Av. Ali Kaan ERDOĞAN ( LL.M.)
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ3
ÖZET.5
SUMMARY.6
İÇİNDEKİLER.7
KISALTMALAR LİSTESİ.11
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL İTİBARİYLE KAVRAMLAR, ÇEŞİTLERİ,
UNSURLARI
1.1. Genel Olarak Robot Kavramı ve Tarihsel Gelişimi.13
1.2. Tıbbi Müdahale Cerrahi Müdahale Kavramları ve
Unsurları .20
1.3. Tıbbi Müdahalenin Hukuka Uygunluk Şartları 25
1.3.1. Esasen Haksızlık Unsuru Barındırması25
1.3.2. Tıbbi Müdahaleyi İcra Yetkisi, Ehliyeti.26
1.3.2.1. Mesleği İcra Yetkisi 26
1.3.2.1.1. Hekimin Mesleği İcraya Yetkisi 26
1.3.2.1.1.1. Tıp Fakültesi Diplomasına Sahip Olma 27
1.3.2.1.1.2. Belirli Dallar Bakımından Uzmanlık
Şartı 30
1.3.2.1.1.3. Iztırar / Zorunluluk Hali 36
1.3.2.1.1.4. Şekil Şartları38
1.3.2.1.2. Diğer Sağlık Meslek Mensuplarının Mesleği
İcraya Yetkisi .40
1.3.2.2. Müdahalenin Tıp Mesleği ve Tıp Bilimine Uygun
İcra Edilmesi 41
1.3.2.2.1 Genel İtibariyle41
1.3.2.2.2. Endikasyon.41
İçindekiler
8
1.3.2.2.3. Tıbbi Müdahalenin Tıp Bilimine ve Tıp
Mesleğine Uygun Şekilde İcrası 45
1.3.2.2.3.1. Tıp Bilimi ve Tıbbi Standartlara
Uygunluk45
1.3.2.2.3.2. Uygulanacak Tekniklerin Standart İle
Uyumu47
1.3.3. Müdahalenin Aydınlatılmış Rızaya Dayanması 48
1.3.3.1. Genel Olarak Rıza Kavramı48
1.3.3.1.1. Kavramın Kökeni.48
1.3.3.1.1.1. İslam Hukuku Örnekleri49
1.3.3.1.1.2. Osmanlı Hukuku Örnekleri.49
1.3.3.1.2. Rızanın Aranması ve Hukuki Dayanak50
1.3.3.2. Rızaya Dayalı Müdahalelerde Rızanın Koşulları54
1.3.3.2.1. Rıza Açıklama Ehliyeti 54
1.3.3.2.1.1. Genel Olarak .54
1.3.3.2.1.2. Küçükleri Rıza Ehliyeti.54
1.3.3.2.1.3. Kanuni Temsilcinin Müdahaleye Rıza
Göstermemesi.56
1.3.3.2.2. Rıza Konusunun Hukuk ve Ahlaka
Uygunluğu57
1.3.3.2.3. İrade Açıklamasında Usul58
1.3.3.2.4. İradenin Hukuken Geçerliliği.58
1.3.3.2.4.1. İradeyi Sakatlayan Haller58
1.3.3.2.4.2. Bilgilendirme Neticesinde Elde Edilmesi.59
1.3.3.2.4.3. Robotik Cerrahi Müdahalelere Yönelik
Gerçekleştirilecek Bilgilendirme .60
1.3.3.2.4.4. Bilgilendirme Şekli ve İspat Yükü62
1.3.3.3. Varsayılan Rıza Kavramı 64
9
İKİNCİ BÖLÜM
ROBOTLARIN SAĞLIK SEKTÖRÜNDEKİ ROLÜ VE
ROBOTİK CERRAHİ UYGULAMALARI
2.1. Robotların Sağlık Sektöründeki Rolü ve Robotik
Cerrahi Uygulamalar.67
2.1.1. Genel İtibariyle Uygulamanın Esasları 67
2.1.1.1. “Supervisory-Controlled” Bir Diğer İsmi İle
“Denetim-Kontrollü” Cerrahi Yöntemi71
2.1.1.2. “Tele-surgical” Tele Cerrahi Yöntemi (Da Vinci
Örneği) .72
2.1.1.3. “Shared-Controlled” Bir Diğer İsmi İle
“Paylaşılmış-Kontrollü” Cerrahi Yöntemi.73
2.1.2. Uygulama Esasları Neticesinde Değerlendirme.74
2.2. Robotik Cerrahi Sistemin Faydaları .75
2.3. Robotik Cerrahi Müdahalenin Kayıt Altına
Alınmasına ve Hukuki Uyuşmazlıklarda Sorumluluk
Tespitine Yönelik Bir Öneri 78
2.4. Robotik Cerrahi Sistemin Muhtemel Olumsuzlukları 79
2.5. Robotik Cerrahi Uygulamasında Karşılaşılan Olumsuz
Sonuçlar.82
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ROBOTİK CERRAHİ MÜDAHALEDEN KAYNAKLANAN
HUKUKİ SORUMLULUK
3.1. Genel Çerçeve 85
3.2. Hekimin Hukuki Sorumluluğu 86
3.2.1. Hekimin Sözleşmeden Doğan Sorumluluğu 86
3.2.1.1 Genel İtibari İle 86
3.2.1.2. Akde Aykırılık Hali.89
10
3.2.2. Hekimin Vekaletsiz İş Görmesinden Doğan
Sorumluluğu.94
3.2.3. Hekimin Haksız Fiil Sorumluluğu .96
3.2.4. Hekimin Yardımcı Şahısların Fiillerinden Doğan
Sorumluluğu.98
3.2.4.1. TBK m.66 Kapsamında Adam Çalıştıranın
3.2.4.2. TBK m.116 Kapsamında Yardımcı Kişinin
Fiilinden Doğan Sorumluluk99
3.2.5. Sorumluluktan Kurtulma Anlaşması99
3.3. Hastanenin Hukuki Sorumluluğu100
3.4. Üreticinin Sorumluluğu101
3.5. Hukuki Sorumluluğun Şartları .103
3.5.1. Hukuka Aykırılık .103
3.5.2. Kusur104
3.5.3. Zarar.105
3.5.4. İlliyet Bağı105
3.6. İspat105
3.7. Sorumluluk Nedenleri Yarışması 106
3.8. Zamanaşımı .106
SONUÇ109
KAYNAKÇA 113
