Rekabet Hukuku ve Büyük Veri Dijital Pazarlarda Bilgiye Erişimin Sağlanması
Muhammet Emirhan Havan ( PhDc)
Prof. Dr. Murat Balcı
Leyla Balcı ( PhDc)
Beata Mäihäniemi
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER 5
TEŞEKKÜR 11
KISALTMALAR 13
Giriş15
1.1. BİLGİ AÇLIĞI VE REKABET HUKUKUNA ETKİSİ.15
1.2. TFEU’NUN 102. MADDESİNİN BİLGİYE DAYALI KÖTÜYE
KULLANMALARA ‘GELENEKSEL’ ŞEKİLDE UYGULANMASININ
ZORLUKLARI.20
1.3. MUTLAK (PER SE) KURAL VEYA BİLGİYE DAYALI KÖTÜYE
KULLANMALARDA ETKİ TEMELLİ YAKLAŞIM .27
1.4. YENİ TÜR KÖTÜYE KULLANMA HALLERİ.35
1.5. SONUÇ39
BÖLÜM I
DIJITAL PAZARLARDA HAKIM DURUMUN
KÖTÜYE KULLANILMASI TEORISI
Kısım I’e Giriş: Dijital Pazarlarda Hâkim Durumun Kötüye
Kullanılması Teorisi .45
Dijital Piyasalarda Bilgi.53
3.1. BİLGİYİ VE ÖZELLİKLERİNİ TANIMLAMA GİRİŞİMLERİ53
3.2. BÜYÜK VERİ 55
3.3. ‘EMTİA’ VE ORTAK MAL’ OLARAK BİLGİ .60
3.4. BİR GÜVEN ÜRÜNÜ OLARAK BİLGİ, PİYASA GÜCÜ ANALİZİNE
YÖNELİK ÇIKARIMLAR.63
3.5. REKABETİ ENGELLEYİCİ DAVRANIŞIN TETİKLEYİCİSİ OLARAK
‘BÜYÜK VERİ’YE DUYULAN AÇLIK? BÜYÜK VERİDE SON VAKALAR65
3.5.1. Facebook Davası ve Kötüye Kullanım Amaçlı Veri Politikası66
6 İçindekiler
3.5.2. Amazon Suçlamaları 74
3.6. SONUÇ 76
Dijital Pazarların Özellikleri ve Bunların Pazar Gücünün
Değerlendirilmesine Etkileri.79
4.1. GİRİŞ. 79
4.2. AĞ ETKİLERİ, DENEME VE ÖĞRENME ETKİLERİ, KAZANAN HER
ŞEYİ ALIR, VE KAZANAN PİYASADAKİ KONUMUNU NASIL KORUR. 81
4.3. ONLINE PLATFORMLARIN VE ÜCRETSİZ ÜRÜNLERİN İKİ
TARAFLILIĞI. 85
4.4. POTANSİYEL REKABETİN VE İNOVASYONUN ÖNEMİ 89
4.5. SONUÇ 94
Çevrimiçi Platformlarda Pazar Hâkimiyeti.97
5.1. HÂKİM KONUMUN TANIMI . 97
5.2. DİJİTAL PİYASALARDA PAZAR GÜCÜ .101
5.3. İLGİLİ PAZARIN TANIMLANMASI.105
5.4. SONUÇ109
Dijital Piyasalarda Hâkim Durumun Kötüye Kullanılması
Hakkında Kanun. 113
6.1. GİRİŞ.113
6.2. TÜKETİCİNİN ZARAR GÖRMESİNE NEDEN OLAN “PAZAR
ARAMA” 115
6.3. DİJİTAL PAZARLARDA TÜKETİCİ REFAHI BİR REFAH
STANDARDI OLARAK GEÇERLİ OLMALI MI?.118
6.4. REKABET HUKUKUNUN EŞLİK EDEN HEDEFLERİ OLARAK
SOSYAL HEDEFLERİN TANITILMASI 120
6.5. INTERNET ARACILARININ ÖZEL SORUMLULUĞU .126
6.6. İNTERNET ARACILARININ OBJEKTİF GEREKÇELERİNİN ROLÜ128
6.7. SONUÇ133
İçindekiler 7
BÖLÜM II
BİLGİYE ERİŞİM VERİLMESİNİN REDDEDİLMESİ: GOOGLE ARAMA
DAVRANIŞLARI HAKKINDA BİR DAVA ÇALIŞMASI
