Şirketler Hukuku Genel Esaslar
Prof. Dr. Rıza AYHAN
Prof. Dr. Hayrettin ÇAĞLAR
Prof. Dr. Mehmet ÖZDAMAR
İçindekiler
ÜÇÜNCÜ BASKIYA ÖNSÖZ......................................................................................... VII
ÖNSÖZ.................................................................................................................................. IX
İçİndekİler.................................................................................................................... XI
KISALTMALAR CETVELİ........................................................................................ XLV
KAYNAKÇA.................................................................................................................. XLIX
BİRİNCİ BÖLÜM
- 1- ŞİRKETLER HUKUKUNUN HUKUKUMUZDAKİ YERİ
- I)......genel olarak.................................................................................................... 1
- II).....KİŞİLER HUKUKU VE ŞİRKET......................................................................... 1
III).... BORÇLAR HUKUKU VE ŞİRKET..................................................................... 3
IV).... EŞYA HUKUKU VE ŞİRKET............................................................................... 6
- 2- ŞİRKET SÖZLEŞMESİ
- I)......TÜRK HUKUKUNDA ŞİRKET SÖZLEŞMESİNİN
DÜZENLENMESİ.................................................................................................... 9 - A)ŞİRKET KAVRAMI......................................................................................... 10
1) Kişi Birliği Olarak Şirketler............................................................................. 10
- a) Genel Kabul Gören Sisteme Göre Kişi Birliği Olarak Şirket..................... 10
- b)Tek Ortaklı Şirketler.................................................................................. 11
- c)Asgari Ortak Sayısı Hakkında Özel Düzenlemeler.................................... 12
2) Sözleşme......................................................................................................... 12
- a)Şirket Sözleşmesinin Hukuki Mahiyeti..................................................... 12
- b)Tek Ortaklı Şirketlerin Hukuki Niteliği..................................................... 13
- c)Şirket Sözleşmesinin Tarafları................................................................... 14
- aa)Şirket Sözleşmesine Taraf Olanlar..................................................... 14
- bb) Tarafların Ehliyeti.............................................................................. 14
aaa) Gerçek Kişilerin Ehliyeti......................................................... 14
bbb) Tüzel Kişilerin Ehliyeti............................................................ 15
- d) Şirket Sözleşmesinin Şekli........................................................................ 15
3) Ortak Amaca (Müşterek Gayeye) Erişme Niyeti............................................. 16
4) Müşterek Amaç Uğruna Birlikte Çalışma Niyeti (Affectio Societatis)............ 17
- B)ŞİRKETLER HUKUKUNDA TÜZEL KİŞİLİK........................................... 18
1) Tüzel Kişiliği Olan Şirketler............................................................................... 18
2) Tüzel Kişiliği Olmayan Şirketler..................................................................... 20
- II).....İRADENİN OLUŞTURULMASI......................................................................... 20
- A)TİCARET ŞİRKETLERİNDE İRADENİN OLUŞTURULMASI............. 20
1) Organ Kavramı................................................................................................ 21
- a)Genel Olarak Ticaret Şirketlerinde Organ.................................................. 21
- aa)Geniş Anlamda Organ....................................................................... 21
- bb)Dar Anlamda Organ.......................................................................... 21
aaa) Şeklî Organ............................................................................. 21
bbb) Fiilî Organ.............................................................................. 22
- b)Ticaret Şirketlerinde Organ Kavramı Tayininde Başvurulacak Esaslar...... 23
- aa)Şekli Kıstas........................................................................................ 23
aaa) Organın Kanun Koyucu Tarafından Belirlenmesi................... 23
bbb) Organın Kuruluş Belgelerinde Belirlenmesi............................ 24
ccc) Organların Yetkili Makamlarca Tayini.................................... 24
- bb)Maddi Kıstas..................................................................................... 24
2) Organlarda İradenin Oluşumu......................................................................... 25
- a)Toplantıya Davet (“Çağrı”)........................................................................ 26
- b)Toplantı Yeter Sayısı (Toplantı Nisabı)..................................................... 26
- c)Karar Yeter Sayısı (Karar Nisabı).............................................................. 26
- aa)Karar Yeter Sayısı Çeşitleri............................................................... 27
aaa) Oy Birliği (İttifak)................................................................... 27
bbb) Oy Çokluğu (Ekseriyet).......................................................... 27
(1) Adi Çoğunluk (Nispî Ekseriyet)....................................... 27
(2) Mutlak Çoğunluk (Salt Ekseriyet).................................... 27
(3) Nitelikli Çoğunluk (Mevsuf Ekseriyet)............................ 28
- bb)Oy Verme.......................................................................................... 28
- cc)Oylarda Eşitlik................................................................................... 28
- d) Kararların Etkileri...................................................................................... 29
- B)TÜZEL KİŞİLİĞİ BULUNMAYAN ŞİRKETLERDE İRADENİN
OLUŞTURULMASI.......................................................................................... 29
İKİNCİ BÖLÜM
- 3- ADİ ŞİRKET
GİRİŞ.............................................................................................................................. 31
- I)......ADİ ŞİRKETLERİN TÜRK BORÇLAR KANUNUNDA
DÜZENLENMESİ.................................................................................................. 32 - II).....ADİ ŞİRKETLERİN TİCARET ŞİRKETLERİ BAKIMINDAN
ÖNEMİ...................................................................................................................... 33
III) ... ADİ ŞİRKETİN TANIMI VE UNSURLARI..................................................... 33
- A)ADİ ŞİRKETİN TANIMI................................................................................. 34
- B)..................................................................................................... 35
1) Kişi Unsuru..................................................................................................... 35
2) Şirket Sözleşmesi............................................................................................ 37
- a)Adi Şirket Sözleşmesinin Hukuki Niteliği................................................. 38
- b)Sözleşmenin Tarafları ve Katılma Ehliyeti................................................. 39
- aa)Sözleşmenin Tarafları........................................................................ 39
- bb)Tarafların Sözleşmeye Katılma Ehliyeti............................................. 39
- c)Sözleşmenin Şekli..................................................................................... 41
3) Ortak Amaç..................................................................................................... 43
- a)Genel Olarak............................................................................................. 43
- b)Ortak Amacın Niteliği............................................................................... 43
- aa)Amacın İktisadi Olması..................................................................... 44
- bb)Adi Şirketin Ticari İşletme İşletmek Amacıyla Kurulup
Kurulamayacağı................................................................................. 44
4) Ortak Amaç Uğruna Birlikte Çaba (Affectio Societatis)................................. 45
5) Katılma Payı Koyma Yükümlülüğü................................................................. 46
- a)Katılma Payının Mahiyeti.......................................................................... 47
- b)Katılma Payının İfası ve İfa Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemesi........ 49
- aa)Katılma Payının İfası......................................................................... 49
- bb)Katılma Payının İfa Edilmemesi......................................................... 50
IV).... ADİ ŞİRKEtin TÜZEL KİŞİLİğinin olmaması.................................. 50
- A)GENEL OLARAK.............................................................................................. 50
- B)ADİ ŞİRKETİN TÜZEL KİŞİLİĞİNİN OLMAMASININ
HUKUKİ SONUÇLARI.................................................................................... 51
1) Hukuki İşlemlerde Taraf Olma Ehliyeti........................................................... 51
2) Hukuk Muhakemeleri Kanunu ve İcra İflâs Kanununa Göre Taraf Ehliyeti.... 51
3) Şirket Malvarlığı Üzerindeki Hak Sahipliği.................................................... 52
4) Sorumluluk..................................................................................................... 52
5) Haksız Fiilden Sorumluluk............................................................................. 53
6) Ticaret Unvanı................................................................................................. 53
7) Defter Tutma................................................................................................... 54
8) Vergi............................................................................................................... 54
9) Yerleşim Yeri.................................................................................................. 54
10) Tâbiiyet........................................................................................................... 55
V)...... UYGULAMADA ADİ ŞİRKET........................................................................... 56
- A)KURULUŞ ORTAKLIĞI.................................................................................. 56
- B)GİZLİ ŞİRKET.................................................................................................. 57
- C)ADİ ŞİRKET TEMELİNE DAYALI SÖZLEŞME İLİŞKİLERİ............... 57
VI).... ADİ ŞİRKETLERDE ORTAKLARIN BİRBİRLERİYLE VE
ÜÇÜNCÜ KİŞİLERLE İLİŞKİLERİ................................................................ 57
- A)GENEL OLARAK.............................................................................................. 57
1) Ortaklar Arasındaki İlişkinin Hukuki Mahiyeti............................................... 58
2) Ortakların Sadakat ve Özen Yükümü.............................................................. 58
- a)Özen Yükümünün Kapsamı...................................................................... 58
- b)Özen Yükümüne Aykırı Davranmanın Müeyyidesi.................................. 59
3) Eşitlik İlkesi.................................................................................................... 60
4) Ortaklık Hak ve Borçlarının Devri.................................................................. 60
- B)ADİ ŞİRKETLERDE İÇ İLİŞKİ..................................................................... 61
1) Mali Nitelikteki İlişkiler.................................................................................. 61
- a)Katılma Payı.............................................................................................. 61
- b)Kazanç ve Zarara Katılma.......................................................................... 61
- aa)Kazanç ve Zarar Kavramı................................................................... 62
- bb)Yönetici Ortağın Hesapları Çıkarması............................................... 62
- cc)Kazanç ve Zararın Paylaştırılması...................................................... 63
aaa) Kazanç ve Zararın Sözleşme Hükümlerine veya Karara
Göre Paylaştırılması................................................................ 63
bbb) Kanun Gereğince Paylaşma.................................................... 64
- c)Tasfiye Payı/Ayrılma Payı......................................................................... 65
- d)Ücret-Faiz İsteme ve Masrafı Talep Hakkı................................................ 65
2) Şahsi Nitelikteki İlişkiler................................................................................. 66
- a)Adi Şirketlerde Yönetim Hakkı................................................................. 66
- aa)Adi Şirketlerde Yönetim Hakkının Hukuki Mahiyeti........................ 66
- bb)Adi Şirketlerde Yönetim Hakkının Kapsamı..................................... 67
aaa) Olağan İşlerde Yönetim Yetkisi.............................................. 67
bbb) Olağanüstü İşlerde Yönetim Yetkisi....................................... 68
- cc)Yönetim Hakkının Kazanılması......................................................... 69
- dd)Yönetim Hakkının Kaybedilmesi ve Sınırlandırılması....................... 70
aaa) Sözleşmeyle Verilen Yönetim Hakkının Geri Alınması
veya Sınırlandırılması............................................................. 70
bbb) Kararla Verilen Yönetim Hakkının Geri Alınması veya
Sınırlandırılması...................................................................... 71
- ee)Adi Şirketlerde Yönetim Hakkının Kullanılması............................... 71
aaa) Yönetim Hakkının Kullanılması Usulü................................... 71
bbb) İtiraz........................................................................................ 72
- b)Adi Şirketlerde İnceleme Hakkı................................................................. 72
- c)Adi Şirketlerde Rekabet Yasağı................................................................. 73
- aa)Rekabet Yasağının Hukuki Mahiyeti................................................. 73
- bb)Rekabet Yasağının Kapsamı.............................................................. 74
- cc)Rekabet Yasağına Aykırılığın Yaptırımı............................................ 74
- dd)Zamanaşımı....................................................................................... 75
- C)ADİ ŞİRKETLERDE DIŞ İLİŞKİ.................................................................. 75
1) Adi Şirketlerde Temsil.................................................................................... 75
- a)Adi Şirketlerde Temsilci Sıfatının Kazanılması.......................................... 76
- b)Adi Şirketlerde Temsil Yetkisinin Sona Ermesi........................................ 76
- c)Adi Şirketlerde Temsil Yetkisinin Kapsamı............................................... 76
- d)Temsilin Sonuçları..................................................................................... 77
2) Adi Şirketin ve Ortakların Borç ve Taahhütlerden Sorumluluğu..................... 77
- a)Adi Şirketin Sorumluluğu......................................................................... 77
- b)Ortakların Sorumluluğu............................................................................. 77
- D)ŞİRKETE YENİ ORTAK ALINMASI VE PAYIN DEVRİ........................ 78
1) Şirkete Yeni Ortak Alınması........................................................................... 79
2) Ortaklık Payının Devri Suretiyle Şirkete Yeni Ortak Alınması....................... 79
- a)Ortaklık Payının Devri Suretiyle Şirkete Yeni Ortak Alınmasının
Şartları....................................................................................................... 79 - aa)Ortaklık payını devreden ile devralan arasında, ortaklık
payının kısmen veya tamamen devredilmesine ilişkin bir
“devir sözleşmesinin” yapılması........................................................ 80 - bb)Ortaklık payının kısmen veya tamamen devri suretiyle şirkete
yeni ortak alınmasında oybirliğinin aranması..................................... 80 - b)Ortaklık Payının Devri Suretiyle Yeni Ortağın Şirkete Girmesinin
Usulü......................................................................................................... 81
3) Alt Katılım....................................................................................................... 82
- E)ÇIKMA VE ÇIKARILMA............................................................................... 82
- Genel Olarak................................................................................................... 82
- Çıkma.............................................................................................................. 83
- a)Sözleşmede öngörülen sebeplerle çıkma.................................................... 83
- b)Kanundan doğan çıkma hâlleri................................................................... 83
- aa)Diğer ortakların rızasıyla çıkma......................................................... 83
- bb)Kanun gereğince çıkma...................................................................... 83
aaa) Bir ortağın fesih bildiriminde bulunması................................. 83
bbb) Kısıtlanması............................................................................ 84
ccc) İflâsı........................................................................................ 84
ddd) Tasfiyedeki payının cebrî icra yoluyla paraya çevrilmesi........ 84
eee) Ortağın ölmesi........................................................................ 85
- Çıkarılma......................................................................................................... 85
- a)Sözleşmede öngörülen sebeplerle çıkarılma............................................... 85
- b)Kanunda öngörülen sebeplerle çıkarılma................................................... 86
- aa)Bir ortağın fesih bildiriminde bulunması........................................... 86
- bb)Ortağın kısıtlanması........................................................................... 86
- cc)Ortaklardan birinin iflâsı.................................................................... 86
- dd)Bir ortağın tasfiyedeki payının cebrî icra yoluyla paraya
çevrilmesi.......................................................................................... 87 - ee)Ortaklardan birinin ölümü................................................................. 87
- Çıkma ve Çıkarılma Sebebiyle Ortaklık Sıfatının Sona Erdiği An.................. 87
- a)Çıkmanın hüküm ifade ettiği an................................................................. 87
- aa)Sözleşmede öngörülen sebeplerle çıkmanın hüküm ifade
ettiği an.............................................................................................. 88 - bb)Kanunda öngörülen sebeplerle çıkmanın hüküm ifade ettiği an......... 88
- b)Çıkarılmanın hüküm ifade ettiği an............................................................ 89
- aa)Sözleşmede öngörülen sebeplerle çıkarılmanın hüküm ifade
ettiği an.............................................................................................. 89 - bb)Kanunda öngörülen sebeplerle çıkarılmanın hüküm ifade
ettiği an.............................................................................................. 89
5) Çıkan/Çıkarılan Ortağın Sorumluluğu............................................................. 89
- a)Çıkma veya çıkarılmanın sorumluluk üzerine genel etkileri....................... 90
- b)Çıkma ve çıkarılmada özel hâller............................................................... 90
- aa)Çıkan veya çıkarılan ortağın şirketin muaccel olan ve olmayan
borçlarından sorumluluğu.................................................................. 90 - bb)Çıkan veya çıkarılan ortağın borçtan kurtarılması veya güvence
........................................................................................... 90
aaa) Çıkan veya çıkarılan ortağın borçtan kurtarılması................... 91
bbb) Çıkan veya çıkarılan ortağa güvence verilmesi........................ 92
6) Çıkma ve Çıkarılmanın Sonuçları.................................................................... 92
- a)Çıkma ve çıkarılmanın yönetim ve temsil yetkisi üzerine etkileri............... 93
- b)Çıkma veya çıkarılma hâlinde ortaklık payının tasfiyesi............................ 93
- aa)Ayrılan ortağın ortaklık payının diğer ortaklara geçmesi................... 93
- bb)Tasfiye payının tespiti ve ödenmesi................................................... 94
- c)Malvarlığının yetersizliği........................................................................... 95
- d)Tamamlanmamış işler................................................................................ 95
IX).... ADİ ŞİRKETİN SONA ERMESİ........................................................................ 96
- A)SONA ERME SEBEPLERİ.............................................................................. 96
1) İnfisah (Dağılma) Sebepleri............................................................................ 97
- a)Kanunda öngörülen infisah sebepleri......................................................... 97
- aa)Ortaklık sözleşmesinde öngörülen amacın gerçekleşmesi
veya gerçekleşmesinin imkânsız hâle gelmesi.................................... 97 - bb)Ortaklardan birinin ölmesi ve sözleşmede ortaklığın
mirasçılarla sürdürülmesi konusunda bir hüküm olmaması............... 98 - cc)Sözleşmede ortaklığın devam edeceğine ilişkin bir hüküm
bulunmaması halinde bir ortağın kısıtlanması, iflâsı veya
tasfiyedeki payının cebrî icra yoluyla paraya çevrilmesi.................... 99
aaa) Ortağın kısıtlanması................................................................ 99
bbb) Ortağın iflâsı......................................................................... 100
ccc) Ortağın tasfiyedeki payının cebrî icra yoluyla paraya
çevrilmesi.............................................................................. 100
- dd)Ortaklık için kararlaştırılmış olan sürenin sona ermesi.................... 101
- b)Sözleşmede öngörülen infisah sebepleri.................................................. 101
2) Fesih Sebepleri.............................................................................................. 102
- a)Kanunda öngörülen fesih hâlleri.............................................................. 102
- aa)Ortakların alacağı kararla fesih........................................................ 102
- bb)Kanunda tanınan feshi ihbar hakkının kullanılmasıyla şirketin
sona erdirilmesi............................................................................... 103
aaa) Kanundan doğan feshi ihbar hakları...................................... 103
(1) Şirketin belirsiz süreli olması hâlinde ortaklara
tanınan feshi ihbar hakkı................................................. 103
(2) Şirketin ortaklardan birinin ömrü boyunca sürmek
üzere kurulması hâlinde ortaklara tanınan feshi ihbar
hakkı............................................................................... 103
bbb) Kanundan doğan feshi ihbar hakkının kullanılması............... 104
- b)Şirket sözleşmesinde öngörülen fesih hakkı............................................ 104
- c)Mahkeme kararıyla (haklı sebeplerle) fesih............................................. 105
- B)ADİ ŞİRKETİN SONA ERMESİNİN SONUÇLARI................................ 106
1) Sona ermenin şirketin yönetimine etkisi........................................................ 107
2) Adi Şirketin Tasfiyesi................................................................................... 108
- a)Tasfiye kavramı....................................................................................... 108
- b)Tasfiye hâlinin şirkette meydana getirdiği değişiklikler........................... 108
- c)Tasfiye hâline uygulanacak hükümler...................................................... 108
- d)Tasfiye görevlileri.................................................................................... 109
- aa)Tasfiye görevlilerinin hak ve yetkileri.............................................. 110
aaa) Tasfiye görevlilerinin hakları................................................ 110
bbb) Tasfiye görevlilerinin yetkileri.............................................. 111
- bb)Tasfiye görevlisi sıfatının sona ermesi............................................. 111
aaa) Tasfiye görevlisi sıfatının sona erme sebepleri...................... 112
(1) Azil................................................................................. 112
(2) İstifa............................................................................... 112
(3) Diğer sona erme sebepleri.............................................. 112
bbb) Tasfiye görevlisi sıfatının sona ermesinin duyurulması........ 112
- e)Tasfiye işlemleri...................................................................................... 112
- aa)Tasfiyeye başlanmadan evvel alınması gereken tedbirler ve
yapılması gereken işlemler............................................................... 113 - bb)Dış tasfiye....................................................................................... 114
- cc)İç Tasfiye......................................................................................... 114
- dd)Kapanış hesabının hazırlanması....................................................... 115
- f)Tasfiyenin Kapanışı................................................................................. 115
3) Şirketin Tasfiyesinin Üçüncü Kişilere Karşı Etkisi........................................ 116
x)..... ZAMANAŞIMI...................................................................................................... 117
- A)ADİ ŞİRKETLE ÜÇÜNCÜ KİŞİ ARASINDAKİ İLİŞKİLERDE
ZAMANAŞIMI................................................................................................ 117 - B)ADİ ŞİRKETTE ORTAKLAR ARASINDAKİ İLİŞKİLERDE
ZAMANAŞIMI................................................................................................ 117
1) Adi Şirkette Ortaklar Arasındaki İlişkilerde Zamanaşımı Süresi................... 117
2) Adi Şirkette Ortaklar Arasındaki İlişkilerde Zamanaşımı Süresinin
Başlaması...................................................................................................... 118
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
- 4- TİCARET ŞİRKETLERİNE İLİŞKİN
GENEL HÜKÜMLER
GİRİŞ........................................................................................................................... 121
I)....... TİCARET ŞİRKETİ KAVRAMI...................................................................... 121
II)..... TİCARET ŞİRKETLERİNİN TÜRLERİ...................................................... 122
- A)ŞAHIS ŞİRKETLERİ..................................................................................... 123
- B)SERMAYE ŞİRKETLERİ............................................................................. 123
- C)KOOPERATİF ŞİRKET................................................................................. 124
III).... TÜZEL KİŞİLİK................................................................................................. 125
