%3
Fakülteden Adliyeye Yargının Yeniden Yapılandırılması Ramazan Arıtürk

Fakülteden Adliyeye Yargının Yeniden Yapılandırılması


Basım Tarihi
2025-01
Sayfa Sayısı
408
Kapak Türü
Karton
Kağıt Türü
1.Hamur
Basım Yeri
Ankara
Stok Kodu
9789750298448
Boyut
16x24
Baskı
2



Av. Dr. Ramazan ARITÜRK

 

İÇİNDEKİLER
 
Yazar Hakkında 
 
7
İkinci Baskıya Önsöz 
 
9
Takdim 
 
11
GİRİŞ
 
 
1. ADALETE KAVRAMSAL BİR GİRİŞ 
 
27
1.1. Antik Dünyada Adalet Düşüncesi 
 
29
1.2. Orta Çağ Hristiyan Dünyasında Adalet Düşüncesi 
 
30
1.3. İslam Dünyasında Adalet Düşüncesi 
 
31
1.4. Türk Tarihinde Adalet Düşüncesi ve Kurumsal Tezahürleri 
 
35
2. ADLİ TEŞKİLATLARIN TARİHİNE KISA BİR BAKIŞ 
 
36
2.1. Antik Yunan’da Adli Teşkilat 
 
37
2.2. Roma’da Adli Teşkilat 
 
38
2.3. Osmanlı Devleti’nde Adli Teşkilat 
 
39
2.4. Cumhuriyetin İlk Dönemlerinde Adli Teşkilat 
 
42
3. ADLİ TEŞKİLATIMIZIN TEMEL SORUNLARI 
 
43
TÜRK YARGI SİSTEMİNİN ÖZET TARİHİ AKIŞI 
 
52
Birinci Bölüm
 
 
HUKUK EĞİTİMİNİ YENİDEN TASARLAMAK
 
 
1. GİRİŞ 
 
57
2. TARİHTE HUKUK VE HUKUK EĞİTİMİ 
 
60
2.1. Batı Medeniyeti Tarihinde Hukuk Eğitimi 
 
60
2.1.1. Antik Yunan 
 
61
2.1.2. Roma Devleti 
 
63
2.1.3. Orta Çağda Kilise “Kanon” Hukuku 
 
68
2.2. Türk Tarihinde Hukuk ve Hukuk Eğitimi 
 
73
2.2.1. Genel Olarak 
 
73
2.2.2. Hun Devleti 
 
75
2.2.3. Göktürk Devleti 
 
76
2.2.4. Uygur Devleti 
 
78
2.2.5. Selçuklu Devleti 
 
79
2.2.5.1. Hukuk Sistemi 
 
79
2.2.5.2. Selçuklu Eğitim Geleneğinin Merkezi Olarak Medreseler 
 
81
2.2.6. Osmanlı Devleti 
 
85
2.2.6.1. Genel Olarak 
 
85
2.2.6.2. Klasik Dönemde Hukuk Eğitimi: Osmanlı Medreseleri 
 
86
2.2.6.3. Tanzimat Döneminde Hukuk ve Eğitim 
 
91
a. Mekteb–i Hukuk–ı Sultani 
 
91
b. Mekteb–i Hukuk–ı Şahane 
 
93
2.3. Türkiye Cumhuriyeti’nin İlk Yıllarında Hukuk Öğretimi 
 
96
2.4. Tarihte Hukuk Eğitimi Üzerine Değerlendirme 
 
98
3. BAZI ÜLKELERDE HUKUK EĞİTİMİ 
 
101
3.1. Almanya 
 
101
3.2. Fransa 
 
104
3.3. İngiltere 
 
108
3.4. İtalya 
 
110
3.5. ABD 
 
112
3.6. İsviçre 
 
115
3.7. Avusturya 
 
117
3.8. Rusya 
 
119
3.9. Brezilya 
 
119
3.10. Pakistan 
 
120
3.11. Çin 
 
121
3.12. Japonya 
 
122
3.13. Mısır 
 
123
3.14. Suudi Arabistan 
 
124
3.15. İran 
 
125
3.16. Portekiz 
 
125
3.17. Yunanistan 
 
125
3.18. Belçika 
 
126
3.19. Danimarka 
 
127
3.20. İspanya 
 
