Blokzincir Sistemlerinde Mağdurun Tespiti
Raşit TAVUS
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ. 7
TEŞEKKÜR 9
İÇİNDEKİLER 11
KISALTILMALAR LİSTESİ. 19
GİRİŞ . 21
BİRİNCİ BÖLÜM
MAĞDUR KAVRAMI VE TARİHÇESİ
MAĞDUR KAVRAMI. 26
Tanım. 27
Mevzuatta Mağdur Kavramının Özensiz Kullanım Sorunu 31
Uluslararası Belgelerde Mağdur Kavramı 33
MAĞDUR KAVRAMININ TARİHSEL GELİŞİMİ . 36
Antik Dönem . 36
Roma Hukuku 43
Kamu Suçlarında Mağdurun Konumu. 44
Özel Suçlarda Mağdurun Konumu 44
İslamiyet Öncesi Türk Hukuku. 45
İslam Hukuku. 46
Tüzel Kişilerin Tarihsel Gelişiminde Ceza Hukukuyla Etkileşimi 47
Adi Ortaklıkların Tarihsel Gelişiminde Ceza Hukukuyla Etkileşimi 48
III. CEZA HUKUKU BAĞLAMINDA MAĞDUR . 49
Kişi Olma Şartı . 49
Gerçek Kişi. 49
Ceninin Durumu . 51
Ölünün Durumu 53
Gaip Kişinin Durumu. 55
Tüzel Kişilerin Mağdur Olup Olmadıkları Sorunu 56
Bir Örgütlenme Hakkı Olarak Tüzel Kişilik 57
Tüzel Kişilerin Hukuki Niteliği . 58
Medeni Kanun’da Benimsenen Yaklaşım ve Ceza Hukukuna Etkisi 59
Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması 60
12 İÇİNDEKİLER
Tüzel Kişilerin Ceza Hukuku Kapsamındaki Sorumluluğu 61
Tüzel Kişilerin Tali Sorumluluğu Olduğunu Savunan Görüş 62
Tüzel Kişilerin Asli Sorumluluğu Olduğunu Savunan Görüş 63
Türk Ceza Kanunu’nda Benimsenen Yaklaşım 64
Tüzel Kişi Organlarının İhmali Suretle Suç İşlemesi 65
Fiilî Organın Mahiyeti ve Sorumluluğu . 67
Tüzel Kişiliğin Sonlandırılmasına Bir Örnek Olarak Siyasi Parti
Kapatma Davaları . 68
Tüzel Kişilerin Zararına İşlenen Suçlarda Mağdurun Tespiti . 68
Tüzel Kişilerin Mağdur Olabileceği Görüşü. 69
Tüzel Kişilerin Mağdur Olamayacağı Görüşü 71
(1) Tüzel Kişilerin Doğrudan Zilyet Olamama Sorunu . 72
(2) Medeni Kanun’daki Hakların Ceza Kanunu Genel
Hükümlere Etkisinin Bağlayıcılığı Sorunu. 73
(a) Medeni Kanun’daki ve Türk Ceza Kanunu’ndaki Yaş
Küçüklüğüne Dair Düzenlemelerdeki Farklılıklar 73
(b) Medeni Kanun’daki ve Türk Ceza Kanunu’ndaki Sağır
ve Dilsizliğe Dair Düzenlemelerdeki Farklılıklar 75
(3) Mağdur Sıfatının Nakli Sorunu. 75
İçtihat Mahkemesinin Görüşü 76
(1) Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun
Görüşü . 76
(2) Yargıtay Ceza Genel Kurulunun Görüşü. 79
Tüzel Kişilerin Mağdur Olamamasına Rağmen Ceza
Kanunu’nda Muhatap Kabul Edilmesi Sorunu 81
Devlet. 84
Toplumu Oluşturan Herkesin Mağdur Olup Olmayacağı Sorunu. 87
Tüzel Kişiliği Olmayan Toplulukların Mağdur Olup Olmayacağı Sorunu 91
Adi Ortaklıkların Mağdur Olup Olmayacağı Sorunu. 92
Tüzel Kişiliği Olmayan Topluluklarda Yabancılık Unsurunun Mağdur
Sıfatına Etkisi 95
İKİNCİ BÖLÜM
BLOKZİNCİR
MERKEZSİZ ÖDEME SİSTEMLERİNİN GELİŞİMİ .99
Bizans Generalleri Sorunu 100