- A)TÜZEL KİŞİLİĞİN KAZANILMASI.......................................................... 125
- B)TÜZEL KİŞİLİK KAZANMANIN SONUÇLARI..................................... 125
1) Bağımsız Malvarlığı...................................................................................... 125
2) Ticaret Unvanı............................................................................................... 125
3) Yerleşim Yeri (Merkez)................................................................................ 126
4) Tabiiyet......................................................................................................... 126
5) Ticaret Şirketlerinin Ehliyeti.......................................................................... 127
6) Organların Hukuka Aykırı Fiillerinden Sorumluluk..................................... 128
IV).... TİCARET ŞİRKETLERİNE UYGULANACAK HÜKÜMLER............... 128
V)...... TİCARET ŞİRKETLERİNDE SERMAYE................................................... 129
- A)SERMAYE KOYMA BORCU...................................................................... 129
1) Katılma Payı Olarak Taahhüt Edilebilecek Değerler...................................... 129
- a)Taşınırlar................................................................................................. 130
- b)Taşınmazlar............................................................................................. 131
- c)Kişisel Emek ve Ticari İtibar.................................................................... 132
- d)Ticari İşletme........................................................................................... 132
- e)Maden ruhsatnameleri ve bunun gibi ekonomik değeri olan diğer
...................................................................................................... 133 - f) Para ve Alacaklarla İlgili Hükümler......................................................... 133
- aa) Paranın Sermaye Olarak Konulması................................................ 133
- bb) ............................................................................................ 133
2) Katılma Payı Borcunun Yerine Getirilmesini İsteme Hakkı.......................... 134
3) Temerrüt Faizi............................................................................................... 135
4) Faiz ve Ücret Alma Hakkı............................................................................. 135
- B)SERMAYE KOYMA BORCUNDA KABUL GÖREN
KARİNELER................................................................................................... 136
VI).... ORTAKLARIN KİŞİSEL ALACAKLILARI................................................ 136
- A)ŞAHIS ŞİRKETLERİNDE ORTAKLARIN KİŞİSEL
........................................................................................... 136 - B)SERMAYE ŞİRKETLERİNDE ORTAKLARIN KİŞİSEL
........................................................................................... 136
VII)... ZAMANAŞIMI...................................................................................................... 137
- 5- TİCARET BAKANLIĞININ DÜZENLEME VE
DENETLEME YETKİSİ
- I)......TİCARET BAKANLIĞININ DÜZENLEME YAPMA YETKİSİ............ 139
II)..... TİCARET BAKANLIĞININ DENETLEME YETKİSİ............................. 139
- A)TİCARET BAKANLIĞI TARAFINDAN YAPILAN DENETİMİN
............................................................................................................ 140 - B)DENETİM İLKELERİ................................................................................... 140
- C)DENETİME KONU İŞLEMLER.................................................................. 140
- D)DENETİM USULÜ......................................................................................... 141
- E)DENETİM RAPORLARI............................................................................... 142
1) Teftiş Raporu................................................................................................ 142
2) Soruşturma Raporu....................................................................................... 142
3) İnceleme Raporu........................................................................................... 142
III).... FESİH DAVASI AÇMA YETKİSİ................................................................... 143
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
- 6- KOLLEKTİF ŞİRKET
I)....... Kollektif Şirket Kavramı................................................................. 145
II)..... Kollektif Şirketin Özellikleri.................................................. 146
- A)Ticari İşletme İşletmek Amacıyla Kurulması................ 146
- B)Ticari İşletmenin Ticaret Unvanı Altında
İşletilmesi................................................................................................. 147 - C)Ortaklarının Gerçek Kişi Olması.............................................. 147
- D)Ortakların Şirket Borçlarından Dolayı Sınırsız
ve Müteselsil Sorumlu Olması................................................... 147 - E)Tüzel Kişilik............................................................................................. 148
III).... Kollektif Şirketin Kuruluşu......................................................... 148
- A)Şirket Sözleşmesi................................................................................. 149
1) Şirket Sözleşmesinin Şekli............................................................................ 149
2) Şirket Sözleşmesinin İçeriği.......................................................................... 149
- a)Şirket sözleşmesinde bulunması gereken zorunlu kayıtlar....................... 149
- aa)Ortakların ad ve soyadlarıyla yerleşim yerleri ve vatandaşlıkları..... 149
- bb)Şirketin kollektif olduğu.................................................................. 150
- cc)Şirketin ticaret unvanı ve merkezi.................................................... 150
- dd)Şirketin işletme konusu................................................................... 150
- ee)Her ortağın sermaye olarak koymayı taahhüt ettiği katılma
payının belirtilmesi.......................................................................... 151 - ff)Şirketi temsile yetkili kimselerin belirtilmesi.................................... 151
- b)Şirket sözleşmesine ihtiyari olarak konulabilecek kayıtlar....................... 151
3) Şirket Sözleşmesinin İmzalanması................................................................ 151
- B)Şirket Sözleşmesinin Ticaret Sicili Müdürü
yahut Yardımcısı Huzurunda İmzalanması veya
Sözleşmedeki İmzaların Noterce Onaylanması............ 152 - C)Ticaret Siciline Tescil ve İlân.................................................... 153
1) Tescil............................................................................................................. 153
- a)Tescil Başvurusuna Yetkili Kişiler.......................................................... 153
- b)Tescili Talep Süresi................................................................................. 154
2) İlân................................................................................................................ 154
3) Tescilin ve İlânın Hükmü.............................................................................. 154
IV).... Kollektif Şirketin Kuruluşunda Eksiklik veya
Sakatlık............................................................................................................ 154
- A)Tescil Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemiş
Olması........................................................................................................... 155 - B) Şirket Sözleşmesinin Kanuni Şekilde Yapılmaması
veya Sözleşmeye Konması Zorunlu Olan
Kayıtlardan Birinin veya Bazılarının Eksik
yahut Geçersiz Olması..................................................................... 155
V)...... Kollektif Şirketin Ehliyeti........................................................... 156
VI).... Kollektif Şirketlerde Ortakların Bi birleriyle
ve Şirketin Üçüncü Kişilerle İlişkileri................................. 157
- A)Genel Olarak........................................................................................... 157
1) Ortaklar Arasındaki İlişkilerin Mahiyeti........................................................ 157
2) Ortakların Sadakat ve Özen Yükümü............................................................ 157
3) Eşitlik İlkesi.................................................................................................. 158
4) Ortaklık Hak ve Borçlarının Devri................................................................ 158
- B)Kollektif Şirketlerde İç İlişki.................................................. 159
1) Mali Nitelikteki İlişkiler................................................................................ 159
- a)Sermaye Koyma Borcu............................................................................ 159
- b)Kâr Payı Hakkı ve Zarara Katılma........................................................... 159
- aa)Finansal Tablonun Çıkartılması....................................................... 159
- cc)Zarara Katılma................................................................................. 160
- dd)Kâr ve Zararın Paylaştırılması.......................................................... 160
aaa) Kâr ve Zararın Sözleşme Hükümlerine veya Karara
Göre Paylaştırılması.............................................................. 160
bbb) Kâr ve Zararın Paylaştırıcı Tarafından Paylaştırılması........... 160
ccc) Kanun Gereğince Paylaşma.................................................. 160
- cc)Kâr ve Zararın Paylaştırılmasına İtiraz............................................. 160
- c)Tasfiye Payı/Ayrılma Payı....................................................................... 161
- d)Ücret-Faiz İsteme ve Masrafı Talep Hakkı.............................................. 162
2) Şahsi Nitelikteki İlişkiler............................................................................... 162
- a)Kollektif Şirketlerde Yönetim Hakkı....................................................... 162
- aa)Kollektif Şirketlerde Yönetim Hakkının Hukuki Mahiyeti.............. 163
- bb)Kollektif Şirketlerde Yönetim Hakkının Kapsamı............................ 163
- cc)Yönetim Hakkının Kazanılması....................................................... 163
- dd)Yönetim Hakkının Kaybedilmesi ve Sınırlandırılması..................... 164
- ee)Kollektif Şirketlerde Yönetim Hakkının Kullanılması...................... 165
aaa) Yönetim Hakkının Kullanılması Usulü................................. 165
bbb) İtiraz...................................................................................... 165
- b)Kollektif Şirketlerde Denetim ve Bilgi Edinme Hakkı............................. 166
- c)Kollektif Şirketlerde Rekabet Yasağı....................................................... 167
- aa)Rekabet Yasağının Hukuki Mahiyeti............................................... 167
- bb)Rekabet Yasağının Kapsamı............................................................ 167
- cc)Rekabet Yasağının Yaptırımı........................................................... 168
- dd)Zamanaşımı..................................................................................... 168
- C)Kollektif Şirketlerde Dış İlişki................................................ 168
1) Kollektif Şirketlerin Temsili.......................................................................... 169
- a)Kollektif Şirketlerde Temsilci Sıfatının Kazanılması................................ 169
- b)Kollektif Şirketlerde Temsil Yetkisinin Kaldırılması................................ 169
- c)Kollektif Şirketlerde Temsil Yetkisinin Geri Alınması............................ 171
- d)Kollektif Şirketlerde Temsil Yetkisinin Kapsamı..................................... 171
- e)Kollektif Şirketlerde Temsil Yetkisinin Sınırlandırılması......................... 171
2) Kollektif Şirketin ve Ortaklarının Şirketin Borç ve Taahhütlerinden
Dolayı Sorumluluğu...................................................................................... 172
- a) Kollektif Şirket Tüzel Kişiliğinin Sorumluluğu........................................ 172
- b)Ortakların Sorumluluğu........................................................................... 172
- aa)Ortakların Sorumluluğunun Esasları............................................... 172
- bb)Ortakların İkinci ve Birinci Dereceden Sorumluluğu....................... 173
aaa) Şirkete Karşı İcra Takibinin Semeresiz Kalması.................... 174
bbb) Şirketin Sona Ermesi............................................................ 174
ccc) Şirketin İflâsı........................................................................ 174
VII)... Kollektif Şirketlerde OY HAKKI VE Karar......................... 175
- A)Kollektif Şirketlerde Oy Hakkı................................................ 175
- B)Kollektif Şirketlerde Karar...................................................... 176
1) Karar Yetersayısı........................................................................................... 176
- a) Kanunda Öngörülen Karar Yetersayıları.................................................. 176
- b) Şirket Sözleşmesinde Öngörülen Karar Yetersayıları.............................. 177
2) Kararların İptali............................................................................................. 177
VIII).. Kollektif Şirketlerde Ortaklar Arasında
Değişiklik........................................................................................................ 177
- a)Şirkete Yeni Ortak Alınması......................................................... 177
- b)Payın Devri................................................................................................. 178
IX).... Çıkma ve Çıkarılma.................................................................................. 179
- a)Ortağın İrade Beyanına Bağlı Olarak Şirketten
Çıkması ve Çıkarılması..................................................................... 179
1) Ortağın Şirketten Çıkması............................................................................. 179
- a)Sözleşme Hükümlerine Göre Çıkma....................................................... 179
- b)Sözleşmede Hüküm Bulunmayan Hâllerde Çıkma.................................. 180
2) Ortağın Şirketten Çıkarılması........................................................................ 180
- a)Sözleşmede Öngörülen Sebeplerle Çıkarılma.......................................... 180
- b)Kanunda Öngörülen Çıkarılma Sebepleri................................................ 180
- aa)Ortağın İflâsı Hâlinde Çıkarılma...................................................... 180
- bb)Ortağın Şahsi Alacaklısının Şirketin Feshini İstemesi Üzerine
Çıkarılma......................................................................................... 181 - cc)Süresiz Şirketlerde Şirketin Feshini Talep Eden Ortağın
Çıkarılması...................................................................................... 181 - dd)Ortağın Haklı Sebeplerle Çıkarılması.............................................. 181
- c)Çıkarılma Kararına İtiraz.......................................................................... 182
- b)Ortağın Mahkeme Kararıyla Çıkarılması......................... 182
1) Haklı Sebeple Çıkarılma Kararı Alınamaması Hâlinde Ortağın
Mahkeme Kararıyla Çıkarılması.................................................................... 182
2) İki Ortaklı Kollektif Şirkette Ortağın Mahkeme Kararıyla Çıkarılması.......... 183
- c)Çıkma ve Çıkarılmanın Hükümleri.......................................... 183
1) Çıkma ve Çıkarılmanın Ticaret Unvanına Etkisi............................................ 183
2) Çıkma ve Çıkarılmanın Ortaklar Arasındaki İlişkilere Etkisi......................... 184
- a)Çıkma ve Çıkarılmanın Ortaklık Sıfatını Sona Erdirmesi........................ 184
- b)Çıkan veya Çıkarılan Ortağın Tasfiye Payını Talep Hakkı...................... 184
3) Çıkan veya Çıkarılan Ortağın Sorumluluğu.................................................. 185
- a)Çıkan veya Çıkarılan Ortağın Sorumluluğunun Esasları......................... 185
- b)Tamamlanmamış İşler.............................................................................. 185
- X).....KOLLEKTİF ŞİRKETİN SONA ERMESİ ve TASFİYE......................... 185
- a)Kollektif Şirketin Sona Ermesi.................................................. 186
1) Kollektif Şirketlerin İnfisahı (Kendiliğinden Sona Ermesi)........................... 186
- a) Kanunda Öngörülen İnfisah Sebepleri..................................................... 186
- aa) Şirket sözleşmesinde öngörülen amacın gerçekleşmesi veya
gerçekleşmesinin imkânsız hâle gelmesi.......................................... 187 - bb) Sözleşmede ortaklığın mirasçılarla sürdürülmesi konusunda
bir hüküm olmaması hâlinde ortaklardan birinin ölmesi.................. 187 - cc) Sözleşmede ortaklığın devam edeceğine ilişkin bir hüküm
yoksa bir ortağın kısıtlanması, iflâsı veya tasfiyedeki payının
cebrî icra yoluyla paraya çevrilmesi................................................. 187 - dd) Ortaklık için kararlaştırılmış olan sürenin sona ermesi.................... 188
- ee) Şirketin iflâsı................................................................................... 188
- ff) Sermayenin tamamının veya üçte ikisinin kaybı.............................. 188
- gg) Kollektif şirketin diğer bir şirketle birleşmesi.................................. 188
- b) Sözleşmede Öngörülen İnfisah Sebepleri................................................ 189
2) Kollektif Şirketlerin Feshi............................................................................. 189
- a) Kanunda Öngörülen Fesih Sebepleri....................................................... 189
- aa) Bir ortağın fesih bildiriminde bulunması......................................... 189
- bb) Belirsiz süreli kollektif şirketlerde ortakların fesih hakkı................. 190
- cc) Ortakların kararıyla fesih................................................................. 190
- b) Sözleşmede Öngörülen Fesih Sebepleri.................................................. 191
3) Kollektif Şirketlerin Mahkeme Kararıyla Sona Ermesi.................................. 191
- a) Kollektif Şirketlerin Haklı Sebeple Mahkeme Kararıyla Sona
.............................................................................................. 191 - b) Kollektif Şirketlerin Kuruluşundaki Tescil ve İlân Merasimine
Aykırılık Nedeniyle Mahkeme Kararıyla Fesih....................................... 192 - c)Kollektif Şirket Ortaklarının Şahsi Alacaklılarının Talebi Üzerine
Mahkeme Kararıyla Fesih........................................................................ 193 - b)Kollektif Şirketin Tasfiyesi......................................................... 193
1) Tasfiyenin Şirket İlişkileri Üzerindeki Etkileri.............................................. 193
- a) Tüzel Kişiliğin Ehliyeti............................................................................ 194
- b) Ticaret Unvanı......................................................................................... 194
- c) Defter Tutma........................................................................................... 194
2) Tasfiyenin Ortaklar Arasındaki İlişkilere Etkisi............................................ 194
3) Tasfiye Memurları......................................................................................... 195
- a) Tasfiye Memurlarının Seçimi/Atanması ve Görevden Alınması.............. 195
- aa) Tasfiye Memurlarının Seçimi veya Atanması.................................. 195
- bb) Tasfiye Memurlarının Görevden Alınması...................................... 196
- b) Tasfiye Memurlarının Temsil Yetkisi...................................................... 196
- c) Tasfiye Memurlarının Yükümlülükleri.................................................... 197
- aa) Koruma tedbirleri almak.................................................................. 197
- bb) Defter Tutmak................................................................................. 197
- cc) Son bilançoyu çıkarmak.................................................................. 197
- d) Tasfiye Memurlarının Hakları................................................................. 198
4) Tasfiye İşlemleri ve Tüzel Kişiliğin Sona Ermesi.......................................... 198
BEŞİNCİ BÖLÜM
- 7- ADİ KOMANDİT ŞİRKET
I........ TANIM VE UNSURLARI................................................................................... 199
- A)............................................................................................................. 199
- B).................................................................................................. 199
- Kişi (Şahıs)................................................................................................... 199
- Ticari İşletme İşletmek.................................................................................. 200
- Ortakların Sorumluluğu................................................................................ 200
- Ticaret Unvanı............................................................................................... 200
- Tüzel Kişilik.................................................................................................. 200
- .....İŞLEYİŞ................................................................................................................. 201
- İÇ İŞLEYİŞ...................................................................................................... 201
1) Mali İlişkiler.................................................................................................. 201
- a)Sermaye Koyma Borcu............................................................................ 201
- b)Kâr ve Zarara Katılma.............................................................................. 201
- c)Tasfiye Payı............................................................................................. 201
2) Şahsi İlişkiler................................................................................................ 202
- a)Yönetim Yetkisi...................................................................................... 202
- b)İtiraz Hakkı.............................................................................................. 202
- c)Denetim Yetkisi....................................................................................... 202
- d)Rekabet Yasağı........................................................................................ 202
- DIŞ İŞLEYİŞ.................................................................................................... 203
1) Ortaklığın Temsili......................................................................................... 203
2) Şirket Borçlarından Sorumluluk.................................................................... 203
- ORTAKLAR ARASINDA DEĞİŞİKLİKLER............................................ 204
III. .... SONA ERME VE TASFİYE.............................................................................. 204
ALTINCI BÖLÜM
ANONİM ŞİRKETLERLE İLGİLİ GENEL ESASLAR VE
ANONİM ŞİRKETİN KURULUŞU
- 8- ANONİM ŞİRKETLERLE İLGİLİ GENEL ESASLAR
ı) ...... KAVRAM (TANIM)............................................................................................. 205
ıı) ..... ANONİM ŞİRKETİN ORTAYA ÇIKIŞI VE TARİHSEL
GELİŞİMİ.............................................................................................................. 206
ııı) ... ANONİM ŞİRKETİN ÖZELLİKLERİ.......................................................... 207
- a)TİCARET UNVANI........................................................................................ 207
- b)...................................................................................................... 207
- c)TÜZEL KİŞİLİK............................................................................................. 207
- d)AMAÇ VE KONU........................................................................................... 207
- e)ORTAKLARIN SINIRLI SORUMLULUĞU............................................. 208
- IV)....ANONİM ŞİRKET TÜRLERİ.......................................................................... 208
- A)ORTAK SAYISI AÇISINDAN...................................................................... 208
- B)TÂBİ OLDUKLARI HÜKÜMLER AÇISINDAN..................................... 208
- C)HALKA AÇIK OLUP OLMAMA AÇISINDAN........................................ 209
- D)ÖLÇEKLERİ AÇISINDAN........................................................................... 209
- E)BAĞIMSIZ DENETİME TÂBİ OLUP OLMAMALARI
AÇISINDAN.................................................................................................... 209 - V).....ANONİM ŞİRKETLERE HÂKİM OLAN İLKELER................................ 210
- A)ÇOĞUNLUK İLKESİ..................................................................................... 210
- B)HAKLARDAN SERMAYEYE KATILMA ORANINDA
YARARLANMA İLKESİ.............................................................................. 210 - C)DEVLETİN İLGİLENMESİ İLKESİ........................................................... 211
- D)EMREDİCİ HÜKÜMLER İLKESİ.............................................................. 211
- E)EŞİT İŞLEM İLKESİ..................................................................................... 212
- F) BORÇLANMA YASAĞI............................................................................... 214
- G)SERMAYENİN KORUNMASI İLKESİ...................................................... 214
- 9- ANONİM ŞİRKETİN KURULUŞU
- I)......KURULUŞ İŞLEMLERİ.................................................................................... 217
- A)ESAS SÖZLEŞMENİN HAZIRLANMASI................................................ 217
1) Esas Sözleşmede Yer Alması Zorunlu Unsurlar........................................... 218
- a) Kurucu/Kurucular.................................................................................... 218
- b) Ticaret Unvanı......................................................................................... 218
- c) Şirket Merkezinin Bulunacağı Yer.......................................................... 218
- d) Şirketin İşletme Konusu.......................................................................... 219
- e) Şirketin Sermayesi ile Her Payın İtibarî Değeri, Bunların
Ödenmesinin Şekil ve Şartları................................................................. 219 - f) Pay Senetlerinin Türü.............................................................................. 219
- g) Devir Sınırlamaları.................................................................................. 220
- h) Paradan Başka Sermaye Olarak Konan Haklar ve Ayınlarla İlgili
.................................................................................................... 220
ı) Kurucularla Yönetim Kurulu Üyelerine ve Diğer Kimselere Şirket
Kârından Sağlanacak Menfaatler............................................................. 220
- i) Yönetim Kurulu Üye Sayısı, Bunlardan İmzaya Yetkili Olanlar ve
İlk Yönetim Kurulu Üyeleri..................................................................... 220 - j) Genel Kurulların Toplantıya Nasıl Çağırılacakları, Oy Hakları................ 221