127
4. ÜLKEMİZDEKİ HUKUK EĞİTİMİNE YÖNELİK ÖNERİLERİMİZ 
 
128
4.1. Yeni Bir Hukuk Eğitim Sistemine Duyulan İhtiyaç 
 
128
4.2. Hukuk Eğitiminin Temel Dinamikleri 
 
131
4.2.1. Hukuk Eğitiminde Metot Değişikliği: Takrir ve Karar Yöntemleri 
 
132
4.2.1.1. Hukuk Eğitiminde Zihniyet ve Metot Değişikliği İhtiyacı 
 
132
4.2.1.2. Takrir ve Karar Metotları 
 
133
4.2.1.3. Hukuk Eğitiminde Karar Metodunun Olumlu Yönleri 
 
134
4.2.1.4. Hukuk Eğitiminde Karar Metodunun Olumsuz Yönleri 
 
136
4.2.1.5. Sonuç ve Önerimiz: Karma Metot 
 
138
4.2.2. Bologna Sistemi Çerçevesinde Standardize Edilmiş Eğitim 
 
139
4.2.2.1. Bologna Sistemi 
 
139
4.2.2.2. Bologna Sisteminde Hukuk Eğitimi 
 
140
4.3. Hukuk Fakültelerinin Öğrenci Kabul Sistemi 
 
142
4.3.1. Hukuk Eğitimi Öncesi Herhangi Bir Lisans Programından Mezun Olma Şartı 
 
142
4.3.2. Hukuk Fakültelerine Girişte Özel Sınav 
 
144
4.4. Fakülte, Akademisyen ve Öğrenci Sayısı 
 
145
4.4.1. Hukuk Fakültelerinin Sayısı 
 
145
4.4.2. Akademisyen Sayısı 
 
146
4.4.3. Dersliklerdeki Öğrenci Mevcudu 
 
147
4.5. Hukuk Eğitiminin Süresi ve Müfredatı 
 
147
4.5.1. Teorik ve Pratik Eğitimi Kapsayan Beş Yıllık Program 
 
147
4.5.2. Ders Türleri 
 
148
4.5.3. Teorik Eğitimde Yıllara Göre Okutulacak Dersler 
 
150
4.5.4. Hukuk Fakültesi Müfredatında Yeni İçerik Önerileri 
 
151
4.5.4.1. Zorunlu Kurslar 
 
152
a. Ders Çalışma ve Ödev Yapma Teknikleri 
 
152
b. Araştırma Yöntemleri ve Kütüphane Kullanımı 
 
152
c. Bilişim Teknolojileri ve On Parmak Klavye Yazımı 
 
152
d. Diksiyon, İletişim ve Beden Dili 
 
153
e. Meslek Hukuku 
 
153
f. Bilişim–UYAP Teknolojileri 
 
153
4.5.4.2. Zorunlu Seminerler 
 
154
a. Mevzuat ve İçtihat Araştırma Yöntemleri 
 
154
b. Kompozisyon 
 
154
c. Sözleşme Okuma ve Yazma Becerileri 
 
154
d. İddianame, Mahkeme Kararı, Dava Dilekçesi Yazma Teknikleri 
 
155
e. Müzakere Teknikleri 
 
155
f. Sorgu Teknikleri 
 
156
g. İhtilafları Önleme ve Yargı Öncesi Çözüm Yöntemleri 
 
157
4.5.4.3. Seçimlik Seminerler 
 
157
a. Senaryo Yazımı 
 
157
b. Bilimsel Araştırma ve Yazma 
 
158
c. Yönetim ve Organizasyon 
 
158
d. Temel Muhasebe 
 
159
e. Resmi Yazışma Usulleri 
 
159
f. Sosyal Sorumluluk Projeleri 
 
159
4.5.5. Hukuk Fakültesine Devam Zorunluluğu 
 
160
4.6. Lisans Eğitimi Sonrası “Ulusal Hukuk Sınavı” 
 