Kısım II’ye Giriş: Bilgiye Erişim İzninin Reddedilmesi:
Google Arama Davranışlarına İlişkin Örnek Olay İncelemesi . 137
Google’a Yönelik Rekabet Hukuku Soruşturmalarının Arka Planı 145
8.1. GİRİŞ 145
8.2. ABD’DE GOOGLE’A YÖNELİK SORUŞTURMALAR 147
8.3. AB SORUŞTURMALARINA İLİŞKİN ARKA PLAN 148
8.4. ARAMA YARGILILIĞINA YÖNELİK ARAŞTIRMALARIN ARKA
PLANI. 155
8.4.1. FTC’nin Arama Yanlılığı Hakkındaki Soruşturmaları. 155
8.4.2. AB’de Google’a yönelik soruşturmalar. 157
8.5. SONUÇ. 161
Google hâkim konumda mı? 163
9.1. GİRİŞ 163
9.2. GOOGLE ARAMA SORUŞTURMALARINDA İLGİLİ ÜRÜN
PAZARLARINI TANIMLAMAK 164
9.2.1. Tanım vs. Evrilen Gerçeklik?. 164
9.2.2. Genel Arama Hizmetleri 165
9.2.3. Dikey Arama Hizmetleri: Karşılaştırmalı Alışveriş
Hizmetlerine Odaklanmak . 167
9.2.4. Çevrimiçi Arama Reklamcılığı 169
9.2.5. Veri Toplama ve Paraya Dönüştürme Pazarı. 174
9.3. COĞRAFİ PAZAR: KÜRESELLEŞMİŞ BİR TOPLUMDA PAZARLARIN
ULUSAL OLARAK TANIMLANMASI 177
9.4. GOOGLE’IN PAZAR PAYI . 180
9.5. İKAME EDİLEBİLİRLİK - FİYAT ÜZERİNDE ETKİNİN OLMADIĞI
YERLERDE GOOGLE’IN PAZAR GÜCÜ NASIL ÖLÇÜLÜR?. 181
9.5.1. SSNIP mi, SSNIP değil mi? 181
9.5.2. Google’ın Genel Arama Motoru için İkameler Var mı? 186
8 İçindekiler
9.6. GOOGLE’IN PAZAR GÜCÜNÜN KAYNAKLARI 190
9.6.1. Genişleme ve Girişin Önündeki Engeller190
9.6.2. Kullanıcının Birden Fazla Platformda Olabilme Sıklığı198
9.6.3. Dengeleyici Alıcı Gücünün Olmaması199
9.6.4. Pazar Gücünün Kaynağı Olarak Google’ın Kendi Eylemleri.201
9.7. SONUÇ206
Google AdWords’de ve Rakip Platformlarda Çevrimiçi Arama
Ağı Reklamcılığı Kampanyalarının Taşınabilirliği ve Yönetimine
İlişkin Sözleşmeden Doğan Kısıtlamalar 209
10.1. GİRİŞ.209
10.2. KÖTÜYE KULLANMANIN ANALİZİNDE İŞ MODELİNİN ÖNEMİ214
10.3. BİRLİKTE ÇALIŞABİLİRLİK BİLGİLERİNE ERİŞİMİN
REDDEDİLMESİ.217
10.4. ‘İSTİSNAİ KOŞULLAR’ TESTİ .220
10.5. TAŞINABİLİRLİK KISITLAMALARINA İLİŞKİN İSTİSNAİ
DURUMLAR TESTİ YAPILDI MI?225
10.5.1. Vazgeçilmezlik .226
10.5.2. Ret, İlgili Pazardaki Rekabeti Tamamen Ortadan Kaldırır.229
10.5.3. Teknik Gelişme Tüketicilerin Zararıyla mı Sınırlı?234
10.5.4. Nesnel Gerekçeler 239
10.6. TAŞINABİLİRLİK MESELESİNİ ELE ALMANIN DİĞER YOLLARI .241
10.7. STANDARDA ESAS PATENTLER244
10.8. SONUÇ247
Hâkim Konumun Kötüye Kullanılması Olarak Arama Yanlılığı 251
11.1. GİRİŞ.251