- k) Şirkete Ait İlânların Nasıl Yapılacağı,..................................................... 221
- l) Pay Sahiplerinin Taahhüt Ettiği Sermaye Paylarının Türleri ve
Miktarları................................................................................................. 221 - m)Şirketin Hesap Dönemi........................................................................... 221
2) Esas Sözleşmede Yer Alabilecek İhtiyari Unsurlar....................................... 221
- a) Varsa Şirketin Süresi............................................................................... 222
- b) Şartlı Sermaye Artırma Yöntemi veya Kayıtlı Sermaye Sistemi
Kabul Edilmişse Buna İlişkin Hususlar................................................... 222 - c) Tanınan İmtiyazlar................................................................................... 222
- B)ANONİM ŞİRKETİN KURULMASI........................................................... 222
- C)SERMAYENİN KISMEN VEYA TAMAMEN ÖDENMESİ................... 223
- D)GEREKİYORSA BAKANLIK İZNİ............................................................ 225
- E)TİCARET SİCİLİNE TESCİL VE İLÂN.................................................... 225
- II).....KURULUŞTAN SONRA PAYLARIN HALKA ARZEDİLMESİ............. 226
III) ... KURULUŞ İŞLEMLERİNDEKİ EKSİKLİK VE
AYKIRILIKLARIN YAPTIRIMI.................................................................... 226
- IV)....KURULUŞ SIRASINDA YAPILAN İŞLEMLERDEN
ORTAKLIĞIN SORUMLULUĞU................................................................... 227 - V).....KANUNA KARŞI HİLE...................................................................................... 227
YEDİNCİ BÖLÜM
- 10- ANONİM ŞİRKET YÖNETİM KURULU
- I)......KURUL-ORGAN OLARAK YÖNETİM KURULU..................................... 230
- II).....YÖNETİM KURULU ÜYELERİNDE ARANACAK
ÖZELLİKLER..................................................................................................... 230 - A)GENEL OLARAK........................................................................................... 230
- B)ÜYELİĞE SEÇİLME/ATANMA KOŞULLARI........................................ 231
1) Vatandaşlık................................................................................................... 231
2) Yerleşim Yeri................................................................................................ 231
3) Ehliyet........................................................................................................... 231
4) Seçilme Engellerinin Bulunmaması............................................................... 232
- C)YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN GÖREV SÜRESİ.......................... 232
- D)TESCİL VE İLÂN........................................................................................... 233
III) ... YÖNETİM KURULUNUN OLUŞTURULMASI.......................................... 233
- A)ESAS SÖZLEŞMEYLE ATANMA.............................................................. 233
- B)GENEL KURUL TARAFINDAN SEÇİLME.............................................. 233
- C)KAMU TÜZEL KİŞİLERİNİN YÖNETİM KURULUNDA
TEMSİLİ.......................................................................................................... 234 - D)YÖNETİM KURULU TARAFINDAN SEÇİLME..................................... 235
- E)SERMAYE PİYASASI KURULUNCA ATAMA....................................... 235
- F) BELİRLİ GRUPLARIN YÖNETİM KURULUNDA TEMSİL
EDİLMESİ....................................................................................................... 235 - IV)....YÖNETİM KURULU ÜYELERİ İLE ŞİRKET ARASINDAKİ
İLİŞKİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ..................................................................... 236 - V).....YÖNETİM KURULUNUN YÖNETİM VE TEMSİL YETKİSİ............... 237
- A)YÖNETİM YETKİSİ...................................................................................... 237
1) Genel Olarak................................................................................................. 237
2) Devredilemez ve Vazgeçilemez Görev ve Yetkiler........................................ 238
- a) TTK m.375’te Sayılanlar......................................................................... 239
- aa) Şirketin Üst Düzeyde Yönetimi....................................................... 239
- bb) Şirket Yönetim Teşkilatının Belirlenmesi........................................ 239
- cc) Muhasebe, Finans Denetimi ve Finansal Planlamaya İlişkin
Görevleri......................................................................................... 240 - dd) Personelin Atanması veya Görevden Alınmasına İlişkin Görev
ve Yetkileri...................................................................................... 241 - ee) Yönetimle Görevli Kişilerin Üst Gözetimine İlişkin Görev ve
.......................................................................................... 241 - ff) Defter ve Kayıtların Tutulması ve Genel Kurul Toplantılarına
İlişkin Görevleri.............................................................................. 242 - b) Diğer Görev ve Yetkileri......................................................................... 243
- B)TEMSİL YETKİSİ.......................................................................................... 243
1) Temsil Yetkisinin Kapsamı........................................................................... 243
2) Temsil Yetkisinin Sınırlandırılması............................................................... 244
3) İmza Yetkisinin Verilmesine İlişkin Esaslar.................................................. 246
4) Çift İmza Kuralı............................................................................................. 246
- C)YÖNETİM VE TEMSİL YETKİSİNİN DELEGASYONU...................... 246
1) Yönetim Yetkisinin Delegasyonu................................................................. 247
- a) Delegasyon İmkânı ve Anlamı................................................................ 247
- b)Delegasyonun Şartları..................................................................... 247
- aa)Şekli Şartlar..................................................................................... 247
- bb)Maddi Şartlar................................................................................... 248
2) Temsil Yetkisinin Delegasyonu.................................................................... 248
vı).... YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN HAKLARI........................................ 248
- A)MALİ HAKLARI............................................................................................ 248
1) Mali Hak Türleri........................................................................................... 248
2) Haksız Yere ve Kötüniyetle Alınan Kazanç Paylarının İadesi....................... 249
- b)BİLGİ ALMA VE İNCELEME HAKKI..................................................... 249
1) Genel Olarak................................................................................................. 249
2) Toplantı Sırasında......................................................................................... 250
3) Toplantı Dışında............................................................................................ 250
vıı)... YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN GÖREV VE
YÜKÜMLÜLÜKLERİ........................................................................................ 251
- a)ÖZEN VE SADAKAT YÜKÜMLÜLÜĞÜ................................................... 251
- B)EŞİTLİK İLKESİNE UYGUN DAVRANMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ.......... 251
- C)MENFAAT ÇATIŞMASI............................................................................... 252
- D)SERMAYE KAYBI VEYA BORCA BATIKLIK HALİNDE
GÖREVLERİ................................................................................................... 253
1) Sermaye Kaybı.............................................................................................. 253
2) Borca Batıklık............................................................................................... 253
- E)ŞİRKETİN KENDİ PAYLARINI İKTİSAP VEYA REHİN
OLARAK KABUL ETMESİ.......................................................................... 254
1) Genel Olarak................................................................................................. 254
2) Yakın ve ciddi bir kaybın önlenmesi............................................................. 255
3) İstisnalar........................................................................................................ 256
4) İktisap Edilen Payların Elden Çıkarılması..................................................... 256
5) Kendi Paylarını Taahhüt Yasağı.................................................................... 257
6) Hakların Kullanılması.................................................................................... 257
VIII).. YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN TÂBİ OLDUKLARI
YASAKLAR........................................................................................................... 257
- A)ŞİRKETLE İŞLEM YAPMA YASAĞI........................................................ 257
- B)ŞİRKETE BORÇLANMA YASAĞI............................................................ 258
- C)ŞİRKETLE REKABET ETME YASAĞI.................................................... 258
IX).... YÖNETİM KURULU TOPLANTILARI VE KARAR ALINMASI.......... 259
- A)TOPLANTININ ORGANİZASYONU.......................................................... 259
- B)KARAR ALINMASI....................................................................................... 259
1) Toplantı ve Karar Nisapları........................................................................... 259
2) Sirküler Karar Ve Elektronik Yönetim Kurulu.............................................. 260
- C)KARARLARIN GEÇERSİZLİĞİ................................................................. 260
1) Yokluk.......................................................................................................... 261
2) Butlan............................................................................................................ 261
3) İptal............................................................................................................... 261
X)..... YÖNETİM KURULU ÜYELİĞİNİN SONA ERMESİ................................ 263
- A)GÖREV SÜRESİNİN SONA ERMESİ........................................................ 263
- B)İSTİFA.............................................................................................................. 263
- C)AZİL.................................................................................................................. 263
- D)DİĞER SEBEPLER........................................................................................ 263
SEKİZİNCİ BÖLÜM
- 11- ANONİM ŞİRKETLERDE GENEL KURUL
GİRİŞ........................................................................................................................... 265
- I)......GENEL KURULUN YETKİLERİ................................................................... 266
- A)GENEL OLARAK........................................................................................... 266
- B)GENEL KURULUN DEVREDEMEYECEĞİ YETKİLER...................... 266
1) Şirket Esas Sözleşmesinin Değiştirilmesi...................................................... 266
2) Yönetim Kurulu Üyelerinin Seçimi, Süreleri, Ücretleri Gibi Konularda
Karar Almak.................................................................................................. 267
3) Denetçinin Seçimi......................................................................................... 267
4) Finansal Tablolar, Yıllık Rapor ve Kâr Dağıtımına İlişkin Karar
Alınması........................................................................................................ 267
5) Şirketin Feshi................................................................................................ 267
6) Önemli Miktarda Şirket Varlığının Toptan Satışı.......................................... 268
- C)GENEL KURULUN DİĞER YETKİLERİ.................................................. 268
- D)GENEL KURULUN YETKİLERİNİN SINIRI.......................................... 268
1) Üçüncü Kişilerin Hakları............................................................................... 268
2) Diğer Organların Münhasır Yetkileri............................................................ 269
3) Bireysel Haklar, Müktesep Haklar ve Azınlık Hakları.................................. 269
4) İmtiyazlı Paylar............................................................................................. 269
- II).....GENEL KURUL TOPLANTI TÜRLERİ...................................................... 270
- A)OLAĞAN – OLAĞANÜSTÜ OLMASINA GÖRE..................................... 270
1) Olağan Genel Kurul Toplantısı (Adi Toplantı).............................................. 270
2) Olağanüstü Genel Kurul Toplantısı............................................................... 270
- B)ÇAĞRILI –ÇAĞRISIZ OLMASINA GÖRE.............................................. 270
1) Çağrılı Genel Kurul Toplantısı...................................................................... 270
2) Çağrısız Genel Kurul Toplantısı.................................................................... 270
- C)ELEKTRONİK ORTAMDA GENEL KURUL........................................... 271
- D)TEK ORTAKLI ANONİM ŞİRKETLERDE GENEL KURUL................ 271
- E)İMTİYAZLI PAY SAHİPLERİ ÖZEL KURULU..................................... 272
III).... GENEL KURULUN TOPLANTIYA ÇAĞRILMASI.................................. 273
- A)GENEL KURULU TOPLANTIYA ÇAĞIRMAYA YETKİLİ
KİŞİ VE ORGANLAR.................................................................................... 273
1) Yönetim Kurulu............................................................................................ 273
2) Pay Sahipleri................................................................................................. 273
3) Tasfiye Memurları......................................................................................... 273
- B)TOPLANTIYA ÇAĞRI MERASİMİ........................................................... 274
- C)GENEL KURULUN TOPLANMASI............................................................ 275
1) Toplantı Yeri................................................................................................. 275
2) Genel Kurula Katılmaya Yetkili Olanlar........................................................ 275
3) Genel Kurul Toplantısına Katılması Zorunlu Olanlar.................................... 276
4) Toplantı Nisabı.............................................................................................. 276
- a) ....................................................................................................... 276
- b) Özel (Ağırlaştırılmış) Toplantı Nisapları................................................. 277
- aa) Sermayenin Tümünü Oluşturan Payların Sahiplerinin veya
Temsilcilerinin Hazır Bulunması Gereken Esas Sözleşme
Değişiklikleri................................................................................... 277 - bb) Sermayenin Yüzde Yetmişbeş Çoğunluğunu Gerektiren Esas
Sözleşme Değişiklikleri................................................................... 277 - cc) Diğer Esas Sözleşme Değişiklikleri................................................. 277
- dd) Birleşme, Bölünme ve Tür Değiştirmede Toplantı Nisapları........... 278
- ee) İmtiyazlı Pay Sahipleri Özel Kurulunda Toplantı Nisapları............. 278
- ff) Pay Senetleri Menkul Kıymet Borsalarında İşlem Gören
Anonim Şirketlerde Genel Kurul Toplantı Nisapları........................ 279 - d)GENEL KURULUN ÇALIŞMASI................................................................ 279
1) Gündeme Bağlılık İlkesi................................................................................ 279
2) Gündeme Bağlılık İlkesinin İstisnaları.......................................................... 280
3) Karar Nisapları.............................................................................................. 281
4) Oy Hakkından Yoksunluk............................................................................ 282
5) Oy Anlaşmaları............................................................................................. 284
6) Çeşitli Yönde Oy Kullanma.......................................................................... 284
7) Genel Kurulda Temsil................................................................................... 285
- a) Olağan Temsilci....................................................................................... 285
- b) Tevdi Eden Temsilcisi............................................................................. 286
- c) Bakanlık Temsilcisi................................................................................. 286
8) Tutanak......................................................................................................... 287
ıv) .... GENEL KURUL KARARLARININ HÜKÜMLERİ.................................... 287
- v).....GENEL KURUL KARARLARININ GEÇERSİZLİĞİ............................... 287
- A)......................................................................................................... 288
- B).......................................................................................................... 289
- C)İPTAL EDİLEBİLİRLİK............................................................................... 289
1) İptal Sebepleri............................................................................................... 290
- a) Kanuna Aykırılık..................................................................................... 290
- b) Esas Sözleşmeye Aykırılık...................................................................... 290
- c) Dürüstlük Kurallarına Aykırılık............................................................... 291
2) İptal Davasında Taraflar................................................................................ 291
- a)Davacı..................................................................................................... 291
- aa)Pay Sahipleri................................................................................... 291
- bb)Yönetim Kurulu............................................................................... 292
- cc)Yönetim Kurulu Üyeleri.................................................................. 292
- b)Davalı...................................................................................................... 292
3) Dava Açma Süresi........................................................................................ 293
4) İptal Davasında Usul..................................................................................... 293
5) İptal Kararının Hukuki Etkileri...................................................................... 294
- d)ASKIDA HÜKÜMSÜZLÜK.......................................................................... 294
vı).... GENEL KURULUN SORUMSUZLUĞU....................................................... 295
DOKUZUNCU BÖLÜM
- 12- ANONİM ŞİRKETLERDE DENETİM
GİRİŞ........................................................................................................................... 297
- I)......KAVRAM OLARAK DENETİM...................................................................... 297
- II).....DENETİM TÜRLERİ......................................................................................... 298
- A)DENETİME ESAS OLAN İRADE BAKIMINDAN DENETİM............. 298
1) İç Denetim..................................................................................................... 298
2) Dış Denetim.................................................................................................. 299
- B)DEVLET DENETİMİ..................................................................................... 300
- c)BAĞIMSIZ DENETİM.................................................................................. 301
- D)ZORUNLU VE İHTİYARİ DENETİM....................................................... 301
- E)GENEL VE ÖZEL DENETİM....................................................................... 302
III) ... 6102 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNUNA GÖRE ANONİM
ŞİRKETLERİN DENETİMİ............................................................................. 302
- A)GENEL OLARAK........................................................................................... 302
- B)BAĞIMSIZ DENETİM.................................................................................. 303
1) Tanımı........................................................................................................... 304
2) Özellikleri...................................................................................................... 304
3) Denetimin Kapsamı....................................................................................... 305
- a) Bağımsız Denetim Kapsamına Giren Şirketler......................................... 305
- aa) Doğrudan Bağımsız Denetime Tâbi Olan Şirketler.......................... 305
- bb) Özel Kriterlere Tâbi Olan Şirketler.................................................. 306
- cc) Genel Kriterler................................................................................. 307
- b) Bağımsız Denetime Tâbi Olmayan Şirketler............................................ 307
- c) Uygulama Esasları................................................................................... 307
4) Denetçi.......................................................................................................... 308
- a) Denetçilerin Özellikleri............................................................................ 308
- b) Denetçinin Seçimi ve Göreve Başlaması................................................. 309
- c) Denetim Sözleşmesi................................................................................ 310
- d) Denetçilik Görevinin İfası....................................................................... 311
5) Denetim Raporu............................................................................................ 312
6) Görüş Yazıları............................................................................................... 312
7) Denetim İlişkisinin Sona Ermesi................................................................... 314
8) Denetçinin Sır Saklama Yükümlülüğü.......................................................... 314
- c)ÖZEL DENETİM............................................................................................ 315
1) Özel Denetimin Amacı ve Kapsamı............................................................... 315
2) Özel Denetçinin Atanması............................................................................. 316
3) Özel Denetim Raporu.................................................................................... 317
ONUNCU BÖLÜM
- 13- ESAS SÖZLEŞME DEĞİŞİKLİKLERİ
ı) ...... GENEL DEĞİŞİKLİKLER............................................................................... 319
ıı) ..... ÖZEL DEĞİŞLİKLİKLER............................................................................... 320
- a)SERMAYENİN ARTIRILMASI.................................................................. 320
1) Sermaye Artırımının Nedenleri..................................................................... 320
2) Sermaye Artırımının Başlıca Türleri.............................................................. 321
- a) Esas Sermaye Sisteminde Sermaye Artırımı............................................ 321
- b) Kayıtlı Sermaye Sisteminde Sermaye Artırımı......................................... 322
- c) Şarta Bağlı Sermaye Artırımı................................................................... 323
3) Artırıma İlişkin Genel Esaslar....................................................................... 323
4) Esas Sözleşmedeki Dayanağın İçeriği........................................................... 323
5) Pay Sahiplerinin Korunması.......................................................................... 324
6) Değiştirme veya Alım Hakkını Haiz Bulunan Kişilerin Korunması.............. 324
7) Sermaye Artırımının Gerçekleştirilmesi........................................................ 325
- B)SERMAYENİN AZALTILMASI................................................................. 325
1) Genel Olarak................................................................................................. 325
2) Sermayenin Azaltılması Türleri..................................................................... 326
- a) Olağan Sermaye Azaltımı........................................................................ 326
- b) Basitleştirilmiş Sermaye Azaltımı............................................................ 327
- c)Sermayenin Azaltılması ve Eşzamanlı Olarak
Sermayenin Artırılması.................................................................. 328 - d)Sınırlı Esnek Sermaye Sisteminde Sermayenin
Azaltılması............................................................................................... 328 - e)Esas Sermayenin Azaltılması Yöntemleri......................... 329
1) Payların İtibarî Değerinin Düşürülmesi......................................................... 329
2) Pay Sayısının Azaltılması.............................................................................. 330
- a) Payların Birleştirilmesi............................................................................ 330
- b) Payların İtfa Edilmesi.............................................................................. 331
3) Esas Sermayenin Azaltılması İşlemleri.......................................................... 332
ONBİRİNCİ BÖLÜM
- 14- ANONİM ŞİRKETLERDE PAY VE PAY SAHİPLİĞİ
- I)......ANONİM ŞİRKETLERDE PAY...................................................................... 333
- A)PAY KAVRAMI.............................................................................................. 333
- B)PAYIN ÇEŞİTLİ ANLAMLARI.................................................................. 335
- C)PAY TÜRLERİ................................................................................................ 336
1) Nakit Karşılığı Pay-Ayın Karşılığı Pay......................................................... 336
2) Oy Hakkı Olan Pay-Oy Hakkından Yoksun Pay......................................... 336
3) Adi Pay-İmtiyazlı Pay................................................................................... 337
4) Bedelli Pay-Bedelsiz (Gratis) Pay................................................................. 341
5) İtibari Değeri Olan Pay-İtibari Değeri Olmayan Pay..................................... 341
- .....ANONİM ŞİRKETLERDE PAY SAHİPLİĞİ............................................... 342
- A)PAY SAHİPLİĞİNİN KAZANILMASI...................................................... 342
- B)PAYIN DEVRİNE İLİŞKİN SINIRLANDIRMALAR............................. 343
1) Kanundan Doğan Sınırlandırmalar................................................................ 343
2) İradî Sınırlandırmalar.................................................................................... 344
