Prof. Dr. Türkan RADO
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
Roma Borçlar Hukukunun Önemi 1
GENEL OLARAK BORÇ MÜNASEBETİ
§ 1. Borç kavramı ve borcun unsurları 4
I. Borç kavramı 4
II. Borç münasebetinin tarafları 8
§ 2. Borcun konusu. 9
I. Edim kavramı. 9
II. Roma hukukunda başlıca edim tipleri 11
III. Parça borçları ve nevi borçları 12
IV. Seçimlik borçlar. 13
V. Bölünebilen borçlar, bölünemeyen borçlar 14
§ 3. Borçluya karşı tazyik 15
I. Borç ve dava. 15
II. Roma hukuku tarihinde muhalif icra usulleri. 16
§ 4. Tabiî borçlar (obligatio naturalis). 19
§ 5. Borçlunun sorumluluğu. 22
I. Objektif ve sübjektif sorumluluk prensipleri 22
II. Kusur kavramı. 24
III. Roma hukukunda sorumluluk ölçüleri. 26
§ 6. Zarar ve ziyan borçları 30
I. Zararı tazmin borçlarının sebepleri 30
II. Zararı tazmin şekilleri 32
III. Zarar ve ziyanın takdiri meselesi 33
IV. Alacaklının müterafik (birlikte) kusuru 34
§ 7. Hüsnüniyet davaları ve dar hukuk davaları 35
BORÇLARIN DOĞUŞU § 8. Borçların kaynakları 39
I. Roma hukukunda borç kaynaklarının tasnifi 39
II. Akidden ve haksız fiilden doğmayan borçlar 40
III. Tek taraflı vaadlerden doğan borçlar 41
§ 9. Roma hukukunun akitler sistemi 42
I. Akit kavramı . 42
II. Roma hukukunda akit grupları 43
III. Akitlerin diğer tasnifleri 46
§ 10. Karz akdi: mutuum 47
I. Mutuum kavramı 47
II. Ödüncün tarihçesi 49
III. Mutuum'dan doğan davalar 51
IV. Faizli ödünçler 51
V. Aile evlâdlarına verilen ödünçler. 53
§ 11. Âriyet: commodatum. 55
I. Âriyet kavramı 55
II. Commodatum'dan doğan borçlar ve actio'lar. 57
§ 12. Vedia: depositum 58
I. Depositum kararı 58
II. Depositum'dan doğan borçlar ve actio'lar. 59
III. Depositum'un özel şekilleri. 61
§ 13. Rehin akdi: pignus 63
Rehin kavramı 63
Rehinden doğan borçlar ve davalar 65
Rehin aktinin tarihçesi ve fiducia akti 66
§ 14. Sözlü akitler ve stipulatio 67
I. Sözlü akit ve stipulatio. 67
II. Stipulatio'dan doğan borçlar ve actio'lar. 70
III. Mücerret stipulatio'lar ve sebepli stipulatio'lar 72
IV. Diğer sözlü akitler 74
§ 15. Stipulatio'nun en önemli tatbik şekilleri ve kefalet akdi. 75
I. Anlaşmaların mecburî hale konması. 75
II. Müteselsil borçlar 76
III. Fer'î borçlar ve kefalet 78
IV. Novatio, yenileme 83
V. Pretor stipulatio'ları 83
§ 16. Yazılı akitler 84
I. Klâsik hukuktaki yazılı akitler. 84
II. Yabancılar hukukundaki yazılı akitler 85
III. Son imparatorluk devrinde yazılı şekil 86
§ 17. Alım satım-emptio venditio. 86
I. Alım satım kavramı 87
II. Alım satımın oluşması ve pey akçesi. 89
III. Emptio venditio'dan doğan borçlar. 90
IV.Semenin ödenmesi ve mülkiyetin iktisabı meselesi 94
V. Hasar meselesi. 95
VI. Satıcının evictio'dan (malın zaptından) sorumlu tutulması 97
VII. Maldaki maddî ayıplardan sorumluluk 99VIII. Alım satıma bağlı anlaşmalar 101