160
4.7. Hukuk Meslekleri Stajı 
 
161
4.7.1. Tüm Meslekler İçin Ortak ve Denetlenebilir Staj 
 
161
4.7.2. Zorunlu Vaka Analizi Dersleri 
 
163
4.7.2.1. Genel olarak 
 
163
4.7.2.2. Özel Hukuk Vaka Analizi 
 
166
4.7.2.3. Ceza Hukuku Vaka Analizi 
 
168
4.7.2.4. Bireysel Başvuru Vaka Analizi 
 
169
4.7.3. Fiili Meslek Stajı 
 
169
4.7.4. Stajyerlerin Özlük Hakları 
 
171
İkinci Bölüm
 
 
HUKUK MESLEKLERİNİN YENİDEN YAPILANDIRILMASI
 
 
1. GİRİŞ 
 
175
2. HAKİMLİK 
 
176
2.1. Osmanlı’da Kadılık 
 
177
2.1.1. Genel Olarak 
 
177
2.1.2. Kadı Olma Koşulları 
 
178
2.1.3. Kadıların Görev Süresi 
 
179
2.1.4. Zaman–ı İnfisal 
 
180
2.1.5. Kadıların Görev Bölgesi 
 
180
2.1.6. Kadıların Gelirleri 
 
181
2.2. Bazı Ülkelerde Hakimlik Mesleği 
 
181
2.2.1. Almanya 
 
181
2.2.2. Fransa 
 
182
2.2.3. İtalya 
 
184
2.2.4. İspanya 
 
185
2.2.5. Amerika Birleşik Devletleri 
 
185
2.2.6. İngiltere 
 
187
2.2.7. Avusturya 
 
188
2.2.8. Belçika 
 
190
2.2.9. Hollanda 
 
191
2.2.10. Japonya 
 
192
2.2.11. Suudi Arabistan 
 
193
2.2.12. Çin 
 
195
2.2.13. Hırvatistan 
 
196
2.2.14. Macaristan 
 
196
2.2.15. Rusya 
 
198
2.3. Ülkemizde Hakimlik 
 
199
2.4. Hakimlik Mesleği İçin Önerilerimiz 
 
201
2.4.1. Ülkenin Hakim Alımı Planlı Olmalı 
 
201
2.4.2. Hakim Olma Şartları 
 
203
2.4.2.1. Hakimlerin Hukuk Fakültesinden Mezun Olma Şartı Olmalı 
 
203
2.4.2.2. Hakimliğe Kabulde Yazılı Sınav Uygulaması Kaldırılmalı 
 
204
2.4.2.3. Mülakatın Hakimliğe Kabulde Etkisi 
 
205
2.4.2.4. Hakimler Olgun Olmalı 
 
205
2.4.3. Hakimler Uzmanlaşmalı 
 
206
2.4.4. Hakimlerin Görev Yeri Teminatı Olmalı 
 
207
2.4.5. Hakimlik Kademeleri 
 
208
2.4.5.1. Birinci Kademe Hakimlik 
 
210
a. İntibak Süreci 
 
210
b. Atanma Süreci 
 
210
c. Tekamül Süreci 
 
211
2.4.5.2. Uzman Hakimlik 
 
215
2.4.5.3. Kıdemli Hakimlik 
 
216
2.4.5.4. Yüksek Hakimlik 
 
216
2.4.5.5. Kıdemli Yüksek Hakimlik 
 
217
3. SAVCILIK 
 
218
3.1. Osmanlı’da Savcılık 
 
219
3.2. Bazı Ülkelerde Savcılık Mesleği 
 
222
3.2.1. Almanya 
 
222
3.2.2. Fransa 
 
222
3.2.3. İngiltere 
 
223
3.2.4. Amerika Birleşik Devletleri 
 
224
3.2.5. İspanya 
 
226
3.2.6. Hırvatistan 
 
226
3.2.7. Hollanda 
 
227
3.2.8. İtalya 
 
228
3.2.9. Rusya 
 
229
3.2.10. Suudi Arabistan 
 
229
3.3. Ülkemizde Savcılık 
 
229
3.4. Savcılık Mesleği İçin Önerilerimiz 
 
231
3.4.1. Yargı Yetkisini Kullanan Savcıların Bağımsızlığı Anayasal Güvenceye Alınmalı 
 