- C)PAY SAHİPLİĞİNİN KAYBEDİLMESİ.................................................... 345
- D)PAY SAHİBİNİN HAKLARI....................................................................... 345
1) Pay Sahipliği Haklarının Korunma Gücü Açısından..................................... 346
- a) Vazgeçilemez Haklar............................................................................... 346
- b) Müktesep Haklar..................................................................................... 346
2) Hak Sahiplerinin Çevresi Açısından............................................................. 347
- a) Bireysel Pay Sahipliği Hakkı................................................................... 347
- b) Azınlık Hakkı.......................................................................................... 347
- aa) Olumsuz Azınlık Hakları................................................................. 347
- bb) Olumlu Azınlık Hakları................................................................... 348
- c) Grup Hakkı............................................................................................. 349
3) Hakların İçeriği Açısından............................................................................ 350
- a) Mali (Malvarlıksal) Hakları..................................................................... 350
- aa) Kâr Payı Hakkı................................................................................ 350
- bb) Hazırlık Devresi Faizi Hakkı........................................................... 352
- cc) Tasfiye Payı Hakkı.......................................................................... 353
- dd) Rüçhan Hakkı (Yeni Pay Alma Hakkı)........................................... 353
- ee) Önerilmeye Muhatap Olma Hakkı................................................... 354
- ff) Bedelsiz Payı Edinme Hakkı........................................................... 354
- b) İdari (Katılma) Hakları............................................................................. 354
- aa) Genel Kurul Toplantılarına Katılma Hakkı....................................... 354
- bb) Oy Hakkı......................................................................................... 355
- cc) Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı......................................................... 357
- dd) Özel Denetim İsteme Hakkı............................................................. 358
- D)PAY SAHİBİNİN BORÇ VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ............................... 359
1) Sermaye Koyma Borcu (Tek Borç İlkesi)..................................................... 359
2) İkincil Yükümlülükler................................................................................... 361
3) Sadakat Yükümlülüğü................................................................................... 361
4) Sır Saklama Yükümlülüğü............................................................................ 362
III) ... ANONİM ŞİRKETLERDE MENKUL KIYMETLER................................ 363
- A)PAY SENETLERİ........................................................................................... 363
1) Pay Senedi Kavramı...................................................................................... 363
2) Pay Senedi Türleri......................................................................................... 363
- a) Hamiline Yazılı Pay Senetleri.................................................................. 363
- b) Nama Yazılı Pay Senetleri....................................................................... 364
- aa) Borsaya Kote Edilmemiş Nama Yazılı Paylar.................................. 365
- bb) Borsaya Kote Edilmiş Nama Yazılı Paylar...................................... 366
- b)İLMÜHABERLER......................................................................................... 367
- c)İNTİFA SENETLERİ..................................................................................... 367
- d)BORÇLANMA SENETLERİYLE ALMA VE DEĞİŞTİRME
HAKKINI İÇEREN MENKUL KIYMETLER........................................... 367
ONİKİNCİ BÖLÜM
- 15- ANONİM ŞİRKETLERDE SONA ERME, TASFİYE
- I)......ANONİM ŞİRKETLERİN SONA ERMESİ VE TASFİYE........................ 369
- A)ANONİM ŞİRKETİN SONA ERMESİ........................................................ 369
1) İnfisah Sebepleri........................................................................................... 370
- a) Sürenin Sona Ermesi............................................................................... 370
- b) İşletme Konusunun Gerçekleşmesi veya Gerçekleşmesinin
İmkânsız Hale Gelmesi............................................................................ 370 - c) Esas Sözleşmede Sayılan İnfisah Sebebinin Gerçekleşmesi.................... 371
- d) Şirket Sermayesinin 2/3’ünün Karşılıksız Kalması.................................. 372
- e) Anonim Şirketin İflası............................................................................. 372
2) Fesih Sebepleri.............................................................................................. 372
- a) Genel Kurul Kararıyla Fesih.................................................................... 372
- b) Mahkeme Kararıyla Fesih........................................................................ 373
- aa) Şirketin Zorunlu Organlarının Mevcut Olmaması........................... 373
- bb) Kamu Düzenine ve İşletme Konusuna Aykırı Faaliyetlerde
....................................................................................... 374 - cc) Şirket Esas Sözleşmesinde Öngörülen Fesih Sebeplerinin
Gerçekleşmesi................................................................................. 374 - dd) Haklı Sebeple Fesih......................................................................... 374
aaa) Kanundaki Düzenleniş Şekli................................................. 375
bbb) Haklı Sebep Kavramı............................................................ 375
ccc) Haklı Sebeple Fesih Davasında Usul.................................... 376
ddd) Haklı Sebeplerin Varlığı Halinde Hâkimin
Verebileceği Kararlar............................................................ 377
- II).....ANONİM ŞİRKETİN TASFİYESİ................................................................... 378
- a)TASFİYE HALİNDEKİ ANONİM ŞİRKETİN ÖZELLİKLERİ............ 378
1) Şirketin Tüzel Kişiliği Varlığını Sürdürür..................................................... 378
2) Şirketin Amacı Değişir.................................................................................. 378
3) Şirketin Ticaret Unvanı Zorunlu Ek Alır....................................................... 379
4) Şirketin Organları Varlığını Sürdürür........................................................... 379
- B)TASFİYE MEMURLARI.............................................................................. 380
- C)TASFİYE İŞLEMLERİ.................................................................................. 382
- D)TİCARET SİCİLİNDEN TERKİN............................................................... 383
- E)EK TASFİYE VE TASFİYEDEN DÖNME................................................. 383
- 16- ANONİM ŞİRKETLERDE HUKUKİ SORUMLULUK
- I)......SORUMLULUĞUN ŞARTLARI...................................................................... 385
- a)............................................................................................................ 385
- B)KANUNA VEYA ESAS SÖZLEŞMEYE AYKIRILIK............................. 387
1) Belgelerin ve Beyanların Kanuna Aykırı Olması........................................... 388
2) Sermaye Hakkında Yanlış Beyanlar ve Ödeme Yetersizliğinin
Bilinmesi....................................................................................................... 388
3) Değer Biçilmesinde Yolsuzluk...................................................................... 389
4) Halktan Para Toplamak................................................................................. 390
- C)İLLİYET BAĞI............................................................................................... 390
- D)............................................................................................................. 390
- II).....HUKUKİ SORUMLULUĞA HÂKİM OLAN İLKELER........................... 392
- A)SORUMLULUĞUN AKDİ OLMASI........................................................... 392
- B)SORUMLULUĞUN MÜTESELSİL OLMASI........................................... 393
1) Mutlak Teselsül............................................................................................. 394
2) Farklılaştırılmış Teselsül............................................................................... 394
- a) Özellikleri................................................................................................ 394
- b) Zarar Görenin Dava Açma Hakkı............................................................ 395
- c) Tazminat Miktarının Hesaplanması......................................................... 396
- d) İç İlişkide Rücû Davası........................................................................... 396
III) ... SORUMLULUK DAVASI.................................................................................. 397
- A).................................................................................................. 397
1) Anonim Şirket............................................................................................... 398
2) Pay Sahipleri................................................................................................. 398
3) Şirket Alacaklıları.......................................................................................... 399
- B).................................................................................................. 399
1) Kurucular...................................................................................................... 400
2) Yönetim Kurulu Üyeleri................................................................................ 400
3) Diğer Yöneticiler........................................................................................... 400
4) Denetçiler...................................................................................................... 401
5) Tasfiye Memurları......................................................................................... 402
- c)GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME........................................................ 402
- IV)....SORUMLULUĞU ORTADAN KALDIRAN HALLER............................... 402
- a)KUSURSUZLUĞUN İSPATI (YETKİ DEVRİ HALİ).............................. 402
- B)İBRA................................................................................................................. 405
1) İbra Kararının Alınması................................................................................. 405
- a) Açık İbra................................................................................................. 405
- b) Örtülü (Zımni) İbra.................................................................................. 407
2) İbranın Etkisi................................................................................................. 408
3) İbranın Kaldırılamaması................................................................................ 409
4) Kuruluş ve Sermaye Artırımında İbra........................................................... 409
- C)ZAMANAŞIMI................................................................................................ 410
- V).....KAMU BORÇLARINDAN SORUMLULUK................................................. 411
- VI)....CEZAİ SORUMLULUK..................................................................................... 411
ONÜÇÜNCÜ BÖLÜM
- 17- SERMAYESİ PAYLARA BÖLÜNMÜŞ
KOMANDİT ŞİRKET
- II).....ŞİRKETİN KURULUŞU..................................................................................... 414
- A)ESAS SÖZLEŞME.......................................................................................... 414
- B)................................................................................................ 414
- C)TESCİL VE İLAN........................................................................................... 415
III) ... ŞİRKETİN İŞLEYİŞİ.......................................................................................... 415
- A)YÖNETİM KURULU..................................................................................... 415
1) Yönetim ve Temsil........................................................................................ 415
2) Rekabet Yasağı............................................................................................. 415
- B)GENEL KURUL.............................................................................................. 416
- C)DENETİM........................................................................................................ 416
- IV) SONA ERME VE TASFİYE 416
ÜÇÜNCÜ BASKIYA ÖNSÖZ......................................................................................... VII
ÖNSÖZ.................................................................................................................................. IX
İçİndekİler.................................................................................................................... XI
KISALTMALAR CETVELİ........................................................................................ XLV
KAYNAKÇA.................................................................................................................. XLIX
BİRİNCİ BÖLÜM
- 1- ŞİRKETLER HUKUKUNUN HUKUKUMUZDAKİ YERİ
- I)......genel olarak.................................................................................................... 1
- II).....KİŞİLER HUKUKU VE ŞİRKET......................................................................... 1
III).... BORÇLAR HUKUKU VE ŞİRKET..................................................................... 3
IV).... EŞYA HUKUKU VE ŞİRKET............................................................................... 6
- 2- ŞİRKET SÖZLEŞMESİ
- I)......TÜRK HUKUKUNDA ŞİRKET SÖZLEŞMESİNİN
DÜZENLENMESİ.................................................................................................... 9 - A)ŞİRKET KAVRAMI......................................................................................... 10
1) Kişi Birliği Olarak Şirketler............................................................................. 10
- a) Genel Kabul Gören Sisteme Göre Kişi Birliği Olarak Şirket..................... 10
- b)Tek Ortaklı Şirketler.................................................................................. 11
- c)Asgari Ortak Sayısı Hakkında Özel Düzenlemeler.................................... 12
2) Sözleşme......................................................................................................... 12
- a)Şirket Sözleşmesinin Hukuki Mahiyeti..................................................... 12
- b)Tek Ortaklı Şirketlerin Hukuki Niteliği..................................................... 13
- c)Şirket Sözleşmesinin Tarafları................................................................... 14
- aa)Şirket Sözleşmesine Taraf Olanlar..................................................... 14
- bb) Tarafların Ehliyeti.............................................................................. 14
aaa) Gerçek Kişilerin Ehliyeti......................................................... 14
bbb) Tüzel Kişilerin Ehliyeti............................................................ 15
- d) Şirket Sözleşmesinin Şekli........................................................................ 15
3) Ortak Amaca (Müşterek Gayeye) Erişme Niyeti............................................. 16
4) Müşterek Amaç Uğruna Birlikte Çalışma Niyeti (Affectio Societatis)............ 17
- B)ŞİRKETLER HUKUKUNDA TÜZEL KİŞİLİK........................................... 18
1) Tüzel Kişiliği Olan Şirketler............................................................................... 18
2) Tüzel Kişiliği Olmayan Şirketler..................................................................... 20
- II).....İRADENİN OLUŞTURULMASI......................................................................... 20
- A)TİCARET ŞİRKETLERİNDE İRADENİN OLUŞTURULMASI............. 20
1) Organ Kavramı................................................................................................ 21
- a)Genel Olarak Ticaret Şirketlerinde Organ.................................................. 21
- aa)Geniş Anlamda Organ....................................................................... 21
- bb)Dar Anlamda Organ.......................................................................... 21
aaa) Şeklî Organ............................................................................. 21
bbb) Fiilî Organ.............................................................................. 22
- b)Ticaret Şirketlerinde Organ Kavramı Tayininde Başvurulacak Esaslar...... 23
- aa)Şekli Kıstas........................................................................................ 23
aaa) Organın Kanun Koyucu Tarafından Belirlenmesi................... 23
bbb) Organın Kuruluş Belgelerinde Belirlenmesi............................ 24
ccc) Organların Yetkili Makamlarca Tayini.................................... 24
- bb)Maddi Kıstas..................................................................................... 24
2) Organlarda İradenin Oluşumu......................................................................... 25
- a)Toplantıya Davet (“Çağrı”)........................................................................ 26
- b)Toplantı Yeter Sayısı (Toplantı Nisabı)..................................................... 26
- c)Karar Yeter Sayısı (Karar Nisabı).............................................................. 26
- aa)Karar Yeter Sayısı Çeşitleri............................................................... 27
aaa) Oy Birliği (İttifak)................................................................... 27
bbb) Oy Çokluğu (Ekseriyet).......................................................... 27
(1) Adi Çoğunluk (Nispî Ekseriyet)....................................... 27
(2) Mutlak Çoğunluk (Salt Ekseriyet).................................... 27
(3) Nitelikli Çoğunluk (Mevsuf Ekseriyet)............................ 28
- bb)Oy Verme.......................................................................................... 28
- cc)Oylarda Eşitlik................................................................................... 28
- d) Kararların Etkileri...................................................................................... 29
- B)TÜZEL KİŞİLİĞİ BULUNMAYAN ŞİRKETLERDE İRADENİN
OLUŞTURULMASI.......................................................................................... 29
İKİNCİ BÖLÜM
- 3- ADİ ŞİRKET
GİRİŞ.............................................................................................................................. 31
- I)......ADİ ŞİRKETLERİN TÜRK BORÇLAR KANUNUNDA
DÜZENLENMESİ.................................................................................................. 32 - II).....ADİ ŞİRKETLERİN TİCARET ŞİRKETLERİ BAKIMINDAN
ÖNEMİ...................................................................................................................... 33
III) ... ADİ ŞİRKETİN TANIMI VE UNSURLARI..................................................... 33
- A)ADİ ŞİRKETİN TANIMI................................................................................. 34
- B)..................................................................................................... 35
1) Kişi Unsuru..................................................................................................... 35
2) Şirket Sözleşmesi............................................................................................ 37
- a)Adi Şirket Sözleşmesinin Hukuki Niteliği................................................. 38
- b)Sözleşmenin Tarafları ve Katılma Ehliyeti................................................. 39
- aa)Sözleşmenin Tarafları........................................................................ 39
- bb)Tarafların Sözleşmeye Katılma Ehliyeti............................................. 39
- c)Sözleşmenin Şekli..................................................................................... 41
3) Ortak Amaç..................................................................................................... 43
- a)Genel Olarak............................................................................................. 43
- b)Ortak Amacın Niteliği............................................................................... 43
- aa)Amacın İktisadi Olması..................................................................... 44
- bb)Adi Şirketin Ticari İşletme İşletmek Amacıyla Kurulup
Kurulamayacağı................................................................................. 44
4) Ortak Amaç Uğruna Birlikte Çaba (Affectio Societatis)................................. 45
5) Katılma Payı Koyma Yükümlülüğü................................................................. 46
- a)Katılma Payının Mahiyeti.......................................................................... 47
- b)Katılma Payının İfası ve İfa Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemesi........ 49
- aa)Katılma Payının İfası......................................................................... 49
- bb)Katılma Payının İfa Edilmemesi......................................................... 50
IV).... ADİ ŞİRKEtin TÜZEL KİŞİLİğinin olmaması.................................. 50
- A)GENEL OLARAK.............................................................................................. 50
- B)ADİ ŞİRKETİN TÜZEL KİŞİLİĞİNİN OLMAMASININ
HUKUKİ SONUÇLARI.................................................................................... 51
1) Hukuki İşlemlerde Taraf Olma Ehliyeti........................................................... 51
2) Hukuk Muhakemeleri Kanunu ve İcra İflâs Kanununa Göre Taraf Ehliyeti.... 51
3) Şirket Malvarlığı Üzerindeki Hak Sahipliği.................................................... 52
4) Sorumluluk..................................................................................................... 52
5) Haksız Fiilden Sorumluluk............................................................................. 53
6) Ticaret Unvanı................................................................................................. 53
7) Defter Tutma................................................................................................... 54
8) Vergi............................................................................................................... 54
9) Yerleşim Yeri.................................................................................................. 54
10) Tâbiiyet........................................................................................................... 55
V)...... UYGULAMADA ADİ ŞİRKET........................................................................... 56
- A)KURULUŞ ORTAKLIĞI.................................................................................. 56
- B)GİZLİ ŞİRKET.................................................................................................. 57
- C)ADİ ŞİRKET TEMELİNE DAYALI SÖZLEŞME İLİŞKİLERİ............... 57
VI).... ADİ ŞİRKETLERDE ORTAKLARIN BİRBİRLERİYLE VE
ÜÇÜNCÜ KİŞİLERLE İLİŞKİLERİ................................................................ 57
- A)GENEL OLARAK.............................................................................................. 57
1) Ortaklar Arasındaki İlişkinin Hukuki Mahiyeti............................................... 58
2) Ortakların Sadakat ve Özen Yükümü.............................................................. 58
- a)Özen Yükümünün Kapsamı...................................................................... 58
- b)Özen Yükümüne Aykırı Davranmanın Müeyyidesi.................................. 59
3) Eşitlik İlkesi.................................................................................................... 60
4) Ortaklık Hak ve Borçlarının Devri.................................................................. 60
- B)ADİ ŞİRKETLERDE İÇ İLİŞKİ..................................................................... 61
1) Mali Nitelikteki İlişkiler.................................................................................. 61
- a)Katılma Payı.............................................................................................. 61
- b)Kazanç ve Zarara Katılma.......................................................................... 61
- aa)Kazanç ve Zarar Kavramı................................................................... 62
- bb)Yönetici Ortağın Hesapları Çıkarması............................................... 62
- cc)Kazanç ve Zararın Paylaştırılması...................................................... 63
aaa) Kazanç ve Zararın Sözleşme Hükümlerine veya Karara
Göre Paylaştırılması................................................................ 63
bbb) Kanun Gereğince Paylaşma.................................................... 64
- c)Tasfiye Payı/Ayrılma Payı......................................................................... 65
- d)Ücret-Faiz İsteme ve Masrafı Talep Hakkı................................................ 65
2) Şahsi Nitelikteki İlişkiler................................................................................. 66
- a)Adi Şirketlerde Yönetim Hakkı................................................................. 66
- aa)Adi Şirketlerde Yönetim Hakkının Hukuki Mahiyeti........................ 66
- bb)Adi Şirketlerde Yönetim Hakkının Kapsamı..................................... 67
aaa) Olağan İşlerde Yönetim Yetkisi.............................................. 67
bbb) Olağanüstü İşlerde Yönetim Yetkisi....................................... 68
- cc)Yönetim Hakkının Kazanılması......................................................... 69
- dd)Yönetim Hakkının Kaybedilmesi ve Sınırlandırılması....................... 70
aaa) Sözleşmeyle Verilen Yönetim Hakkının Geri Alınması
veya Sınırlandırılması............................................................. 70
bbb) Kararla Verilen Yönetim Hakkının Geri Alınması veya
Sınırlandırılması...................................................................... 71
- ee)Adi Şirketlerde Yönetim Hakkının Kullanılması............................... 71
aaa) Yönetim Hakkının Kullanılması Usulü................................... 71
bbb) İtiraz........................................................................................ 72
- b)Adi Şirketlerde İnceleme Hakkı................................................................. 72
- c)Adi Şirketlerde Rekabet Yasağı................................................................. 73
- aa)Rekabet Yasağının Hukuki Mahiyeti................................................. 73
- bb)Rekabet Yasağının Kapsamı.............................................................. 74
- cc)Rekabet Yasağına Aykırılığın Yaptırımı............................................ 74