§ 18. Locatio conductio. 102
I. Locatio conductio kavramı. 102
II. Locatio conductio rel: kira akdi. 103
III. Locatio conductio operarum: hizmet veya iş akdi 106
IV. Locatio conductio operis: istisna akdi. 108
§ 19. Şirket akdi: societas 110
I. Şirket kavramı ve nevileri 110
II. Şirket ve dernek. 113
III. Şirket akdinden doğan borçlar ve actio'lar. 114
IV.Şirket akdinin sona ermesi 115
§ 20. Vekâlet akdi: mandatum. 116
I. Vekâlet kavramı 116
II. Vekâletten doğan borçlar ve actio'lar 119
III. Vekâletin sona ermesi. 120
IV. Kredi vekâleti: mandatum qualificatum. 121
§ 21. İsimsiz akitler. 122
I. İus civile akitler sisteminin genişlemesi. 122
II. İsimsiz akit kavramı 122
III. İsimsiz akitlerin en önemlileri 124
§ 22. Anlaşmalar: pactum'lar. 126
I. İus civile'nin tanıdığı ilâve anlaşmalar: pacta adiecta 128
II. Pretorların tanıdıkları anlaşmalar: pacta praetoria 129
III. İmparator hukukunun tanıdığı anlaşmalar: pacta legitima 130
§ 23. Akit benzerleri: quasi contractus 133
I. Negotiorum gestio, vekâletsiz iş idaresi. 134
II. Tutela, vesayet 135
III. Communio, müşterek mülkiyet. 136
IV. Legatum, muayyen mal vasiyeti 137
V. Sebepsiz iktisaplar 138
§ 24. Haksız fiillerden doğan borçlar 141
Romada haksız fillerin neticeleri 141
Haksız fiil kavramı ve unsurları 143
Haksız fiillerden doğan davalar. 144
Roma hukukundaki haksız fiiller 146
§ 25. Furtum ve rapina 147
I. Furtum. 147
II. Rapina 150
§26. Mala verilen zararlar ve iniuria suçu 151
I. Damnun iniuria datum. 151
II. İniuria 153
§ 27. Pretorların tanıdıkları haksız fiiller: dolus ve metus 155
I. Dolus: hile. 155
II. Metus: ikrah 156
III: Fraus creditorum (alacaklılara karşı hileli hareketleri). 158
§ 28. Haksız fiil benzerleri: quasi delictum 158
§ 29. Başkalarının akitlerinden ve haksız fiillerinden sorumluluk. 160
I. Roma hukukunda temsil 160
II. Roma hukukunda kölelerin ve aile evlâtlarının akitlerinden sorumluluk . 161
III. Munzam davalar: actiones adiecticiae qualitatis 163
IV. Aile evlâtlarının ve kölelerin haksız fiillerinden sorumluluk ve actiones noxales 165
V. Kadınların üçüncü şahıslar lehine borç iltizamlarının (intercessio) yasaklanması 168
§ 30. Alacağın temliki ve borcun nakli 170
I. Alacağın temliki. 171
II. Borcun nakli 173
BORÇLARIN SUKUTU
§ 31. Borcun ifası ve temerrüt. 175
I. Solutio, ifa. 175
II. Temerrüt, mola 180
§ 32. Borçtan ibra 181
I. Acceptilatio 182
II. Pactum de non petendo 183
§ 33. Yenileme: novatio 184
I. Novatio 184
II. Litis contestatio 185
§ 34. Confusio ve takas. 187
I. Confusio. 187
II. Compensatio, takas. 187
§ 35. Edimin imkânsızlığı, ölüm ve sair sukut sebepleri 189
Edimin imkânsızlığı. 189
Ölüm ve capitis deminutio. 190
Tarafların iradesiyle borcun sukutu 191
Praescriptio longi temporis: uzun zaman defi 191
