genel Olarak 44
II. Dava Şartları 46
1. Çeşitleri 46
A. Şikâyet 46
B. Dava Süresi 52
C. İzin 53
D. Talep 55
E. Yargı Bulunmaması 56
F. Açık Dava Bulunmaması 57
G. Önödeme 57
H. Uzlaştırmanın Gerçekleşmemesi 59
2. Dava Şartlarının Gerçekleşmemesinin Sonuçları 68
III. Yargılama Şartları 70
1. Çeşitleri 70
A. Sanığın Hazır Bulunması 70
a. Gaiplik 70
b. Sanığın Yokluğu Halleri 72
aa. Kavram 72
bb. Sanığın Mahkemeden Uzaklaşması 73
cc. Sanığın Yokluğunda Duruşma 74
dd. Sanığın Duruşmadan Bağışık (Vareste) Tutulması 75
ee. Sanığın Duruşmadan Çıkarılabileceği Haller 76
c. Kaçaklık 77
aa. Kavram 77
bb. Kaçaklara Özgü Koruma Tedbirleri 79
aaa. Kaçaklar Hakkında Tutuklama 79
bbb. Güvence (Teminat) Belgesi 79
ccc. Özel Elkoyma 81
ddd. Sanığın Müdafi Gönderme Hakkı 82
d. Eski Hale Getirme 82
B. Sanığın Akıl Hastası Olmaması 82
C. Bekletici Sorunun Çözümü 83
D. Geçici Yasama Dokunulmazlığının Bulunmaması 83
2. Yargılama Şartlarının Gerçekleşmemesinin Sonuçları 84
3. Bölüm
CEZA MUHAKEMESİNDE İNSAN HAKLARI VE
CEZA MUHAKEMESİNİN İLKELERİ
§ 1. KAVRAM 85
I. İnsan Hakları 85
II. İnsan Hakları Düşüncesinin Gelişimi 87
1. Batı’da 87
2. Türkiye’de 89
3. Yirminci Yüzyılda İnsan Haklarının Gelişimi 91
A. Birleşmiş Milletler Teşkilatı Tarafından Yapılan Çalışmalar 91
a. Birleşmiş Milletler Sözleşmesi 91
b. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi (Beyannamesi) 92
c. Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi 93
d. İşkenceye Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesi 95
B. Avrupa Konseyi Tarafından Yapılan Çalışmalar 95
a. İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi 95
b. İşkenceye Karşı Avrupa Sözleşmesi (İKAS) 100
C. AGİK Süreci 100
§ 2. GENEL İNSAN HAKLARI 101
I. Kişi Dokunulmazlığı 101
1. Kavram 101
2. Kişi Dokunulmazlığına İlişkin Bazı Sorunlar 104
A. Ölüm Oruçları 104
B. Göz Altında Ölümler 105
C. Silah Kullanma ve Silahlı Çatışma 106
D. Kayıp Kişiler 109
E. Faili Meçhul Öldürme ve Öldürmeye Teşebbüs Olayları 110
II. Kişi Hürriyeti ve Güvenliği 110
III. Kanun Önünde Eşitlik 111
IV. Din ve Vicdan Hürriyeti 111
V. Düşünce ve Kanaat Hürriyeti 112
VI. Mülkiyet Hakkı 112
§ 3. CEZA MUHAKEMESİNİN İLKELERİ 113
I. Hukuk Devleti İlkesi 113
1. İnsan Haklarının Gerçekleştirilmesi 113
2. Adaletin Sağlanması 114
3. Güvenliğin Temin Edilmesi 115
II. İnsan Haysiyetinin Korunması (Dokunulmazlığı) İlkesi 117
III. İşkence Yasağı 119
IV. Dürüst İşlem İlkesi (Adil Yargılama Yükümlülüğü, Adil Yargılanma Hakkı) 123
1. Genel Olarak 123
2. CMK’da Adil Yargılama Yükümlülüğü, Adil Yargılanma Hakkı 124
A. CMK’da Adil Yargılamanın Unsurları 125
a. Bağımsızlık ve Tarafsızlık 125
b. Kanunla Kurulmuş Mahkeme 126
c. Makul Sürede Yargılama 126
d. Aleniyet 130
e. Denetim 130
f. Silahların Eşitliği 133
3. İlkeye İlişkin Diğer Düzenlemeler 136
V. Bağımsız ve Tarafsız Hakim İlkesi 137
VI. Meram Anlatma İlkesi 138
VII. Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi 139
VIII. Halka Açıklık İlkesi 140
IX. Özel Hayatın Gizliliği İlkesi 141
X. Maddî Gerçeğin Araştırılması İlkesi 145
XI. Davasız Yargılama Olmaz İlkesi 147