- dd)Zamanaşımı....................................................................................... 75
- C)ADİ ŞİRKETLERDE DIŞ İLİŞKİ.................................................................. 75
1) Adi Şirketlerde Temsil.................................................................................... 75
- a)Adi Şirketlerde Temsilci Sıfatının Kazanılması.......................................... 76
- b)Adi Şirketlerde Temsil Yetkisinin Sona Ermesi........................................ 76
- c)Adi Şirketlerde Temsil Yetkisinin Kapsamı............................................... 76
- d)Temsilin Sonuçları..................................................................................... 77
2) Adi Şirketin ve Ortakların Borç ve Taahhütlerden Sorumluluğu..................... 77
- a)Adi Şirketin Sorumluluğu......................................................................... 77
- b)Ortakların Sorumluluğu............................................................................. 77
- D)ŞİRKETE YENİ ORTAK ALINMASI VE PAYIN DEVRİ........................ 78
1) Şirkete Yeni Ortak Alınması........................................................................... 79
2) Ortaklık Payının Devri Suretiyle Şirkete Yeni Ortak Alınması....................... 79
- a)Ortaklık Payının Devri Suretiyle Şirkete Yeni Ortak Alınmasının
Şartları....................................................................................................... 79 - aa)Ortaklık payını devreden ile devralan arasında, ortaklık
payının kısmen veya tamamen devredilmesine ilişkin bir
“devir sözleşmesinin” yapılması........................................................ 80 - bb)Ortaklık payının kısmen veya tamamen devri suretiyle şirkete
yeni ortak alınmasında oybirliğinin aranması..................................... 80 - b)Ortaklık Payının Devri Suretiyle Yeni Ortağın Şirkete Girmesinin
Usulü......................................................................................................... 81
3) Alt Katılım....................................................................................................... 82
- E)ÇIKMA VE ÇIKARILMA............................................................................... 82
- Genel Olarak................................................................................................... 82
- Çıkma.............................................................................................................. 83
- a)Sözleşmede öngörülen sebeplerle çıkma.................................................... 83
- b)Kanundan doğan çıkma hâlleri................................................................... 83
- aa)Diğer ortakların rızasıyla çıkma......................................................... 83
- bb)Kanun gereğince çıkma...................................................................... 83
aaa) Bir ortağın fesih bildiriminde bulunması................................. 83
bbb) Kısıtlanması............................................................................ 84
ccc) İflâsı........................................................................................ 84
ddd) Tasfiyedeki payının cebrî icra yoluyla paraya çevrilmesi........ 84
eee) Ortağın ölmesi........................................................................ 85
- Çıkarılma......................................................................................................... 85
- a)Sözleşmede öngörülen sebeplerle çıkarılma............................................... 85
- b)Kanunda öngörülen sebeplerle çıkarılma................................................... 86
- aa)Bir ortağın fesih bildiriminde bulunması........................................... 86
- bb)Ortağın kısıtlanması........................................................................... 86
- cc)Ortaklardan birinin iflâsı.................................................................... 86
- dd)Bir ortağın tasfiyedeki payının cebrî icra yoluyla paraya
çevrilmesi.......................................................................................... 87 - ee)Ortaklardan birinin ölümü................................................................. 87
- Çıkma ve Çıkarılma Sebebiyle Ortaklık Sıfatının Sona Erdiği An.................. 87
- a)Çıkmanın hüküm ifade ettiği an................................................................. 87
- aa)Sözleşmede öngörülen sebeplerle çıkmanın hüküm ifade
ettiği an.............................................................................................. 88 - bb)Kanunda öngörülen sebeplerle çıkmanın hüküm ifade ettiği an......... 88
- b)Çıkarılmanın hüküm ifade ettiği an............................................................ 89
- aa)Sözleşmede öngörülen sebeplerle çıkarılmanın hüküm ifade
ettiği an.............................................................................................. 89 - bb)Kanunda öngörülen sebeplerle çıkarılmanın hüküm ifade
ettiği an.............................................................................................. 89
5) Çıkan/Çıkarılan Ortağın Sorumluluğu............................................................. 89
- a)Çıkma veya çıkarılmanın sorumluluk üzerine genel etkileri....................... 90
- b)Çıkma ve çıkarılmada özel hâller............................................................... 90
- aa)Çıkan veya çıkarılan ortağın şirketin muaccel olan ve olmayan
borçlarından sorumluluğu.................................................................. 90 - bb)Çıkan veya çıkarılan ortağın borçtan kurtarılması veya güvence
........................................................................................... 90
aaa) Çıkan veya çıkarılan ortağın borçtan kurtarılması................... 91
bbb) Çıkan veya çıkarılan ortağa güvence verilmesi........................ 92
6) Çıkma ve Çıkarılmanın Sonuçları.................................................................... 92
- a)Çıkma ve çıkarılmanın yönetim ve temsil yetkisi üzerine etkileri............... 93
- b)Çıkma veya çıkarılma hâlinde ortaklık payının tasfiyesi............................ 93
- aa)Ayrılan ortağın ortaklık payının diğer ortaklara geçmesi................... 93
- bb)Tasfiye payının tespiti ve ödenmesi................................................... 94
- c)Malvarlığının yetersizliği........................................................................... 95
- d)Tamamlanmamış işler................................................................................ 95
IX).... ADİ ŞİRKETİN SONA ERMESİ........................................................................ 96
- A)SONA ERME SEBEPLERİ.............................................................................. 96
1) İnfisah (Dağılma) Sebepleri............................................................................ 97
- a)Kanunda öngörülen infisah sebepleri......................................................... 97
- aa)Ortaklık sözleşmesinde öngörülen amacın gerçekleşmesi
veya gerçekleşmesinin imkânsız hâle gelmesi.................................... 97 - bb)Ortaklardan birinin ölmesi ve sözleşmede ortaklığın
mirasçılarla sürdürülmesi konusunda bir hüküm olmaması............... 98 - cc)Sözleşmede ortaklığın devam edeceğine ilişkin bir hüküm
bulunmaması halinde bir ortağın kısıtlanması, iflâsı veya
tasfiyedeki payının cebrî icra yoluyla paraya çevrilmesi.................... 99
aaa) Ortağın kısıtlanması................................................................ 99
bbb) Ortağın iflâsı......................................................................... 100
ccc) Ortağın tasfiyedeki payının cebrî icra yoluyla paraya
çevrilmesi.............................................................................. 100
- dd)Ortaklık için kararlaştırılmış olan sürenin sona ermesi.................... 101
- b)Sözleşmede öngörülen infisah sebepleri.................................................. 101
2) Fesih Sebepleri.............................................................................................. 102
- a)Kanunda öngörülen fesih hâlleri.............................................................. 102
- aa)Ortakların alacağı kararla fesih........................................................ 102
- bb)Kanunda tanınan feshi ihbar hakkının kullanılmasıyla şirketin
sona erdirilmesi............................................................................... 103
aaa) Kanundan doğan feshi ihbar hakları...................................... 103
(1) Şirketin belirsiz süreli olması hâlinde ortaklara
tanınan feshi ihbar hakkı................................................. 103
(2) Şirketin ortaklardan birinin ömrü boyunca sürmek
üzere kurulması hâlinde ortaklara tanınan feshi ihbar
hakkı............................................................................... 103
bbb) Kanundan doğan feshi ihbar hakkının kullanılması............... 104
- b)Şirket sözleşmesinde öngörülen fesih hakkı............................................ 104
- c)Mahkeme kararıyla (haklı sebeplerle) fesih............................................. 105
- B)ADİ ŞİRKETİN SONA ERMESİNİN SONUÇLARI................................ 106
1) Sona ermenin şirketin yönetimine etkisi........................................................ 107
2) Adi Şirketin Tasfiyesi................................................................................... 108
- a)Tasfiye kavramı....................................................................................... 108
- b)Tasfiye hâlinin şirkette meydana getirdiği değişiklikler........................... 108
- c)Tasfiye hâline uygulanacak hükümler...................................................... 108
- d)Tasfiye görevlileri.................................................................................... 109
- aa)Tasfiye görevlilerinin hak ve yetkileri.............................................. 110
aaa) Tasfiye görevlilerinin hakları................................................ 110
bbb) Tasfiye görevlilerinin yetkileri.............................................. 111
- bb)Tasfiye görevlisi sıfatının sona ermesi............................................. 111
aaa) Tasfiye görevlisi sıfatının sona erme sebepleri...................... 112
(1) Azil................................................................................. 112
(2) İstifa............................................................................... 112
(3) Diğer sona erme sebepleri.............................................. 112
bbb) Tasfiye görevlisi sıfatının sona ermesinin duyurulması........ 112
- e)Tasfiye işlemleri...................................................................................... 112
- aa)Tasfiyeye başlanmadan evvel alınması gereken tedbirler ve
yapılması gereken işlemler............................................................... 113 - bb)Dış tasfiye....................................................................................... 114
- cc)İç Tasfiye......................................................................................... 114
- dd)Kapanış hesabının hazırlanması....................................................... 115
- f)Tasfiyenin Kapanışı................................................................................. 115
3) Şirketin Tasfiyesinin Üçüncü Kişilere Karşı Etkisi........................................ 116
x)..... ZAMANAŞIMI...................................................................................................... 117
- A)ADİ ŞİRKETLE ÜÇÜNCÜ KİŞİ ARASINDAKİ İLİŞKİLERDE
ZAMANAŞIMI................................................................................................ 117 - B)ADİ ŞİRKETTE ORTAKLAR ARASINDAKİ İLİŞKİLERDE
ZAMANAŞIMI................................................................................................ 117
1) Adi Şirkette Ortaklar Arasındaki İlişkilerde Zamanaşımı Süresi................... 117
2) Adi Şirkette Ortaklar Arasındaki İlişkilerde Zamanaşımı Süresinin
Başlaması...................................................................................................... 118
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
- 4- TİCARET ŞİRKETLERİNE İLİŞKİN
GENEL HÜKÜMLER
GİRİŞ........................................................................................................................... 121
I)....... TİCARET ŞİRKETİ KAVRAMI...................................................................... 121
II)..... TİCARET ŞİRKETLERİNİN TÜRLERİ...................................................... 122
- A)ŞAHIS ŞİRKETLERİ..................................................................................... 123
- B)SERMAYE ŞİRKETLERİ............................................................................. 123
- C)KOOPERATİF ŞİRKET................................................................................. 124
III).... TÜZEL KİŞİLİK................................................................................................. 125
- A)TÜZEL KİŞİLİĞİN KAZANILMASI.......................................................... 125
- B)TÜZEL KİŞİLİK KAZANMANIN SONUÇLARI..................................... 125
1) Bağımsız Malvarlığı...................................................................................... 125
2) Ticaret Unvanı............................................................................................... 125
3) Yerleşim Yeri (Merkez)................................................................................ 126
4) Tabiiyet......................................................................................................... 126
5) Ticaret Şirketlerinin Ehliyeti.......................................................................... 127
6) Organların Hukuka Aykırı Fiillerinden Sorumluluk..................................... 128
IV).... TİCARET ŞİRKETLERİNE UYGULANACAK HÜKÜMLER............... 128
V)...... TİCARET ŞİRKETLERİNDE SERMAYE................................................... 129
- A)SERMAYE KOYMA BORCU...................................................................... 129
1) Katılma Payı Olarak Taahhüt Edilebilecek Değerler...................................... 129
- a)Taşınırlar................................................................................................. 130
- b)Taşınmazlar............................................................................................. 131
- c)Kişisel Emek ve Ticari İtibar.................................................................... 132
- d)Ticari İşletme........................................................................................... 132
- e)Maden ruhsatnameleri ve bunun gibi ekonomik değeri olan diğer
...................................................................................................... 133 - f) Para ve Alacaklarla İlgili Hükümler......................................................... 133
- aa) Paranın Sermaye Olarak Konulması................................................ 133
- bb) ............................................................................................ 133
2) Katılma Payı Borcunun Yerine Getirilmesini İsteme Hakkı.......................... 134
3) Temerrüt Faizi............................................................................................... 135
4) Faiz ve Ücret Alma Hakkı............................................................................. 135
- B)SERMAYE KOYMA BORCUNDA KABUL GÖREN
KARİNELER................................................................................................... 136
VI).... ORTAKLARIN KİŞİSEL ALACAKLILARI................................................ 136
- A)ŞAHIS ŞİRKETLERİNDE ORTAKLARIN KİŞİSEL
........................................................................................... 136 - B)SERMAYE ŞİRKETLERİNDE ORTAKLARIN KİŞİSEL
........................................................................................... 136
VII)... ZAMANAŞIMI...................................................................................................... 137
- 5- TİCARET BAKANLIĞININ DÜZENLEME VE
DENETLEME YETKİSİ
- I)......TİCARET BAKANLIĞININ DÜZENLEME YAPMA YETKİSİ............ 139
II)..... TİCARET BAKANLIĞININ DENETLEME YETKİSİ............................. 139
- A)TİCARET BAKANLIĞI TARAFINDAN YAPILAN DENETİMİN
............................................................................................................ 140 - B)DENETİM İLKELERİ................................................................................... 140
- C)DENETİME KONU İŞLEMLER.................................................................. 140
- D)DENETİM USULÜ......................................................................................... 141
- E)DENETİM RAPORLARI............................................................................... 142
1) Teftiş Raporu................................................................................................ 142
2) Soruşturma Raporu....................................................................................... 142
3) İnceleme Raporu........................................................................................... 142
III).... FESİH DAVASI AÇMA YETKİSİ................................................................... 143
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
- 6- KOLLEKTİF ŞİRKET
I)....... Kollektif Şirket Kavramı................................................................. 145
II)..... Kollektif Şirketin Özellikleri.................................................. 146
- A)Ticari İşletme İşletmek Amacıyla Kurulması................ 146
- B)Ticari İşletmenin Ticaret Unvanı Altında
İşletilmesi................................................................................................. 147 - C)Ortaklarının Gerçek Kişi Olması.............................................. 147
- D)Ortakların Şirket Borçlarından Dolayı Sınırsız
ve Müteselsil Sorumlu Olması................................................... 147 - E)Tüzel Kişilik............................................................................................. 148
III).... Kollektif Şirketin Kuruluşu......................................................... 148
- A)Şirket Sözleşmesi................................................................................. 149
1) Şirket Sözleşmesinin Şekli............................................................................ 149
2) Şirket Sözleşmesinin İçeriği.......................................................................... 149
- a)Şirket sözleşmesinde bulunması gereken zorunlu kayıtlar....................... 149
- aa)Ortakların ad ve soyadlarıyla yerleşim yerleri ve vatandaşlıkları..... 149
- bb)Şirketin kollektif olduğu.................................................................. 150
- cc)Şirketin ticaret unvanı ve merkezi.................................................... 150
- dd)Şirketin işletme konusu................................................................... 150
- ee)Her ortağın sermaye olarak koymayı taahhüt ettiği katılma
payının belirtilmesi.......................................................................... 151 - ff)Şirketi temsile yetkili kimselerin belirtilmesi.................................... 151
- b)Şirket sözleşmesine ihtiyari olarak konulabilecek kayıtlar....................... 151
3) Şirket Sözleşmesinin İmzalanması................................................................ 151
- B)Şirket Sözleşmesinin Ticaret Sicili Müdürü
yahut Yardımcısı Huzurunda İmzalanması veya
Sözleşmedeki İmzaların Noterce Onaylanması............ 152 - C)Ticaret Siciline Tescil ve İlân.................................................... 153
1) Tescil............................................................................................................. 153
- a)Tescil Başvurusuna Yetkili Kişiler.......................................................... 153
- b)Tescili Talep Süresi................................................................................. 154
2) İlân................................................................................................................ 154
3) Tescilin ve İlânın Hükmü.............................................................................. 154
IV).... Kollektif Şirketin Kuruluşunda Eksiklik veya
Sakatlık............................................................................................................ 154
- A)Tescil Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemiş
Olması........................................................................................................... 155 - B) Şirket Sözleşmesinin Kanuni Şekilde Yapılmaması
veya Sözleşmeye Konması Zorunlu Olan
Kayıtlardan Birinin veya Bazılarının Eksik
yahut Geçersiz Olması..................................................................... 155
V)...... Kollektif Şirketin Ehliyeti........................................................... 156
VI).... Kollektif Şirketlerde Ortakların Bi birleriyle
ve Şirketin Üçüncü Kişilerle İlişkileri................................. 157
- A)Genel Olarak........................................................................................... 157
1) Ortaklar Arasındaki İlişkilerin Mahiyeti........................................................ 157
2) Ortakların Sadakat ve Özen Yükümü............................................................ 157
3) Eşitlik İlkesi.................................................................................................. 158
4) Ortaklık Hak ve Borçlarının Devri................................................................ 158
- B)Kollektif Şirketlerde İç İlişki.................................................. 159
1) Mali Nitelikteki İlişkiler................................................................................ 159
- a)Sermaye Koyma Borcu............................................................................ 159
- b)Kâr Payı Hakkı ve Zarara Katılma........................................................... 159
- aa)Finansal Tablonun Çıkartılması....................................................... 159
- cc)Zarara Katılma................................................................................. 160
- dd)Kâr ve Zararın Paylaştırılması.......................................................... 160
aaa) Kâr ve Zararın Sözleşme Hükümlerine veya Karara
Göre Paylaştırılması.............................................................. 160
bbb) Kâr ve Zararın Paylaştırıcı Tarafından Paylaştırılması........... 160
ccc) Kanun Gereğince Paylaşma.................................................. 160
- cc)Kâr ve Zararın Paylaştırılmasına İtiraz............................................. 160
- c)Tasfiye Payı/Ayrılma Payı....................................................................... 161
- d)Ücret-Faiz İsteme ve Masrafı Talep Hakkı.............................................. 162
2) Şahsi Nitelikteki İlişkiler............................................................................... 162
- a)Kollektif Şirketlerde Yönetim Hakkı....................................................... 162
- aa)Kollektif Şirketlerde Yönetim Hakkının Hukuki Mahiyeti.............. 163
- bb)Kollektif Şirketlerde Yönetim Hakkının Kapsamı............................ 163
- cc)Yönetim Hakkının Kazanılması....................................................... 163
- dd)Yönetim Hakkının Kaybedilmesi ve Sınırlandırılması..................... 164
- ee)Kollektif Şirketlerde Yönetim Hakkının Kullanılması...................... 165
aaa) Yönetim Hakkının Kullanılması Usulü................................. 165
bbb) İtiraz...................................................................................... 165
- b)Kollektif Şirketlerde Denetim ve Bilgi Edinme Hakkı............................. 166
- c)Kollektif Şirketlerde Rekabet Yasağı....................................................... 167
- aa)Rekabet Yasağının Hukuki Mahiyeti............................................... 167
- bb)Rekabet Yasağının Kapsamı............................................................ 167
- cc)Rekabet Yasağının Yaptırımı........................................................... 168
- dd)Zamanaşımı..................................................................................... 168
- C)Kollektif Şirketlerde Dış İlişki................................................ 168
1) Kollektif Şirketlerin Temsili.......................................................................... 169
- a)Kollektif Şirketlerde Temsilci Sıfatının Kazanılması................................ 169
- b)Kollektif Şirketlerde Temsil Yetkisinin Kaldırılması................................ 169
- c)Kollektif Şirketlerde Temsil Yetkisinin Geri Alınması............................ 171
- d)Kollektif Şirketlerde Temsil Yetkisinin Kapsamı..................................... 171
- e)Kollektif Şirketlerde Temsil Yetkisinin Sınırlandırılması......................... 171
2) Kollektif Şirketin ve Ortaklarının Şirketin Borç ve Taahhütlerinden
Dolayı Sorumluluğu...................................................................................... 172
- a) Kollektif Şirket Tüzel Kişiliğinin Sorumluluğu........................................ 172
- b)Ortakların Sorumluluğu........................................................................... 172
- aa)Ortakların Sorumluluğunun Esasları............................................... 172
- bb)Ortakların İkinci ve Birinci Dereceden Sorumluluğu....................... 173
aaa) Şirkete Karşı İcra Takibinin Semeresiz Kalması.................... 174
bbb) Şirketin Sona Ermesi............................................................ 174
ccc) Şirketin İflâsı........................................................................ 174
VII)... Kollektif Şirketlerde OY HAKKI VE Karar......................... 175
- A)Kollektif Şirketlerde Oy Hakkı................................................ 175
- B)Kollektif Şirketlerde Karar...................................................... 176
1) Karar Yetersayısı........................................................................................... 176
- a) Kanunda Öngörülen Karar Yetersayıları.................................................. 176
- b) Şirket Sözleşmesinde Öngörülen Karar Yetersayıları.............................. 177
2) Kararların İptali............................................................................................. 177
VIII).. Kollektif Şirketlerde Ortaklar Arasında
Değişiklik........................................................................................................ 177
- a)Şirkete Yeni Ortak Alınması......................................................... 177
- b)Payın Devri................................................................................................. 178
IX).... Çıkma ve Çıkarılma.................................................................................. 179
- a)Ortağın İrade Beyanına Bağlı Olarak Şirketten
Çıkması ve Çıkarılması..................................................................... 179
1) Ortağın Şirketten Çıkması............................................................................. 179
- a)Sözleşme Hükümlerine Göre Çıkma....................................................... 179
- b)Sözleşmede Hüküm Bulunmayan Hâllerde Çıkma.................................. 180
2) Ortağın Şirketten Çıkarılması........................................................................ 180
