ROMA HUKUKUNDAN GÜNÜMÜZE KİŞİLİK HAKLARININ KORUNMASI ( INIURIA )
Doç. Dr. Seldağ GÜNEŞ PESCHKE
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ 7 VORWORT 9 KISALTMALAR 15 GİRİŞ 17 BİRİNCİ BÖLÜM ROMA VE TÜRK HUKUKUNDA GERÇEK KİŞİ KAVRAMI KİŞİLİĞİN BAŞLANGICI I KİŞİ KAVRAMI 19 A GENEL OLARAK 19 B GERÇEK KİŞİLER 20 1 Uluslararası Sözleşmelerde "Gerçek Kişiler" 21 a.İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi 21 b.Temel Hak ve Özgürlükler Bildirisi 21 c.Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı 22 2 Roma hukukunda "Gerçek Kişi" Kavramı ve "Persona" Teriminin Kullanılması 22 a) Roma hukukunda "Gerçek Kişi" Kavramı ve Gaius'un Kişi Tanımı 22 aa) Roma hukukunda "Gerçek Kişi" Kavramı 22 bb) Gaius'un Kişi Tanımı 25 b) Roma'da "Persona" Teriminin Kullanılması 28 II KİŞİLER HUKUKUNUN TEMEL İLKELERİ 30 A EŞİTLİK İLKESİ 30 B ÖZGÜRLÜK İLKESİ 30 C KİŞİLİĞİN KORUNMASI İLKESİ 31 III ROMA HUKUKUNDA ve TMK ÇERÇEVESİNDE
KİŞİLİĞİN BAŞLANGICI 32 A ROMA HUKUKUNDA KİŞİLİK KAVRAMI ve HAK EHLİYETİNİN KAZANILMASI 32 1.Genel Olarak Kişilik Kavramı 32 2.Hak Ehliyetinin Kazanılması 33 a.Status Libertatis 33 b.Status Civitatis 34 c.Status Familiae 34 3 Hak Ehliyetinin Kaybı 34 B TMK ÇERÇEVESİNDE KİŞİLİK KAVRAMİ 35 1 Gerçek Kişilerde Kişiliğin Başlangıcı 36 a.Doğumun Tamamlanması 37 b.Çocuğun Sağ Doğması 37 c.Ceninin Hukuki Durumu 38 2 Hak Ehliyetinin Kazanılması 38 İKİNCİ BÖLÜM ROMA VE TÜRK HUKUKUNDA INIURIA KAVRAMI, TARİHSEL GELİŞİMİ VE UNSURLARI I INIURIA KAVRAMI 41 A "INIURIA" KELİMESİNİN TERMİNOLOJİK KÖKENİ 41 B INIURIANIN TANIMI VE TARİHSEL GELİŞİMİ 44 1.Iniuria'mn Tanımı 44 2."Iniuria" Kavramının Tarihsel Gelişimi 46 a.XII Levha Kanunlarında Iniuria 46 b.Inıurıanm Klasik Hukuk Döneminden Sonraki Gelişimi 52 II INİURİA'NIN HAKSIZ FİİLLER İÇİNDEKİ YERİ 53 A ROMA'DA BORCU DOĞURAN KAYNAKLAR 53 B HAKSIZ FİİL KAVRAMI 54
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ROMA VE TÜRK HUKUKUNDA KİŞİLİK HAKLARI KONUSU, NİTELİĞİ, KAPSAMI I KİŞİLİK HAKLARI 63 A GENEL OLARAK 63 B KİŞİLİK HAKKININ NİTELİĞİ 63 C KİŞİLİK HAKKININ KONUSU 64 II ROMA ve TÜRK HUKUKUNDAKİ UYGULAMALARLA KİŞİLİK HAKKININ KAPSAMI 65 , A HAYAT, SAĞLIK ve VÜCUT TAMLIĞI 67 B HAYAT ALANI - ÖZEL HAYATIN GİZLİLİĞİ 70 C ŞEREF ve HAYSİYET 75 D AD 80 E ÖZGÜRLÜK - HÜRRİYETTEN ZORLA MAHRUM ETME 82 F SIRLAR 84 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM KİŞİLİĞİN KORUNMASI I KİŞİLİĞİN KORUNMASININ YOLLARI 87 A GENEL OLARAK 87 B KİŞİLİĞİN HUKUKİ İŞLEMLE SALDIRIYA KARŞI KORUNMASI 89 C KİŞİLİĞİN SALDIRIYA KARŞI KORUNMASI 90 1.Hukuka Aykırılık 90 2.Hukuka Aykırılığı Ortadan Kaldıran Haller 91 a.Kişilik Hakları Saldırıya Uğrayan Kişinin Rızası 91 b.Üstün Nitelikte Özel Yarar 94 c.Üstün Nitelikte Kamu Yararı 95 d.Kanunun Verdiği Yetki 97 A)ROMA HUKUKUNDA AÇILABİLEN DAVALAR 101 1 Actio Iniuriarum 101 a.Actio Iniuriarumun Kapsamı 101 b.Actio Iniuriarumun Niteliği 107 c.Davanın Tarafları 108 aa) Davacı 108 aaa) Kişilik Hakkı Saldırıya Uğrayan Kişi 108 bbb) Başkalarının Fiillerinden Sorumlu Olan Kişiler 110 aaaa) Efendinin Kölenin Verdiği Zararlardan Sorumluluğu 110 bbbb) Aile Babasının Aile Evlatlarının Fiillerinden Sorumluluğu 112 cccc) Kadına Yapılan Saldırıdan Kocanın Sorumluluğu 114 bb) Davalı 116 d) Davanın Sonucu 119 2 Lex Corneliade Iniuriis 124 B) TMK m 25 ÇERÇEVESİNDE AÇILAN DAVALAR 126 1 Saldırıya Son Verilmesi (Durdurma) Davası 126
a.Kişilik Hakkına Aykırı, Haksız Bir Saldırının Mevcut Olması 126 b.Bu saldırının Halen Devam Ediyor Olması 127 2 Saldırı Tehlikesinin Önlenmesi Davası 127 a.Saldırı Tehdidi Olmalıdır 128 b.Yakın Zamanda Bir Saldırının Olacağına İlişkin Kuvvetli İşaretler Bulunmalıdır 128 3.Saldırının Hukuka Aykırılığının Tespiti Davası 128 4.Maddi Tazminat 129 5.Manevi Tazminat 131 6.Saldırı Sonucunda Elde Edilen Kazancın Geri Verilmesi Davası 133 SONUÇ 135 KAYNAKÇA 139