XII. Vasıtasızlık (Doğrudan Doğruyalık) İlkesi 147
XIII. Sözlülük İlkesi–Yazılılık İlkesi 151
XIV. Kovuşturma Mecburiyeti İlkesi – Maksada (Maslahata) Uygunluk İlkesi 151
XV. Öteki İlkeler 154
§ 4. MUHAKEMENİN YÜRÜYÜŞÜNE İLİŞKİN İNSAN HAKLARI 154
I. Hak Arama Hakkı 154
II. İsnadı ve Hakları Öğrenme Hakkı 155
1. İsnadı Öğrenme Hakkı 155
2. Hakları Öğrenme Hakkı 155
III. Muhakemenin Sonuna Kadar Suçsuz Sayılma Hakkı (Masumluk Karinesi) 156
IV. Kimse Kendisini ve Yakınlarını Suçlandırıcı Beyanlarda Bulunmaya Zorlanamaz İlkesi (Nemo Tenetur İlkesi) 156
V. Kimsenin Başkasının Fiilinden Dolayı Yargılanmaması Hakkı (Ceza Sorumluluğunun Şahsîliği İlkesi) 156
VI. Kanunda Suç Olarak Gösterilmemiş Bir Fiilden Dolayı Takibata Uğramama ve Kanunda Öngörülmemiş Bir Cezaya Çarptırılmama Hakkı (Suçların ve Cezaların Kanunîliği İlkesi) 156
VII. Savunma Hakkı 157
VIII. Kanunî (Olağan) Hâkim Tarafından Yargılanma Hakkı 158
IX. Tercüman Hakkı 158
X. Makul Süre İçinde Yargılanma Hakkı 158
XI. Sağlıklı Bir Ortamda Yargılama Hakkı 161
XII. Denetim Muhakemesine Başvurma Hakkı 161
XIII. Temel Hak ve Hürriyetlerin Korunması Hakkı 162
§ 5. CEZA MUHAKEMESİNDE İNSAN HAKLARININ, TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN İHLÂLİNİN SONUÇLARI 162
§ 6. TEMEL HAK İHLALLERİNİN DENETİM MAHKEMESİ OLARAK ANAYASA MAHKEMESİ VE BU MAHKEMEYE BİREYSEL BAŞVURU 162
4. Bölüm
CEZA MUHAKEMESİ TEŞKİLÂTI
§ 1. MAHKEMELER VE HAKİMLİKLER 165
§ 2. CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞI 167
§ 3. BÖLGE ADLİYE MAHKEMELERİ 167
§ 4. YARGITAY 169
§ 5. TÜRKİYE CUMHURİYETİ BAŞSAVCILIĞI 170
5. Bölüm
CEZA MUHAKEMESİNE KATILAN KİŞİLER
§ 1. HÂKİM 175
I. Hâkimlerde Bulunması Gereken Nitelikler 175
1. Tarafsızlık 176
A. Hâkimin Davaya Bakamayacağı Durumlar (Ret Sebepleri) 179
a. Görev Yasakları 179
b. Tarafsızlığı Şüpheye Düşüren Durumlar 182
B. Hâkimin Reddi Muhakemesi 183
a. İddia 183
b. Savunma 183
c. Yargılama 183
2. Bağımsızlık 185
II. Hâkimlerin Çeşitleri 198
III. Hâkimlerin Yetkileri 199
1. Madde Bakımından Yetki (Görev) 199
A. Genel Olarak 199
B. İstisnaen Madde Bakımından Yetkili Olma Durumları 203
a. İşin Yanlışlıkla Madde Bakımından Yetkisiz Mahkemeye Gelmesi 203
b. Bağlantı (İrtibat) 203
aa. Anlamı 203
bb. Çeşitleri 203
aaa. Sübjektif Bağlantı – Objektif Bağlantı 204
bbb. Dar ve Geniş Bağlantı 204
ccc. Tek Çeşit ve Karışık Bağlantı 204
ddd. Öteki Bağlantı Çeşitleri 205
cc. Bağlantı Bulunmasının Sonuçları 205
aaa. Birleştirme 205
bbb. Nispi Muhakeme Yapma 207
ccc. Bekletici Sorun (meselei müstehire) Sayma 208
2. Yer Bakımından Yetki (Yetki) 209
A. Genel Olarak 209
B. İstisnaen Yer Bakımından Yetkili Olma Durumları 212
a. Muhakemenin Nakli 212
b. İstinabe 214
c. Bağlantı 214
3. Kişi Bakımından Yetki 215
A. Genel Olarak 215
B. İstisnaen Kişi Bakımından Yetkili Olma Durumu: Bağlantı 215
4. Görev Bakımından Yetki (Fonksiyonel Yetki) 215
§ 2. SAVCI 217
I. Kavram 217
II. CMK’nın Yeni Savcı Modeli 220
1. Genel Olarak 220
2. Savcı–Adli Kolluk İlişkisi 220
3. Dava Açma Tekeli, İddia Görevinin Birliği İlkesi 223
4. Savcı Taraf Değildir 225