- a)Sözleşmede Öngörülen Sebeplerle Çıkarılma.......................................... 180
- b)Kanunda Öngörülen Çıkarılma Sebepleri................................................ 180
- aa)Ortağın İflâsı Hâlinde Çıkarılma...................................................... 180
- bb)Ortağın Şahsi Alacaklısının Şirketin Feshini İstemesi Üzerine
Çıkarılma......................................................................................... 181 - cc)Süresiz Şirketlerde Şirketin Feshini Talep Eden Ortağın
Çıkarılması...................................................................................... 181 - dd)Ortağın Haklı Sebeplerle Çıkarılması.............................................. 181
- c)Çıkarılma Kararına İtiraz.......................................................................... 182
- b)Ortağın Mahkeme Kararıyla Çıkarılması......................... 182
1) Haklı Sebeple Çıkarılma Kararı Alınamaması Hâlinde Ortağın
Mahkeme Kararıyla Çıkarılması.................................................................... 182
2) İki Ortaklı Kollektif Şirkette Ortağın Mahkeme Kararıyla Çıkarılması.......... 183
- c)Çıkma ve Çıkarılmanın Hükümleri.......................................... 183
1) Çıkma ve Çıkarılmanın Ticaret Unvanına Etkisi............................................ 183
2) Çıkma ve Çıkarılmanın Ortaklar Arasındaki İlişkilere Etkisi......................... 184
- a)Çıkma ve Çıkarılmanın Ortaklık Sıfatını Sona Erdirmesi........................ 184
- b)Çıkan veya Çıkarılan Ortağın Tasfiye Payını Talep Hakkı...................... 184
3) Çıkan veya Çıkarılan Ortağın Sorumluluğu.................................................. 185
- a)Çıkan veya Çıkarılan Ortağın Sorumluluğunun Esasları......................... 185
- b)Tamamlanmamış İşler.............................................................................. 185
- X).....KOLLEKTİF ŞİRKETİN SONA ERMESİ ve TASFİYE......................... 185
- a)Kollektif Şirketin Sona Ermesi.................................................. 186
1) Kollektif Şirketlerin İnfisahı (Kendiliğinden Sona Ermesi)........................... 186
- a) Kanunda Öngörülen İnfisah Sebepleri..................................................... 186
- aa) Şirket sözleşmesinde öngörülen amacın gerçekleşmesi veya
gerçekleşmesinin imkânsız hâle gelmesi.......................................... 187 - bb) Sözleşmede ortaklığın mirasçılarla sürdürülmesi konusunda
bir hüküm olmaması hâlinde ortaklardan birinin ölmesi.................. 187 - cc) Sözleşmede ortaklığın devam edeceğine ilişkin bir hüküm
yoksa bir ortağın kısıtlanması, iflâsı veya tasfiyedeki payının
cebrî icra yoluyla paraya çevrilmesi................................................. 187 - dd) Ortaklık için kararlaştırılmış olan sürenin sona ermesi.................... 188
- ee) Şirketin iflâsı................................................................................... 188
- ff) Sermayenin tamamının veya üçte ikisinin kaybı.............................. 188
- gg) Kollektif şirketin diğer bir şirketle birleşmesi.................................. 188
- b) Sözleşmede Öngörülen İnfisah Sebepleri................................................ 189
2) Kollektif Şirketlerin Feshi............................................................................. 189
- a) Kanunda Öngörülen Fesih Sebepleri....................................................... 189
- aa) Bir ortağın fesih bildiriminde bulunması......................................... 189
- bb) Belirsiz süreli kollektif şirketlerde ortakların fesih hakkı................. 190
- cc) Ortakların kararıyla fesih................................................................. 190
- b) Sözleşmede Öngörülen Fesih Sebepleri.................................................. 191
3) Kollektif Şirketlerin Mahkeme Kararıyla Sona Ermesi.................................. 191
- a) Kollektif Şirketlerin Haklı Sebeple Mahkeme Kararıyla Sona
.............................................................................................. 191 - b) Kollektif Şirketlerin Kuruluşundaki Tescil ve İlân Merasimine
Aykırılık Nedeniyle Mahkeme Kararıyla Fesih....................................... 192 - c)Kollektif Şirket Ortaklarının Şahsi Alacaklılarının Talebi Üzerine
Mahkeme Kararıyla Fesih........................................................................ 193 - b)Kollektif Şirketin Tasfiyesi......................................................... 193
1) Tasfiyenin Şirket İlişkileri Üzerindeki Etkileri.............................................. 193
- a) Tüzel Kişiliğin Ehliyeti............................................................................ 194
- b) Ticaret Unvanı......................................................................................... 194
- c) Defter Tutma........................................................................................... 194
2) Tasfiyenin Ortaklar Arasındaki İlişkilere Etkisi............................................ 194
3) Tasfiye Memurları......................................................................................... 195
- a) Tasfiye Memurlarının Seçimi/Atanması ve Görevden Alınması.............. 195
- aa) Tasfiye Memurlarının Seçimi veya Atanması.................................. 195
- bb) Tasfiye Memurlarının Görevden Alınması...................................... 196
- b) Tasfiye Memurlarının Temsil Yetkisi...................................................... 196
- c) Tasfiye Memurlarının Yükümlülükleri.................................................... 197
- aa) Koruma tedbirleri almak.................................................................. 197
- bb) Defter Tutmak................................................................................. 197
- cc) Son bilançoyu çıkarmak.................................................................. 197
- d) Tasfiye Memurlarının Hakları................................................................. 198
4) Tasfiye İşlemleri ve Tüzel Kişiliğin Sona Ermesi.......................................... 198
BEŞİNCİ BÖLÜM
- 7- ADİ KOMANDİT ŞİRKET
I........ TANIM VE UNSURLARI................................................................................... 199
- A)............................................................................................................. 199
- B).................................................................................................. 199
- Kişi (Şahıs)................................................................................................... 199
- Ticari İşletme İşletmek.................................................................................. 200
- Ortakların Sorumluluğu................................................................................ 200
- Ticaret Unvanı............................................................................................... 200
- Tüzel Kişilik.................................................................................................. 200
- .....İŞLEYİŞ................................................................................................................. 201
- İÇ İŞLEYİŞ...................................................................................................... 201
1) Mali İlişkiler.................................................................................................. 201
- a)Sermaye Koyma Borcu............................................................................ 201
- b)Kâr ve Zarara Katılma.............................................................................. 201
- c)Tasfiye Payı............................................................................................. 201
2) Şahsi İlişkiler................................................................................................ 202
- a)Yönetim Yetkisi...................................................................................... 202
- b)İtiraz Hakkı.............................................................................................. 202
- c)Denetim Yetkisi....................................................................................... 202
- d)Rekabet Yasağı........................................................................................ 202
- DIŞ İŞLEYİŞ.................................................................................................... 203
1) Ortaklığın Temsili......................................................................................... 203
2) Şirket Borçlarından Sorumluluk.................................................................... 203
- ORTAKLAR ARASINDA DEĞİŞİKLİKLER............................................ 204
III. .... SONA ERME VE TASFİYE.............................................................................. 204
ALTINCI BÖLÜM
ANONİM ŞİRKETLERLE İLGİLİ GENEL ESASLAR VE
ANONİM ŞİRKETİN KURULUŞU
- 8- ANONİM ŞİRKETLERLE İLGİLİ GENEL ESASLAR
ı) ...... KAVRAM (TANIM)............................................................................................. 205
ıı) ..... ANONİM ŞİRKETİN ORTAYA ÇIKIŞI VE TARİHSEL
GELİŞİMİ.............................................................................................................. 206
ııı) ... ANONİM ŞİRKETİN ÖZELLİKLERİ.......................................................... 207
- a)TİCARET UNVANI........................................................................................ 207
- b)...................................................................................................... 207
- c)TÜZEL KİŞİLİK............................................................................................. 207
- d)AMAÇ VE KONU........................................................................................... 207
- e)ORTAKLARIN SINIRLI SORUMLULUĞU............................................. 208
- IV)....ANONİM ŞİRKET TÜRLERİ.......................................................................... 208
- A)ORTAK SAYISI AÇISINDAN...................................................................... 208
- B)TÂBİ OLDUKLARI HÜKÜMLER AÇISINDAN..................................... 208
- C)HALKA AÇIK OLUP OLMAMA AÇISINDAN........................................ 209
- D)ÖLÇEKLERİ AÇISINDAN........................................................................... 209
- E)BAĞIMSIZ DENETİME TÂBİ OLUP OLMAMALARI
AÇISINDAN.................................................................................................... 209 - V).....ANONİM ŞİRKETLERE HÂKİM OLAN İLKELER................................ 210
- A)ÇOĞUNLUK İLKESİ..................................................................................... 210
- B)HAKLARDAN SERMAYEYE KATILMA ORANINDA
YARARLANMA İLKESİ.............................................................................. 210 - C)DEVLETİN İLGİLENMESİ İLKESİ........................................................... 211
- D)EMREDİCİ HÜKÜMLER İLKESİ.............................................................. 211
- E)EŞİT İŞLEM İLKESİ..................................................................................... 212
- F) BORÇLANMA YASAĞI............................................................................... 214
- G)SERMAYENİN KORUNMASI İLKESİ...................................................... 214
- 9- ANONİM ŞİRKETİN KURULUŞU
- I)......KURULUŞ İŞLEMLERİ.................................................................................... 217
- A)ESAS SÖZLEŞMENİN HAZIRLANMASI................................................ 217
1) Esas Sözleşmede Yer Alması Zorunlu Unsurlar........................................... 218
- a) Kurucu/Kurucular.................................................................................... 218
- b) Ticaret Unvanı......................................................................................... 218
- c) Şirket Merkezinin Bulunacağı Yer.......................................................... 218
- d) Şirketin İşletme Konusu.......................................................................... 219
- e) Şirketin Sermayesi ile Her Payın İtibarî Değeri, Bunların
Ödenmesinin Şekil ve Şartları................................................................. 219 - f) Pay Senetlerinin Türü.............................................................................. 219
- g) Devir Sınırlamaları.................................................................................. 220
- h) Paradan Başka Sermaye Olarak Konan Haklar ve Ayınlarla İlgili
.................................................................................................... 220
ı) Kurucularla Yönetim Kurulu Üyelerine ve Diğer Kimselere Şirket
Kârından Sağlanacak Menfaatler............................................................. 220
- i) Yönetim Kurulu Üye Sayısı, Bunlardan İmzaya Yetkili Olanlar ve
İlk Yönetim Kurulu Üyeleri..................................................................... 220 - j) Genel Kurulların Toplantıya Nasıl Çağırılacakları, Oy Hakları................ 221
- k) Şirkete Ait İlânların Nasıl Yapılacağı,..................................................... 221
- l) Pay Sahiplerinin Taahhüt Ettiği Sermaye Paylarının Türleri ve
Miktarları................................................................................................. 221 - m)Şirketin Hesap Dönemi........................................................................... 221
2) Esas Sözleşmede Yer Alabilecek İhtiyari Unsurlar....................................... 221
- a) Varsa Şirketin Süresi............................................................................... 222
- b) Şartlı Sermaye Artırma Yöntemi veya Kayıtlı Sermaye Sistemi
Kabul Edilmişse Buna İlişkin Hususlar................................................... 222 - c) Tanınan İmtiyazlar................................................................................... 222
- B)ANONİM ŞİRKETİN KURULMASI........................................................... 222
- C)SERMAYENİN KISMEN VEYA TAMAMEN ÖDENMESİ................... 223
- D)GEREKİYORSA BAKANLIK İZNİ............................................................ 225
- E)TİCARET SİCİLİNE TESCİL VE İLÂN.................................................... 225
- II).....KURULUŞTAN SONRA PAYLARIN HALKA ARZEDİLMESİ............. 226
III) ... KURULUŞ İŞLEMLERİNDEKİ EKSİKLİK VE
AYKIRILIKLARIN YAPTIRIMI.................................................................... 226
- IV)....KURULUŞ SIRASINDA YAPILAN İŞLEMLERDEN
ORTAKLIĞIN SORUMLULUĞU................................................................... 227 - V).....KANUNA KARŞI HİLE...................................................................................... 227
YEDİNCİ BÖLÜM
- 10- ANONİM ŞİRKET YÖNETİM KURULU
- I)......KURUL-ORGAN OLARAK YÖNETİM KURULU..................................... 230
- II).....YÖNETİM KURULU ÜYELERİNDE ARANACAK
ÖZELLİKLER..................................................................................................... 230 - A)GENEL OLARAK........................................................................................... 230
- B)ÜYELİĞE SEÇİLME/ATANMA KOŞULLARI........................................ 231
1) Vatandaşlık................................................................................................... 231
2) Yerleşim Yeri................................................................................................ 231
3) Ehliyet........................................................................................................... 231
4) Seçilme Engellerinin Bulunmaması............................................................... 232
- C)YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN GÖREV SÜRESİ.......................... 232
- D)TESCİL VE İLÂN........................................................................................... 233
III) ... YÖNETİM KURULUNUN OLUŞTURULMASI.......................................... 233
- A)ESAS SÖZLEŞMEYLE ATANMA.............................................................. 233
- B)GENEL KURUL TARAFINDAN SEÇİLME.............................................. 233
- C)KAMU TÜZEL KİŞİLERİNİN YÖNETİM KURULUNDA
TEMSİLİ.......................................................................................................... 234 - D)YÖNETİM KURULU TARAFINDAN SEÇİLME..................................... 235
- E)SERMAYE PİYASASI KURULUNCA ATAMA....................................... 235
- F) BELİRLİ GRUPLARIN YÖNETİM KURULUNDA TEMSİL
EDİLMESİ....................................................................................................... 235 - IV)....YÖNETİM KURULU ÜYELERİ İLE ŞİRKET ARASINDAKİ
İLİŞKİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ..................................................................... 236 - V).....YÖNETİM KURULUNUN YÖNETİM VE TEMSİL YETKİSİ............... 237
- A)YÖNETİM YETKİSİ...................................................................................... 237
1) Genel Olarak................................................................................................. 237
2) Devredilemez ve Vazgeçilemez Görev ve Yetkiler........................................ 238
- a) TTK m.375’te Sayılanlar......................................................................... 239
- aa) Şirketin Üst Düzeyde Yönetimi....................................................... 239
- bb) Şirket Yönetim Teşkilatının Belirlenmesi........................................ 239
- cc) Muhasebe, Finans Denetimi ve Finansal Planlamaya İlişkin
Görevleri......................................................................................... 240 - dd) Personelin Atanması veya Görevden Alınmasına İlişkin Görev
ve Yetkileri...................................................................................... 241 - ee) Yönetimle Görevli Kişilerin Üst Gözetimine İlişkin Görev ve
.......................................................................................... 241 - ff) Defter ve Kayıtların Tutulması ve Genel Kurul Toplantılarına
İlişkin Görevleri.............................................................................. 242 - b) Diğer Görev ve Yetkileri......................................................................... 243
- B)TEMSİL YETKİSİ.......................................................................................... 243
1) Temsil Yetkisinin Kapsamı........................................................................... 243
2) Temsil Yetkisinin Sınırlandırılması............................................................... 244
3) İmza Yetkisinin Verilmesine İlişkin Esaslar.................................................. 246
4) Çift İmza Kuralı............................................................................................. 246
- C)YÖNETİM VE TEMSİL YETKİSİNİN DELEGASYONU...................... 246
1) Yönetim Yetkisinin Delegasyonu................................................................. 247
- a) Delegasyon İmkânı ve Anlamı................................................................ 247
- b)Delegasyonun Şartları..................................................................... 247
- aa)Şekli Şartlar..................................................................................... 247
- bb)Maddi Şartlar................................................................................... 248
2) Temsil Yetkisinin Delegasyonu.................................................................... 248
vı).... YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN HAKLARI........................................ 248
- A)MALİ HAKLARI............................................................................................ 248
1) Mali Hak Türleri........................................................................................... 248
2) Haksız Yere ve Kötüniyetle Alınan Kazanç Paylarının İadesi....................... 249
- b)BİLGİ ALMA VE İNCELEME HAKKI..................................................... 249
1) Genel Olarak................................................................................................. 249
2) Toplantı Sırasında......................................................................................... 250
3) Toplantı Dışında............................................................................................ 250
vıı)... YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN GÖREV VE
YÜKÜMLÜLÜKLERİ........................................................................................ 251
- a)ÖZEN VE SADAKAT YÜKÜMLÜLÜĞÜ................................................... 251
- B)EŞİTLİK İLKESİNE UYGUN DAVRANMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ.......... 251
- C)MENFAAT ÇATIŞMASI............................................................................... 252
- D)SERMAYE KAYBI VEYA BORCA BATIKLIK HALİNDE
GÖREVLERİ................................................................................................... 253
1) Sermaye Kaybı.............................................................................................. 253
2) Borca Batıklık............................................................................................... 253
- E)ŞİRKETİN KENDİ PAYLARINI İKTİSAP VEYA REHİN
OLARAK KABUL ETMESİ.......................................................................... 254
1) Genel Olarak................................................................................................. 254
2) Yakın ve ciddi bir kaybın önlenmesi............................................................. 255
3) İstisnalar........................................................................................................ 256
4) İktisap Edilen Payların Elden Çıkarılması..................................................... 256
5) Kendi Paylarını Taahhüt Yasağı.................................................................... 257
6) Hakların Kullanılması.................................................................................... 257
VIII).. YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN TÂBİ OLDUKLARI
YASAKLAR........................................................................................................... 257
- A)ŞİRKETLE İŞLEM YAPMA YASAĞI........................................................ 257
- B)ŞİRKETE BORÇLANMA YASAĞI............................................................ 258
- C)ŞİRKETLE REKABET ETME YASAĞI.................................................... 258
IX).... YÖNETİM KURULU TOPLANTILARI VE KARAR ALINMASI.......... 259
- A)TOPLANTININ ORGANİZASYONU.......................................................... 259
- B)KARAR ALINMASI....................................................................................... 259
1) Toplantı ve Karar Nisapları........................................................................... 259
2) Sirküler Karar Ve Elektronik Yönetim Kurulu.............................................. 260
- C)KARARLARIN GEÇERSİZLİĞİ................................................................. 260
1) Yokluk.......................................................................................................... 261
2) Butlan............................................................................................................ 261
3) İptal............................................................................................................... 261
X)..... YÖNETİM KURULU ÜYELİĞİNİN SONA ERMESİ................................ 263
- A)GÖREV SÜRESİNİN SONA ERMESİ........................................................ 263
- B)İSTİFA.............................................................................................................. 263
- C)AZİL.................................................................................................................. 263
- D)DİĞER SEBEPLER........................................................................................ 263
SEKİZİNCİ BÖLÜM
- 11- ANONİM ŞİRKETLERDE GENEL KURUL
GİRİŞ........................................................................................................................... 265
- I)......GENEL KURULUN YETKİLERİ................................................................... 266
- A)GENEL OLARAK........................................................................................... 266
- B)GENEL KURULUN DEVREDEMEYECEĞİ YETKİLER...................... 266
1) Şirket Esas Sözleşmesinin Değiştirilmesi...................................................... 266
2) Yönetim Kurulu Üyelerinin Seçimi, Süreleri, Ücretleri Gibi Konularda
Karar Almak.................................................................................................. 267
3) Denetçinin Seçimi......................................................................................... 267
4) Finansal Tablolar, Yıllık Rapor ve Kâr Dağıtımına İlişkin Karar
Alınması........................................................................................................ 267
5) Şirketin Feshi................................................................................................ 267
6) Önemli Miktarda Şirket Varlığının Toptan Satışı.......................................... 268
- C)GENEL KURULUN DİĞER YETKİLERİ.................................................. 268
- D)GENEL KURULUN YETKİLERİNİN SINIRI.......................................... 268
1) Üçüncü Kişilerin Hakları............................................................................... 268
2) Diğer Organların Münhasır Yetkileri............................................................ 269
3) Bireysel Haklar, Müktesep Haklar ve Azınlık Hakları.................................. 269
4) İmtiyazlı Paylar............................................................................................. 269
- II).....GENEL KURUL TOPLANTI TÜRLERİ...................................................... 270
- A)OLAĞAN – OLAĞANÜSTÜ OLMASINA GÖRE..................................... 270
1) Olağan Genel Kurul Toplantısı (Adi Toplantı).............................................. 270
2) Olağanüstü Genel Kurul Toplantısı............................................................... 270
- B)ÇAĞRILI –ÇAĞRISIZ OLMASINA GÖRE.............................................. 270
1) Çağrılı Genel Kurul Toplantısı...................................................................... 270
2) Çağrısız Genel Kurul Toplantısı.................................................................... 270
- C)ELEKTRONİK ORTAMDA GENEL KURUL........................................... 271
- D)TEK ORTAKLI ANONİM ŞİRKETLERDE GENEL KURUL................ 271
- E)İMTİYAZLI PAY SAHİPLERİ ÖZEL KURULU..................................... 272
III).... GENEL KURULUN TOPLANTIYA ÇAĞRILMASI.................................. 273
- A)GENEL KURULU TOPLANTIYA ÇAĞIRMAYA YETKİLİ
KİŞİ VE ORGANLAR.................................................................................... 273
1) Yönetim Kurulu............................................................................................ 273
2) Pay Sahipleri................................................................................................. 273
3) Tasfiye Memurları......................................................................................... 273
- B)TOPLANTIYA ÇAĞRI MERASİMİ........................................................... 274