Çifte Harcama Sorunu 101
Blokzincir Ağı ve Teknolojisi. 102
İÇİNDEKİLER 13
Bitcoin Teknik İnceleme Makalesi 105
Hukuki Uyuşmazlığa Öngörülen Çözüm. 105
Teknik İnceleme Makalesinin Hukuki Niteliği 106
Dağıtık Defter Teknolojisi . 107
Mutabakat 111
Hukuki Niteliği 112
Türleri 113
(1) İş İspatı 114
(a) Saldırılara Dirençlilik. 115
(b) Merkeziyetsizlik 116
(c) Merkezîleşme Endişeleri 116
(d) Çevresel Zararları . 118
(2) Hisse İspatı 119
Değişmezlik. 122
Keskin Çatallanma 123
Keskin Olmayan Çatallanma 126
Kriptografi. 128
Özet Fonksiyonu 129
Açık Anahtar Kriptografisi 131
Cüzdan Adresi 133
Şeffaflık. 134
Zaman Damgası 135
Bitcoin Core Yazılımı 136
Blokzincirin Tabi Olduğu Hukuki Rejim 139
Fiziksel Tabiiyet Sorunu 140
Paydaşların Anonimliği Sorunu. 140
Sınır Ötesi İşlem Sorunu . 141
Adi Ortaklık Yapısı İtibarıyla 141
Ceza Hukuku Yönünden 142
Uluslararası Yeknesak Uygulama İhtiyacı . 143
BLOKZİNCİRDEKİ İŞLEMLER 145
İşlem Kavramı ve Çalışma Prensipleri 145
Taraflar . 145
İşlem Ücreti 147
Akıllı Sözleşmeler. 149
Tarihi. 150
14 İÇİNDEKİLER
Akıllı Sözleşmeler Kavramı 151
Hukuki Niteliği. 152
Türleri 155
Kripto Varlık 156
(1) Yerel Kriptoparalar 157
(2) Tokenler. 158
(3) Kripto Varlıkların İlk Arzı 159
Kripto Borsaları. 161
(1) Merkezî Kripto Borsaları 161
(2) Merkezsiz Kripto Borsaları. 165
Merkezsiz Uygulama 168
DAO 170
(1) Organizasyon Yapısı. 171
(2) Hukuki Niteliği . 172
(3) Fiili İdare Merkezi 174
Kripto Karıştırıcılar 174
(1) Merkezî Karıştırıcılar 175
(2) Merkezsiz Karıştırıcılar. 176
NFT . 177
Köprüler 179
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
BLOKZİNCİR SİSTEMLERİNDE
SUÇ KAPSAMINDA GİREN DURUMLAR VE MAĞDUR
BLOKZİNCİRDE SUÇ İŞLENMESİ SORUNU.181
BLOKZİNCİR SİSTEMLERİNDE MAĞDURUN TESPİTİNDE BENİMSENECEK
USUL .182
Cüzdandan Mağdurun Tespiti 183
Mağdurun Tespitinde Özel Anahtarın Alenileşmesi Riski 184
Cüzdan Adresinin Sahipliğini İspatta Benimsenmesi Gereken Usul. 186
Merkezî Kripto Borsa Cüzdanların Durumu . 187
Muhtemel Hak Sahiplerinin Durumu. 190
III. BLOKZİNCİR SİSTEMLERİNDE İŞLENEN SUÇLARA DAİR GENEL ESASLAR 191
Fail . 193
Tüzel Kişilerin Durumu. 193
Devletin Durumu . 194
Paydaşların Durumu 195
İÇİNDEKİLER 15
Suçların Tasnifi 196
BLOKZİNCİRDE DOLANDIRICILIK SUÇUNUN KAPSAMINA GİREN
DURUMLAR. 198
Ponzi Sistemi . 198
Fiil . 199
Fail 202
Mağdur . 203
Algoritmik Token Dolandırıcılığı 204
Fiil . 207
Fail 208
Mağdur . 209
Kripto Varlıkların İlk Arz Dolandırıcılığı 209
Fiil . 210
Fail 211
Mağdur . 214
Halı Çekme Dolandırıcılığı 214
Fiil . 215
Fail 217
Mağdur . 217
Yatırım Dolandırıcılığı 218
Fiil . 218
Fail 220
Mağdur . 221
Adres Zehirleme Dolandırıcılığı . 221
Fiil . 222