5. Savcı Özerktir 225
6. Yer Bakımından Yetki 225
7. Soruşturma Mecburiyeti 226
8. İddianamede Yer Alacak Hususlar 226
9. Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararının Denetimi 231
§ 3. MAĞDUR, SUÇTAN ZARAR GÖREN, KATILAN (MÜDAHİL) 234
I. Mağdur, Suçtan Zarar Gören 234
II. Katılan (müdahil) 238
§ 4. ŞÜPHELİ – SANIK 242
§ 5. MÜDAFİ 247
§ 6. ADLİ KOLLUK* 273
§ 7. ZABIT KATİBİ VE DİĞER KİŞİLER 281
6. Bölüm
CEZA MUHAKEMESİ İŞLEMLERİ
§ 1. TANIMI 283
§ 2. ÇEŞİTLERİ 283
§ 3. SÜRELER 284
I. Çeşitleri 284
II. Eski Hale Getirme 285
§ 4. BİLDİRİLMESİ 286
§ 5. CEZA MUHAKEMESİ İŞLEMLERİNDEKİ HUKUKA AYKIRILIKLAR 289
§ 6. CEZA MUHAKEMESİ İŞLEMLERİNDEKİ HUKUKA AYKIRILIKLARIN GİDERİLMESİ 291
7. Bölüm
CEZA MUHAKEMESİNDE İSPAT
§ 1. ESASLARI 293
§ 2. İSPAT ARAÇLARI (DELİLLER) 296
I. Sanık Açıklamaları, İkrar 296
II. Tanık Açıklamaları 298
III. Sanık ve Tanıktan Başka Kişilerin Açıklamaları 325
IV. Yazılı Açıklamalar (Belgeler) 326
V. Görüntü ve (veya) Ses Kaydeden Araçlarla Açıklama 328
VI. Belirtiler 332
§ 3. DELİLLERİN TOPLANMASI, MUHAFAZASI VE DEĞERLENDİRİLMESİ 334
I. Delillerin Toplanması 334
1. Esasları 334
2. Kriminalistik (İz Bilimi) 336
A. Genel Olarak 336
B. İz Çeşitleri 336
a. Materyal İzleri 337
b. Şekil (Form) İzleri 337
c. Baskı İzleri 337
d. Durum İzleri 338
C. İzlerin Aranması 338
D. İzlerin Muhafaza Altına Alınması 338
E. Kan, Parmak İzi, Silâh, Zehir, Koku, Ses (CMK m. 75–81) 340
a. Kan 340
b. Parmak İzi (Daktiloskopi, Daktyloskopi) 341
c. Ateşli Silâh, Zehir 343
d. Koku (CMK m. 81) 345
e. Ses 347
F. Olay Yeri İncelemesi 348
a. Balistik Bölümü 353
b. Sahtecilik Bölümü 354
c. Patlayıcı Maddeler Bölümü 354
d. Kimya Bölümü 355
e. Teknik Fotoğraf Bölümü 356
f. Araştırma ve Geliştirme (AR–GE) Bölümü 356
3. Sorgu (İfade Alma) Teknik ve Taktikleri 359
A. Genel Olarak 359
a. Terim 359
b. Kavram 359
B. Sorgunun Görevi (Amacı) 362
C. Sorgunun Çeşitleri 362
D. Sorgunun Esasları 363
E. Beyanın Psikolojisi 364
F. Sorgunun Psikolojisi 366
G. Hazırlık Çalışmaları 368
a. Dosyadaki Bilgilerin Öğrenilmesi 369
b. Sanığın Karakteri, Suçtan Önceki Hayatı ve Çevresi Hakkında Bilgiler Toplanması 369
H. Sorgunun Yapılacağı Yer 370
I. Sorguya Çekilenin Tutumu 373
İ. Sorgu Taktikleri (Stratejileri) 374
J. Sorguda Dikkate Edilecek Diğer Hususlar 376
4. Keşif 378
A. Genel Olarak 378
B. Ölü Muayenesi ve Otopsi 380
a. Ölü Muayenesi 380
b. Otopsi 381
II. Delillerin Muhafazası 383
III. Delillerin Değerlendirilmesi 384
1. Esasları 384
2. Bilirkişi 386
3. Delil Yasakları 394
A. Kavram 394
B. Tarihsel Çıkış Noktası ve Bugünkü Durum 397
a. Aydınlatma Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemesi (CMK m. 147) 398
b. Yasak Sorgu Metodları (CMK m. 148) 398
c. Değerlendirme Yasakları (AY m. 38/6; CMK m. 217/2) 400
aa. Genel Olarak 400
bb. CMK m. 217/2’de Öngörülen Mutlak Değerlendirme Yasağının İncelenmesi 400
cc. AY m. 38/6’nın Mutlak Anlaşılmasının Sonuçları 404
C. Delil Yasağı Teorileri 406
a. Hak Alanı Teorisi 406
b. Koruma Amacı Teorisi 407
c. Değerler Tartımı Teorisi 408
D. Yargı Kararları Işığında Değerlendirme Yasakları 409