11.2. TFEU 102(C) MADDESİ TEMELİNDE AYRIMCILIK .252
11.3. PAZAR GÜCÜNÜ BİTİŞİK PAZARLARA AKTARMAK .256
11.4. KOMİSYONUN YAKLAŞIMININ ELEŞTİRİSİ258
11.5. DIŞLAYICI AYRIMCILIK KRİTERLERİ262
11.5.1. Potansiyel Pazar Kapama262
11.5.2. Bitişik (Komşu) Pazar Üzerinde Kayda Değer Etki266
11.5.3. İnovasyona Zarar Vermek 271
11.5.4. Objektif (İş) Gerekçelerin Yokluğu .274
İçindekiler 9
11.6. ARAMA YANLILIĞI NEDEN BİR ZORUNLU UNSURA ERİŞİM
SAĞLAMAYI REDDETMEK DEĞİLDİR?. 277
11.6.1. Zorunlu Unsur Doktrini. 277
11.6.2. Arama Yanlılığında Vazgeçilmez Unsur Var mı? 282
11.6.3. Zorunlu unsur Olarak En İyi Arama Sonuçları / Arama
Motorunun Tamamı 284
11.6.4. Zorunlu Unsur Olarak Belirli Hizmet Standardı. 285
11.6.5. Zorunlu unsur olarak kullanıcı verileri 287
11.7. SONUÇ. 288
Google Arama (Alışveriş) Kararında Avrupa Komisyonu’nun
Hukuki Prosedür ve Eylemlerinin Seçimi Hakkında 291
12.1. GİRİŞ 291
12.2. YASAKLAMA KARARI. 293
12.3. TAAHHÜT KARARI 296
12.4. DİJİTAL PAZARLARDA YASAKLAMA KARARI İLE TAAHHÜTLER
ARASINDA SEÇİM YAPMAK. 300
12.5. ÖZEL HUKUKİ ÇARELER. 304
12.5.1. Eşit Muamele 305
12.5.2. Google’ın Bölünmesi . 308
12.5.3. Açık artırma ile satış tedbiri 310
12.5.4. Google’ın Kötüye Kullanmalarına Karşı Mükemmel bir
Tedbir Var mı?. 311
12.6. SONUÇ: BU, GOOGLE SORUŞTURMALARININ SONU MU?. 313
BÖLÜM III
BİLGİ ARACILARI TARAFINDAN HÂKİM DURUMUN
KÖTÜYE KULLANILMASINA İLİŞKİN POLİTİKA ÖNERİLERİ
Kısım III’e Giriş: Bilgi Aracıları Tarafından Hâkim Durumun
Kötüye Kullanılmasına İlişkin Politika Önerileri. 317
Dijital Pazarlar ve Rekabet Hukuku Arasındaki Kesişim: Sorunlar
Ve Pratik Çözümler 319
14.1. BİLGİNİN REKABET AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİNİN
ODAĞINI DEĞİŞTİRMEK . 319
10 İçindekiler
14.2. REKABET HUKUKUNUN DİĞER HEDEFLERİ.323
14.3. YENİ SUİİSTİMAL TÜRLERİ .326
14.4. KENDİNİ KAYIRMANIN KENDİLİĞİNDEN (PER SE) YASAK
OLMASI327
14.5. OBJEKTİF GEREKÇELER VE ESASA İLİŞKİN REKABET.330
14.6. DİJİTAL AĞLARIN ANALİZİNDE ZORUNLU UNSUR DOKTRİNİ
İŞE YARAR MI?.331
14.7. ÇEVRİMİÇİ PLATFORMLARA YÖNELİK DİĞER DÜZENLEME
BİÇİMLERİ .340
Sonuç 343
15.1. DİJİTAL PAZARLARIN ÖZELLİKLERİ VE HÂKİM DURUMUN
KÖTÜYE KULLANILMASI ANALİZİNDEKİ ROLLERİ .343
15.2. BİLGİ TEMELLİ SUİİSTİMALLER .346
15.3. GÜÇ ASİMETRİSİNİ ELE ALMAK350
15.4. (ZORUNLU) UNSUR OLARAK ÇEVRİMİÇİ PLATFORMLAR354