Fail 223
Mağdur . 223
BLOKZİNCİRDE BİLİŞİM SİSTEMİ ARACILIĞIYLA HAKSIZ ÇIKAR SAĞLAMA
SUÇU KAPSAMINA GİREN DURUMLAR . 224
Zararlı Yazılımlar 225
Özel Anahtarın Ele Geçirilmesi . 226
Fiil 226
Fail . 227
Mağdur 227
İçtima . 228
Veri Şantajı . 229
Fiil 229
Fail . 230
Mağdur 230
16 İÇİNDEKİLER
İçtima 231
İzinsiz Veri Madenciliği 231
Fiil . 232
Fail 233
Mağdur. 233
Akıllı Sözleşmelere Saldırılar 234
Fiil 234
Akıbeti Denetlenmeyen Çağrılar 235
Hesaplama Hataları 236
Fail. 236
Mağdur 237
Kriptopara Bot Kullanımı 237
Coinbase Etkisi 237
Sıraya Aykırı İşlem Gerçekleştirme 238
Merkezî Borsada İşlem Sırasına Müdahale 238
(1) Fiil 239
(2) Fail . 240
(3) Mağdur 240
Sandviç Saldırısı 240
(1) Fiil 241
(2) Fail . 242
(3) Mağdur 242
(4) İçtima. 243
KRİPTO HİZMET SAĞLAYICI ZİMMETİ 243
Fiil 246
Merkezî Borsalardaki Diğer İşlemler Yönünden 247
Merkezsiz Borsalar ve Merkezsiz Finans Platformları Yönünden 247
Fail . 248
Mağdur 248
Nitelikli Hal. 249
VII. İZİNSİZ KRİPTO VARLIK HİZMET SAĞLAYICILIĞI FAALİYETİ249
Fiil 250
Türkiye’de İzinsiz Faaliyet Gösteren Platformlar Açısından 250
Yurt Dışındaki Yerleşik Platformların Durumu 250
İlave Kıstasların Kurul Tarafından Belirlenmesi. 251
Fail . 252
Mağdur 253
İÇİNDEKİLER 17
VIII. BLOKZİNCİRDE SUÇTAN KAYNAKLANAN MALVARLIĞI DEĞERLERİNİ
AKLAMA SUÇUNA GİREN DURUMLAR 253
Blokzincirde Anonimliğin Yanlış Yorumlanması Sorunu 254
Blokzincirin Uluslararası Yapısının Denetimi Zorlaştırması Sorunu . 255
Öncül Suç. 255
Fiil 256
Suç Gelirlerinin Blokzincire Gönderimi. 256
Kriptopara Karıştırıcı 257
Kapalı Kirptoparalar 259
Fail. 260
Mağdur 262
BLOKZİNCİRDE SUÇ EŞYASININ KABUL EDİLMESİ VE SATIN ALINMASI SUÇU
KAPSAMINA GİREN DURUMLAR. 263
Blokzincirde Suç Eşyasının Kabul Edilmesi ve Satın Alınması Suçuna Dair
NFT Pazar Yerlerindeki Teklif Sisteminin Hukuki Durumu. 264
Kast 265
Suç Konusunun Takip Edilebilmesi 265
Zararın Muhatabı 266
BLOKZİNCİR SİSTEMLERİNDE KUMAR OYNANMASI İÇİN YER VE İMKÂN
SAĞLAMA SUÇU KAPSAMINA GİREN DURUMLAR . 267
Kriptoparaların Kumar Oynatılmasında Aracı Olarak Kullanılması 267
Türkiye’de Hizmet Verilip Verilmediğinin Kıstası 268
Kumarın Doğrudan Blokzincirde Oynatılması 268
Fail 269
Mağdur . 270
BLOKZİNCİRDE HUKUKA UYGUNLUK SEBEPLERİ KAPSAMINA GİREN
DURUMLAR. 270
Blokzincirde Meşru Müdafaa 270
Tersine Siber Saldırı. 271
Önleyici ve Koruyucu Tedbirler . 272
Blokzincirde İlgilinin Rızası ve Eğlence Kriptoparaları . 273
Blokzincirde Kanun Hükmünün Yerine Getirilmesi . 277
Merkezi Borsalarda Kanun Hükmünün Yerine Getirilmesi . 278
Merkezsiz Finansta Kanun Hükmünün Yerine Getirilmesi 279
Blokzincirde Zararın Giderilmesi ve Fiili Uzlaşı 280
SONUÇ 281
KAYNAKÇA 287