231
3.4.2. Hakim ve Savcı Birlikteliğine Son Verilmeli 
 
233
3.4.3. Adli Kolluk Doğrudan Savcılara Bağlı Olmalı 
 
234
3.4.4. Savcılar Uzmanlaşmalı 
 
236
3.4.5. Savcıların Görev Yeri Teminatı Olmalı 
 
237
3.4.6. Soruşturma–Kovuşturma Savcılığı Ayrımı Kaldırılmalı 
 
238
3.4.7. Savcılık Kademeleri 
 
239
3.4.7.1. Birinci Kademe Savcılık 
 
239
a. İntibak Süreci 
 
239
b. Atanma Süreci 
 
240
c. Tekamül Süreci 
 
241
3.4.7.2. Uzman Savcılık 
 
241
3.4.7.3. Kıdemli Savcılık 
 
242
3.4.7.4. Yüksek Savcılık 
 
242
3.4.7.5. Kıdemli Yüksek Savcılık 
 
243
4. AVUKATLIK 
 
243
4.1. Osmanlı’da Avukatlık 
 
244
4.2. Bazı Ülkelerde Avukatlık Mesleği 
 
246
4.2.1. Almanya 
 
246
4.2.2. Fransa 
 
247
4.2.3. Amerika Birleşik Devletleri 
 
248
4.2.4. İngiltere 
 
248
4.2.5. Rusya 
 
249
4.2.6. Avusturya 
 
250
4.2.7. Belçika 
 
251
4.2.8. Çek Cumhuriyeti 
 
251
4.2.9. Danimarka 
 
251
4.2.10. Finlandiya 
 
251
4.2.11. İspanya 
 
252
4.2.12. İsveç 
 
252
4.2.13. İtalya 
 
253
4.2.14. Portekiz 
 
253
4.2.15. Yunanistan 
 
253
4.2.16. Suudi Arabistan 
 
254
4.2.17. İran 
 
255
4.2.18. Çin 
 
255
4.3. Ülkemizde Avukatlık 
 
255
4.4. Avukatlık Mesleği İçin Önerilerimiz 
 
257
4.4.1. Avukatlık Staj Evresi 
 
258
4.4.2. Avukatlıkta Uzmanlaşma 
 
260
4.4.2.1. Uzmanlaşmanın Kurumsallaştırılması İhtiyacı 
 
260
4.4.2.2. Avukatlıkta Uzmanlaşma Yeterlilik Şartları 
 
261
a. Mahkemelerin Görev Alanlarına Giren Konularda Eğitim Almış Olmak 
 
262
b. Belli Bir Kıdeme Sahip Olmak 
 
263
4.4.3. Avukatlık Kademeleri 
 
264
4.4.3.1. Birinci Kademe Avukat 
 
264
4.4.3.2. Uzman Avukat 
 
265
4.4.3.3. Kıdemli Avukat 
 
266
4.4.3.4. Üstat Avukat 
 
266
4.4.3.5. Kıdemli Üstat Avukat 
 
266
4.4.4. Ülkemizde Avukatlık Mesleğinin Sorunları 
 
267
4.4.4.1. Avukatlık Mesleğinin Vergisel Sorunları 
 
267
a. Gelir Vergisi Dilimi 
 
268
b. KDV Sorunu 
 
268
c. Damga Vergisi 
 
270
4.4.4.2. Avukat Ortaklıklarının Yeniden Yapılandırılması 
 
270
5. ADLİYE YARDIMCI UZMAN PERSONELLERİ 
 
272
5.1. Genel Olarak 
 
272
5.2. Hakim ve Savcı Yardımcılığı Eleştirisi 
 
273
5.3. Adli Katiplik 
 
276
5.3.1. Genel Olarak 
 
277
5.3.2. Adli Katibin Görevleri 
 
279
5.3.3. Adli Katip Olma Şartları 
 
279
5.3.4. Adli Katiplik Kademeleri 
 
280
5.3.4.1. Adli Katip 
 
280
5.3.4.2. Uzman Adli Katip 
 
280
5.3.4.3. Kıdemli Adli Katip 
 
280
5.4. Adli Kolluk 
 
281
5.4.1. Adli Kolluk Teşkilatı Adalet Bakanlığı Bünyesinde Kurulmalı 
 
281
5.4.2. Adli Kolluğun Görevleri 
 
283
5.4.3. Adli Kolluk Görevlileri Hukuk ve Adli Bilimler Alanında Eğitilmeli 
 
283
5.4.4. Adli Kolluk Uzmanlaşması Savcıların Uzmanlaşmasına Paralel Olmalı 
 
284
5.4.5. Adli Kolluk Kademeleri 
 
284
5.4.5.1. Adli Kolluk 
 
284
5.4.5.2. Uzman Adli Kolluk 
 
284
5.4.5.3. Kıdemli Adli Kolluk 
 
284
5.4.6. Adli Kolluk Görevlileri Yargı Yetkisinin Kullanımı Açısından Doğrudan Savcıya Bağlı Olmalı 
 