a. Faktörlerin Çokluğu Görüşü 409
b. Delil Yasağının İleri Sürülmesi ve İspat Yükü 410
c. Varsayıma Dayalı Nedensellik 411
E. Delil Yasaklarının Kapsamı 412
F. Bilirkişilik ve Delil Yasakları 420
G. Askerî Ceza Mahkemeleri ve Delil Yasakları 420
H. Yüce Divan ve Delil Yasakları 421
I. Özel Kişiler Tarafından Hukuka Aykırı Yollarla Elde Edilen Delillerin Değerlendirilmesi 421
İ. AİHM ve Anayasa Mahkemesi Kararlarında Delil Yasağı 423
8. Bölüm
KORUMA TEDBİRLERİ
§ 1. KAVRAM 437
I. Terim, Tanım 437
II. Koruma Tedbirlerinin Ortak Özellikleri 438
1. Yasal Dayanak 438
2. Suç Şüphelerinin Belli Bir Yoğunlukta Olması 438
A. Şüphe 438
B. Çeşitleri 438
a. Basit Şüphe (=Başlangıç Şüphesi) 438
b. Yoğun Şüphe 439
aa. Yeterli Şüphe 439
bb. Kuvvetli Şüphe 439
3. Hükümden Önce Temel Bir Hakkı Sınırlaması 439
4. Geçici Olması 440
5. Muhakemenin Yapılabilmesini Sağlamak ve/veya Verilecek Kararın Kâğıt Üzerinde Kalmasını Önlemek ve/veya Delil Temin veya Muhafaza Etmek Amacının Bulunması 440
6. Gecikmede Sakınca Bulunması 440
7. Hakim, Gecikemez Hallerde, Savcı Kararı Bulunması 440
8. Ölçülülük (Oranlılık İlkesi) Bulunması 441
§ 2. ÇEŞİTLERİ 441
I. Yakalama ve Gözaltına Alma 442
1. Tanım 442
2. Amacı ve Hukuksal Niteliği 443
3. Yakalamanın Koşulları 444
A. Herkes Tarafından Yapılan Yakalamanın Koşulları 444
B. Kolluk Görevlileri Tarafından Yapılan Yakalamanın Koşulları 447
4. Şikayete Bağlı Suçlarda Yakalama 448
5. Asker Kişiler Hakkında Yakalama 449
6. Yakalanan Kişi Hakkında Yapılacak İşlemler 449
A. Yakalanan Kişiye Yasal Haklarının Bildirilmesi 449
B. Yakalanan Kişinin Durumunun Yakınlarına Bildirilmesi 451
C. Yakalanan Kişinin Durumunun C. Savcısına Bildirilmesi 452
D. Yakalanan Kişi ile İlgili Alınacak Önlemler 452
E. Yakalama Tutanağı Düzenlenmesi 453
F. Yakalanan Kişinin Gözaltına Alınması 453
a. Genel Olarak 453
b. Koşulları 455
c. Gözaltı Süresi 455
G. Yakalama ve Gözaltı İşlemlerinin Denetimi 458
H. Yeniden Yakalama Yasağı 459
I. Yakalama Emrine Dayanarak Yakalama 459
II. Tutuklama 460
1. Tanım 460
2. Hukuksal Niteliği 462
3. Amacı 462
4. Koşulları 463
A. Şüpheli veya Sanığın Huzurda Olması 463
B. Somut Delillere Dayalı Kuvvetli Suç Şüphesinin Bulunması 464
C. Tutuklama Nedenlerinden En Az Birinin Var Olması 465
a. Kaçma, Saklanma ve Kaçma Şüphesini Uyandıran Somut Olguların Varlığı 466
b. Delilleri Karartma Tehlikesi 467
c. Tutuklama Nedenlerinin Varsayılması 468
D. Ölçülülük 469
a. Genel Olarak 469
b. Tutuklama Yasakları 470
E. Muhakeme Koşullarının Gerçekleşmesi 471
F. Adli Kontrol Tedbirlerinden Birine Hükmedilmesinin Mümkün Bulunmaması 471
5. Tutuklama Kararı 471
A. Hakim Kararı 471
B. Kararın Gerekçeli Olması 472
6. Tutuklama Süresi 474
7. Tutuklama Usulü 478
8. Tutuklama Kararının Gözden Geçirilmesi 479
9. İtiraz 480
10. Tutuklanan Kişinin Durumu 481
11. Tutuklananın Durumunun Yakınlarına Bildirilmesi 481
12. Kaçaklar Hakkında Tutuklama ve Güvence (Teminat) Belgesi 482
A. Kaçaklar Hakkında Tutuklama 482
B. Güvence (Teminat) Belgesi 483
13. Tutuklama Kararının Yerine Getirilmesi 483
A. Genel Olarak 483