- C)GENEL KURULUN TOPLANMASI............................................................ 275
1) Toplantı Yeri................................................................................................. 275
2) Genel Kurula Katılmaya Yetkili Olanlar........................................................ 275
3) Genel Kurul Toplantısına Katılması Zorunlu Olanlar.................................... 276
4) Toplantı Nisabı.............................................................................................. 276
- a) ....................................................................................................... 276
- b) Özel (Ağırlaştırılmış) Toplantı Nisapları................................................. 277
- aa) Sermayenin Tümünü Oluşturan Payların Sahiplerinin veya
Temsilcilerinin Hazır Bulunması Gereken Esas Sözleşme
Değişiklikleri................................................................................... 277 - bb) Sermayenin Yüzde Yetmişbeş Çoğunluğunu Gerektiren Esas
Sözleşme Değişiklikleri................................................................... 277 - cc) Diğer Esas Sözleşme Değişiklikleri................................................. 277
- dd) Birleşme, Bölünme ve Tür Değiştirmede Toplantı Nisapları........... 278
- ee) İmtiyazlı Pay Sahipleri Özel Kurulunda Toplantı Nisapları............. 278
- ff) Pay Senetleri Menkul Kıymet Borsalarında İşlem Gören
Anonim Şirketlerde Genel Kurul Toplantı Nisapları........................ 279 - d)GENEL KURULUN ÇALIŞMASI................................................................ 279
1) Gündeme Bağlılık İlkesi................................................................................ 279
2) Gündeme Bağlılık İlkesinin İstisnaları.......................................................... 280
3) Karar Nisapları.............................................................................................. 281
4) Oy Hakkından Yoksunluk............................................................................ 282
5) Oy Anlaşmaları............................................................................................. 284
6) Çeşitli Yönde Oy Kullanma.......................................................................... 284
7) Genel Kurulda Temsil................................................................................... 285
- a) Olağan Temsilci....................................................................................... 285
- b) Tevdi Eden Temsilcisi............................................................................. 286
- c) Bakanlık Temsilcisi................................................................................. 286
8) Tutanak......................................................................................................... 287
ıv) .... GENEL KURUL KARARLARININ HÜKÜMLERİ.................................... 287
- v).....GENEL KURUL KARARLARININ GEÇERSİZLİĞİ............................... 287
- A)......................................................................................................... 288
- B).......................................................................................................... 289
- C)İPTAL EDİLEBİLİRLİK............................................................................... 289
1) İptal Sebepleri............................................................................................... 290
- a) Kanuna Aykırılık..................................................................................... 290
- b) Esas Sözleşmeye Aykırılık...................................................................... 290
- c) Dürüstlük Kurallarına Aykırılık............................................................... 291
2) İptal Davasında Taraflar................................................................................ 291
- a)Davacı..................................................................................................... 291
- aa)Pay Sahipleri................................................................................... 291
- bb)Yönetim Kurulu............................................................................... 292
- cc)Yönetim Kurulu Üyeleri.................................................................. 292
- b)Davalı...................................................................................................... 292
3) Dava Açma Süresi........................................................................................ 293
4) İptal Davasında Usul..................................................................................... 293
5) İptal Kararının Hukuki Etkileri...................................................................... 294
- d)ASKIDA HÜKÜMSÜZLÜK.......................................................................... 294
vı).... GENEL KURULUN SORUMSUZLUĞU....................................................... 295
DOKUZUNCU BÖLÜM
- 12- ANONİM ŞİRKETLERDE DENETİM
GİRİŞ........................................................................................................................... 297
- I)......KAVRAM OLARAK DENETİM...................................................................... 297
- II).....DENETİM TÜRLERİ......................................................................................... 298
- A)DENETİME ESAS OLAN İRADE BAKIMINDAN DENETİM............. 298
1) İç Denetim..................................................................................................... 298
2) Dış Denetim.................................................................................................. 299
- B)DEVLET DENETİMİ..................................................................................... 300
- c)BAĞIMSIZ DENETİM.................................................................................. 301
- D)ZORUNLU VE İHTİYARİ DENETİM....................................................... 301
- E)GENEL VE ÖZEL DENETİM....................................................................... 302
III) ... 6102 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNUNA GÖRE ANONİM
ŞİRKETLERİN DENETİMİ............................................................................. 302
- A)GENEL OLARAK........................................................................................... 302
- B)BAĞIMSIZ DENETİM.................................................................................. 303
1) Tanımı........................................................................................................... 304
2) Özellikleri...................................................................................................... 304
3) Denetimin Kapsamı....................................................................................... 305
- a) Bağımsız Denetim Kapsamına Giren Şirketler......................................... 305
- aa) Doğrudan Bağımsız Denetime Tâbi Olan Şirketler.......................... 305
- bb) Özel Kriterlere Tâbi Olan Şirketler.................................................. 306
- cc) Genel Kriterler................................................................................. 307
- b) Bağımsız Denetime Tâbi Olmayan Şirketler............................................ 307
- c) Uygulama Esasları................................................................................... 307
4) Denetçi.......................................................................................................... 308
- a) Denetçilerin Özellikleri............................................................................ 308
- b) Denetçinin Seçimi ve Göreve Başlaması................................................. 309
- c) Denetim Sözleşmesi................................................................................ 310
- d) Denetçilik Görevinin İfası....................................................................... 311
5) Denetim Raporu............................................................................................ 312
6) Görüş Yazıları............................................................................................... 312
7) Denetim İlişkisinin Sona Ermesi................................................................... 314
8) Denetçinin Sır Saklama Yükümlülüğü.......................................................... 314
- c)ÖZEL DENETİM............................................................................................ 315
1) Özel Denetimin Amacı ve Kapsamı............................................................... 315
2) Özel Denetçinin Atanması............................................................................. 316
3) Özel Denetim Raporu.................................................................................... 317
ONUNCU BÖLÜM
- 13- ESAS SÖZLEŞME DEĞİŞİKLİKLERİ
ı) ...... GENEL DEĞİŞİKLİKLER............................................................................... 319
ıı) ..... ÖZEL DEĞİŞLİKLİKLER............................................................................... 320
- a)SERMAYENİN ARTIRILMASI.................................................................. 320
1) Sermaye Artırımının Nedenleri..................................................................... 320
2) Sermaye Artırımının Başlıca Türleri.............................................................. 321
- a) Esas Sermaye Sisteminde Sermaye Artırımı............................................ 321
- b) Kayıtlı Sermaye Sisteminde Sermaye Artırımı......................................... 322
- c) Şarta Bağlı Sermaye Artırımı................................................................... 323
3) Artırıma İlişkin Genel Esaslar....................................................................... 323
4) Esas Sözleşmedeki Dayanağın İçeriği........................................................... 323
5) Pay Sahiplerinin Korunması.......................................................................... 324
6) Değiştirme veya Alım Hakkını Haiz Bulunan Kişilerin Korunması.............. 324
7) Sermaye Artırımının Gerçekleştirilmesi........................................................ 325
- B)SERMAYENİN AZALTILMASI................................................................. 325
1) Genel Olarak................................................................................................. 325
2) Sermayenin Azaltılması Türleri..................................................................... 326
- a) Olağan Sermaye Azaltımı........................................................................ 326
- b) Basitleştirilmiş Sermaye Azaltımı............................................................ 327
- c)Sermayenin Azaltılması ve Eşzamanlı Olarak
Sermayenin Artırılması.................................................................. 328 - d)Sınırlı Esnek Sermaye Sisteminde Sermayenin
Azaltılması............................................................................................... 328 - e)Esas Sermayenin Azaltılması Yöntemleri......................... 329
1) Payların İtibarî Değerinin Düşürülmesi......................................................... 329
2) Pay Sayısının Azaltılması.............................................................................. 330
- a) Payların Birleştirilmesi............................................................................ 330
- b) Payların İtfa Edilmesi.............................................................................. 331
3) Esas Sermayenin Azaltılması İşlemleri.......................................................... 332
ONBİRİNCİ BÖLÜM
- 14- ANONİM ŞİRKETLERDE PAY VE PAY SAHİPLİĞİ
- I)......ANONİM ŞİRKETLERDE PAY...................................................................... 333
- A)PAY KAVRAMI.............................................................................................. 333
- B)PAYIN ÇEŞİTLİ ANLAMLARI.................................................................. 335
- C)PAY TÜRLERİ................................................................................................ 336
1) Nakit Karşılığı Pay-Ayın Karşılığı Pay......................................................... 336
2) Oy Hakkı Olan Pay-Oy Hakkından Yoksun Pay......................................... 336
3) Adi Pay-İmtiyazlı Pay................................................................................... 337
4) Bedelli Pay-Bedelsiz (Gratis) Pay................................................................. 341
5) İtibari Değeri Olan Pay-İtibari Değeri Olmayan Pay..................................... 341
- .....ANONİM ŞİRKETLERDE PAY SAHİPLİĞİ............................................... 342
- A)PAY SAHİPLİĞİNİN KAZANILMASI...................................................... 342
- B)PAYIN DEVRİNE İLİŞKİN SINIRLANDIRMALAR............................. 343
1) Kanundan Doğan Sınırlandırmalar................................................................ 343
2) İradî Sınırlandırmalar.................................................................................... 344
- C)PAY SAHİPLİĞİNİN KAYBEDİLMESİ.................................................... 345
- D)PAY SAHİBİNİN HAKLARI....................................................................... 345
1) Pay Sahipliği Haklarının Korunma Gücü Açısından..................................... 346
- a) Vazgeçilemez Haklar............................................................................... 346
- b) Müktesep Haklar..................................................................................... 346
2) Hak Sahiplerinin Çevresi Açısından............................................................. 347
- a) Bireysel Pay Sahipliği Hakkı................................................................... 347
- b) Azınlık Hakkı.......................................................................................... 347
- aa) Olumsuz Azınlık Hakları................................................................. 347
- bb) Olumlu Azınlık Hakları................................................................... 348
- c) Grup Hakkı............................................................................................. 349
3) Hakların İçeriği Açısından............................................................................ 350
- a) Mali (Malvarlıksal) Hakları..................................................................... 350
- aa) Kâr Payı Hakkı................................................................................ 350
- bb) Hazırlık Devresi Faizi Hakkı........................................................... 352
- cc) Tasfiye Payı Hakkı.......................................................................... 353
- dd) Rüçhan Hakkı (Yeni Pay Alma Hakkı)........................................... 353
- ee) Önerilmeye Muhatap Olma Hakkı................................................... 354
- ff) Bedelsiz Payı Edinme Hakkı........................................................... 354
- b) İdari (Katılma) Hakları............................................................................. 354
- aa) Genel Kurul Toplantılarına Katılma Hakkı....................................... 354
- bb) Oy Hakkı......................................................................................... 355
- cc) Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı......................................................... 357
- dd) Özel Denetim İsteme Hakkı............................................................. 358
- D)PAY SAHİBİNİN BORÇ VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ............................... 359
1) Sermaye Koyma Borcu (Tek Borç İlkesi)..................................................... 359
2) İkincil Yükümlülükler................................................................................... 361
3) Sadakat Yükümlülüğü................................................................................... 361
4) Sır Saklama Yükümlülüğü............................................................................ 362
III) ... ANONİM ŞİRKETLERDE MENKUL KIYMETLER................................ 363
- A)PAY SENETLERİ........................................................................................... 363
1) Pay Senedi Kavramı...................................................................................... 363
2) Pay Senedi Türleri......................................................................................... 363
- a) Hamiline Yazılı Pay Senetleri.................................................................. 363
- b) Nama Yazılı Pay Senetleri....................................................................... 364
- aa) Borsaya Kote Edilmemiş Nama Yazılı Paylar.................................. 365
- bb) Borsaya Kote Edilmiş Nama Yazılı Paylar...................................... 366
- b)İLMÜHABERLER......................................................................................... 367
- c)İNTİFA SENETLERİ..................................................................................... 367
- d)BORÇLANMA SENETLERİYLE ALMA VE DEĞİŞTİRME
HAKKINI İÇEREN MENKUL KIYMETLER........................................... 367
ONİKİNCİ BÖLÜM
- 15- ANONİM ŞİRKETLERDE SONA ERME, TASFİYE
- I)......ANONİM ŞİRKETLERİN SONA ERMESİ VE TASFİYE........................ 369
- A)ANONİM ŞİRKETİN SONA ERMESİ........................................................ 369
1) İnfisah Sebepleri........................................................................................... 370
- a) Sürenin Sona Ermesi............................................................................... 370
- b) İşletme Konusunun Gerçekleşmesi veya Gerçekleşmesinin
İmkânsız Hale Gelmesi............................................................................ 370 - c) Esas Sözleşmede Sayılan İnfisah Sebebinin Gerçekleşmesi.................... 371
- d) Şirket Sermayesinin 2/3’ünün Karşılıksız Kalması.................................. 372
- e) Anonim Şirketin İflası............................................................................. 372
2) Fesih Sebepleri.............................................................................................. 372
- a) Genel Kurul Kararıyla Fesih.................................................................... 372
- b) Mahkeme Kararıyla Fesih........................................................................ 373
- aa) Şirketin Zorunlu Organlarının Mevcut Olmaması........................... 373
- bb) Kamu Düzenine ve İşletme Konusuna Aykırı Faaliyetlerde
....................................................................................... 374 - cc) Şirket Esas Sözleşmesinde Öngörülen Fesih Sebeplerinin
Gerçekleşmesi................................................................................. 374 - dd) Haklı Sebeple Fesih......................................................................... 374
aaa) Kanundaki Düzenleniş Şekli................................................. 375
bbb) Haklı Sebep Kavramı............................................................ 375
ccc) Haklı Sebeple Fesih Davasında Usul.................................... 376
ddd) Haklı Sebeplerin Varlığı Halinde Hâkimin
Verebileceği Kararlar............................................................ 377
- II).....ANONİM ŞİRKETİN TASFİYESİ................................................................... 378
- a)TASFİYE HALİNDEKİ ANONİM ŞİRKETİN ÖZELLİKLERİ............ 378
1) Şirketin Tüzel Kişiliği Varlığını Sürdürür..................................................... 378
2) Şirketin Amacı Değişir.................................................................................. 378
3) Şirketin Ticaret Unvanı Zorunlu Ek Alır....................................................... 379
4) Şirketin Organları Varlığını Sürdürür........................................................... 379
- B)TASFİYE MEMURLARI.............................................................................. 380
- C)TASFİYE İŞLEMLERİ.................................................................................. 382
- D)TİCARET SİCİLİNDEN TERKİN............................................................... 383
- E)EK TASFİYE VE TASFİYEDEN DÖNME................................................. 383
- 16- ANONİM ŞİRKETLERDE HUKUKİ SORUMLULUK
- I)......SORUMLULUĞUN ŞARTLARI...................................................................... 385
- a)............................................................................................................ 385
- B)KANUNA VEYA ESAS SÖZLEŞMEYE AYKIRILIK............................. 387
1) Belgelerin ve Beyanların Kanuna Aykırı Olması........................................... 388
2) Sermaye Hakkında Yanlış Beyanlar ve Ödeme Yetersizliğinin
Bilinmesi....................................................................................................... 388
3) Değer Biçilmesinde Yolsuzluk...................................................................... 389
4) Halktan Para Toplamak................................................................................. 390
- C)İLLİYET BAĞI............................................................................................... 390
- D)............................................................................................................. 390
- II).....HUKUKİ SORUMLULUĞA HÂKİM OLAN İLKELER........................... 392
- A)SORUMLULUĞUN AKDİ OLMASI........................................................... 392
- B)SORUMLULUĞUN MÜTESELSİL OLMASI........................................... 393
1) Mutlak Teselsül............................................................................................. 394
2) Farklılaştırılmış Teselsül............................................................................... 394
- a) Özellikleri................................................................................................ 394
- b) Zarar Görenin Dava Açma Hakkı............................................................ 395
- c) Tazminat Miktarının Hesaplanması......................................................... 396
- d) İç İlişkide Rücû Davası........................................................................... 396
III) ... SORUMLULUK DAVASI.................................................................................. 397
- A).................................................................................................. 397
1) Anonim Şirket............................................................................................... 398
2) Pay Sahipleri................................................................................................. 398
3) Şirket Alacaklıları.......................................................................................... 399
- B).................................................................................................. 399
1) Kurucular...................................................................................................... 400
2) Yönetim Kurulu Üyeleri................................................................................ 400
3) Diğer Yöneticiler........................................................................................... 400
4) Denetçiler...................................................................................................... 401
5) Tasfiye Memurları......................................................................................... 402
- c)GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME........................................................ 402
- IV)....SORUMLULUĞU ORTADAN KALDIRAN HALLER............................... 402
- a)KUSURSUZLUĞUN İSPATI (YETKİ DEVRİ HALİ).............................. 402
- B)İBRA................................................................................................................. 405
1) İbra Kararının Alınması................................................................................. 405
- a) Açık İbra................................................................................................. 405
- b) Örtülü (Zımni) İbra.................................................................................. 407
2) İbranın Etkisi................................................................................................. 408
3) İbranın Kaldırılamaması................................................................................ 409
4) Kuruluş ve Sermaye Artırımında İbra........................................................... 409
- C)ZAMANAŞIMI................................................................................................ 410
- V).....KAMU BORÇLARINDAN SORUMLULUK................................................. 411
- VI)....CEZAİ SORUMLULUK..................................................................................... 411
ONÜÇÜNCÜ BÖLÜM
- 17- SERMAYESİ PAYLARA BÖLÜNMÜŞ
KOMANDİT ŞİRKET
- I)......KAVRAM VE ÖZELLİKLER.......................................................................... 413
- II).....ŞİRKETİN KURULUŞU..................................................................................... 414
- A)ESAS SÖZLEŞME.......................................................................................... 414
- B)................................................................................................ 414
- C)TESCİL VE İLAN........................................................................................... 415
III) ... ŞİRKETİN İŞLEYİŞİ.......................................................................................... 415
- A)YÖNETİM KURULU..................................................................................... 415
1) Yönetim ve Temsil........................................................................................ 415
2) Rekabet Yasağı............................................................................................. 415
- B)GENEL KURUL.............................................................................................. 416
- C)DENETİM........................................................................................................ 416
- IV)....SONA ERME VE TASFİYE.............................................................................. 416
ONDÖRDÜNCÜ BÖLÜM
- 18- LİMİTED ŞİRKETLER
- I)......LİMİTED ŞİRKETLE İLGİLİ GENEL ESASLAR................................... 417
- A)........................................................................................................ 417
- B)Özellikler................................................................................................. 418
1) Kişi (Şahıs)................................................................................................... 418
2) Ticaret Unvanı............................................................................................... 420
3) Esas Sermaye ve Pay.................................................................................... 420
4) İşletme Konusu............................................................................................. 421
5) Tüzel Kişilik.................................................................................................. 421
6) Ortakların Sınırlı Sorumluluğu...................................................................... 421