285
5.4.7. Her Savcının Emrine Yeteri Kadar Adli Kolluk Görevlisi Verilmeli 
 
286
5.4.8. Adli Kolluk Görevlilerinin Genel Kolluk Görevlilerine Soruşturma Konularında Emir ve Talimat Verme Yetkisi Olmalı 
 
286
5.4.9. Adli Kolluk Görevlilerine Adli Görevleri Dışında İş ve Görev Verilmemeli 
 
286
Üçüncü Bölüm
 
 
YÜKSEK YARGI KURULLARININ YAPILANDIRILMASI
 
 
1. YÜKSEK YARGI KURULLARININ ÖNEMİ 
 
287
2. YÜKSEK YARGI KURULU MODELLERİ 
 
288
3. DÜNYADA YÜKSEK YARGI KURULLARI 
 
289
3.1. Fransa 
 
289
3.2. İngiltere 
 
290
3.3. İtalya 
 
291
3.4. İspanya 
 
291
4. TÜRKİYE’DE YÜKSEK YARGI KURULLARI 
 
292
4.1. Cumhuriyetin İlk Yıllarındaki Durum 
 
292
4.2. 1961 Anayasasında Yüksek Yargı Kurulları 
 
293
4.3. 1982 Anayasasında Yüksek Yargı Kurulu 
 
295
5. YÜKSEK YARGI KURULLARININ OLUŞUMUNA İLİŞKİN ÖNERİMİZ 
 
299
5.1. Yüksek Yargı Kurulu Üyelerinin Dağılımında Dengeli ve Geniş Tabanlı Temsil Sağlamalı 
 
300
5.2. Yüksek Yargı Kurulu Üyeliği Bir Kariyer Basamağı Olmamalı 
 
301
5.3. Adaylar Yargı ile İlişkili Kurumlarca Belirlenmeli, Meclis ve Cumhurbaşkanın Tarafından Seçilmeli 
 
301
5.4. Yüksek Yargı Kurulu Üye Sayısı Mevcut Hakim ve Savcı Sayısına Orantılı Olmalı 
 
302
5.5. Yüksek Yargı Kurullarının Görev Süresi Çok Kısa ya da Çok Uzun Olmamalı 
 
303
5.6. Yüksek Yargı Kurulu Üyeleri Tekrar Seçilememeli 
 
303
5.7. Yüksek Yargı Kurulunda Yürütme Organının Temsilcisi Bulunmamalı 
 
303
5.8. Yüksek Yargı Kurulunun Kararlarına Karşı İtiraz ve Yargı Yolu Açık Olmalı 
 