B. Tutukluların Hakları 484
a. Müdafi Yardımından Yararlanma Hakkı 484
b. Ziyaretçi Kabul Hakkı 485
c. Haberleşme Hakkı 485
d. Çalışma Hakkı 485
C. Tutukluların Yükümlülükleri 485
III. Adli Kontrol 487
1. Tanım 487
2. Amacı 488
3. Adli Kontrolle Bağlantılı Yükümlülükler 488
4. Uygulanma Koşulları 490
A. Tutuklama Koşullarının Gerçekleşmiş Olması 491
B. Bir Suç Dolayısıyla Yürütülen Bir Soruşturma ve Kovuşturma Bulunması 491
5. Adli Kontrol Kararı 492
6. Sona Ermesi 493
7. Adli Kontrol Kararlarına Uyulmaması 494
8. Adli Kontrol Kararına İtiraz 495
9. Adli Kontrole Hukuka Aykırı Olarak Başvurulması 495
IV. Zorla Getirme 495
1. Şüpheli ve Sanığın Zorla Getirilmesi 496
2. Tanık ve Bilirkişilerin Zorla Getirilmesi 497
V. Arama 498
1. Tanım 498
2. Hukuksal Nitelik 499
3. Aramanın Koşulları 500
A. Makul Şüphe 501
B. Hakim Kararı veya Yetkili Merciin Yazılı Emri 501
C. Arama Yapılacak Kişiye İlişkin Koşullar 504
a. Şüpheli veya Sanık Hakkında Yapılan Arama 504
b. Diğer Kişiler Hakkında Yapılan Arama 504
D. Aramanın Zamanına İlişkin Koşullar 505
E. Arama Yapılacak Yere İlişkin Koşullar 505
a. Üstte Arama 505
b. Eşyada Arama 506
c. Konutta Arama 506
d. İşyerinde Arama 506
e. Araçta Arama 512
4. Arama Kararı veya Emri 512
5. Aramanın Yerine Getirilmesi 513
6. Bilgisayarlarda, Program ve Kütüklerinde Arama 514
VI. Elkoyma 516
1. Tanım 516
2. Amaç ve Hukuksal Nitelik 516
3. Koşulları 517
A. Kişi Bakımından Aranan Koşullar 517
B. Madde Bakımından Aranan Koşullar 517
4. Elkoyma Kararı 517
5. Çeşitleri 518
A. Basit Elkoyma 519
B. Özel Elkoyma 520
a. Postada Elkoyma 520
b. Taşınmaz, Hak ve Alacaklara Elkoyma 521
c. Avukat Bürolarında Elkoyma 524
d. Şirket Yönetimine Kayyım Atanması 524
e. Bilgisayarlara Elkoyma 525
f. Kaçaklara İlişkin Elkoyma 526
6. Yargısal Denetim 526
A. Hakim Tarafından Verilen Elkoyma Kararının Denetimi 526
B. Cumhuriyet Savcısı ya da Adli Kolluk Amiri Tarafından Elkoyma Kararı Verilmesi Durumunda Denetim 527
7. Sona Ermesi 527
VII. Yeni Koruma Tedbirleri 527
1. Beden Muayenesi ve Bedenden Örnek Alınması 528
A. Tanım 528
B. Amaç 528
C. Hukuksal Nitelik 529
D. Şüpheli veya Sanığın Beden Muayenesi 529
a. Dış Beden Muayenesi 530
b. İç Beden Muayenesi 531
aa. Uygulanma Koşulları 531
bb. Tedbirin Uygulanması 535
cc. Elde Edilen Bilgilerin Değerlendirilmesi 536
dd. Denetim Muhakemesi 536
E. Şüpheli veya Sanık Dışındaki Diğer Kişilerin Beden Muayenesi 536
2. Fizik Kimliğin Tespiti 538
3. Yer Gösterme 540
4. Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi 543
5. Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesi 565
6. Teknik Araçlarla İzleme 572
§ 3. KORUMA TEDBİRLERİ NEDENİYLE TAZMİNAT 576
I. Dayanak 576
II. Tazminat Nedenleri 577
1. Koşulları Gerçekleşmeden Yakalama, Tutuklama veya Tutukluluğunun Devamına Karar Vermek 578
A. Koşulları Gerçekleşmeden Yakalama Kararı Vermek 578
B. Koşulları Gerçekleşmeden Tutuklamaya veya Tutukluluğunun Devamına Karar Vermek 578
2. Gözaltı Süresi İçinde Şüpheliyi Hakim Önüne Çıkarmamak 578
3. Yasal Hakları Hatırlatmamak veya Hatırlatılmasına Rağmen Bu Haklardan Yararlandırmadan Tutuklamak 579