- II).....KURULUŞ.............................................................................................................. 421
- A)ŞİRKET SÖZLEŞMESİ................................................................................. 422
1) Şirket Sözleşmesinde Yer Alması Gereken Zorunlu Kayıtlar........................ 422
2) Şirket Sözleşmesinde Yer Alması Halinde Bağlayıcı Olan Kayıtlar.............. 423
- B)SÖZLEŞMENİN ONAYLANMASI............................................................. 424
- C)TESCİL VE İLAN........................................................................................... 424
- D)ŞİRKETİN KURULUŞUNDAN ÖNCE YAPILAN İŞLEMLER
VE MASRAFLAR........................................................................................... 425 - E)ESAS SERMAYENİN ÖZELLİKLERİ VE ÖDENMESİ......................... 425
- F) KURULUŞ İŞLEMLERİNDEKİ EKSİKLİKLER VE FESİH................. 426
- 19- LİMİTED ŞİRKETİN ORGANLARI VE İŞLEYİŞİ
- I)......GENEL KURUL................................................................................................... 427
- A)GENEL KURULUN YETKİLERİ................................................................ 427
- B)GENEL KURUL TOPLANTILARI.............................................................. 428
1) Çağrı Usulü ve Gündem............................................................................... 429
2) Toplantı ve Karar Yetersayıları...................................................................... 430
- a) Alelade Kararlar (Basit Nisap)................................................................. 430
- b) Önemli Kararlar (Ağırlaştırılmış Nisap).................................................. 430
- c) Kanunda Öngörülen Diğer Özel Kararlar................................................ 431
3) Oy Hakkı ve Hesaplanması........................................................................... 432
4) Oy Hakkından Yoksunluk............................................................................ 433
5) Genel Kurul Kararlarının Geçersizliği........................................................... 434
- II).....MÜDÜRLER......................................................................................................... 434
- A)MÜDÜRÜN SEÇİLMESİ.............................................................................. 434
- B)BİRDEN FAZLA MÜDÜRÜN BELİRLENMESİ..................................... 435
- C)MÜDÜRLERİN ÖZELLİKLERİ.................................................................. 436
- D)MÜDÜRLERİN GÖREVLERİ..................................................................... 436
- E)MÜDÜRLERİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ...................................................... 437
1) Özen ve Sadakat Yükümlülüğü..................................................................... 437
2) Rekabet Yasağı............................................................................................. 438
3) Eşit İşlem Yükümlülüğü............................................................................... 438
4) Müdürlerin Şirketin Mali Durumunun Bozulduğunu Bildirim
Yükümlülüğü................................................................................................ 438
5) Müdürlerin Şirkete Karşı Borçlanma Yasağı................................................. 439
- F) MÜDÜRLERİN TEMSİL YETKİSİ............................................................ 439
1) Temsil Yetkisinin Kapsamı ve Sınırları......................................................... 439
2) Temsil Yetkisinin Sınırlandırılması veya Kaldırılması................................... 440
- G)TİCARİ MÜMESSİLLER (TEMSİLCİLER) VE TİCARİ
VEKİLLER....................................................................................................... 441 - H)MÜDÜRLERİN SORUMLULUĞU............................................................. 442
III) ... DENETİM.............................................................................................................. 443
- 20- LİMİTED ŞİRKETLERDE ORTAKLIK SIFATI VE
BUNA BAĞLANAN HUKUKİ SONUÇLAR
- I)......ORTAK SIFATININ KAZANILMASI VE KAYBEDİLMESİ.................. 445
- A)PAY DEFTERİ................................................................................................. 445
- B)PAY SENEDİ DÜZENLENMESİ VE ORTAK SIFATININ
KAZANILMASINDAKİ ETKİSİ................................................................. 446 - C)ORTAK SIFATININ KAZANILMASI........................................................ 447
1) Aslen Kazanma............................................................................................. 447
2) Devren Kazanma........................................................................................... 447
- a) Payın Sözleşmeyle Devri......................................................................... 447
- aa) Devir Sözleşmesi............................................................................. 447
- bb) Devrin Genel Kurulda Onaylanması................................................ 447
- cc) Pay Devrinin Yasaklanması............................................................ 449
- dd) Devir İşlemlerinin Tamamlanması................................................... 449
- b) Payın Kanunen Devri.............................................................................. 449
- c) Paylar Üzerinde Rehin ve İntifa Hakkı Kurulması................................... 451
- d) Şirketin Kendi Paylarını İktisabı.............................................................. 451
- e) Pay Devrinin Tescili................................................................................ 452
- D)ORTAK SIFATININ KAYBEDİLMESİ..................................................... 453
1) Çıkma............................................................................................................ 453
- a) Şirket Sözleşmesi İle Ortaklara Çıkma Hakkı Tanınması........................ 453
- b) Haklı Sebeplerin Varlığı Halinde Çıkma................................................. 454
- c) Çıkmaya Katılma..................................................................................... 455
2) Çıkarılma....................................................................................................... 455
3) Ortaklık Sıfatını Kaybeden Ortağa Ayrılma Akçesi Ödenmesi..................... 456
4) Ayrılma İşlemlerinin Tamamlanması............................................................. 457
- II).....ORTAĞIN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ................................................. 457
- A)ORTAKLARIN HAKLARI........................................................................... 457
1) Mali Haklar................................................................................................... 457
- a) Kâr Payı Hakkı........................................................................................ 458
- b)Tasfiye Payı Hakkı.................................................................................. 459
- c) Yeni Pay Alma (Rüçhan) Hakkı.............................................................. 459
2) İdari Haklar................................................................................................... 459
- a) Genel Kurul Toplantısına Katılma ve Oy Kullanma................................. 459
- b) Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı................................................................. 460
- c) Çıkma ve Çıkmaya Katılma Hakkı........................................................... 460
- d) Haklı Nedenlerle Şirketin Feshini İsteme Hakkı...................................... 460
- B)ORTAKLARIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ....................................................... 461
1) Sermaye Taahhüdünün Yerine Getirilmesi Yükümlülüğü............................. 461
2) Bağlılık Yükümlülüğü................................................................................... 461
3) Rekabet Yasağı............................................................................................. 462
4) Şirkete Karşı Borçlanma Yasağı.................................................................... 462
5) Ek Ödeme Yükümlülüğü.............................................................................. 462
- a) Ek Ödeme Yükümlülüğünün Genel Özellikleri....................................... 462
- b) Ek Ödeme Yükümlülüğünün İstenebilmesi İçin Gerekli Şartlar.............. 463
- c) Ek Ödeme Yükümlülüğünün Sona Ermesi.............................................. 463
- d) Ek Ödemenin İadesi................................................................................ 464
6) Yan Edim Yükümlülüğü............................................................................... 464
7) Haksız Alınan Kâr Paylarının İadesi Yükümlülüğü...................................... 464
- 21- LİMİTED ŞİRKETTE ESAS
SÖZLEŞME DEĞİŞİKLİKLERİ
- I)......ALELADE ESAS SÖZLEŞME DEĞİŞİKLİKLERİ................................... 465
- II).....ÖZEL ESAS SÖZLEŞME DEĞİŞİKLİKLERİ........................................... 465
- A)ESAS SERMAYE ARTIRIMI...................................................................... 465
- B)ESAS SERMAYENİN AZALTILMASI...................................................... 466
- 22- LİMİTED ŞİRKETİN SONA ERMESİ VE TASFİYESİ
- I)......SONA ERME......................................................................................................... 467
- II).....TASFİYE................................................................................................................ 467
ONBEŞİNCİ BÖLÜM
TİCARET ŞİRKETLERİNDE YAPISAL DEĞİŞİKLİKLER
- I)......GENEL OLARAK............................................................................................... 469
- II).....TİCARET ŞİRKETLERİNDE YAPISAL DEĞİŞİKLİĞİN DÜZENLENMESİ 469
III) ... YAPISAL DEĞİŞİKLİKLERE İLİŞKİN DÜZENLEMELERİN ÜST NORM VE GENEL NORM NİTELİĞİ 470
- 23- BİRLEŞME
- I)......GENEL OLARAK............................................................................................... 471
- II).....BİRLEŞME KAVRAMI..................................................................................... 471
III) ... BİRLEŞMENİN UNSURLARI.......................................................................... 472
- A)BİRLEŞMEDEN EVVEL EN AZ İKİ TİCARET ŞİRKETİNİN
VEYA TİCARET ŞİRKETİ TARAFINDAN DEVRALINACAK
EN AZ BİR TİCARİ İŞLETMENİN MEVCUDİYETİ............................ 472
1) Ticaret Şirketinin Başka Ticaret Şirketi veya Şirketleri ile Birleşmesi........... 473
- a) Geçerli Birleşmeler.................................................................................. 473
- aa) Sermaye şirketleri;........................................................................... 473
- bb) Şahıs şirketleri;................................................................................ 473
- cc)Kooperatifler;................................................................................... 473
- b) Ticaret Şirketinin Başka Ticaret Şirketi veya Şirketleri ile
Birleşmesinde Özel Hâller....................................................................... 474 - aa) Tasfiye hâlindeki bir şirketin birleşmeye katılması.......................... 474
- bb) Sermayenin kaybı veya borca batıklık hâlinde birleşmeye
katılma............................................................................................. 475
2) Ticaret Şirketinin Ticari İşletmeyi Devralarak Birleşmesi.............................. 476
- a) Ticaret Şirketinin Ticari İşletmeyi Devralarak Birleşmesinin
Esasları.................................................................................................... 476 - b) Ticaret Şirketinin Ticari İşletmeyi Devralarak Birleşmesine
Uygulanacak Hükümler........................................................................... 476 - aa) Tasfiye Hâlindeki Ticaret Şirketinin Bir Ticari İşletmeyi
Devralması...................................................................................... 476 - bb) Borca Batık Ticaret Şirketinin Bir Ticari İşletmeyi Devralması....... 477
- cc) Devralınan Ticari İşletmenin Ortaklık Payının ve Haklarının
Korunması....................................................................................... 477 - dd) Ticari İşletmeyi Devralan Ticaret Şirketinin Sermaye Artırımı
Yapması.......................................................................................... 477 - ee) Ticari İşletmenin Bir Ticaret Şirketi Tarafından
Devralınmasına Uygulanacak Diğer Hükümler............................... 477 - B)MALVARLIKLARININ BİRLEŞMESİ..................................................... 478
- C)BİRLEŞEN ŞİRKETLERİN ORTAKLARININ ORTAKLIK
SIFATLARININ BİRLEŞİLEN ŞİRKETTE DEVAM ETMESİ............ 478 - D)TASFİYENİN ÖNLENMESİ......................................................................... 479
- E)KÜLLİ HALEFİYET...................................................................................... 479
- F) BİR ŞİRKET ÇATISI ALTINDA BİRLEŞMEK....................................... 480
- IV)....BİRLEŞME TÜRLERİ....................................................................................... 480
- V).....ORTAKLIK PAYININ VE HAKLARININ KORUNMASI........................ 481
- A)ORTAKLIK SIFATININ BİRLEŞİLEN ŞİRKETTE
DEVAMINDA HAKLARIN DAĞILIMI.................................................... 482
1) Devrolunan Şirketin Pay Sahiplerine Tanınan Haklar................................... 482
- a) Devrolunan Şirket Pay Sahiplerine Tanınan İstem Hakkının
Kapsamı................................................................................................... 482 - b) Değişim Oranını Tespit Tarihi................................................................. 484
2) Devrolunan Şirkette İntifa Hakkı Sahiplerine Tanınan Haklar...................... 484
- B)AYRILMA AKÇESİ....................................................................................... 484
- VI)....BİRLEŞME İŞLEMLERİ.................................................................................. 486
- A)BİRLEŞME SÖZLEŞMESİ........................................................................... 486
- B)BİRLEŞME RAPORU.................................................................................... 487
- C)İLGİLİLERİN İNCELEME HAKKI........................................................... 487
- D)BİRLEŞME KARARI.................................................................................... 488
- E)BİRLEŞMENİN KESİNLEŞMESİ.............................................................. 490
VII) .. SERMAYE ŞİRKETLERİNİN KOLAYLAŞTIRILMIŞ
ŞEKİLDE BİRLEŞMESİ................................................................................... 491
- A)OY HAKKI VEREN PAYLARIN TAMAMINA SAHİP
OLUNMASI HALİNDE................................................................................. 492 - B)OY HAKKI VEREN PAYLARIN EN AZ %90’INA SAHİP
OLUNMASI HÂLİNDE................................................................................. 492
VIII) . BİRLEŞMENİN HÜKÜMLERİ....................................................................... 493
- A)GENEL HÜKÜMLERİ................................................................................... 493
- B)ALACAKLILAR, ORTAKLARIN SORUMLULUKLARI VE
İŞ İLİŞKİLERİ AÇISINDAN HÜKÜMLERİ............................................ 494
1) Alacaklılar Açısından Hükümleri.................................................................. 494
2) Ortakların Sorumlulukları Açısından Hükümleri.......................................... 495
3) İş İlişkileri Açısından Hükümleri.................................................................. 495
- 24- BÖLÜNME
- I)......GENEL OLARAK............................................................................................... 497
- II).....BÖLÜNME KAVRAMI...................................................................................... 497
III) ... BÖLÜNMENİN AMACI..................................................................................... 498
- IV)....BÖLÜNMENİN UNSURLARI.......................................................................... 498
- A)BÖLÜNMEDEN EVVEL BÖLÜNECEK BİR SERMAYE
ŞİRKETİNİN VEYA KOOPERATİFİN MEVCUDİYETİ....................... 498
1) Geçerli Bölünmeler....................................................................................... 498
2) Bölünmede Özel Hâller................................................................................. 499
- B)MALVARLIĞININ BÖLÜNMESİ.............................................................. 500
- C)BÖLÜNEN SERMAYE ŞİRKETİNİN/KOOPERATİFİN
ORTAKLARININ ORTAKLIK SIFATININ MALVARLIĞINI
DEVRALAN SERMAYE ŞİRKETLERİNDE VEYA
KOOPERATİFLERDE DEVAMI................................................................. 500 - D)TASFİYENİN ÖNLENMESİ......................................................................... 501
- E)HALEFİYET.................................................................................................... 502
- F) BİRDEN FAZLA SERMAYE ŞİRKETİ VEYA KOOPERATİF
HÂLİNE GELMEK......................................................................................... 503 - V).....BÖLÜNMENİN TÜRLERİ................................................................................ 503
- VI)....BÖLÜNME İŞLEMLERİ.................................................................................. 505
- A)BÖLÜNME SÖZLEŞMESİ........................................................................... 506
- B)BÖLÜNME RAPORU.................................................................................... 507
- C)İLGİLİLERİN İNCELEME HAKKI........................................................... 508
- D)BÖLÜNME KARARI..................................................................................... 509
- E)BÖLÜNMENİN KESİNLEŞMESİ............................................................... 510
VII) .. KOLAYLAŞTIRILMIŞ BÖLÜNME............................................................... 511
VIII) . BÖLÜNMENİN HÜKÜMLERİ........................................................................ 512
- A)GENEL OLARAK........................................................................................... 512
- B)BÖLÜNMENİN DIŞINDA KALAN MALVARLIĞI................................ 513
- C)ALACAKLILARIN KORUNMASI, ORTAKLARIN
SORUMLULUKLARI VE İŞ İLİŞKİLERİ AÇISINDAN
HÜKÜMLERİ.................................................................................................. 514
1) Alacaklıların Korunması................................................................................ 514
2) Sorumluluk İlişkileri..................................................................................... 515
3) İş İlişkileri Açısından Hükümleri.................................................................. 516
- 25- TÜR DEĞİŞTİRME
- I)......TÜR DEĞİŞTİRME KAVRAMI...................................................................... 517
- II).....TÜR DEĞİŞTİRMENİN UNSURLARI........................................................... 517
- A)TÜRÜ DEĞİŞECEK BİR TİCARET ŞİRKETİ VEYA TİCARİ
İŞLETMENİN MEVCUDİYETİ.................................................................. 517
1) Ticaret Şirketlerinin Türünün Bir Başka Ticaret Şirketi Türüne
Dönüşmesi.................................................................................................... 517
- a) Geçerli Tür Değiştirmeler........................................................................ 518
- b) Kollektif şirketin komandit şirkete ve komandit şirketin kollektif
şirkete dönüşmesine ilişkin özel düzenleme............................................. 518
2) Ticaret Şirketlerinin Ticari İşletmeye Dönüşmesi.......................................... 519
- a)Ticaret Şirketlerinin Ticari İşletmeye Dönüşmesinde Kabul Edilen
İlke 519 - b) Kollektif veya Komandit Şirketin Tek Kişi İşletmesine
Dönüşmesine İlişkin Özel Düzenleme..................................................... 519
3) Ticari İşletmelerin Ticaret Şirketine Dönüşmesi............................................ 520
- a) Genel Olarak........................................................................................... 520
- b) Türk Borçlar Kanunundaki “Ticari İşletmelerin Kolektif veya
Komandit Şirkete Dönüşmesi” ile İlgili Özel Düzenleme........................ 520 - B)YENİ TÜRÜN ESKİSİNİN DEVAMI OLMASI........................................ 521
1) Yeni Ticaret Şirketinin Eskisinin Devamı Olması......................................... 521
2) Ticaret Şirketinin Ticari İşletmeye Dönüştürülmesinde, Ticari
İşletmenin Eski Ticaret Şirketinin Devamı Olması........................................ 522
- C)TÜRÜ DEĞİŞEN ŞİRKET ORTAKLARININ ORTAKLIK
SIFATLARININ TÜRÜ DEĞİŞEN ŞİRKETTE DEVAM ETMESİ....... 523 - D)TASFİYENİN BULUNMAMASI................................................................. 523
- E)ŞİRKET PAYININ VE HAKLARININ KORUNMASI............................ 524
III) ... TÜR DEĞİŞTİRME İŞLEMLERİ................................................................... 524
- A)TÜR DEĞİŞTİRME PLÂNI.......................................................................... 525
- B)TÜR DEĞİŞTİRME RAPORU HAZIRLANMASI................................... 525
- C)ORTAKLARIN İNCELEME HAKKI.......................................................... 526
- D)TÜR DEĞİŞTİRME KARARI...................................................................... 527
- E)TÜR DEĞİŞTİRMENİN GEÇERLİLİK KAZANMASI.......................... 528
- IV)....TİCARET ŞİRKETLERİNİN KOLAYLAŞTIRILMIŞ ŞEKİLDE
TÜR DEĞİŞTİRMESİ........................................................................................ 528 - V).....TÜR DEĞİŞTİRMENİN HÜKÜMLERİ........................................................ 528
- A)GENEL OLARAK........................................................................................... 528
- B)ALACAKLILARIN VE ÇALIŞANLARI KORUNMASI......................... 529
1) Alacaklıların Korunması................................................................................ 529
2) Ortakların Sorumlulukları............................................................................. 529
3) İş İlişkileri..................................................................................................... 530
- 26- YAPISAL DEĞİŞİKLİKLERE İLİŞKİN
ORTAK HÜKÜMLER
- I)......ORTAKLIK PAYLARININ VE ORTAKLIK HAKLARININ İNCELENMESİ İLE DENKLEŞTİRME AKÇESİNİN TESPİTİ................................................................................................................. 531
- II).....BİRLEŞMENİN, BÖLÜNMENİN VE TÜR DEĞİŞTİRMENİN
İPTALİ................................................................................................................... 532
III) ... YAPISAL DEĞİŞİKLİKLERDE SORUMLULUK..................................... 535
- A)SORUMLULUK DAVASINDA GÖREVLİ VE YETKİLİ
.................................................................................................... 536 - B)ZAMANAŞIMI................................................................................................ 537
- IV)....YAPISAL DEĞİŞİKLİKLERDE SİCİLLER ARASI İŞBİRLİĞİ........... 537
ONALTINCI BÖLÜM
- 27- ŞİRKETLER TOPLULUĞU
- I)......ŞİRKETLER TOPLULUĞUNA İLİŞKİN DÜZENLEMENİN
AMACI VE KAPSAMI........................................................................................ 539 - II).....ŞİRKETLER TOPLULUĞU KAVRAMI VE BENZER
KAVRAMLARLA İLİŞKİSİ............................................................................. 541 - A)ŞİRKETLER TOPLULUĞU KAVRAMI.................................................... 541
1) Tanımı........................................................................................................... 541
2) Unsurları....................................................................................................... 542
- a) Bağlı Ticaret Şirketinin Mevcudiyeti....................................................... 542
- b) Hâkim Şirkete (Teşebbüse) Bağlı Olmak................................................ 544
- aa) Genel Olarak................................................................................... 544
- bb) Hâkimiyet Türleri............................................................................ 548
aaa) Fiili Şirketler Topluluğu........................................................ 548
(1) Kontrol sistemine dayalı fiili şirketler topluluğu............. 549
(2) Hâkimiyet sistemine dayalı fiili şirketler topluluğu......... 551
bbb) Sözleşmeye Dayalı Şirketler Topluluğu................................ 552
- cc) Hâkimiyetin Tespiti Esasları............................................................ 554
aaa) Genel Olarak......................................................................... 555
(1) Bildirim yükümlülüğü.................................................... 555
(2) Bildirimin tescil ve ilânı.................................................. 556
(3) Bildirim ve tescil yükümlülüğünün yerine
getirilmemesi.................................................................. 557
bbb) Pay ve pay oranlarına göre hâkimiyet esasları....................... 558
(1) Hâkimiyetin pay oranına göre tespiti esasları.................. 558
(2) Hâkimiyetin oy oranına göre tespiti esasları................... 559
- B)ŞİRKETLER TOPLULUĞUNUN BENZER KAVRAMLARLA
İLİŞKİSİ........................................................................................................... 559
III) ... ŞİRKETLER TOPLULUĞUNUN KURULMASININ
SONUÇLARI......................................................................................................... 560
- A)GENEL OLARAK........................................................................................... 561
1) Bağlı Şirketin “Bağlılık Raporu” Hazırlaması............................................... 561
2) Hâkim Şirketin Bağlı Şirketten Bilgi Alma Hakkı......................................... 564
3) Hâkim Şirket Pay Sahiplerinin Bilgi Alma Hakkı......................................... 565
4) Hakların Donması......................................................................................... 566
5) Özel Denetim................................................................................................ 568
6) Payları Satın Alma Hakkı.............................................................................. 568
- B)TAM HÂKİMİYET HALİNe mahsus sonuçlar............................ 569
- IV)....ŞİRKETLER TOPLULUĞUNDA SORUMLULUK ESASLARI............. 572
- A)HÂKİMİYETİN HUKUKA AYKIRI KULLANILMASI......................... 572
1) Kötüye Kullanma Halleri............................................................................... 572
2) Hâkimiyetin Hukuka Aykırı Olarak Kullanılabilmesi İmkânı
(Denkleştirme).............................................................................................. 573
3) Hâkimiyetin Hukuka Aykırı Kullanılmasının Sonuçları................................ 574
- a) Kaybın Denkleştirilmemesi ve Zararın Tazmini....................................... 574
- aa) Tazminat Davası ve Diğer Koruma Vasıtaları.................................. 574
- bb) Tazminata Hükmedilememesi.......................................................... 575
- b) Bağlı Şirketin Kararına Muhalif Olan Pay Sahiplerinin Hakları.............. 575
- B)TAM HÂKİMİYET HALİNDE SORUMLULUK..................................... 576
- C)GÜVENDEN DOĞAN SORUMLULUK...................................................... 577
KAVRAM FİHRİSTİ....................................................................................................... 579