304
5.9. Hakimler Kurulu ve Savcılar Kurulu Şeklinde Ayrı Kurullar Oluşturulmalı 
 
304
5.9.1. Hakimler Kurulunun Oluşumu 
 
304
5.9.2. Savcılar Kurulunun Oluşumu 
 
306
Dördüncü Bölüm
 
 
TÜRKİYE’DE BAROLAR VE BAROLAR BİRLİĞİNİN ÖRGÜTLENME MODELİ VE YENİDEN YAPILANDIRILMASI
 
 
1. GİRİŞ 
 
311
2. BAROLARIN TARİHÇESİ 
 
312
3. BAZI ÜLKELERDE BAROLAR VE BAROLAR BİRLİĞİ 
 
316
3.1. Almanya 
 
316
3.2. Fransa 
 
317
3.3. İngiltere 
 
318
3.4. ABD 
 
320
4. TÜRKİYE’DE BAROLAR VE BAROLAR BİRLİĞİ 
 
321
4.1. Barolar 
 
321
4.1.1. Genel Kurul ve Görevleri 
 
322
4.1.2. Yönetim Kurulunun Oluşumu 
 
323
4.2. Türkiye Barolar Birliği 
 
323
4.2.1. Barolar Birliği Genel Kurulunun Oluşumu 
 
323
4.2.2. Barolar Birliğinin Görevleri 
 
324
5. BAROLAR VE BAROLAR BİRLİĞİNİN ÖRGÜTLENME MODELİNE İLİŞKİN ÖNERİLERİMİZ 
 
325
5.1. Barolar 
 
327
5.1.1. Baro Meclisi ile Yönetim Kurulunun Oluşumu 
 
327
5.1.2. Baro Meclisinin Görevleri 
 
336
5.2. Barolar Birliği 
 
338
5.2.1. Barolar Birliği Meclisinin Oluşumu 
 
338
5.2.2. Barolar Birliği Meclisinin Görevleri 
 
339
5.3. Diğer Meslek Örgütlerinin Yapılanması 
 
339
6. ULUSLARARASI TÜRK BAROSU 
 
340
Beşinci Bölüm
 
 
ADALET BAKANLIĞI’NIN YENİDEN YAPILANDIRILMASI
 
 
1. YARGI SİSTEMİMİZDE ADALET BAKANLIĞININ ROLÜ 
 
343
2. ADALET BAKANLIĞININ KURUMSAL TARİHÇESİ 
 
346
3. ADALET BAKANLIĞININ GÖREVLERİ 
 
348
4. MEVZUAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN YENİDEN YAPILANDIRILMASI 
 
351
4.1. Mevzuat Genel Müdürlüğünün Görevleri 
 
351
4.2. Yeniden Yapılandırılmaya Duyulan İhtiyaç 
 
353
4.3. Mevzuat Genel Müdürlüğünün Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Önerilerimiz 
 
356
5. TÜRKİYE ADALET AKADEMİSİNİN YENİDEN YAPILANDIRILMASI 
 
361
5.1. Akademinin Kurumsal Kimliği ve Misyonu 
 
361
5.2. Adalet Akademisinin Görevleri 
 
362
5.3. Tüm Hukuk Uygulayıcılarının Eğitimi İçin Ortak Çatı Kurum 
 
363
5.4. Uzmanlaşma Eğitimleri ve Sertifikasyon 
 
364
6. ADALET ŞURASI KURUMU 
 
364
6.1. Şura Kavramı 
 
365
6.2. Amaç 
 
370
6.3. Görevleri 
 
371
6.4. Şuranın Teşekkülü ve Organları 
 
373
6.5. Çalışma Usul ve Esasları 
 
374
TÜRKİYE’DE MEVCUT YARGI SİSTEMİ
 
 
GİRİŞ 
 
377
1. ADALET BAKANLIĞI 
 
377
A. Görev ve Yetkileri 
 
377
B. Teşkilat Yapısı 
 
379
C. Ceza İnfaz Kurumları ile Tutukevleri İş Yurtları Kurumu 
 
380
D. Adli Tıp Kurumu 
 
381
E. Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu 
 
381
F. Kişisel Verileri Koruma Kurumu 
 
381
G. Türkiye Adalet Akademisi 
 
382
2. HAKİM VE SAVCILAR KURULU 
 
383
3. ADLİ YARGI 
 
384
A. Yargıtay 
 
384
B. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı 
 
385
C. Bölge Adliye Mahkemeleri 
 
385
D. İlk Derece Mahkemeleri 
 
385
I. Genel Görevli Ceza Hakimlikleri ve Ceza Mahkemeleri 
 
385
II. Ceza İhtisas Mahkemeleri 
 
386
III. Genel Görevli Hukuk Mahkemeleri 
 
387
IV. Hukuk İhtisas Mahkemeleri 
 
388
4. İDARİ YARGI 
 
389
A. Danıştay 
 
389
B. Bölge İdare Mahkemeleri 
 
390
C. İlk Derece Mahkemeleri 
 
390
5. ANAYASA MAHKEMESİ 
 
390
6. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ 
 
393
7. YÜKSEK SEÇİM KURULU 
 
394
8. SAYIŞTAY 
 
394
Kaynakça 
 
395
Kavramlar Dizini 
 
407
Kapat