4. Kanuna Uygun Olarak Tutuklandığı Halde Makul Sürede Hakim Önüne Çıkarmamak veya Bu Süre İçinde Hüküm Vermemek 579
5. Yakalama veya Tutuklama Nedenleri ve Suçlamalar Hakkında Açıklama Yapmamak 581
6. Yakalamayı veya Tutuklamayı Kişinin Yakınlarına Bildirmemek 582
7. Arama Kararını Ölçüsüz Biçimde Gerçekleştirmek 583
8. Koşulları Oluşmadığı Halde Bir Başkasının Eşyasına veya Diğer Malvarlığı Değerlerine Elkoymak veya Korunması İçin Gerekli Tedbirleri Almamak ya da Elkonulan Eşyayı veya Diğer Malvarlığı Değerlerini Amaç Dışı Kullanmak veya Zamanında Geri Vermemek 583
A. Koşulları Gerçekleşmediği Halde Eşya veya Malvarlığı Değerlerine Elkoymak 583
B. Elkonulan Eşya veya Malvarlığı Değerlerinin Korunması İçin Gerekli Tedbirleri Almamak ya da Bunları Amaç Dışı Kullanmak 584
C. El Konulan Eşyayı veya Malvarlığı Değerlerini Zamanında Geri Vermemek 584
9. Yakalama veya Tutuklama İşlemine Karşı Başvuru Olanaklarından Yararlandırmamak 584
10. Gözaltında ve Tutuklulukta Geçen Sürenin Hükümlülük Süresinden Fazla Olması 584
11. Kanuna Uygun Olarak Yakalandıktan ve Tutuklandıktan Sonra Kovuşturmaya Yer Olmadığı veya Beraat Kararı Verilmesi 585
12. Yargılamanın Yenilenmesi Sonucunda Beraat veya Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı Verilmesi 585
III. Tazminatın Kapsamı 586
IV. Yargılama 586
1. Görevli ve Yetkili Mahkeme 586
2. Taraflar 586
3. Süre 587
4. İstem 590
5. İnceleme 591
V. Tazminatın Geri Alınması 591
VI. Rücu 591
9. Bölüm
CEZA MUHAKEMESİNİN YÜRÜYÜŞÜ
§ 1. GENEL OLARAK 593
§ 2. SORUŞTURMA EVRESİ 594
I. Kavram 594
II. Soruşturma Evresinin Başlaması 594
III. Soruşturma Evresinde Yetkili Olanlar 597
1. Genel Olarak 597
2. Savcının Soruşturma Evresinde Görev ve Yetkileri 599
3. Soruşturma Evresinde Adli Kolluğun Görev ve Yetkileri 601
4. Soruşturma Evresinde Sulh Ceza Hakiminin Görev ve Yetkileri 603
5. Soruşturma Evresinde Valinin Görev ve Yetkileri 604
IV. Delillerin Toplanması ve Muhafaza Altına Alınması 604
V. Soruşturma Evresi Gizlidir 605
VI. Soruşturma İşlemleri 605
1. Kovuşturmaya Yer Olmadığı (=Takipsizlik) Kararı 606
2. İddianame Düzenlenmesi 610
§ 3. ARA MUHAKEME EVRESİ 613
I. Genel Olarak 613
II. İddianame Düzenlenmesi 614
III. İddianamenin İncelenmesi 616
1. Şekli Yönden İnceleme 616
2. Delillerle Olayların İlişkilendirilmesi Yönünden İnceleme 618
IV. İnceleme Süresi 621
V. İtiraz Üzerine Düzenlenen İddianamenin İadesi Mümkün müdür? 622
VI. İade Üzerine C. Savcısının Görevi 622
VII. Denetim Muhakemesi (İtiraz) 623
VIII. İddianamenin Kabulü ve Duruşma Hazırlığı 623
§ 4. KOVUŞTURMA EVRESİ 624
I. Duruşma Hazırlığı Devresi 624
II. Duruşma Devresi 626
III. Son Karar Devresi 637
10. Bölüm
DENETİM MUHAKEMESİ (KANUN YOLLARI)
§ 1. DENETİM MUHAKEMESİ HAKKINDA GENEL BİLGİ 655
I. Kavram ve Tanım 655
II. Amacı 655
III. Denetim Muhakemesi Yolunun Öngörülmüş Olması 656
IV. Denetim Muhakemesinin Konusu: Karar 657
V. Başvuru Koşulu Olarak Hukuksal Yararın İhlal Edilmesi 658
VI. Denetim Muhakemesi Yollarına Gidebilecekler 661
1. Genel Açıklama 661
2. C. Savcısı 661
3. Şüpheli veya Sanık 663
4. Katılan Sıfatını Almış Olanlar İle Katılma İsteği Karara Bağlanmamış, Reddedilmiş veya Katılan Sıfatını Alabilecek Surette Suçtan Zarar Görmüş Bulunanlar 664
5. Sanık ya da Şüphelinin Yasal Temsilcisi ve Eşi (CMK m. 262) 665
6. Müdafi veya Katılan Vekili Olarak Avukat (CMK m. 261) 666
7. Eşya veya Diğer Malvarlığı Değerleri Üzerinde Hak Sahibi Olan Kişiler (CMK m. 256, m. 257/2) 668
8. Diğer Kişiler 668
VII. Denetim Muhakemesine Başvurmanın Etkileri 669
1. Aktarma Etkisi 669
2. Yayılma Etkisi 669
3. Durdurma Etkisi 670
VIII. Başvuruda Yanılma 671
IX. İstem 674
X. Başvurudan Vazgeçme ve Başvurunun Geri Alınması 676
XI. Aleyhe Değiştirme Yasağı 680
XII. Çeşitleri 683
§ 2. İTİRAZ 684
I. Tanım 684
II. İtirazın Konusu 684
III. İtiraz Nedenleri 685
IV. İtiraz Yoluna Gidebilecek Kişiler 686
V. İtiraz Süresi 686
VI. İtirazı İnceleyecek Merci 686
VII. İtiraz İncelemesi 687
§ 3. İSTİNAF 689
I. Genel Olarak 689
II. İstinafın Konusu: Hüküm 696
III. İstinaf Nedenleri ve İstinaf Başvurusunda İstinaf Nedenlerinin Gösterilmesi 699
IV. İstinafa Başvurma Hakkı Olanlar 701
V. İstinaf İstemi 701
VI. İstinaf Süresi 703
VII. İstinaf İsteminin Biçimi 708
VIII. İstinaf Başvurusunun Etkileri 711
IX. İstinaf Muhakemesi 713
1. İstinaf Koşullarının Hükmü Veren Mahkeme Tarafından Araştırılması 713
2. İstinaf İsteminin Tebliği ve Tarafların Görüşlerinin Alınması 716
A. Öninceleme 718
a. Ön İncelemenin Kapsamı 718
aa. Yetki Bakımından 718
bb. Başvuru Koşulları Bakımından 719
b. Öninceleme Sonucunda Verilebilecek Kararlar 720
aa. İstinaf Başvurusunun Reddi Kararı 720
bb. İstinaf İsteminin Esastan Reddi Kararı 720
cc. Bozma Kararı 722
dd. Düzeltme Kararı 723
3. İlk Derece Mahkemesi Kararının Kaldırılması 724
A. Duruşma Hazırlığı 724
B. Duruşma 726
a. İlk Derece Yargılamasında Duruşma İçin Geçerli Kuralların Uygulanması 726
b. Rapor ve Gerekçeli Kararın Okunması 726
c. Tanıkların İfadesini İçeren Tutanakların Anlatılması 728
C. İstinaf Dilekçesinin Reddi 730
4. Duruşma Sonucu Verilebilecek Kararlar 731
X. BAM Kararına Karşı Yasa Yolları 733
1. İtiraz 733
2. Temyiz 733
3. Olağanüstü Kanun Yolu 735
§ 4. TEMYİZ 736
I. Genel Bilgi 736
II. Temyizin Konusu 736
III. Başvuru Koşulları 738
IV. Ön İnceleme 739
V. Temyiz Nedenleri 741
VI. Temyiz İncelemesi 742
VII. Temyiz İncelemesi Sonunda Verilen Kararlar 743
§ 5. KANUN YARARINA BOZMA 746
§ 6. OLAĞANÜSTÜ İTİRAZ 748
§ 7. YARGILAMANIN YENİLENMESİ 753
§ 8. YARGILAMANIN TEKRARLANMASI 758
§ 9. ANAYASA MAHKEMESİNE VE AİHM’E BİREYSEL BAŞVURU HAKKI VE CEZA MUHAKEMESİNE ETKİSİ 758
11. Bölüm
MUHAKEME MASRAFLARI MUHAKEMESİ, MÜSADERE MUHAKEMESİ, İNFAZ MUHAKEMESİ VE YASAK HAKLARIN
GERİ VERİLMESİ MUHAKEMESİ
§ 1. YARGILAMA GİDERLERİ (MUHAKEME MASRAFLARI) MUHAKEMESİ 763
§ 2. MÜSADERE MUHAKEMESİ 765
I. Genel Olarak 765
II. Denetim Muhakemesi (Kanun Yolu) 766
§ 3. İNFAZ MUHAKEMESİ 766
§ 4. YASAK HAKLARIN GERİ VERİLMESİ MUHAKEMESİ 767
12. Bölüm
ÖZEL CEZA MUHAKEMELERİ
§ 1. MEMURLARIN CEZA MUHAKEMESİ (SORUŞTURMASI) 769
I. Genel Olarak 769
II. Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun (MvDGKYK) 770
1. MvDKGYK Hakkında Genel Bilgi 770
2. MvDGKYK’nın Uygulanma Koşulları 773
3. MvDKGYK’ye Göre Yapılacak Soruşturma 775
4. Yetkili Mahkeme 780
5. MvDKGYK’nın İstisnaları 780
§ 2. YÜCE DİVANDA YAPILAN CEZA MUHAKEMESİ 782
I. Genel Olarak 782
II. Ceza Muhakemesi Teşkilâtı İçindeki Yeri 786
III. Yüce Divanda Yapılan Ceza Muhakemesine Katılan Kişiler 786
1. İddia 786
2. Savunma 787
3. Yargılama 787
A. Hâkimlerin Nitelikleri ve Tabii Hakim İlkesi 787
B. Yetki 788
a. Madde Bakımından 788
aa. Görev Suçu 789
bb. Kişisel Suç 789
b. Yer Bakımından 789
c. Kişi Bakımından 790
aa. Cumhurbaşkanı 790
bb. Başbakan ve Bakanlar 793
cc. Yüksek Mahkeme Başkan ve Üyeleri 794
aaa. Genel Olarak 794
bbb. Yargıtay 794
ccc. Danıştay 795
ddd. Anayasa Mahkemesi 796
dd. Diğer Üst Kamu Görevlileri 797
ee. Bağlantı 799
ff. Kişi Bakımından Yetki Uyuşmazlıkları 799
IV. Yüce Divan’da Yapılan Ceza Muhakemesinin Yürüyüşü 800
1. Soruşturma 800
2. Ara Muhakeme 801
3. Denetim Muhakemesi 804
§ 3. SIKIYÖNETİM MAHKEMELERİNDE YAPILAN CEZA MUHAKEMESİ 805
§ 4. ASKERÎ CEZA MUHAKEMESİ 809
§ 5. ÖTEKİ ÖZEL CEZA MUHAKEMELERİ 819
I. Ceza Kararnameleri 820
1. Sulh Hakiminin Ceza Kararnamesi 820
2. İdarenin Ceza Kararnamesi 820
A. Genel Olarak 820
B. Usul 821
a. İdarî Yaptırım Kararı Verme Yetkisi 821
b. İdarî Ceza Kararnamesi 822
c. Tebliği 822
d. Sulh Ceza Hakimine Başvuru Yolu 822
e. İtiraz Yolu 824
II. İcra Ceza Mahkemesinde Yapılan Muhakeme 824
1. Genel Olarak 824
2. Şikayet 825
3. Tedbir 825
4. Duruşma 826
5. Denetim Muhakemesi 826
13. Bölüm
EMNİYET TEDBİRLERİ MUHAKEMESİ
§ 1. GENEL OLARAK 827
§ 2. AKIL HASTASI VE UYUŞTURUCU VE/VEYA ALKOL BAĞIMLISI (MÜPTELASI) OLANLARIN MUHAKEMESİ 832
I. Akıl Hastalarının Muhakemesi 832
II. Çocuk Akıl Hastalarının Muhakemesi 834
III. Uyuşturucu ve Alkol Bağımlısı (Müptelâsı) Olanların Muhakemesi 834
§ 3. ÇOCUKLARIN MUHAKEMESİ 836
I. Genel Olarak 836
II. Koruyucu ve Destekleyici Tedbirler 838
III. Çocuk Ceza Muhakemesinin İlkeleri (ON EMİR) 843
IV. Çocuk Kolluğu, Çocuk Savcılığı ve Çocuk Mahkemeleri, Görevlilerin Eğitimi ve Yardımcı Personel 844
1. Çocuk Kolluğu 844
2. Çocuk Savcılığı 844
3. Çocuk İhtisas Mahkemeleri 845
A. Çocuk Mahkemeleri 845
a. Madde Bakımından Yetki 845
b. Yer Bakımından Yetki 845
B. Çocuk Ağır Ceza Mahkemeleri 845
a. Genel Olarak 845
b. Madde Bakımından Yetki (Görev) 846
c. Yer Bakımından Yetki 846
4. Hakimlerde Aranacak Nitelikler 846
5. Görevlilerin Eğitimleri 846
6. Yardımcı Personel 846
A. Genel Olarak 846
B. Sosyal Çalışma Görevlilerinin Görevleri 848
C. Çocuğun Giderleri 848
V. Savunma 848
VI. Çocuklar Hakkında Özel Koruma Tedbirleri 848
1. Yakalama 849
A. Genel Olarak 849
B. Kelepçe Yasağı 849
2. Tutuklama ve Adli Kontrol 849
A. Tutuklama 849
B. Adli Kontrol 849
VII. Soruşturma 849
VIII. Kovuşturma 850
IX. Kanun Yolu 852
X. Uzlaşma 852
XI. Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı 853
XII. Yeni Çocuk Ceza Muhakemesi Sistemi Ne Zaman Çalışmaya Başlayacak? 853
14. Bölüm
CEZA HAKİMİNİN HUKUKİ SORUMLULUĞU
CEZA HAKİMİNİN HUKUKİ SORUMLULUĞU 855
Yararlanılan Kaynaklar 859
Kavramlar Dizini 891